مقاله ارزيابي مفهوم منظر در طرحهاي شهري (مقايسه تطبيقي سير تكوين طرحهاي جامع تهران با تجارب جهاني)

[Mohammad Aref 120452]

رويكردهاي مختلفي در خصوص مفاهيم سيما و منظر شهري وجود دارد. اين رويكردها ماهيت مفهوم منظر را گاه تا حد زيباسازي تنزيل داده و گاه آن را معادل هرگونه ارتباط و تعامل انسان و محيط و عامل هويت بخشي به آنها دانسته اند. تبعات مختلفي در نتيجه هر تعريف از منظر شهري براي برنامه ريزي و مديريت آن به وجود مي آيد. نكته حائز اهميت آن است كه در يك گونه بندي عمومي، چگونه ميتوان طرحه اي توسعه شهري را بر مبناي رويكرد آنها نسبت به موضوع برنامه ريزي و مديريت منظر شهري دسته بندي نمود.

بدين منظور، اين مقاله تجارب جهاني و اسناد توسعه شهري تهران را مورد بررسي قرار ميدهد. در چارچوب تجارب جهاني و به عنوان نمونه هاي مطالعاتي، طرح راهبردي جده (به عنوان نمونه اي از كشورهاي در حال توسعه با شرايط فرهنگي، اجتماعي و اقتصادي مشابه ايران) و طرح لندن (به عنوان نمونه اي از كشورهاي توسعه يافته و پيشرو در حوزه برنامه ريزي و مديريت شهري در جهان) بررسي ميشود، سپس به روند طرحهاي جامع تهران (در سه طرح جامع تهيه شده توسط فرمانفرمائيان، آتك و بومسازگان) مي پردازد. روش بررسي، روش تحليل محتواست كه بيشتر براي بازخواني متون مورد استفاده قرار ميگيرد.

بر اين اساس، يافته هاي اين پژوهش نشان مي دهد كه روند تكميل اسناد توسعه شهري تهران در گذر زمان در جهت ارتقاي جايگاه مفهوم منظر شهري بوده است، اين موضوع همچنين در تجارب كشورهاي توسعه يافته به چشم ميخورد. در كشورهاي در حال توسعه نيز، تغييرات اسناد توسعه شهري به سمت ايجاد نگاه هويت گرايانه به مفهوم منظر بوده است. با اين وجود در تجارب موجود در طرح هاي توسعه شهري تهران، تاكنون راه حل هاي عملياتي مؤثري در جهت پياده سازي آرمان هاي تصوير شده در اين اسناد طراحي و مي تواند راه كارهاي عملياتي « چارچوب مديريت ديد لندن » تدوين نشده است. اگرچه تجاربي مانند سند مكمل طرح لندن با نام مناسبي را براي تحقق اهداف و راهبردهاي طرح هاي جديد توسعه شهري تهران در حوزه منظر شهري پيش روي كارشناسان و مديران شهري تهران قرار دهد.

 

کلیدواژه: منظر شهري، طرح توسعه شهري، طرح جامع تهران، طرح راهبردي جده، طرح لندن

 

نویسنده: حمیدرضا محملی ابیانه

 

دانلود مقاله