جراحی‌ میکروسکوپی دهان و دندان

[mani24 29665]

ورود جراحی های میکروسکوپی به حیطه جراحی های دهان، به ویژه جراحی های لثه و ایمپلنتولوژی اخیراً نتایج شگفت آوری به دنبال داشته است. به دلیل ظرافت مخاط دهان، جراحی هایی که در زمینه لثه و ایمپلنتولوژی برای پوشش سطح ریشه دندان انجام می شود یا جراحی هایی که به منظور باز کردن سینوس به کار برده می شود با بهره گیری از روش جراحی میکروسکوپی، نتایج رضایت بخشی را به همراه دارد.

 

 

جراحی های میکروسکوپی لثه و ایمپلنت (کاشت دندان) برای نخستین بار در کشور، همزمان با برپایی هفتمین کنگره انجمن پریودنتولوژی ایران که آبان ماه امسال در بیمارستان امام خمینی تهران برپا شد، انجام شد.

دکتر «علی اصغر میرعمادی» متخصص رشته پریودنتولوژی و دبیر علمی هفتمین کنگره انجمن پریودنتولوژی ایران معتقد است؛ «از مهم ترین مزایای روش جراحی با میکروسکوپ می توان به پارگی کمتر عروق، ترمیم سریع تر به دلیل انجام برش کوچک در محل جراحی، ترومای (صدمات) کمتر عمل جراحی و راحتی بیمار حین عمل اشاره کرد.» وی با ابراز امیدواری از اینکه این شیوه به تدریج جای خود را به عنوان یک روش درمانی در درمان پریودنتولوژی باز خواهد کرد، یادآور می شود؛ «کاربرد جراحی های میکروسکوپی، بیشتر در مناطقی مانند بالا بردن کف سینوس در ایمپلنتولوژی و در مناطقی است که جراحی های لثه به منظور پوشاندن سطح ریشه انجام می شود، همچنین از این روش برای افرادی که به دلیل تحلیل استخوان فک قادر به استفاده از ایمپلنت با طول کافی نباشند، نیز می توان استفاده کرد.» با وجود آنکه نتایج اقدامات انجام شده بیانگر موفقیت آمیز بودن این شیوه جراحی نسبت به شیوه های قدیمی تر دارد و با وجود تمام مزایایی که این روش نسبت به سایر روش های جراحی دارد، به دلیل گرانی ابزار میکروسکوپ، نمی توان از آن در سطح وسیع و به صورت گسترده استفاده کرد. از دیگر دستاوردهای رشته پریودنتولوژی و ایمپلنتولوژی، در زمینه کاربرد سلول های بنیادی دندان انسان در بافت های پریودنتال (لثه و بافت های نگهدارنده دندان) و کاربرد نانوتکنولوژی در درمان های پریودنتال است.

دکتر «امیررضا رکن» رئیس هیات مدیره انجمن پریودنتولوژی ایران نیز از روش درمانی بسیار جدیدی به نام«تیکوکورتیکوتومی» خبر داده، می افزاید؛ «در این شیوه نوین امکان کوتاه کردن زمان درمان ارتودنسی به کمک روش جراحی فراهم شده است.»

 

● نقش سواد سلامت در رشته پریودنتولوژی

ناآشنایی پزشکان و دندانپزشکان با مقوله «سواد سلامت»، آنها را در انتقال اطلاعات به بیماران ناتوان کرده است و ممکن است پزشک را در ارزیابی نتیجه به اشتباه اندازد به ویژه در مورد بیماری های غیرواگیر و مزمن که نیاز جدی به درک بیمار از بیماری خود و همکاری وی دارد. «سواد سلامت» عبارت است از مهارت کاربردی کردن اطلاعات مربوط به سلامت و انتقال آن به دیگران. به عبارت دیگر «سواد سلامت» توانمندسازی مردم در به کار بستن اطلاعات و دستورهای مربوط به سلامت و توانایی خواندن، فهمیدن و به کار بستن اطلاعات چاپ شده و همچنین فهمیدن و به کار بستن اطلاعات شفاهی مربوط به سلامت و هدایت شدن به منظور استفاده مناسب از خدمات سلامت عنوان می شود. بنابراین «سواد سلامت» در جامعه و در ارتباط با تک تک مردم شکل می گیرد و پزشکان و سایر کارکنان بخش سلامت با روش های مختلف در شکل گرفتن و تقویت آن در جامعه نقش دارند.

«سواد سلامت» از جمله مباحث نسبتاً جدیدی است که در برابر واژه «سواد عمومی» به کار برده می شود. سواد کاربردی شامل مجموعه یی از توانایی ها به منظور فهم و استفاده از یک سیستم است که سواد سلامت نیز جزیی از آن به شمار می رود. در واقع نوعی توانمند شدن مردم در امر استفاده از خدمات سلامت (شامل راه های سرایت و پیشگیری از بیماری ها، مراقبت از بیمار، به کار بستن دستورهای پزشک، استفاده از خدمات بیمه یی، توانبخشی و…) است. مردم باید «سواد سلامت» را آموزش ببینند. این امر برای ارتقای سلامت آنان ضرورت دارد. پزشکان، دندانپزشکان، داروسازان و سایر شاغلان حرفه پزشکی و بهداشتی نیز لازم است با این مقوله آشنا باشند. یعنی بدانند در جامعه یی که به حرفه های پزشکی و وابسته به آن اشتغال دارند، میزان سواد سلامت در چه حدی است؟

دکتر «احمد حائریان» عضو هیات علمی هفتمین همایش انجمن پریودنتولوژی ایران با تاکید بر اینکه داشتن اطلاعات لزوماً به معنای باسوادی فرد نیست، تصریح می کند؛ «یکی از علل ناموفق بودن در بعضی از درمان های پزشکی، ناتوانی پزشک معالج در انتقال اطلاعات لازم به بیمار بوده که اهمیت این مساله، ضرورت پرداختن به مقوله «سواد سلامت» را بیش از پیش ضروری می سازد.» وی اضافه می کند؛ «سیستم آموزش سلامت محور به دلیل نگاه ویژه یی که به موضو ع سلامت دارد، به بحث سواد سلامت بهای بیشتری می دهد تا جایی که این رشته در کشورهای پیشرفته، در سطوح کارشناسی ارشد دانشگاه ها تدریس می شود، ولی از جایی که نظام آموزش پزشکی و نظام ارائه خدمات ما سلامت محور نیست، موضوع سواد سلامت تاکنون مورد غفلت واقع شده است.» نتایج مطالعه یی که (سال ۱۹۹۸) در امریکا انجام شد، حاکی از امکان هدر رفتن بین ۳۵ تا ۷۳ میلیارد دلار از بودجه بخش سلامت، به علت پایین بودن «سواد سلامت» در جامعه بود. پایین بودن سطح «سواد سلامت» به طور عمده باعث مراجعات مکرر و غیرضروری مردم به پزشک و همچنین طولانی شدن مدت اقامت بیماران در مراکز درمانی می شود که این امر سبب افزایش هزینه ها و به عبارت دیگر موجب هدر رفتن بخشی از بودجه بخش سلامت می شود.

دکتر «حائریان» ادامه می دهد؛ «از آنجا که بیماری های پریودنتال (بیماری های لثه و بافت های نگهدارنده دندان) مانند بیماری دیابت، نیازمند کنترل و مراقبت مداوم است، ضروری به نظر می رسد متخصصان این رشته با آگاهی از چگونگی انتقال اطلاعات خود به زبان ساده و قابل فهم برای بیماران، بتوانند در مسیر درمان، بیماران را با خود همراه کرده تا نتیجه مطلوب و پایدار حاصل شود. همچنین موفقیت در درمان بیماری های پریودنتال (از جمله حذف پلاک میکروبی) تنها با پیشگیری از بازگشت عوامل ایجادکننده آن مقدور است که این موضوع، باردیگر بحث ضرورت کاربردی کردن سواد سلامت را در این حوزه از علم و حرفه پزشکی، مطرح می سازد.»

 

● ناآگاهی از تخصص های رشته دندانپزشکی

با وجود تخصصی شدن رشته های دندانپزشکی، امروزه دندانپزشکان عمومی در تمامی حوزه های دندانپزشکی فعالیت می کنند و این نکته به دلیل ناآشنایی مردم با تخصص های رشته دندانپزشکی، برای آنان قابل تشخیص نیست. وظیفه انجمن های تخصصی به ویژه در زمینه دندانپزشکی، اطلاع رسانی به مردم در ارتباط با تفکیک حوزه های مختلف دندانپزشکی از یک سو و از سوی دیگر تعامل با سازمان نظام پزشکی کشور به منظور تعیین مرزهای این قبیل رشته هاست. رئیس سازمان نظام پزشکی کشور با تاکید بر آموزش های علمی برای پزشکان و دندانپزشکان در کشور از ممنوعیت ورود افراد آموزش ندیده و فاقد صلاحیت در امور دندانپزشکی خبر داده و می گوید؛ «اگر فردی بخواهد در حوزه سلامت مردم وارد شود، باید پیش از ورود، آموزش های لازم را دیده، مهارت های ضروری را کسب کرده باشد.»

وی در ادامه می افزاید؛ «سازمان نظام پزشکی کشور به هیچ وجه به فرد یا گروهی که اطلاعات حرفه پزشکی ندارند، اجازه ورود به عرصه پزشکی را نمی دهد و از آنجا که از نظر تعداد متخصصان در کشور کمبودی نداریم، بنابراین به هیچ وجه پذیرفته نیست افرادی که به صورت تجربی وارد حوزه دندانپزشکی شده اند، به حوزه یی وارد شوند که با سلامت مردم سروکار دارد.» رئیس سازمان نظام پزشکی کشور اظهار می دارد؛ «خدمت به سلامت مردم مشخصات و شاخص های خود را داشته و ضروری است با مراقبت از حرفه های تخصصی پزشکی و دندانپزشکی از آینده این حرفه ها مراقبت کنیم.»