آشنایی با دستگاه پالس اکسی متر

[.sOuDeH. 16,059]

1- قبل از تميز كردن يا ضد عفوني نمودن، سنسور را از مانيتور جدا كنيد.

 

2- قبل از متصل نمودن سنسور به بيمار جديد، آنرا تميز يا ضد عفوني كنيد.

 

3- سنسور و سطوح تماس آن با بيمار را با يك پارچه نرم و مرطوب شده با آب يا محلول آب و صابون ملايم، تميز يا ضد عفوني نمائيد.

 

4- ماده تميز كننده كلنزيم Klenzyme پيشنهاد مي‌گردد.

 

5- براي ضد عفوني كردن سنسور، سنسور و سطوح تماس با بيمار را با ايزوپروپيل الكل 70% تميزكنيد. براي كاملتر ضد عفوني نمودن (High level disinfection)، ماده‌ي ‍‍CIDEX OPA توصيه مي شود. (به توصيه كارخانه سازنده توجه نمائيد ).

[.sOuDeH. 16,059]

وسايل موردنياز :

 

دستگاه پالس اكسي متر – پروب انگشتي– محلول مناسب - سنسور در صورت لزوم - برس ناخن – پنبه الكل

 

عامل انجام كار :

 

پرستار -كاردان هوشبر

 

مراحل انجام كار:

 

1. دفترچه راهنماي كارخانه توليد كننده پالس اكسي متر مورد نظر را مطالعه كنيد.

 

2. با بيمار ارتباط برقرار كنيد و مراحل انجام كار را به وي توضيح دهيد .به بيمارتوضيح دهيد كه اين آزمايش به بررسي اكسيژن هموگلوبين مي پردازد.

 

3. نوع مناسب سنسور را بر اساس سن بيمار و محل اتصال مشخص كنيد (نوزاد – اطفال – بزرگسال).

 

4. از انگشت اشاره بيمار استفاده كنيد.

 

 

 

 

5. در صورتي كه مشكلي در انگشتان دست بود مي توان از سنسورهاي انگشتان پا و يا لاله گوش استفاده كرد .

 

6. اگر انگشتان دست بيمار خيلي بزرگ باشد انگشت كوچك تر بيمار را براي پروب انتخاب كنيد.

 

7. مطمئن شويد كه ناخن مربوطه با ناخن مصنوعي ، لاك يا ماده ديگري پوشانده نشده است.

 

8. اگر مورد نياز است ناخن را با برس ناخن تميز كنيد.

 

9. اگر مورد نياز است روي سنسور پروب را با پنبه الكلي تميز كنيد.

 

10. سنسور را به انگشت بيمار كه انتخاب نموده ايد طوري وصل كنيد كه چراغ نوري و سنسور پروب در دو نقطه مقابل هم قرار گيرند.

 

11. اگر ناخن هاي بيمار خيلي بلند باشد پروب را به حالت عمودي به انگشت انتخاب شده وصل كنيد.

 

12. در صورت لزوم ناخن بيمار را كوتاه كنيد.

 

13. دست بيمار را هم سطح قلب او قرار دهيد .

 

14. ترانس ديوسر(پروب) را از قرارگيري درمعرض نور شديد محافظت كنيد.

 

15. به طور مكرر ترانس ديوسر را از نظر محل قرارگيري ، و پوست را ازنظر خراش و اختلال گردش خون چك كنيد.

 

16.محل ترانس ديوسر را هر 4 ساعت تعويض كنيد تا از تحريك پوست پيشگيري شود.

 

17.ميزان SPO2 ( علامتي كه ميزان اشباع شرياني را نشان مي دهد ) را يادداشت كنيد.

 

18.تعداد نبض بيمار را با نبض ثبت شده روي دستگاه پالس اكسي متري مقايسه نمائيد.

 

19.پس از انجام دستور العمل، پروب را خارج كنيد.

 

20.دستگاه را خاموش كنيد.

 

21.پروب را با پارچه نرم و پد الكلي تميز كنيد.

 

22.مشاهدات و يافته هاي خود را ثبت كنيد:

 

الف - تفاوت نبض اندازه گيري شده به وسيله خود با نبض اندازه گيري شده توسط دستگاه .

 

ب- ميزان SPO2 را با وضعيت باليني بيمار مقايسه و در چارت مربوطه ثبت كنيد.

 

پ- ميزان SPO2 را در صورت غير طبيعي بودن به اطلاع پزشك برسانيد.

 

ت- تغييرات ايجاد شده در بيمار.

[.sOuDeH. 16,059]

1. در صورت ايجاد اختلال در نمايش O2 sat ( اشباع اكسيژن ) توسط پالس اكسي متري اقدامات زير را انجام دهيد:

 

الف - ناحيه انتخاب شده را ماساژ دهيد يا با الكل ايزوپروپيل بماليد.

 

ب - محل سنسورها را تغيير دهيد.

 

پ - سنسور را با پنبه الكل تميز كنيد.

 

ت - منبع نور سنسور را درست در مقابل دستگاه گيرنده نور قرار دهيد.

 

ث - لامپ هاي اطراف بيمار را خاموش كنيد.

 

ج - بررسي كنيد كه دست بيمار درست هم سطح قلب وي باشد.

 

2. درموارد زير پالس اكسي متر جواب صحيح نمي دهد:

 

الف- اختلالات هموديناميك و فشار خون زير mmHg50 .

 

ب - شوك، ايست قلبي، انقباض شديد عروق محيطي به خاطر پايين آمدن دماي بدن، خونريزي ها و كاهش هموگلوبين .

 

پ - فشار دادن يا گرفتن خط وريدي از اندامي كه پالس اكسي متر به آن وصل است.

 

ت - در بيماري كه سيگاري بوده يا در مجاورت با مونو اكسيدكربن باشد ميزان اكسيژن خون شرياني پايين خواهد بود.

 

ث - افزايش ميزان بيلي روبين خون فرد باعث مي شود اكسيژن خون فرد به طور كاذب پايين نشان داده شود

[.sOuDeH. 16,059]

1- ميدان‌هاي الكترو مغناطيسي قوي مانند تجهيزات جراحي الكتريكي electro surgery عملكرد دستگاه پالس اكسيمتر را تحت تاثير قرار مي دهد.

 

2- در حضور تجهيزات تصوير برداري مانند MRI و CT scan و ... از دستگاه پالس اكسيمتر استفاده نكنيد.

 

3- پالس اكسيمتر را اتوكلاو ننمائيد و براي استريل كردن آن از گاز اتيلن اكسايد ETO استفاده نكنيد.

 

4- پالس اكسيمتر را درهيچ نوع مايعي غوطه ور نكنيد.

 

5- اگر سنسور به دليلي آسيب ببيند بلافاصله آن را از دستگاه جدا نمائيد.

 

6- عملكرد دستگاه، در نور محيطي زياد ممكن است تحت تاثير قرار گيرد. درصورت لزوم سنسور را با دستمال جراحي surgical towel بپوشانيد.

 

7- هر 4 ساعت سنسور را چك نمائيد و محل آن را بطور متناوب تغيير دهيد.

 

8- رنگ هاي داخل عروقي ممكن است با عملكرد سنسور و مانيتور تداخل نموده و باعث اندازه گيري و سنجش نادرست گردد.

 

9- عملكرد سنسور و مانيتور ممكن است با حركت و تكان زياد سازگاري داشته باشند.

 

10- لاك ناخن و يا ناخن مصنوعي مي تواند باعث خواندن غلط SPO2 گردد.

 

11- سنسور بايستي با مانيتورو مدل پالس اكسيمتر تطابق داشته باشد تا عملكرد مناسبي را ارائه كند.

 

12- سنسور فاقد لاتكس مي باشد. موادي كه در تماس با بيمار بكار رفته اند تحت آزمايشات سازگاري زيستي شديد و گسترده اي قرار مي گيرند.

[.sOuDeH. 16,059]

---

‏Pulse : ‎

تغییرات شریان خونی با هر ضربان قلبی

Oxi : ‎

اکسیژن

Meter :

‎اندازه گیری

پالس اکسی متر وسیله ای است جهت اندازه گیری نرخ و میزان اکسیژن در هر ضربان شریان های خونی‎.‎

در چه مواردی به کار می رود؟

پالساکسی متر میزان اکسیژن را در شریان خونی اندازه گیری می کند. در حقیقت ایندستگاه، میزان اکسیژن را به عنوان درصدی از مولکول های هموگلوبین که بااکسیژن آمیخته شده اند نسبت به کل میزان مولکول های هموگلوبین اندازه گیریمی کند. همچنین اکثر دستگاه های پالس اکسی متری نرخ ضربان قلبی ‏‎(HeartRate)‎‏ را نیز نمایش می دهند.‏

 

فیزیولوژی

هموگلوبینپروتئینی است که در سلول های قرمز خون یافت می شود. هنگامی که اکسیژن واردخون می شود، توسط هموگلوبین (چسبیده به هموگلوبین) به تمام نقاط بدنمنتقل می‌شود. هموگلوبینی که اکسیژن به آن چسبیده باشد را "اکسیهموگلوبین" می نامند. ‏

 

چگونه کار می کند؟

پروب پالس اکسی متر شامل دو بخش است‎ ‎‏:‏

‏2 ‏LED‏ با توان پائین‏‎ ‎

‏ ‏‎ ‎نور مادون قرمز ‏‎(Infra Red)‎‏ با طول موج 940 نانومتر و نور قرمز ‏‎(Red)‎‏ با طول موج 660 نانومتر‏

یک آشکارساز نوری ‏‎(Photodetector)‎

نورمادون قرمز و نور قرمز به تناوب توسط بافت های بدن ساطع می شوند ‏‎)‎بهعنوان مثال از انگشت، پا، لاله گوش، بینی و . . .). وقتی که نوری از بافتعبور می کند، مقداری از آن توسط بافت جذب می شود. مقدار نور جذب شده در هرزمان که پالس های خونی از سنسور می گذرد (ضربان قلبی) دچار تغییرات میشود. نور به طور متفاوتی توسط هموگلوبین و اکسی هموگلوبین جذب می شود. شدتنور مادون قرمز و نور قرمز پس از آنکه از انگشت بیمار عبور کرد، توسطآشکارساز نوری ‏‎(Photodetector)‎‏ اندازه گیری می شود. پالس اکسی متردرصدی از هموگلوبین را که آمیخته با اکسیژن شده باشد، اندازه گیری می کند.‏SpO2‎‏ برابر است با اکسی هموگلوبین × 100% ماکزیمم مقدار هموگلوبین درفاصله زمانی 4 تا 8 ساعت و ضربان قلبی با توجه به نرخ پالس، محاسبه ونمایش داده می شود.‏

 

واحد اندازه گیری

SpO2‎‏ : %‏

نرخ پالس : ضربان بر دقیقه ‏‎(BPM)‎

 

مقادیر نوعی

افراد بالغ

SpO2‎‏ : % 100-95 ، نرخ پالس : 90-50 ‏‎ BPM

نوزادان

SpO2‎‏ : %98-95 ، نرخ پالس : 180-120 ‏BPM

 

 

برخی کمپانی های سازنده

AMI,Armstrong, BCI, Comdek, Datascope, Datex-Ohmeda, Digicare, InvivoResearch, Island, Masimo, Medlab, Minolta, Nonin Medical, Novametrix,Pace Tech, QRS Diagnostics, Respironics, Sensormedics, Siemens,Trident, Weinmann

منبع : ماهنامه مهندسی پزشکی