تحليل نقطه سر به سر

[Lean 56968]

تحليل نقطه سر به سر اين امکان را فراهم مي آورد که ارتباط بين هزينه هاي ثابت، هزينه هاي متغير و سود ناشي از کسب و کار را بشناسيم.

همچنين مي توان با استفاده از اين تحليل متوجه شد که چه ميزان از محصول در قيمت مشخص بايد فروخته شود تا کسب و کار به مرز سود دهي برسد.

نقطه ي سر بسر را مي توان با استفاده روابط بسيار ساده ي رياضي و يا به صورت نمودار نشان داد. اما براي شناخت و محاسبه ي نقطه ي سر به سر نياز به دانستن انواع هزينه ها در کسب و کار داريم. در هر کسب و کاري اعم از توليدي، خدماتي يا بازرگاني هزينه ها يا ثابت هستند يا متغير.

 

هزينه هاي ثابت (fixed costs)

 

اين هزينه هاي به محض تصميم گرفتن براي ورود به کسب و کاري به وجود مي آيند و مستقيماً ارتباطي با حجم و ميزان توليد ندارند. اين هزينه هاي شامل هزينه هاي سربار مثل هزينه هاي اجاره و هزينه هايي مثل هزينه ي ماشين آلات و کارگر ... مي باشد. البته بايد توجه داشت که برخي از هزينه هاي ثابت کاملاً ثابت نيستند و معمولاً بخشي ثابت و بخشي متغير دارند.

 

هزينه هاي متغير (variable costs)

 

اين هزينه هاي ارتباط مستقيم با ميزان توليد دارند. هزينه هاي مثل هزينه هاي مواد اوليه در کارخانجات توليدي از جمله ي هزينه هاي متغير هستند. در همين جا بد نيست اشاره کنيم که منظور از هزينه ي متوسط متغير، هزينه ي متغير به ازاي هر واحد محصول است.

 

معمولاً نمي توان هيچ هزينه اي را به طور کامل متغير يا ثابت دانست و اکثر هزينه ها در کسب و کار داراي هر دو بخش ثابت و متغير هستند. مثلاً هزينه هاي کارگر که اغلب آن را مي توان هزينه هاي ثابت در نظر گرفت زيرا حتي در زمان تعطيلي کارخانه نيز مديريت اين هزينه ها را پرداخت خواهد کرد، اما باز هم بخش کوچکي هزينه ي متغير دارد (اضافه کاري و ... )

 

محاسبه ي نقطه ي سر بسر

 

همان طور که اشاره شد نقطه ي سر بسر نقطه اي است که در آن نه سودي وجود دارد و نه زياني، بنابراين در نقطه ي سر بسر رابطه ي زير برقرار است.

 

(تعداد محصول توليد شده و فروخته شده×قيمت هر محصول)- هزينه هاي ثابت توليد- (هزينه هاي متغير توليد×تعداد محصول توليد شده)

 

اگر هزينه هاي ثابت توليد را با F يا همان fixed costs و هزينه هاي متغير توليد هر واحد محصول را با V يا variable costs و ميزان محصول توليد شده و فروخته شده را با q يا quantity و قيمت فروش هر محصول را با p يا Price نشان دهيم، براي محسابه ي نقطه ي سر به سر (break even) مي توان از رابطه ي زير استفاده کرد.

 

(q= f/(p-v

 

مهمترين مزيت آگاهي از نقطه ي سر بسر شناخت رابطه ي موجود بين هزينه هاي ثابت و متغير با قيمت فروش و ميزان توليد و فروش در کسب و کار است.

رابطه اي در کسب و کارهاي مختلف با توجه به ماهيت آنها مي تواند متفاوت باشد. همچنين در تکنيک هاي بودجه ريزي و capital budgeting يکي از مهمترين شاخصها همين نقطه ي سر بسر است و در پايان اولين کاربرد اين شاخص کليدي، آگاهي از حداقل ميزان توليد و فروش براي جلوگيري از زيان در شرکت است، که عدم آگاهي از آن مي تواند بسيار خطرناک باشد !

 

نويسنده مطلب : سيد حميدرضا عظيمي

 

 

 

 

 

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام