مدیریت و نگهداری از آکواریوم

[sokut.n 1212]

آکواریوم:

 

اول بار نام آكواريوم توسط یک انگليسي به نام هنری گاس درسال 1853 استفاده گرديد. آكواريوم ازريشه كلمه لاتين آكوا گرفته شده و به معناي آب مي باشد.

آكواريوم جايگاه مصنوعي آماده سازي شده اي است كه مشابه محل زندگي ماهيان در شرايط طبيعي است و معمولا ازجنس شيشه ساخته مي شود ولي مي تواند ازپلا ستيك هاي شفاف هم ساخته شود كه البته در اين حالت خيلي زود خراب مي شود.

آكواريوم ها در اشكال مدور بيضي استوانه اي مستطيلي و تيغه اي هستند كه روي ميله هاي فلزي محكمي سوار مي شوند. اندازه آكواريوم ها با توجه به نوع ماهي پرورشي و ميزان تحرك آنها متفاوت است. آكواريوم هميشه بايد سرپوشيده باشد و در مكاني با نور كافي قرار داده شود. آكواريوم نبايد درگوشه اتاق و بدور از تابش خورشيد قرارداده شود زيرا اين مساله سرعت فتوسنتز گياهي را كاهش مي دهد. از سوي ديگر نبايد در معرض روشنايي مستقيم خورشيد قرار داده شود زيرا اين كار دماي آب را افزايش مي دهد و جلبك ها رشد مي كنند كه اين امر براي ماهي ها مضر است.

در آكواريوم ها گياهان مختلفي بكار مي روند كه عمل توليد اكسي?ن را بر عهده دارند وحتي برخي ازآنها ذرات كوچك دتريتوس شناور درآب را جذب مي كنند. گياهان آكواريومي همواره مي بايست براق و سالم باشند.

به محض رشد اين گياهان حلزون ها را مي توان به آكواريوم معرفي كرد كه اين كار باعث پاكسازي آكواريوم مي شود. بهتر است حداقل دو هفته بعد ازورود گياهان ماهيها به آكواريوم معرفي شوند تا در طول اين مدت اين گياهان بخوبي استقرار پيدا كنند در غير اين صورت ماهيها آنها را به سرعت از ريشه بيرون مي آورند.

سنگريزه هاي كوچكي هم در كف آكواريوم بكار مي روند كه مي بايست شفاف روشن و عاري از جلبكها باشند. درصورت نياز به تميز سازي آكواريوم آن را بشوئيد و سنگريزه هاي كف را برداشته به مدت 30 دقيقه تا يك ساعت گرم كرده و يك لايه از آنها را دركف آكواريوم بريزيد كه اين كار باكتري هاي موجود در آنها را از بين مي برد.

آكواريوم را با پرمنگنات پتاسيم وبعد با آب معمولي شستشو داده و در نور آفتاب و يا با استفاده ازلامپ هاي الكتريكي خشك كنيد.

اكسي?ن خالص در آكواريوم ها توسط هواده مصنوعي تامين مي گردد كه نسبت اكسي?ن ودي اكسيد كربن را در حد تعادل نگاه مي دارد. در هنگام شب مي بايست از هواده استفاده شود. قبل از وارد كردن ماهي به آكواريوم هواده را دو بار ويا حتي بيشتر كنترل كنيد اگر دي اكسيد كربن در آب افزايش پيدا كرده باشد لازم است كه آب را تقريبا 24 ساعت هوادهي كنيم.

درجه حرارت آب آكواريوم بايد در حدود 60 درجه سانتيگراد نگاه داشته شود و البته درجه حرارت براي هر گونه از ماهيها متفاوت است. بمنظور تامين دماي لازم درشب از روشنايي استفاده مي شود و در بعضي ازمواقع كه دماي هوا پائين مي آيد دماي آكواريوم هم كاهش پيدا مي كند. پس در اين زمان بمنظور ثابت نگاه داشتن دما از بخاري استفاده مي گردد.

نور و روشنايي هم در نگهداري آكواريوم بسيار مهم است. گياهان آكواريومي نور خورشيد را براي فتوسنتز استفاده مي كنند و درغياب نور گياهان پوسيده مي شوند. مي بايست در نبود نور خورشيد مثلا بهنگام شب از نور مصنوعي استفا ده شود كه معمولا به رنگ سفيد و يا زرد يعني مشابه نور خورشيد استفاده مي شود و تاثير آن از لامپهاي رنگي بهتر است اما ازنورهاي قوي نبايد استفاده شود زيرا سبب تبخيرآب مي گردد.

همچنين بمنظور برداشت بقاياي مواد غذائي و برگهاي پوسيدة گياهان از *****اسيون آب استفاده مي شود كه 2 روش براي ***** كردن وجود دارد:1. *****اسيون مكانيكي: به اين صورت كه لوله هائي در كف آكواريوم تثبيت مي گردد كه به يك محفظة ***** كننده وصل هستند و مواد زائد معلق را از بين مي برند.

2. *****اسيون بيولوژيكي: در اين نوع از *****اسيون از سنگ هاي دوتائي متخلخل مثل آزبست استفاده مي شود و مواد زائد روي آنها تجمع مي يابد.

پس از فراهم كردن تمامي تجهيزات اقدام به وارد كردن ماهي ها مي گردد. از ماهي هاي زيبا وسالم استفاده مي گردد كه تحرك فعال داشته باشند و البته از هر ماهي هم براي نگهداري در آكواريوم استفاده نمي شود.

ماهي هاي مبتلا به بيماريهاي قارچي و انگلي مي بايست فورا از آكواريوم خارج شده وتحت درمان قرار بگيرند زيرا اين بيماري ها به سرعت ازيك ماهي به ماهي ديگر انتقال پيدا مي كند واما تغذيه اين ماهيان تغذيه اين آبزيان از غذاهاي مختلفي انجام مي شود:

• غذاي خشك: اين نوع غذا ها روي سطح پاشيده مي شوند و آب را جذب كرده وبه كف آكواريوم مي روند و ماهيها اين غذاي فرورفته را در شب مصرف مي كنند.

• غذاي منجمد شده: اين غذاي مصنوعي آماده سازي شده ارزش غذائي بالايي دارد.

• غذاي زنده : شامل دافني ها كرم هاي كوچك لارو حشرات و ... مي باشد كه در تغذية بعضي از ماهيان اكواريومي كه از اين نوع غذا بهتر استفاده مي كنند بكار برده مي شوند.

غذائي كه توسط ماهي ها استفاده نمي شود مضر است چرا كه بعد از مدتي فاسد مي شود و اگر چنين غذائي مصرف گردد ماهي ها به بسياري از بيماري ها مبتلا مي گردند. بنابر اين برداشتن همة گياهان مرده و پس مانده هاي غذائي از اكواريوم بسيار مهم مي باشد زيرا بر روي گياهان داخل آكواريوم و ماهي اثرات سوئي مي گذارند.

منبع:

Shammi, Q. and S.Bhatnagar.Applied fisheries. In setting and management of fresh water aquarium .Agrobios, India. pp.205 - 213