معرفی آفريقاي جنوبي در فضا

[YAGHOT SEFID 29,302]

جام جم آنلاين: سابقه فعاليت‌هاي فضايي در كشور آفريقاي جنوبي به قدمت خود عصر فضاست. اين كشور از آغاز فعاليت‌هاي فضايي يكي از پايگاه‌هاي اصلي تجهيزات ارسال و دريافت داده جهت ارتباط با ماهواره‌ها و كاوشگران فضايي بوده است.

 

ناسا براي ارتباط با كاوشگران رباتيك خود كه راهي ماموريت‌هاي بين‌سياره‌اي مي‌شدند و همچنين كنترل ماموريت‌هاي شگفت‌انگيز آپولو از يك پايگاه رهگيري راديويي در ۵۰ كيلومتري شمال غرب ژوهانسبورگ به نام هارت بيستوك استفاده مي‌كرد.

با همين تجهيزات بود كه در جولاي ۱۹۶۵، اولين تصاوير واضح از سطح سياره مريخ را كه توسط كاوشگر فضايي مارينر۴ برداشته و مخابره شده بود، دريافت نمودند.

آفريقاي جنوبي اما فعاليت‌هاي مستقل فضايي خود را از دهه ۸۰ ميلادي آغاز نمود. هدف اصلي، طراحي و ساخت يك ماهواره تصويربرداري از زمين كه گرين‌ست ناميده مي‌شد و لانچر مناسب براي پرتاب آن بود. براي نيل به اين منظور، آفريقاي جنوبي تمامي زيرساخت‌هاي لازم آزمايشگاهي و صنعتي را به وجود آورد كه امروزه نيز وجود داشته و نقطه قوت اين كشور در توسعه برنامه‌هاي آتي فضايي آن است.

تاسيسات مونتاژ و تست ماهواره در ۷۰ كيلومتري شرق كيپ‌تاون واقع در شهر گرابو و همچنين تشكيلات و سكوي پرتاب موشك فضايي در ۱۸۰ كيلومتري شرق كيپ‌تاون در نزديكي شهر آرنيسبون از جمله يادگارهاي دوران طلايي فعاليت‌هاي فضايي اين كشور در اواخر دوران آپارتايد است.

برنامه فضايي آفريقاي جنوبي در سال ۱۹۹۴ و پس از پايان رژيم آپارتايد با فشار ايالات متحده آمريكا متوقف شد و برخي تجهيزات حساس آن منهدم يا از كشور خارج شد.

توقف اجباري و دستوري برنامه‌هاي فضايي در آفريقاي جنوبي اگرچه در مورد تجهيزات و تاسيسات بخوبي عمل كرد و گرد مرگ بر آنها ريخت، اما سياهي مرگ بر دل‌هاي فراواني كه با همان چند سال انديشيدن به سفرهاي فضايي گرم و بانشاط شده بودند، موثر واقع نشد. دانشگاه اشتلنباخ ـ كه باز هم اتفاقا در نزديكي شهر كيپ‌تاون قرار دارد ـ تائيدي است بر اين نظر.

تيمي از دانشجويان و استادان علاقه‌مند گرد هم آمدند و پروژه ماهواره دانشجويي را آغاز كردند كه امروزه زيربناي حضور آفريقاي جنوبي در فضا شده است و بار ديگر گرماي زندگي را در روح بي‌رمق صنعت فضايي اين كشور دميده است.

ماهواره سان‌ست، پنج سال پس از توقف برنامه‌هاي فضايي ملي آفريقاي جنوبي و با كمك ناسا به مدار زمين پرتاب شد. اين ماهواره ۶۴ كيلوگرمي براي دو سال در فضا باقي ماند و تعداد زيادي تصاوير با رزولوشن ۱۵ متر به زمين مخابره كرد.

خبر موفقيت سان‌ست آنقدر عالمگير شد كه دانشگاه اشتلنباخ سفارش‌هاي فراواني براي توليد تجهيزات ماهواره‌اي و حتي يك ماهواره سنجشي دريافت نمود و اينچنين شد كه مديران پروژه تصميم گرفتند با كمك دانشجويان مجري طرح كه حالا ديگر فارغ‌التحصيل شده بودند، يك شركت خصوصي به نام سان اسپيس راه‌اندازي كنند.

اين شركت، امروزه مشترياني از آلمان، ايتاليا، برزيل، استراليا و عربستان سعودي دارد. امروزه بنياد ملي تحقيقات، مديريت مراكز متعددي از پژوهشگاه‌ها و رصدخانه‌هاي راديويي و اپتيكي را بر عهده دارد كه كشور آفريقاي جنوبي را در مسير تحقيقات فضايي هدايت مي‌كند.

تلسكوپ اپتيكي ۱۰ متري آفريقا ـ كه بزرگ‌ترين تلسكوپ نيمكره جنوبي زمين محسوب مي‌گردد ـ بزرگ‌ترين راديوتلسكوپ دنيا و تجهيزات و زيربناي طراحي و ساخت ماهواره امروزه از آفريقاي جنوبي، كشوري داراي حرف در صنعت فضايي ساخته است.

امروزه ۷۴ شركت خصوصي در آفريقاي جنوبي فعاليت فضايي مي‌كنند كه موجب ايجاد شغل براي حدود ۲۰۰ نفر شده‌ است.

حجم معاملات فضايي اين كشور حدود ۲۰ ميليون دلار تخمين زده مي‌شود كه شامل ترانزيت داده‌هاي فضايي، فروش تصاوير ماهواره‌اي، طراحي و ساخت تجهيزات فضايي و ساير قراردادهاي بين‌المللي مي‌شود.