نگاهی به تاثیر چاپ انیمیشن بر پوشاک کودکان

[Astraea 25,351]

هنرآنلاین، امروزه چاپ تصاویر انیمیشن‌های خارجی بر لباس کودکان امری عادی است که شاید کمتر به ابعاد رفتاری آن توجه می کنیم اما واقعیت اینجاست که نمی توان از کودکی که امروز شخصیت "شرک" را بر لباسش دارد انتظار داشت که "پوریای ولی" را به عنوان قهرمان بشناسد.

 

شاید تکرار این مساله که پوشاک همواره در طول تاریخ نقشی برجسته و عمیق در تمامی جهات داشته چندان جذاب نباشد اما واقعیت این است که پوشاک نه امروز که در تمام دوران های بشری نشاندهنده قدرت، ثروت و فرهنگ ملل مختلف بوده است با این وجود به نظر می رسد که ایران با وجود پیشینه قوی تاریخی در حوزه تنوع پوشاک هنوز نتوانسته جایگاه مشخصی برای این بخش پیدا کند.

 

با وجود چنین درکی از مساله استراتژیک لباس همچنان کشورهای جهان سومی در پی از دست دادن جایگاه های فرهنگی خود به واسطه عدم سرمایه گذاری بر مقوله پوشش هستند تا جایی که کشورهایی نظیر هند و ژاپن نیز در حال بلعیده شدن توسط غول رسانه های غربی هستند.

 

البته به نظر می رسد این اتفاق یعنی محو شدن خرده فرهنگ ها و ارزش های بومی از طریق پوشش زنان در حال شکل گیری است در حالیکه کمتر کسی به مقوله کودکان و شکل گیری فرهنگ پوشش در آنان توجه می کند.

 

قطعا مساله پوشش و دیدگاه مناسب نسبت به مقوله لباس، از کودکی و با نگاه به الگوهای زنده جامعه شکل می گیرد این در حالی است که کشور ما متاسفانه در عرصه برنامه سازی برای کودکان چنان ضعیف عمل کرده است که دیدن انیمیشن های خارجی و تاثیرپذیری از آن نه تنها برای کودکان بلکه در بزرگسالان نیز غیر قابل وصف شده است.

 

صد البته هنر در هر شکل و قالبی ستودنی است اما مساله اینجاست که فرهنگ یک کودک ایرانی چقدر با فرهنگ یک کودک غربی، نوع جامعه و دیدگاه او متفاوت است و آیا می توان همان قهرمانان را به عنوان الگوی کودک ایرانی وارد عرصه جامعه امروز ایران کرد؟

 

آیا نقشی که یک مادر یا پدر ایرانی در جامعه امروز ما ایفا می کند با نقش و دیدگاه والدین در کشورهای پیشرفته یکسان است و اگر پاسخ این سوال منفی است پس چگونه می توانیم همان قهرمانان را در تمام ابعاد زندگی کودک ایرانی بگنجانیم و انتظار بروز رفتاری متناسب با فرهنگ ایرانی را از او داشته باشیم؟

 

شکل گرفتن تصاویر مختلف بر لباس کودکان یکی از همین عناصر است. این اشکال که اغلب مربوط به کارتون های خارجی است مربوط به قهرمانانی هستند که متعلق به پیشینه فرهنگی کشوری دیگر و دیدگاه های متفاوتی هستند. چطور می توان باور کرد کودکی که عروسک محبوبش شخصیت "باربی" است، می تواند به لباس زن شرقی نگاهی ارزش گرا و درست داشته باشد؟

 

کودکی که امروز تصویری از انیمیشن "شرک" را بر لباس دارد هرگز نمی تواند علاقه ای به فرهنگ پهلوانی نشان دهد!!!

 

سوال اصلی اینجاست که آیا زیرساخت ها در عرصه لباس نباید مورد توجه قرار گیرد و آیا به صرف تولید لباس برای افراد بزرگسال جامعه و سعی در شناخت فرهنگ غنی کشور می توان نسل بعد را وارد این حوزه کرد و از هضم شدن فرهنگ و سنت ها پیشگیری کرد؟

 

سمیه باقری