حیات اجتماعی خیابان

[آریودخت 43941]

چکیده مقاله:

طراحي خيابان فرآيندي است كه از علوم مختلفي بهره مي جويد و مسئله عبور و مرور وسايل نقليه در خيابان تنها يكي از عوامل مؤثر در اين فرآيند است . خياباني كه در طرفين خود واجد كاربريهاي مولد تجمعات و مراجعات انساني است ، به هيچ روي نمي تواند صرفاً مجرايي براي تردد وسايل نقليه باشد و مهمترين وظيفه طراح در فرآيند برنامه ريزي يا ساماندهي به يك خيابان ، رسيدن به پاسخ منطقي اين سؤال است كه چه مقدار از سطح خيابان را بايد براي تجمعات انساني ، پياده رو ، سواره رو ، عبور دوچرخه ، پاركينگ ، فضاي سبز ، مبلمان ، نهر آب ، تأسيسات و عملكردهاي ديگر اختصاص داد ؟ يا اينكه كدام يك در اولويت قرار دارد ؟ براي پاسخ اين سؤال ابتدا بايد به اين نكته انديشيد كه در يك برنامه ريزي كلي ، عملكرد خيابان مفروض چيست ؟ چه كاربريهايي مناسب قرارگيري در طرفين اين خيابان هستند و چه كاربريهايي نبايد در اين خيابان استقرار يابند ؟ دير زماني مهندسين ترافيك بر اين باور بودند كه هر چه عريض تر كردن خيابانها تنها پاسخ منطقي براي حل مشكل عبور و مرور خيابانهاست ؛ اما آخرين دستاوردهاي اين علم حاكي از اين است كه كاربريه اي موجود در خيابان از مهمترين عوامل مولد ترافيك مي باشند و سياست گذاري و برنامه ريزي جهت كنترل اين كاربريها و جانمايي آنها و همچنين كاهش تقاضا و محدود كردن وسايل نقليه موتوري پاسخ مسئله است . بدون شك خياباني كه تجمعات انساني و حضور مردم در آن به حدي است كه حتي با حذف حضور وسايل نقليه موتوري در آن فضاي كافي براي حضور انسانها وجود ندارد ، صحبت از روانسازي حركت اتومبيل در آن ( لااقل به صورت همسطح ) محلي از اعراب ندارد . براي حل تعارضات چنين خياباني چه بسا شايسته باشد بسياري از كاربريهاي مزاحم آن حذف گردد . سخن اصلي اين مقاله بر اين مطلب استوار است كه اگر در خياباني حضور و تجمعات انساني مطرح و مورد نظر است ، براي تداوم حيات اين خيابان چه بايد كرد ؟ حضور اجتماعي مردم در خيابانهاي درون شهري و به ويژه در مراكز تجاري را ديگر نبايد به حال خود رها كرد و مردم را همچون مرغهاي پر كنده اي در ميان انبوه وسايل نقليه موتوري به اين سو و آنسو فراري داد . خيلي عجيب است كه در شهرهاي ما گاه در خيابانهاي آستانه اي بهشت زهرا كه مردم در حال تشييع جنازه اموات خود مي باشند ، تريلي ها و اتومبيل هاي سنگين نيز تردد مي نمايند يا گاه در پيا ده رو موتور سواري از روي بساط دستفروشي كه براي كسب لقمه ناني در تلاش است ، مي گذرد . علم ترافيك يا هر علم ديگري يك معرفت است و هر معرفتي بايد مبتني بر شناخت كامل از نيازهاي روحي و رواني انسان باشد و متضمن بقاء جوامع بشري گردد ؛ وگرنه بايد بپذيريم كه پا در بيراهه هايي نهاده ايم كه موجب لگدمال شدن ارزشهاي والاي انساني شده است .

 

نویسنده: سعید طاهر خانی

 

دانلود مقاله