خلاصه کتاب شبکه ارتباطی در طراحی شهری ( دکتر فریدون قریب)

[آریودخت 43941]

خلاصه ای از کتاب شبکه ارتباطی در طراحی شهری از دکتر قریب
امیدوارم مفید واقع بشه، خوشحال میشم نظراتتونو در این مورد بدونم و هر جای کارم کمی و کاستی داره بهم بگین."ممنون":a030:

تاریخچه پیدایش وسایل نقلیه در جهان : در حدود 3500 سال قبل از میلاد استفاده از ارابه هایی که چرخهای آنها را صفحه ای مدور تشکیل می داد و به وسیله 4 راس الاغ کشیده می شدند مرسوم بود و بعد به چرخهای پره ای تبدیل شده که این ارابه ها 2چرخ و 4چرخ بودند و اسب آنها را می کشید و برای حمل مسافر و کالا مناسب بودند تا اینکه در سال 1867 اولین دوچرخه اختراع شد بعد در سال 1883 اولین اتومبیل احتراقی توسط دایلمر به ثبت رسید و در سال 1885 با ابداع لاستیک بادی که به سرعت و نرمی بیشتری برای اتومبیها کمک می کرد اولین گام را برای تولید انبوه وسیله نقلیه موتوری برداشت .

ورود اتومبیل در ایران : 100 سال پیش تنها وسایل نقلیه در ایران عبارت بود از کجاوه ،پالکی، عماری، کالسکه ،درشکه و واگن اسبی تا اینکه در سال 1283 اولین اتومبیل یا کالسکه بخار به وسیله مظفر الدین شاه قاجار به تهران آورده شد . در سال 1305 لایحه تاسیس شرکت اتوبوسرانی از مجلس شورای ملی گذشت و به شرکت دانمارکی داده شد . در سال 1326تاکسیرانی با 20 دستگاه تاکسی آغاز به کار کرد تا اینکه در سال 1326و1337 پروانه تاسیس کارخانه منتاژ جیپ و فیات به وسیله وزارت صنایع و معادن صادر شد و شروع به منتاژ اولین وسیله نقلیه در ایران کردند.

وضعیت معابر در100 سال پیش : معابر بصورت کوچه های پر پیچ و خم و تنگ که در تابستان پر از گرد و غبار و در زمستان پر از گل و لای بودند که ارتباط بین معابر اصلی و واحد های مسکونی شهر را فراهم می ساخت .

[آریودخت 43941]

ابتدا به شناخت انواع مختلف ترافیک می پردازیم که شامل :
ترافیک در گردش : وسایل نقلیه در حال حرکت .
ترافیک ساکن : وسایل نقلیه در حال توقف و پارک .
پارکینگ : پارک وسایل نقلیه در سطوح عمومی و قابل دسترسی برای عموم.
ترافیک محلی : تردد وسایل نقلیه در محدوده شهر .
ترافیک غیر محلی : تردد وسایل در حومه شهر .
ترافک داخلی : وسایل نقلیه در منطقه آمارگیری.
ترافیک مبدا : وسایل نقلیه که مبدا حرکت در منطقه آمارگیری شروع و از ان منطقه خارج شوند .
ترافیک مقصد : وسایل نقلیه که از خارج محدوده آمارگیری وارد شده و پایان حرکتش آنجا باشد .
ترافیک عبوری : وسایل نقلیه که از منطقه آمارگیری عبور کرده و مبدا و مقصد آن در خارج منطقه آمارگیری باشد.
ترافیک ورودی : وسایل نقلیه در زمان آمارگیری وارد منطقه شوند .
ترافیک خروجی : در مدت آمارگیری از منطقه آمارگیری خارج شوند .
ترافیک عبوری منقطع : در منطقه آمارگیری در حین عبور از منطقه توقف نسبتا طولانی داشته باشد .

[آریودخت 43941]

- شبکه ترافیک شهری 3 عملکرد دارد : ارتباطی ،جمع و پخش کننده، توقف و پارک .
- سطوح مورد نیاز بر حسب درجه اهمیت :
1- تردد برای سیستم حمل و نقل دست جمعی مانند اتوبوس و تراموا و ...
2- تردد برای ترافیک سریع مانند اتوبان و بزرگراه و کمربندی .
3- تردد برای دسترسی بین مناطق شهری مبدا و مقصد مانند مسکونی وکار و خرید و تفریح .
4- سطوح مورد نیاز برای تفکیک ساکن مانند پارکینگها و توقفگاهها .
5- سطوح مورد نیاز برای تردد دوچرخه .
6- سطوح تردد برای عابرین پیاده .
- نوع حرکت و علت انگیزه :
1- تردد تجاری : تهیه و تولید کالا و حمل و نقل کالا .
2- تردد شغلی : رسیدن به محل کار( بیشترین نوع تردد در ساعتهای معین وجود آورنده حداکثر بار ترافیکی است ).
3- تردد برای ارايه خدمات : آتش نشانی و اورژانس
- در طراحی شبکه ارتباطی اولین شرط عملکرد صحیح ان است که ترافیک روان و بدون اصطکاک باشد .

[آریودخت 43941]

- شبکه ارتباطی شهر : شبکه ارتباطی سریع که جنبه غیر محلی دارد و شریانهای ظریف شبکه دسترسی که مقصد و مبدا ترافیک در ان می باشد .
برای تصمیم گیری در مورد انتخاب شبکه دسترسی متناسب با وضعیت و موقعیت محدوده طرح باید نکات زیر را مورد توجه قرار داد :
وسعت منطقه ،بافت طراحی شده منطقه ،موقعیت منطقه نسبت به مناطق مجاور خود، موقعیت منطقه نسبت به شبکه ارتباطی غیر محلی ، موقعیت منطقه نسبت به فضاهای باز و تفریحی ، توپوگرافی منطقه ، وضعیت شبکه تاسیسات شهری ،حجم ترافیک مورد انتظار و دسترسی به خطوط اتوبوسرانی شهری ،همچنین توجه به مقرون به صرفه بودن طرح را مورد بررسی قرار داد زیرا هزینه زیاد باعث افزایش قیمت زمین و در نتیجه بالا رفتن قیمت مسکن و اجاره ها می شود .
طول شبکه دسترسی و حجم بناها با هم فضای باز را بوجود می اورد که در کیفیت محدوده مسکونی و کلا سیمای یک شهر موثرند پس شبکه دسترسی باید جذاب ، دلپذیر و متنوع طراحی شود . با حجم بناها یک بافت پر از فضاهای عمومی و خصوصی تشکیل شود .
- شبکه های ارتباطی از نظر وظیفه و اهمیت :
1- آزادراه : این راه برقراری راه سریع بین شهرهای منطقه یا کشور که دسترسی مستقیم به اراضی مجاور منظور نمی گردد و در یک مسیر مجزا از دیگر جریانات ترافیک قرار دارد .
2- بزرگراه یا اتوبان شهری : راه برقراری ارتباط سریع بین مناطق عمده شهر را فراهم می آورد . تقاطع های این خیابان غیر هم سطح و ورودی های ان معدود است . خیابان اصلی به ان اتصال دارد و اگر از مسیر جنگل یا تفریحی عبور کند ان را بیشه زار یا park way می نامند .
3- خیابان اصلی درجه یک عبوری یا شاهراه : برقراری ارتباط بین بزرگراه و خیابانهای جمع کننده و یا مراکز اصلی ثقل و محلات بزرگ شهر را فراهم می اورد . در این خیابان امکان دسترسی به اراضی مجاور از طریق کندرو وجود دارد . نوع تقاطع ها هم سطح است و لازم است کلیه تقاطع ها به چراغ راهنما مجهز باشند .
4- خیابان اصلی : این خیابان برقراری ارتباط بین بزرگراه و خیابان جمع و پخش کننده و مراکز ثقل و محلات شهر را برقرار می سازد . امکان دسترسی به کاربری های شهری بطورمستقیم وجود دارد که در شهرهای متوسط خیابان اصلی نقش خیابان اصلی درجه یک عبوری یا شاهراه را بر عهده دارد .
5- خیابان جمع و پخش کننده : برقراریرارتباط بین خیابان اصلی و فرعی یا محله های مجاور را بر عهده دارد . این خیابان ترافیک چند خیابان فرعی را جمع اوری نموده به خیابان اصلی یا خیابان اصلی درجه یک عبوری منتقل می کند . دسترسی مستقیم به کاربری های شهری پیرامون وجود دارد و از تقاطع با خیابان اصلی از چراغ راهنما استفاده می شود .
6- خیابان فرعی بن باز و فرعی بن بست : برقراری ارتباط بین واحد همجوار و امکان دسترسی به مناطق مسکونی ، تجاری و صنعتی و ...مجاور را فراهم می کند . امکان دسترسی به کاربریهای پیرامون وجود دارد .
7- فرعی پیاده : معابر کم عرض می باشد که در بلوکهای ساختمانی جهت دستیابی اماکن مجاور است و در مواقع اضطراری ماشین رو .
8- دسترسی پیاده و دوچرخه : فقط جهت عابر پیاده و دوچرخه می باشد و در حریم خیابان سواره قرار ندارد ، این معابر از داخل پارک و فضای سبز عبور کرده و بلوک مسکونی را به مرکز محلات مربوط می کند .

[آریودخت 43941]

سیستم های شبکه ارتباطی :
1- شعاعی : خیابانها از یک هسته مرکزی منشعب شده ، فرم شهر به صورت ستاره ایست ، توسعه به صورت ادامه خیابانها یا شعاعهای فرعی امکان پذیر است که با ترافیک امروز دارای معایب زیادیست ( شهر مشهد مقدس ) .
2- شطرنجی : غیر مرکزیست ، تعداد زیادی گره یا نقطه تقاطع دارد ، از خیابانهای مورب جهت کوتاه کردن راه ها دور استفاده می شود (تهران ،ایلام ،شهرکرد ) .
3- حلقوی : در شهرهایی که شعاعی اند سعی می شود جهت غیر مرکزی نمودن شبکه قسمتهایی از معابر که شعاعها را بهم مرتبط می کند و در بافت قدیم شهر بصورت معابر تنگ و فرعی وجود دارند بصورت خیابانهای عریض و حلقه ای شکل تغییر دهند پس قسمت اعظم تردد دور مرکز شهر انجام خواهد گرفت ( همدان ) .
البته باید توجه داشت که هر یک از این سیستم ها معایب و محاسنی دارند .
- حال به مواردی اشاره می کنیم که تعیین کننده ابعاد معابر شبکه دسترسی و تطبیق ان با نیازمندیهای محیط اطراف و ترافیک محلیست :
1- فرم و تراکم بناهایی که در محدوده شبکه دسترسی قرار دارند و شبکه دسترسی انها را پوشش می دهد .
2- مسیر خیابان ( طول ، هدایت و خوانایی ) .
3- الویت عملکرد ترافیکی ( نوع ، فرم و مقدار ترافیک ) .
4- نحوه قرارگیری گاراژها و پارکینگها ( تقسیم شده در چند مکان یا متراکم در یک مکان ) .
5- الویتهای استفاده از فضاهای عمومی ( برای استفاده ترافیکی یا در ارتباط با نیازهای مسکونی ) .
6- شکل و فرم مورد نظر برای فضای خیابان و بناهای محدوده اطراف .
- قلمروهای مختلف هر مقطع خیابان عبارتند از :
1- ابعاد حریم حرکت وسایل نقلیه موتوری و وسایل حمل و نقل عمومی و دوچرخه که باید ایمنی ، قابلیت کارایی ، مقرون بصرفه بودن و راحتی تردد تعیین شود .
2- قلمرو پیاده روها و محدوده های توقف و رفت و امد عابر پیاده در فضای خیابان توسط حریم های پیرامون مشخص می شود .
3- توجه به حریم وسایل نقلیه و بررسی حریم های اطراف مانند نوار پارکینگ ویا نوار سبز کنار خیابان .
- در طراحی خیابان شهری علاوه بر رعایت قواعد و قوانین بین باند سواره و محدوده ان رعایت این نکات نیز ضروریست :
1- ایجاد مقطع عرضی اختصاصی برای هر خیابان با استفاده از طرح های گوناگون و مصالح ساختمان .
2- انطباق دتشتن سطوح محدود کننده افقی ( کف ساختمان ) و عمودی ( نمای ساختمان ) فضای خیابان نسبت به هم که باید سیمای یکدست و واحد و در عین یکپارچگی از نوعی تنوع برخوردار باشد .
3- متنوع ساختن محیط اطراف باند سواره مانند پیاده رو ، باند مخصوص حرکت دوچرخه ، سطوح توقف ، مکث و استراحت ، سطوح مخصوص پارک وسایل نقلیه و سطوح اقتصادی و تجاری که توسط فرم ، رنگ و مصالح جهت مشخص نمودن وظایف مختلف فضای خیابان می باشد .
4- تاثیرگذاری مطلوب فضای خیابان که توسط نسبت مناسب عرض به ارتفاع یا تقسیم بندی المانها بدست می اید .
5- رابطه متغییر بین خیابان و محیط اطراف ، ارتباط بین فضای خیابان و محیط اطراف ( بناها ) می تواند فعالیتها را به محیط خیابان بکشاند .
6- پیوستگی عملکردی و بصری دو قطعه مقطع عرضی واقع شده در طرفین باند سواره که باید از نظر بصری و عملکردی به صورت یک فضای واحد به هم پیوسته باشد .
7- تاثیرگذاری فضا با فضای سبز که در انتخاب گیاه و نظم و ترتیب ان باید دقت کرد و ایمنی فضای خیابان تامین شود یا تناسب گیاهان با فضای خیابان وجود داشته باشند و گیاهانی انتخاب شوند که زباله در انها جمع نشود .
8- طراحی باند سواره بطوری که ایمنی ، سازگاری با محیط ، مقرون بصرفه بودن ، راحتی و اسایش و سرعت رعایت گردد و حتی در کف سازی باند سواره با استفاده از تغییر رنگ و مصالح منطقه خطر را به موقع اعلام نمود .
9- طراحی نوار وسط خیابان نقش مهمی دارد به شرطی که در عین حفظ یکپارچگی و وحدت ، قطعه قطعه نگردد و بهتر است با غرس درختان در نوار وسط باشد .
10- طراحی نوارهای مجزا کننده باند سواره ، پیاده که می توان با تغییر عرض و ارتفاعشان بصورت باغچه بندی و دا با عقب نشینی ، محلی برای نشستن و یا محلی برای نگهداری و پارک دوچرخه ایجاد نمود ولی در مرحله نخست نقش حفاظتی را دارد .
11- نحوه قرارگیری پارکینگ ها و مرتبط ساختن آنها با حریم های اطراف که باید به صورت مطلوب به انها دسترسی داشت و به وضوح بتوان تشخیص داد.

[آریودخت 43941]

- حال تاثیر جداره ها را بربعد طولی ، عرضی ، و ارتفاع را بررسی می کنیم :
1- تاثیر جداره بربعد طولی فضای خیابان :
1-1 جداره مقعری شکل خیابان : ایجاد فضای تقسیم شده و محدود .
2-1 جداره محدبی شکل خیابان : القا کننده فضایی بی انتها .
3-1 خمیدگی یا قوس : بعد طولی خیابان کوتاه بنظر می رسد .
4-1 گوشه و لبه مستقیم و دراز جداره ها : تاکید بربعد طولی .
5-1 عقب نشینی و پیش امدگی بنا : طول خیبان به قطعات تقسیم شده و کوتاهتر جلوه می کند .
6-1 خط مستقیم : نقطه دید به عمق خیابان و طویل جلوه می کند .
7-1 نمای برجسته با پیش امدگی بالکن ، پنجره و ... وجود دارد : طول خیابان کوتاه جلوه می کند .
8-1 نمای صاف و سیقلی بنا : نقطه دید به عمق خیابان و طولانیست .
9-1 نماسازی و معماری متنوع بنا و رنگ و مصالح : نقطه دید به جزيیات جذب و فضای متنوع .
10-1 نمای مسطح ، صاف با معماری یکنواخت و معمولی و رنگامیزی و مصالح یکسان : طولانی بودن خیابان .
11-1 گشودگیهای بزرگ : نمای ساختمان دلباز و فضای بیرون با فضای داخل مرتبط .
12-1 گشودگیهای کوچک: نمای ساختمان بسته و فضای خیابان تنگ و کسل کننده .
13-1 با تاکید روی معماری بناهای گوشه تقاطع ، در فضای خیابان کاملا مشخص شده و بعد طولی خیابان را به قطعاتی تقسیم می کند .
14-1 وجود گشودگی فرعی منشعب از خیابان اصلی و محل تقاطع در فضای خیابان به دشواری دیده می شود و کاملا مشخص نیست .
15-1 بعد طولی فضای یک خیابان توسط مسقف کردن عرض تاثیر پذیر است .
2- تاثیر جداره بر بعد عرضی فضای خیابان :
1-2 خیابانهای مشجر و دارای نوار سبز بعد عرضی نوارشان از نظر بصری کمتر بوده و تنگ حس می شوند .
2-2 پیاده روهای مسقف یا چراغهای روشنایی زنجیره ای خیابانها می تواند یک فضای خیابانی عریض را به چند فضای متصل به هم و با عرضهای متفاوت طراحی کرد.
3-2 احساس تنگی و خفه بودن مسیر خیابانها را می توان با عقب نشینی و پلکانی نمودن طبقات فوقانی جداره ها خنثی نمود و احساس عریضتر بودن فضا را بوجود اورد.
3- تاثیر جداره ها بربعد ارتفاع فضای خیابان :
1-3 پیش امدگی زیاد و قابل توجه اخرین سقف ساختمان ( پشت بام ) بصورت بارانگیر ارتفاع خیابان را محدود می کند .
2-3 حجم ساختمانهایی که عرضشان کم و ارتفاعشان زیاد است و در مسیر خیابانند در بیننده احساس مرتفع بودن فضای خیابان را تشدید می کند .
3-3 با احداث حجمهای کوچکی مانند یک کیوسک ، محل مسقف ایستگاه اتوبوس و یا غرس ساختمان و غیره می توان ارتفاع فضا را تقسیم و طبقه بندی نمود و از نطر بصری بعد ارتفاع فضا را محدود ساخت .
- هدف اصلی از ایجاد خیابان ارتباط نقاط مختلف و اتصال انها برای تردد راحت و ایمن به یکدیگر است البته خیابانهایی که در نقاط پر رفت و امد و پر جمعیت و پر فعالیت واقع هستند غیر از عملکرد ارتباطی وظایف دیگری نیز دارند مانند تبادل اخبار ، کسب و کار و اتفاقات و حوادث فرهنگی ، اجتماعی و سیاسی .
- در طراحی باید از دخل و تصرف بی مورد در محیط طبیعی که باعث لطمه زدن به محیط زیست خواهد شپ جلوپیری کرد .
- طراحی مسیر خیابان ورودی یک منطقه مسکونی :
باریکتر شدن فضای خیابان و قرار گرفتن بناها در دو طرف معبر مناسب و وضعیت دروازه مانند ایجاد می کند .
با دروازه قوسی شکل یا روی ورودی بنا قرار گیرد یا قرار گرفتن روی دو درخت در حریم ورودی یا باریکتر شدن خیابان توسط بناهای دو طرف خیابان و ارتباط انها بهم حریم ورودی حفظ می شود .
- اجزای مقطع عرضی خیابان : باند حرکت سواره ، لبه داخلی خیابان ، نوار مستحکم کنار خیابان ، نوار پارکینگ ، نوار مستحکم حاشیه خیابان ، نوار غیر مستحکم حاشیه خیابان ، نوار ویژه ترافیک دوچرخه که بدلیل اهمیت ان در شرایطی معبر جداگانه برای دوچرخه سواران توصیه می گردد .

[آریودخت 43941]

- ترافیک پیاده و پیاده رو :
از جایی که بیشترین اهمیت به سواره داده شد و باعث ترافیک بیش از حد سواره شده :
1- باید برای تشویق شهرنشینان به کمتر استفاده کردن از وسایل نقلیه شهری الویت خاصی به شبکه ارتباطی پیاده قايل شد پس در طراحی باید معابر پیاده بصورت گسترده و خوانا طراحی شود تا بطور سریع و مسافت کوتاه به مقصد هدایت شود .
2- در پلان جزییات باید از نظر سیماسازی محیط و تجهیزات و تنوع فضاها توجه کافی بعمل اورد .
3- برای تحرک ازاد و ایمنی عابر پیاده و دوچرخه الویت خاصی قایل شد .
4- در تقاطع ها به معابر سواره امنیت عابر پیاده در نظر گرفته شود.
- رو گذر در معابر پیاده : پل عابر پیاده بدترین راه است چون وجود پله ها برای افراد مسن و معلولین یا کالسکه بچه غیر قابل استفاده است و مسیر پیاده می تواند از رامپ با شیب ملایم از روی خیابان عبور کند یا با خاکبرداری مسیر سواره در گودی قرار گرفته و رامپ عابر پیاده یا شیب ملایم بوجود اید .
- زیرگذر در معابر پیاده : حداقل عرض زیرگذر 3 متر و نباید تاریک و باریک باشد . بهتر است بدلیل عبور معلولین و کالسکه بچه از رامپ استفاده شود در حالی که ایجاد ایستگاه حمل و نقل عمومی در ورودی و خروجی زیرگذر سودمند است .
- خیابان فرعی مسکونی : در اینگونه فرعی ها که حق تقدم را برای حرکت سواره قائل شده اند باعث بروز ناهنجاری هایی مانند خطر تصادف و اینکه بدلیل ترافیک اندک سواره در ساعات روز، استفاده از سطوح پیاده برای بازی کودکان و تجمع همسایگان وجود ندارد .
- خیابان فرعی مسکونی دارای مشخصات زیر است :
1- عابر پیاده و دوچرخه از حقی مساوی یا بیشتر از سواره برخوردارباشند .
2- بخاطر ایمنی و الودگی کمتر، قابلیت تحرک ترافیک کمتر شود و سرعت وسایل نقلیه کاهش یابد .
3- می توان از کل سطوح برای عموم و بصورت سطوح مختلط استفاده کرد .
4- در طراحی تجهیزات شهری ( مبلمان شهری ) بناهای مسکونی خیابان در شکل گیری ان دخالت داده خواهد شد .
5- معبر پیاده ماشین رو برای دسترسی یک محدوده مسکونی با حداکثر 50 واحد مسکونی طراحی خواهد شد.
6- خیابان فرعی مسکونی برای یک محدوده مسکونی بزرگتر با حداکثر بار ترافیکی 100 وسیله نقلیه موتوری در ساعات طراحی خواهد شد .
- طراحی خیابانهای فرعی سنتی باید در مناطق مسکونی ، تجاری و کارگاهی یا خیابانهای فرعی با بار ترافیکی زیاد یا ترافیک سنگین مانند کامیون محدود گردد .
- اهداف یک طراحی خوب :
1- تقسیم بندی واضح و روشن در فضای کم عرض خیابان .
2- استفاده از مبلمان ساده و ارزان .
3- اختصاص دادن سطوحی برای استراحت ساکنین محدوده و تقاطعهای امن برای عابر پیاده .
4- ایمنی ترافیک به علت محدودیت سرعت .
5- ایجاد تعداد زیادی محل پارکینگ .
- در تقاطعها نوارهای عبوری با هم تلاقی کرده و همدیگر را قطع می کنند و وسایل نقلیه می توانند به چپ یا راست تغییر مسیر دهند که شامل دو راه ،سه راه ، چهار راه و میدان است .
- برای برنامه ریزی ، طراحی و ساختمان یک تقاطع باید ایمنی ، قابلیت عملکردی ، کارایی کافی با کیفیت مناسب ، مقرون بصرفه بودن ، هماهنگی و انطباق با محیط اطراف خود در نظر گرفته شود .
- میدان : یکی از راه حلهای مناسب برای تقاطعهای پیچیده و تقاطعهایی که بازوهای ان بیشتر از چهار باشد احداث میدان است . هرچه تعداد بازوها بیشتر باشد از کارایی میدان بیشتر کاسته می شود . تعداد بیش از سه نوار عبوری در داخل دایره میدان به علت مسیرهای متعدد ضربدری بازدهی میدان را کاهش داده و باعث افزایش میزان تصادف می شود . قطر میادین بستگی به ترافیک ان دارد ولی معمولا برای میدانهای کوچک 30 متر و میادین بزرگ 150-100 متر است .احداث میادین که سرعت بیش از 70 کیلومتر در ساعت است مجاز نمی باشد .

[آریودخت 43941]

- دور برگردان :
1- دوربرگردان چکشی : مساحت کمی نیاز داشته و فرم ان با بناهای اطراف بصورت مطلوبی مطابقت می کند و برای فرعی سنتی و مسکونی مناسب است .
2- دوربرگردان دایره ای : دور زدن در حین حرکت امکان دارد ، شعاع بوسیله نقلیه بستگی دارد و برای ترافیک منظم کامیون قطر بزرگتر از 15 متر ضروری است .
3- دوربرگردان قوسی : دور زدن در حین حرکت امکانپذیر است ، جزیره گلکاری در وسط قوس وجود دارد که هم برای زیباسازی است هم تقسیم بندی سطوح دوربرگردان را با ابعاد مناسبی امکان پذیر می سازد .
- عناصر طراحی در پلان سطح : خط مستقیم ، قوس دایره ، قوسهای اتصال .
- عناصر طراحی دید : جهت ایمنی و کارایی شبکه ارتباطی فواصل دید کافی از شرایط اصلی و اساسی بشمار می اید که در حال حاضر نبود ان بوضوح مشخص است و منجربه محدودیتهای ترافیکی از قبیل کاهش سرعت ، سبقت ممنوع ، سرعت ممنوع و ... میباشد اما تعداد زیادی تابلو و علائم رانندگی اضافه شده ولی با رعایت دید لازم باید میدان دید خالی از هرگونه مانعی مانند خاکریزیها ، بناها ، بوته و درختان بوده و انها را به جای دیگر انتقال داد .
- تعیین فواصل دید لازم :
1- فاصله دید توقف (مسیری که راننده نیاز دارد تا وسیله نقلیه را قبل از برخورد به مانع با اطمینان متوقف کند ) . 2- فاصله دید سبقت ( فاصله مورد نیاز برای اجرای یک سبقت مطمئن ) . 3- فاصله دید لازم در خمیدگی یا قوس و تغییر شیب یک مسیر ( در هنگام طراحی مسیر نمی توان فاصله دید لازم را از قبل تعیین نمود پس باید فواصل دید موجود را از پلان سطح ، ارتفاع و مقطع عرضی محاسبه و ان را با فاصله دید لازم مقایسه کرد و در ضورت لزوم شعاع قوس و دایره پخی را بزرگتر کرد یا موانع دید را از میان برداشت . در شرایطی دید نامناسب خواهد بود که در مسیر انحنادار تغییر شیب هم صورت گیرد . )
- فواصل دید در تقاطعها : برای جلوگیری از خطر تصادف ، باز بودن دید و داشتن میدان دید کافی در تقاطع نقش مهمی را ایفا می کند که شامل : 1- میدان دید بهنگام شروع حرکت به طرف تقاطع ( دیدی که راننده به حالت توقف در خیابان فرعی به اندازه 3 متر از خیابان اصلی به خیابان اصلی دارد .) 2- میدان دید بهنگام نزدیک شدن به تقاطع ( دیدی که یک راننده از یک خیابان فرعی به فاصله 20 متر از لبه خیابان اصلی برای رویت خیابان اصلی باید داشته باشد .)
- ترافیک ساکن : بازیاد شدن وسایل نقلیه اختصاص دادن سطوح به ترافیک نیاز است که با توسعه و گسترش شبکه ارتباطی شهری تا حدی این کمبود تامین شود از طرف دیگر به همان اندازه سطوحی برای ترافیک ساکن در نظر گرفته شود تا افراد در هر نقطه شهر که مقصدشان است وسیله خود را پارک کنند مخصوصا در نقاط پر تراکم شهری مانند محدوده تجاری خدماتی ، تفریحی و کار ، توقفگاه با ظرفیت کافی و ...که بیشترین شلوغی و ترافیک از ان این افراد و وسایلشان است زیرا بدنبال توقفگاه هستند .
- نحوه استقرار وسایل نقلیه در درون پارکینگ به صورت موازی و زاویه دار است .
- پارکینگ وسایل نقلیه :
1- پارکینگ با ارایش طولی (زاویه با باند سواره 0 درجه ) : برای توقف نسبت به طول نامناسب و برای رانندگان مبتدی مشکل است .)
2- پارکینگ با ارایش عمودی ( زاویه با باند سواره 90 درجه ) : محل توقف نسبت به طول خیابان بسیار مناسب ، ورود و خروج به محل توقف از هر دو جهت باند امکانپذیر و ورود به خیابان در ترافیک روان مشکل است .
3- پارکینگ با ارایش مایل ( زاویه با باند سواره 60 درجه ) : تعداد محل توقف نسبت به طول خیابان مناسب بوده ، ورود و خروج به محل توقف در جهت حرکت سواره مطلوب است .
4- پارکینگ با ارایش مایل ( زاویه با باند سواره 45 درجه ) : تعداد توقف نسبت به طول خیابان نسبتا مناسب .
5- پارکینگ با ارایش مایل ( زاویه با باند سواره 30 درجه ) : تعداد توقف نسبت به طول خیابان نسبتا نامناسب .
- پارکینگ نباید در جلوی دید ساختمانها وجود داشته باشد .
- از پارکینگهای جمعی بدلیل با ارزش بودن فضا و هزینه سعی می شود بصورت چند منظوره از این فضاها استفاده شود مانند محل نشستن همسایگان یا بازی کودکان ، زیرا در بسیاری از ساعات روز خالی است .
- مجزا نمودن بنای اپارتمان مسکونی ( برج) از بنای گاراژ زیرزمینی از نظر زراحی فنی و صرفه جویی در هزینه مناسبترین راه حل محسوب می شود .
- استفاده از سقف گاراژهای زیرزمینی برای بازی کودکان و فضای شبز بسیار مناسب است .
- برای جلوگیری از آلودگیها ( سر و صدا و دود ) باید مسیر گاراژ از فضای زندگی ( اتاق خواب یا نشیمن ) دور باشد .
- با طراحی ساده و متنوع و رعایت تناسبات و مقیاس می توان ارتباط بیشتری بین بنای پارکینگ و بناهای اطرافش برقرار کرد .
- راه دیگر برای پارک وسایل نقلیه در مناطق تجاری و مرکزی شهرها ایجاد پارکینگهای چند طبقه و رامپ است که سعی می شود از دو طبقه تجاوز نکند ان هم بدلیل هزینه و مسائل فنی و ابهای زیرزمینی .
- آلودگی صوتی در شهرها شامل 3 گروه :
1- صدای تاسیسات صنعتی مانند سروصدای کارگاههای ساختمان ، فلزکاری و ...
2- ناشی از صدای ترافیک شهری مانند سروصدای حرکت وسایل نقلیه خیابان مانند قطار و ...
3- ناشی از صدای داخل مساکن مانند سروصدای لوازم و وسایل برقی خانگی ، اسانسور و ...
- منبع اصلی آلودگی ترافیکتشخیص داده شده و مرتبه اول آلودگی محیط زیست است .
- آلودگی صوتی توسط وسایل نقلیه باید طوری باشد که با قانونگذاری حداکثر سرعت ، حداقل صدا را تولید کند .
- سراشیبی ، سربالایی ، کف سازی خیابان ، مسطح بودن ، زبری و نرمی ، نوع روکش خیابان و نوع مصالح استفاده شده در ایجاد سروصدا تاثیر بسزایی دارد .
- اگر خیابان در گودی واقع شود از نظر صوتی آلودگی کمتر به بنا می رسد .
- آسفالت نرم و مسطح از نظر آلودگی صوتی مناسبتر است .
- جمع شدن منابع آلودگی صوتی در یک قسمت، مناسبتر از پخش شدگی انهاست .
- جنگلکاری جلو بنا باعث جلوگیری از رسیدن آلودگی صوتی می شود .
- می توان بنا را عایقبندی صوتی کرد یا با دادن فرم به نما یا تونلهای زیرزمینی از آلودگی صوتی در امان بود .
- آرام سازی ترافیک در محیط زندگی به معنای مقابله یا خارج نمودن ترافیک وسایل نقلیه غریبه از محدوده مسکونی و کاهش سرعت وسایل نقلیه ساکنین محدوده برای ایمنی و بهبود هر چه بیشتر محیط مسکونی است .
در این طرح باید چند مورد را بررسی کرد :
1- مقابله با تردد وسایل نقلیه موتوری افراد غیر ساکن محدوده مسکونی که در این مورد ترافیک عبوری در منطقه مسکونی قطع گردید و این ترافیک به معابری که کارایی بیشتری دارند منتقل می شوند پس باعث تقلیل آلودگیها از سوی ترافیک می شود .
2- کاهش سرعت وسایل نقلیه موتوری در محدوده مسکونی که می توان قطع معابر سرتاسری توسط احداث موانع و یا ایجاد سیستم معابر یک طرفه یا ایجاد خمیدگی در باند سواره توسط احداث موانع ، کف سازی در تقاطعها و گذرهای ورودی و خروجی محدوده ای که طرح آرام سازی ترافیک در آن اجرا شده ، طراحی مقطع عرضی معابر به روش مقطع مختلط ، فضاسازیهای متنوع معبر و ایجاد فضای شبز و مبلمان شهری را بعنوان راه حل پیشنهاد کرد .
3- طراحی باند سواره یک راه حل ایجاد خمیدگی در باند سواره است که از یک طرف مسیرهای طولانی و مستقیم را به قطعات کوتاهتر تقسیم کرده و باعث کاهش سرعت میشود و از طرف دیگر امکاناتی برای تغییر کاربری و سیمای سطوح قبلی باند سواره مانند ایجاد پارکینگ ، محلهایی برای نشستن عابرین و یا سطوحی برای فضای سبز و ... بوجود می اید .
4- محل استقرار پارکینگها که می توان بر حسب ورودی مساکن و یا محدوده تقاطعها غالبا سطوح بین دو مانع را برای پارکینگ در نظر گرفت یا سعی گردد پارکینگها پشت پیاده رو قرار گیرند .
5- کف سازی ویژه که در ورودی و خروجیهای طرح آرام سازی و محدوده تقاطعها و موانع انجام می گیرد بر حسب فرم و رنگ هشداری است که به رانندگانی که وارد منطقه ویژه می شوند و یا از ان خارج می شوند می دهد . علاوه بر ان از این کف سازی می توان در گذرهایی که دسترسی پیاده ، سواره را قطع می کند استفاده نمود و باید حدالامکان رنگ روشن و از رنگها برای مقاصد مشابهی استفاده کرد تا موقعیت خاص شناسایی شده و ایمنی بوجود اید . البته از عناصر موثر در کاهش سرعت احداث استانه پخی را می توان نام برد بشرط اینکه حجم ترافیک در ساعت پیک حداکثر بین 75 تا100 وسیله نقلیه و دارای کمترین وسایل نقلیه باشد.
6- سطوح فضای سبز و مبلمان که علاوه بر جذابیت فضای خیابان و محیط مسکونی ارزش بالایی نیز دارد .
- انواع سیستمهای حمل و نقل عمومی درون شهری عبارتند از شبکه های ریلی مانند :
1- قطار سریع و السیر شهری : وظیفه برقراری ارتبط بین مرکز شهر و شهرکهای عمومی را دارد که در مناطق پر جمعیت ستون فقرات حمل و نقل شهریست ، وظیفه دیگر ان ارتباط در محدوده مرکز شهر و تحت پوشش قرار دادن ارتباط ساکنین این ناحیه از شهر است و وظیفه سوم ارتباط بین فرودگاه و شبکه راه اهن سراسری می باشد . شکل این شبکه ستاره ای و مسیر از نقاط خارج از شهر شروع و هر چه به مرکز شهر نزدیک شویم بهم پیوسته و در نزدیکی محدوده مرکز شهر توسط تونل زیرزمینی با قطری مناسب به مرکز شهر ختم و جز کارامدترین وسیله نقلیه محسوب میشود.
2- قطار سریع السیر زیرزمینی : این قطار هم جز کارامدترین وسایل نقلیه عمومی محسوب میشود ، برقراری ارتباط در داخل محدوده شهر بر عهده دارد و وظیفه اش در طول محورهای اصلی شهر است . فرم مناسب ان بصورت مثلثی است زیرا هم سطوح بزرگ را پوشش خواهد داد و هم فقط با یکبار سوار شدن به قطار به هر مقصدی می توان رسید .
3- قطار سبک روی زمین ( تراموا ) : بدیل اینکه استفاده از قطار سریع السیر شهری در داخل شهر اشتباه بزرگی است استفاده از تراموا در شهر ضرورت پیدا می کند پس ستون فقرات شبکه حمل و نقل داخل شهر است . مسیر ان کوتاه و شاخه ان متعدد است . مسیر این شبکه با سایر وسایل نقلیه دارای حریم مشترکی است اما گاهی اوقات برای مسیرهایی که پر ترافیک اند مانند مرکز شهر استثنائا برای ان حریمی مجزا در نظر پرفته می شود .
4- قطار سبک زیرزمینی ( تراموای زیرزمینی ) : که بمنظور افزایش سرعت و کاهش زمان اهمیت دارند و بدلیل زیبایی شهر در زیر زمین می باشد و بعنوان یک راه حل مطلوب برای حمل و نقل محسوب میشود و برای مناطقی که جمعیت ان متوسط است بسیار مناسب بود .
5- اتوبوس و اتوبوس برقی : برای انها حریم مشخصی وجود ندارد ، ظرفیت انها از سایر وسایل حمل و نقل کمتر اما مزیت اتوبوس برقی نسبت به اتوبوس کارکرد بدون دود و کم سروصدای ان است .اما اتوبوس از نظر اقتصادی مقرون بصرفه به نمونه های دو طبقه و مفصلی نیز وجود دارد .

[assem 11]

الان اينا چقد از مطالب كتابه؟

[ghrostampour 12]

با تشکر از دوستان بابت این زحمت

[صادقی1 12]

سلام بچه من تازه عضو شدم .کسی از شما کتاب کارگاه برنامه ریزی شهری اسماعیل شیعه رو داره.؟مطلب " نکاتی در مورد طراحی شبکه ارتباطی ...ا-شرایط خاص در طرح خیابان ها رعایت گردد......2-نظم ،محل و عرض خیابان های داخلی بایستی......."کسی می دونی برا کدوم صفحه کتاب هست-بچه ها خواش می کنم اگه کسی می دونه زودتر خبر بده.برا مقالم نوشته بودم ولی الان کتاب رو ندارم که شماره صفحش رو پیدا کنم

[shahrsazism 106]

ممنون بابت این مطلب مفید ، می تونید در مورد تاریخچه پیدایش راه ها (مسیرها) کمکم کنید لطفا؟