علت تغییر برگ در درختان

[mani24 29665]

دست هنرنمای طبیعت در فصل پاییز آشوبی از رنگهای قرمز و رنگهای زرد در دل جنگل بر پا می کند. بسیاری از مردم گمان می کنند که یخبندان باعث تغییر رنگ برگها می شود. در صورتی که این تصور درست نیست زیرا رنگ بعضی از برگها قبل از فصل انجماد شروع به تغییر می کند.ذهن خیال برخی از مردم هند علت آن را شکار (دب اکبر) توسط شکارچیان آسمانی می پندارند، بدین معنا که خون شکار بر روی درختان جنگل چکیده و بسیاری از برگها را به رنگ قرمز درآورده است و برگهای درختان دیگر نیز براثر چربیی که به هنگام پخت گوشت آن توسط شکارچیان بر روی درختان پاشیده شده به رنگ زرد درآمده اند.ولی حقیقت امر این است که فرآیندهای شیمیایی که به هنگام آماده شدن گیاه برای فصول زمستان در آن به وقوع می پیوندند تغییر رنگ برگها را باعث می گردند.برگها در طول فصل بهار و تابستان مانند کارخانه هایی عمل می کنند چرا که تهیه غذای لازم برای رشد درختان را به عهده دارند .ساخت مواد غذایی توسط سلولهای ریز بی شمار برگ، که متعلق به بافت سننتزی مزوفیل که میان دو بشره زبرین و زیرین برگ است، و بعضی اوقات این بافت کلرانشیم نامیده می شود صورت می گیرد، زیرا سلولهای این بافت دارای کلروپلاستهای بی شمار است که این کلروپلاستها حاوی اجسام سبز کوچکی می باشند که کلروفیل نام دارند و رنگ برگ را موجب می گردند و در میان سلولهای فتوسنتزی برگ رگبرگهای بی شماری قرار گرفته که از سلولهای آوند چوبی و آبکش تشکیل یافته است که آب و مواد معدنی را به درون برگ آورده، فرآورده های فتوسنتزی را به خارج از آن هدایت می کند. رگبرگهای مزبور نهایتاً به رگبرگ اصلی متصل می شوند که پس از عبور از دمبرگ به سیستم آوندی اصلی گیاه می پیوندند کلروفیلها غذارابرای گیاه از طریق ترکیب نمودن کربن به دست امده از هوا، با ئیدروژن ، اکسیژن و مواد معدنی گوناگون موجود در آب و طی فرآیند فتوسنتز یا نورساخت فراهم می کنند. در پاییز هنگامی که هوای سرد موجب کاهش فرآیند های حیاتی می گردد فعالیت برگ به پایان می رسد، به بیان ساده تر اینکه اجزاء دستگاه کارخانه برگ پیاده می شوند، کلروفیل به مواد متنوعی که از آنها ترکیب یافته تجزیه می شود و مواد غذایی قابل دسترس به منظور ذخیره سازی برای استفاده در بهار به تنه درخت منتقل می گردد و آنچه که در حفره های سلولی برگها باقی می ماند نوعی ماده آبکی است که در آن مقداری قطرات چربی، بلور و تعداد معدودی اجسام زرد رنگ که به شدت نور را منکسر می سازند مشاهده می شوند که عامل زرد شدن رنگ برگها در پاییز به شمار می روند.غالبا میزان قند در برگها بیش از آن است که بتواند به سرعت به درون درخت انتقال یابد. در این حالت ترکیب شیمیایی آن با سایر مواد، رنگهای متنوعی را به وجود می آورد که بین قرمز روشن و قرمز مایل به قهوه أی در نوسان است . در مخروط داران که برگهای خود را در پاییـــز از دست نمی دهند به قهوه أی روشن بدل می شود که خود عامل روشنتر شدن رنگ در بهار می باشد.در مدت زمانی که برگها تغییر رنگ می دهند براثر عواملی از محیط که عبارتنداز کوتاه شدن طول روز و کاهش دما ، افتادن برگ از درختان خزان پذیر آغاز می گردد.در نقطه أی که دمبرگ به تنه چسبیده لایه أی از سلولهای خاص تکامل می یابند و به تدریج بافتهایی که برگ را نگه می دارند سست شده و برگها جدا می شوند. سلولهای پارانشیمی لایه ریزش؛ اغلب از سلولهای اطراف کوچکتر است ، حتی عناصر آوندی کوتاه بوده در دسته های آوندی در ناحیه ریزش فیبر وجود ندارد . این ویژگیهای تشریحی ناحیه ریزش را به نقطه ضعیفی مبدل می سازد. قبل از افتادن برگ تغییرات بی شماری در ناحیه ریزش روی می دهد . تقسیم سلولی غالباً انجام می گیرد و لایه أی از سلولهایی به شکل آجر در سراسر عرض پایه دمبرگ به وجود می آید. تغییرات فعال متابولیسمی در سلولهای ناحیه ریزش ، سبب تجزیه جزیی دیواره سلول یا تیغه میانی می شود و سلولها بدین ترتیب از هم جدا می گردند و سنگینی برگ و یا وزش باد در نهایت اتصال آوندی را گسسته ، برگ از درخت می افتد. هم زمان با جدا شدن برگها طبیعت جای بریدگــی را ترمیـــــم می نماید، به این شکل که وقتی برگ بر اثر وزش باد یا وزن خود فرو می افتد یک لایه چوب پنبه أی روی بقایای دمبرگ تشکیل می شود که گیاه را از حمله میکروبی محافظت می کند و اتلاف آب را محدود می سازد. آوندهای چوبی بر اثر نفوذ سلولهای پارانشیمی مجاور یعنی نفوذ تیل به دورن آنها ، مسدود شده عمل انسداد کامل میگردد و محلی در ساقه که برگ روی آن رشد کرده توسط یک زخم مشخص می شود. ریزش برگ پیش بینی خردمندانه دیگر طبیعت برای فصل زمستان می باشد . درختان پهن برگ برگهای خود را از دست می دهند و در نتیجه شاخه های آنها با سهولت بیشتری سنگینی برف و یخ زمستان را تحمل می کنند . در نقاطی که به ندرت برف و یخ به چشم می خورد برخی از پهن برگان به طور دائم سبز می باشند.مخروطیان (کاجها، سروها و نرادها) زمان مشخص برای ریز برگ ندارند.برگهای آنها سوزنی یا فلسی شکل می باشد( فرم آنها با ریزش برف مطابقت دارد.) طبیعت سیستم کارآمدی برای دوباره به چرخه درآوردن شاخ و برگهای فروریخته دارد و از طرف دیگر مقدمات یک خاک جنگلی حاصلخیز را فراهم می آورد. گرچه مواد غذایی آماده شده در حفره های سلولی برگها در فصل پاییز به داخل درخت بازگردانده می شوند، اما مواد معدنی که در طول فصل تابستان درون دیواره های سلولها تزریق شده اند همچنان باقی می مانند. بنابراین برگهای ریخته شده حاوی مقادیر نسبتا زیادی عناصر ارزشمند مانند نیتروژن و فسفر که در واقع بخشی از خاک بحساب می آیند می باشند. تجزیه برگها لایه های بالایی خاک را از طریق بازگردان عناصری که توسط گیاه قرض گرفته شده غنی گردانده و نه تنها موجب تغذیه درختان درختچه ها و بوته ها در طول سال می گردد بلکه آنها را در مقابل مشکلات دمایی فصل تابستان و زمستان محافظت می کند و از طرف دیگر موجب تثبیت خاک در محل می گردد و به طور همزمان مقدمات تجمع اب را فراهم می سازد.اگر مشتی از این خاک تیره رنگ را بررسی کنید مشاهده خواهید کرد که حتی در یک دوره خشکسالی مرطوب تر و نرمتر از خاکهای زمینهای اطراف می باشد (هوموس جاذب الرطوبه) به هر حال اگر اجازه داده شود که آتش در داخل جنگل پیشروی نماید و برگها بسوزند ارزشمندترین عناصر تقویت کننده براثر حرارت تبدیل به گاز می شوند و به هوا می روند و هوموس با ارزش تخریب می گردد. جنگلهایی که سطحشان به طور مداوم سوزانده می شود به زودی خاک حاصلخیز خود و توانایی جذب آب و نگهداری رطوبت را از دست خواهند داد. حتی اگر هیچ صدمه چشمگیری به درختان استوار وارد نشود .