رفتن به مطلب

نقش آبخیزداری در کنترل سیلاب


spow

ارسال های توصیه شده

خشکسالی وسیل از پدیده هایی هستند که بشر همواره از آنها وحشت داشته وکوشش نموده تا به گونه ای این مشکلات بزرگ را حل نماید.

اولین قدم در راه مبارزه صحیح با یک پدیده, شناخت دقیق خصوصیات آن پدیده است.اصولا سیلاب, نتیجه رواناب ناشی از بارندگیهای شدید یا ذوب ناگهانی برف است. دخالت نابجای انسان در اکوسیتم, که موجب به هم خوردن تعادل هیدرولژیک آبخیز می گردد, میتواند در تشدید سیلاب موثر باشد. بهره برداری کنترل نشده از جنگل و چرای مفرط, موجب کاهش ظرفیت نگهداری خاک میشود ودر نتیجه افزایش رواناب های سطحی را به دنبال می آورد. به عبارت دیگر به هنگام ریزش بارانهای شدید, خاک قادر به جذب و نگهداری آب نازل شده نیست و موجب میشود تا جریان سطحی در شیبهای تند و عاری از پوشش گیاهی به حرکت در آید و به سوی شاخه های فرعی و شاخه اصلی رودخانه سرازیر شود.

 

- نقش آبخیزداری در کنترل سیلاب:

خشکسالی وسیل از پدیده هایی هستند که بشر همواره از آنها وحشت داشته وکوشش نموده تا به گونه ای این مشکلات بزرگ را حل نماید.

اولین قدم در راه مبارزه صحیح با یک پدیده, شناخت دقیق خصوصیات آن پدیده است.اصولا سیلاب, نتیجه رواناب ناشی از بارندگیهای شدید یا ذوب ناگهانی برف است. دخالت نابجای انسان در اکوسیتم, که موجب به هم خوردن تعادل هیدرولژیک آبخیز می گردد, میتواند در تشدید سیلاب موثر باشد. بهره برداری کنترل نشده از جنگل و چرای مفرط, موجب کاهش ظرفیت نگهداری خاک میشود ودر نتیجه افزایش رواناب های سطحی را به دنبال می آورد. به عبارت دیگر به هنگام ریزش بارانهای شدید, خاک قادر به جذب و نگهداری آب نازل شده نیست و موجب میشود تا جریان سطحی در شیبهای تند و عاری از پوشش گیاهی به حرکت در آید و به سوی شاخه های فرعی و شاخه اصلی رودخانه سرازیر شود.

افزایش آب در رودخانه ها, باعث حمل مقادیر زیادی از رسوبات میشود ودر نتیجه به دلیل حمل خارج از ظرفیت رودخانه, رسوبات در کف بستر رودخانه ته نشین میگردد وباعث بالا آمدن کف بستر میشود وپخش سیلاب به سوی دشت اطراف رودخانه را موجب میگردد.

لازم است مدیران و طراحان منابع آب, باشناخت کامل از خصوصیات آبخیز, چگونگی تغییر در این خصوصیات وتاثیر آن در رفتار هیدرولژیکی حوضه, واکنش آبخیز را نسبت به بارانهای شدید مطالعه کنند. خصوصیات حوضه شامل شکل, اندازه شیب, میزان پستی وبلندی, وضعیت زمین شناسی, پوشش گیاهی ونحوه استفاده از زمین است که فقط پوشش گیاهی ونحوه استفاده از زمین در کنترل مدیریت انسان است.اندازه وشکل حوضه, نقش مهمی در تولید رواناب در پایین دست رودخانه دارد.

معمولا حوضه های کوچک نسبت به حوضه های بزرگ رواناب بیشتری دارند ودر مقابل بارانهای شدید, حداکثر جریان در واحد سطح را دارا میباشند.

به دلیل اینکه نفوذ آب در حوضه های بزرگتر نسبت به کوچکتر بیشتر است.همچنین وجود پوشش گیاهی وعوارض سطحی باعث افزایش نفوذ پذیری خاک میشود.

  • Like 2
لینک به دیدگاه
×
×
  • اضافه کردن...