YAGHOT SEFID 29302 اشتراک گذاری ارسال شده در 10 دی، ۱۳۹۱ در جستجوي حيات بيگانه جام جم آنلاين: جستجوي حيات در مريخ پس از مأموريت وايكينگ‌هاي ناسا بي‌نتيجه ماند و براي بيش از 30 سال هيچ‌كس به‌دنبال سرنخ‌هاي آن در سياره سرخ نگشت اما كريگ وِنتر پژوهشگر مستقل ژنوميكس، از دانشمندان برجسته رمزگشاي نقشه ژنوم انسان و سازنده حيات مصنوعي در گام شجاعانه ديگري درصدد تغيير اين روند است. او هفته گذشته در كنفرانسي در نيويورك اعلام كرد كه قصد دارد يك توالي‌ياب DNA به مريخ بفرستند و ژنوم هر ميكروب مريخي را ـ در صورت وجود ـ توالي‌يابي كرده و به زمين مخابره كند. جزئيات برنامه بلندپروازانه ونتر اندك است و او از شرح دقيق آن خودداري كرده است، اما همين برنامه دليلي است براي فكركردن به اين‌كه اگر بدانيم دقيقا چگونه و در كجا بايد جستجو كنيم، مي‌توانيم DNA مريخي را بيابيم! حركت پيشين بشر براي شكار حيات در مريخ، مربوط به آزمايش‌هايي مي‌شود كه سطح‌نشين‌هاي وايكينگ براي جستجوي مولكول‌هاي آلي در آنجا انجام داده بودند. نتايج اين بررسي‌ها درگير ابهاماتي شد، بويژه در پرتو شواهد در حال رشدي كه تائيد مي‌كرد مولكول‌هاي آلي از فرآيندهاي طبيعي غيرزيستي هم مي‌توانند سازمان‌دهي شوند. يافتن DNAيك شاخص بسيار كليدي براي حيات به‌شمار مي‌آيد؛ احتمالا امكان بودن آن در خارج از زمين وجود دارد. اين‌كه پيش‌مواد سازنده ريبوز ـ قندي كه خود، از واحدهاي سازندهDNAو RNA است ـ در فضاي ميان‌ستاره‌اي و مولكول‌هاي آلي پيچيده در تيتان و انسلادوس، قمرهاي زحل يافته شده‌اند، خود بخشي از اين مسير است. گويي كه مواد خام حيات در سراسر منظومه خورشيدي اوليه پخش شده باشند و به‌نظر مي‌رسد حيات، بارها از مجموعه متداولي از عناصر پديدار شده است. شيمي جايگزين آيا تعجب‌آور است اگر بگوييم ممكن است حيات در نخستين روزهاي پيدايش زمين و مريخ ميان اين دو دنيا مبادله شده است؟! در واقع، اين رد و بدل كردن به مدد برخوردهاي سياركي ميسر شده است؛ به اين صورت كه حدود يك ميليارد تن صخره و البته احتمالا مولكول DNA يا حداقل سنگ‌بناهاي سازنده آن بين اين دو سياره جابه‌جا شده‌اند. اين يعني هر ماده احتمالي مريخي كاملا به DNA زميني يا آن مولكولي كه ما با استفاده از آزمايش‌هاي استاندارد شانس پيداكردن آنها را داريم شبيه است. حتي اگر فرصت چنين كاري هم نداشته باشيم، مي‌توانيم با ساخت توالي‌ياب‌هاي بيشتر به‌جستجوي مولكول‌هايي كه از قندها يا حروف شيميايي جايگزين در كدهايشان استفاده كرده‌اند، بپردازيم. كريس كار از انستيتو تكنولوژي ماساچوست و همكار ناسا در برنامه جستجو براي ژنوم فرازميني مي‌گويد: «درست است كه ما تا به حال در مريخ نبوده‌ايم، اما اين محدوديت اساسي به شمار نمي‌آيد.» گزينه ديگر براي يك توالي‌سنج DNA اين است كه پشت يك مجموعه شكار مواد آلي سوار شود. مايكل مِير دانشمند راهبر برنامه اكتشاف مريخ در ناسا گفت: «اگر ما تنها در جستجوي DNA رايجي كه مي‌شناسيم باشيم ممكن است شكل‌هاي احتمالي ديگر حيات را از دست بدهيم. يك توالي‌ياب مي‌تواند با آزمايش مولكول‌هاي آلي كه در جستجوي DNA بدست آورده، تعيين كند آيا آنها منشا زميني دارند يا خير؟» تونل‌هاي مخفي سطح‌نشين وايكينگ سطح مريخ را براي پيدا كردن نشانه‌هاي شيميايي حيات ـ كه هدف مريخ‌نورد كنجكاوي است ـ جستجو نكرد؛ بلكه آن را براي يافتن محيط‌هاي سكونت‌پذير باستاني طي كرد. چون مريخ فاقد جو ضخيم و ميدان مغناطيسي محافظت‌كننده است و سطح سياره از آسيب پرتوهاي فرابنفش و كيهاني در امان نيست، ناسا اين نوع از جستجو را برگزيد. در مريخ، هر اثري از حيات بايد حداقل يك متر زير خاك يا سنگ فرو برود تا بقاي آن به‌خطر نيفتد. مهم‌تر آن‌كه مطالعه اخير نشان داد DNA با نرخي قابل پيش‌بيني تجزيه مي‌شود و اين از حفظ هر اثري براي بيش از يك ميليون سال جلوگيري مي‌كند. بنابراين، ونتر بايد در برنامه متهورانه خود مكان‌هاي بالقوه بارورتر در عمق مريخ را هدف‌گذاري كند. خوشبختانه، فناوري مورد نياز براي بررسي عمق خاك و سنگ مريخ هم‌اكنون موجود است. آژانس فضايي اروپا، ماموريت اگزومارس ExoMars را سال 1397 آغاز خواهد كرد و يك مته با قابليت سوراخ كردن عمق حداقل يك متري از ابزارهاي اين ماموريت خواهد بود. همچنين ممكن است ربات‌هاي اكتشافي اگزومارس مسيرهاي مواد مذاب، تونل‌هايي كه جريان‌هاي آتشفشاني باستاني آنها را حفاري كرده و از گزند پرتوها در امان مانده‌اند هدف‌گيري كنند. از سوي ديگر، آزمايشگاه پيش‌رانش جت ناسا در حال توسعه مريخ‌نوردي موسوم به اكسل (Axel) است كه مي‌تواند روي صخره‌ها فرود بيايد و مستقيم به‌سوي غارهاي مريخي برود. اگر توالي‌ياب DNA هنگام ارسال مريخ‌نورد بعدي آماده پرواز شده باشد، آيا ناسا آن را به مأموريت اضافه مي‌كند؟ لینک به دیدگاه
ارسال های توصیه شده