تاریخچه تولید انبوه و طراحی صندلی

[moein.s 18,983]

در طراحی دکوراسیون، مبلمان همواره یکی از مهم ترین بخشهاست و برخلاف تصور برخی شامل بسیاری از وسایل و نه فقط مبل راحتی اتاق نشیمن یامبل رسمی اتاق پذیرایی است. یکی از مهم ترین المان های مبلمان در بیشتر فضاهاصندلی است که در واقع توجه به طراحی آن، سرآغاز گرایش به طراحی مبلمان هم هست.«صندلی» یا شاید هم «سندلی» در تعریف، همان چهارپایه کوچک پشتی داری است که روی آنمی نشینند. گرچه صندلی های امروز در زندگی ما گاهی چهارپایه، گاهی پشتی و گاهی همهیچ کدام را ندارند، حتی گاهی بر روی آن نمی نشینند.

 

صندلی یک از قدیمی ترین محصولاتی است که به دست بشر ساختهشده و از صدها سال پیش تا امروز به هزاران فرم مختلف درآمده و مورد استفاده انسانقرار گرفته است. در این مقاله به بررسی تعدادی از معروف ترین و متفاوت ترین صندلیهای مدرن می پردازیم که بسیاری از آنها را بدون آنکه بشناسیم، در خانه یا محل کاراستفاده می کنیم. صندلی به دلیل کاربرد بسیار و انعطاف پذیری عجیبی که در تغییرفرم، شکل، رنگ و جنس دارد یکی از نخستین اشیایی است که یک طراح را برای طراحی جلبمی کند. از این رو تنوع در آن از بسیاری محصولات دیگر بیشتر است. بررسی محصولی چونصندلی در طول چند دهه، جدا از ایده های فراوانی که می دهد، می تواند چیزهای زیادیدر مورد ارزش ها و علایق مردمی که در گذشته می زیسته اند، درباره روش های استفادهآنها از تکنولوژی زمانه و درباره اولویت ها و مسوولیت های طراحی آن زمان به مابگوید.

 

اینکه صندلی چگونه و توسط چه قومی اختراع شده بحث ما نیست.برخی ایرانی ها را مبدع صندلی می دانند. وجود چندین صندلی با نقوش ایرانی در تختجمشید و کاخ صدستون به اثبات رسیده است. همچنین آثاری نیز پیش از آن پیدا شده. امابا گذر از این بحث و چشم پوشی از روند تغییرات صندلی نزد اقوام و فرهنگ های مختلفتا قرن بیستم باید به این نکته اشاره کرد که صندلی هم مثل بسیاری محصولات دیگر درقرن نوزدهم مورد توجه اروپاییان قرار گرفت و یک سده پس از انقلاب صنعتی با پی بردنبه ارزش طراحی در صنعت، تحول چشم گیری در طراحی و تولید آن و به طور کلی مبلمانایجاد شد.

 

ساخت صندلی به روش تولید انبوه در اواخر قرن نوزدهم، یعنیموقعی که صندلی های دست ساز لویی شانزدهم فرانسه و صندلی های دوره ویکتورینانگلستان عمرشان به پایان رسیده بود، معمول شد. در این زمان به تدریج جنبش هایهنری در طراحی شکل می گرفتند. یکی از این جریان ها ArtNouveau بود.

 

آرت نوو به معنی (هنر نو) حرکتی بین المللی بود که در هرکشوری از اروپا با ویژگی های خاص خودش شناخته می شد. آرت نوو بسیاری از اصول جنبشهای پیشین در طراحی مانند استفاده از مواد طبیعی، روش های صنعتی و تهی کردن سطوحاز تزئینات را به کار می برد. گرچه مبلمان آرت نوو کمی بیشتر از طرح های تزئین شدهاستفاده می کرد اما معتقد بود که نباید در این کار زیاده روی کرد؛ هرچند محصول میبایست بیانگر احساسات سازنده اش باشد.

 

در سال 1897 یک معمار و طراح اسکاتلندی به نام "چارلزرنه مکینتاش" یک صندلی ناهارخوری طراحی کرد که نشان دهنده استفاده ظریفی ازمواد، فرم و سمبلیسم بود. صندلی از چوب ساخته شده بود اما استفاده از فضاهای منفیو عناصر باریک و مخروطی، برخلاف محصولات سنگین ماقبل، سبکی و حرکتی بصری ایجاد میکرد. مکینتاش برخلاف جریان های پیشین، مبلمان خود را رنگ آمیزی کرده است (سیاه یاسفید) و بدین گونه به ترکیب بصری عناصر ساختاری بیش از نمایش سطح اصیل مواد اهمیتمی داد.

 

چارلز رنه مکینتاش 1897

[moein.s 18,983]

از صندلی های مشهور دیگر در این دوره می توان به صندلیناهارخوری "دارکین" که در امریکا و با طراحی "فرانک لویدرایت"معمار برجسته آمریکایی ساخته شد و همچنین صندلی "کافه فلادرموس" اثر"جوزف هافمن" در اتریش اشاره کرد. این صندلی برخی از ویژگی های صندلیمکینتاش را داشت اما نسبت به آن انتزاعی تر و مهندسی تر بود. گرچه صندلی از چوبساخته شده بود اما به نظر می رسید که فرم های استانداردشده بیشتری برای تولیدصنعتی داشت.

 

صندلی ناهارخوری - فرانک لوید رایت

 

جوزف هافمن - صندلی برای کافه فلادرموس

 

 

صندلی مشهور بعدی "صندلی قرمز و آبی" با طراحی"گریت ریتولد" بود. این صندلی در سال های 1917-1918 توسط او که یککابینت ساز هلندی بود و بعدها به معماری و طراحی روی آورد، با توجه بیشتر بر رویترکیب بندی بصری ساخته شد. او پس از طراحی این صندلی با کارهای نقاشی پیت موندریانآشنا شد و این صندلی را طوری رنگ کرد که مانند کارهای او به نظر برسد. هر دو اینکارها از مستطیل هایی با رنگ های اولیه و کادرهای مشکی تشکیل شده اند. این طور بهنظر می رسد که صندلی ریتولد البته غیر از پشتی مورب آن، سه بعدی شده تابلویموندریان است. این صندلی به عنوان نماد جنبش داِستیل Destijlشناخته شد.

 

 

صندلی قرمز - آبی طراحی گریت ریتولد

 

[moein.s 18,983]

صندلی "واسیلی" اثر "مارسل بروئر" که در سال 1925 و در آلمان طراحی شد نیز یکی دیگر از صندلی های معروف است.

 

صندلی واسیلی - مارسل بروئر 1925

 

"صندلیپایمو" با طراحی آلوار آلتو هم از مهم ترین این صندلی ها است. آلتو یکبیمارستان برای بیماران مبتلا به سل به سبک مدرن بین المللی طراحی کرده بود و میخواست که برای اتاق های بیماران و استراحتگاه ها مبلمان طراحی کند. او تحت تأثیرصندلی واسیلی قرار گرفت اما می خواست صندلی ای کاملاً مدرن بدون استفاده از لولههای فلزی طراحی کند. هوای فنلاند خنک بود و مردم مبلمانی را دوست داشتند که هنگاملمس آن احساس گرما کنند. همچنین فنلاند سرزمینی سرشار از جنگل های انبوه بود.بنابراین آلتو طرحی مبتنی بر اصول مدرنیسم و فرم کاملاً کاربردی ارائه کرد که ازپروسه جدیدی در ورقه ورقه کردن چوب استفاده می کرد. صندلی آلتو دارای منحنیارگانیک بود و ارزش زیادی از نظر ارگونومی داشت. آلتو در تحقیقات خود در موردبیماران مسلول به این نتیجه رسید که بهترین زاویه پشتی برای نشستن زاویه 110 درجهاست و این بهترین حالت برای تنفس فردی با ریه های گرفته است.

 

 

آلوار آلتو - صندلی 110 درجه برایبیمارستان

 

اما آخرین صندلی انتخابی ما صندلی "کیفلوبیاست". صندلی ای که تقریباً هیچ کدام از معیارهای "صندلی بودن"را ندارد. در سال 1961 فردی به نام "راشل کارسون" کتابی نوشت با عنوان«بهار خاموش» که برای اولین بار آمریکاییان را با این حقیقت آشنا کرد که کارخانجاتدر حال آلوده سازی محیط زیست هستند. پاگیری این مساله از سویی و پیشرفت فناوریپلاستیک در اوایل دهه 60 از سوی دیگر ایده های جدیدی را آشکار کرد. در این هنگامایتالیا پرچمدار طراحی فرم های مبلمان جدیدی شد که فردگرا و معنی دار بودند. گروهیاز طرفداران ایتالیایی صندلی کیف لوبیا را طراحی کردند که تصور قبلی از صندلی بهعنوان یک ساختار سخت و محکم را کنار گذاشت.

 

 

صندلی BeanBag

 

این صندلی در حقیقت کیفی از جنس وینیل بود که با گلوله هایپلی اورتان پر شده بود. این صندلی هیچ فرمی نداشت بلکه فرم بدن شخصی را می گرفت کهروی آن می نشست. بنابراین بسیار فردگرا بوده و فرم متغیر آن تقلیدی از روابطاجتماعی متغیر آن دوره بود. این مساله که صندلی باعث می شد فرم در ارتفاع کم ونزدیک به زمین بنشیند و تمام حالت های بدن را پوشش دهد به این معنی بود که بارفتار اجتماعی و سیاسی غیرجدی آن دوره نیز هماهنگ بود.از آن زمان تاکنون طراحی صندلی های متفاوت همچنان ادامهدارد. از پرکاربردترین صندلی های چندین سال اخیر می توان بهصندلی"آیرون" با طراحی "دون چادویک" و "بیل استامپ"در سال 94 و کارهای "کریم رشید" و "مارک نیوسن" اشاره کرد کههر کدام از این صندلی ها می توانند زینت بخش محل کار و محیط زندگی ما باشند.