رویدادی که تا 105سال دیگر تکرار نمی‌شود

[ماتینا 4434]

 

در روزهای پنجم و ششم ژوئن سال جاری (16 و 17 خرداد)، میلیون‌ها انسان در سراسر جهان می‌توانند در رویدادی که احتمالا دیگر در طول عمرشان اتفاق نخواهد افتاد، به مشاهده عبور سیاره ناهید از برابر خورشید بنشینند.

 

این گذر حدود شش ساعت به طول خواهد انجامید و در طول آن، ناهید (زهره) مانند یک نقطه ریز سیاه در سطح خورشید دیده خواهد شد.

 

این رویداد در نوبت بعدی در سال 2117 اتفاق خواهد افتاد.

 

جی پاساچوف، ستاره شناس کالج ویلیام در مقاله‌ای در مجله جهان فیزیک به بررسی علم پشت این گذر ناهید و ارائه تاریخچه آن پرداخته است.

 

گذر سیاره ناهید تنها در موقعیت‌های بسیار نادر اتفاق افتاده که در آن زمین و ناهید در یک خط با خورشید قرار می‌گیرند. در زمانهای دیگر این سیاره از زیر یا بالای خورشید می گذرد چرا که دو مدار در یک زاویه خفیف نسبت به یکدیگر قرار می‌گیرند.

 

این گذرها به صورت جفت که با فاصله هشت سال از هم جدا شده‌اند، رخ داده و فاصله میان این گذرها معمولا بین 105.5 تا 121 سال متغییر است. گذر پیشین در سال 2004 رخ داده بود.

 

دانشمندان با استفاده از نظریات پایه نیکولاس کوپرنیک در سال 1543 توانستند به پیش‌بینی و ثبت گذرهای دو سیاره ناهید و عطارد در قرنهای بعدی بپردازند.

 

یوهانس کپلر با موفقیت گذر دو سیاره را از برابر خورشید در سال 1631 پیش‌بینی کرد اما اولین گذر قابل مشاهده سیاره ناهید در سال 1639 اتفاق افتاد که توسط ارمیا هوروکس، ستاره‌شناس انگلیسی کشف شد.

 

بعدها در سال 1716، ادموند هالی از گذر سیاره ناهید برای پیش‌بینی فاصله دقیق میان زمین و خورشید استفاده کرد که به «واحد نجومی» معروف است.

 

در نتیجه در سالهای 1761 و 1769 صدها هیات اعزامی برای مشاهده این گذرها به سراسر جهان فرستاده شدند.

 

پاساچوف انتظار دارد که این گذر بتواند نظریه تیم وی را در مورد پدیده «اثر قطره سیاه» تائید کند. طبق این فرضیه در لحظات ابتدایی عبور ناهید و هنگامی که این سیاره در ابتدای صفحه خورشیدی قرار می گیرد، نور خورشید در اطراف ناهید خمیده و توسط جو متمرکز سیاره بازگشت داده می شود که باعث کشیده‌تر شدن ظاهر سیاره خواهد شد.

 

این محققان به مشاهده جو ناهید در زمانی که نیمی از آن روی دیسک خورشیدی قرار گرفته، خواهند پرداخت. آنها بر این باورند که رصد این گذرها می‌تواند به ستاره‌شناسانی که به بررسی سیارات فراخورشیدی در اطراف ستاره‌های دیگر می‌پردازند، کمک کند.