mani24 29665 اشتراک گذاری ارسال شده در 6 دی، ۱۳۹۱ انواع تزیینات در معماری اسلامی ایران انواع تزئینات معماری اسلامی ایران : انواع آجرکاری- گچبری –کاشیکاری- حجاری- منبت کاری- آینه کاری- ونقاشی طرحهای گیاهی و هندسی- خطاطی * گونه های مختلف آجر تزئینی : 1- آجر واکوب وآبمال :( آجر صاف جهت نمای ساختمان ) نمونه : نمای گنبد قابوس 2-آجر پیش بر:(خشتی که هنوز خشک نشده بوسله برنده برش میدادند) 3- آجر مهری :( دارای نقوش برجسته یا فرورفته ) نمونه : مسجد جامع گناباد ( دوره سلجوقی ) گنبد سلطانیه – مسجد جامع یزد ( ایلخانیان ) نمونه هایی در یزد وکاشان و تهران ( قاجاریه) 4- آجر تراش :عبارتند از نیمه(2/1) – (آجری که از قطر به دو نیم چارکه (4/1)-قناس شده )- آجر قفلی ( آجری که 4/1 آن از گوشه بریده شده ) – آجر قلمدونی (3/1 آجر ) – دو قدی ( 8/1 آجر –کلوک (16/1 آجر )- آجر فلکه (آجر تراشی که دو مثلث از دو گوشه آن بریده شده) – آجر قاشقی ( بریدن مورب گوشه ای یا لب پخ ) 5- آجر تزینی قالبی و تراش :مخصوص دوره قاجارمی باشد . در شکلهای هندسی و غیر هندسی 6- آجر آبساب :پس از تراش در آب می خیسانند بعد کناره های آنرا می سابند به نما جلوه میدهد . نمونه در گنبد سلطانیه 7- آ جر قواره بری : یکی از شیوه های آجر تراش است که در آن به جای نقش از قطعه مستقیم آجر استفاده می کنند . رواج آن در دوره قاجار می باشد. * گوشواره : گوشواره یا طاق روی گوشه عنصری قبل از اسلام اساسا" برای تعبیه یک گنبد مدور روی پلان مربع کار گرفته شده است . نمونه : مسجد جامع اردستان- تالار مربع جامع قزوین – مقبره ارسلان جاذب – مسجد علی اصفهان * مقرنس : در سطوح مقعر گوشه هایی در زیر سقف ایجاد می شود که منشا " بوجود امدن ان گوشواره ها هستند.مقرنس ربع گنبد است . سه نوع مقرنس وجود دارد: 1- مقرنس جلو آمده 2- مقرنس روی هم قرار گرفته 3- مقرنس معلق * طاقنما : نمائی که حالت قوسی طاق را می نما یاند بیشتر برای برجسته نشان دادن پنجره ها مورد استفاده قرار می گیرد. *نغول : بمعنی گودی بکار می رود. همانند طاقنما می باشد .اغلب دارای شکل هندسی مستطیل یا مربع می باشد.در بالای سردرها وحاشیه زیر گنبد کاربرد دارد. نمونه : ایوان شمالی مسجد گناباد – گنبد سرخ مراغه ترکیبی از طاقنما ونغول * انواع آجر کاری ( چیدمان آجر) : 1- رگ چینی : شامل راسته – کله – قد نما یا هره – خواب نما –لاریز – نیمانیم – سه باریک 2- گل انداز : نمونه در ازاره خانه های یزد – در نمای بناهلی شیراز 3- گره سازی : نمونهدر گور امیر در سمرقند – داخل بنای سنگ بست – سر در مسجد جورجیر مسجد جامع ورامین – مسجد گوهر شاد – مدرسه غیاثیه خرگرد 4- آجر کاری رنگی یا گره سازی: نمونه در سید علا, الدین حسین – مدرسه خان – شاهچراغ – مسجد وکیل – علی بن حمزه – مسجد مشیر 5- آجر کاری خفته و رفته ( پتکین ) 6- خوون چینی 7- مهری چینی * گچبری : گچبری به دو صورت انجام می گرفت 1- گاه بر روی آجر وصورت روکش دیوار 2- گاه بعد از اتمام ساختمان به شکل حاشیه یا فتیله ای طبقه بندی موتیف های گچبری: الف ) هندسی ب) نقوش گیاهی ج) نقوش حیوانی وانسانی و تلفیق هر دو د) نقش خط وکتیبه نمونه بیشتر در کاخها ی تیسفون – چال ترخان ری – کیش – بیشابور نمونه های دوره اسلامی در مسجد جامع اصفهان – مسجد جامع نائین * سفا ل :معروفترین آثار سفال مربوط به دوره سلجوقی می باشد. نمونه در مسجد علویان همدان – تپه حصاردامغان – طاقچه های کاخ چال ترخال ری * کاشیکاری : از کاشی بعناوین زیر بهره گرفته شده : 1- کاشی یکرنگ : نمونه در مسجد جامع قزوین – تبریز – مقبره امیر اسما عیل مجموعه سنگ بست – مناره مسعود غزنوی – گنبد کبود مراغه – مناره مسجد جامع دامغان – برج رادکان خراسان – مسجد جامع گناباد و... 2- کاشی معرق : نمونه در غیاثیه خر گرد ( 848 هجری ) – مسجد گوهر شاد ( 821 هجری )و مسجد کبود ( 870 هجری ) – مسجد شیخ لطف الله – مسجد امام ( شاه ) و مدرسه چها باغ 3- کاشی هفت رنگ : نمونه در مسجد سپهسالار – مسجد امام ( سلطانی ) سمنان - مسجد شاه قزوین – گنبد مسجد کبود 4- کاشی طلائی : نمونه در حرم امام رضا (ع) – مرقد حضرت معصومه (ع) - امامزاده یحیی در ورامین 5- کاشی با تلفیق آجر :نمونه در مسجد جامع اشترجان – مسجد جامع ورامین - گنبد سلطانیه – مدرسه خان شیراز- مسجد وکیل و... 6- نوشته های کاشی * منبت و کنده کاری چوب :کاربرد چوب در منبت - مشبک - معرق – کنده کاری – خاتم سازی و نقاشی می باشد. نمونه کنده کاری در مساجد اصفهان – مدرسه شاه سلطان حسین – آرامگاه شاهزاده حسین در قزوین * منبت کاری : نمونه در منبر مسجد نائین – صندوق حضرت عبدالعظیم – منبر سوریان شیراز * خاتم سازی : طریقه ساخت خاتم آن است که انواع گوناگون مصالح مورد نیاز این فن را از طلاو نقره و برنج گرفته تا استخوان و صدف وعاج و چوب های گوناگون را بصورت میله ای باریک در آورند. سپس با قرار دادن این مفتولها در کنار هم انواع گلها از شش گوشه تا دوازده گوشه بوجود میاورند. * معرق روی چوب * آئینه کاری :اولین بار درقزوین پایتخت شله طهماسب اول و دیوانخانه – کاخ هفت دست – کاخ چهلستون و ایوان حضرت معصومه منبع:http://tabrizarchitecture.blogfa.com/ 5 لینک به دیدگاه
ارسال های توصیه شده