پرورش و پرواربندی گوسفند..ودیگر مطالب درهمین زمینه...

پسری از بابلسر · 7 اردیبهشت، ۱۳۹۱

[h=2] شناخت پرورش گوسفند و اهمیت آن براي شما دوست عزيز!!!

[/h]

شناخت پرورش گوسفند و اهمیت آن

بدون شک کوچکی جثه، قابلیت رام شدن و بهره دهی زیاد از نقطه نظر تولید گوشت، شیر و پشم وسایر فرآورده های آن باعث شده است که نظر انسان به این حیوان جلب گردد.

در ایران علوفه مراتع متغییر است و گوسفندان همانند شتر مواد لازم را در بدن خود به صورت دنبه و دیگر مواد ذخیره می کند.

به خاطر مسایل مذهبی و اهمیت قربانی کردن، گوشت گوسفند در درجه اول و دیگر فرآورده های آن در درجه دوم اهمیت قرار دارد.به علت عدم آگاهی گوسفندداران ایرانی اغلب گوسفندان ایرانی اصالت خود را از دست داده و به صورت ناخالص در آمده اند.

دامنه های سلسله جبال زاگرس در جنوب غربی و مرکز و سلسله جبال البرز در شمال ایران مناطق مناسبی برای پرورش گوسفند در ایران هستند.

محاسن و معایب پرورش گوسفند

محاسن:

1. گوسفند یک حیوان نسبتاً خوش بنیه ای است که آب و هوای متغییر و خشک را تحمل می کند و با فقیرترین علوفه و غذل ها را رشد خود ادامه می دهد.

2. بوسیله گوسفند می توان زمین های نا مرغوبی که برای کشت و زرع مناسب نیست با ایجاد مرتع مصنوعی مورد استفاده قرار داد.

3. گوسفند در مقایسه با سایر دام ها به جیره نگهداری کمتری احتیاج دارد و بیشتر غذایی را که دریافت می کند صرف تولید رشد و نمو خود مینماید. به همین سبب در بیشتر کشورهای دنیا از نقطه نظر اقتصادی در رتبه اول قرار دارد.

4. انواع فرآورده های گوسفند را در تمام طول سال می توان به بازار عرضه کرد، به همین جهت دامدار کمتر با مشکلات مالی مواجه می شود.

5. برگشت سرمایه نسبتاً سریع است، به عنوان مثال بره را در 3 ماهگی یعنی 8 ماه پس از آبستنی می توان فروخت.

6. عادت گوسفند از نظر دفع فضولات و به ویژه در نقاط مرتفع چراگاه و مرتع از نظر تقویت و کود دهی خاک مورد توجه و اهمیت است.

7. پشم حاصله را می توان به راحتی انبار کرد و در زمان مناسب به بازار عرضه کرد یا به مسافت های دور فرستاد.

8. چربی خالص پشم (لالولین) که از پساب حاصله از شستشوی پشم به وسیله روش های شیمیایی جدا می گردد به عنوان مخلوط کننده کرم های آرایشی و طبی استفاده می گردد.

معایب:

1. گوسفند معمولاً از نظر حیوانات مهاجم به ویژه سگ و گرگ در معرض مخاطره است.

2. گوسفند در برابر آسیب ها و بیماری ها و به ویژه عوارض انگلی نسبت به سایر دامها بیشتر حساس است.

3. حرفه چوپانی از نظر اجتماعی چندان چشمگیر نیست و به همین جهت سیستم چوپانی پرورش گوسفند معمولاً با کمبود افراد مجرب مواجه است.

4. الیاف مصنوعی که از ترکیبات شیمیایی و رزین تولید می شود می تواند به عنوان ماده جایگزین پشم با آن رقابت نماید.

اهمیت استفاره از مراتع در پرورش گوسفند

در بیشتر مناطق دنیا پروش گوسفند به صورت چرای آزاد یعنی به شکل همان سنت اولیه انسان با استفاده از مراتع طبیعی انجام می پذیرد.

انواع چرا

1. چرای گسترده یا آزاد: به دو نوع نوع گسترده نسبی و مطلق تقسیم می گردد که در نوع اول گله در کل طول سال در کل مرتع چرا می کند ولی در حالت دوم قسمتی از مرتع برای جمع آوری غذای زمستانی حفظ می گردد.

2. چرای انتقالی یا بسته: در این روش مرتع به وسیله حصار به قطعات مختلفی تقسیم می گردد و گوسفندان در هر ایامی از سال در قسمتی از مرتع به سر می برند. از تفاوت هایی که این روش با روش گسترده دارد این است که به علت بسته بودن گیاهان نا مطبوع هم به مصرف گوسفند میرسد.

3. چرای مخلوط : گاهی اوقاط و بر حسب شرایط می توان حیوان دیگری را در چرای گوسفند وارد ساخت، از انواع چرای مخلوط می توان چرای گوسفند و گاو،میش و بره نام برد.

موقع چرا

معمولاً گوسفند از اوایل فصل بهار قادر به انتقال به چراگاه می باشد و اگر چه انتخاب زمان انتقال در هر نقطه بستگی به شرایط آب و هوایی، ارتفاع، نوع خاک و بالاخره نوع گیاه دارد ولی توجه به دو نکته لازم و ضروری است. اولاً آن که گیاهان سمی در بهار زودتر از سایر گیاهان ظاهر می شوند و پیش چرای گوسفند در این مناطق می تواند باعث تلفاتی در گله گردد. ثانیاً هنگامی می توان از چراگاه استفاده نمود که ارتفاع ساقه های علوفه دست کم به 10 تا 12 سانت رسیده باشد. با این ترتیب هر قدر در عقب انداختن چرا به اواسط بهار سعی شود در حفظ و نگهداری مرتع تلاش بیشتری مبذول گردیده.

ظرفیت چرای مرتع

بر حسب تعریف، حداکثر تعداد گوسفندی که می تواند در در هر سال در محدوده خاصی و در مدت معینی چرا کند و سطح تولید مرتع از نظر کمیت و کیفیت تغییر نکند ظرفیت چرای مرتع نامیده می شود.

مدت معین چرا از نظر آنکه در سطح تولید مرتع تغییری حاصل نگردد در ایران به صورت متوسط حدود 100 روز است.

بر اساس آخرین آمار تعداد دام موجود در کشور حدود 80 میلیون واحد دامی است و که از این تعداد با توجه به ضریب وابستکی انواع مختلف دام به مرتع حدودو 50 میلیون واحد دامی کشور کاملاً وابسته به مراتع می باشند که براساس موجود حدود 5/35 میلیون واحد دامی اضافه در مراتع چرا می کنند یا به زبان دیگر میتوان گفت از مراتع موجود 3 تا 5/3 برابر ظرفیت مجازبهره برداری می شود که این باعث تخریب و کاهش مراتع می گردد.

شناسایی و قضاوت گوسفند

ابتدا باید هدف از پرورش را مشخص نمود سپس نژاد را انتخاب کرد.معمولاً دو صت را با اولویت قرار دادن یکی از آنها در نظر می گیرند.(مانند زیر)

صفت اصلی

صفت فرعی

گوشت

پشم

گوشت

شیر

پشم

جایگاه و تجهیزات لازم برای پرورش گوسفند

پرورش گوسفند در مقایسه با پرورش گاو به تجهیزات و امکانات کمتری احتیاج دارد و در اکثر کشورهای دنیا گوسفندان در بیشتر ایام سال به صورت آزاد پرورش می یابند و در فصل زمستان و ایام نا مساعد هوا در محیط های بسته به سر می برند. گوسفند حیوانی است که تنها از کوران باد و رطوبت نامناسب رنج میبرد و در برابر بسیاری از تغییرات جوی بردبار و مقاوم است. پس از احداث جایگاه باید به دسترسی آسان آب توجه داشت چرا که آب نیاز اولیه است.

آغل

تقسیمات داخلی آن باید به گونه ای باشد که بتوان آن را با توجه به نیاز و شرایط تغییر داد، مثالاً اگر دامدار مایل باشد فضایی برای نگهداری گوسفندان داشتی فراهم کند با اندک تغییراتی آن را فراهم کند. از جمله مسایلی که باید در نظر داشت عبارتند از دیوار چینی مناسب و نامساعد برای رشد هرگونه انگل، کف سازی محکم بادوام، غیرقابل نفوذ و غیر لغزنده، سقف سبک، ارزان و غیر قابل نفوذ برای جانوران،بهاربند با حصاربندی مناسب که همان حیاط آغل است، وسایل غذاخوری مدرن و کارآمد، نور و تهویه مناسب.

جایگاه باز

جایگاه باز عبارت است یک ساختمان مسقف که از چهار طرف باز است در نمونه مدرن آن دیوارهای جانبی از عدل های کاه و کف را به صورت نرده ای می سازند. این نوع جایگاه در بیشتر کشورها برای میش های داشتی استفاده می گردد ، مساحت لازم برای هر میش بالغ حدود 1 تا 5/1 مترمربع است و آخور و آبشخور به میزان لازم بر حسب تعداد گله تأمین می گردد.

جایگاه نیمه باز

عبارت است از یک ساختمان ساده که از سه طرف محصور شده و از یک طرف باز است و حیاطی در کنار دارد که گوسفندان در شرایط نامساعد جوی یا برای استرحت در قسمت مسقف بسر می برند.

قسمت های لازم دیگر

اتاق توزین دام، پشم چینی، بسته بندی پشم، ذخیره علوفه، توزین، نگهداری مواد کنسانتره و یا روزانه، محل تهیه غذای روزانه، نگهداری کود، نگهداری گوسفندان مریض، حمام دام، اتاق شیردوشی، اتاق کارگر و دفتر.

بلوغ و تولید مثل در گوسفند

بلوغ جنسی در بره نر، بستگی به عوامل متعددی دارد که به ترتیب عبارتند از وزن،سن،نژاد،آب و هوا،فصل تولد و غذا.

به نظر میرسد وزن حیوان بیش از سایر موارد در در این امر موثر باشد. احتمالاً مسئله تغذیه به این امر کمک می کند. به تجربه ثابت شده بره های پاییزه دیر تر از بره های بهاره به بلوغ می رسند. همچنین نژادهای درشت اندام دیرتر از نژادهای کوچک اندام به سن بلوغ میرسند. البته این صفت به خصوصیت نژادی هم مرتبط است. شرایط آب و هوا از نظردرجه حرارت و رطوبت در بلوغ بره ها موثر است. بطور کلی در شرایط ایران بره ها بین 6 تا 12 ماهگی به سن بلوغ رسیده و قادر به جفت گیری می باشند ولی از لحاظ بهره برداری و تولید نسل، از سن 18 ماهگی به بعد مورد بهره برداری قرار میگیرند.

روش های پرورش گوسفند

1. روش پرورش گوسفند نژاد خالص: دراین روش معمولاً فقط یک نوع نژاد خالص برای پرورش در نظر گرفته می شود و تمام مساعی در جهت تثبیت و تقویت نژاد مربوطه انجام می گیرد. قوچ های حاصله به مصرف کسانی که به صورت آمیخته گری به پرورش گوسفند پرداخته اند می رسد. این کار معمولاً سود اقتصادی چندانی ندارد و غالباً به صورت ذوقی یا توسط ارگان های دولتی انجام می گیرد. در ایران ایستگاه پرورش گوسفند عباس آباد مشد (30 کیلومتری جاده سرخس) وابسته به سازمان دامپروری کل کشور از جمله مراکزی است که در از نژاد خالص بلوچی پرورش داده می شود.

2. روش پرورش گوسفند به روش آمیخته گری: در اغلب کشور های دنیا از این روش برای پرورش استفاده می گردد. در این روش سعی می گردد دو نوع نژاد مطلوب مثلاً نژاد گوشتی و نژاد مناسب باروری با هم آمیخته می گردد و در نسل اول ژن های مطلوب ژن های ضعیف را کنار زده و بره حاصل از آمیزش این دو نژاد خالص بره ای خواهد بود که هم از لحاظ گوشتی و هم از لحاظ باروری مطلوب است ولی در نسل بعدی ژن های مطلوب ضعیف شده و ژن های نامطلوب غالب می گردد.

3. روش پرورش گوسفند در مزرعه: این روش نمونه ای از روش فشرده است که به جز مناطق عشایری ایران در بیشتر مناطق روستایی معمول و متداول است منظور اصلی در این روش اول تولید و فروش بره و در مرحله دوم تولید و عرضه پشم است. تعداد گله در این روش متغییر است و ممکن است بین 6 تا 500 رأس باشد. در این روش،نگهداری و مراقبت از گله بر عهده یک یا دو نفر مراقب است که کارهای دیگری هم در مزرعه دارند لزا در این روش توجه کافی به گله مبذول نمی گردد.

4. پرورش گوسفند به روش چرای آزاد: از این روش که به نام روش گسترده و یا متحرک نیز خوانده می شود در مناطقی استفاده می گردد که از آب و هوای معتدل برخوردار است و در مجاورت مراتع وسیع و پربار قرار ارند.در این روش در بیشتر کشورهای خارجی و مناطق عشایری ایران استفاده می گردد.

5. پرورش وسفند به روش چرای نیمه آزاد: شکل دیگری از روش فوق است در این روش از آغل برای نگهداری بره ها و گوسفندان در طول شب و فصول نامساعد سال یا به منظور پراربندی استفاده می گردد.

6. روش پرورش گوسفند به منظور پرواربندی: دراین روش بره هایی به منظور پرواربندی خریداری می گردد و با جیره غذایی مناسب برای فروش آماده میگردند. قیمت خرید بره ها حدود 50 تا 70 درصد کل مخارج پرواربندی را با توجه به مرگ ومیر های احتمالی تشکیل می دهد.

تولیدات عمده گوسفند

تولیدات عمده گوسفند عبارت است از : گوشت،پشم و چرم.

پسری از بابلسر · 7 اردیبهشت، ۱۳۹۱

1- جایگاه پرواربندی گوسفند

2- جدول جیره گوسفند پرواری

فايل ضميمه

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.
- ورود
- یا
- ثبت نام
(35.0 كيلو بايت, 413 نمايش)
برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.
- ورود
- یا
- ثبت نام
(42.0 كيلو بايت, 331 نمايش)

پسری از بابلسر · 7 اردیبهشت، ۱۳۹۱

1- تعیین سن و فصل مناسب پرواربندی گوسفند در خوزستان

2- جایگاه و تاسیسات مورد نیاز برای پرورش گوسفند

فايل ضميمه

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.
- ورود
- یا
- ثبت نام
(874.9 كيلو بايت, 783 نمايش)
برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.
- ورود
- یا
- ثبت نام
(535.3 كيلو بايت, 747 نمايش)

پسری از بابلسر · 7 اردیبهشت، ۱۳۹۱

فايل ضميمه

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.
- ورود
- یا
- ثبت نام
(191.0 كيلو بايت, 279 نمايش)

پسری از بابلسر · 7 اردیبهشت، ۱۳۹۱

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

Click here to view the original image of 768x576px and 165KB.

نام نژاد: رومانف

منشاء : روسیه

وزن قوچ بالغ : 70 کیلوگرم

وزن میش : 60 کیلو گرم

افزایش وزن روزانه: 264 گرم

چند قلو زائی: 280 درصد

اصل این نژاد در دره ولگا در شمالغرب مسکو می باشد. رومانف یک نژاد خالص بوده واز تلاقی نژادها بوجودنیامده است رومانف یک نژاد زودرس بوده وبره هاي این نژاد در سن 4 ماهگی نیز خصوصیات بلوغ از خودنشان می دهند. این نژاد در تمام طول سال امکان تولید مثل دارد وقوچهاي رومانف در تمام فصول امکانبارورکردن میش ها را خواهند داشت.

رکورد تعداد بره سالم متولد شده در یک زایش متعلق به این نژاد بوده وتعداد

9

بره می باشد که در روسیه اتفاق افتاده است میش هاي با سهم خونی 50 % رومانف نیز قادرند چند قلو زائی بالائی در حدود 270 داشته باشند. عدد ۷/۲ درصد بدین معنی است که از تعداد یک صد میش زایش کرده تعداد

270

بره بدنیا آمده است.

میش هاي رومانف مادران فوق العاده اي از نظر تغذیه ورسیدگی به بره ها هستند واز نظر خصوصیات مادري کمتر نژادي با رومانف قابل مقایسه می باشد.

بره ها در زمان تولد وزن بدن بالائی ندارند ولی رشد روزانه مطلوبی دارند وبره ها فعال شاداب وتلفات کمیدارند.

زمان مناسب براي جفت گیري براي بره هاي رومانف در سن 8 ماهگی می باشد. نژاد رومانف اگر با نژادهاي گوشتی سنگین مانند شاروله و یا ال دوفرانس تلاقی داده شود نتایج بسیار قابلتوجهی از نظر مقدار رشد روزانه و راندمان لاشه را نشان خواهد داد. توانائی این نژاد براي تولید مثل خارج از فصل باعث می شود در گله ها این نژاد به سرعت تکثیر پیدا کند. با برنامه ریزي هاي اصولی میتوان بره زائی 8 ماه یک دوره وتعداد 3 زایش در دوسال را از این نژاد انتظارداشت ویک از بهترین نژادها براي پایه مادري می باشد.

منبع:

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

پسری از بابلسر · 7 اردیبهشت، ۱۳۹۱

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

در غرب استراليا بيشتر پروش دهندگان گوسفند مكمل هاي غذايي را زماني مورد استفاده قرار ميدهند كه خوراكها ي مزرعه بيشتر شامل كاه غلات با كيفيت پايين و علوفه ي خشك باشد

, در حاليكه اين خوراكها نميتوانند نيازهاي غذايي بره ها يا ميشهاي مرحله آخر آبستني يا در شير دهي را تامين كنند .

هدف از تغذيه خوراکهاي مكمل اطمينان از آن است كه حيوان بتواند تا حد امكان خوراك خشك دريافت كند در حالي كه اين خوراك مكمل را با كيفيت برتر جهت نگهداري و رشد دريافت مي دارد . خوراكهاي مكمل ميتوانند ديگر مواد مغذي كه موجب افزايش بهره وري استفاده از خوراك ميشوند را نيز تامين كند .

تمام اين اقدام ها بايد با توجه به خوراكهاي موجود در منطقه و قيمت آنها باشد.

انتخاب خوراكهاي مكمل :

مكمل هاي مهمي كه در دسترس پرورش دهندگان مي باشد شامل آجرهاي ليسيدني ٬ دانه غلات (يولاف جو و گندم )لوپن ٬ علوفه ٬ غلات ٬ علوفه مرتع و كاه غلاتي كه ممكن است براي بهبود كيفيت فر آوري شده باشد . در اين مقاله مزايا و معايب نسبي هر كدام از اين اقلام بررسي ميشود .

بلوكهاي ليسيدني :

بيشتر بلوكهاي ليسيدني براي تامين اوره و مينرالها براي حيواناتي كه خوراكهاي كم پروتئين مراتع را مصرف ميكنند ساخته شده است تا آمونياك شكمبه اي لازم براي فعاليت جمعيت ميكروبي فراهم شود .

در غرب استرالیا دامهايي كه كاه غلات را با مكمل بلوكها ي ليسيدني مورد استفاده قرار ميدهند افزايش وزن بيشتري دارند .

آزمايشهاي ايستگاههاي تحقيقاتي نشان داده است كه در سالهاي متعادل با مقداري باران تابستانه گوسفنداني كه از بلوكهاي ليسيدني همراه با كاه استفاده ميكرده اند سرعت كاهش وزن كمتري در مقايسه با گوسفنداني كه كه از اين مكمل استفاده نميكرده اند ٬ داشته اند . اين در حالي است كه گوسفندان تغذيه شده با لوپن اضافه وزن داشته اند .

استفاده از بلوكهاي ليسيدني راحت است ٬ براحتي حمل ميشود و تنها بايد هر 2تا 3 هفته يك بار مورد استفاده قرار داد . ولي قيمت نسبتا بالاي مواد مغذي در اين بلوكها باعث ميشود كه اين مكملهاي خوراكي گران تمام شوند .

‌‌‌‌‌دانه هاي غلات :

دانه ي غلات بيشترين و گسترده ترين شكل خوراكهاي مكمل در دسترس هستند كه معمولاً از بلوكها و شبدر ارزانترند .همچنين براحتي ميتوان آنها را حمل و نقل و انبار كرد . اما دانه ٔغلات حاوي مقادير بالاي بالاي نشاسته مي باشند . در ابتداي تغذيه با آنها با احتياط و دست كم هفته اي دو بار تغذيه شوند تا از مسموميت ناشي از آنها جلوگيري شود .

محققان به وضوح نشان داده اند كه تغذيه نشاسته (بصورت دانه هاي غلات )همراه با جيره هاي بر پايهٔكاه موجب كاهش ميزان گوارش سلولز (فيبر ) تا 50%ميشود . دامهايي كه فقط با كاه تغذيه شدند٬ در 6 هفتهٔابتدايي آزمايش تغيير وزني مشابهي با دامهايي داشتند كه همراه با كاه تا 40% كل جيره نشاستهٔ گندم دريافت ميكردند .

براي آنكه مقادير اقتصادي دانهٔ غلات توسط گوسفند استفاده شود بايد با افزودن مواد اضافي مقدار مصرف آن را محدود كرد . نشان داده شده كه مخلوط سنگ آهن با جو (در حالي كه 30 % جيره را تشكيل دهد)موجب محدود كردن مصرف جو تا 200 گرم در راس در هر روز ميشود . خوراندن چنين مخلوطي به ميشهاي آبستن در طول تابستان و پاييز موجب ثابت ماندن وضعيت آنها شده است .

البته به نظر ميرسد كه چند اشكال فني در مخلوط كردن سنگ آهك با جو وجود دارد . ماده ي خشك سنگ آهك بايد نسبتا پايين و ثابت باشد تا مخلوط به راحتي تشكيل شود .

همچنين سنگ آهگ ممكن است درون تانكهاي ذخيره يا هاپر سولفيد شود كه خود مستلزم صرف نيرو و كارگر براي شكستن آن است .

حالت سفت شدن همچنين ممكن است در لبه دهانه خوراك ريزها به وجود آيد كه بايد دست كم دوباره در هفته تميز شوند . اين مشكلات بايد در كنار مسائل مربوط به تجهيزات مخلوط كردن و تغذيه كردن مخلوط مورد توجه باشد .

لوپن :

دانه لوپن معمولا در مقادير مساوي به ازاي هر تن گرانتر از دانه غلات است ولي با افزايش دانسته هاي ما از ارزش اين مكمل غذايي به نظر مي آيد كه شايد حتي با قيمت بيشتر خريد اين خوراك از لحاظ اقتصلدي به صرفه باشد . اين دانه مقدار اندكي نشاسته دارد لذا موجب اسيدوز نمي شود . به همين دليل نيازي نيست كه فقط دوبار در هفته تغذيه شود .

به نظر ميرسد كه دست كم 6 هفته تغذيه با خوراك هاي حاوي نشاسته ي بالا مثل گندم و جو نياز است كه اين خوراكها بابازدهي مناسب توسط حيواناتي كه علوفه كم اهميت مي خورند مورد استفاده قرار مي گيرد . كيفيت يولاف بسته به محل كشت متغير است وميتواند عملكرد حيوان را بشدت تحت تاثير قرار دهد

تاثير اين خوراكها مكمل بر ميزان رشد پشم حيوان نيز بايد مورد توجه قرار گيرد .

لوپن پروتئين را همچون انرژي تامين ميكند .

كاه غني شده :

كاه عمل آوري شده يك جايگزين براي استفاده از دانه هاي مكمل يا بلوكهاي ليسيدني ٬ عمل آوري كاه كم كيفيت غلات است كه موجب افزايش گوارش پذيري آن ميشود .

در اين خصوص بايد هزينه هاي برداشت كاه ٬ بسته بندي و در كنار هزينه هاي ناشي از عمل آوري مورد توجه قرار گيرد . تغذيه با كاه عمل آوري شده همچنين متضمن استفاده از مقادير زياد خوراکها براي توليد جيره كامل مي باشد . مهمترين مزيت اين راهكار استفاده از مواد خام (كاه غلات )ارزان قيمت است و گوسفندان ‌‌‌‌در مراتع محدود شده افزايش مقدار خوراك مرتعي در ابتداي پاييز در پي خواهد داشت .

آ – آلكالاژ :

اين كارباافزودن هيدروكسيد سديم به كاه براي افزايش هضم پذيري آن انجام ميشود . در اين پروسه كاه بر روي هم انباشته ميشود يا در يك حفره سيلو مي گردد . سپس مخلوطهاي معدني بدان افزوده ميشود اين پروسه باعث افزايش هضم پذيري كاه ميشود كه هنگامي كه به گاوها داده شود٬ افزايش وزن بهتري در مقايسه با كاه ساده دارد . اگر چه هنگامي كه كاه آلكالاژ به گوسفند داده ميشود مقدار رشد متغير تر است .

ب – اوره :

روش دوم استفاده از اوره كه در بيشتر نقاط جهان انجام ميشود . اگر چه بر خلاف افزايش هضم پذيري بعد از عمل آوري ٬ عملكرد گوسفنداني كه كاه عمل آوري شده دريافت كردند به طور معني داري از آنهايي كه كاه ساده همراه با 250 گرم دانه لوپن دريافت كردند٬ كمتر بود .

نتيجه :

به نظر ميرسد دانه لوپن مناسبترين خوراك

مکمل باشد ولی استفاده از آن محمدود است . وارد کردن خوراک باعث افزايش ريسك ناشي از تخم علف هاي هرز ميشود . پرورش دهندگاني كه خود يولاف و جو مي كارند ترجيح ميدهند كه هزينه هاي ناشی از حمل و نقل خريد لوپن را نداشته باشند .

نوع و مقدار خوراكهاي مكمل بر اساس خوراكهاي در دسترس وضعيت حيوان و اهداف پرورش متغيير است . نتايج مربوط به مقدار رشد پشم و تغير وزن با توجه به نوع و مقدار خوراكهاي مكمل و در سيستم هاي چراي مشابه٬ راهكارهايي براي پرورش دهندگان در جهت اتخاذ سياستهاي مديريتي بوجود مي آورد .

پسری از بابلسر · 7 اردیبهشت، ۱۳۹۱

[TABLE=class: cms_table_docnopaneopen]

[TR]

[TD=colspan: 4]

کاوه رئیسی دهکردی ، فرشاد زمانی ، محمود وطن خواه، یاسر رحیمیان

استفاده از ماشک تلخ به صورت خام و فرآوری شده در جیره گوسفندان پرواری

[TABLE=class: cms_table]

[TR]

[TD]

منبع در انتهای مقاله درج شده است

[/TD]

[TD]

۱۴ دي ۱۳۹۰

[/TD]

[/TR]

[/TABLE]

به منظور بررسی تأثیر مصرف دانه ماشک تلخ به صورت خام و فرآوری شده بر خصوصیات رشد و لاشه برههای پرواری تعداد 21 رأس بره نر لری بختیاری از شیرگیری شده با میانگین وزن 76/1±55/35 کیلوگرم و در قالب یک طرح کاملاً تصادفی با 7 تیمار شامل :تیمارهای شاهد و سطوح مختلف دانه ماشک تلخ خام و خیسانده شده درآب (25، 50 و 75 درصد) جایگزین کنجاله تخم پنبه به مدت 75 روز در ایستگاه پرورش و اصلاح نژاد گوسفند در شهرکرد انجام شد.

کاوه رئیسی دهکردی، فرشاد زمانی، محمود وطن خواه، یاسر رحیمیان

1-دانش آموخته کارشناسی ارشد مهندسی علوم دامی ، دانشگاه ازاد اسلامی واحد شهرکرد

2- عضو هیات علمی بخش علوم دامی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان چهار محال و بختیاری

3- دانش آموخته کارشناسی ارشد مهندسی علوم دامی ، دانشگاه ازاد اسلامی واحد خوراسگان اصفهان

چکیده

به منظور بررسی تأثیر مصرف دانه ماشک تلخ به صورت خام و فرآوری شده بر خصوصیات رشد و لاشه برههای پرواری تعداد 21 رأس بره نر لری بختیاری از شیرگیری شده با میانگین وزن 76/1±55/35 کیلوگرم و در قالب یک طرح کاملاً تصادفی با 7 تیمار شامل :تیمارهای شاهد و سطوح مختلف دانه ماشک تلخ خام و خیسانده شده درآب (25، 50 و 75 درصد) جایگزین کنجاله تخم پنبه به مدت 75 روز در ایستگاه پرورش و اصلاح نژاد گوسفند در شهرکرد انجام شد. صفات رشد از جمله افزایش وزن روزانه، خوراک مصرفی، ضریب تبدیل و خصوصیات لاشه شامل گوشت لخم، چربی و استخوان به تفکیک در قطعات لاشه مورد بررسی و ثبت قرار گرفت. اطلاعات به دست آمده توسط برنامه نرم افزاری( 2002) SAS مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت و مقایسه میانگینها با استفاده ازآزمون T و روش دانکن صورت گرفت. نتایج آزمایش نشان داد اضافه وزن روزانه، ضریب تبدیل خوراک، درصد گوشت لخم در گروه دریافت کننده 25 درصد ماشک تلخ به جای کنجاله تخم پنبه به ترتیب 01/±32/0 کیلوگرم ، 28/0±90/6 و 74/50 درصد، بود که اختلاف آماری معنی داری با سایر تیمارهای آزمایشی داشت(p

واژه های کلیدی: ماشک تلخ، عمل آوری، بره پرواری، عملکرد، صفات لاشه.مقدمه

مهمترین نکته در خصوص پرورش دام ، مدیریت تغذیهای آنهاست که میبایستی جیره غذایی با قیمتی مناسب تهیه گردد. مشکلی که اکثر پرورش دهندگان دام با آن روبرو هستند، استفاده از منابع خوراکی است که در داخل کشور تولید نگردیده و جزو اقلام وارداتی میباشد و این موضوع برای دامداران اهمیت دارد که بتوانند استفاده از خوراک های محلی را ترویج دهند و با کاهش قیمت راندمان تولید را بالا ببرند ( 17 و 19). استفاده از مواد خوراکی وارداتی به علت بار ارزی آن معقولانه نیست و دیر یا زود بخش کشاورزی و صنعت باید این مسأله را مرتفع و کشور را از واردات موادی که نولید آنها در کشور به به تکنولوژِی چندان پیشرفته ای نیاز ندارد بینیاز سازد. استفاده از سایر مواد خوراکی در جیره بستگی به میزان در دسترس بودن آن در هر منطقه دارد(1). ماشک تلخ جز خانواده بقولات میباشد که به منظور تغذیه دام و طیور و همچنین در زمان قدیم برای تغذیه انسان در مواقع قحطی مورد استفاده قرار میگیرد و نام علمی آن ویسه آ ارویلیا[2] میباشد.(7). ماشک تلخ دارای ارزش غذایی بالایی است و در حدود 23 تا 28 درصد پروتئین خام و 2/18 مگاژول بر کیلوگرم انرژی کل و در حدود 13 مگاژول بر کیلوگرم انرژی متابولیسمی و 3098 کیلوکالری در کیلوگرم انرژی قابل سوخت و ساز ظاهری و3100 کیلوکالری در کیلوگرم انرژی قابل سوخت و ساز حقیقی میباشد(2، 8 ، 9 و 10). با وجود ارزش غذایی مناسب این دانه برای نشخوارکنندگان ،این دانه برای حیوانات تک معدهای خصوصاً جوجهها میتواند زیان بخش باشد. این اثرات نامطلوب میتواند ناشی از حضور برخی فاکتورهای ضد تغذیهای نظیر ال کاناوانین، گلوکزید سیانوژنیک، بازدارنده تریپسین ، کاتچین ویک نوع لکتین خاص باشد(7) .از این رو تغذیه مداوم این دانه در طیور و در مقادیر بالا در دام میتواند مشکل ساز باشد. با این حال ماشک تلخ منبع خوبی از مواد معدنی به خصوص آهن و مس میباشد و الگوی اسید آمینه های آن بجز در مورد اسید آمینه گوگرددار خوب و قابل مقایسه با سویا می باشد. لازم به ذکر است اولین اسید آمینه محدودکننده و مطلوب آن بترتیب متیونین و لیزین میباشد(2).آزمایشات اندکی در مورد استفاده از این دانه با ارزش در جیره غذایی گوسفندان پرواری صورت گرفته است ولی نتایج آنها حاکی اثرات مطلوب این دانه بر عملکرد و رشد بره های پرواری بوده است (4).

مواد و روش آزمایش

21 راس بره نر لری بختیاری پس از شیر گیری با میانگین وزن 76/1±5/35 کیلوگرم بصورت تصادفی انتخاب و در قالب طرح آزمایشی کاملا تصادفی به 7 گروه با 3 تکرار تقسیم و به مدت 75 روز پروار شدند. برههای مورد آزمایش به مدت 12 ساعت بدون دریافت آب و غذا نگه داری و سپس وزن کشی شدند. جیرههای آزمایشی بر اساس نیازهای رایج (حاوی 40% علوفه و 60% کنسانتره) به منظور تامین احتیاچات براساس جداول استاندارد NRC 1998 متعادل و بصورت کنسانتره با انرژی متابولیسمی 6/2 مگا کالری در کیلو گرم ماده خشک و 16/ 14درصد پروتئین خام تهیه شدند (جدول 1). پس از مدت ده روز دوره عادت دهی، انتقال برهها به باکسهای انفرادی انجام شد و با شروع آزمایش، جیره غذایی گروههای مختلف آزمایشی ،در 3 نوبت صبح، ظهر و عصر بصورت کامل [3]در اختیار برهها قرار گرفت. در هر نوبت باقی مانده خوراک پس از جمع آوری وزن کشی گردید. پس از اتمام دوره پرواربندی ، به منظور بررسی اثر جیرههای غذایی متفاوت بر خصوصیات لاشه کلیه برهها توسط ذبح اسلامی کشتار و به روش فرید تجزیه لاشه آنها صورت گرفت(12) . پس از پوست کنی دام دستگاه گوارش جدا شد و محتویات شکمبه و دستگاه گوارش توزین گردید و وزن خالی بدن محاسبه شد. پوست، دستگاه گوارش، کبد، ششها، قلب، طحال، کلیهها، بیضه ها، چربیهای محوطه بطنی بصورت جداگانه و لاشه گرم توزین و تمامی اجزی غیر لاشه در بسته بندی نایلونی و در سبد مخصوص با قید شماره دام به سرد خانه انتقال یافت پس از سرد شدن مورد توزین قرار گرفت نیم لاشه راست به قطعات گردن، دست، سینه، قلوه گاه، راسته، ران و دنبه قطعه بندی گردید و هر یک از قطعات به صورت جداگانه مورد تجزیه فیزیکی شامل گوشت، استخوان، چربی زیر جلدی و چربی بین عضلانی قرار گرفت و توسط چرخ گوشت، چرخ و نمونه 100 گرمی به صورت تصادفی از نقاط مختلف اخذ و با قید شماره دام جهت بررسی درصد چربی و پروتئین به آزمایشگاه ارسال گردید. در آزمایشگاه درصد چربی به روش سوکسله و درصد پروتئین به روش کلدال اندازهگیری شد. همچنین ضخامت چربی پشت در ناحیه دنده 12 و 13 بوسیله کولیس اندازه گیری و ثبت شد. سطح مقطع عضله راسته با گذاشتن کاغذ کالک بر روی آن طراحی و با استفاده از پلان متر مساحت مورد نظر محاسبه گردید. در پایان اطلاعات بدست آمده در برنامه Excel دسته بندی و بایگانی شد و سپس با استفاده از نرم افزار آماری(2002) SAS به روش GLM مورد آنالیز قرار گرفت و میانگین ها با آزمون دانکن و آزمون T مقایسه گردید.

جدول 1- ترکیب و درصد مواد غذایی در جیره آزمایش بر اساس ماده خشک

[TABLE=class: cms_table_MsoNormalTable]

[TR]

[TD=width: 142]

اجزای جیره (%)

[/TD]

[TD=width: 103]

گروه شاهد

[/TD]

[TD=width: 116]

%25 ماشک تلخ

[/TD]

[TD=width: 121]

% 50 ماشک تلخ

[/TD]

[TD=width: 142]

% 75 ماشک تلخ

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 142]

یونجه خشک

[/TD]

[TD=width: 103]

40

[/TD]

[TD=width: 116]

40

[/TD]

[TD=width: 121]

40

[/TD]

[TD=width: 142]

40

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 142]

گندم

[/TD]

[TD=width: 103]

9

[/TD]

[TD=width: 116]

5/7

[/TD]

[TD=width: 121]

6

[/TD]

[TD=width: 142]

7/5

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 142]

ماشک تلخ

[/TD]

[TD=width: 103]

0

[/TD]

[TD=width: 116]

75/0

[/TD]

[TD=width: 121]

5/1

[/TD]

[TD=width: 142]

25/2

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 142]

جو

[/TD]

[TD=width: 103]

21

[/TD]

[TD=width: 116]

21

[/TD]

[TD=width: 121]

21

[/TD]

[TD=width: 142]

21

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 142]

ذرت

[/TD]

[TD=width: 103]

3

[/TD]

[TD=width: 116]

3

[/TD]

[TD=width: 121]

3

[/TD]

[TD=width: 142]

3

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 142]

کنجاله سویا

[/TD]

[TD=width: 103]

32/1

[/TD]

[TD=width: 116]

32/1

[/TD]

[TD=width: 121]

32/1

[/TD]

[TD=width: 142]

62/1

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 142]

کنجاله پنبه دانه

[/TD]

[TD=width: 103]

3

[/TD]

[TD=width: 116]

25/2

[/TD]

[TD=width: 121]

5/1

[/TD]

[TD=width: 142]

75/0

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 142]

سبوس گندم

[/TD]

[TD=width: 103]

2/16

[/TD]

[TD=width: 116]

18

[/TD]

[TD=width: 121]

4/20

[/TD]

[TD=width: 142]

7/20

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 142]

سبوس برنج

[/TD]

[TD=width: 103]

3

[/TD]

[TD=width: 116]

7/2

[/TD]

[TD=width: 121]

8/1

[/TD]

[TD=width: 142]

5/1

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 142]

کربنات منیزیم

[/TD]

[TD=width: 103]

24/0

[/TD]

[TD=width: 116]

24/0

[/TD]

[TD=width: 121]

24/0

[/TD]

[TD=width: 142]

24/0

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 142]

کربنات کلسیم

[/TD]

[TD=width: 103]

54/0

[/TD]

[TD=width: 116]

54/0

[/TD]

[TD=width: 121]

54/0

[/TD]

[TD=width: 142]

54/0

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 142]

جوش شیرین

[/TD]

[TD=width: 103]

3/0

[/TD]

[TD=width: 116]

3/0

[/TD]

[TD=width: 121]

3/0

[/TD]

[TD=width: 142]

3/0

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 142]

آنزیمیت

[/TD]

[TD=width: 103]

02/1

[/TD]

[TD=width: 116]

02/1

[/TD]

[TD=width: 121]

02/1

[/TD]

[TD=width: 142]

02/1

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 142]

مکمل خوراک پرواری

[/TD]

[TD=width: 103]

2/1

[/TD]

[TD=width: 116]

2/1

[/TD]

[TD=width: 121]

2/1

[/TD]

[TD=width: 142]

2/1

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 142]

نمک

[/TD]

[TD=width: 103]

18/0

[/TD]

[TD=width: 116]

18/0

[/TD]

[TD=width: 121]

18/0

[/TD]

[TD=width: 142]

18/0

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 142]

ترکیبات محاسبه شده

[/TD]

[TD=width: 103]

[/TD]

[TD=width: 116]

[/TD]

[TD=width: 121]

[/TD]

[TD=width: 142]

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 142]

انرژی متابولیسمی

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

[/TD]

[TD=width: 103]

6/2

[/TD]

[TD=width: 116]

6/2

[/TD]

[TD=width: 121]

6/2

[/TD]

[TD=width: 142]

6/2

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 142]

پروتئین خام (%)

[/TD]

[TD=width: 103]

16/14

[/TD]

[TD=width: 116]

16/14

[/TD]

[TD=width: 121]

16/14

[/TD]

[TD=width: 142]

16/14

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 142]

کلسیم (%)

[/TD]

[TD=width: 103]

82/0

[/TD]

[TD=width: 116]

82/0

[/TD]

[TD=width: 121]

82/0

[/TD]

[TD=width: 142]

82/0

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 142]

فسفر (%)

[/TD]

[TD=width: 103]

6/0

[/TD]

[TD=width: 116]

6/0

[/TD]

[TD=width: 121]

6/0

[/TD]

[TD=width: 142]

6/0

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 142]

NDF

(%)

[/TD]

[TD=width: 103]

2/43

[/TD]

[TD=width: 116]

7/43

[/TD]

[TD=width: 121]

5/44

[/TD]

[TD=width: 142]

1/44

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 142]

ADF

(%)

[/TD]

[TD=width: 103]

6/21

[/TD]

[TD=width: 116]

2/21

[/TD]

[TD=width: 121]

5/21

[/TD]

[TD=width: 142]

4/21

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 142]

خاکستر (%)

[/TD]

[TD=width: 103]

5/8

[/TD]

[TD=width: 116]

6/8

[/TD]

[TD=width: 121]

5/8

[/TD]

[TD=width: 142]

4/8

[/TD]

[/TR]

[/TABLE]

نتایج و بحث :

ترکیبات شیمیایی دانه ماشک تلخ :

ترکیبات شیمیایی دانه ماشک تلخ بر اساس درصد ماده خشک در جدول(2) نشان داده شده است. محتوای پروتئین خام این دانه در حدود 23 درصد بود که منبع خوبی از پروتئین بود و مشابه با نتایج گنزالس و همکاران و حداد و همکاران بود (13 و15). هرچند صادقی و همکاران و فاران و همکاران ، میزان پروتئین آن را به ترتیب 25 و 28 درصد گزارش کردند (8 و 23).

جدول2- ترکیب شیمیایی تعیین شده ماشک تلخ مورد استفاده در جیره های آزمایشی

[TABLE=class: cms_table_MsoNormalTable]

[TR]

[TD=width: 102]

ترکیبات شیمیایی

دانه ماشک تلخ

[/TD]

[TD=width: 76]

ماده خشک

[/TD]

[TD=width: 85]

چربی خام

[/TD]

[TD=width: 85]

پروتئین خام

[/TD]

[TD=width: 123]

عصاره عاری از ازت

[/TD]

[TD=width: 66]

الیاف خام

[/TD]

[TD=width: 66]

خاکستر

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 76]

[/TD]

[TD=width: 293, colspan: 3]

(بر اساس درصد ماده خشک)

[/TD]

[TD=width: 66]

[/TD]

[TD=width: 66]

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 76]

88.6

[/TD]

[TD=width: 85]

3.44

[/TD]

[TD=width: 85]

22.41

[/TD]

[TD=width: 123]

1.2

[/TD]

[TD=width: 66]

5.31

[/TD]

[TD=width: 66]

3.35

[/TD]

[/TR]

[/TABLE]

دانه ماشک تلخ محتوای فیبر پایینی (NDF و ADF) نسبت به کنجاله تخم پنبه می باشد. گنزالز و آندرس و صادقی و همکاران ، بالاترین میزان ADF و NDF را برای ماشک تلخ گزارش کردند(13 و 23)، در صورتی که کمترین میزان توسط حداد و همکاران گزارش شد(15). با توجه به ترکیبات متفاوت گزارش شده در این مطالعه صادقی و همکاران گزارش کردند که بسته به شرایط رشد و اقلیم ترکیبات آن در مناطق مختلف متفاوت میباشد (23).

خوراک مصرف، اضافه وزن روزانه و ضریب تبدیل غذایی

جدول (3) میزان خوراک مصرفی هر یک از تیمارها را نشان میدهد. نتایج نشان داد میزان خوراک مصرفی در گروهی که 25 درصد دانه ماشک تلخ خام مصرف کردهاند نسبت به سایر تیماره های آزمایشی بالاتر(156±8/54 کیلوگرم ) در یک دوره 75 روزه و تفاوت آماری معنیداری با سایر گروه ها داشته است(p

نتایج آزمایش در جدول (3) میانگین اضافه وزن روزانه تیمارهای آزمایشی را نشان داده است بیشترین افزایش وزن مربوط به گروهی است که از ماشک تلخ خام در سطح 25 درصد مصرف نموده( 0/32±0/009 کیلو گرم) در روز بود که با سایر تیمارهای آزمایشی تفاوت آماری معنیداری داشت(p

در جدول (3) نتایج مربوط به ضریب تبدیل تیمارهای مختلف آزمایشی نشان داده شده است. طبق نتایج آزمایش کمترین و مطلوب ترین میزان ضریب تبدیل متعلق به گروه دریافت کننده ماشک تلخ خام در سطح 25 درصد (6/90±0/28)، و بالاترین ضریب تبدیل مربوط به گروه دریافت کننده ماشک تلخ خام در سطح 75 درصد (9/30±0/69) و فرآوری شده(9/28±0/48) بود، و بین سایر گروه های آزمایشی اختلاف آماری معنیداری مشاهده نشد(p>0/05). این نتایج با نتایج عبدوالله و همکاران و فاران و همکاران همخوانی نداشت ولی مطابق نتایج حداد و همکاران ، سورا و همکاران ، پوری و همکاران و مهمت گل بود .که عبدوالله علت بالا بودن ضریب تبدیل غذایی در سطح پایین ماشک تلخ را بالا بودن ماده آلی در جیره دانست(4، 5، 8، 15، 21، و 25). دانه ماشک تلخ محتوای فاکتورهای ضد تغذیه ای نظیر پروتئازها، تاننها و کاناوانین می باشد، اثرات تانن همراه با توانایی ترکیب با پروتئین جیره و پلی مرهای دیواره سلولی، و کاهش دفع میکروب های گوارشی می شود(13).

جدول3- مقایسه میانگین صفات رشد تحت اثر تیمارهای آزمایشی

[TABLE=class: cms_table_MsoNormalTable]

[TR]

[TD=width: 189]

تیمار

[/TD]

[TD=width: 47]

تعداد

[/TD]

[TD=width: 104]

اضافه وزن روزانه

[/TD]

[TD=width: 132]

خوراک مصرفی

[/TD]

[TD=width: 170]

ضریب تبدیل

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 189]

شاهد

[/TD]

[TD=width: 47]

3

[/TD]

[TD=width: 104]

0/22±0/02

^b*

[/TD]

[TD=width: 132]

138/66±14/29

^ab

[/TD]

[TD=width: 170]

8/84±0/27

^a

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 189]

25 درصد ماشک تلخ خام

[/TD]

[TD=width: 47]

3

[/TD]

[TD=width: 104]

0/32±0/009

^a

[/TD]

[TD=width: 132]

156±8/54

^a

[/TD]

[TD=width: 170]

6/90±0/28

^b

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 189]

50 درصد ماشک تلخ خام

[/TD]

[TD=width: 47]

3

[/TD]

[TD=width: 104]

0/22±0/03

^b

[/TD]

[TD=width: 132]

140/33±14/74

^ab

[/TD]

[TD=width: 170]

8/88±0/26

^a

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 189]

75 درصد ماشک تلخ خام

[/TD]

[TD=width: 47]

3

[/TD]

[TD=width: 104]

0/20±0/02

^b

[/TD]

[TD=width: 132]

132±9/53

^b

[/TD]

[TD=width: 170]

9/30±0/69

^a

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 189]

25 درصد ماشک تلخ فرآوری شده

[/TD]

[TD=width: 47]

3

[/TD]

[TD=width: 104]

0/21±0/02

^b

[/TD]

[TD=width: 132]

132/33±7/37

^b

[/TD]

[TD=width: 170]

8/85±1/42

^a

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 189]

50 درصد ماشک تلخ فرآوری شده

[/TD]

[TD=width: 47]

3

[/TD]

[TD=width: 104]

0/21±0/02

^b

[/TD]

[TD=width: 132]

131/66±3/51

^b

[/TD]

[TD=width: 170]

8/63±0/86

^a

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 189]

75 درصد ماشک تلخ فرآوری شده

[/TD]

[TD=width: 47]

3

[/TD]

[TD=width: 104]

0/20±0/006

^b

[/TD]

[TD=width: 132]

136/33±10/59

^ab

[/TD]

[TD=width: 170]

9/28±0/48

^a

[/TD]

[/TR]

[/TABLE]

* در هر ستون اعداد با حروف غیر مشابه اختلاف معنی داری با هم دارند(

p

مقایسه میانگین وزن ترکیبات لاشه و غیر لاشه

مقایسه میانگین وزن لاشه گرم، وزن لاشه سرد ، وزن نیم دنبه لاشه راست ، وزن کل گوشت خام و سطح مقطع درجدول (4) آورده شده است.

وزن لاشه سرد و گرم در گروه دریافت

کننده 25 درصد ماشک

ماشک تلخ خام نسبت به سایر گروههای آزمایش بالاتر بوده است

،

و دارای اختلاف آماری معنیداری با سایر تیمارها میباشد(

p

0/05

). از لحاظ عددی بالاترین میزان مربوط به گروه دریافت

کننده ماشک تلخ خام در سطح 25 درصد و کمترین آن مربوط به گروه دریافت

کننده ماشک تلخ خام در سطح 75 درصد بود. این نتایج با نتایج عبدوالله و همکاران همخوانی نداشت(4 و 5). علت این است که ماشک تلخ انرژی متابولیسمی بالایی دارد و جیره

هایی که حاوی سطوح ماشک میباشند انرژی متابولیسمی بالاتری نسبت به جیره شاهد که فاقد آن میباشد دارند و درنتیجه باعث افزایش اندکی چربی در لاشه می

شود. همچنین در سطح پایین ماشک تلخ در جیره به علت کاهش غلظت مواد ضد تغذیه

ای خوراک مصرفی و اضافه وزن روزانه دام بالاتر است و در نتیجه رشد و عملکرد حیوان بالاتر رفته و متناسب با جثه حیوان وزن دنبه هم تحت تأثیر قرار میگیرد. همچنین به علت اینکه میزان فیبر جیره حاوی ماشک تلخ نسبت به جیره شاهد پایینتر میباشد لذا جایگزینی ماشک تلخ باعث کاهش فیبر جیره و در نتیجه کاهش چربی لاشه میشود.

بیشترین وزن کل گوشت لخم متعلق به گروهی میباشد که از ماشک تلخ خام در سطح 25 درصد مصرف می

کرد ، و بین این تیمار و بقیه تیمارها تفاوت آماری معنیداری مشاهده شد(

p

جدول 4- مقایسه میانگین اجزای صفات مربوط لاشه

[TABLE=class: cms_table_MsoNormalTable]

[TR]

[TD=width: 189]

تیمار

[/TD]

[TD=width: 38]

تعداد

[/TD]

[TD=width: 104]

وزن لاشه گرم

[/TD]

[TD=width: 104]

وزن لاشه سرد

[/TD]

[TD=width: 94]

وزن نیم دنبه راست

[/TD]

[TD=width: 104]

وزن کل گوشت نیم لاشه راست

[/TD]

[TD=width: 104]

سطح مقطع لاشه

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 189]

شاهد

[/TD]

[TD=width: 38]

3

[/TD]

[TD=width: 104]

24/82±0/70

^bc

[/TD]

[TD=width: 104]

24/12±0/72

^bc

[/TD]

[TD=width: 94]

1/92 ±0/16

^a

[/TD]

[TD=width: 104]

6/10±0/18

^b

[/TD]

[TD=width: 104]

16/17±2/10

^a

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 189]

25 درصد ماشک تلخ خام

[/TD]

[TD=width: 38]

3

[/TD]

[TD=width: 104]

29/09±0/94

^a

[/TD]

[TD=width: 104]

28/76±1/05

^a

[/TD]

[TD=width: 94]

2/25 ±0/06

^a

[/TD]

[TD=width: 104]

7/17±0/33

^a

[/TD]

[TD=width: 104]

18/80±4/90

^ab

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 189]

50 درصد ماشک تلخ خام

[/TD]

[TD=width: 38]

3

[/TD]

[TD=width: 104]

25/17±1/01

^bc

[/TD]

[TD=width: 104]

24/59±1/12

^bc

[/TD]

[TD=width: 94]

1/93±0/77

^a

[/TD]

[TD=width: 104]

5/85±0/49

^b

[/TD]

[TD=width: 104]

11/60±0/80

^c

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 189]

75 درصد ماشک تلخ خام

[/TD]

[TD=width: 38]

3

[/TD]

[TD=width: 104]

23/95±1/74

^c

[/TD]

[TD=width: 104]

23/48±1/65

^c

[/TD]

[TD=width: 94]

1/53±0/03

^a

[/TD]

[TD=width: 104]

5/90±0/92

^b

[/TD]

[TD=width: 104]

14/70±4/10

^cb

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 189]

25 درصد ماشک تلخ فرآوری شده

[/TD]

[TD=width: 38]

3

[/TD]

[TD=width: 104]

26/03±1/11

^b

[/TD]

[TD=width: 104]

25/41±1/06

^b

[/TD]

[TD=width: 94]

1/99±0/01

^a

[/TD]

[TD=width: 104]

6/24±1/05

^b

[/TD]

[TD=width: 104]

11/80±2/90

^c

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 189]

50 درصد ماشک تلخ فرآوری شده

[/TD]

[TD=width: 38]

3

[/TD]

[TD=width: 104]

25/21±0/20

^bc

[/TD]

[TD=width: 104]

24/53±0/28

^bc

[/TD]

[TD=width: 94]

1/67±0/45

^a

[/TD]

[TD=width: 104]

5/83±0/55

^b

[/TD]

[TD=width: 104]

13/55±2/25

^c

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 189]

75 درصد ماشک تلخ فرآوری شده

[/TD]

[TD=width: 38]

3

[/TD]

[TD=width: 104]

24/62±0/38

^bc

[/TD]

[TD=width: 104]

23/94±0/26

^bc

[/TD]

[TD=width: 94]

1/84±0/39

^a

[/TD]

[TD=width: 104]

5/42±0/22

^b

[/TD]

[TD=width: 104]

14/40±0/80

^cb

[/TD]

[/TR]

[/TABLE]

در هر ستون اعداد با حروف غیر مشابه اختلاف آماری معنی داری با هم دارند(

p≤0/05

).

مقایسه میانگین وزن ترکیبات غیر لاشه شامل شکمبه، کبد ، قلب و چربی های داخلی در جدول (5) نشان داده شده است.

بین تیمارها در وزن شکمبه تفاوت آماری معنی

داری مشاهده نشد، ولی بین تیمارها در وزن کبد، قلب، کلیه و چربی

های داخلی تفاوت آماری معنی

داری مشاهده شد(

p

جدول5- مقایسه میانگین اجزای غیر لاشه تحت اثر تیمارهای آزمایشی

[TABLE=class: cms_table_MsoNormalTable]

[TR]

[TD=width: 190]

تیمار

[/TD]

[TD=width: 46]

تعداد

[/TD]

[TD=width: 94]

شکمبه

[/TD]

[TD=width: 104]

کبد

[/TD]

[TD=width: 113]

قلب

[/TD]

[TD=width: 113]

چربی های ذاخلی

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 190]

شاهد

[/TD]

[TD=width: 46]

3

[/TD]

[TD=width: 94]

1/44

±

0/07

^a*

[/TD]

[TD=width: 104]

0/85±0/01

^ab

[/TD]

[TD=width: 113]

0/20±0/005

^ab

[/TD]

[TD=width: 113]

0/61±0/06

^b

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 190]

25 درصد ماشک تلخ خام

[/TD]

[TD=width: 46]

3

[/TD]

[TD=width: 94]

1/75±0/33

^a

[/TD]

[TD=width: 104]

0/90±0/15

^a

[/TD]

[TD=width: 113]

0/25±0/07

^a

[/TD]

[TD=width: 113]

1/39±0/39

^a

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 190]

50 درصد ماشک تلخ خام

[/TD]

[TD=width: 46]

3

[/TD]

[TD=width: 94]

1/60±0/33

^a

[/TD]

[TD=width: 104]

0/76±0/09

^cab

[/TD]

[TD=width: 113]

0/20±0/01

^ab

[/TD]

[TD=width: 113]

0/78±0/12

^b

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 190]

75 درصد ماشک تلخ خام

[/TD]

[TD=width: 46]

3

[/TD]

[TD=width: 94]

1/57±0/27

^a

[/TD]

[TD=width: 104]

0/66±0/07

^c

[/TD]

[TD=width: 113]

0/17±0/01

^b

[/TD]

[TD=width: 113]

0/65±0/07

^b

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 190]

25 درصد ماشک تلخ فرآوری شده

[/TD]

[TD=width: 46]

3

[/TD]

[TD=width: 94]

1/58±0/12

^a

[/TD]

[TD=width: 104]

0/78±0/11

^cab

[/TD]

[TD=width: 113]

0/20±0/005

^ab

[/TD]

[TD=width: 113]

0/49±0/01

^b

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 190]

50 درصد ماشک تلخ فرآوری شده

[/TD]

[TD=width: 46]

3

[/TD]

[TD=width: 94]

1/55±0/09

^a

[/TD]

[TD=width: 104]

0/81±0/06

^cab

[/TD]

[TD=width: 113]

0/19±0/003

^b

[/TD]

[TD=width: 113]

0/57±0/02

^b

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 190]

75 درصد ماشک تلخ فرآوری شده

[/TD]

[TD=width: 46]

3

[/TD]

[TD=width: 94]

1/56±0/30

^a

[/TD]

[TD=width: 104]

0/71±0/08

^cb

[/TD]

[TD=width: 113]

0/17±0/008b

[/TD]

[TD=width: 113]

0/53±0/06

^b

[/TD]

[/TR]

[/TABLE]

*در هر ستون اعداد با حروف غیر مشابه اختلاف آماری معنی داری با هم دارند(

p

ترکیبات شیمیایی لاشه : جدول (6) مقایسه میانگین رطوبت، چربی و پروتئین گوشت نیم لاشه راست را در تیمارهای آزمایشی را نشان می دهد

. . بین تیمارها برای رطوبت تفاوت آماری معنی داری ملاحظه شد(

p

جدول 6- ترکیبات شیمیایی لاشه تحت اثر تیمارها

ی آزمایشی

[TABLE=class: cms_table_MsoNormalTable]

[TR]

[TD=width: 189]

تیمار

[/TD]

[TD=width: 47]

تعداد

[/TD]

[TD=width: 123]

رطوبت

[/TD]

[TD=width: 132]

پروتئین

[/TD]

[TD=width: 151]

چربی

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 189]

شاهد

[/TD]

[TD=width: 47]

3

[/TD]

[TD=width: 123]

52/53±2/10

^ab

[/TD]

[TD=width: 132]

17/66±0/58

^ab

[/TD]

[TD=width: 151]

26/85±0/44

^b

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 189]

25 درصد ماشک تلخ خام

[/TD]

[TD=width: 47]

3

[/TD]

[TD=width: 123]

54/46±0/3

1

^a

[/TD]

[TD=width: 132]

18/18±0/4

7

^a

[/TD]

[TD=width: 151]

25/56±0/50

^b

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 189]

50 درصد ماشک تلخ خام

[/TD]

[TD=width: 47]

3

[/TD]

[TD=width: 123]

51/72±1/46

^b

[/TD]

[TD=width: 132]

16/30±0/95

^cb

[/TD]

[TD=width: 151]

29/95±0/55

^a

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 189]

75 درصد ماشک تلخ خام

[/TD]

[TD=width: 47]

3

[/TD]

[TD=width: 123]

51/72±0/44

^b

[/TD]

[TD=width: 132]

16/59±1/48

^cab

[/TD]

[TD=width: 151]

30/17±1/35

^a

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 189]

25 درصد ماشک تلخ فرآوری شده

[/TD]

[TD=width: 47]

3

[/TD]

[TD=width: 123]

51/38±0/66

^b

[/TD]

[TD=width: 132]

17/02±0/55

^cab

[/TD]

[TD=width: 151]

29/44±0/88

^a

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 189]

50 درصد ماشک تلخ فرآوری شده

[/TD]

[TD=width: 47]

3

[/TD]

[TD=width: 123]

50/98±0/78

^b

[/TD]

[TD=width: 132]

16/41±1/15

^cab

[/TD]

[TD=width: 151]

30/49±1/74

^a

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 189]

75 درصد ماشک تلخ فرآوری شده

[/TD]

[TD=width: 47]

3

[/TD]

[TD=width: 123]

50/89±0/68

^b

[/TD]

[TD=width: 132]

15/59±0/50

^c

[/TD]

[TD=width: 151]

31/08±0/73

^a

[/TD]

[/TR]

[/TABLE]

در هر ستون اعداد با حروف غیر مشابه اختلاف آماری معنی داری با هم دارند(

p

نتیجه گیری کلی

استفاده از دانه ماشک تلخ خام و فرآوری شده در سطوح پایین خصوصاً در سطح 25 درصد باعث بهبود ضریب تبدیل و افزایش گوشت لخم می

شود. همچنین استفاده از آن در سطوح بالاتر اگرچه نتایج سطوح پایین را ندارد، در این مورد میتوان با هزینه پایین تر نتایجی مشابه گروه شاهد و حتی بالاتر بدست آورد.

[/TD]

[/TR]

[/TABLE]

پسری از بابلسر · 7 اردیبهشت، ۱۳۹۱

[h=2]جایگاه و تأسیسات گوسفندپرواری...

[/h]

درکشور ایران تفاوت "اختلاف دما " در گرمترین و سردترین مناطق آن حدود 50درجه سانتی گراد است. بنابراین طبیعی است که نوع جایگاه ها در مناطق مختلف تفاوتداشته باشد. در شروع پروار برای هر رأس دام 0/8 – 0/7 متر مربع فضا کافی است ولیفضای لازم برای این منظور باید با توجه به وزن نهایی بره ها در نظر گرفته شود.زیرا وزن بره ها در پایان دوره پروار بندی حدود 2 برابر وزن شروع پروار می باشد.لذا فضا باید متناسب با وزن نهایی باشد. تجربه نشان می دهد کاهش تراکم دام ها درواحد سطح سبب افزایش سرعت رشد و سود دهی می شود. لذا در جایگاه های باز و بسته بهترتیب 1/0 و 1/2متر مربع فضا برای هر رأس بره توصیه می شود. معمولاً افزایش وزندام های پرواری در جایگاه های باز و نیمه باز بیشتر از جایگاه های بسته است. زیرادر جایگاه های باز، میزان رطوبت و تهویه مناسب بوده و از این لحاظ مشکلی وجودندارد. در جایگاه های بسته محافظت دام ها از سرما و یخبندان (به ویژه در مناطقسردسیر) سبب افزایش میزان رطوبت و هوای آلوده در جایگاه می شود که در نهایت سببکاهش رشد روزانه دام ها می شود. تجربه نشان می دهد باز نمودن پنجره های تهویه ودرب جایگاه حتی در روزهای برف و یخبندان نه تنها مشکلی برای دام های پرواری ایجادنمی کند بلکه سبب آسایش و راحتی آنها می شود. زیرا افزایش رطوبت و دمای جایگاه سببکاهش مصرف خوراک و اتلاف انرژی برای خنک نمودن بدن می شود. البته ذکر این نکتهضروری است که در دو هفته اول پس از پشم چینی محافظت دام ها از سرما یک امر اجتنابناپذیر است.

باتوجه به تأثیر شرایط و نحوه تأسیس جایگاه بر میزان رشد و سلامت دام ها، لازم استکه در زمان احداث ساختمان جایگاه هم نکات و مسائل فنی را مورد توجه قرار داد و هماز رعایت مسائل بهداشتی غفلت ننمود. و در عین حال احداث جایگاه باید از نظراقتصادی هم مقرون به صرفه باشد. به طور کلی پیش از احداث جایگاه، باید شرایط محل،وضع آب، زمین، باد، درجه حرارت و نسبت درصد رطوبت را مورد بررسی قرار داد و بهخاطر داشت که گوسفند حیوانی است که تنها از سورکان باد و رطوبت نامناسب رنج می بردو در برابر بسیاری از تغییرات جوی، بردبار و مقاوم است.

پیشاز احداث جایگاه باید وضعیت آب و چگونگی تأمین آن را در نظر گرفت. محل جایگاه راباید نزدیک سرچشمه قنات و چشمه احداث کرد و یا از طریق منوچاه و یا لوله کشی ووسایل دیگر، آب سالم و بهداشتی را به راحتی و در تمام مواقع در اختیار داشت.

محلجایگاه، باید از منازل مسکونی فاصله داشته باشد و در ضمن به گونه ای انتخاب شود کهنظارت بر آن به سادگی انجام پذیرد. محل های پست و مرطوب برای احداث جایگاه مناسبنیستند. اما اگر ناچاراً در نقاط مرطوب، جایگاه گوسفند احداث شود، از طریق زهکشیاطراف جایگاه، به خشک کردن آن اقدام می شود. محلی که برای احداث جایگاه انتخاب میشود، کسی بلندتر از زمین های اطراف در نظر گرفته می شود تا از جمع شدن آب باران وبرف در اطراف آن جلوگیری شود و به ویژه باید در نظر داشت که جایگاه را به هیچ وجه درنقاطی که ممکن است در مسیر سیل قرار گیرد، بنا نساخت.

برایآن که کف جایگاه کمی بلند باشد، می توان یک ردیف سنگ درشت در کف جایگاه چید و سپسروی آن را با گل و آهک و یا ماسه و سیمان (در کف های سیمانی برای جلوگیری ازلغزیدن حیوان باید حتماً از بستر نیز استفاده کرد) پوشاند. به این ترتیب کف، محکمو غیر قابل نفوذ می گردد و در مواقع لزوم نیز می توان آن را شستشو و ضد عفونی کرد.

محلجایگاه باید رو به آفتاب و برخلاف جهت وزش بادهای موسمی ساخته شود و به ویژه دقتگردد که پنجره های جایگاه در جهت بادهای شدید واقع نشود. باد شدید معمولاً باعثناراحتی گوسفند می گردد و در این گونه موارد می توان از باد شکن استفاده کرد.

بادشکنممکن است از مصالح ساختمانی بنا شود و یا به کمک درخت کاری در اطراف محل جایگاه ویا با کاشتن نی های بلند تا ارتفاع 2 متر، از شدت وزش باد کاست. در ساختمان جایگاهباید درجه حرارت و رطوبت را نیز در نظر گرفت. زیرا گوسفند بالغ اصولاً از هوای گرمبیشتر متأثر می شود و در برابر هوای سرد دارای مقاومت بیشتری است. معمولاً درجهحرارت لازم در جایگاه گوسفندان بالغ (میش و قوچ) و بره های شیری (تا پایان دورهشیر خوراکی) به ترتیب حدود 15 -13 و 27- 24 درجه سانتی گراد است. باید توجه داشتکه میزان تحمل گوسفند در برابر حرارت محیط، به چگونگی تأمین مواد غذایی بر حیوان وسطح تغذیه آن بستگی دارد. در صورتی که گوسفند در شرایط مناسب تغذیه ای باشد، درجاتحرارت پائین و حتی زیر صفر را نیز می تواند تحمل کند. گوسفند در برابر رطوبت نیزحساس است. و نسبت رطوبت در داخل جایگاه از مقدار معینی نباید تجاوز کند. مقداررطوبت نسبی مورد نظر در جایگاه، حداکثر 75 و حداقل 50 و به طور متوسط 60 درصد بایدباشد. بدیهی است که میزان رطوبت به درجه حرارت هوا بستگی دارد. در عملیاتپرواربندی، جایگاه گوسفندان را می توان لااقل به دو صورت بستر (آغل) و نیمه باز درنظر گرفت آغل و تقسیمات داخلی آن باید به گونه ای طراحی و ساخته شود که بتوان آنرا با توجه به امکانات و شرایط دامدار، در مواقع مناسب تغییر داد. به طوری که اگردامدار مایل نباشد در دوره ای از سال، از جایگاه به عنوان نگهداری گوسفندان پرواریاستفاده کند، قادر باشد با اندک تغییراتی، آن را به شکل آغل مناسب جهت نگهداری وگوسفندان درآورد یا به صورت انبار و تطایر آن مورد بهره برداری قرار دهد. به هرحال در اجرای عملیات ساختمانی باید سعی نمود تا آغل از هر لحاظ محکم و غیر قابلنفوذ و عایق و محفوظ ساخته شود و این عملیات به گونه ای نباشد که به واسطه صرفهجوئی های غیر ضروری، جایگاه ساخته شده مرتباً نیاز به تعمیر و تقبل هزینه هایاضافی پیدا کند. به همین علت در اجرای عملیات ساختمانی مانند پی ریزی، دیوار سازیو غیره، باید نکات زیر را به دقت مورد بررسی قرار داد:

برحسب نوع ساختمان جایگاه، شکل پی یا بخشی از ساختمان که در داخل زمین قرار می گیرد،متفاوت می باشد. پی در ساختمان های آجری، از شفته آهک (مخلوط معینی از خاک و آهک وشن و ماسه و آب) و در ساختمان های نسبتاً سنگین از بتون (مخلوط معینی از سیمان وشن و ماسه و آب) تشکیل یافته است.

برایاحداث آغل در نقاطی که زمین مانند اراضی باطلاقی و یا ماسه ای، آبدار و سست باشد،پی ریزی به روش های فوق مقدور نیست و در این نوع اراضی باید به روش های دیگر توسلجست که مهمترین آنها شمع کوبی و یا پی سازی با استفاده از حفر چاه است. مصالحی کهبرای ساختمان دیوار آغل به کار می رود نسبت به موقعیت محل متفاوت و معمولاً عبارتاز سنگ، آجر، بلوک های بتونی، ورقه های ایرانیت، چوب، تخته های پرس شده و محکم،تخته چند لا و کاهگل و خشت خام است. دیوارهای سنگی و آجری و بتونی از نوع دیوارهایمحکم و ساختمان آن تا اندازه ای راحت و آسان است. از چوب و تخته نیز در نقاطی کهنزدیک جنگل است می توان برای احداث دیوارهای جایگاه استفاده کرد اما دیوارهای چوبیگذشته از خطر آتش سوزی در صورت آلودگی و رطوبت دچار تخمیر گشته و برخی حشرات مانندموریانه و کنه به آن حمله می کنند و این نوع دیوارها از نظر بهداشتی مناسب نیستند.کاهگل و خشت خام نیز با این که نسبتاً ارزان و تقریباً در اکثر نقاط می توان ازاین نوع مصالح برای احداث دیوار آغل استفاده کرد، اما چندان محکم نیستند. چنینآغلی را نمی توان به خوبی ضد عفونی کرد زیرا درزها و شکاف های موجود در آن، محلمناسبی برای تخم گذاری برخی کنه ها و حشرات می باشد.

دراجرای عملیات دیوار سازی باید دقت نمود که لااقل قسمت های پائینی دیوار از آجر وسیمان وبه طور کلی از مصالح سخت و قسمت های بالائی از مصالح سبک ساخته شود. جهتعایق بندی دیوارها نیز ممکن است از پنبه نسوز، پشم مصنوعی و یا قیر گونی استفادهکرد. به علاوه باید دانست که جدار داخلی دیوار جایگاه باید فاقد هر گونه شکاف ودرز باشد زیرا در غیر این صورت این گونه نقاط محل مناسبی برای اختفای کنه ها وسایر حشرات خواهد شد. جدار داخلی دیوار تا فاصله یک متری از کف جایگاه را بهتر استسیمان اندود کرد تا بتوان عملیات ضد عفونی و شعله افکنی را به نحو احسن انجام داد.

کفجایگاه نیز باید محکم و بادوام، خشک و غیر قابل نفوذ و غیر لغزنده باشد. همچنینباید در برابر مواد شیمیایی و ادرار مقاوم باشد و بتوان آن را به آسانی تمیز و ضدعفونی کرد.

کفجایگاه را به شکل معمولی و یا نرده ای می توان احداث نمود. مساحت لازم برای کف آغلبر حسب تعداد گوسفندانی که نگهداری می شوند متفاوت است و حداقل باید 1/25 متر مربعبرای هر راس گوسفند بالغ و 0/95 متر مر بع برای هر راس بره در نظر گرفت.

مصالحیکه برای سقف جایگاه مورد استفاده واقع می شود عبارتند از: سفال، آجر، سنگ، کاهگل وخشت و تخته های نازک. مصالح مورد استفاده به محل مزرعه و نقشه مورد نظر دامدار وامکانات اقتصادی او بستگی دارد. معمولاً در جایگاه بسته، از تیر آهن و آجر و درجایگاه نیمه باز از ایرانیت و ورقه های فلزی استفاده می شود. لازم به یاد آوری استکه از ایجاد سقف های هادی حرارت مانند حلبی و آهن سفید باید خودداری کرد. زیرا اینگونه سقف ها، به شدت گرما و سرما را انتقال می دهند و به ویژه در تابستان گرمایشدیدی تولید می نمایند که برای گوسفند بسیار آزار دهنده است. بنابراین هر گونهسقفی که ساخته می شود حتی المقدور سبک و نفوذ ناپذیر و عایق حرارت باشد.

ارتفاعدیوار جایگاه یا فاصله سقف از کف جایگاه هر قدر بیشتر باشد. به همان نسبت گوسفندانهوای بیشتری در اختیار خواهند داشت. اما گرم کردن چنین جایگاهی در زمستان مشکلاست. معمولاً ارتفاع دیوار جایگاه حدود 3- 2/6 متر است و این ارتفاع به آن علت استکه اولاً فضای لازم در جایگاه وجود داشته باشد و ثانیاً در واحدهای تولیدی بزرگ،برداشت کود و محصولات دیگر توسط وسایل و ماشین های مکانیکی امکان پذیر بوده. ورودو خروج این وسایل به جایگاه ممکن است. معمولاً در فضای باز و در طرفین آغل نیزباید بهاربندهایی ایجاد کرد. این بهاربندها را که به منزله حیاط آغل می باشد، بهتراست به وسیله دیوارهای نرده ای (چوبی یا فلزی) و به ارتفاع حدود 1/2 متر حصاربندینمود تا از آنها بتوان به عنوان بهار خواب در تابستان و در اوقاتی که هوای داخلآغل خیلی گرم است، استفاده کرد. به علاوه در روزهای عادی و در زمانی که قصد نظافتو ضدعفونی داخل آغل را دارند، گوسفندان را می توان در بهار بندها جا داد.

فضایبهاربند و داخل آغل به وسیله درب آغل به یکدیگر مرتبط می شود. درب آغل نیز بایدنسبتاً وسیع و تقریباً به عرض 2/3 متر باشد تا عبور گوسفندان از آغل به بهار بند وبالعکس به سهولت امکان پذیر گردد.

فضایبهار بند نیز با فضای داخلی مزرعه، به وسیله درب دیگری که به سمت بیرون باز و بستهمی شود، ارتباط می یابد. این درب نیز که در واقع مدخل اولیه جایگاه است، باید ازوسعت کافی برخوردار باشد و معمولاً به شکل نرده ای (احتمالاً از جنس دیواره هاینرده ای بهاربند) است.

جایخوراک دادن و یا وسایل غذاخوری گوسفند ممکن است به دو صورت مدرن و سنتی ساخته شود.در شکل مدرن، وسایل غذا خوری دو نوع و شامل علف خور و آخور است. علف، کاه، یونجهخشک و به طور کلی غذاهای پر حجم و مواد علوفه ای را در علف خورو کنجاله و آرد جو وسایر مواد کنسانتره و غذاهای متراکم را در آخور می ریزند.

وسایلغذاخوری ممکن است به شکل ثابت و یا متحرک و به صورت یک طرفی و یا دو طرفی باشند.نوع ثابت را می توان از مصالح ساختمانی در داخل آغل و در کنار دیوارهای اصلی و یامیانی آغل تعبیه نمود. دیوارهای میانی فضای داخل آغل یا جایگاه را به چند محوطهکوچکتر تصمیم می کند.

ارتفاعدیوارهای میانی معمولاً حدود 1/2 متر است . در عمل آخور را در پائین و علف خور رامعمولاً نرده ای است در بالای این دیوارها تعبیه می کنند. ارتفاع آخور ثابت از کفآغل، بر حسب سن و جثه گوسفند متفاوت است. اما معمولاً این ارتفاع بین 50 – 20سانتی متر است. در بالای آخور. علف خور نصب می شود که معمولاً نرده ای به شکل موربو با فاصله 10 سانتی متر از آخور قرار می گیرد. علف خور ممکن است از چوب و یا فلزتهیه و ساخته شود.

درشرایط سنتی برای ساختن آخورهای ثابت از مصالح ساختمانی مختلف مانند خشت، آجر،سیمان، چوب بلوک های سیمانی و یا الوار می توان استفاده کرد. اما نکاتی را که درزیر شرح داده می شود، حتماً باید در ساختمان و چگونگی استفاده از آنها رعایت نمود:

ارتفاعجدار بیرونی آخورهای یک طرفی باید حدود 45 سانتی متر و به هر حال از لبه داخلیبیشتر باشد تا مواد خوراکی کمتر به بیرون آخور ریخته و هدر شود. معمولاً گوسفند باحرکات سر، خوراک را از درون آخور به عقب و جلو پرتاب می کند و در صورتی که ارتفاعلبه های داخلی و بیرونی آخور یکسان باشد، بخش مهمی از خوراک تلف می شود.

پهنایلبه آخورهای یک طرفی نباید از 20 سانتی متر تجاوز کند. در غیر این صورت ، لبه آخورگلوی گوسفند را می گیرد و حیوان نخواهد توانست به راحتی از داخل آغور تغذیه و یاهمه مواد داخل آخور را به اصطلاح پاک نماید. سطح لبه آخور را نیز باید حتی الامکانبه شکل قوسی و بدون زاویه ساخت.

درجلوی لبه داخلی آخور حتماً باید تیرهای چوبی یا لوله های فلزی به فواصل مناسبکوبیده شود و روی آن دست کم یک ردیف نرده افقی موازی با لبه داخلی علف خور نصبگردد و تا گوسفندان نتواند به آخور وارد شوند و مواد غذایی را آلوده کنند. درمواردی که آخورها دو طرفی است فقط یک ردیف میله و یا تیر چوبی افقی کمی بالاتر ازآخور تعبیه می نمایند تا گوسفندان نتوانند وارد آخور شوند.

لبههای داخلی و کف آخورهایی را که به کمک مصالحی مثل خشت و گل می سازند حتی الامکانباید توسط یک لایه سیمان نیز پوشانید تا به راحتی بتوان آن را تمیز و ضدعفونی کرد.

دربسیاری از واحدهای پروار بندی، انواع علف خورها و آخورهای متحرک نیز در دسترس استتا هر گاه بخواهند گوسفندان را در بهار بند و یا در هوای آزاد خوراک دهند، ارائهعلوفه و کنسانتره به حیوان امکان پذیرباشد. غذا خوری های متحرک را می توان به گونهای نیز تعبیه کرد که هم به عنوان آخور و هم علف خور قابل استفاده باشد. موادمتراکم و یا پودر نمک و آرد استخوان را می توان در آخورهای مخصوص، کوچک و سرپوشیده ای ریخت تا در هنگام باران و باد، از فساد آنها جلوگیری شود.

بهتراست جایگاه لوله کشی آب داشته باشد و در داخل آن یک دستشویی یا چینی مجهز به شیرآب سرد و در صورت امکان شیر آب گرم تعبیه شود. این شیر باید تقریباً یک متر تا کفجایگاه فاصله داشته و مجهز به پر پیچ وصل شوند، به لوله لاستیکی باشد. طول لولهلاستیکی را باید تا حد ممکن به اندازه ای انتخاب کرد تا بتوان به کمک آن حدودمناسبی از داخل جایگاه را به خوبی شست و تمیز کرد. در کف جایگاه باید راهروهایباریکی را برای عبور آب نیز تعبیه نمود. کف جایگاه نیز باید به سمت راهروهای آبشیب داشته باشد تا بتوان آن را به آسانی شست و فاضلاب را بلافاصله از محل دور کرد.

آبشخوریا جای آب خوری گوسفند ممکن است از مصالح ساختمانی و یا از آهن سفید ساخته شود.معمولاً در کنار آخور، محلی را برای آب خوری گوسفند باید در نظر گرفت. برای اینکار ممکن است محوطه کوکلپر را با آجر و سیمان و با کف نیم استوانه در کنار آخورساخت. کف آبشخور را باید با سیمان اندود تا کاملاً آب را در خود نگهدارد و بهعلاوه منفذی در آن تعبیه نمود تا در فواصل لازم بتوان آبشخور را خالی کرده، شستشوکرد و سپس از آب سالم بهداشتی پر کرد.

انواعآبشخور را می توان با استفاده از آهن سفید محکم نیز تهیه کرد. این نوع آبشخورها راممکن است در کنار آخور و روی کف جایگاه قرار داد و یا به وسیله دو عدد حلقه آنهارا به دیوار نزدیک آخور آویزان کرد.

درشرایط ایران که انواع آبشخور با استفاده از مصالح محلی و به اشکال مختلف تهیه ومورد استفاده قرار می گیرد باید دقت کرد که محتوای آبشخور به مدت طولانی را کدنماند و در فواصل لازم آبشخور را خالی و دوباره با آب سالم بهداشتی پر کرد. نکتهدیگری که باید به آن توجه داشت تأمین آب آشامیدنی گله است که به ویژه مقدار آن برحسب فصل و شرائط آب و هوا متفاوت است. معمولاً گوسفندار شرایط آب و هوای خشک،تقریباً به چهار لیتر آب و در شرایط آب و هوای کمعتدله به 1/5 لیتر آب در روزهنیاز دارد. به این ترتیب بر حسب اندازه گله، ظرفیت آبشخور را باید دقیقاً محاسبه وآن را به اندازه لازم تعبیه و تأمین کرد. معمولاً برای هر 15 راس گوسفند یک آبشخوربه طول 45 سانتی متر در نظر گرفته می شود.

در مناطق سردسیر از آبشخورهای برقی نیز استفاده می شود که به طور خودکار آب رانیمه گرم نگه میدارند در این گونه موارد یک آبشخور برقی، برای هر 20 بره پرواری درنظر گرفته می شود. علاوه بر آبشخورهای فوق، از انواع دیگری مانند آبشخور خودکار بهکمک ظروف مرتبط و «آبشخور خودکار به کمک سینون» نیز می توان استفاده کرد. استفادهاز انواع آبشخورها به محل مزرعه، نقشه مورد نظر دامدار و امکانات اقتصادی دامداربستگی دارد.

علاوهبر جایگاه بسته که غالباً در پرواربندی زیر سقف مورد استفاده قرار می گیرد، ازجایگاه نیمه باز نیز می توان در عملیات پرواربندی گوسفندان جوان استفاده کرد.جایگاه نیمه باز عبارت است از یک ساختمان بسیار ساده که دارای سه دیوار و یک سقفمی باشد و یک طرف آن کاملاً باز است. این جایگاه را با هر نوع مصالح ساختمانیمانند چوب و آهن و یا آجر می توان ساخت. در شرائط ایران، جایگاه نیمه باز را براساس دو محوطه مسقف و باز و به صورت زیر می توان احداث نمود:

محوطهمسقف یا محل استراحت، سایبانی است که گوسفندان در هنگام استراحت و یا در موقعبرخورد با شرائط نامساعد طبیعی از آن استفاده می کنند. تهویه کافی و بستر خشک دراین نوع جایگاه از نظر تأمین سلامت و بهداشت گوسفند لازم و ضروری است. برای پوششکف محوطه مسقف می توان از آجر فرش و یا از سیمان و سنگ استفاده کرد. اما در مناطقمرطوب بهتر است پوشش بتونی به کار برد. در محوطه مسقف معمولاً برای هر رأس گوسفند1/5متر مربع فضا در نظر گرفته می شود. به عنوان مثال برای یک گله 100 رأسی 150 مترمربع فضا لازم است. دیوارهای محوطه مسقف باید حداقل تا ارتفاع 1/2 متری با مصالحساختمانی محکم بنا شود تا در برابر فشار بستر مقاومت کند و تخیمرات موجود در آننیز به اطراف پراکنده نشود. به علاوه طرف باز محوطه مسقف باید در جهت مخالف و یاپشت به باد بادش و بنابراین بهتر است پیش از احداث این محوطه، به چگونگی جهت باددر تمام فصول سال توجه داشت. آخور و آبشخور گوسفندان را می توان در محوطه بازتعبیه کرد. زیرا گوسفندان برای تأمین غذا و آب خود بیشتر در محوطه باز به سر میبرند. این امر موجب کاهش آلودگی بستر با فضولات در محوطه مسقف و ممانعت از باتلاقیشدن آن نیز می شود. به علاوه بستر نیز خشک می ماند و در میزان مصرف مواد برای تهیهبستر صرفه جویی می شود. باید توجه داشت که در شروع کار، به اندازه کافی بستر رویکف ریخته شود. نوع و مقدار بستر بر حسب شرایط محل و امکانات دامدارمتفاوت است. امامعمولاً در یک مزرعه تازه تأسیس دامدار از کاه و کلش به عنوان بستر استفاده میکند. توجه به این مسأله هم دارای اهمیت است که خاک اره و تطایر آن برای بسترگوسفند مناسب نیست زیرا این مواد در بین تارهای پشم جا می گیرد و ممکن است موجبناراحتی های پوستی در گوسفند شود. مقدار بستر درابتدا ممکن است حدود 20 سانتی مرتباشد و به تدریج اضافه شود اما در آغاز گرمای هوا فوراً بهتر را جمع آوری کرد.

برای سقف محوطه ایرانیت و یا ورقه های فلزی (شیروانی) را می توان به کار برد. برایاستفاده از نور بیشتر که کمک به سلامتی گوسفند و خشک نگهداشتن بستر می کند ممکناست پنجره هایی از جنس شیشه و یا پلاستیک در سقف های آجری و سفالی و غیره تعبیهکرد.

محوطهباز یا محل گردش گوسفندان باید به اندازه کافی پهن و وسیع باشد. در این محوطهمعمولاً برای هر رأس گوسفند حدود 1/5 متر مربع فضا در نظر گرفته می شود و به عنوانمثال برای یک گله 100 رأسی، 150 متر مربع فضا لازم است. به عبارت دیگر، با احتسابمحوطه مسقف چنین گله ای حدود 300 متر مربع فضا به عنوان جایگاه نیمه باز لازمدارد. کف محوطه باز به صورت ساده یا خاکی در نظر گرفته می شود اما بهتر است ازپوشش سیمانی و یا از سنگ فرش استفاده کرد. به هر حال باید توجه داشت هر نوع پوششیکه به کار برده می شود به گونه ای باشد که سطح کف لغزنده نباشد.

جایگاهگوسفندان پرواری چه به صورت بسته و چه به شکل نیمه باز ساخته شود، نیازمند حصاربندی نیز می باشد. برای حصار بندی از انواع مواد و مصالح می توان استفاده کرد کهمتداول ترین آنها عبارت است از :

توری،نرده های آهنی یا چوبی، دیرک، پرچین و چپر. باید توجه داشت که حصار بندی یا حصارکشی به شکل اقتصادی انجام شود و برای این کار باید سعی نمود از مصالح ارزان قیمتکه در محل موجود است، استفاده شود که در هزینه حمل و نقل مصالح هم صرفه جویی بهعمل آید. حصار کشی را می توان به شکل دائم و یا موقت اجرا کرد. اگر پرواربندبخواهد در آینده نزدیک در واحد تولیدی خود تغییراتی به عمل آورد، بهتر است از حصارکشی موقت استفاده کند. بدیهی است برای تعویض حصارهای دائمی ، دامپرور متحمل هزینههای اضافی می شود.

تهیه کننده : کلثوم رازانی

منابع مورد استفاده

1-

اصول پرورش گوسفند و بز ؛ تألیف: مهندس مجید خالداری

2-

نشریهمزرعه: شماره (6)؛ مسئول و ناشر دکتر منوچهر سعادت نوری

پسری از بابلسر · 8 اردیبهشت، ۱۳۹۱

[h=2]پرورش گوسفند به روش پرواربندی:

[/h]

منظور از پروار بندی یعنی چاق کردن و کسب حداکثر اضافه وزن یا تولید لاشه جهت تامین گوشت است.

پرواربندی به دو روش انجام می شود.

الف- پروار بندی در محیط محسور ب – پروار بندی در محیط ازاد و مرتع

روش اول یعنی پروار بندی در مکان های محصور و محدود به دو دسته زیر تقسیم می شود. 1- نگهداری گوسفند پرواری در مکانهای مسقف که به صورت اغل یا سایه بان و حفاظ می باشد

2- نگهداری گوسفند پرواری در محیط بدون سقف اما محسور که طبعا هزینه کمتری دارد

روش دوم یعنی پروار بندی در محیط ازاد احتیاج به کارگر کمتری دارد ، کود دام میتواند مستقیما به مرتع باز گردد ، اما طبیعی است که میزان اضافه وزن کمتر باشد و مقداری انرژی و مواد مغذی که باید در دام ها ذخیره گردد در راهپیمایی هدر می رود.

پروار بندی یکی از بهترین و مهمترین روش های تولید گوشت در تمام دنیا و از جمله کشور ماست پروار بندی عبارت است از مدیریت و تغذیه مناسب دام ها جهت بدست اوردن اضافه وزن در یک مدت یعنی با حد اقل هزینه. هدف از اضافه وزن تامین پروتئین حیوانی مورد نیاز انسان است

در این تعریف چند نکته قابل توجه وجود دارد.

1- روش نگهداری و تغذیه دام های پرواری با سایر دام ها متفاوت است و توجه بیشتر را می طلبد

2- در یک زمان و دوره معین اعمال می شود

3- بدست اوردن حد اکثر اضافه وزن مورد توجه است پس دام هایی که با سرعت بیشتری رشد می کنند برای پروار بندی مناسب تر اند

4- اصل توجه به حد اکثر بازده با حداقل هزینه ایجاب می کند حدالامکان از نگهداری دام های مسن تر و بیمار که موجب ایجاد هزینه بیشتر و اتلاف مواد غذایی می شوند برای پروار بندی خود داری شود.

5- هدف تامین پروتئین حیوانی است که عمدتا در ان چه ما بنام عضله و گوشت می شناسیم و جود دارد بنابراین در پروار بندی به پرورش دام هایی توجه می شود که با سرعت رشد بیشتر به ذخیره بافت های عضلانی در مقایسه با بافت های دیگر می پردازد

مزایای پرواربندی:

مهمترینن مزایای پرواربندی را می توان بدین صورت خلاصه کرد:

1- تولید گوشت : دام های لاغر و سبک وزن پس از یک سری عملیات تبدیل به دام های سنگین وزن شده و به عبارت دیگر به تولید افزوده خواهد شد

2- مرغوبیت گوشت: گوشت دام های پروار دارای کیفیت بهتر از سایر دام هاست . هر قدر مقدار عضله در مجموع لاشه بیشتر باشد مرغوبیت گوشت بیشتر است و به همین دلیل دام هایی که چنین خصوصیتی را موجب می شوند برای نگهداری بهتر اند و انها دام های جوان هست اند.

3- برگشت اص سرمایه و سود ان در کوتاه مدت: دوره پرار بندی حدود 2 تا 4 ماه است .پس از فروش دامهای پرواری کل سرمایه و سود به سرمایه گزار بر می گردد .

4- حفظ مراتع کشور

5- استفاده از محصولات جنبی

6- ایجاد اشتغال

انواع پرواربندی:

1- پروار بندی بره های شیری 2- پروار بندی به روش مرتع 3- پرواربندی بره های جوان : ( معمولترین روش پرواربندی در ایران همین روش است) 4- پروار بندی گوسفندان پیر

نکات قابل توجه در پروار بندی : 1- تهیه و خرید دام مناسب در صورت امکان انتخاب نوع بره برای پروار بندی بره نژاد هایی انتخاب شوند که از نظر مقدار رشد و سرعت رشد قابلیت بالایی دارند مثل نژاد ها ی مغانی کردی و شال

2- رعایت نکات بهداشتی از جمله حداقل دو هفته قبل از شروع پروار بندی به بره ها داروهای ضد انگلی داده می شود همچنین در همین زمان بر علیه بیماری های انتروتوکسمی و اکسینه گردند .

3- مخارج تغذیه همیشه بالاترین رقم هزینه را تشکیل می دهد لذا قبل از شروع پروار بندی مواد غذایی تهیه شده باشند

4- هرگونه تغییر یا اضافه کردن مواد پرانرژی یا با کیفیت و ماهیت متفاوت در جیره بره های پرواری نیز باید به تدریج و بنایی باشد.

5- مدتی پس از پرواربندی بره هایی که رشد خوبی ندارند بایداز گله حذف شوند و به جای انها بره های جدیدجایگزین شوند.

6- مهمترین مسئله در پرواربندی تنظیم جیره و تغذیه با جیره تنظیمی در برنامه صحیح است.

ساختمان و تاسیسات:

پرورش گوسفند و بز نیاز به جایگاه و تجهیزات زیاد و پر خرج در مقایسه با گاو و طیور ندارد. با این که سیستم های پرورش گوسفند متنوع و متعدداند اما به طور کلی در هر سیستم پرورشی ضرورت دارد گوسفند از تاثیر سو عوامل نا مساعد اب و هوایی محافظت گردد.

اصول جایگاه :

1- قبل از احداث جایگاه باید اطلاعات کافی از شرایط جغرافیایی منطقه بدست اورد و محلی را انتخاب کرد که از زمین های اطراف بلند تر باشد

2- گوسفند حیوانی است که حساسیت شدید به باد و کوران دارد لذا برای اسایش حیوان و نیز برای جلوگیری از انتشار بیماری ها باید جهت جایگاه حیوان بر خلاف وزش باد های موسمی منطقه و رو به افتاب باشد .

3- جایگاه باید به گونه ای احداث شود که بتوان رطوبت ودرجه حرارت ان را کنترل نمود زیرا گوسفند در برابر هوای گرم و مرطوب حساس است و در نتیجه میل به تغذیه در اوکاهش می یابد.

4- به دلیل الودگی فاضلاب جایگاه گوسفند ، فضولات و نیز بیماری های مشترک بین انسان و دام لازم است جایگاه پرورش گوسفند دور از محل سکونت انسان ها باشد.

5- محل جایگاه باید به گونه ای انتخای شود که به راحتی به انبار علوفه دست رسی داشته باشد.

باید جایگاه را با مصالحی ساخت که به منظور مبارزه با افات و امراض گوسفند قابل ضد عفونی کردن باشد

پسری از بابلسر · 8 اردیبهشت، ۱۳۹۱

پرورش گوسفند قره گل

رمضانعلی عزیزی-عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی

مقدمه

یكیاز بركتها و نعمت های خداوند برای ما انسانها گوسفند است. گروهی عقیدهدارند كه ایران اولین سرزمین پرورش گوسفند در جهان است. سپس از این منطقهگوسفند ها به همه قسمتهای جهان پراكنده شده اند. در كشور ما بیشتر از 25نوع و نژاد گوسفند وجود دارد. زیرا گوناگونی آب و هوا، در قسمت های مختلفكشور ما زیاد است و هر نوع گوسفندی با آب و هوای به خصوصی سازگاری دارد.بهطور معمول گله داران انتظار دارند كه گوسفندان همه نوع محصولی مثل گوشت،شیر، پشم، پوشت و غیره تولید كنند. بیشتر نژادهای گوسفند هم این محصولاترا تولید می كنند، اما هر نژادی در تولید یك محصول استعداد بیشتری دارد .بنابر این گوسفندان را بر این اساس تقسیم بندی می كنند.

یكگروه از گوسفندان ایرانی، گوسفند پوستی هستند. یعنی پوست بره بسیار زیباییرا تولید می كنند. این گروه، سه نژاد مهم دارند: 1- نژاد قره گل خراسان 2-نژاد كبوده شیراز 3- نژاد زندی.

پوست بره قره گل چه فرقی با پوست دیگر بره ها دارد ؟

بهطور معمول در همه نژاد های گوسفند، موهای روی پوست بره هایی كه تازه بهدنیا آمده اند، دارای پیچیدگی و حتی گل هایی است. تعدادی از این نوع پوستها هم وارد بازار تجارت می شود. اما پوست بره قره گل ویژگی هایی دارد كهدر پوست بره های دیگر دیده نمی شود.پوست بره قره گل پر پیچ و گل است. درپوست این نوع بره، موها طوری قرار گرفته اند و به هم تابیده اند كه نقش ونگارهایی را روی پوست بوجود می آورند. به علاوه كشش موو درخشندگی و زیباییپوست در این بره ها با نژادهای دیگر به طور كلی فرق می كند. به همین سبب از سالهای دور تا كنون، تجارت پر سود پوست بره قره گل در تمام جهان وجود داشته است.پوست بره قره گل ارزش زیادی دارد. كشورهای اصلی تولید كننده پوست این نوعبره ایران، افغانستان و ازبكستان هستند. به دلیل ارزشمندی این نوع پوستجدود 50 كشور دیگر هم چند سال است كه در حال پرورش این نژاد هستند.

نكته: موهای روی پوست بره های قره گل، نظم به هم پیچیدگی و درخشندگی به خصوص و زیبایی دارد.

ویژگی های یك گوسفند قره گل خوب

هردامدار برای انتخاب گوسفند باید از ویژگی های آن نژاد آگاهی داشته باشد.گوسفند اصیل قره گل كه با نژاد دیگری آمیخته نشده باشد، یعنی آنرا (دوبر )نكرده باشند، این ویژگی ها را دارد:

§تا حدودی درشت اندام با بدنی كشیده و دست ها و پاهای نازك، بلند، كشیده و خشك است.

§سر آن معمولاً كشیده است و برجستگی كمی روی پیشانی و بینی دارد.

§گوشها پهن، دراز و آویخته است.

§به جای دنبه، دارای دم پهنی است و انتهای آن حالت برگشته دارد.

§در این نژاد، قوچ ها شاخدار میشها بدون شاخ هستند.

رنگ بدن گوسفند قره گل

رنگاصلی گوسفندان قره گل از زمانی كه بره هستند، مشخص است. بیشتر گوسفندانقره گل خراسان، سیاه رنگ هستند كه به آنها (طوس) هم گفته می شود. تعدادبسیار كمی از آنها به رنگ خاكستری یا (چال) و قهوه ای یا (سور) دیده میشوند. بره های قره گل سیاه از تولد تا حدود یك سالگی، سیاه یكدست هستند.با بالا رفتن سن، رنگ تنه كم كم خاكستری می شود. بعد از دو سالگی، سیاهیرنگ فقط در ناحیه سر و انتهای دست و پا باقی می ماند.

منطقه پرورش گوسفندان قره گل

گوسفندقره گل، دام بسیار مقاوم و پر تحركی است. منطقه های پرورش این گوسفند، دشتخشك و گرمی است كه مقدار بارندگی در آنجا كمتر از 250 میلی متر در سالباشد. این گوسفندان می توانند در تابستان در گرمای 45 درجه سانتی گراد درمراتع چرا كنند و در زمستان هم تا 30 درجه سانتی گراد زیر صفر سرما راتحمل كنند. گوسفندان قره گل می توانند در مراتع های فقیر كه كم علوفههستند، چرا كنند.

به طور كلی محل زندگی و پرورش گوسفند قره گل، منطقههای گرم و سوزان، صحراهای كم آب و علف با رطوبت بسیار كم است. این منطقهزمستانهای سرد ویا یخبندانی دارند. منطقه پرورش قره گل سیاه در ایران، درشمال شرق استان خراسان در منطقه سرخس است. این منطقه دنباله صحرای خشك وبی آب و علف قره قوم است.

نكته: گوسفند قره گل در منطقه های كم آب و علف، گرم و سوزان، پرورش پیدا می كند.

پرورش پوست مناسب در بره قره گل

گلهداران عزیز، مرغوب بودن و زیبایی پوست بره قره گل به خالص بودن گله بستگیدارد. به علاوه، خصوصیت هایی كه از پدر و مادر بره می رسد نیز در مرغوببودن و زیبایی پوست نقش زیادی دارد. بهترین پوست آنهایی هستند كه نازك،درخشنده و دارای موهای كوتاه و گلهای مرتب باشند. رنگ پوست هم در قیمت آنبسیار موثر است. پوست هایی كه رنگ های طلایی، نقره ای و رنگ های گوناگوندیگر هستند، ارزش بیشتری دارند. برای بدست آوردن پوست با گلهای مناسب، برههای نوزاد را تا دو سه روز پس از تولد ذبح می كنند. زیرا با بزرگ شدن برهكم كم گلها شكفته و باز می شوند. درنتیجه زیبایی خود را از دست می دهند.

نكته :بهترین پوست بره قره گل، پوستی است كه نازك، دارای موهای كوتاه و گلهای مرتب و درخشنده باشد.

چه كار كنیم تا یك گله قره گل مناسب داشته باشیم؟

دامدارگرامی، برای داشتن یك گله مناسب، ابتدا باید كار خالص كردن گله را انجامدهید. برای این كار، تمام میشهای دوبر و آنهایی كه شكل ظاهری قره گل راندارند از گله خارج كنید. به علاوه گوسفندان پیر، بیمار و قصر را باید ازگله خارج كرده و فروخته شوند. كار بعدی، انتخاب قوچهای اصلاح شده خوب برایجفتگیری با میشها ی گله است. زیرا قوچ قره گل اصلاح شده، بره هایی با پوستهای مرغوب تولید می كند. گلهداران با سابقه، بره های نر با پوست زیبا و مرغوب را انتخاب و نگهداری میكنند. یا از گله های دیگر می خرند. به این ترتیب، بعد ها از این بره ها دربارور ساختن گله استفاده می كنند. ایستگاه پرورش و اصلاح نژاد گوسفند قرهگل در شهرستان سرخس، بهترین قوچها و شیشك های اصلاح شده را تولید می كند.این ایستگاه بهترین گوسفند قره گل را در اختیار گله داران قرار دهد.

نكته: قوچهایی كه برای بارور ساختن كله انتخاب می شوند، نقش مهمی در اصلاح نژاد گوسفندان دارند.

به گوسفندان اهمیت بدهید.

بااستفاده از مطالبی كه گفتیم، می توانید یك گله بسیار خوب قره گل داشتهباشید. برای این كه گوسفندان گله شما تولید مناسبی داشته باشند، باید سالمنگهداری شوند. می دانید كه انگل های خارجی وداخلی به گوسفندان آسیب هایزیادی وارد می كنند. در نتیجه تولید آنها كم می شود. با مشورت دامپزشكیمنطقه در زمان مناسب به گوسفندان، داروهای ضد انگل بدهید. برای از بینبردن انگلهای خارجی هم برای دام ها از حمام ضد كنه استفاده كنید. با تزریقواكسن از برخی بیماریها مانند بروسلوز، آبله، پرخوری، سیاه زخم و تب برفكیمی توان پیشگیری كرد.

نكته: پیشگیری بهتر از درمان است. واكسن های لازم را با مشورت دامپزشكی به گوسفندان تزریق كنید.

خلاصه مطالب:

§ایران اولین سرزمین پرورش گوسفند در جهان بوده است.

§بیشتر از بیست و پنج نژاد در كشور ما وجود دارد.

§گوناگونی آب و هوا در كشور ما وجود دارد.

§گوناگونی آب و هوا در كشور ما باعث شده كه نژادهای مختلف گوسفند داشته باشیم.

§گوسفندان پوستی كشور، قره گل خراسان، كبوده شیراز و زندی هستند.

§موهای روی پوست بره قره گل دارای نظم، به هم پیچیدگی، درخشندگی، نقش و نگار و گلهای زیبایی است.

§در گوسفند قره گل، دست و پا ظریف و نازك، بدن كشده و دم كوتاه است.

§رنگ بدن در بره قره گل سیاه است و هرچه سن بالا می رود خاكستری می شود.

§پوست های رنگی قره گل ارزش بیشتری دارند.

§منطقه پرورش گوسفند قره گل، منطقه های بیابانی و كم آب و علف است.

§پوست مرغوب بره قره گل نازك، درخشنده، با موهای كوتاه و گلهای مرتب است.

§با استفاده از قوچهای اصلاح شده قره گل بره های بهتر به دست می آید.

§تزریق واكسن در زمان مناسب به گوسفندان، موجب پیشگیری از بیماریها می شود.

نكته های مفید:

§پوست بره قره گل نظم، درخشندگی و نقش و نگار زیبایی دارد.

§گوسفند قره گل در بیابان های كم آب و علف پرورش می یابد.

§با استفاده از قوچ های اصلاح شده قره گل، بره های بهتری به دست می آید.

§پوستهای رنگی بره قره گل ارزش بیشتری دارد.

§برای داشتن گله مناسب، به سلامتی و تغذیه گوسفندان خود اهمیت بدهید.

§تزریق واكسن در زمان مناسب، موجب پیشگیری از بیماری ها می شود.

§گوسفندان قره گل به رنگ های سیاه، خاكستری و قهوه ای هستند.

§گوسفندان قره گل در برابر سرما و گرما مقاوم هستند.

پسری از بابلسر · 8 اردیبهشت، ۱۳۹۱

پرورش گوسفند به روش پرواربندی

منظور از پروار بندی یعنی چاق کردن و کسب حداکثر اضافه وزن یا تولید لاشه جهت تامین گوشت است.

پرواربندی به دو روش انجام می شود.

الف- پروار بندی در محیط محسور ب – پروار بندی در محیط ازاد و مرتع

روش اول یعنی پروار بندی در مکان های محصور و محدود به دو دسته زیر تقسیم می شود. 1- نگهداری گوسفند پرواری در مکانهای مسقف که به صورت اغل یا سایه بان و حفاظ می باشد

2- نگهداری گوسفند پرواری در محیط بدون سقف اما محسور که طبعا هزینه کمتری دارد

روش دوم یعنی پروار بندی در محیط ازاد احتیاج به کارگر کمتری دارد ، کود دام میتواند مستقیما به مرتع باز گردد ، اما طبیعی است که میزان اضافه وزن کمتر باشد و مقداری انروی و مواد مغذی که باید در دام ها ذخیره گردد در راهپیمایی هدر می رود.

پروار بندی یکی از بهترین و مهمترین روش های تولید گوشت در تمام دنیا و از جمله کشور ماست پروار بندی عبارت است از مدیریت و تغذیه مناسب دام ها جهت بدست اوردن اضافه وزن در یک مدت یعنی با حد اقل هزینه. هدف از اضافه وزن تامین پروتئین حیوانی مورد نیاز انسان است

در این تعریف چند نکته قابل توجه وجود دارد.

1- روش نگهداری و تغذیه دام های پرواری با سایر دام ها متفاوت است و توجه بیشتر را می طلبد

2- در یک زمان و دوره معین اعمال می شود

3- بدست اوردن حد اکثر اضافه وزن مورد توجه است پس دام هایی که با سرعت بیشتری رشد می کنند برای پروار بندی مناسب تر اند

4- اصل توجه به حد اکثر بازده با حداقل هزینه ایجاب می کند حدالامکان از نگهداری دام های مسن تر و بیمار که موجب ایجاد هزینه بیشتر و اتلاف مواد غذایی می شوند برای پروار بندی خود داری شود.

5- هدف تامین پروتئین حیوانی است که عمدتا در ان چه ما بنام عضله و گوشت می شناسیم و جود دارد بنابراین در پروار بندی به پرورش دام هایی توجه می شود که با سرعت رشد بیشتر به ذخیره بافت های عضلانی در مقایسه با بافت های دیگر می پردازد

مزایای پرواربندی:

مهمترینن مزایای پرواربندی را می توان بدین صورت خلاصه کرد:

1- تولید گوشت : دام های لاغر و سبک وزن پس از یک سری عملیات تبدیل به دام های سنگین وزن شده و به عبارت دیگر به تولید افزوده خواهد شد

2- مرغوبیت گوشت: گوشت دام های پروار دارای کیفیت بهتر از سایر دام هاست . هر قدر مقدار عضله در مجموع لاشه بیشتر باشد مرغوبیت گوشت بیشتر است و به همین دلیل دام هایی که چنین خصوصیتی را موجب می شوند برای نگهداری بهتر اند و انها دام های جوان هست اند.

3- برگشت اص سرمایه و سود ان در کوتاه مدت: دوره پرار بندی حدود 2 تا 4 ماه است .پس از فروش دامهای پرواری کل سرمایه و سود به سرمایه گزار بر می گردد .

4- حفظ مراتع کشور

5- استفاده از محصولات جنبی

6- ایجاد اشتغال

انواع پرواربندی:

1- پروار بندی بره های شیری 2- پروار بندی به روش مرتع 3- پرواربندی بره های جوان : ( معمولترین روش پرواربندی در ایران همین روش است) 4- پروار بندی گوسفندان پیر

نکات قابل توجه در پروار بندی : 1- تهیه و خرید دام مناسب در صورت امکان انتخاب نوع بره برای پروار بندی بره نواد هایی انتخاب شوند که از نظر مقدار رشد و سرعت رشد قابلیت بالایی دارند مثل نواد ها ی مغانی کردی و شال

2- رعایت نکات بهداشتی از جمله حداقل دو هفته قبل از شروع پروار بندی به بره ها داروهای ضد انگلی داده می شود همچنین در همین زمان بر علیه بیماری های انتروتوکسمی و اکسینه گردند .

3- مخارج تغذیه همیشه بالاترین رقم هزینه را تشکیل می دهد لذا قبل از شروع پروار بندی مواد غذایی تهیه شده باشند

4- هرگونه تغییر یا اضافه کردن مواد پرانروی یا با کیفیت و ماهیت متفاوت در جیره بره های پرواری نیز باید به تدریج و بنایی باشد.

5- مدتی پس از پرواربندی بره هایی که رشد خوبی ندارند بایداز گله حذف شوند و به جای انها بره های جدیدجایگزین شوند.

6- مهمترین مسئله در پرواربندی تنظیم جیره و تغذیه با جیره تنظیمی در برنامه صحیح است.

ساختمان و تاسیسات:

پرورش گوسفند و بز نیاز به جایگاه و تجهیزات زیاد و پر خرج در مقایسه با گاو و طیور ندارد. با این که سیستم های پرورش گوسفند متنوع و متعدداند اما به طور کلی در هر سیستم پرورشی ضرورت دارد گوسفند از تاثیر سو عوامل نا مساعد اب و هوایی محافظت گردد.

اصول جایگاه :

1- قبل از احداث جایگاه باید اطلاعات کافی از شرایط جغرافیایی منطقه بدست اورد و محلی را انتخاب کرد که از زمین های اطراف بلند تر باشد

2- گوسفند حیوانی است که حساسیت شدید به باد و کوران دارد لذا برای اسایش حیوان و نیز برای جلوگیری از انتشار بیماری ها باید جهت جایگاه حیوان بر خلاف وزش باد های موسمی منطقه و رو به افتاب باشد .

3- جایگاه باید به گونه ای احداث شود که بتوان رطوبت ودرجه حرارت ان را کنترل نمود زیرا گوسفند در برابر هوای گرم و مرطوب حساس است و در نتیجه میل به تغذیه در اوکاهش می یابد.

4- به دلیل الودگی فاضلاب جایگاه گوسفند ، فضولات و نیز بیماری های مشترک بین انسان و دام لازم است جایگاه پرورش گوسفند دور از محل سکونت انسان ها باشد.

5- محل جایگاه باید به گونه ای انتخای شود که به راحتی به انبار علوفه دست رسی داشته باشد.

باید جایگاه را با مصالحی ساخت که به منظور مبارزه با افات و امراض گوسفند قابل ضد عفونی کردن باشد

مشخصات گوسفند پرواری:

چون هدف از پرواربندی، تولید کم هزینه و اقتصادی گوشت است، لذا باید به موارد زیر توجه شود

1 -نژادهای سنگین وزن مانند نژاد مهربانی برای پرواربندی مناسب بوده زیرا قدرت رشد بیش تری دارند

2-گوسفند های کوتاه اندام برای پرواربندی بسیار مناسب می باشند. این گروه دارای سینه ای عریض و مربعی شکل بوده و دست و پای آن ها کوتاه و نزدیک به زمین است.

3-بهترین سن برای شروع پرواربندی سن 4 تا 5 ماهگی و پایان آن 8 تا 9 ماهگی است . دراین محدوده سنی ، گوسفندان بهترین بازده تغذیه ای را دارند.

خصوصیات گوسفند نژاد مهربان:

این نژاد جزء گوسفندان سنگین وزن کشور وزادگاه اصلی آن، منطقه کبودرآهنگ دراستان همدان است. بدن این گوسفند بجز درناحیه زیر گلو وزیر شکم پوشیده از پشم وعمدتاً رنگ آن قهوه ای تا خرمایی می باشد. استخوان بینی برآمده، چشم ها مورب، سوراخ بینی گود و نزدیک، به هم، گوش لاله ای شکل و دنبالچه دوکی شکل با دنبه پیوسته از مشخصات ظاهری این نژاد است.

تغذیه گوسفند پرواری نژاد مهربان:

گوسفند پرواری برای زنده ماندن به مقداری غذا نیاز دارد که به آن جیره نگهداری می گویند. هم چنین به میزان غذایی که دام برای تولید گوشت مصرف می نماید جیره تولیدی می گویند. لذا دردام پرواری نیاز غذایی آن جمع جیره نگهداری و جیره تولیدی می باشد.مواد خوراکی مورد استفاده تغذیه گوسفند، علوفه های سبز ، ریشه وغده محصولات، مازاد محصولات کشاورزی و مازاد کارخانجات صنایع تبدیلی کشاورزی می باشد.علوفه های سبز، دارای حجم زیاد، فیبر فراوان وانرژی کمی هستند و برای تغذیه گوسفند پرواری به تنهایی قابل استفاده نمی باشند. بنابراین از مواد دیگری که دارای انرژی زیاد، حجم و فیبر کم هستند و به آن مواد کنسانتره گفته می شود، بایستی به عنوان مکمل غذایی استفاده گردد.

مواد قابل استفاده درتغذیه گوسفند پرواری

1-دانه جو اگر بصورت بلغوری خورانده شود، یکی از منابع تامین انرژی برای دام است

2-کاه ساقه خشک تیره غلات و حبوبات است که پس از کوبیدن وجدا کردن دانه بدست

می آید . از نظر مواد غذایی بسیار ضعیف است. برای گوسفند پرواری کاه بایستی با کود اوره غنی سازی شود

3-سبوس، غشاء خارجی دانه غلات است که ارزش غذایی زیادی دارد، برای دام سهل الهضم وملین ودارای فسفر زیادی است

4-کنجاله مازاد کارخانجات روغن کشی بوده که مهم ترین آن، کنجاله تخم پنبه و کنجاله سویا است. این ماده پروتئین زیادی دارد و یکی از اساسی ترین مواد درخوراک گوسفند پرواری می باشد

5-تفاله وملاس چغندر، مازاد کارخانجات قند است و به علت قندی بودن و خوش خوراک کردن مواد غذایی برای پرواربندی بسیار مناسب می باشند

6-یونجه برای دام خوش خوراک است و از نظر پروتئین ، کلسیم و ویتامین بسیار غنی است. ارزش غذایی برگ یونجه بیش تر از ساقه آن است لذا زمان و نحوه برداشت آن تاثیر زیادی روی ارزش غذایی آن دارد.

نیاز غذایی دام پرواری:

الف- انرژی به وسیله مواد غذایی تامین شده و برای نگهداری بافت های بدن، فعالیت های حیاتی و رشد و نمو صرف می شود. چنان چه انرژی مورد نیاز دام تامین نشود، علایم ظاهری کمبود، مانند لاغری و عدم تناسب اندام بروز می کند

ب- پروتئین از طریق مواد غذایی تامین می شود و وجود آن برای رشد و نمو دام ضرورت دارد. کنجاله دانه های روغنی و یونجه از مهم ترین منابع تامین پروتئین هستند

ج- آب برای گوسفند پرواری بسیار ضروری و متوسط مصرف آن 3 تا 5 لیتر در روز است.

د- مواد معدنی مانند سدیم، کلسیم، فسفر، ید و آهن برای رشد ونمو دام ضروری است. برای تامین نمک مورد نیاز دام بهتر است ازسنگ نمک استفاده شود.

ه- ویتامین ها برای فعالیت های عادی ضروری هستند. بخصوص ویتامین D که درجذب کلسیم وفسفر نقش دارد. کلسیم و فسفر در رشد اسکلتی دام بسیار موثر هستند.

جیره غذایی مورد نیاز گوسفند پرواری:

مقدار غذایی که در24 ساعت دراختیار دام قرار می گیرد تا دام بتواند به فعالیت های خود ادامه داده و تولید شیر داشته باشد، جیره غذایی گفته می شود. جیره غذایی متعادل مخلوطی از چند ماده خوراکی است که دارای مقدار و نسبت صحیحی از انرژی و مواد مغذی مختلف بوده و

چنان چه روزانه و به میزان کافی دراختیار دام قرار گیرد، احتیاجات آن را از نظر انرژی ، پروتئین، موا معدنی وسایر مواد مغذی درمدت 24 ساعت تامین می کند.

مواد قابل استفاده درتغذیه گوسفند پرواری

1-دانه جو اگر بصورت بلغوری خورانده شود، یکی از منابع تامین انرژی برای دام است

2-کاه ساقه خشک تیره غلات و حبوبات است که پس از کوبیدن وجدا کردن دانه بدست

می آید . از نظر مواد غذایی بسیار ضعیف است. برای گوسفند پرواری کاه بایستی با کود اوره غنی سازی شود

3-سبوس، غشاء خارجی دانه غلات است که ارزش غذایی زیادی دارد، برای دام سهل الهضم وملین ودارای فسفر زیادی است

4-کنجاله مازاد کارخانجات روغن کشی بوده که مهم ترین آن، کنجاله تخم پنبه و کنجاله سویا است. این ماده پروتئین زیادی دارد و یکی از اساسی ترین مواد درخوراک گوسفند پرواری می باشد

5-تفاله وملاس چغندر، مازاد کارخانجات قند است و به علت قندی بودن و خوش خوراک کردن مواد غذایی برای پرواربندی بسیار مناسب می باشند

6-یونجه برای دام خوش خوراک است و از نظر پروتئین ، کلسیم و ویتامین بسیار غنی است. ارزش غذایی برگ یونجه بیش تر از ساقه آن است لذا زمان و نحوه برداشت آن تاثیر زیادی روی ارزش غذایی آن دارد.

نیاز غذایی دام پرواری:

الف- انرژی به وسیله مواد غذایی تامین شده و برای نگهداری بافت های بدن، فعالیت های حیاتی و رشد و نمو صرف می شود. چنان چه انرژی مورد نیاز دام تامین نشود، علایم ظاهری کمبود، مانند لاغری و عدم تناسب اندام بروز می کند

ب- پروتئین از طریق مواد غذایی تامین می شود و وجود آن برای رشد و نمو دام ضرورت دارد. کنجاله دانه های روغنی و یونجه از مهم ترین منابع تامین پروتئین هستند

ج- آب برای گوسفند پرواری بسیار ضروری و متوسط مصرف آن 3 تا 5 لیتر در روز است.

د- مواد معدنی مانند سدیم، کلسیم، فسفر، ید و آهن برای رشد ونمو دام ضروری است. برای تامین نمک مورد نیاز دام بهتر است ازسنگ نمک استفاده شود.

ه- ویتامین ها برای فعالیت های عادی ضروری هستند. بخصوص ویتامین D که درجذب کلسیم وفسفر نقش دارد. کلسیم و فسفر در رشد اسکلتی دام بسیار موثر هستند.

جیره غذایی مورد نیاز گوسفند پرواری:

مقدار غذایی که در24 ساعت دراختیار دام قرار می گیرد تا دام بتواند به فعالیت های خود ادامه داده و تولید شیر داشته باشد، جیره غذایی گفته می شود. جیره غذایی متعادل مخلوطی از چند ماده خوراکی است که دارای مقدار و نسبت صحیحی از انرژی و مواد مغذی مختلف بوده و

چنان چه روزانه و به میزان کافی دراختیار دام قرار گیرد، احتیاجات آن را از نظر انرژی ، پروتئین، موا معدنی وسایر مواد مغذی درمدت 24 ساعت تامین می کند.

اصول تهیه جیره متعادل:

برای تهیه یک جیره متعادل باید از میزان احتیاجات گوسفند به مقدار ماده خشک ، انرژی ، پروتئین ومواد مغذی اطلاع داشت. جیره غذایی ضمن خوش خوراکی، قابل هضم بودن ومقوی بودن بایستی از نظر اقتصادی نیز باصرفه باشد و چون گوسفند یک حیوان نشخوار کننده است، وجود مقدارکافی مواد خشبی درجیره ضروری است. مواد خوراکی مورد استفاده درپرواربندی گوسفند نژاد مهربان شامل یونجه، جو بلغور شده، کنجاله تخم پنبه ، سبوس گندم، تفاله خشک چغندر قند و کربنات کلسیم است.برای هر راس دام، مقدار خوراک مصرفی درهرروز 1300 گرم است. نسبت ترکیب کنسانتره وعلوفه به ترتیب 780 گرم و 520 گرم بوده بطوریکه کنسانتره ویونجه را کاملاً با هم مخلوط کرده ودرسه نوبت صبح، ظهر و عصردراختیار بره ها قرار داده می شود. برای عادت کردن بره ها وجلوگیری از مشکلات گوارشی ناشی از خوراک مصرفی، تغییر جیره بایستی به تدریج وطی یک هفته تا ده روز انجام شود. درماه دوم پرواربندی مقدار خوراکی مصرفی 1600 گرم می شود بطوری که برای هر بره 1280 گرم کنسانتره و 320 گرم یونجه به صورت مخلوط درسه وعده داده می شود.

زمان خاتمه پرواربندی:

اصولاً مدت پرواربندی یکصد روز است وهر زمان که اضافه وزن به دلیل اضافه شدن چربی بدن باشد بایستی پرواربندی خاتمه یابد. دراواخر پرواربندی ضریب تبدیل غذایی کاهش یافته وبه ازاء مصرف هر واحد جیره غذایی افزایش وزن بره ها اقتصادی نخواهد بود.نکات مهم دیگری که درپرواربندی بایستی مورد توجه قرار گیرد:

1-چون خرید بره ها حدود 50 تا 70 درصد کل مخارج پرواربندی را تشکیل می دهد بنابراین درخرید بره دقت لازم صورت گیرد.

2-بره هایی را که دراواسط تابستان خریداری می شوند بهتر است تا اوایل پاییز درچراگاه ها یا پس چر مزارع چرا داده و سپس به جایگاه پرواربندی منتقل شوند

3-جیره غذایی بره های پرواری از نظر اقتصادی بایستی قابل صرفه باشد

4-سرعت رشد بره های نر بیش تر از بره های ماده است و راندمان لاشه آن ها بهتر است

5-از اخته کردن دام های پرواری خودداری نمایی زیرا هورمون های جنسی درسرعت رشد بره های پرواری بسیار موثر می باشند.

خلاصه مطالب:

چاق کردن گوسفند با استفاده از جیره مناسب و اقتصادی درحداقل زمان را پرواربندی می گویند. هدف پرواربندی ذخیره چربی درداخل بافت های عضلانی می باشد. عمل پرواربندی دربره های جوان و گوسفندان بالغ و پیر انجام می شود. برای پرواربندی از نژاد سنگین وزن مانند نژاد مهربانی استفاده می شود. بهترین سن برای شروع پرواربندی سن 4 تا 5 ماهگی وپایان آن 8 تا 9 ماهگی است . درتغذیه گوسفند پرواری باید از علوفه خشبی و مواد کنستانتره استفاده نمود. گوسفند مهربان جزء نژادهای پرتوقع بوده وبرای پرواربندی آن بایستی جیره متعادل تهیه شود.

برچسب‌ها:

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

,

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

پسری از بابلسر · 8 اردیبهشت، ۱۳۹۱

[h=2]شناخت پرورش گوسفند و اهمیت آن ...[/h]

بدون شک کوچکی جثه، قابلیت رام شدن و بهره دهی زیاد از نقطه نظر تولید گوشت، شیر و پشم وسایر فرآورده های آن باعث شده است که نظر انسان به این حیوان جلب گردد.در ایران علوفه مراتع متغییر است و گوسفندان همانند شتر مواد لازم را در بدن خود به صورت دنبه و دیگر مواد ذخیره می کند.به خاطر مسایل مذهبی و اهمیت قربانی کردن، گوشت گوسفند در درجه اول و دیگر فرآورده های آن در درجه دوم اهمیت قرار دارد.

به علت عدم آگاهی گوسفندداران ایرانی اغلب گوسفندان ایرانی اصالت خود را از دست داده و به صورت ناخالص در آمده اند.

دامنه های سلسله جبال زاگرس در جنوب غربی و مرکز و سلسله جبال البرز در شمال ایران مناطق مناسبی برای پرورش گوسفند در ایران هستند.

محاسن و معایب پرورش گوسفند

محاسن:

1. گوسفند یک حیوان نسبتاً خوش بنیه ای است که آب و هوای متغییر و خشک را تحمل می کند و با فقیرترین علوفه و غذل ها را رشد خود ادامه می دهد.

2. بوسیله گوسفند می توان زمین های نا مرغوبی که برای کشت و زرع مناسب نیست با ایجاد مرتع مصنوعی مورد استفاده قرار داد.

3. گوسفند در مقایسه با سایر دام ها به جیره نگهداری کمتری احتیاج دارد و بیشتر غذایی را که دریافت می کند صرف تولید رشد و نمو خود مینماید. به همین سبب در بیشتر کشورهای دنیا از نقطه نظر اقتصادی در رتبه اول قرار دارد.

4. انواع فرآورده های گوسفند را در تمام طول سال می توان به بازار عرضه کرد، به همین جهت دامدار کمتر با مشکلات مالی مواجه می شود.

5. برگشت سرمایه نسبتاً سریع است، به عنوان مثال بره را در 3 ماهگی یعنی 8 ماه پس از آبستنی می توان فروخت.

6. عادت گوسفند از نظر دفع فضولات و به ویژه در نقاط مرتفع چراگاه و مرتع از نظر تقویت و کود دهی خاک مورد توجه و اهمیت است.

7. پشم حاصله را می توان به راحتی انبار کرد و در زمان مناسب به بازار عرضه کرد یا به مسافت های دور فرستاد.

8. چربی خالص پشم (لالولین) که از پساب حاصله از شستشوی پشم به وسیله روش های شیمیایی جدا می گردد به عنوان مخلوط کننده کرم های آرایشی و طبی استفاده می گردد.

معایب:

1. گوسفند معمولاً از نظر حیوانات مهاجم به ویژه سگ و گرگ در معرض مخاطره است.

2. گوسفند در برابر آسیب ها و بیماری ها و به ویژه عوارض انگلی نسبت به سایر دامها بیشتر حساس است.

3. حرفه چوپانی از نظر اجتماعی چندان چشمگیر نیست و به همین جهت سیستم چوپانی پرورش گوسفند معمولاً با کمبود افراد مجرب مواجه است.

4. الیاف مصنوعی که از ترکیبات شیمیایی و رزین تولید می شود می تواند به عنوان ماده جایگزین پشم با آن رقابت نماید.

اهمیت استفاره از مراتع در پرورش گوسفند

در بیشتر مناطق دنیا پروش گوسفند به صورت چرای آزاد یعنی به شکل همان سنت اولیه انسان با استفاده از مراتع طبیعی انجام می پذیرد.

انواع چرا

1. چرای گسترده یا آزاد:

به دو نوع نوع گسترده نسبی و مطلق تقسیم می گردد که در نوع اول گله در کل طول سال در کل مرتع چرا می کند ولی در حالت دوم قسمتی از مرتع برای جمع آوری غذای زمستانی حفظ می گردد.

2. چرای انتقالی یا بسته:

در این روش مرتع به وسیله حصار به قطعات مختلفی تقسیم می گردد و گوسفندان در هر ایامی از سال در قسمتی از مرتع به سر می برند. از تفاوت هایی که این روش با روش گسترده دارد این است که به علت بسته بودن گیاهان نا مطبوع هم به مصرف گوسفند میرسد.

3. چرای مخلوط :

گاهی اوقاط و بر حسب شرایط می توان حیوان دیگری را در چرای گوسفند وارد ساخت، از انواع چرای مخلوط می توان چرای گوسفند و گاو،میش و بره نام برد.

موقع چرا

معمولاً گوسفند از اوایل فصل بهار قادر به انتقال به چراگاه می باشد و اگر چه انتخاب زمان انتقال در هر نقطه بستگی به شرایط آب و هوایی، ارتفاع، نوع خاک و بالاخره نوع گیاه دارد ولی توجه به دو نکته لازم و ضروری است. اولاً آن که گیاهان سمی در بهار زودتر از سایر گیاهان ظاهر می شوند و پیش چرای گوسفند در این مناطق می تواند باعث تلفاتی در گله گردد. ثانیاً هنگامی می توان از چراگاه استفاده نمود که ارتفاع ساقه های علوفه دست کم به 10 تا 12 سانت رسیده باشد. با این ترتیب هر قدر در عقب انداختن چرا به اواسط بهار سعی شود در حفظ و نگهداری مرتع تلاش بیشتری مبذول گردیده.

ظرفیت چرای مرتع

بر حسب تعریف، حداکثر تعداد گوسفندی که می تواند در در هر سال در محدوده خاصی و در مدت معینی چرا کند و سطح تولید مرتع از نظر کمیت و کیفیت تغییر نکند ظرفیت چرای مرتع نامیده می شود.

مدت معین چرا از نظر آنکه در سطح تولید مرتع تغییری حاصل نگردد در ایران به صورت متوسط حدود 100 روز است.

بر اساس آخرین آمار تعداد دام موجود در کشور حدود 80 میلیون واحد دامی است و که از این تعداد با توجه به ضریب وابستکی انواع مختلف دام به مرتع حدودو 50 میلیون واحد دامی کشور کاملاً وابسته به مراتع می باشند که براساس موجود حدود 5/35 میلیون واحد دامی اضافه در مراتع چرا می کنند یا به زبان دیگر میتوان گفت از مراتع موجود 3 تا 5/3 برابر ظرفیت مجازبهره برداری می شود که این باعث تخریب و کاهش مراتع می گردد.

شناسایی و قضاوت گوسفند

ابتدا باید هدف از پرورش را مشخص نمود سپس نژاد را انتخاب کرد.معمولاً دو صت را با اولویت قرار دادن یکی از آنها در نظر می گیرند.(مانند زیر)

صفت اصلی

صفت فرعی

گوشت

پشم

گوشت

شیر

پشم

جایگاه و تجهیزات لازم برای پرورش گوسفند

پرورش گوسفند در مقایسه با پرورش گاو به تجهیزات و امکانات کمتری احتیاج دارد و در اکثر کشورهای دنیا گوسفندان در بیشتر ایام سال به صورت آزاد پرورش می یابند و در فصل زمستان و ایام نا مساعد هوا در محیط های بسته به سر می برند. گوسفند حیوانی است که تنها از کوران باد و رطوبت نامناسب رنج میبرد و در برابر بسیاری از تغییرات جوی بردبار و مقاوم است. پس از احداث جایگاه باید به دسترسی آسان آب توجه داشت چرا که آب نیاز اولیه است.

آغل

تقسیمات داخلی آن باید به گونه ای باشد که بتوان آن را با توجه به نیاز و شرایط تغییر داد، مثالاً اگر دامدار مایل باشد فضایی برای نگهداری گوسفندان داشتی فراهم کند با اندک تغییراتی آن را فراهم کند. از جمله مسایلی که باید در نظر داشت عبارتند از دیوار چینی مناسب و نامساعد برای رشد هرگونه انگل، کف سازی محکم بادوام، غیرقابل نفوذ و غیر لغزنده، سقف سبک، ارزان و غیر قابل نفوذ برای جانوران،بهاربند با حصاربندی مناسب که همان حیاط آغل است، وسایل غذاخوری مدرن و کارآمد، نور و تهویه مناسب.

جایگاه باز

جایگاه باز عبارت است یک ساختمان مسقف که از چهار طرف باز است در نمونه مدرن آن دیوارهای جانبی از عدل های کاه و کف را به صورت نرده ای می سازند. این نوع جایگاه در بیشتر کشورها برای میش های داشتی استفاده می گردد ، مساحت لازم برای هر میش بالغ حدود 1 تا 5/1 مترمربع است و آخور و آبشخور به میزان لازم بر حسب تعداد گله تأمین می گردد.

جایگاه نیمه باز

عبارت است از یک ساختمان ساده که از سه طرف محصور شده و از یک طرف باز است و حیاطی در کنار دارد که گوسفندان در شرایط نامساعد جوی یا برای استرحت در قسمت مسقف بسر می برند.

قسمت های لازم دیگر

اتاق توزین دام، پشم چینی، بسته بندی پشم، ذخیره علوفه، توزین، نگهداری مواد کنسانتره و یا روزانه، محل تهیه غذای روزانه، نگهداری کود، نگهداری گوسفندان مریض، حمام دام، اتاق شیردوشی، اتاق کارگر و دفتر.

بلوغ و تولید مثل در گوسفند

بلوغ جنسی در بره نر، بستگی به عوامل متعددی دارد که به ترتیب عبارتند از وزن،سن،نژاد،آب و هوا،فصل تولد و غذا.

به نظر میرسد وزن حیوان بیش از سایر موارد در در این امر موثر باشد. احتمالاً مسئله تغذیه به این امر کمک می کند. به تجربه ثابت شده بره های پاییزه دیر تر از بره های بهاره به بلوغ می رسند. همچنین نژادهای درشت اندام دیرتر از نژادهای کوچک اندام به سن بلوغ میرسند. البته این صفت به خصوصیت نژادی هم مرتبط است. شرایط آب و هوا از نظردرجه حرارت و رطوبت در بلوغ بره ها موثر است. بطور کلی در شرایط ایران بره ها بین 6 تا 12 ماهگی به سن بلوغ رسیده و قادر به جفت گیری می باشند ولی از لحاظ بهره برداری و تولید نسل، از سن 18 ماهگی به بعد مورد بهره برداری قرار میگیرند.

روش های پرورش گوسفند

1. روش پرورش گوسفند نژاد خالص:

دراین روش معمولاً فقط یک نوع نژاد خالص برای پرورش در نظر گرفته می شود و تمام مساعی در جهت تثبیت و تقویت نژاد مربوطه انجام می گیرد. قوچ های حاصله به مصرف کسانی که به صورت آمیخته گری به پرورش گوسفند پرداخته اند می رسد. این کار معمولاً سود اقتصادی چندانی ندارد و غالباً به صورت ذوقی یا توسط ارگان های دولتی انجام می گیرد. در ایران ایستگاه پرورش گوسفند عباس آباد مشد (30 کیلومتری جاده سرخس) وابسته به سازمان دامپروری کل کشور از جمله مراکزی است که در از نژاد خالص بلوچی پرورش داده می شود.

2. روش پرورش گوسفند به روش آمیخته گری:

در اغلب کشور های دنیا از این روش برای پرورش استفاده می گردد. در این روش سعی می گردد دو نوع نژاد مطلوب مثلاً نژاد گوشتی و نژاد مناسب باروری با هم آمیخته می گردد و در نسل اول ژن های مطلوب ژن های ضعیف را کنار زده و بره حاصل از آمیزش این دو نژاد خالص بره ای خواهد بود که هم از لحاظ گوشتی و هم از لحاظ باروری مطلوب است ولی در نسل بعدی ژن های مطلوب ضعیف شده و ژن های نامطلوب غالب می گردد.

3. روش پرورش گوسفند در مزرعه:

این روش نمونه ای از روش فشرده است که به جز مناطق عشایری ایران در بیشتر مناطق روستایی معمول و متداول است منظور اصلی در این روش اول تولید و فروش بره و در مرحله دوم تولید و عرضه پشم است. تعداد گله در این روش متغییر است و ممکن است بین 6 تا 500 رأس باشد. در این روش،نگهداری و مراقبت از گله بر عهده یک یا دو نفر مراقب است که کارهای دیگری هم در مزرعه دارند لزا در این روش توجه کافی به گله مبذول نمی گردد.

4. پرورش گوسفند به روش چرای آزاد:

از این روش که به نام روش گسترده و یا متحرک نیز خوانده می شود در مناطقی استفاده می گردد که از آب و هوای معتدل برخوردار است و در مجاورت مراتع وسیع و پربار قرار ارند.در این روش در بیشتر کشورهای خارجی و مناطق عشایری ایران استفاده می گردد.

5. پرورش وسفند به روش چرای نیمه آزاد:

شکل دیگری از روش فوق است در این روش از آغل برای نگهداری بره ها و گوسفندان در طول شب و فصول نامساعد سال یا به منظور پراربندی استفاده می گردد.

6. روش پرورش گوسفند به منظور پرواربندی:

دراین روش بره هایی به منظور پرواربندی خریداری می گردد و با جیره غذایی مناسب برای فروش آماده میگردند. قیمت خرید بره ها حدود 50 تا 70 درصد کل مخارج پرواربندی را با توجه به مرگ ومیر های احتمالی تشکیل می دهد.

تولیدات عمده گوسفند

تولیدات عمده گوسفند عبارت است از : گوشت،پشم و چرم.

کتاب پرورش گوسفند دکتر سعادت نوری

پسری از بابلسر · 8 اردیبهشت، ۱۳۹۱

پروار بندی گوسفند

پرواربندي يكي از روشهاي مهم در بالابردن توليدات گوشت قرمز بدون افزايش تعداد دام مي باشد . در كشور ساليانه حدود 30 درصد از جمعيت دامي گوسفند شامل بره هاي نر ، گوسفندهاي نازا و پير كشتار مي گردند و قسمت اعظم توليدات پروتئيني كشور را تامين مي كنند اگر عمليات پرواربندي به روش صحيح صورت پذيرد ، از وارد كردن گوشت قرمز به كشور بي نياز خواهيم شد .

پرواربندي چيست ؟

پرواربندي عبارتست از چاق كردن دام و ازدياد گوشت آن با استفاده از غذاي مناسب و با رعايت مسايل بهداشتي .

مهمترين محاسن پرواربندي :

1- افزايش توليد گوشت قرمز و كاهش ميزان واردات آن

2- اشتغال زايي و فعال شدن نيروهاي غير فعال و بيكار در روستاها

3- جلوگيري از فشار بر مراتع طبيعي و احياي آنها

4- ايجاد تعاوني و ارايه تسهيلات و امكانات به پرواربندان

5- آشنايي دامداران با مواد كنسانتره دامي و پي بردن به رزش غذايي آن ها

6- جلوگيري از كشتار بي رويه دامهاي قابل پروار و بهره گيري از پتانسيل ژنتيكي آنها در سط كشور

عوامل اساسي در يك پرواربندي موفق :

براي انجام عمليات پرواربندي موفق نياز به يك سري عوامل اساسي مي باشد كه در زير به برخي از آنها اشاره شده است :

1- شناختن نژاد هاي مختلف گوسفندان به همراه مشخصات آنها

2- ايجاد جايگاه مناسب جهت پرواربندي

3- خريد دام مناسب جهت پرواربندي

4- تهيه علوفه مورد نياز دام ها در طول دوره پرواربندي

5- قرنطينه و انجام امور بهداشتي بر روي دامهاي خريداري شده قبل از پرواربندي

6- بكارگيري روشهاي مناسب پرواربندي

7- رعايت اصول صحيح تغذيه در طول دوره پرواربندي

8- انجام توصيه هاي لازم

جايگاه مناسب جهت پراربندي :

هر چند گوسفند از نظر جا كم توقع است و به تاسيسات گراني نياز ندارد و در صورت داشتن تغذيه مناسب در برابر نا ملايمات جوي مقاوم و بردبار است ، ولي بايد در احداث ساختمان نگهداري گوسفندان پرواري نكات فني و بهداشتي را رعايت نمود . به طور كلي بايد شرايط زمين ، درجه حرارت ، رطوبت و وضعيت آب منطقه بررسي شود ، چرا كه گوسفندان از كوران باد و رطوبت زياد رنج مي برند .

در احداث جايگاه دام مي بايست نيز رعايت گردد :

1- زميني كه براي احداث جايگاه دام انتخاب مي شود ، از زمينهاي اطراف بلندتر يا حداقل هم سطح باشد تا از ورود آب هاي جاري به محل دامها جلوگيري گردد .

2- جايگاه در مسير وزش بادهاي فصلي قرار نداشته باد و در غير اين صورت از باد شكن استفاده نمود .

3- جايگاه بايد طوري ساخته شود كه نور خورشيد به مقدار زياد در آن بتابد ، چون نور خورشيد با داشتن اشعه ماوراي بنفش موجب ضدعفوني شدن جايگاه و همچنين ايجاد ويتامين دي مي گردد .

ديوار ، سقف و كف جايگاه بايد از مصالحي مانند سنگ و آجر و سيمان ساخته شود تا امكان زندگي حشرات ، ميكروبها و قارچ ها كمتر شود و ضدعفوني جايگاه هم به راحتي صورت گيرد . كف جايگاه بايد محكم و با دوام و غير قابل نفوذ باشد ، همچنين لغزنده نباشد و از شيب ملايم در حدود يك درصد برخوردار باشد تا آب و ادرار زير پاهاي دام ها جمع نشود زيرا گوسفند در برابر رطوبت حساس است .

مقدار رطوبت حداكثر 50 تا 75 درصد و فضاي لازم براي هر بره پرواري به طور متوسط يك متر مربع است زيرا فضاي بيشتر از اين حد به بره ها فرصت حركت بيشتري مي دهد كه در نتيجه ميزان اتلاف انرژي افزايش مي يابد . مصالحي كه براي سقف مورد استفاده قرار مي گيرند معمولاٌ در جايگاه بسته ، تيرآهن و آجر و در جايگاه نيمه باز ايرانيت و ورقه هاي فلزي مي باشند . بايد سعي نمود از ايجاد سقفهاي هادي حرارت مانند حلبي و آهن سفيد خودداري كرد چرا كه اين گونه سقفها گرما و سرما را به شدت منتقل مي كنند ، اگر از ايرانيت براي سقف استفاده شود براي جلوگيري از ورود گرما به داخل جايگاه ، لازمست سقف با يك لايه كاهگل پوشانيده شود .

- ارتفاع جايگاه بايد بين 8/2 الي 3 متر باشد .

- در جلو آغل بايد بهاربند يا حياط آغل وجود داشته باشد و مساحت آن دو برابر فضاي مسقف در نظر گرفته شود .

- درب آغل بايد نسبتاٌ وسيع و تقريباٌ به عرض 3/2 متر باشد . تا عبور گوسفندان به راحتي صورت پذيرد .

- خوراك خوري دام ممكن است به شكل ثابت يا متحرك و يا به صورت يك طرفه يا دو طرفه باشد كه در نوع ثابت بايد به وسيله مصالح ساختماني در داخل جايگاه و كنار ديواره هاي اصلي يا مياني آغل ساخته شود .

- كف آخورها بايد به صورت گرده ماهي ساخته شود تا مواد غذايي در كناره هاي آخور نمانده ، فاسد و كپك زده نشود و موجبات مسموميت دامها فراهم نگردد .

- مكان غذا خوري گوسفند به دو شكل مدرن و سنتي ساخته مي شود . در شكل مدرن بايد محل غذا خوري بر دو نوع و شامل علف خور ( معلف ) و آخور باشد و علف ، كاه ، يونجه و خوراكهاي پر حجم را در معلف و كنجاله و آرد جو و ساير مواد كنسانتره يا غذاهاي فشرده شده ( پلت شده ) در آخور قرار داده شوند .

- ارتفاع ديوار جلو آخورها بايد از سطح زمين 30تا 40 سانتي متر و ارتفاع ديوار عقب 1 تا 5/1 متر باشد تا حيوان هنگام تغذيه مواد خوراكي را با پوزه به بيرون آخور نريزد .

- پهناي لبه آبخورهاي يكطرفه نبايد نبايد از 20 سانتي متر تجاوز كن ، چرا كه گوسفندان به راحتي نمي توانند عمل تغذيه را انجام دهند .

- آخورها را بايد درپايين و علف خورها را به صورت نرده اي در بالاي آخورها احداث كرد .

- در بعضي از واحد هاي پرواربندي انواع آخورها و علف خورها را متحرك مي سازند تا هر وقت بخواهند گوسفندان را در فضاي باز و بهاربند علوفه بدهند .

- بايد بالاي آبخورها يك ميله سرتاسري نصب گردد تا گوسفندان وارد آخور نشوند و با ادرار خود مواد خوراكي را آلوده نسازند .

- آخورهاي متحرك را مي توان با چوب يا فلز و حتي با لاستيك ماشين درست كرد .

- ابعاد لازم براي هر راس گوسفند 30*30 سانتي متر يا 40*40 سانتي متر است.

- براي گوسفندان بايد حتماٌ آبشخور احداث نمود . چرا كه لازم است در طول 24 ساعت ( شبانه روز ) آب در اختيار گوسفندان باشد . در دسترس بودن هميشگي آب براي دام ها موجب هضم و جذب بهتر مواد غذايي در دستگاه گوارش مي شود و گوسفندان كمتر به سوء هاضمه مبتلا شده ، سلامت آنها به خطر نمي افتد . معمولاٌ براي هر 15 راس گوسفند بايد 45 سانتي متر آبشخور در نظر گرفت .

منبع: irvet.ir

پسری از بابلسر · 8 اردیبهشت، ۱۳۹۱

مزایای پرورش گوسفند فراهانی

از مهمترین عواملی که پیشرفت در هر فعالیت تولیدی و اقتصادی را تضمین می کند، تلفیق دانسته های علمی با امکانات عملی است و این امر به ویژه در برخی از رشته های تولیدی مانند فعالیت های دامپروری و بخصوص گوسفند داری، حائز اهمیت است.

با اینکه نگهداری و پرورش گوسفند در ایران از سابقه ای طولانی بر خوردار است و بر خلاف تعدادی از دامها که از سایر نقاط به کشور ما وارد شده،گوسفند از ایران به نقاط دیگر جهان به ارمغان رفته است، متاسفانه هنوز مسائل اولیه نگهداری و پرورش آن نادیده گرفته شده و نکات اساسی در این زمینه، برای بسیاری از دامپروران و علاقه مندان به این حرفه همچنان مبهم و نارسا باقی مانده است.

نکته حائز اهمیت در آستانه ورود به اقتصاد جهانی تنها پرورش آن دسته از دام و طیور توجیح پذیر است که در جیره غذایی آنها از اقلام وارداتی بهیچ عنوان استفاده نگردد.

با توجه به اینکه استان مرکزی یکی از پیشگامان عرصه کشاورزی و دامپروری کشورمان می باشد، وهمچنین با داشتن نژاد های بومی فراهانی و کلکوهی کمتر مورد توجه اساتید علم دامپروری و دانشگاهها قرار گرفته، نژاد فراهانی به لحاظ تولید پشم و سپس گوشت حائز اهمیت می باشد و از دیر باز مردم منطقه پشم این گوسفند را در صنعت قالی بافی بکار برده و فرشهای بسیار مرغوبی تولید می کرده اند.

گوسفند دنبه دار نژاد فراهانی

گوسفند نژاد فراهانی یکی از توده های دومنظوره تولید پشم و گوشت می باشد. تقریبا ۳۰ درصد گوسفندان موجود در استان مرکزی شامل این توده هستند و اکثرا بصورت سنتی پرورش داده می شوند.

مناطق پرورش همانطوریکه از اسم گوسفند فراهانی بر می آید مناطق پرورش این دام در اکثر نقاط استان مرکزی و بویژه منطقه فراهان می باشد. البته در حال حاضر بدلیل تلاقی های بدون برنامه ناخالصی و آمیخته های درهم و اتفاقی گوسفندان با نژادهای محلی و بومی دیگر بیشتر شده است.

بطورکلی آمار موجود گوسفندان استان مرکزی در حدود ۲ میلیون رأس می باشد که ۳۰درصد آنها گوسفند فراهانی است. آب و هوای منطقه پرورش بدلیل قرار گرفتن در حاشه کویر و نیز در محل چین خوردگیهای رشته کوههای البرز و زاگرس متنوع است بطور کلی دارای آب هوای بیابانی نیمه بیابانی٬ معتدل کوهستانی و سرد کوهستانی است.

مشخصات و اندازه گوسفند فراهانی :

مشخصات نژادی و اندازه گیریها درسال ۱۳۶۸ توسط معاونت امور دام و با مشارکت بخش خصوصی تعین و ثبت گردیده است.رنگ بدن این گوسفند سفید نخودی است. پوزه و دور چشمها و چهار قلم پا دارای لکهسیاه رنگ است. روی بینی در میش صاف و در قوچ داری انحنا می باشد. هردو جنس فاقد شاخ هستند. دنبه در انتها گرد و دارای شکاف کوچک به همراه دنبالچه در راس این شکاف می باشد. پشم به حالت کوفته و ضخیم و مناسب قالی بافی است. نوع بهره این دام پشمش و گوشتی است.نسبت بره زایی ۹۷درصد می باشد. این نژاد پرطاقت است و قادر است مسافت بسیار طولانی را بخوبی طی نماید.

مزایای پرواربندی

۱- افزایش تولید گوشت بدون افزوده شدن تعداد دام ﴿افزایش تولید در واحد سطح﴾

طبق محاسباتیکه بعمل آمده ثابت گردیده است که تراکم دام و بخصوص گوسفند نسبت به مراتع قابل استفاده کشور بسیار زیاد است و در اثر همین کثرت دام مراتع موجود روز بروز فقیرتر می شود. به این ترتیب برای اینکه تعادلی بین مراتع موجود و واحد دامی در کشور بوجود آید باید حتی الامکان از تکثیر بدون حساب گوسفندان و دامهای دیگر جلوگیری بعمل آید و سعی شود حتی با کم کردن دامهای موجود و با پرورش صحیح حیوانات باقیمانده میزان تولید همچنان ثابت باقی بماند، بطوریکه یک بره ۶٠ کیلویی با تغذیه متعادل و ارزان قیمت جانشین دو بره ٣٠ کیلویی با تغذیه ناقص گردد. رسیدن به این هدف از نظر تولید گوشت، تنها از راه پرواربندی میسر می شود، بطوریکه در این میان گذشته از ثابت ماندن محصول، از نظر تامین جایگاه و همچنین پاره ای از مخارج زاید دیگر، صرفه جوئیهایی شده طی آن بتدریج به تعداد نژادهای پیش رس نیز افزوده می گردد.

۲- افزایش مرغوبیت گوشت

تغذیه مناسب و متعادل گوسفندان پرواری گذشته از اینکه باعث افزایش سرعت رشد حیوان می شود سبب می گردد تا گوشت تولیدی با کیفیت مناسب تری به بازار عرضه شود.

بعنوان مثال در یک گوسفند پروار ۷٠ کیلوگرمی که با کسر آب ماده پروتئین در حدود ۴ کیلوگرم می باشد، در یک گوسفند لاغر ۳۵ کیلوئی که دارای ۸ کیلوگرم ماده خشک می باشد مقدار پروتئین از ٣/۱ الی ۵/۱ کیلوگرم تجاوز نمینماید که با مقایسه بوزن کل دو حیوان مقدار پروتئین در گوسفند پروار از دو برابر پروتئین موجود در گوسفندان لاغر بمراتب بیشتر است.

ضمنا” همانطور که ملاحظه می شود مقدار چربی داخل عضلانی در گوشتهای لاغر بمقدار فاحشی کم می شود و در ازای آن بافت پیوندی جانشین آن می گردد بطوریکه در اثر وجود الیاف بافت پیوندی در ساختمان گوشتهای لاغر محصول حاصله سفت تر و تیره تر از حد معمولی می گردد. بعلاوه بسیاری از عضلات دامهای پرواری از الیاف ظریف تری ساخته شده و بخاطر متناسب بودن میزان چربی بافتها طعم گوشت لذیذتر و مطبوع تر می باشد.

۳- برگشت اصل سرمایه و سود آن در مدت زمان محدود

گذشته از واحدهای بزرگ دامپروری که در حال حاضر تعداد آنها در کشور چندان زیاد نیست فعالیتهای مربوط به پرواربندی با سرمایه های نسبتا” متوسط و یا کوچک توسط دامداران محلی انجام گرفته و حتی قسمت مهمی از تولیدات دامی در واحدهای خانوادگی صورت میگیرد. با توجه باین حقیقت و با در نظر گرفتن قدرت مالی محدود این نوع تولید کنندگان باید سعی شود سرمایه گذاری طوری انتخاب شود که طی آن ضمن بالا رفتن هرچه بیشتر میزان محصول اصل سرمایه و سود حاصله از سرمایه گذاری در فاصله کوتاهی به صاحبان اصلی برگشت داده شود تا دامدار که از ثروت فراوان بهره مند نیست ضمن تشویق بکار تولیدی و شرکت موثر در آن، بتواند بتدریج فعالیتهای دیگری را آغاز کرده و از سرمایه موجود بخوبی بهره برداری نماید.

فعالیت پرواربندی در زمره مهمترین فعالیت تولیدی قرار دارد که این جنبه را بخوبی حفظ کرده است بطوریکه با انجام آن طی مدت کوتاه و معلومی اصل سرمایه و سود حاصله از آن بسرعت بصا حب آن برگشت داده می شود. بدیهی است چنانچه سرمایه گذاری منحصرا” در زمینه پرواربندی صورت گیرد حداکثر بعد از پایان دوره پروار بندی که مدت آن از ۳ الی ۴ ماه تجاوز نمی نماید، بعد از فروش بره های پروار در بازار، اصل سرمایه و سود عاید شده کلا” و در یک وعده عاید دامدار می گردد و اغلب همین امر موجبات دلگرمی و مداومت در کار را برای سرمایه گذاران محلی بوجود می آورد.

۴- کمک به بهبود مراتع

طبق آماری که از کشتارگاهها بدست آمده روشن شده است که متجاوز از نصف گوسفندان کشتاری سنشان بیشتر از یک الی دو سال می باشد و با توجه باینکه بیشتر دامهای کشتاری را گوسفندان نر تشکیل می دهند که اصولا” نگهداری آنها بیشتر از یکسال در گله از هیچ نظر مقرون بصرفه نیست، این حقیقت روشن می گردد که بخاطر عدم ترویج پرواربندی در روستاها و مراکز دامداری دامپرور ناچار است قوچها را تا زمانیکه بوزن مناسبی نرسیده اند همچنان در گله باقی نگهدارد تا در اثر استفاده از مرتع و بالا رفتن سن بتدریج بوزن حیوان افزوده و آماده کشتارگردد.

این روش کارگذشته از اینکه کمترین عایدی را نصیب دامدار نمی نماید موجبات ازدیاد بی قاعده تعداد دامهای بی بهره درگله هم می شود و در نتیجه بر اثر کثرت تعداد گوسفند و تعلیف بیرویه، مراتع کشور بتدریج رو به نابودی می گذارد. بدیهی است با پروار بستن بره های نر و خروج بموقع آنها از گله تعداد گوسفندان در گله متناسب باقی می ماند و به تدریج ضمن اینکه از تعداد گوسفندانی که در مراتع چرا میکنند کاسته می گردد با ترویج پرواربندی سطح تولید گوشت نیز در کشور بالا میرود.

۵- تولید کود

کود گوسفند محصولی است که استفاده از آن اغلب بفراموشی سپرده می شود و معمولا” منبع درآمد مهمی بحساب نمی آید، در حالیکه گوسفند بهترین کود را تهیه میکند و از این نظر بر سایر حیوانات برتری دارد.وزن کود تولید شده در سال بوسیله یک گوسفند طبق محاسباتیکه انجام شده تقریبا” ۲۵ برابر وزن زنده حیوان است و باین ترتیب برای یک گله ۱٠٠ راسی مقدار کود سالیانه تقریبا” برابر ۱۲۵ تن می باشد که اگر آن را مدت ۳ یا ۴ ماه دوره پرواربندی محاسبه کنیم رقمی در حدود ٣٠ الی ۴٠ تن کود خواهد بود. کود حاصله معمولا” غنی از مواد تخمیر کننده است و خیلی بسرعت تخمیر و قابل استفاده برای تقویت زمینهای زراعتی می گردد.

پخش کردن و برداشت کود گوسفند نسبت به کود سایر حیوانات بسیار آسان می باشد و بخصوص این امر در آغلهای پرواری که گوسفندان مدت چند ماه در آن بطور دست جمعی و بسته باقی مانده و کود در محل جمع آوری می شود بسیار سهل و ساده است. بدیهی است در تنظیم طرح پرواربندی قسمتی از درآمد باید از فروش کودهای تولیدی منظور گردد. در بعضی از مراکز دامپروری کشور صاحبان آغلها حاضرند به جای دریافت کرایه محل و آغل از پرواربندان، تنها از کود تولیدی در پایان دوره پرواربندی استفاده کنند.

گذشته از مواردی که در بالا تحت عنوان مزایای پرواربندی گفته شد فعالیت تولیدی مزبور دارای ارزشهای دیگری از جمله حداکثر استفاده از نقاط غیر قابل استفاده در مزرعه و حتی حیاط منازل روستایی ، بکار انداختن نیروی انسانی در فصول سرما و بیکاری در روستا برای انجام فعالیتهای تولیدی و اقتصادی و بالاخره استفاده از پس چر زمینهای زراعتی و پخش کود از طریق چرای گوسفندان و نظایر این امور می باشد.

منبع :

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

رمضانعلی عزیزی – عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی

پسری از بابلسر · 8 اردیبهشت، ۱۳۹۱

نكته ضروري در پروار بندي گوسفند و گاو

ا- دام بايد از مراكز معتبر تهيه شود.

2- قبل از هرگونه اقدام به منظور پروار بندي بايد سلامت دام توسط دامپزشك مورد تاييد قرار گيرد.

3- جهت پروار بندي لازم است قرص يا شربت ضد انگل براي پاكسازي انگلهاي دروني دام به مدت يك هفته تجويز شود.

4- محوطه گوسفند داري يا گاوداري ضد عفوني شود .

5- آب مصرفي دام قبلا نمونه برداري شده و به آزمايشگاه معتبر ارسال شود تا املاح آن مشخص شود .

6- خوراك مورد نياز تا آخر دوره پروار بندي بايد تهيه و قبل از آن با يك متخصص تغذيه هماهنگي هاي لازم صورت پذيرد.

7- براي اين منظور بايد كارگر ماهر و ورزيده و آموزش ديده در نظر گرفته شود.

8- واكسنهاي مورد نياز دام بايد قبلا تهيه و توسط دامپزشك تزريق شود.

9- با توجه به اينكه تغذيه دام 60 الي 70 درصد هزينه را شامل ميشود در خريد اقلام غذاي بهترين و ارزانترين بايد انتخاب شود.

10- علوفه و كنسانتره به همراه مكملهاي معدني و ويتامينها به همراه نمك و ساير مكملها بايد در بالانس نمودن جيره در دسترس باشد.

11- در سيستم پرواري در ايران شرائط 50 به 50 اعمال ميشود يعني 50 درصد علوفه و 50 درصد كنسانتره كه اين نسبت در حال حاضر براي پروار مناسب نبوده و بايد اين نسبت به سود كنسانتره تغيير يابد . در كشور تركيه اين نسبت تا 30 به 70 هم مشاهده شده است يعني 30 درصد علوفه و 70 درصد كنسانتره . ولي بخاطر افزايش قيمت نهاده هاي كشاورزي و محدوديتهايي نظير آن توصيه ميشود نسبت 40 به 60 درصد يعني 40 درصد علوفه و 60 درصد كنسانتره رعايت شود.

12- عمده غذاهاي گاو و گوسفند به دو دسته علوفه و كنسانتره تقسيم ميشود . در قسمت علوفه ( يونجه – تفاله تر و يا خشك چغندر – كاه- شبدر-چاودار- تيموتي- برموداگراس – و جوي دوسريا يولاف ) و در بخش كنسانتره ( كنسانتره كارخانجات خوراك دام- جو- سبوس- گندم- ضايات نان-ملاس- دانه ذرت- كنجاله سويا- ذرت علوفه اي – مواد سيلويي )

13- تهيه جيره بر اساس وزن زنده دام ميباشد.

14- كوتاه ترين فرمول محاسبه ضريب 30 درصد وزن زنده دام ميباشد. بعنوان مثال اگر گوسفندي 50 كيلو گرم وزن داشته باشد ميتوان از طريق فرمول فوق محاسبات را انجام داد :

50 كيلو گرم وزن زنده گوسفند × 3 درصد وزن زنده = ميزان احتياج روزانه به ماده خشك 5/1 كيلو DM

۱۵ – اين فرمول در مور پروار گاو نيز صدق ميكند ولي براي گاو شيري بايد محاسبات ديگري انجام داد كه از حوصله اين بحث خارج است.

16- از 1500 گرم فوق 60 درصد كنسانتره و 40 درصد بايد علوفه باشد.

17- محدوديتها بايد اعمال شود بعنوان مثال در استفاده از اوره بايد 1 درصد جبره مصرف شود.

18- غذا بايد در 3 نوبت تجويز شود صبح ساعت 6 – ظهر ساعت 1 الي 2 و شب ساعت 7-8

19 – جيره بايد به آرامي و در عرض 10 روز بطور كامل تغذيه شود .

20- از مجموع جيره بالانس شده فوق روزانه 250 تا 300 گرم افزايش وزن خواهيم داشت كه در ماه افزايش وزني حدود 8-10 كيلو خواهد بود.

21- آب كافي و تميز به همراه نمك كه بهتر است بصورت سنگ نمك در آخور مصرف شود به همراه مواد معدني و ويتامينه و دي كلسيم فسفات به ميزان 1 درصد جيره حتما در پروار بندي مورد استفاده قرار گيرد .

مهندس معین زاده :

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

blogfa.com

پسری از بابلسر · 8 اردیبهشت، ۱۳۹۱

[h=2]پروژه ی کارآفرینی

[/h]

سلام دوستان با تبریک سال نو و آغاز بهاری جدید میخواستم یک ایده ایی پیشنهاد بدم - دوستان کسانی که به رشته ی دامپروری تخصص دارند یا علاقه دارند میتوانند با من تماس گرفته و در رابطه با پروژه ی کارآفرینی دامداری (پرواربندی 100 یا 200 راسی بره ) همکاری کنند که برای تشکیل یک تیم برای مدیریت صحیح و سرمایه گذاری کم حداقل 5 یا 6 نفری باید همکاری کنیم تا این طرح توجیحی را با کمک همدیگر و توکل بر خدا مدیریت کرده و از همان ماه اول هر نفر صاحب درآمد حداقل 2 میلیون هر ماه شود - طرحی که در نظر دارم باید از اجاره ی یک جایگاه 100 راسی بره شروع کنیم و بیمه ی تمامی بره ها در صندوق بیمه کشاورزی در صورت داشتن تلفات در اثر بیماری یا گرگ زدگی دریافت خسارت و غرامت کنیم و کوچکترین ریسکی به سرمایه ی ما وارد نشه - و نسبت علوفه به کنسانتره هم 40 به 60 و نژاد بره هم میتونیم شال یا مهربان انتخاب کنیم - علوفه ی مورد نیاز را با روش کشت هیدروپونیک با یک سوم هزینه ی علوفه ی معمولی بدست میاریم - دوستانی که تمایل به تشکیل تیم 6 نفره برای مدیریت این پروژه دارند با شماره تلفنم تماس گرفته تا تیم 6 نفره را تشکیل بدیم - (09364944520 ) اکبری

سرمایه ی مورد نیاز برای شروع کارمون برای هر نفر بین 5 تا 10 میلیون هست که 5 میلیون هم میتونه برای شروع سرمایه ی خوبی باشه

در صورت همکاری این تیم 6 نفره و با مدیریت صحیح علمی در سال های بعد یه دامداری 500 راسی خواهیم داشت

با تشکر و منتظر همکاری دوستان

پسری از بابلسر · 8 اردیبهشت، ۱۳۹۱

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

در غرب استرالیا بیشتر پروش دهندگان گوسفند مکمل های غذایی را زمانی مورد استفاده قرار میدهند که خوراکها ی مزرعه بیشتر شامل کاه غلات با کیفیت پایین و علوفه ی خشک باشد , در حالیکه این خوراکها نمیتوانند نیازهای غذایی بره ها یا میشهای مرحله آخر آبستنی یا در شیر دهی را تامین کنند .

هدف از تغذیه خوراکهای مکمل اطمینان از آن است که حیوان بتواند تا حد امکان خوراک خشک دریافت کند در حالی که این خوراک مکمل را با کیفیت برتر جهت نگهداری و رشد دریافت می دارد . خوراکهای مکمل میتوانند دیگر مواد مغذی که موجب افزایش بهره وری استفاده از خوراک میشوند را نیز تامین کند .

تمام این اقدام ها باید با توجه به خوراکهای موجود در منطقه و قیمت آنها باشد.

انتخاب خوراکهای مکمل :

مکمل های مهمی که در دسترس پرورش دهندگان می باشد شامل آجرهای لیسیدنی ٬ دانه غلات (یولاف جو و گندم )لوپن ٬ علوفه ٬ غلات ٬ علوفه مرتع و کاه غلاتی که ممکن است برای بهبود کیفیت فر آوری شده باشد . در این مقاله مزایا و معایب نسبی هر کدام از این اقلام بررسی میشود .

بلوکهای لیسیدنی :

بیشتر بلوکهای لیسیدنی برای تامین اوره و مینرالها برای حیواناتی که خوراکهای کم پروتئین مراتع را مصرف میکنند ساخته شده است تا آمونیاک شکمبه ای لازم برای فعالیت جمعیت میکروبی فراهم شود .

در غرب استرالیا دامهایی که کاه غلات را با مکمل بلوکها ی لیسیدنی مورد استفاده قرار میدهند افزایش وزن بیشتری دارند .

آزمایشهای ایستگاههای تحقیقاتی نشان داده است که در سالهای متعادل با مقداری باران تابستانه گوسفندانی که از بلوکهای لیسیدنی همراه با کاه استفاده میکرده اند سرعت کاهش وزن کمتری در مقایسه با گوسفندانی که که از این مکمل استفاده نمیکرده اند ٬ داشته اند . این در حالی است که گوسفندان تغذیه شده با لوپن اضافه وزن داشته اند .

استفاده از بلوکهای لیسیدنی راحت است ٬ براحتی حمل میشود و تنها باید هر 2تا 3 هفته یک بار مورد استفاده قرار داد . ولی قیمت نسبتا بالای مواد مغذی در این بلوکها باعث میشود که این مکملهای خوراکی گران تمام شوند .

‌‌‌‌‌دانه های غلات :

دانه ی غلات بیشترین و گسترده ترین شکل خوراکهای مکمل دام در دسترس هستند که معمولاً از بلوکها و شبدر ارزانترند .همچنین براحتی میتوان آنها را حمل و نقل و انبار کرد . اما دانه ٔغلات حاوی مقادیر بالای بالای نشاسته می باشند . در ابتدای تغذیه با آنها با احتیاط و دست کم هفته ای دو بار تغذیه شوند تا از مسمومیت ناشی از آنها جلوگیری شود .

محققان به وضوح نشان داده اند که تغذیه نشاسته (بصورت دانه های غلات )همراه با جیره های بر پایهٔ کاه موجب کاهش میزان گوارش سلولز (فیبر ) تا 50%میشود . دامهایی که فقط با کاه تغذیه شدند٬ در 6 هفتهٔابتدایی آزمایش تغییر وزنی مشابهی با دامهایی داشتند که همراه با کاه تا 40% کل جیره نشاستهٔ گندم دریافت میکردند .

برای آنکه مقادیر اقتصادی دانهٔ غلات توسط گوسفند استفاده شود باید با افزودن مواد اضافی مقدار مصرف آن را محدود کرد . نشان داده شده که مخلوط سنگ آهن با جو (در حالی که 30 % جیره را تشکیل دهد)موجب محدود کردن مصرف جو تا 200 گرم در راس در هر روز میشود . خوراندن چنین مخلوطی به میشهای آبستن در طول تابستان و پاییز موجب ثابت ماندن وضعیت آنها شده است .

البته به نظر میرسد که چند اشکال فنی در مخلوط کردن سنگ آهک با جو وجود دارد . ماده ی خشک سنگ آهک باید نسبتا پایین و ثابت باشد تا مخلوط به راحتی تشکیل شود .

همچنین سنگ آهگ ممکن است درون تانکهای ذخیره یا هاپر سولفید شود که خود مستلزم صرف نیرو و کارگر برای شکستن آن است .

حالت سفت شدن همچنین ممکن است در لبه دهانه خوراک ریزها به وجود آید که باید دست کم دوباره در هفته تمیز شوند . این مشکلات باید در کنار مسائل مربوط به تجهیزات مخلوط کردن و تغذیه کردن مخلوط مورد توجه باشد .

لوپن :

دانه لوپن معمولا در مقادیر مساوی به ازای هر تن گرانتر از دانه غلات است ولی با افزایش دانسته های ما از ارزش این مکمل غذایی به نظر می آید که شاید حتی با قیمت بیشتر خرید این خوراک از لحاظ اقتصلدی به صرفه باشد . این دانه مقدار اندکی نشاسته دارد لذا موجب اسیدوز نمی شود . به همین دلیل نیازی نیست که فقط دوبار در هفته تغذیه شود .

به نظر میرسد که دست کم 6 هفته تغذیه با خوراک های حاوی نشاسته ی بالا مثل گندم و جو نیاز است که این خوراکها بابازدهی مناسب توسط حیواناتی که علوفه کم اهمیت می خورند مورد استفاده قرار می گیرد . کیفیت یولاف بسته به محل کشت متغیر است ومیتواند عملکرد حیوان را بشدت تحت تاثیر قرار دهد

تاثیر این خوراکها مکمل بر میزان رشد پشم حیوان نیز باید مورد توجه قرار گیرد .

ژ پروتئین را همچون انرژی تامین میکند .

کاه غنی شده :

کاه عمل آوری شده یک جایگزین برای استفاده از دانه های مکمل یا بلوکهای لیسیدنی ٬ عمل آوری کاه کم کیفیت غلات است که موجب افزایش گوارش پذیری آن میشود .

در این خصوص باید هزینه های برداشت کاه ٬ بسته بندی و در کنار هزینه های ناشی از عمل آوری مورد توجه قرار گیرد . تغذیه با کاه عمل آوری شده همچنین متضمن استفاده از مقادیر زیاد خوراکها برای تولید جیره کامل می باشد . مهمترین مزیت این راهکار استفاده از مواد خام (کاه غلات )ارزان قیمت است و گوسفندان ‌‌‌‌در مراتع محدود شده افزایش مقدار خوراک مرتعی در ابتدای پاییز در پی خواهد داشت .

آ – آلکالاژ :

این کارباافزودن هیدروکسید سدیم به کاه برای افزایش هضم پذیری آن انجام میشود . در این پروسه کاه بر روی هم انباشته میشود یا در یک حفره سیلو می گردد . سپس مخلوطهای معدنی بدان افزوده میشود این پروسه باعث افزایش هضم پذیری کاه میشود که هنگامی که به گاوها داده شود٬ افزایش وزن بهتری در مقایسه با کاه ساده دارد . اگر چه هنگامی که کاه آلکالاژ به گوسفند داده میشود مقدار رشد متغیر تر است .

ب – اوره :

روش دوم استفاده از اوره که در بیشتر نقاط جهان انجام میشود . اگر چه بر خلاف افزایش هضم پذیری بعد از عمل آوری ٬ عملکرد گوسفندانی که کاه عمل آوری شده دریافت کردند به طور معنی داری از آنهایی که کاه ساده همراه با 250 گرم دانه لوپن دریافت کردند٬ کمتر بود .

نتیجه :

به نظر میرسد دانه لوپن مناسبترین خوراک مکمل باشد ولی استفاده از آن محمدود است . وارد کردن خوراک باعث افزایش ریسک ناشی از تخم علف های هرز میشود . پرورش دهندگانی که خود یولاف و جو می کارند ترجیح میدهند که هزینه های ناشی از حمل و نقل خرید لوپن را نداشته باشند .

نوع و مقدار خوراکهای مکمل بر اساس خوراکهای در دسترس وضعیت حیوان و اهداف پرورش متغییر است . نتایج مربوط به مقدار رشد پشم و تغیر وزن با توجه به نوع و مقدار خوراکهای مکمل و در سیستم های چرای مشابه٬ راهکارهایی برای پرورش دهندگان در جهت اتخاذ سیاستهای مدیریتی بوجود می آورد .

منابع ازوبلاگ دانشجویان علوم دام دانشگاه رامین خوزستان.

R

پاسخ پاسخ با نقل قول تشكر

پسری از بابلسر · 8 اردیبهشت، ۱۳۹۱

[h=2] محاسن و معایب پرورش گوسفند

[/h]

بدون شک کوچکی جثه، قابلیت رام شدن و بهره دهی زیاد از نقطه نظر تولید گوشت، شیر و پشم وسایر فرآورده های آن باعث شده است که نظر انسان به این حیوان جلب گردد. در ایران علوفه مراتع متغییر است و گوسفندان همانند شتر مواد لازم را در بدن خود به صورت دنبه و دیگر مواد ذخیره می کند. به خاطر مسایل مذهبی و اهمیت قربانی کردن، گوشت گوسفند در درجه اول و دیگر فرآورده های آن در درجه دوم اهمیت قرار دارد.

به علت عدم آگاهی گوسفندداران ایرانی اغلب گوسفندان ایرانی اصالت خود را از دست داده و به صورت ناخالص در آمده اند.

دامنه های سلسله جبال زاگرس در جنوب غربی و مرکز و سلسله جبال البرز در شمال ایران مناطق مناسبی برای پرورش گوسفند در ایران هستند.

محاسن و معایب پرورش گوسفند

محاسن:

1. گوسفند یک حیوان نسبتاً خوش بنیه ای است که آب و هوای متغییر و خشک را تحمل می کند و با فقیرترین علوفه و غذل ها را رشد خود ادامه می دهد.

2. بوسیله گوسفند می توان زمین های نا مرغوبی که برای کشت و زرع مناسب نیست با ایجاد مرتع مصنوعی مورد استفاده قرار داد.

3. گوسفند در مقایسه با سایر دام ها به جیره نگهداری کمتری احتیاج دارد و بیشتر غذایی را که دریافت می کند صرف تولید رشد و نمو خود مینماید. به همین سبب در بیشتر کشورهای دنیا از نقطه نظر اقتصادی در رتبه اول قرار دارد.

4. انواع فرآورده های گوسفند را در تمام طول سال می توان به بازار عرضه کرد، به همین جهت دامدار کمتر با مشکلات مالی مواجه می شود.

5. برگشت سرمایه نسبتاً سریع است، به عنوان مثال بره را در 3 ماهگی یعنی 8 ماه پس از آبستنی می توان فروخت.

6. عادت گوسفند از نظر دفع فضولات و به ویژه در نقاط مرتفع چراگاه و مرتع از نظر تقویت و کود دهی خاک مورد توجه و اهمیت است.

7. پشم حاصله را می توان به راحتی انبار کرد و در زمان مناسب به بازار عرضه کرد یا به مسافت های دور فرستاد.

8. چربی خالص پشم (لالولین) که از پساب حاصله از شستشوی پشم به وسیله روش های شیمیایی جدا می گردد به عنوان مخلوط کننده کرم های آرایشی و طبی استفاده می گردد

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

1- ذرت :

اين ماده با حدود 3300 انرژي و 8/8 % پروتئين خام عمده ترين غله موجود در جيره هاي طيور ميباشد . اسيدآمينه ميتونين در ذرت بالا مي باشد وميزان ليزين آن كم است . بهمين دليل در اغلب موارد هنگام استفاده از اين ماده ليزين به جيره افزوده مي گردد.

ذرت حاوي رنگدانه گزانتوفيل است كه وجود آن براي زردي رنگ پا ، پوست ، نوك مرغها و زرده تخم مرغ لازم مي باشد.اين ماده درمواردي كه نيازبه پلت كردن دان باشد براحتي پلت نمي شودو براي اينكار بايد از پلت چسبان استفاده كرد تا دان خميري نشود.مايكوتوكسين هاازمشكلات عمده غلات بخصوص ذرت مي باشدكه اگرميزان آنها بحدي برسد،چون سمي است باعث مسموميت مي شود.

رطوبت بالا (بالاتراز 14 %) به همراه حرارت (بالاتراز25 درجه سانتي گراد)به رشد اين قارچهاي سمي كمك مي كند. زيرا لنيون مايكوتوكسين ديگري است كه درجيره به ويتامين D3 چسبيده و باعث خارج شدن ويتامينD3 از بدن مي گردد كه نهايتاً منجر به بروز مشكلات اسكلتي و پوسته تخم مرغ مي شود . در چنين مواقعي بايد توجه داشته باشيم

اگر شرايط كشت ، داشت و يا برداشت بدليل تغييرات آب و هوا از جمله تغيير دما يا باران شديد و … تغيير كند انرژي ذرت نيز تغيير مي كندكه با لمس كردن قابل تشخيص است در اينگونه مواد ميزان تغييرپروتئين اندك بوده واسيدآمينه ها نيز تقريباً ثابت مي مانند.قبل از برداشت اگرذرت درشرايط گرما قراربگيرد چروكيده وكم وزن مي شودوانرژي آن بشدت پايين خواهد بود .

ذرت تازه رطوبت بالايي داردورطوبت بالا باعث خوشخوراكي آن مي گرددوطيور براحتي آنرا مي خورند . اگر بهردليلي بخواهيم از ذرت تازه استفاده كنيم بايد مواد مغذي آنرا براي ميزان رطوبت تصحيح كرد و بعد در جيره نويسي شركت داد .

2- گندم :

گندم يكي ديگر از غلات است كه تقريباً 3100 انرژي و 12% پروتئين دارد . براي تقسيم بندي از نوع واريته(زمستانه و بهاره )،رنگ پوشش(قرمز و سفيد)وميزان سختي (نرم و سخت )استفاده مي كنند . درگندمهاي سخت پروتئين بيشتري بهمراه نشاسته وجود دارد واصولاً ارزش غذايي گندم به نرمي وسختي آن بستگي دارد .

با وجودي كه گندم حاوي پروتئين بيشتري نسبت به ذرت مي باشد و انرژي آن هم اندكي از ذرت كمتر است اما استفاده بيش از 30 % آن بدون آنزيم مناسب در جيره مشكلاتي را براي پرندگان جوان بوجود مي آورد . ناگفته نماند كه ميزان پروتئين خام در گندم با توجه به نوع رقم آن متفاوت مي باشد و اين دامنه تغييرات مي تواند از تقريباً 5/9 درصد الي 15 درصد باشد .

آرابينوگزيلان ها اصلي ترين تركيبات پنتوزي مي باشندكه چندين برابر وزن خود آب جذب مي كنند. پنتوزانها بطور كلي باعث تغيير ويسكوزيته (چسبندگي ) مواد هضمي مي شوند و در نتيجه موجب كاهش هضم مواد خوراكي و افزايش رطوبت بستر مي شوند . گندمهاي آسياب شده بصورت خيلي نرم باعث چسبندگي نوك جوجه هاي جوان مي شود . پروتئين هاي گندم خاصيت چسبندگي دارند و بنابراين به نوك پرنده مي چسبند.چسبندگي شديد نوك سبب كاهش مصرف خوراك ، افزايش مقدار خوراك در آبخوريهاي قيفي و فراهم شدن محيط مناسب در دهان براي رشد باكتريها و قارچها مي شود كه اين مشكل با آسياب كردن درشت دانه هاي گندم بر طرف مي شود . بطوركلي گندم به جيره جوجه هاي10-7 روزگي بعلت نوع پروتئينهاي موجود در آن كه ايجاد چسبندگي در نوك و مقعد مي كند توصيه نمي شود و همانطور كه اشاره شد آسياب چكشي بدليل ذرات ريزتري كه ايجاد مي كند بيشتر مشكل ساز است.با مصرف گندم ميزان مصرف آب زياد شده وبستر خيس مي گردد.كه نهايتاً منجر به بروز مشكلات پا ، سينه ،كوكسيديوز و بيماريهاي تنفسي از راه آزاد شدن آمونياك مي گردد (بالا رفتنpH تا 9-8 ).

با مصرف آنزيمهاي آرابيناز،آلفا - آميلاز وگزيلاناز مي توان از يك روزگي حدود 30 % جيره را با گندم تأمين كرد كه اين مقدار به حدود 60 % درآخر دوره مي رسد .

3- جو :

جو نيز از خانواده غلات مي باشد و حدود 2600 انرژي و 6/11 % پروتئين دارد . لاشه مرغي كه با جو تغذيه شده است بدليل وجود چربي اشباع (اشباع تر از چربي ذرت)،ذخيره چربي اعماء و احشاء مقداري سفت تر خواهد بود. بتاگلوكان ها عامل محدود كننده تغذيه جو مي باشندكه باعث مرطوب شدن بستر مي گردند . بنابراين در هنگام استفاده از آن بايد آنزيم بتاگلوكاناز را به جيره اضافه كرد .

جو را بصورت دانه كامل نبايد در ابتداي زندگي مورد تغذيه قرار داد زيرا بعلت داشتن نوك تيز و پوسته زبر طيور را از خوردن دان باز مي دارد .

نكته مهم ديگري كه بايد به آن اشاره كرد اين است كه دانه هاي مواد بايد همگي با هم، هم اندازه باشند در غير اين صورت طيور دانه هاي درشت تر را انتخاب مي كنند.درزمان استفاده ازجودرجيره با افزودن آنزيم مقداري به انرژي آن افزوده مي گردد ومشكلاتي كه براثر وجود بتاگلوكانها پديد مي آمد رفع مي گردد.دراينصورت مي توان از اول دوره به مقدار 15-10% به همراه گندم يا بيشتر به تنهايي استفاده كرد . نكته مهم در اينجا ميزان آنزيم است كه بايد كافي باشد تا بتاگلوكان در دستگاه گوارش كاملاً از بين برود. بتاگلوكان و اندازه خود ذرات در چسبندگي مقعد مؤثرند و اگر اين اندازه خيلي كوچك باشد آنزيمها اثر نمي كنند و هضم نمي شوند.بعضي اوقات از جو بعنوان پركننده جيره استفاده مي شود در گله هاي مادر و اجداد در سنين خاصي چون دان هر روز در اختيار مرغ نيست گاهاً از جو بعنوان سرگرم كننده استفاده مي گردد.

4- كنجاله سويا

سويا داراي 2550 انرژي و 44 يا 48 % پروتئين مي باشد . سويا جزء موادي است كه براي تأمين پروتئين ازآن استفاده مي شود.سويا داراي عامل محدود كننده تريپسين است كه موجب متوقف شدن تجزيه پروتئين ها مي شود وجود آن علاوه بر كاهش رشد و توليد تخم مرغ با بزرگ شدن پانكراس مشخص مي باشد.البته اين عامل درطي فرايند حرارتي براي روغن كشي ازسويا ازبين ميرود.

تنهاعاملي كه باعث تغييرارزش سويا مي شود حرارت است كه بدوصورت over heat و under heat مي باشد(واكنش ميلارد يا قهوه اي شدن)كه دراين حالت بايدبه جيره ليزين اضافه نمود(سويا سوخته). در زمان استفاده ذرت با سويا ، متيونين اولين ليزين و دومين اسيد آمينه محدود كننده است .

سويا بخاطراليگوساكاريدهايش ايجاد رطوبت مي كند و ممكن است در طيوري كه مدت زمان زيادي نگهداري مي شوند زخمهايي در كف پا (( food pad lesions ايجاد گردد .

5- كنجاله آفتابگردان

آفتابگردان يكي ديگر از موادي است كه براي تأمين پروتئين جيره از آن استفاده مي كنيم . ميزان انرژي آن 1900 و پروتئين آن از 28 تا 40 % متغيير مي باشد . ميزان ليزين آن پايين و ترئونين آن قابليت هضم بسيار كمي دارد. اين ماده داراي مقدار زيادي پكتين (محدودكننده )، گزيلان و آرابينوزايلان است و در مواقع مصرف حتماً بايد يك مولتي آنزيم حاوي پكتيناز به آن اضافه شود.بدون آنزيم مي توان مقداركمي ازآن را در جيره جايگزين سويا نمود. مثلاً به جاي 20 % سويايي كه در جيره آغازين موجود است ، 15 % سويا و 5 % آفتابگردان قرار دهيم كه در اين حالت بالانس اسيدهاي آمينه بخصوص ليزين و ترئونين ضروري بنظر مي رسد .

بطور خلاصه مي توان در جيره آغازين تا 25 % و در جيره پاياني تا 40 % سوياي موجود را با آفتابگردان جايگزين نمود . البته در جيره حاوي آنزيم مي توان مقادير بيشتري از اين ماده را استفاده كرد.رنگ كنجاله آفتابگردان تيره است وچون رنگ خوراك درمصرف آن بوسيله طيورجذبه دارد، مصرف آن مقداري محدود مي شود .

6- كنجاله تخم پنبه

كنجاله تخم پنبه داراي 2300 انرژي متابوليسمي و 41 % پروتئين است . تخم پنبه داراي ماده ضدتغذيه اي گوسيپول است كه در گله هاي تخم گذار اهميت دارد چون در سفيده و زرده تخم مرغ ايجاد رنگ مي كند . تغيير رنگ زرده بصورت بوجود آمدن لكه هاي سبز تا سياه است كه بستگي به مدت زمان انبارداري دارد و رنگ سفيده ، هم بدليل پاره شدن غشاء به رنگ صورتي درمي آيد. براي استفاده از تخم پنبه مي توان از سولفات آهن به نسبت 1 به 1 استفاده كرد ، زيرا تركيبات آهن دار با گوسيپول كمپلكس مي دهند و آنرا از دسترس سيستم گوارشي طيورخارج مي سازند .

7- نخود

نخود داراي 2600-2400 انرژي و23 تا 25% پروتئين مي باشد. مقدار متيونين آن همانند سويا پائين است كه در زمان جيره نويسي بايد مورد توجه قرار بگيرد. داراي ماده ضدتغذيه اي آنتي تريپسين است ولي ميزان اين ماده در نخود بسيار كمتر از سويا است كه اين مقدار كم هم با حرارت از بين مي رود ضمن اينكه حرارت تأثير مثبت روي ميزان پروتئين قابل هضم دارد. تانن ماده ضد تغذيه اي ديگري است كه در نخود وجود دارد. هر چه مقدار تانن بيشتر باشد قابليت هضم پروتئين نخود پائين تر خواهد بود. اگر به روشي بتوانيم مقدار مواد ضدتغذيه اي نخود را پائين آوريم اين ماده با سويا رقابت خواهد كرد و با پروتئين سويا قابل مقايسه خواهد بود.

8- پودر گوشت

پودر گوشت در حدود 55% پروتئين خام دارد و تجزيه كردن و داشتن آناليز آن بدليل متغير بودن ماده اوليه بصورت موردي، نياز مي باشد. ميزان متيونين ، سيستئين و تريپتوفان آن كم و ليزين بالاست. ميزان انرژي پودر گوشت به ميزان چربي موجود در آن بستگي دارد. وجود يك آنتي اكسيدان در پودر گوشت براي جلوگيري از فساد آن اهميت دارد . پودر گوشت به اين دليل كه حرارت مي بيند و رطوبتش گرفته مي شود آلودگي ندارد. ولي بزودي ممكن است آلودگي به آن منتقل گردد. پودر گوشت اگر حاوي استخوان باشد بايد با قيمت ارزانتري در اختيار مصرف كننده قرار گيرد و در اين حالت 40 تا 50% پروتئين خام دارد و منبع خوبي براي كلسيم و فسفر مي باشد البته هر چه فسفر آن پائين تر باشد بهتر است چون ممكن است محدود كننده باشد.ميزان مصرف پودر گوشت بطور متوسط 5 تا 7% و حداكثر 10% مي باشد. اگر مقدار پروتئين پودر گوشت نامشخص باشد بهتر است بيشتر از 4 تا 5% درجيره استفاده نشود.

9- پودر ماهي

پودر ماهي داخلي كه از ماهي كيلكا بدست مي آيد حدود 60% پروتئين دارد. پودر ماهي خارجي از ماهي هاي آنچوي ، هرينگ ، منهادان گرفته مي شود و در حدود 64% پروتئين دارد. تركيب اسيد آمينه ها و قابليت هضم آنها بسيار بالاست. بخاطربو و مزه اي كه در گوشت و تخم مرغ ايجاد مي كند در مصرف آن محدوديت داريم و حداكثر 5% در جيره استفاده مي شود. درجيره جوجه هاي گوشتي اين ميزان در آخر دوره بايد به حداقل برسد.

اگرميزان چربي پودر ماهي بيش از 1% باشد،مقدار بو بخصوص بعدازطبخ مشكل ساز است. پودرماهي هم همانند پودرگوشت بايد حاوي آنتي اكسيدان باشد.

پودر ماهي ممكن است موجب سائيدگي سنگدان شود. زمانيكه اين جراحات مشاهده شد بايد بلافاصله مواد پروتئيني با منشاء حيواني قطع شده و اندازه دانه هاي خوراك مقداري درشت تر گردد تا سنگدان به حالت عادي در آيد.

پسری از بابلسر · 8 اردیبهشت، ۱۳۹۱

بررسي اثرات ريسك قيمتي مواد غذايي

در انتخاب جيره بهينه گاو شيري

مقدمه

توليد محصولات کشاورزي نمونهاي از مشاغل همراه با ريسک است. کشاورزان با مجموعهاي از انواع ريسک در قيمت، عملکرد محصولات و منابع که درآمد آنها را از يکسال به سال ديگر بي ثبات ميکند مواجه هستند. در مطالعات فراواني نشان داده شده است که توليدکنندگان، عموماً رفتار ريسکگريز دارند. به همين دليل توليدکنندگان اغلب برنامههايي را ترجيح ميدهند که بتوانند سطح قابل قبولي از ايمني را حتي اگر به بهاي از دست رفتن مقداري از درآمد باشد، ايجاد کند(3). با توجه به اينکه خوراک، نهاده اوليه براي توليدکنندگان دامي است، هزينه آن اثر قابل توجهي برروي درآمد خالص توليدکنندگان ميگذارد. نوسانات قيمتي خوراک دام ميتواند، هزينه هاي توليد يک برنامه ي خوراک دهي را تحت تأثير قرار دهد، به اين دليل که يک توليد کننده معمولاً ترجيح مي دهد يک جيره غذايي پايداري را براي يک گروه مشخص دام در طي زماني که آنها خوراک دهي ميشوند، داشته باشد و ممکن است خريدهاي متعددي را از مواد غذايي مورد نياز در طي اين دوره انجام دهد. بنابراين وي انتظار خواهد داشت، نوسان قيمت مواد غذايي، در جريان تصميمگيري براي انتخاب يک جيره غذايي شامل گردد(4). هدف کلي مطالعه حاضر اين است که به توليدکنندگان دامي نشان دهد که چه طور آنها ميتوانند ريسک قيمتي نهاده را مديريت نمايند. خصوصاً، نشان ميدهد که چه طور ريسک قيمتي مواد غذايي در انتخاب جيره غذايي بهينه، ترکيب جيره را تحت تأثير قرار ميدهد.

مواد و روشها

در اين مطالعه از يک مدل برنامهريزي رياضي در چارچوب e-v(میانگین- واریانس) براي انتخاب جيره غذايي که با عدم قطعيت قيمت مواد غذايي همراه است، استفاده میشود. تحت اين روش، تابع هدف توليد کننده علاوه بر هزينه کل جيره، يک هزينه مازاد را، که منعکس کننده ريسک گريزي تولیدکننده نسبت به تغييرپذيري هزينه خوراک است، شامل میگردد. اين هزينه مازاد، توسط تغييرپذيري هزينههاي خوراک ، پارامتر ريسکگريزي که نگرش شخصي نسبت به ريسک را نشان ميدهد؛ مشخص ميشود.اين روش، چارچوبي را براي توليدکنندگان دامي در رابطه با مديريت ريسک قيمتي مواد غذايي نشان ميدهد. لازم به ذکر است، قیمتهای سری زمانی موادغذایی بهصورت ماهانه بین سالهای86-85 جمعآوری گردید.

نتایج

ترکيب کليه جيره هاي بهينه بر اساس وزن، درصد چربي، مقدار شير توليدي و سطوح ریسکگریزی در جدول 2 نشان داده شده

است. از بين شش ماده غذايي موجود، مدل، تنها چهار ماده را انتخاب کرد. اين چهار ماده شامل سيلاژ ذرت، يونجه، پودر ماهي و کنجاله سويا مي شود. جو و ذرت دانه اي بهدليل نوسان بالاي قيمتشان، بهعنوان اجزاء جيره بهينه انتخاب نشدند(جدول1). در چند جيره تنها يک نوع ماده وجود داشت در حالي که در بقيه جيره ها هرچهار ماده قرار داشتند. سيلاژ ذرت که در تمام جيره ها وجود دارد بالاترين مقدار را در بين چهار ماده در جيره به خود اختصاص داده است که اين بهدليل نوسان قيمت اين نوع ماده بوده که با انحراف معيار46/39، نسبت به کليه مواد در سطح پايينتري قرار دارد و در نتيجه بيشتر مورد استفاده قرار ميگيرد. يونجه در رده بعدي قرار ميگيرد و کنجاله سويا در جيره مربوط به وزن 500 کيلوگرمي با توليد شير 17 کيلوگرم مقدار کمتري را نسبت به پودر ماهي داشته، اما در بقيه جيرهها بعد از يونجه قرار گرفته است. مقدار سيلاژ ذرت در کليه جيره ها با افزايش ريسک گريزي کاهش مي يابد، ولي يونجه و کنجاله سويا در مقايسه با آن، با افزايش ريسک گريزي افزايش مي يابند. و به خاطر اين است که در سطوح ريسک گريزي بالاتر توليدکنندگان خواستاراين باشدکه از بقيه اجزاء جيره نيز استفاده نمايد. بنابراين از مقدار سيلاژ ذرت کاسته و به بقيه مواد اضافه مي نمايد. با توجه به جدول 1 مشاهده ميشود که پودر ماهي نوسان قيمت بالايي را داشته اما در جيره بهينه لحاظ شده است که اين ميتواند بهدليل احتياجات غذايي بالاي اين ماده در بين اجزاء جيره باشد. مورد قابل توجه ديگر در مورد پودر ماهي اين است که مقدار آن با افزايش ريسک گريزي از 75% به بالا در جيره ها تغييري نکرده و اين نشان مي دهد که اين ماده تحت تأثير پارامتر ريسک گريزي قرار نگرفته است. ميانگين هزينه ها وانحراف معيار آنها براي هر جيره در جدول 3 آورده شده است. انحراف معيارهاي هزينه هاي جيره نشان ميدهند، وقتي که وزن يا توليد شير افزايش مييابد، نوسان جيره بهينه هم افزايش مي يابد. براي مثال در سناريو ريسک خنثي مربوط به يک گاو 600 کيلويي با توليد شير 20 کيلوگرم، انحراف معيار هزينه جيره آن 06/1308( ريال / روز) بوده در حالي که انحراف معيار مربوط به همان گاو با توليد 32 کيلوگرم شير، 27/147 ريال بالاتر از قبلي ميباشد. در رابطه با بهکارگيري انتخاب جيره غذايي به عنوان يک ابزار مديريت ريسک، اگر يک گاو 600 کيلويي با توليد روزانه 30 کيلوگرم در نظر گرفته شود، در سناريو ريسک خنثي مربوط به آن، تنها ذرت سيلاژ بهعنوان خوراک در جيره وارد شده است و ميانگين هزينه اين جيره 58/1471(ريال/روز) با انحراف معيار 33/1655 مي باشد و در سناريوهاي بعدي سه ماده غذايي ديگر نيز وارد ميشوندکه در بيشترين سطح ريسک گريزي(85%) ، ميانگين هزينه جيره 51/2188 (ريال/روز) و انحراف معيار آن 84/722 (ريال/روز) ميگردد. توليدکننده اين گاو ميتواند مواد غذايي مختلفي را انتخاب نمايد، به طوري که اگر ميانگين هزينه جيره بيشتر گردد انحراف معيار يا واريانس آن کمتر ميگردد. جيره ها براي تمام سطوح ريسک گريزي يک انتخاب کارا را با توجه به ترجيحات ريسکي توليدکننده ارائه مي کنند. اين مجموعه انتخابهاي موجود، در يک چارچوب ميانگين- واريانس با عنوان مرز e-v نشان داده ميشود و به توليدکننده ريسک گريز فرصت اين را ميدهد تا دقيقاً آگاه گردد که چهقدر افزايش در هزينه هاي ميانگين لازم است تا به يک مقدار واريانس مشخص دست يابد.

نتیجهگیری

جمع بندي مطالب پيشگفته نشان ميدهدکه توليدکنندگان دامي ميتوانند ريسک قيمتي نهاده را با انتخاب ترکيباتي از مواد غذايي که نسبت به جانشينهاي خود کمتر متغير هستند، مديريت کنند. در پي انتخاب اين جيرهها با واريانس کمتر، ميانگين هزينه افزايش مييابد و در نتيجه درآمد خالص کاهش مييابد. در اينجا براي تشخيص سطح مشخصي از ثبات قيمت نهاده ها که بستگي به تمايل شخصي توليدکننده به ريسک دارد، مقدار درآمد خالص ناديده گرفته شد. با انجام اين مطالعه، يک توليدکننده دامي بايد قادر باشد تا مواد غذايي را که احتياجات غذايي دام را تحقق مي بخشند، انتخاب کند و همين طور ريسک درآمد خالص فعاليت خود را مديريت نمايد

پسری از بابلسر · 8 اردیبهشت، ۱۳۹۱

پرورش گوسفند به روش پرواربندی:

منظور از پروار بندی یعنی چاق کردن و کسب حداکثر اضافه وزن یا تولید لاشه جهت تامین گوشت است.

پرواربندی به دو روش انجام می شود.

الف- پروار بندی در محیط محسور ب – پروار بندی در محیط ازاد و مرتع

روش اول یعنی پروار بندی در مکان های محصور و محدود به دو دسته زیر تقسیم می شود. 1- نگهداری گوسفند پرواری در مکانهای مسقف که به صورت اغل یا سایه بان و حفاظ می باشد

2- نگهداری گوسفند پرواری در محیط بدون سقف اما محسور که طبعا هزینه کمتری دارد

روش دوم یعنی پروار بندی در محیط ازاد احتیاج به کارگر کمتری دارد ، کود دام میتواند مستقیما به مرتع باز گردد ، اما طبیعی است که میزان اضافه وزن کمتر باشد و مقداری انروی و مواد مغذی که باید در دام ها ذخیره گردد در راهپیمایی هدر می رود.

پروار بندی یکی از بهترین و مهمترین روش های تولید گوشت در تمام دنیا و از جمله کشور ماست پروار بندی عبارت است از مدیریت و تغذیه مناسب دام ها جهت بدست اوردن اضافه وزن در یک مدت یعنی با حد اقل هزینه. هدف از اضافه وزن تامین پروتئین حیوانی مورد نیاز انسان است

در این تعریف چند نکته قابل توجه وجود دارد.

1- روش نگهداری و تغذیه دام های پرواری با سایر دام ها متفاوت است و توجه بیشتر را می طلبد

2- در یک زمان و دوره معین اعمال می شود

3- بدست اوردن حد اکثر اضافه وزن مورد توجه است پس دام هایی که با سرعت بیشتری رشد می کنند برای پروار بندی مناسب تر اند

4- اصل توجه به حد اکثر بازده با حداقل هزینه ایجاب می کند حدالامکان از نگهداری دام های مسن تر و بیمار که موجب ایجاد هزینه بیشتر و اتلاف مواد غذایی می شوند برای پروار بندی خود داری شود.

5- هدف تامین پروتئین حیوانی است که عمدتا در ان چه ما بنام عضله و گوشت می شناسیم و جود دارد بنابراین در پروار بندی به پرورش دام هایی توجه می شود که با سرعت رشد بیشتر به ذخیره بافت های عضلانی در مقایسه با بافت های دیگر می پردازد

مزایای پرواربندی:

مهمترینن مزایای پرواربندی را می توان بدین صورت خلاصه کرد:

1- تولید گوشت : دام های لاغر و سبک وزن پس از یک سری عملیات تبدیل به دام های سنگین وزن شده و به عبارت دیگر به تولید افزوده خواهد شد

2- مرغوبیت گوشت: گوشت دام های پروار دارای کیفیت بهتر از سایر دام هاست . هر قدر مقدار عضله در مجموع لاشه بیشتر باشد مرغوبیت گوشت بیشتر است و به همین دلیل دام هایی که چنین خصوصیتی را موجب می شوند برای نگهداری بهتر اند و انها دام های جوان هست اند.

3- برگشت اص سرمایه و سود ان در کوتاه مدت: دوره پرار بندی حدود 2 تا 4 ماه است .پس از فروش دامهای پرواری کل سرمایه و سود به سرمایه گزار بر می گردد .

4- حفظ مراتع کشور

5- استفاده از محصولات جنبی

6- ایجاد اشتغال

انواع پرواربندی:

1- پروار بندی بره های شیری 2- پروار بندی به روش مرتع 3- پرواربندی بره های جوان : ( معمولترین روش پرواربندی در ایران همین روش است) 4- پروار بندی گوسفندان پیر

نکات قابل توجه در پروار بندی : 1- تهیه و خرید دام مناسب در صورت امکان انتخاب نوع بره برای پروار بندی بره نواد هایی انتخاب شوند که از نظر مقدار رشد و سرعت رشد قابلیت بالایی دارند مثل نواد ها ی مغانی کردی و شال

2- رعایت نکات بهداشتی از جمله حداقل دو هفته قبل از شروع پروار بندی به بره ها داروهای ضد انگلی داده می شود همچنین در همین زمان بر علیه بیماری های انتروتوکسمی و اکسینه گردند .

3- مخارج تغذیه همیشه بالاترین رقم هزینه را تشکیل می دهد لذا قبل از شروع پروار بندی مواد غذایی تهیه شده باشند

4- هرگونه تغییر یا اضافه کردن مواد پرانروی یا با کیفیت و ماهیت متفاوت در جیره بره های پرواری نیز باید به تدریج و بنایی باشد.

5- مدتی پس از پرواربندی بره هایی که رشد خوبی ندارند بایداز گله حذف شوند و به جای انها بره های جدیدجایگزین شوند.

6- مهمترین مسئله در پرواربندی تنظیم جیره و تغذیه با جیره تنظیمی در برنامه صحیح است.

ساختمان و تاسیسات:

پرورش گوسفند و بز نیاز به جایگاه و تجهیزات زیاد و پر خرج در مقایسه با گاو و طیور ندارد. با این که سیستم های پرورش گوسفند متنوع و متعدداند اما به طور کلی در هر سیستم پرورشی ضرورت دارد گوسفند از تاثیر سو عوامل نا مساعد اب و هوایی محافظت گردد.

اصول جایگاه :

1- قبل از احداث جایگاه باید اطلاعات کافی از شرایط جغرافیایی منطقه بدست اورد و محلی را انتخاب کرد که از زمین های اطراف بلند تر باشد

2- گوسفند حیوانی است که حساسیت شدید به باد و کوران دارد لذا برای اسایش حیوان و نیز برای جلوگیری از انتشار بیماری ها باید جهت جایگاه حیوان بر خلاف وزش باد های موسمی منطقه و رو به افتاب باشد .

3- جایگاه باید به گونه ای احداث شود که بتوان رطوبت ودرجه حرارت ان را کنترل نمود زیرا گوسفند در برابر هوای گرم و مرطوب حساس است و در نتیجه میل به تغذیه در اوکاهش می یابد.

4- به دلیل الودگی فاضلاب جایگاه گوسفند ، فضولات و نیز بیماری های مشترک بین انسان و دام لازم است جایگاه پرورش گوسفند دور از محل سکونت انسان ها باشد.

5- محل جایگاه باید به گونه ای انتخای شود که به راحتی به انبار علوفه دست رسی داشته باشد.

باید جایگاه را با مصالحی ساخت که به منظور مبارزه با افات و امراض گوسفند قابل ضد عفونی کردن باشد

ورود

پرورش و پرواربندی گوسفند..ودیگر مطالب درهمین زمینه...

ارسال های توصیه شده

پسری از بابلسر 1800

لینک به دیدگاه

پسری از بابلسر 1800

لینک به دیدگاه

پسری از بابلسر 1800

لینک به دیدگاه

پسری از بابلسر 1800

لینک به دیدگاه

پسری از بابلسر 1800

لینک به دیدگاه

پسری از بابلسر 1800

لینک به دیدگاه

پسری از بابلسر 1800

لینک به دیدگاه

پسری از بابلسر 1800

لینک به دیدگاه

پسری از بابلسر 1800

لینک به دیدگاه

پسری از بابلسر 1800

لینک به دیدگاه

پسری از بابلسر 1800

لینک به دیدگاه

پسری از بابلسر 1800

لینک به دیدگاه

پسری از بابلسر 1800

لینک به دیدگاه

پسری از بابلسر 1800

لینک به دیدگاه

پسری از بابلسر 1800

لینک به دیدگاه

پسری از بابلسر 1800

لینک به دیدگاه

پسری از بابلسر 1800

لینک به دیدگاه

پسری از بابلسر 1800

لینک به دیدگاه

پسری از بابلسر 1800

لینک به دیدگاه

پسری از بابلسر 1800

لینک به دیدگاه

سایت نواندیشان

انجمن نواندیشان

جریان فعالیت های من

کسب درآمد کنید