دانستنیهای دامپروری..ودیگر مطالب درهمین زمینه...

[پسری از بابلسر 1800]

[h=2]راهکار های افزایش تولید در گاوداری ها در شرایط مختلف اقلیمی

[/h]

[TABLE=class: cms_table_docnopaneopen]

[TR]

[TD=colspan: 4]

[TABLE=class: cms_table]

[TR]

[TD]

یاسر رحیمیان کارشناس ارشد مهندسی علوم دامی

[/TD]

[TD]

۰۳ آذر ۱۳۹۰

[/TD]

[/TR]

[/TABLE]

 

بحران خشکسالی از یکسو و نوسانات شدید قیمت و رکود بازارهای جهانی از سوی دیگر سایه ای سنگین بر صنعت گاو شیری افکنده ولی تمام سعی کارشناسان این صنعت باید بر حفظ تولید شیر و درگیر شدن با کمترین تنش باشد. بدون شک مهمترین فعالیت متخصصان و مهندسان تغذیه در یک مزرعۀ پرورش گاو شیری رساندن گاوهای شیری به دورۀ اوج شیردهی و سپس حفظ و تداوم شیردهی است. افزایش تولید شیر در یک گاو قطعاً تحت تأثیر یک عامل (مثلاً تغذیه و خوراک) نیست و عوامل مهم دیگری همچون ژنتیک ، شجرۀ پدر و مادر، بهداشت، جایگاه، آسایش دام و رفتار مناسب نیروی انسانی در این مهم نقش دارند. نکتۀ مهمی که اشاره به آن ضروری است آن است که افزایش تولید شیر در شرایط پرآبی و وفور علوفه و جیره ای با کیفیت ، برای یک متخصص کار چندان سختی نیست ولی در شرایط خشکسالی و عدم ثبات در قیمت ها کاری بس دشوار و طاقت فرساست. گاوداران در شرایط خشکسالی با کمیاب شدن علوفه، گران شدن قیمت علوفه، عرضۀ علوفۀ بی کیفیت به بازار و وفور غلات وارداتی روبرو می شوند.

 

شیوه های افزایش تولید شیر در شرایط پرآبی

زمانی که یک ماده غذایی جدید وارد جیره گاو شیری می شود به سرعت بر جمعیت میکروبی شکمبه اثر خود را می گذارد. براین اساس دورۀ عادت پذیری حداقل 3 هفته برای این کار توصیه شده است. پژوهش های انجام شده نشان داده است در هر میلی متر مایع شکمبه، تعداد 10 میلیارد عدد از میکروارگانیسم ها وجود دارند که با احتساب باکتری های چسبنده به غذا این تعداد بیشتر نیز خواهد شد. وزن باکتری های موجود در شکمبه 3-7 کیلوگرم است که تقریباً 5 تا 10 درصد از کل محتویات شکمبه را شامل می شود. ارت و کافمن نشان دادند تعداد باکتری ها تا حد زیادی به وسیله ترکیبات جیره غذایی تحت تأثیر قرار می گیرد. زمانی که گاو از کاه تغذیه می کند تعداد باکتری ها در هر میلی متر مایع شکمبه به 109 * 15-4 می رسد ولی با تغذیع خوارک های پرنشاسته این تعداد به 5 برابر می رسد

خوراک نه تنها بر تعداد کل میکروارگانیسم ها اثر گذار است بلکه در رشد نسبی جمعیت گونه ای خاص از یک نوع میکروارگانیسم نیز مؤثر است. در زمان تعلیف باخوارکهای دارای فیبر خام زیاد، باکتری های تجزیه کننده سلولز (مثل فیبروباکترسوکسینوژنز) افزایش می یابند و در زمان تعلیف خوراکهای دارای نشاسته زیاد، باکتری های تجزیه کننده نشاسته (مثل استرپتوکوکوس بوویس) حائز اکثریت می شوند. بنابراین تنظیم جیره در دوره خشکی و ابتدای شیردهی از این جهت مهم است که چون گاو در اواخر دوره خشکی از یک جیره پرعلوفه استفاده کرده و تعداد باکتری های مگاسفراالسدنی و سلنوموناس رومیننتیوم تقریباً ناچیز بوده و 3 هفته طول می کشد تا به تعداد مناسب برسند و بتوانند محصول تخمیری باکتری های استرپتوکوکوس بوویس و لاکتوباسیل که لاکتات است را به اسیدهای چرب فرار استات، پرپیونات و بوتیرات تبدیل کنند تغییر ناگهانی جیره از حالت علوفه ای به حالت پرکنسانتره می تواند زیان بار باشد. چون باکتریهای استرپتوکوکوس بوویس و لاکتوباسیلها به جیره پرنشاسته به سرعت پاسخ داده و حجم بالایی ار لاکتات را در شکمبه تولید می کنند که در اینجا باید باکتری مگاسفراالسدنی و سلنوموناس رومیننتیوم، لاکتات را به استات، پروپیونات و بوتیرات تبدیل کنند ولی به دلیل عدم رعایت دورۀ عادت پذیری این حالت طبیعی اتفاق نمی افتد.

 

گاوهای تازه زا و پرتولید

افزایش تولید شیر تا 4 ماه پس از زایمان ادامه پیدا می کند. لزوم دسته بندی گاوهای تازه زا و پرتولید جهت افزایش تولید شیر امری ثابت شده است. رسیدگی به جیره مصرفی این دسته از گاوها جهت مقابله با بیماری های متابولیکی مثل اسیدوز، کتوز، تب شیر، جابجایی شیردان و کبد چرب از یک طرف موجب بهبود سلامت بدنی و ارتقاء عملکرد تولید مثلی حیوان شده و از طرف دیگر منجر به افزایش در تولید شیر می شود. بر این اساس مصرف روزانه کنسانتره باید بین 45/0-9/0 کیلوگرم افزایش یابد. باید گاوها را جهت بهینه سازی اعمال هضم و جذب، با بهترین و مرغوبترین علوفه تعلیف کرد. به دلیل بالا رفتن در تولید شیر، گاو شیری نیاز بیشتری به انرژی دریافتی داشته که باید از طریق مکمل چربی یا روغن به میزان (45/0 تا 9/0 کیلوگرم در روز) این نیاز را پاسخ داد. حتی الامکان جایگاه استراحت گاو شیری از نوع فری استال بوده همراه با تهوبه کافی و محلی برای گردش و قدم زدن تعبیه شود. از مهمترین ناهنجاری های متابولیکی در این دوره کتوز و کبد چرب بوده به طوری که به دلیل ناهمخوانی داشتن انرژی دریافتی و انرژی موردنیاز، غلظت اسیدهای چرب غیراستری شده در خون افزایش می یابد. همچنین در این شرایط غلظت گلوکز و انسولین خون در حد پایینی قرار دارد. بنابراین محققین خوراندن 3 تا 12 کیلوگرم نیاسین در هر روز را برای کاهش اجسام کتونی خون توصیه می کنند. همچنین استفاده از پروپیونات سدیم یا پروپیلن گلیکول سطح گلوکز خون و به دنبال آن انرژی مورد نیاز دام را در سطح مناسبی حفظ می کند.

 

افزایش کنسانتره مصرفی

افزایش در مصرف کنسانتره باید در زمان 4 ماه پس از زایمان باشد. افزایش کنسانتره مصرفی صرفاً نباید به کمیت آن محدود شود، بلکه کیفیت آن نیز مهم است به طوری که استفاده از مواد خوراکی متنوع، مواد مغذی مورد نیاز گاوهای شیری را طبق توصیه جداول تعین شده علمی تأمین می کند. از این رو همگام با افزایش کمیت کنسانتره، افزایش کیفیت آن نیز در نظر گرفته شود و از موادی چون پودرماهی، پودر چربی، پسمان خشک صنایع تقطیری، ملاس، گلوتن ذرت و پروبیوتیکها، مخمرها، بافرها، مکملهای معدنی و ویتامینی و ضدقارچ و کپکها در کنار مواد انرژی زا و پروتئینی جیره با رعایت اصول تنظیم استفاده شود. در پژوهشی مشخص شد اگر سطح مصرف خوراک کاهش پیدا کند تولید شیر نیز کاهش و به عکس زمانی که مقدار ماده خشک مصرفی افزایش پیدا کند تولید شیر نیز افزایش پیدا می کند.

جان و دالی (1996) دریافتند اگر دفعات مصرف کنسانتره در روز2 بار یا کمتر باشد، غلظت پروپیونات در شکمبه افزایش وبه دنبال آن انسولین خون زیاد می شود. این حالت باعث می شود پیش سازهای ساخت چربی خارج از بافت پستان به سمت بافت چربی رفته و در آنجا چربی ذخیره شود. به نظر می رسد تغذیه چندین بار کنسانتره در روز از افت چربی شیر می کاهد. این حالت در زمانی که ماده خشک مصرفی بالاتر از 10 کیلوگرم در روز باشد مهم است.

 

افزایش دفعات خوارک دهی

مشخص شده است که هرچه وعده های خوارکدهی برای گاوهای شیری بیشتر شود، حجم کمتری از غذا در هر وعدۀ غذایی وارد شکمبه می شود و در نتیجه گاو زمان بیشتری را کنار آخور سپری کرده و رغبت بیشتری را به مصرف خوراک نشان می دهد. اگر تعداد وعده های خوراکدهی کاهش یابد (مثلاً از 3 بار به 2 بار)، ذخیره سازی چربی و نقل و انتقال آن زیاد شده و در نتیجه بازده ذخیره سازی انرژی کم می شود. مطالعات پیشین از اثرات منفی افزایش دفعات خوارکدهی بر ترشح انسولین پلاسما در گاوهای شیرده گزارش داده اند.

در آزمایشات متععد مشاهده شد اگر دفعات خوراکدهی برای گاوهای شیرده افزایش پیدا کند، اسیدیته شکمبه و نسبت استات به پروپیونات افزایش و غلظت انسولین پلاسما کاهش می یابد. با توجه به نقش مهم انسولین در لیپوژنز، به نظر می رسد به دنبال افزایش دفعات خوراکدهی، سطح انسولین پلاسما کاهش یافته و ذخیره چربی در بدن کم می شود. بنابراین توجه به افزایش تعداد وعده های خوراکدهی بیشتر برای کنترل اسیدوز شکمبه گاو بوده که به دنبال آن می توان به افزایش تولید شیر امیدوار بود.

 

افزایش دفعات دوشش

عمل 2 بار دوشش در روز در بسیاری از نقاط جهان معمول است. فاصله زمانی بین دو دوشش می تواند 12، 14-10 یا 16-8 یا 15-9 ساعت یکبار باشد. طبق مطالعه ای که در دانشگاه کرنل انجام شد مشخص شد گاوهایی که با فاصله 16-8 ساعته 2 بار در روز دوشیده می شدند نسبت به گاوهایی که 2 بار دوشش با فاصله زمانی 12 ساعته داشتند، 3/4% شیر کمتری تولید کردند. در مطالعه ای دیگر که در دانشگاه ایلینویز انجام شد 2 گروه گاو که 2 بار در روز دوشیده می شدند یکی از گروه ها با فاصله زمانی 15-9 ساعته و گروه دیگر هر 12 ساعت یکبار در نظر گرفته شدند. در پایان آزمایش مشخص شد گاوهایی که هر 15-9 ساعت یکبار دوشیده می شدند 2% شیر کمتری نسبت به گروه هر 12 ساعت یکبار دوشش تولید کردند. بنابراین به نظر می رسد رعایت دقیق فواصل بین دو دوشش ضروری نباشد.

در بررسی سه گله در کالیفرنیا در سال 1986 مشخص شد دامداری هایی که 3 بار در روز عمل دوشش را انجام می دادند گاوهای شکم یک 4/19% ، گاوهای شکم دو 5/13% ، گاوهای شکم سه 7/11% و گاوهای شکم چهار به بالا 4/13% شیر بیشتری نسبت به 2 بار دوشش تولید کردند. در مطالعه دیگری که در کالیفرنیا انجام شد مشخص شد به دنبال افزایش تعداد دفعات دوشش، تولید در گاوهای شکم یک 12% و تولید در کل دوره 14% افزایش نشان داد. همچنین تولید بیشتر شیر برای گاوهای شکم دو 7% دیده شد. در تحقیقاتی که در انگلستان انجام شد مشخص شد 3 بار دوشش در طی 20 هفته اول شیردهی برای گاوهای چند شکم زا باعث افزایش 19% و برای گاوهای شکم یک 13% افزایش در تولید شیررا خواهد داشت.

به دلیل آنکه عملکرد تولید مثلی گاوهای شیری نیز همزمان با تولید شیر از اهمیت خاصی برخوردار است در کالیفرنیا در سال 1986 پژوهشی در این زمینه انجام شد. مشخص شد گاوهایی که در ابتدای دوره شیردهی قرار داشتند و 3 بار در روز دوشیده می شدند نسبت به گاوهایی که 2 بار در روز دوشیده می شدند روزهای باز بیشتری داشتند. پیتر و همکاران در سال 1986 نشان دادند گاوهایی که در روز 2 بار دوشیده می شدند عملکرد تولید مثلی بهتری نسبت گاوهایی که در روز 3 بار دوشیده می شدند داشتند و این دامها چرخه فحلی خود را زودتر از سر گرفتند. بنابراین گاوهای 3 بار دوشش در روز در مقایسه با گاوهای 2 بار دوشش در روز دارای عملکرد تولید مثلی ضعیف تری در ابتدای شیردهی خود بودند.

ولی افزایش دفعات دوشش در انتهای دورۀ شیردهی روی عملکرد تولیدی و تولیدمثلی اثر منفی نداشت. گاوهای 3 بار دوشش در مقایسه با 2 بار دوشش در روز کمتر از گله حذف شدند. یک نتیجه جالب دیگر اینکه به لحاظ سلامت بافت پستان هیچ تفاوتی بین دو گروه دیده نشد. در نهایت دوشش گله برای 3 بار در روز باعث افزایش تولید شیر به میزان 18-10% شد.

 

کیفیت جیره مصرفی

منظور از کیفیت جیره مصرفی، تأمین ماده خشک مصرفی، انرژی ویژه شیردهی، پروتئین قابل سوخت و ساز، مواد معدنی پرمصرف و کم مصرف با رعایت قابلیت دسترسی ، ویتامین های محلول در چربی و محلول در آب، رطوبت، فییبرها، تفاوت آنیون – کاتیون جیره و افزایش وزن بدن است. کیفیت جیره هم در علوفه و هم در کنسانتره اثری مهم در شیردهی گاو دارد. علوفۀ با کیفیت، دارای رطوبت مناسب جهت عمل نشخوار، رنگ اختصاصی همان علوفه برای تشخیص غلظت ویتامین های محلول در چربی و ریز مغذی های کافی جهت تأمین نیازهای شیردهی می باشد. البته مهمترین توقعی که از علوفه در جیرۀ گاوهای شیری می رود، تحریک عمل نشخوار و حفظ ثبات ph در شکمبه بوده و برای تأمین نیاز گاوهای پرتولید باید از بخش کنسانتره کمک گرفت. بدین جهت برای کمک به تولید علوفه ای با کیفیت باید از واریته های اصلاح شده، اعمال کنترل شدۀ کاشت ، داشت و برداشت ، خاک های غنی از ریزمغذی ها، انبارداری مناسب، دستگاه های مناسب برداشت و حمل و نقل استاندارد استفاده کرد. منظور از کنسانترۀ با کیفیت ، خوراک مخلوط شده ای است که از تنوع مواد غذایی و مغذی جهت تولید شیر بالا برخوردار باشد. چون کنسانتره به حالت پودری است نیاز به جویدن نداشته و سریع در معرض میکروب های موجود در شکمبه قرار گرفته و تخمیر می شود. در چنین شرایطی اگر کنسانتره از مواد انرژی زا و پروتئین قابل تجزیۀ مناسبی برخوردار باشد باعث ساخته شدن پروتئین میکروبی در شکمبه شده که هم نیاز های میکروبی داخل شکمبه را تأمین می کند و هم نیازهای تولید شیر برطرف می شود. کیفیت پروتئین جیره هم بر تولید شیر و هم بر افزایش وزن بدن اثر دارد به این صورت که اگر به کمک روش های حرارت دهی بتوان بر روی محصولات کشاورزی تغییراتی اعمال کرد تا پروتئین بیشتری در اختیار دام قرار گیرد می توان در نیل به این اهداف موفق بود. روش های حرارت دهی مانند عمل آوری با امواج مایکروویو، ترکاندن، برشته کردن، منبسط کردن، پرک کردن و خرد کردن می توانند از باز شدن پروتئین در شکمبه جلوگیری کرده و باعث جذب اسیدهای آمینه در روده ها شوند. این حالت افزایش وزن بدن و تولید بیشتر شیر را در پی خواهد داشت. اخیراً اسید های آمینه محافظت شده متیونین و لیزین نیز وارد بازار شده که می تواند در کاهش دادن هزینۀ جیرۀ مصرفی گاوداری و تنظیم دقیق تر جیره اثرگذار باشد.

 

افزایش یا حفظ تولید شیر در شرایط خشکسالی

در شرایطی که به دلیل کاهش بارندگی تولید علوفه کاهش می یابد گاوداران مجبورند از کنسانترۀ بیشتر و علوفۀ کمتری در جیره استفاده کنند. بر طبق اسناد علمی چون گاو یک حیوان نشخوارکننده است باید 5/1 درصد از وزن بدن خود را از علوفه تغذیه کند . همچنین در تمام جیره های مصرفی برای گاوهای شیری باید 55 درصد علوفه و 45 درصد کنسانتره در نظر گرفته شود . حال اگر دو علوفۀ مهم مصرفی در گاوداری مثل یونجه و سیلاژ ذرت به دلیل خشکسالی با کمبود مواجه شود باید از جایگزین های مناسب مثل تفاله ها، پوسته ها، کاه عمل آوری شده با ملاس یا اوره و انواع سبوس استفاده کرد. در چنین شرایطی حتماً رطوبت جیره 45 تا 50 درصد حفظ شود. اگر از کاه گندم در جیرۀ گوساله های 3-12 ماهه ماده استفاده می شود حتماً پروتئین مورد نیاز جهت تنظیم رشد در نظر گرفته شود. در جیره های مورد استفاده در زمان خشکسالی از آلمینوسیلیکات ها (مثل بنتونیت سدیم) استفاده شود.

 

منابع:

1- کیرش گسنر.م. تغذیه دام . ترجمه: دهقانیان، س و ح . نصیری مقدم . 1384. چاپ دوم . انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد.

2-Dufa, G. S., E. E. Bartley. A. D. Dayton, and D. O. Riddell.1983. Effect of niacinsupplementation on milk production and ketosis of dairy cattle. J. Dairy Sci. 66: 2329-2336.

3- Gringer , G. 1988. Effect of addition or reduction

[/TD]

[/TR]

[/TABLE]

 

[پسری از بابلسر 1800]

[h=2]اهمیت و نقش رکوردگیری ..

[/h]

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام

[TABLE=class: cms_table_docnopaneopen]

[TR]

[TD=colspan: 4]

[TABLE=class: cms_table]

[TR]

[TD]

مرکز اصلاح نژاد امور دام

[/TD]

[TD]

۱۴ آبان ۱۳۹۰

[/TD]

[/TR]

[/TABLE]

 

اندازه گیری دقیق و مرتب صفات مورد نظر به منظور برآورد توان تولیدی گاوهای شیری را رکوردگیری گویند که مهمترین این صفات شیر، چربی، پروتئین، تیپ، تولیدمثل و طول عمر اقتصادی می باشد.

رکوردگیری از ضروریات اصلاح نژاد گاو بوده و با ادامه و پیگیری آن می توان تولیدات گاو را افزایش داد.

 

اهمیت رکوردگیری و نقش آن در مدیریت گاوهای شیری و اقتصاد گله را میتوان به شرح زیر مورد بررسی قرار داد.

1- کنترل تغذیه دام ها

اطلاعات حاصل از رکوردگیری منظم، تغییرات تولیدی هر گله و گاو را نشان داده و این اطلاعات به مرکز رکوردگیری منعکس می گردد. بدیهی است که متخصصین تغذیه بر اساس آن، گاوها را دسته بندی و برای هر گروه متناسب با تولید و با توجه به مواد خوراکی موجود و همچنین قیمت نهاده ها، جیره مطلوب و اقتصادی را به گاودار توصیه می نمایند.

این واقعیتی است که در اکثر دامداریهای کشور اصول تغذیه به علت عدم آگاهی برخی از دامداران از وضعیت گاوها و کیفیت مواد خوراکی و نیز عدم آشنایی آنها با علم تغذیه و جیره نویسی رعایت نمی گردد و در حقیقت بیش از نیاز گاوها به آنها خوراک داده میشود که در این صورت خوراک اضافی مصرف شده از نظر اقتصادی به نفع دامدار نبوده و در سطح وسیع رقم قابل ملاحظه ای اتلاف خوراک بوجود خواهد آمد به عنوان مثال چنانچه هر گاو تنها ٥% بیش از حد احتیاجات خود خوراک دریافت کند تنها در سطح استان تهران که حدود ٨٠٠٠٠ راس گاو شیری دارد به احتساب اینکه مواد خوراکی مورد نیاز روزانه هر راس بطور متوسط ١٥ کیلوگرم میباشد، ٧٥ /0کیلوگرم به ازای هر رأس ماده خوراکی بیش از حد نیاز مصرف خواهد شد که در مجموع روزانه ٦٠٠٠٠ کیلوگرم و سالیانه ٢١٩٠٠٠٠٠ یعنی حدود بیست و دو هزار تن مواد خوراکی ضایع خواهد شد که این موضوع علاوه بر این که بطور غیر مستقیم باعث زیان اقتصادی می گردد سبب چاق شدن گاو بروز اختلالات تولید مثلی نیز خواهد شد و عکس این حالت به علت عدم دریافت غذای کافی شیر گاوها افت نموده و در این صورت چنانچه هر گاو در صورت عدم دریافت غذای 5/0 کیلوگرم افت شیر داشته باشد تنها در استان تهران ٤٠٠٠٠ کیلوگرم و سالیانه ١٤٦٠٠٠٠٠ کیلوگرم کاهش تولید شیر خواهد بود. در همین رابطه نیز علاوه بر این اینکه کاهش تولید شیر بطور مستقیم باعث زیان اقتصادی دامدار می گردد، از طرف دیگر با از بین رفتن بنیه و شادابی گاوها خسارات اقتصادی بر تولیدمثل و دورۀ شیرواری بعدی متصور است.

همچنین با استفاده ازعلم تغذیه براساس جدیدترین دستاورد های علمی، گاوداران ازمواد خوراکی ارزان قیمت مثل کاه، ملاس و ... می تواند پس از غنی سازی در جیره غذایی دام های خود وارد نمایند.

2- نقش رکورد در حذف گاوهای کم بهره و انتخاب گاوهای پربهره

براساس اطلاعات جمع آوری شده و تجزیه وتحلیل داده ها در هر زمان گاوهای کم بهره و پر بهره شناسایی شده و دامدار را در بالا بردن میانگین تولید گله و در نهایت میانگین کلی کشور ادامه و گسترش می یابد همچنین به موازات پیشرفت میانگین تولید گله، گاودار در هر نسل برای جایگزینی گاوهای گله، بهترین تلیسه ها را بر اساس نتایج حاصل از آمار و اطلاعات رکوردگیری، انتخاب و جایگزینی می نماید بطوریکه با ادامه و پیگیری رکوردگیری و کوشش در جهت مرتفع نمودن مشکلات و پیاده نمودن اصول صحیح، نژاد، تغذیه ومدیریت و…سیرصعودی میانگین گله و میانگین گله کلی کشور ادامه خواهد یافت و به موازات بالارفتن میانگین تولید در واحد دام به منظور رفع بخشی ازمشکلات کمبود غذایی، تعداد دام را به تدریج می توان کاهش داد بدون اینکه تولید کاهش یابد.

3-نقش رکورد گیری در برنامه های اصلاح نژادی کشور

باتوجه به اینکه در اصلاح نژاد گاوهای شیری گاونر به علت توانایی بیشتر، از اهمیت زیادی برخوردار است لذا انتخاب گاو نر با ظرفیت ژنتیکی بالا به اطلاعات وسیع، دقیق، وقابل اطمینان از نظر علمی نیاز دارد زیرا دقیق ترین وعملی ترین روش انتخاب گاونر براساس آزمون نتاج استوار است یعنی دختران گاوهای نر باید از نظر تولید مورد بررسی قرار گیرند نظر به اینکه آزمون نتاج براساس اطلاعات حاصل از رکورد تعداد زیادی از دختران گاوهای نر صورت می گیرد گسترش امر رکوردگیری نیز دراینجا روشن می گردد.

تا زمانی که رکوردگیری به روش صحیح وعلمی و در سطح گسترده انجام نگیرد پیاده کردن طرح آزمون نتایج امکان پذیر نبوده و باطبع واردات اسپرم از خارج نیز ادامه خواهد داشت که خود مبلغ قابل ملاحظه ای ارز از کشور را خارج می نماید، به ویژه اینکه در سالهای آینده افزایش تقاضا برای اسپرم ممتاز فزونی خواهدیافت.

بنابراین در ارتباط با طرح آزمون نتاج به منظور بدست آوردن گاوهای نر مولد اسپرم ممتاز نیاز مبرم به گسترش طرح رکوردگیری شیر می باشد.

علاوه بر این مقایسۀ تولید گله های مختلف و محاسبه تولیدات خام، استاندارد شده و میانگین های سالیانه در کل به منظور برآورد معیارهای ژنتیکی مانند وراثت پذیریHERITABILITY تکرار پذیری (reptability) و انواع همبستگی های بین صفات و همچنین مقایسۀ ارزش اصلاحی گاوها در گله های مختلف و انتخاب گاوها بر اساس ارزش اصلاحی حاصله و نیز برآورد ارزش اصلاحی گاوهای نر جوان با استفاده از رکورد دختران فامیل، انجام جفتگیری های تنظیم شده باتوجه به ارزش اصلاحی بهترین گاوهای نر و بهترین گاوهای از نظر صفات مورد نظر صفات و نهایتا" کمک در برنامه انتقال جنین با شناخت بهترین گاوهای دهنده از مهمترین کاربردهای رکوردگیری در برنامه های اصلاح نژاد دام درکشور است.

4- نقش رکوردگیری در بهبود تولیدمثل و کاهش فاصلۀ گوساله زایی

یکی از عوامل لازم برای تولید شیر زایش میباشد زیرا که هر دوره شیرواری همزمان با یک عمل زایمان شروع می شود و در واقع با زیاد شدن تعداد زایمانهای یک گاو، تعداد دورههای شیرواری به طبع تولید کل شیر نیز افزایش می یابد از طرف دیگر نیز با هر زایمان یک راس گوساله تولید میگردد که یکی دیگر از منابع درآمد گاودار است، با کنترل مدیریت تولیدمثل و راهنمایی و ارشاد دامدار میتوان دو زایش را به حد طبیعی رسانده و به این ترتیب مقدار شیر و چربی و تعداد گوساله بیشتری از هر گاو در طول دوران زندگی آن بدست آورد.

در رکوردگیری علاوه بررکوردگیری شیر اطلاعات مربوط به تولیدمثل انفرادی گاوها (زایش، فحلی، تاریخ، باروریی و نوع اسپرم، کنترل آبستنی، خشکی، فاصله دو زایش) جمع آوری گردیده و براساس اطلاعات حاصله زمان هریک از مراحل فوق پیش بینی شده و جهت کنترل و مراقب در هر دوره توصیه های لازم برای هر کدام از گاوها به گاودار داده می شود و نیز ضعف و اشکالات تولید مثلی به گاودار گوشزد و وی را در جهت بهبود بخشی تولید مثل و کاهش فاصله گوساله زایی راهنمایی و ارشاد می نمایند.

5- کنترل ورم پستان

از آنجائیکه اندام تولید شیر پستان گاو می باشد لذا مراقبت از پستان از نظر آلودگی و ورم پستان از مهم ترین کارهای یک گاودار می باشد برای کنترل ورم پستان و آلودگی ها، نمونه شیر گاو (که برای تعیین درصد چربی به آزمایشگاه رکورد ارسال می گردد) از نظر باکتریولوژی آزمایش و در صورت بروز هرگونه علائم غیر طبیعی توصیه های لازم به گاودار داده می شود .

بررسی وضعیت پستان گاو از لحاظ اورام پستانی، امروزه توسط دستگاههای پیشرفته الکترونیکی (cellcount) در سریع ترین زمان مشخص و به دامدار ابلاغ می گردد .

دستگاه مذکور با شمارش تعداد سلول های سوماتیک(اکثرا گلبولهای سفید) در هر میلی لیتر شیر وضعیت گاو از نظر آلودگی به ورم پستان را مشخص می نماید.

بنابراین اگر تعداد سلول ها از حدود معین بیشتر گردد احتمال آلودگی گاو به ورم پستان بیشتر میشود.

میانگین تعداد سلولهای برای ابتلاء به ورم پستان در کشورهای مختلف متفاوت است ولی معمولا در صورتیکه تعداد سلولهای در هر میلی لیتر شیر فراتر از دویست هزار باشد احتمال شروع ورم پستان در گله نیز افزایش می یابد لذا با استفاده از اینگونه وسایل میتوان تعداد سلول های موجود در هر کاریته را شمرده و در صورت افزایش آنها اقدامات لازم به منظور کنترل و کاهش ورم پستان را شروع نمود (معمولادر کانادا گلبول های بیش از ٥٠٠ هزار در هر میلی لیتر شیر را مبتلا به ورم پستان اعلام می نمایند).

6-استفاده دستگاهای تحقیقاتی از اطلاعات رکورد

رکوردگیری شیر مقیاس وسیعی از اطلاعات مربوط به گاوهای شیری در زمینه های تغذیه، تولیدمثل، مدیریت و… را به صورت منظم و دقیق و علمی قابل اطمینان در اختیار مراجع تحقیقاتی اعم از دانشگاه یا سایر دستگاههای تحقیقاتی می تواند قرار دهد .

7- استفاده آموزش وترویج از اطلاعات رکورد

یافته های جدید علمی از مطالعه مستمر اطلاعات در اختیار دستگاهای ترویجی قرار گرفته و از طریق آنها در سطح وسیع به گاوداران منتقل می گردد و از طرف دیگر نیازها و مشکلات گاوداران ازطریق این دستگاهها به مرکز رکوردگیری و مراکز تحقیقاتی ذیربط منعکس می گردد، که این مشکلات مجددا مورد بررسی قرار گرفته و تو صیه های لازم به گاوداران بر می گردد.

 

به طور خلاصه با اجرای رکوردگیری در زمینه های زیر بهبود حاصل خواهد شد.

1-کاهش فاصله گوساله زایی و رسیدن به حد استاندارد و مطلوب

2-صرفه جویی در مصرف مواد خوراکی و بهبود مدیریت

3-افزایش تولید شیر و چربی و مواد جامد شیر

4-کنترل و کاهش ورم پستانی

5-افزایش آگاهی دامداران و آشنا شدن با روش های جدید پرورش و نگهداری گاو

6-تأمین بخشی از منابع اطلاعاتی دستگاههای تحقیقاتی و ترویجی

7-تأمین اطلاعات مورد نیاز در برنامه های اصلاح نژاد گاو

به منظور برآورد تولید دامها مقدار تولید روزانه ) شیر ومحتویات آن( را اندازه گیری و نهایتاً مجموع تولید هر دوره شیردهی مشخص می گردد. بدیهی است که در طی سالیان متوالی و با استفاده از رکورد دوره های مختلف شیردهی توان تولید در طول عمر اقتصادی دام مورد بررسی و ارزیابی قرار میگیرد.

 

برای اینکه برآورد تولید گاوها تخمین درستی از میزان واقعی باشد، مأمورینی از طرف مراکز رسمی (واحدهای رکوردگیری امور دام استانها و تعاونیها) به گاوداریها اعزام شده تا عملیات رکوردگیری را انجام دهند.

مدت رکوردگیری ٢۴ ساعت بوده و در دو روز متوالی از وعده بعد از ظهر شروع و تا صبح روز بعد ادامه می یابد.

 

اطلاعات مورد نیاز برای شروع رکوردگیری:

برای انجام عملیات رکوردگیری در هر واحد دامداری نیاز به اطلاعات زیر است :

– نام گاو

- شماره گاو ( شماره فلزی یا پلاستیکی گوش یا کپل)

- شماره ثبت گاو

- تاریخ تولد

- نام پدر و شماره ثبت آن

- نام مادر و شماره ثبت آن

- نژاد

- نام دامداری و آد آن

- دورۀ شیردهی

- سن گاو

- تاریخ زایش

- تاریخ خشکی

- دفعات تلقیح یا جفتگیری

- تاریخ تلقیح منجر به آبستنی و شماره اسپرم ( گاو نر)در تلقیح اخیر

- شماره گوساله، تک قلو یا دوقلو بودن آن، جنس گوساله، نقص ژنتیکی (اگر داشته باشد) تلفات

 

لازم به ذکر است که تمام اطلاعات مربوطه در فرم های مخصوص رکوردگیری شامل فرمهای مزرعه و انفرادی وارد شده و پس از تکمیل به واحد کامپیوتر ارسال می گردد

قوانین و مقررات رکوردگیری

1-درخواست گاودار، تعاونی گاوداران و یا اتحادیه های گاوداری از مراکز اصلاح نژاد هر استان (از واحدهای رکوردگیری)، مبنی بر انجام رکوردگیری و انعکاس درخواست گاوداران به مرکز اصلاح نژاد دام

2-بررسی درخواست و بازدید از امکانات گاوداری طبق دستورالعمل اجرایی (شیردوشی، بهداشت، شماره خوانای گاو، تاسیسات و ...) توسط کارشناسان واحدهای رکورد و ثبت مشخصات استانها و مرکز اصلاح نژاد دام.

3-انعقاد قرارداد مراکز استانها به نمایندگی از طرف مرکز اصلاح نژاد دام با گاودار، اتحادیه ویا تعاونی گاوداران در صورت حائز شرایط بودن گاوداری

4-ثبت گله و تهیه لیست تطبیقی گاوهای ثبت شده توسط واحدهای ثبت مشخصات و ارائه آن به گروههای رکوردگیری جهت شروع عملیات رکورد

5-قرار گرفتن گاوداری در برنامه جدول تنظیمی رکوردگیری و مشخص نمودن گاوهای که حداکثر ٧۵ روز از زایش آن گذشته باشد (برای شروع اولین رکوردگیری رسمی )

6-شروع عملیات ماهیانه رکوردگیری بر اساس برنامه جداول رکورد

7-کلیه گاوهای شیرده و تلیسه های که زایش نموده اند و حتی گاوهائیکه که در انتقال جنین گیرنده و یا دهنده هستند باید تحت پوشش برنامه رکوردگیری قرار گیرند.

8-تکمیل فرمها و اطلاعات مورد نیاز (مزرعه، زایش، خشکی و تلقیح و ...)

9- حداقل فاصله زمانی برای برداشتن نمونه شیر پس از زایش برای تعیین درصد چربی ٣ برای تعیین پروتئین ٩ روز میباشد.

10 -فاصله زمان بین دو تست متوالی حداقل ٢۶ و حداکثر ٣۵ روز میگردد.

10 - هر گله حداقل ١٠ بار در سال رکوردگیری گردد.

12- اگر گاوی در طول دوره شیردهی سقط کند آن دوره ادامه یافته ولی اگر سقط در زمان خشکی باشد روز بعد از سقط اولین روز دوره جدید شیرواری محسوب میگردد

روشهای مختلف انجام رکوردگیری شیر:

الف- روش دستی

ب- روش استفاده از شیردوشهای یک یا دو واحدی سیار

ج- روش میلکومتر

د- روش سیستمهای جاردار

 

الف- روش دستی

این روش بیشتر در مناطقی که بوسیله دست گاوها را می دوشند مورد استفاده قرار میگیرد در این روش شیر دوشیده شده وزن شده و پس از یادداشت کردن وزن دقیق، آن را بوسیله همزن کاملاٌ مخلوط کرده تا چربی در آن یکنواخت شود. سپس مقداری از شیر را در شیشه های نمونه برداری ریخته و برای آنالیز به آزمایشگاه ارسال می گردد.

 

ب- روش استفاده از شیردوشهای سیار

معمولاٌ در این روش شیر بوسیله دستگاه دوشیده شده و در داخل مخزن آن جمع می گردد. بعضی از این مخازن مدرج بوده و میتوان وزن را از روی ظرف حاوی شیر مشخص نمود و بعضی دیگر مدرج نیستند و برای این کار لازم است پس از دوشیدن گاو، شیر حاصله را توزین نمود.

 

ج- روش میلکو متر

در سیستمهای شیردوشی خطی، شیر به صورت مستقیم به سردکن منتقل می شود. در این شیردوشها لازم است برای رکوردگیری از دستگاه میلکومتر استفاده شود. میلکومتر باید بین شیر خروجی از خرچنگی و لوله انتقال شیر به سردکن قرار گیرد. در این حالت شیر در هنگام دوشیده شدن به نسبت معینی داخل میلکومتر شده و بقیه مستقیماٌ به سردکن می ریزد. با توجه به ستون مدرج میلکومتر مقدار شیر تولیدی مشخص می گردد. در میلکومترها امکان نمونه گیری از شیر نیز وجود دارد.

 

د- سیستمهای جاردار

این شیردوشها بسیار متنوع بوده و توسط شرکتهای مختلف در مدلهای مختلف ساخته می شوند. رکوردگیری در این روش به دلیل مدرج بودن جارهابه راحتی انجام می شود زیرا هر شیشه جاردار مخصوص یک گاو بوده و شیر دوشیده شده در داخل این شیشه ها جمع می شود. در این سیستم نمونه برداری از شیر نیز به سادگی امکان پذیر است

...متاسفانه منابع مشخص نبود ...

[/TD]

[/TR]

[/TABLE]

 

[پسری از بابلسر 1800]

[TABLE=class: cms_table_docnopaneopen]

[TR]

[TD=colspan: 4]

اثر طول دوره ی روشنایی روزانه و هورمون رشد (تروپست)بر تولید شیر در گاوها

کنترل تولید مثل در گاو شیری

[TABLE=class: cms_table]

[TR]

[TD]

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام

[/TD]

[TD]

۳۰ دي ۱۳۹۰

[/TD]

[/TR]

[/TABLE]

 

مقدمه:

هورمون رشد که هورمون سوماتوتروپیک یا سوماتوتروپین (bst) نیز نامیده میشود ٬در گونه های مختلف بین 178 تا 196 اسید آمینه داشته و با تاثیر گذاری بر روی همه ی سلول های بدن به ویژه استخوان و ماهیچه ٬برای ادامه ی رشد خطی بدن لازم است . این هورمون از قسمت قدامی غده ی هیپوفیز ترشح میشود وحدود 30 تا 40 درصد سلولهای این ناحیه از نوع سوماتوتروپ هستند که هورمون رشد را ترشح میکنند . ترشح زیاد این هورمون پیش از بلوغ موجب رشد بیش از اندازه استخوانها شده و حالت ژیگانتریزم را به وجود می آورد ٬ در حالی که ترشح زیاد پس از بلوغ باعث ناهنجاری های آکرومگالی که با پهن شدن استخوانها همراه است ٬خواهد شد و کمبود آن طی دوران ابتدایی زندگی باعث بروز ناهنجاریهایی در رشد و کوتولگی می شود .

 

اثر متابولیک هورمون رشد :

از جمله اثرات متا بولیک می توان به ذکر موارد زیر اکتفا نمود :

1- افزایش میزان سنتز پروتئین در کلیه سلولهای بدن که اثر را با افزایش در سرعت انتقال اسیدهای آمینه به سلول بدن اعمال می کند وموجب افزایش سنتز پروتئین ونگهداری ازت در بدن میشود .

2- افزایش فراخوانی اسیدها ی چرب از بافت چربی ٬ افزایش اسیدهای چرب آزاد در خون و افزایش استفاده از اسیدهای چرب برای تولید انرژِی

3- کاهش میزان مصرف گلوکز در سراسر بدن.این هورمون سبب کاهش چربی در لاشه و افزایش میزان گلوکز خون نیز میگردد ٬به این ترتیب در واقع هورمون رشد پروتئین های بدن را افزایش میدهد ٬ذخایر چربی را به مصرف می رساند و کربوهیدرات ها راحفظ می کند . دراین مقاله مشخص خواهد شد که روش های مختلف نوردهی مصنوعی به همراه تزریق هورمون رشد (سوماتوتروپین گاوی)بر روی گاوهای شیری تا چه حد می تواند در افزایش تولید شیر ٬چربی تصحیح شده (fcm) ٬ پروتئین و لاکتوز شیر نقش داشته باشد . در آزمایشی به مدت 140 روز بر روی 40 گاو شیری که از لحاظ شیر دهی (dim) با هم برابر بوده و بیشتر از 70 روز از تولید شیر آنها می گذشت ٬با استفاده از 4 گروه آزمایشی که شامل : دوره ی روشنایی روزانه ی طبیعی روشنایی روزانه ی طبیعی به همراه تزریق عضلانی روزانه 14 میلی گرم هورمون ٬روشنایی طولانی (18 ساعت روشنایی و 6 ساعت تاریکی مطلقاز 5 صبح لغایت 23) ٬روشنایی طولانی به همراه تزریق عضلانی روزانه 14میلی گرم هورمون بود٬انجام شد ٬ مشخص شد که استفاده از 18 ساعت روشنایی 6 ساعت تاریکی در مقابل حالت معمول روشنایی میتواند به مقدار 9/1 کیلو گرم در روز ٬فاکتور تصحیح چربی شیر را افزایش دهد . این در حالی است که استفاده از ساعت های بیشتر روشنایی طی روز به همراه تزریق هورمون می تواند فاکتور تصحیح شیر را تا 7/7 کیلوگرم در روز افزایش دهد. تولید شیر بیشتر و تداوم شیر دهی از جمله راههای رسیدن به آن ٬ استفاده از اثر تحریکی ترشح شیر (شیر سازی ) از تزریق هورمون می تواند باشد . در این مقاله مشخص شد که استفاده از روشنایی طولانی نسبت به روشنایی طبیعی میتواند شیر را در 8 تا 10 درصد در گاوها افزایش دهد و بیش از ترکیب روش های 3 بار دوشش روزانه و تزریق 14 میلی گرم هورمون رشد (تروپست)٬سبب افزایش افزایش تولید شیر خواهد شد . به طوری که در سایر کتابها و مقالات نیز به این موضوع اشاره شده است که تزریق هورمون به گاوهای شیر ده سبب افزایش تولید شیر شده و استفاده از این هورمون به همراه پرولاکتین جهت رشد پستانها ٬ضروری است وتداوم شیر دهی در گاو نیز بیشتر به این هورمون وابسته است . افزایش ماده خشک مصرفی (dmi) در گروه هایی که از 18 ساعت روشنایی در روز استفاده می کردند نسبت به روشنایی معمولی مقدار 800 گرم در روز بود و در همین شرایط به همراه استفاده از هورمون رشد ٬مقدار ماده ی خشک مصرفی تا 2 کیلوگرم در روز افزایش داشت .

مطلب فوق میتواند یکی از دلایل افزایش در تولید شیر ٬متعاقب مصرف خوراک بیشتر باشد . در حال حاضر نتایج آزمایشها نشان میدهد که استفاده از هورمون و یا طول روشنایی روزانه ی بیشتر هر کدام به تنهایی می تواند منجر به تولید بیشتر شیر شود ولی از ترکیب این دو روش با هم نتایج بهتری حاصل میشود . استفاده از هورمون رشد با جا به جایی ذخیره ی انرژی در بدن گاوها٬به افزایش شیر کمک میکند و هر گونه کاهش در بالانس انرژی را توسط افزایش در مصرف ماده ی خشک جبران میکند .

همچنین در کل روش های مورد استفاده ی آزمایشی ٬تفاوتی از نظر آماری در لاکتوز و پروتئین شیر مشاهده نمی شود .

نتیجه :

استفاده از دوره ی روشنایی طولانی هورمون رشد به طور مستقل سبب افزایش در تولید شیر گاوهای شیر ده بود. نتایج مطالعات کنونی پیشنهاد کرد که ترکیبی از روشهای فوق به همراه 3 بار دوشش روزانه تاثیر به سزایی روی تولید شیر ٬تحریک وترشح شیر و افزایش در ماده ی خشک مصرفی داشته است

[/TD]

[/TR]

[/TABLE]

 

[پسری از بابلسر 1800]

[TABLE=class: cms_table_docnopaneopen]

[TR]

[TD=colspan: 4]

ترجمه : مهندس کمال سلماسی

نکات مهم برای مدیریت گاوهای نزدیک زایمان

[TABLE=class: cms_table]

[TR]

[TD]

مزرعه - شماره 72

[/TD]

[TD]

۰۵ آبان ۱۳۹۰

[/TD]

[/TR]

[/TABLE]

 

گاوها هرچه به زمان زایمان و آغاز دوره شیر دهی جدید نزدیک تر می شوند ٬ دچار تنش یااسترس بیشتری می شوند . در خلال این دوره ی انتقال ٬ بسیاری تغییرات بیولوژیکی جهت مراحل مختلف زایمان و شروع شیر دهی رخ میدهد و البته تغییرات عمده تری در روش مدیریت این دوره نیز انجام می شود که مزید بر استرس های بیولوژیکی می باشد .

همانگونه که همگان قبول دارند ٬ دوره ی انتقال دوره ی بسیار حساس در جهت پیشگیری از مجموعه مشکلات دام می باشد . با وجود تلاش بسیار حساس در جهت پیشگیری از مجموعه مشکلات دام می باشد . با وجود تلاش بسیار متخصصین عملی تغذیه ی گاو و محققین دانشگاهی ٬ مشکلات اوایل دوره ی شیر دهی همچنان وجود دارد . یک توصیه عملی بسیار معمول این که دریافت مواد غذایی توسط دام را قبل از زایمان باید تحت نظر گرفت . دریافت غذا به ویژه در هفته ی آخر قبل از زایمان یک مسئله طبیعی است .

سه هفته قبل از زایمان دریافت ماده ی خشک گاو وتلیسه ی شکم اول حدود 1.9 و1.7درصد وزن بدن آن می باشد ولی تفاوت های عمده ای از یک گله تا گله دیگر از نظر در یافت ماده ی خشک دیده شده است . متاسفانه زمانی که نیاز گاو به مواد غذایی جهت رشد جنین و آماده شدن سیستم پستانی برای دوره ی شیر دهی بعدی افزایش می یابد ٬اشتهای گاو کاهش پیدا می کند . به همین علت توصیه ی افزایش دادن دریافت ماده ی خشک (مواد غذایی) به نظر منطقی می آید.

حدود 10 سال قبل تحقیقی انجام شده که در آن گاوهایی که به طور طبیعی قبل از زایش ٬ کاهش دریافت غذایی داشتند با گاوهایی که به طور دستی تغذیه ی اجباری شدند (به صورتی که دریافت ماده ی خشک آنها کاهش نیافت ) مقایسه گردیدند ٬ گاوهایی که به طور اجباری تغذیه شده اند ٬ تمام پس مانده ی آخور آنها به صورت دستی وارد شکمبه آنها شد (از طریق فیستول بادریچه ی تعبیه شده ). در مقایسه گاوهائی که تغذیه اجباری داشتند و دریافت ماده خشک آنها کاهش نداشت ٬وضعیت آنها پس از زایمان بهتر از گروه شاهد بود . چربی کمتری در کبد و کتون کمتری در خون داشتند و آنها شیر بیشتر و با درصد چربی بالاتری تولید کردند . برداشت منطقی از این تحقیق افزایش مقدار در یافت ماده ی خشک در قبل از زایمان بود .

شواهد قوی وجود دارد که احتمال برداشت دیگری از نتایج تحقیق فوق را تقویت می کند . تحقیقاتی در دانشگاه ایلینویز و اخیراً در دانشگاه فلوریدا انجام گردیده که نتیجه گیری جدیدی را عرضه می کند و آن این محدودیت تغذیه در دوره ی انتقال (دوره ی خشکی ) به خوبی تغذیه اجباری یا تغذیه آزاد پاسخ داده است . تحقیق دانشگاه ایلینویز نشان داد که چربی کبد گاوهای تغذیه شده با روش محدودیت ٬ کمتر بوده و پس از زایمان دریافت ماده ی خشک آن ها بالاتر رفته است .

جهت دستیابی به پاسخ واقعی ٬ نیاز به بررسی مجدد نتایج مطالعه ی تغذیه اجباری و تحقیقات انجام شده در دانشگاه های ایلینویز و فلوریدا داشتیم .

پس از بررسی نتایج تحقیق قبلی خود که در آن گاوها به روشی تغذیه شده بودند که موجب تفاوت فاحشی در دریافت ماده خشک گاوهای خشک نزدیک زایش گردید به این نتیجه رسیدیم که نتایج تحقیق ما هیچ گونه رابطه ای میان میانگین دریافت ماده ی خشک 3 هفته ی آخر آبستنی و مقدار چربی جمع شده در کبد پس از زایمان را نشان نداد ولی رابطه معنی داری را بین کاهش دریافت غذا در سه هفته آخر آبستنی و مقدار چربی جمع شده در کبد پس از زایمان گاوها را نشان داد . بدین معنی که هر چه دریافت غذا کاهش بیشتری داشت جمع شدن چربی در کبد بیشتر بود . در تحقیق اولیه ی ما تغذیه ی اجباری به ما این امکان را داد که دریافت غذا را به حداکثر برسانیم وهمچنین در جهت پیشگیری از کاهش دریافت مواد غذایی در قبل از زایمان کمک زیادی کرد و اکنون با پدیده های نوین توصیه می گردد بالا بردن دریافت غذا به سمت حداکثر ٬ جهت سلامتی و تولید خوب گاو پس از زایمان ضروری نیست . شاید بهتر باشد در دوره ی قبل از زایمان سعی و تلاش در جهت دریافت مواد غذایی شود تا بالا بردن دریافت مواد غذایی .

در یافت بالاتر ماده ی خشک زیان آور نیست و نباید علیه این کار تبلیغ گردد ولی اگر گاوها نتوانند مقدار دریافت ماده ی خشک را در خلال دوره ی زایمان ادامه دهند در معرض خطر بیشتری قرا ر خواهند گرفت . پر واضح است که امکان نگهداری اشتهای کل گاوها وجود ندارد و متاسفانه تحقیقات کافی در این خصوص وجود ندارد تا بتوان استراتژی مناسبی را در جهت جلوگیری از کم شدن دریافت ماده ی خشک ارایه نمود . تنها توصیه های منطقی را می توان قبول کرد و بکار برد . در دوره ی قبل از زایش یا دوره خشکی نزدیک زایمان به طور طبیعی گاو غذای کمتر می خورد بنابر این پیشگیری از هر مسئله ای که باعث کاهش بیشتر دریافت غذا گردد٬بسیار مهم و حیاتی است .

مهم ترین نکات جهت یادآوری :

· جایگاه گاوهای نزدیک زایمان را متراکم نکنید . این مشکل معمول گاوداری هاست به ویژه گاوداریهای توسعه یافته و در تهیه ی جایگاه مناسب جهت گاوهای در حال انتقال موفق نشده اند . تراکم جمعیت در جایگاههای با Free-stall 90% تعداد جایگاه آزاد انفرادی است . در جایگاه های بدون free-stall و باز حدود 30 متر مربع (مسقف و آزاد )برای هر گاو باید در نظر گرفته شود .

· از جابه جایی بیش از حد پیشگیری کنید . محیط های جدید و گروه جدید گاو ایجاد تنش می کند . داشتن گروه های متعدد لزوماً یک حسن نیست . به ویژه از جابه جایی گاو وتلیسه قبل از زایش باید اجتناب شود .

· گاو و تلیسه را در صورت امکان جدا از هم نگهدارید . با این که حساسیت تلیسه نسبت به گاو در برابر مشکلات کم تر است ولی اگر در محل غذاو آخور قادر به رقابت با گاو نباشد با جدا سازی آنها این مسئله ایجاد مشکل نخواهد کرد .

· از تغییر شدید جیره ی غذایی اجتناب گردد . به خصوص از افزودن ناگهانی مواد غذایی که خوش خوراک نیستند از قبیل (پودر خون٬ چربی) جلوگیری شود . دوره ی انتقال زمان خوبی جهت تغذیه دام با علوفه ی خراب یا کپک زده نیست .

· از غذای کاملاً مخلوط جهت تغذیه ی گاوهای نزدیک زایش استفاده گردد تا قابل جدا سازی و و انتخاب گاو نباشد . بدین وسیله از مصرف نشاسته و کنسانتره بیش از حد جلوگیری خواهد شد و حتی مواد غذایی غیر خوش خوراک را به این روش می توان به گاو خوراند .

· از تنش گرمایی جلوگیری کنید . به طور معمول به گاوهای شیری از این نظر رسیدگی می شود و نباید گاوهای نزدیک زایمان را فراموش کنید .

· آب تازه و به مقدار کافی در اختیار گاوها قرار دهید . روش تغذیه محدود کننده ی مقدار غذا یک امتیاز است به خصوص برای گاودارا نی که نمی توانند مقدار بالای دریافت غذا در گروه گاوهای نزدیک زایمان را انجام دهند و یا گاودارانی که ترجیح میدهند به طور اجبار دریافت ماده غذایی را بالا ببرند . با محدود نگه داشتن در یافت غذا ٬ احتمال کاهش شدید اشتها و دریافت ماده ی خشک در نزدیک زایمان افزایش می یابد . از نقطه نظر علمی کاربردی محدود کردن در یافت غذا بسیار ساده و قابل انجام است و تنها با افزایش فیبر انجام می شو د . تعداد زیادی مطالعه و تحقیق نشان داده اند که دریافت غذا توسط گاو نزدیک زا Close-up ارتباط زیادی به مقدار فیبر جیره دارد . برای موفق شدن در محدود کردن غذای دریافتی باید غذا را در آخور ها با گردن گیر و یا در Stanchion انجام داد . در صورتی که تغذیه به طو ر گروهی انجام شود٬ رقابت موجب خواهد شد که تعدادی گاو غذای بسیار محدودی در یافت کنند و تعدادی دیگر به طور غیر محدود غذا بخورند . متاسفانه به اندازه کافی مطالعه و تحقیق در این رابطه که سطح فیبر جیره و مقدار جیره ی گاو های نزدیک زا چقدر باشد تا با کمترین استرس و به آرامی دوره ی انتقال توسط گاو طی شود ٬ انجام نشده ولی به هر حال مدارک کافی وجود دارد که اشاره به تغذیه ی جیره با انرژی بالا (برای گاو close-up (Mcal/nei/b/dm 0/72-0/70 ٬ (34-40 درصد کربوهیدرات غیر فیبری NFC و حداقل 32/0 NFC )که البته این توصیه صد درصد و تضمین علیه حل مشکلات پس از زایش نیست. پیدا کردن راه و روش صحیح برای گله ی شما همیشه ساده نمی باشد ولی اجازه ندهید که چند مشکل کوچک سد راه شما جهت رسیدن به پاسخ صحیح شود .

[/TD]

[/TR]

[/TABLE]

 

 

 

[پسری از بابلسر 1800]

[TABLE=class: cms_table_docnopaneopen]

[TR]

[TD=colspan: 4]

ترجمه : محمّد ملکان عضو باشگاه پژوهشگران جوان و انجمن علمی دامپزشکی - زیر نظر: دکتر مهران فرهودی مقدم

تشخیص آبستنی بر مبنای میزان غلظت پروژسترون مدفوع در تلیسه های گوشتی، شیری و گاوهای گوشتی

[TABLE=class: cms_table]

[TR]

[TD]

انجمن متخصصین علوم دامی خراسان

[/TD]

[TD]

۲۸ آبان ۱۳۹۰

[/TD]

[/TR]

[/TABLE]

 

خلاصه مقاله :

مطالعه حاضر به منظور بررسی امکان تشخیص آبستنی به واسطه اندازه گیری پروژسترون مدفوع در تلیسه های گوشتی و شیری و گاوهای گوشتی صورت پذیرفته است. نمونه های مدفوع که از طریق رکتوم در روزهای 24-18 بعد از تلقیح مصنوعی یا روزهای 17-11 پس از انتقال جنین جمع آوری شده بود ، پس از مخلوط شدن با متانول، آنقدر تکان داده شد تا محلول گشت. بعد از سانتریفیوژ شدن ، مایع شناور سطحی توسط اتر خارج گشت و در پی آن پروژسترون به روش

ELISA

بررسی شد. تمام گاوهای آبستن غلظت پروژسترون مدفوعی بیش از

ng

50 در هر گرم مدفوع را در روزهای 24-18 بعد از تلقیح مصنوعی (

AI

) یا فحلی نشان دادند. با این وجود درگاوهای غیر آبستن میزان غلظت پروژسترون مدفوع بین 5 تا

ng

180 در هر گرم مدفوع مشاهده شد. در گاوهای غیر آبستن ، درصد گاوهایی که کمتر از

ng/g

50 پروژسترون در هر گرم مدفوع داشتند در مقایسه با تعداد مجموع 37 تا 60% در روزهای 20-18 بود. در حالیکه این مقادیر به بیش از %70 و تا حداکثر 1/78% در روز 23 افزایش یافتند.

زمانیکه

cut-off

value

،

ng

50 در هر گرم در نظر گرفته شد، حساسیت و دقت تستهای مثبت آبستنی کمتر از 70% در روزهای 24-21 و در مورد تستهای منفی آبستنی در روزهای 24-18 ، 100% بود و در مورد غلظت پروژسترون مدفوعی گاوهای آبستن و غیر آبستن در روزهای 24-19 تفاوت معنی داری وجود داشت.

نتایج فوق حاکی از آن است که مدفوع می تواند جایگزین پلاسما و شیر برای اندازه گیری پروژسترون و تشخیص آبستنی در تلیسه ها و گاوها باشد.

رئوس مطالب:

1- مقدمه

2- مواد مورد نیاز و روشها

2-1- حیوانات و جمع آوری نمونه ها

2-2- استخراج پروژسترون و آزمایشات

2-3- آنالیز آماری

3- نتایج

4- بحث

5- منابع

1- مقدمه :

تشخیص آبستنی در مدیریت و پرورش گاوها ضروری است و در گذشته از طریق روشهایی همچون : ملامسه از طریق رکتوم درروزهای 40-35 بعد از تلقیح مصنوعی ، تعیین پروژسترون پلاسما یا شیر در روزهای 23-19 بعد از تلقیح، آزمایشات اولترا سونوگرافی در حدود روز 30 بعد از تلقیح و تعیین استرون سولفات شیر بعد از 105 روز ، صورت می گرفته است. اگرچه تعیین پروژسترون آنقدر اقتصادی نیست که بجای روش عدم برگشت (به فحلی) و ملامسه از طریق رکتوم استفاده شود ولی ما را قادر می سازد تا مراحل آبستنی را خیلی سریعتر از روش ملامسه از طریق رکتوم تشخیص دهیم. به منظور اندازه گیری پروژسترون ، شیر بدلیل اینکه با روش غیر تهاجمی (

non-invasive

) از گاوها جمع آوری می شود، نمونۀ مناسبتری نسبت به پلاسما می باشد ولی گرفتن نمونۀ شیر در تلیسه های گوشتی و شیری غیر ممکن است و همچنین جمع آوری شیر در گاوهای گوشتی نسبت به گاوهای شیری نیز مشکلتر می باشد.

علاقمندیهای روزافزونی در بکارگیری از آنالیز هورمونهای مدفوع وجود دارد زیرا اولاً به عنوان یک دستاورد ثانویه برای ارزیابی غدد درون ریز می باشد و ثانیاً بخاطر سهولت نسبی جمع آوری نمونه از حیوانات است.حضور مقادیر قابل اندازه گیری از استروئیدهای تناسلی در مدفوع گاو و دیگر حیوانات شناخته شده است.

Schwarzenberger

در سال 1996 کشف کرد که پروژسترون قبل از دفع مدفوع متابولیزه می شود و پروژسترون متابولیزه نشده فقط در میزان محدودی از مدفوع قابل شناسایی می باشد. بنابراین برای کنترل و تنظیم اعمال جسم زرد، از یک آنتی بادی بر علیه مشتقات پروژسترون(20-

oxo-pregnane

) استفاده شد. ما همچنین ، برای تعیین مراحل سیکل فحلی از اندازه گیری پروژسترون غیر متابولیزه مدفوعی گاوهای گوشتی استفاده کردیم. با این وجود در مطالعۀ حاضر تلاش کردیم تا از روش تست

ELISA

برای پروژسترون مدفوعی استفاده کنیم. این امر به ما کمک کرد تا آبستنی را در تلیسه های گوشتی و شیری و گاوهای گوشتی خیلی زودتر تشخیص دهیم.

2- مواد و روشها

2-1- حیوانات و جمع آوری نمونه ها :

در مطالعۀ حاضر از تلیسه ها و گاوهای گوشتی سیاه ژاپنی (

n= 35, age1-9year, parity= 0-6

) ، دورگه تلیسه ها و گاوهای سیاه ژاپنی و هلشتاین- فیریزین ((

n=11, age3-9year

,

parity= 0-1

و تلیسه های هلشتاین – فیریزین (تک قلوزا ،یک ساله

n=34

,) که از مرکز علمی

setouchified

دانشگاه هیروشیما و فارمهای شیری خصوصی تهیه شده بودند، استفاده شد. گاوها در ارتباط با

Animal

care/ethics committee

(کمیته رفتارشناسی/ مراقبت از حیوانات) دانشگاه هیروشیما تغذیه شدند. از بین گاوها و تلیسه ها ، 15 راس توسط انتقال جنین و مابقی از طریق تلقیح مصنوعی آبستن شدند. در تلیسه ها و گاوهایی که تحت عمل انتقال جنین قرار گرفتند ، نمونه گیری از روزهای پس از فحلی آغاز شد. نمونه های مدفوع تمام گاوهایی که تلقیح مصنوعی شدند در بین روزهای 24-18 و در مورد گاوهایی که تحت عمل انتقال جنین قرار گرفتند در بین روزهای 17-11 جمع آوری شدند. نمونه های مدفوع مخرجی یا مدفوعی که بلا فاصله از روده تخلیه شده بود با دستکش لاستیکی جمع آوری و در کیسه های نایلونی قرار داده شدند و سپس در دمای 30- درجه سانتی گراد تا زمان آزمایش فریز شدند. نمونه های خون نیز در روز 21 از 18 حیوان به منظور مقایسه غلظت پروژسترون خون و مدفوع گرفته شدند. خون مورد نیاز از سیاهرگ دمی توسط لولۀ خلا 10 میلی لیتری هپارینه گرفته شد. پس از سانتریفیوژ شدن با ×

g

1700 برای 15 دقیقه ، پلاسمای جدا شده در دمای 30- درجه سانتی گراد تا زمان آزمایش نگهداری شد.

2-2- استخراج پروژسترون و آزمایشات :

نمونه های مدفوع مورد نیاز همانگونه که در بالا شرح داده شد ، استخراج شدند. آنتی بادی ضد پروژسترون در یک خرگوش تولید شد. پراکسیداز گز کوهی (

Horseradish

) با کربوکسی متیلوکسیم پروژسترون(سیگما)(

progetron carboxy

methyloxime

) توسط واکنش انهیدرید در هم آمیخته شدند. واکنش متقابل آنتی بادی با پروژسترون ، 5آلفا پرگناندیون ، 20بتا هیدروکسی پروژسترون ، دی اکسی کورتیکو استرون ، پرگنِنُولون ، 5 بتاپرگنن-3آلفا- اُل- 20-1 و 17 آلفا هیدروکسی پروژسترون به ترتیب 100% ، 8/5% ، 7/0% ، 62/0% ، 2/0% ، 1/0% و 05/0% بود. حساسیت و دقت آزمایش

ng

0055/0 به ازای هر میلی گرم برآورد شد. در روزهای 21 تا 24 بعد از آبستنی ، حساسیت و دقت آزمایشات پروژسترون مدفوع در مطالعۀ حاضر 79-71% بود. این نتایج با 72 و 77% که از آزمایشات پروژسترون شیر بدست آمده ، قابل مقایسه بود. بنابراین حساسیت و دقت آزمایشات تشخیص آبستنی با استفاده از نمونه های مدفوع هم تراز استفاده از نمونه های شیر می باشد و در نهایت این نتایج سبب اعتبار آزمایشات پروژسترون مدفوع می شوند.

در گاوهای غیر آبستن غلظت پروژسترون مدفوع در روزهای 24-18 کمتر از

ng/g

50 بود. در نتیجه تمام نمونه های با غلظت پروژسترون کمتر از

ng/g

50 ، از حیوانات غیر آبستن جمع آوری شده بودند. حساسیت و دقت آزمایشات منفی تشخیض آبستنی در بین روزهای 18 تا 24 ، 100% بود. حساسیت و دقت این آزمایشات با 94% از گزارشات

Rajamahendran(1993

) و به ترتیب با 94 ، 97 و 100% گزارشات

Grown(1992

) ،

Penington

(1985) ،

nakao(1982

) در مورد شیر ، قابل مقایسه یا بالاتر بودند. این نتایج بیانگر تشخیص دقیق گاوهای غیر آبستن با استفاده از تعیین میزان غلظت پروژسترون مدفوع در روزهای 18 تا 24 بعد از تلقیح مصنوعی یا فحلی می باشد و بعلاوه تنها یک نمونۀ با غلظت پروژسترون کمتر از

ng/g

50 برای تشخیص گاو غیر آبستن کافی است حتی اگر نمونه هایی با غلظت پروژسترون بیش از

ng/g

50 در روزهای بعد از یک حیوان بدست آید. بیش از 40% گاوهای غیر آبستن در روزهای 18 تا 20 دارای غلظت پروژسترون مدفوعی بیش از

ng/g

50 بودند ، اگر چه این درصدها در روز 23 به حداقل 4/19% کاهش یافت. این واقعه احتمالاً بدین علت است که گاوها به علت طولانی شدن فاز لوتئال و یا با مرگ جنین یک جمع شدن تاخیری جسم زرد را نشان دهند و نیز ممکن است ناشی از دفع پروژسترون به مدفوع باشد. مدت زمانیکه طول می کشد تا مواد حاصل از متابولیسم پروژسترون و استروژن بین پلاسما و مدفوع تبادل شود در گاوها و خوک گزارش شده بود.

بر طبق گزارشات آیسوب در مورد گاوها ، مدت زمان لازم برای جابجایی پروژسترون پلاسما و مدفوع برای هر گاو متفاوت است (2- 0). به علت اینکه غلظت پروژسترون در روزهای 20-18 بعد از تلقیح مصنوعی یا فحلی هنوز در حال افزایش است ، تشخیص آبستنی باید در حدود روز 23 بعد از باروری صورت گیرد. راه حل دیگر می تواند ارزیابی غلظت پروژسترون مدفوع در روزهای بعد مثلاً روزهای 27 و 28 باشد. نمونه برداری در روزهای متفاوت اگرچه نیازمند زمان و کار بیشتری است ولی باعث افزایش دقت تشخیص آبستنی می شود.

هنگامیکه غلظت پروژسترون مدفوع و پلاسما مقایسه شد ، در 5 راس از 11 گاو غیر آبستن میزان غلظت پروژسترون هم در پلاسما و هم در مدفوع کاهش پیدا کرده بود. این حقیقت ممکن است بدلیل یک فاز لوتئالی کوتاه همراه با تخمک گذاری باشد. بعلاوه در 4 راس از گاوهای غیر آبستن غلظت پروژسترون پلاسما در سطح بالا رونده باقی ماند. این گاوها ممکن است یک فاز لوتئالی طولانی یا جنین مرده داشته باشند.

متوسط غلظت پروژسترون مدفوعی گاوهای آبستن از روز 20 تا 24 به دلایل نامعلومی کاهش یافت. کاهش غلظت پروژسترون شیر در گاوهای غیر آبستن در حدود روز 21 در مطالعات دیگر مشاهده شده بود.

تلیسه ها و گاوهایی که دارای پروژسترون مدفوعی بیش از

ng/g

50 بودند ، آبستن در نظر گرفته شدند. هچنین برای تشخیص مرحلۀ آبستنی ، نتایج بدست آمده با نتایجی که دامپزشکان با تجربه از طریق روش ملامسه از طریق رکتوم در روزهای 40-30 بدست آورده بودند ، مقایسه شد.

2-3- آنالیز آماری :

تفاوتهای میان غلظت پروژسترون مدفوعی بین گاوهای آبستن و غیر آبستن در روزهای بعد از تلقیح مصنوعی و فحلی توسط

ANOVA

دوطرفه و به دنبال آن توسط تست

Duncan’s

آنالیز شد. با این وجود از یک آزمون یک طرفه

ANOVA

برای ارزیابی غلظت پروژسترون مدفوعی بین نژادها استفاده شد. از آزمون مربع کای برای معنی دار کردن درصد گاوهای دارای پروژسترون مدفوعی بیش از

ng/g

50 در روزهای بعد از تلقیح مصنوعی یا فحلی ، استفاده شد. به امکان کمتر از 05/0 بطور واضح و متفاوتی پرداخته شد.

3- نتایج :

تمام حیواناتی که متعاقباً آبستن تشخیص داده شدند ، مدفوعی با غلظت پروژسترون بیش از

ng/g

50 در روزهای 24- 18 تولید کردند. با این وجود حیواناتی که متعاقباً به عنوان غیر آبستن شناخته شدند دارای غلظت پروژسترون مدفوعی بین 5 و

ng

180 به ازای گرم مواد مدفوعی دارا بودند. تمام گاوهای با غلظت پروژسترون مدفوعی کمتر از

ng/g

50 غیر آبستن بودند.

غلظت پروژسترون مدفوعی

ng/g

50 به عنوان

cut-off

value

برای تشخیص آبستنی محاسبه شد. اطلاعات مربوط به حساسیت و دقت آزمایشات آبستنی مثبت و منفی در روزهای مختلف در جدول

1

گنجانده شده است. تشخیص آبستنی مثبت در روز 19 ، کمتر از 65% بود که این نتایج در روزهای 24-21 تا بیش از 70% افزایش یافت. هیچ تفاوت آشکاری در حساسیت و دقت آزمایشات مثبت تشخیص آبستنی در بین روزها وجود نداشت(05/0 >

P

) . حساسیت و دقت تشخیص گاوهای غیر آبستن در طول روزهای 18 تا 24 ، 100% بود.

جدول 1 : حساسیت و دقت تشخیص آبستنی بر مبنای غلظت پروژسترون مدفوعی گاوها

[TABLE=class: cms_table_MsoNormalTable]

[TR]

[TD=width: 75, bgcolor: transparent]

آبستنی

[/TD]

[/TR]

[/TABLE]

 

[TABLE=class: cms_table_MsoNormalTable]

[TR]

[TD=width: 75, bgcolor: transparent][/TD]

[/TR]

[/TABLE]

 

[TABLE=class: cms_table_MsoNormalTable]

[TR]

[TD=width: 75, bgcolor: transparent][/TD]

[TD=width: 436, bgcolor: transparent, colspan: 7]

حساسیت و دقت (%) در روزهای بعد از تلقیح مصنوعی یا فحلی

[/TD]

[/TR]

[/TABLE]

 

[TABLE=class: cms_table_MsoNormalTable]

[TR]

[TD=width: 436, bgcolor: transparent, colspan: 7][/TD]

[TD=width: 79, bgcolor: transparent]

نتایج

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 75, bgcolor: transparent]

[/TD]

[TD=width: 51, bgcolor: transparent]

18

[/TD]

[TD=width: 65, bgcolor: transparent]

19

[/TD]

[TD=width: 65, bgcolor: transparent]

20

[/TD]

[TD=width: 65, bgcolor: transparent]

21

[/TD]

[TD=width: 65, bgcolor: transparent]

22

[/TD]

[TD=width: 65, bgcolor: transparent]

23

[/TD]

[TD=width: 60, bgcolor: transparent]

24

[/TD]

[TD=width: 79, bgcolor: transparent]

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 75, bgcolor: transparent]

مثبت

[/TD]

[TD=width: 51, bgcolor: transparent]

3/33

(3/1)

[/TD]

[TD=width: 65, bgcolor: transparent]

0/63

(27/17)

[/TD]

[TD=width: 65, bgcolor: transparent]

1/62

(29/18)

[/TD]

[TD=width: 65, bgcolor: transparent]

5/76

(34/26)

[/TD]

[TD=width: 65, bgcolor: transparent]

3/74

(35/26)

[/TD]

[TD=width: 65, bgcolor: transparent]

8/70

(24/17)

[/TD]

[TD=width: 60, bgcolor: transparent]

6/78

(14/11)

[/TD]

[TD=width: 79, bgcolor: transparent]

9/68

(164/113)

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 590, bgcolor: transparent, colspan: 9]

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 79, bgcolor: transparent]

منفی

[/TD]

[TD=width: 47, bgcolor: transparent]

100

(3/3)

[/TD]

[TD=width: 65, bgcolor: transparent]

100

(6/6)

[/TD]

[TD=width: 65, bgcolor: transparent]

100

(13/13)

[/TD]

[TD=width: 65, bgcolor: transparent]

100

(20/20)

[/TD]

[TD=width: 65, bgcolor: transparent]

100

(22/22)

[/TD]

[TD=width: 65, bgcolor: transparent]

100

(25/25)

[/TD]

[TD=width: 60, bgcolor: transparent]

100

(10/10)

[/TD]

[TD=width: 79, bgcolor: transparent]

100

(99/99)

[/TD]

[/TR]

[/TABLE]

 

غلظت پروژسترون مدفوعی

ng/g

50 به عنوان

cut-off

value

برای آبستنی محاسبه شد. مدفوع گاوهای آبستن دارای غلظت پروژسترون بیش از

ng/g

100 در روزهای 21-19 بود که یک کاهش تدریجی را از روزهای 22 تا 24 بدنبال داشت. غلظت پروژسترون مدفوعی در روزهای 23 و 24 در مقایسه با مقدار در روزهای 20 و 21 به صورت آشکاری کاهش پیدا کرد. در گاوهای غیر آبستن افزایش آشکاری در غلظت پروژسترون مدفوعی روز 19 در مقایسه با مقدار آن در روز 18 مشاهده شد و بعد از آن غلظت پروژسترون مدفوعی تا روز 24 به آرامی کاهش پیدا کرد. گاوها به طور آشکاری پروژسترون مدفوعی کمتری را در روزهای 23 و 24 در مقایسه با روزهای 21-19 داشتند. تفاوت آشکاری در غلظت پروژسترون مدفوع در بین گاوهای آبستن و غیر آبستن در روزهای 24-19 وجود داشت. هیچ تفاوت آشکاری در پروژسترون مدفوعی بین نژادژاپنی سیاه ، حیوانات دورگه و هلشتاین-فیریزین در هر دو مورد آبستن و غیر آبستن وجود نداشت.

پس از جمع آوری نمونه های مدفوع و پلاسما هر گاو در روز 21 بعد از تلقیح مصنوعی یا فحلی ، نتایج با یکدیگر مقایسه شد. از 18 راس گاو ، 7 راس با غلظت پروژسترون پلاسمای بیش از

ng/ml

1 و غلظت پروژسترون مدفوعی بیش از

ng/g

50، آبستن تشخیص داده شدند. در 5 راس گاو غیر آبستن ، هم غلظت پروژسترون پلاسما و هم مدفوع پائین بود (به ترتیب کمتر از

ng/ml

1 و کمتر از

ng/g

50). در 4 راس گاو غیر آبستن غلظت پروژسترون مدفوعی و پلاسمایی بالایی داشتند با این وجود در 2 راس گاو غیر آبستن دیگر ، غلظت پروژسترون مدفوع کمتر از

ng/g

50 ولی غلظت پروژسترون پلاسما بیشتر از

ng/ml

1 بود.

4- بحث :

اخیراً آنزیم ایمنی سنجی (

ELISA

) را برای پروژسترون مدفوع ایجاد کردیم که می تواند برای تشخیص زمان شروع سیکل فحلی در گاوهای گوشتی کاربردی باشد. این آزمایش فقط پروژسترون غیر متابولیزه را کشف می کند ، نه دیگر متابولیتهای پروژسترون ، و امکان اندازه گیری عملی پروژسترون مدفوع را فراهم می آورد. زیرا از لحاظ اقتصادی کیتهای پروژسترون در دسترس بوده و می تواند برای اندازه گیری مورد استفاده قرار گیرد. مطالعۀ حاضر به منظور بررسی امکان تشخیص آبستنی به واسطه اندازه گیری پروژسترون مدفوع در تلیسه های گوشتی وشیری و گاوهای گوشتی صورت پذیرفته است. تصور می شد که اجزا مدفوع در ارتباط با شرایط غذایی تغییر پیدا کند بنابراین دراین مطالعه تلیسه ها و گاوهای مزارع مختلفی به خدمت گرفته شدند. در حال حاضر اثر متقابل غلظت پروژسترون مدفوعی با رژیم مشخص نمی باشد. با این وجود حساسیت و دقت آزمایشات منفی تشخیص آبستنی از روزهای 18 تا 24 ، 100% بود. اثر رژیم غذایی در غلظت پروژسترون مدفوع ممکن است محدود باشد و نیازمند آزمایشات پر هزینه تری است.

بطور کلی ، این نتایج بیان می کند که آزمایش پروژسترون مدفوع ، مانند آزمایش پروژسترون شیر ، برای تشخیص تلیسه ها و گاوهای غیر آبستن در حدود روز 23 بعد از تلقیح مصنوعی یا فحلی کاربردی می باشد و از لحاظ اقتصادی نیز در دسترس بودن کیتهای پروژسترون همراه با این روش برای مشخص کردن غلظت پروژسترون مدفوع به منظور کنترل آبستنی می تواند مورد استفاده قرار گیرد.

 

ترجمه : محمّد ملکان عضو باشگاه پژوهشگران جوان و انجمن علمی دامپزشکی

زیر نظر: دکتر مهران فرهودی مقدم استادیار بخش مامایی و بیماریهای تولید مثل دانشکده دامپزشکی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج

منابع :

N. Isobe , M. Akita ,T. Nakao , H. Yamashiro and H. Kubota

, 17

february 2005 , pregnancy diagnosis based on the fecal progesterone

concentration in beef and diary heifers and beef cow , animal reproducting

[/TD]

[/TR]

[/TABLE]

 

[پسری از بابلسر 1800]

[h=2]موضوع طرح : پرورش گوسفند...

[/h]

گرداورنده: زهرا - ش

 

تاریخچه

 

گوسفندان در زمره نخستین حیواناتی هستند که توسط انسان اهلی شده اند. مشاهداتدیرینه شناسی نشان می دهد که اهلی شدن این حیوانات در زمانی حدود 7000 سال قبل ازمیلاد مسیح اتفاق افتاده، این حیوانات اهلی منبع تأمین گوشت،شیر،روغن،پوست،پشم وکود برای اهالی آسیای غربی و مردم ساکن در شرق اروپا بشمار می رفتند .

 

 

جایگاه گوسفند و بز در رده بندی جانوری

 

گوسفند از جنس

Ovis

و ازخانواده

Bovidae

بوده، در خطوط ذیل موقعیتگوسفند در تاکسونومی جانوری ارائه شده .

این حیوانات در سلسله جانوران

Animalkingdom

قرارمی گیرند. یکی از 21 شاخه سلسله جانوران ،شامل مهره داران

Vertebrata

، رده پستانداران

Mammals

و یا جانوران خونگرم که زندهزا بوده و بوسیله شیری که از غدد پستانی ترشح می شود،مدتی نتاج خود را تغذیه میکنند، راسته زوج سمان، شامل پستانداران شاخدار بوده و بالاخره خانواده گاوسانان

Bovidae

،نشخوارکنندگان دازای جفت باکوتیلدون های فراوان

Polycotyledonaryplancenta

و شاخه های بدون انشعاب بوده، در این حیوانات پدیده شاخاندازی(ترمیم شاخ) مشاهده نمی شود .

جنس گوسفند

Ovis

شاملکلیه نژادهای گوسفند اهلی و اکثر انواع وحشی آن می باشد که دارای شاخهای حلزونیشکل روییده از پس سر می باشند. گونه گوسفند اهلی

Ovis areis

نام دارد .

 

Kingdom

جانداران سلسله

 

Chordata

طنابداران شاخه

 

Vertebrata

مهره داران زیر شاخه

 

Mammalia

پستانداران رده

 

Placentalia

جفت داران زیررده

 

Artiodactyla

زوج سمان راسته

 

Ruminantia

نشخوارکنندگان زیرراسته

 

Bovide

شاخداران خانواده

 

Caprinae

شبیه گوسفند و بز زیر خانواده

 

Ovis

&

Capra

گوسفند و بز جنس

 

Ovisaeris

&

hircus

گوسفند و بز اهلی گونه

 

 

 

نمودار گوسفند و بز در رده بندی جانوری

 

 

 

قدمت و منشأ گوسفند

 

طبق مدارک و شواهدی که از زمانهای قدیم ( 7 تا 9 هزار سال قبل از میلاد مسیح )بدست آمده اند، گوسفند قدیمی ترین حیوانی است که بدست بشر اهلی شده است. اهلی کردنگوسفند درعصر نوسنگی (عهد حجر) به منظور تأمین گوشت آغاز شد. غرب و جنوب غربی آسیامهمترین مکان اهلی شدن گوسفند محسوب می شوند .

گوسفندان وحشی اروپا و آسیا که منشأ گوسفندان اهلی می باشند به گله های وحشیموفلون و اوریال آسیایی تعلق دارند. دو نوع گله وحشی از نژاد موفلون وجود دارد کهدر آسیا و اروپا زندگی می کنند. موفلون آسیایی کوچکترین گوسفند وحشی است و نامعلمی آن اویس اورینتال(

Ovis orientalis

)، ونام علمی موفلون اروپایی اویس موزیمون(

Ovismiusimon

) می باشد .

نام علمی اوریال آسیایی اویس وینی(

O.vignei

) است. به عقیده تعدادی از محققین اجداد گوسفندان پشمی به گروهاوریال و گوسفندان مودار به گروه موفلون در غرب آسیا تعلق دارند. نژاد اوریالآسیایی بومی دشت های مرکزی است و بر خلاف موفلون ها، کمتر به ارتفاعات و کوهستانها روی می آورد و به شکل گله های بزرگ زندگی می کند. اکثر نژادهای گوسفند از اعقاباوریال آسیایی می باشند .

بر اساس نظریه برخی از مورخین،آریایی ها اولین قومی بودند که به اهلی کردن گوسفندپرداختند، به طوری که می توان سرزمین ایران را مهد اولیه گوسفند به شمارآورد.گوسفندانی که امروزه در سواحل بحر خزر(مازندران ) وجود دارند و به نام محلی گوسفنددم دار زل معروف هستند احتمالاً از نتاج مستقیم گوسفندان اولیه ای می باشند کهتوسط آریایی ها در این سرزمین پرورش داده می شده است .

 

 

تأثیر اهلی شدن در شکل ظاهری گوسفند

 

اهلی شدن گوسفند در شکل ظاهری آن تأثیر گذار بوده است. تغییر شرایط محیط زیست،دخالت انسان در نحوه پرورش و جهش(موتاسیون) مهمترین عوامل مؤثر در دگرگونی جثه وشکل ظاهری حیوانات در طول زمان بوده اند .

در شرایط وحشی، گوسفندان فقط دارای مو بودند که به دو صورت موهای ضخیم و بلند وموهای کوتاه و ظریف، حیوان را در مقابل سرما و یخبندان محافظت می کردند. در بررسینمونه های پوست گوسفندان اولیه، مشاهده شده که به تدریج تعداد فولیکول های اولیهکه مولد تارهای درشت و ضخیم هستند کاهش یافته و در مقابل تعداد فولیمول های ثانویهکه از آن ها تارهای ظریف تولید می شود، به سرعت افزایش یافته است. به دنبال تولیدنخ و رونق صنعت ریسندگی، انتخاب گوسفندان دارای تارهای ظریف جهت تولید مثل افزایشیافت. به این ترتیب، از گوسفندان مو دار، نژادهای پرورش یافتند که پشم(اولیه)تولید می کردند .

تمامی گوسفندان وحشی دم کوتاه بوده و فاقد دنبه یا نیم دنبه هستند. گوش آویخته نیزاز ویژگی های اهلی شدن است. حجم جمجمه در نوع اهلی کوچکتر است. در مقایسه باگوسفند وحشی، میزان باروری در نوع اهلی بالاتر و سن بلوغ پایین تر است. درگوسفندان وحشی، فحلی سالی یکبار و آن هم تنها در اواخر پاییز اتفاق می افتد درحالی که گوسفندان اهلی پلی استروس فصلی می باشند .

 

اهمیت گوسفند در دامپروری

اهمیت و ارزش گوسفندداری بخاطر بر خورداری این حیوان از ویژگی های زیر است :

1-قدرت سازش در مقابل شرایط اقلیمی:

قدرت خارق العاده این حیوان از نظر انطباق پذیری با شرایط مختلف محیطی و تنوعاکولوژی، پرورش گوسفند را در سراسر جهان و ایران امکان پذیر کرده است. به طوری کهدر محیط های با حرارت زیاد پوشش بدن آن یا به شکل پشم ضخیم مثل گوسفندان ایرانی ویا به شکل پشم ظریف مانند مرینوس است. در پشم ضخیم تارها از هم جدا بوده و تبادلاتهوا به خوبی صورت می گیرد در نتیجه عمل تعرق و تبخیر بدن را سرد می نماید. همچنینپشم کاملاً ظریف و به هم فشرده اولاً انرژی حرارتی بر اثر تابش خورشید را دفع مینماید و ثانیاً مانع تبادل حرارت از خارج به داخل می گردد. علاوه بر این در محیطهای گرم و خشک جثه کوچک، دست و پاهای بلند و دنبه باعث افزایش مقاومت حیوان دربرابر گرما می گردد. دنبه منبع ذخیره انرژی و آب متابولیکی است. از طرف دیگر درمحیط های سرد جثه گوسفند درشت تر بوده و نسبت سطح به حجم کمتر شده و در نتیجهحرارت بدن کمتر دفع می گردد. در این شرایط حیوان برای حفظ گرمای ایجاد شده در بدن،چربی را در زیر جلد و اطراف بدن به صورت عایق ذخیره می کند .

2-توقع کم در مقابل مواد غذایی:

گوسفند قادر است بین نباتات علوفه ای با الیاف خام زیاد، غنی ترین قسمت های آن راجدا نموده و مورد استفاده قرار دهد. همچنین می تواند با ذخیره چربی در اعضای مختلفبدن (بویژه در دنبه) در فصل فراوانی علوفه تغییرات فصلی علوفه و خشکسالی را راحتتر از سایر حیوانات تحمل کند.

3-قدرت راهپیمایی و تحرک :

این صفت در نقاطی که شرایط ییلاق و قشلاق وجود دارد و یا میزان علوفه تابع تغییراتفصلی است اهمیت دارد .

4-تولید پشم :

ذخیره سازی و حمل و نقل پشم نسبت به سایر فراورده های دامی راحت تر است. همچنینچربی خالص پشم بنام لانولین در صنایع آرایشی حایز اهمیت است .

طبقه بندی گوسفندان ایران

 

هدف از پرورش گوسفند در ایران به ترتیب شامل تولید گوشت، شیر، پشم و پوست است.دلیل بالا بودن مصرف گوشت گوسفند و در نتیجه اهمیت پرورش آن در ایران را می توانوضعیت جغرافیایی و شرایط آب و هوایی، وجود مراتع با درجات مختلف، ذائقه و فرهنگمردم ایران دانست .

گوسفندان ایران در ردیف گوسفندان با پشم ضخیم قرار دارند و همگی به استثنای گوسفندزل و قره گل جزء گوسفندان دنبه دار می باشند. بیشترین جمعیت گوسفند ایرانی مربوطبه نژاد بلوچی است و نژادهای مغانی، لری و قزل نیز دارای جمعیت زیادی در ایرانهستند. نژاد گوسفند بلوچی بومی مناطق کویری ایران است. محل اصلی پرورش این نژاد دراستان سیستان و بلوچستان، قسمت جنوبی استان خراسان و بخش هایی از استان کرمان ویزد می باشد. این حیوان نسبت به کم آبی مقاوم است و قدرت راهپیمایی زیادی دارد. بهعلت رشد سریع پشم در این نژاد چیدن آن در دو نوبت بهار و پاییز انجام می شود و پشمآن دارای کیفیت نسبتاً خوبی است .ادمه درصفحه پایین..

 

 

[پسری از بابلسر 1800]

از نظر توزیع و پراکندگی گوسفندان در ایران استان های خراسان، آذربایجان ومازندران بیشترین و استان های یزد، بوشهر و هرمزگان کمترین سهم از جمعیت گوسفند درکشور را دارا می باشند .

 

 

 

طبقه بندی بر اساس وجود یا عدم وجود دنبه، رنگ بدن و وزن بلوغ

 

 

 

1) دنبه دار 2) نیمه دنبه 3) بدون دنبه (دم دار)

 

 

 

1) دنبه دار: به دو صورت رنگین و سفید وجود دارد .رنگین به سه قسمت سنگین مانند :شال، قزل، افشاری و مهربان ، متوسط مانند: فراهانی و مغانی ، سبک مانند: سنگسری،زندی و کردی . سفید نیز به سه قسمت سنگین مانند: لری، بختیاری، سنجابی ،متوسطمانند: ماکویی و کرمانی ،سبک مانند: کلکوهی، بلوچی و نائینی وجود دارد .

 

 

2) نیمه دنبه : قره گل و دالاق( متوسط جثه )

 

 

 

3)بدون دنبه (دم دار ) : زل ( کوچک جثه )

 

طبقه بندی گوسفندان بر اساس محصول تولیدی:

 

الف) نژادهای پوستی: شامل گوسفندان قره گل خراسان، قره گل شیراز(گبوده شیراز) وگوسفند زندی.

ب) نژادهای گوشتی: گوسفند بختیاری شامل، قزل، مغانی، کردی، مهربان،بهمئی و لری.

ج) نژادهای پشمی: گوسفند بلوچی، فراهانی، ماکویی، کلکوهی و کرمانی.

 

 

ساختمان و تأسیسات پرورش گوسفند

 

شرایط محل

1) زمین مورد نظر جهت احداث، کمی بلند تر از زمین های اطراف باشد تا از جمع شدن آبباران جلوگیری شود.

2) زمین های واقع در شیب های تند مناسب نیست.

3) محل جایگاه باید رو به آفتاب و بر خلاف جهت وزش بادهای موسمی ساخته شود.

4) به مرتع نزدیک و دارای منبع آب آشامیدنی باشد.

5) از سایر تأسیسات و مراکز فاصله مناسب رعایت گردد .

 

دما

اصولاً گوسفندان نسبت به دمای بالای محیط ، کوران و رطوبت هوا حساسیت بیشتریدارند. وجود پوشش پشمی در سطح بدن گوسفند موجب می شود ، حیوان افت سریع درجه حرارتمحیط را تحمل کند . درجه حرارت مناسب برای میش و قوچ 15-13 درجه سانتی گراد و برایبره ها تا پایان شیرخوارگی 27-24 درجه سانتی گراد می باشد .

 

 

 

تهویه

در فصل زمستان برای هر رأس میش حدود 6 متر مکعب و برای بره های پرواری 3 متر مکعبدر دقیقه هوای تازه احتیاج است. این میزان در فصل تابستان افزایش می یابد .

تهویه به دو صورت طبیعی و مصنوعی انجام می گیرد. اهمیت تهویه طبیعی در جایگاه هایباز است. در جایگاه بسته از وسایل زیر می توان استفاده کرد:

1)استفاده از هواکش: در جایگاه های دارای ظرفیت زیاد گوسفند و تراکم زیاد دام درواحد سطح باید از هواکش استفاده نمود. ظرفیت مناسب هواکش ها در فصل زمستان 6 مترمکعب برای هر رأس میش توصیه شده است. برای جلوگیری از جریان یک طرفه هوا و ایجادکوران نباید پنجره ها در مقابل هواکش ها نصب شوند.

2)استفاده از پنجره های تهویه: در این روش پنجره های بزرگ و درب های جایگاه دردیوار جنوبی و پنجره های کوچک مصنوعی تهویه در دیوار شمالی نزدیک به سقف( درارتفاع 2 متری از کف) نصب می گردند. تعداد ابعاد پنجره های جنوبی با در نظر گرفتننور مورد نیاز ،7-5 درصد مساحت کف جایگاه در نظر گرفته می شود .

3)استفاده از هواکش های طبیعی در سقف جایگاه: برای این منظور علاوه بر پنجره هایجنوبی، به ازای هر 10 متر مربع مساحت کف باید یک عدد لوله سیمانی به قطر 25- 20سانتی متر در سقف نصب کرد .

باید توجه داشت باد شدید و کوران گوسفندان را رنج می دهد ، بنابراین باید دقت شودپنجره های جایگاه در جهت باد های شدید واقع نگردد .

 

رطوبت

مقدار رطوبت نسبی در محیط به درجه حرارت هوا بستگی دارد. هر قدر رطوبت نسبی بیشترباشد ، تحمل گرما برای گوسفندان مشکل تر می شود. رطوبت مناسب برای جایگاه گوسفندان60 درصد و مقدار حداقل و حداکثر آن 50 و 75 درصد است. برای جلوگیری از زیاد شدنرطوبت جایگاه اقدامات زیر ضروری است:

1)عدم تراکم بیش از حد دام ها در واحد سطح

2)استفاده از جیره غذایی متعادل از لحاظ انرژی، پروتئین و مواد معدنی

3)استفاده از تهویه مناسب

4)استفاده از گچ، آهک در بستر

نور

نور آفتاب به دلیل خاصیت ضدعفونی کنندگی برای ساختمان های دامپروری لازم است. برایتأمین نور طبیعی مساحت پنجره ها نسبت به کف جایگاه، 5 تا 7 درصد در نظر گرفته میشود. در پنجره ها به جای شیشه ( به دلیل داشتن اکسید سیلیس و در نتیجه جذب بعضی ازامواج نور) بهتر است از طلق های پلاستیکی استفاده نمود. برای تأمین نور مصنوعی درشب یک لامپ 100 وات برای هر 46 متر مربع و یا در هر45 متر طول یک لامپ 100 وات نصبمی شود .

 

 

سیستم های استقرار گوسفند

 

جایگاه باز :

این جایگاه فاقد دیوار های جانبی بوده و از چهار طرف باز و مسقف می باشد و درمناطق گرم( خشک، مرطوب) که فصول گرمای طولانی دارند مناسب است .

جایگاه نیمه باز :

جایگاه نیمه باز دارای سه دیوار جانبی بوده و سمت جنوبی آن کاملاً باز می باشد ودر برای مناطق معتدل که فصل سرمای طولانی ندارند مناسب است . در جایگاه های باز ونیمه باز فضای لازم برای هر رأس دام را بیشتر از جایگاه بسته در نظر می گیرند. عرضقسمت مسقف جایگاه با توجه به اهمیت تهویه، تابش آفتاب تا عمق جایگاه و کاهش هزینهساخت نبایستی زیاد باشد( 7- 5 متر )ولی حول جایگاه باید زیاد (13- 11 متر) بوده وقسمت باز آن پشت به بادهای دایمی ساخته شود.در مناطق گرم برای جلوگیری از تابشحرارت شدید خورشید ارتفاع سقف از کف 5/3 متر با شیب 30 درجه در نظر گرفته می شود.در نیمکره شمالی شیب سقف به سمت پشت آغل می باشد .

جایگاه بسته ( آغل):

این آغل دارای چهار دیوار جانبی است و توسط درب و پنجره ها به فضای آزاد راه پیدامی کند و برای مناطق سرد سیر با فصول طولانی مناسب است .

 

 

مشخصات ساختمان جایگاه

 

کف جایگاه

کف جایگاه باید بادوام، خشک و غیر لغزنده باشد تا بتوان آ را به آسانی ضدعفونینمود. کف جایگاه را به شکل معمولی و یا نرده ای می توان احداث نمود .

الف) معمولی: بر خلاف کف نرده ای، بدون ایجاد فواصل، تمام کف جایگاه محکم و به همپیوسته می باشد. مساحت لازم برای آغل با کف معمولی را حداقل باید 25/1 متر مربعبرای هر رأس گوسفند داشتی در نظر گرفت. پوشش کف می تواند آجر، آسفالت، بتون، سنگ ویا بدون پوشش (خالی) باشد. معمولاً بیشتر مراکز مدرن پرورش گوسفند به ویژه درمناطق مرطوب از بتون برای پوشش کف جایگاه استفاده می کنند. برای شستشو و خروجمایعات از جایگاه، شیب کف در حدود 2 تا 3 درصد توصیه می شود

ب)نرده ای: در این نوع جایگاه فاصله بین هر دو نرده 2 سانتی متر و عرض هر نرده 5سانتی متر می باشد. این نوع کف در کنترل انگل های داخلی، کنترل بهتر جایگاه، کاهشحشرات، عدم بو و عدم احتیاج به بستر مؤثر است.

تعداد دام ها در آغل های با کف نرده ای نباید از حد معینی ( حدود 100 رأس میش و یا500 بره از شیر گرفته شده) تجاوز کند .

 

مساحت مفید کف آغل به ازای هر رأس دام

نوع حیوان مساحت( متر مربع)

میش 20/1

میش و بره آن 60/1

قوچ 80/1

بره تا پایان دوره شیرخوارگی 50/0- 40/0

 

 

سقف جایگاه

سقف جایگاه حتی المقدور باید سبک، نفوذ ناپذیر و عایق حرارت باشد و از ایجاد سقفهای هادی حرارت مانند حلبی و آهن باید خود داری کرد زیرا

 

این گونه سقف ها به شدت گرما و سرما را منتقل می کنند و به ویژه در تابستان، گرمایشدید تولید می نمایند که برای گوسفند بسیار آزار دهنده است

ارتفاع سقف جایگاه هر قدر بیشتر باشد هوای بیشتری را دریافت می کند. به طور کلی درمناطق سردسیر، معتدل و گرمسیری ارتفاع جایگاه به ترتیب 7/2 ، 3 و 5/3 متر توصیه میشود .

 

 

ملزومات و تجهیزات جایگاه

 

آخور

مساحت آخور مورد نیاز برای هر رأس گوسفند معادل یک چهارم (25 درصد) فضای لازم در جایگاهمی باشد. در احداث آخور با توجه به سن و جثه گوسفند ارتفاع، عمق و عرض آن موردتوجه می باشد. در بالای آخور معلف ها (علف خور ) کار گذاشته می شود که معمولاًنرده ای است.

 

الف) آخور یک طرفه: ارتفاع مناسب جلو آخور برای میش های داشتی معادل 45-40 سانتیمترو ارتفاع دیواره پشتی آخور 70-60 سانتی متر است. پهنای مفید آخور 35 و در قسمتفوقانی 50 سانتی متر است. عمق مفید آخور 25 سانتی متر و عرض لبه آخور در جلوحداکثر 15 سانتی متر و به شکل گرده ماهی توصیه می شود. طول مفید آخور برای هر رأسمیش 40-35 سانتی متر می باشد. برای شستشوی آخور در هر 5 متر طول آخور محلی برایخروج آب در نظر گرفته می شود .

 

ب) آخور دو طرفه: معمولاً آخور های دو طرفه در وسط آغل و بهار بند احداث می شوند وتفاوت آن ها با آخور های یک طرفه عرض آنها می باشد

 

آبشخور

آب مورد نیاز برای شرب هر رأس گوسفند در روز به تولید دام، نوع تغذیه و شرایط آب وهوایی بستگی دارد. معمولاً برای هر 15 رأس گوسفند، یک آبشخور به طول 45 سانتی متردر نظر گرفته می شود. بهترین درجه حرارت آب شرب 12-9 درجه سانتی گراد است. بهمعمول مقدار آب مورد نیاز گوسفند سه برابر مقدار ماده خشک جیره است. در گوسفند وبز مقدار

 

آب مصرفی در دوران آبستنی( به ویژه در اواخر آبستنی) و همچنین در دوران شیردهی (به ویژه در ماه اول شیردهی) افزایش می یابد. نیاز دام های جوان به آب نیز به طورنسبی بیشتر از حیوانات بالغ است.

 

ابعاد مناسب برای آبشخور

ابعاد طول (سانتی متر)

عرض(آبشخور یک طرفه) 50-40

عرض(آبشخور دو طرفه) 60

ارتفاع 40-35

عمق 30

طول مفید برای هر رأس 3

 

 

 

بهاربند:

 

بهاربند به منزله حیاط آغل می باشد. بهتر است با دیواره یا نرده به ارتفاع 150-130سانتی متر حصار کشی و تقسیم بندی شود. در مناطق سردسیر و معتدل به ازای هر رأس میشدر بهاربند 5/2 متر مربع فضا در نظر گرفته می شود . این مقدار فضا در مناطق گرمسیربه 3 متر مربع افزایش می یابد بهاربند در مناطق سردسیر و معتدل رو به جنوب احداثمی شود و در مناطق گرمسیر در جهات غیر از جنوب مناسب تر است.

 

 

 

ساختمان و لوازم مبارزه با انگل های خارجی

 

الف) حمام ضد کنه ب) پخش یا اسپری ج) دوش

بهترین روش مبارزه با انگل های خارجی حمام ضد کنه است زیرا زمان بیشتری برای نفوذو تا ثیر ماده ضد عفونی کننده در این روش وجود دارد .ساختمان حمام صند کنه از چهارقسمت تشکیل می شود

1- قسمت نگهداری گوسفند (قسمت انتظار): کف این قسمت بهتر است سیمانی باشد . قیفیشکل بودن این قسمت هدایت گوسفندان را به حمام تسهیل خواهد نمود.

2- قسمت راهرو یا گذرگاه : راهرو را به طول 3 تا 5 متر و به عرض 60 و عمق 20 سانتیمتر می سازند و آن را پراز آب می کنند تا ضمن نظافت از آلودگی سریع حمام ممانعتشود.

3- حوضچه حمام : ارتفاع یا عمق مناسب حمام 50/1 -30/1 متر است. محل ورودی حوضچهشامل 5-4 ردیف پله به ارتفاع 5 سانتی متر وبا شیب تند احداث می شود تا دام هنگامورود با سر در محلول وارد گردد و تمام بدن حیوان آغشته به محلول ضد عفونی (گاماتوکس)شود ولی در قسمت خروجی پلکان با شیب 25 درجه احداث می شود. حوضچه را ذوذنقهای شکل می سازند تا داروی کمتری مصرف شود. حداقل طول حوضچه 3-5/2 متر است. عرضمناسب حوضچه در قسمت فوقانی 80-60 سانتی متر (متوسط 70 سانتی متر) و در کف 30سانتی متر است. این عرض مانع از بازگشت حیوان در طول مسیر می شود .

4- قسمت خشک شدن یا استراحتگاه :

در این قسمت دام ها به مدت 10 دقیقه نگهداری می شوند تا باقیمانده محلول به حوضچهبازگردد.

در هنگام حمام دادن دام ها باید نکات زیر مورد توجه قرار گیرد:

از حمام دادن دام های بیمار و ضعیف خودداری شود. دام ها در هنگام حمام دادن نبایدتشنه باشند. حمام دادن در هوای گرم و ملایم انجام شود. دام ها را نباید قبل ازحمام دادن بیش از حد تغذیه نمود. حمام دادن دام ها بهتر است با سمپاشی جایگاههمزمان باشد. در هر سال حمام دادن قبل از پشم چینی( اواسط بهار) و قبل از فصلآمیزش (اواخر مرداد) انجام شود. حمام دادن بهتر است چند روز بعد از پشم چینی دامها انجام شود. طول مناسب تار های پشم در زمان حمام 3 سانتی متر می باشد. با اینحال حمام دادن قبل از پشم چینی علاوه بر نیمه شور نمودن پشم، سبب از بین بردن انگلها و افزایش مدت نگهداری آن می شود .

 

نقش پرورش گوسفند در زندگی

 

1) رابطه پرورش گوسفند و انسان

مروری در تاریخ کهن و بررسی زندگی بشر نشان دهنده این واقعیت است که برای ادامهحیات انسان مجبور به مبارزه با بعضی از حیوانات و زندگی مسالمت آمیز با گروه دیگریاز آنها بود.

انسان اولیه در جنگلها با شکار حیوانات مختلف واستفاده از گوشت آنها شکم خود راسیر نموده از پوست آنها برای خود لباس تهیه می کرد. در دورانهای بعد بتدریج انسانتوانست بعضی از حیوانات را تحت مدیریت خویش در آورد و یا در نزدیکی محل زیست خودنگهداری نماید. پس از تلاش فراوان طی قرون متمادی انسان توانست بعضی از حیواناتوحشی را اهلی نماید. اهلی کردن حیوانات در تاریخ حیات انسان بسیار مهم و بلکه بهجرأت می توان گفت: برگ زرین تاریخ حیات انسان را تشکیل می دهد. گوسفند یکی ازنخستین حیواناتی است که بدست بشر اهلی شده است .

2)جایگاه گوسفند داری در اقتصاد کشاورزی

تولیدات کشاورزی به دو شاخه ی محصولات گیاهی ودامی تقسیم میشود. گوسفند در مقایسهبا سایر دام ها مثل گاو، خوک، بز و طیور از مزایایی چون کم توقع بودن در برابرمواد غذایی و مقاومت به شرایط آب و هوایی سخت و عدم نیاز به جایگاه گرانقیمت وقدرت راهپیمایی طولانی بهره مند است. از طرف دیگرگوسفند قادراست از پس چرای غلات وصیفیجات و مراتع کوهستانی و جنگلی و یا علفزارهای دشتی و مراتع مصنوعی و زمینهایآیش و گیاهان اطراف کانالهای آبیاری و حوضچه های پرورش ماهی به نحو احسن بهرهبرداری نماید. به همین سبب در بعضی از مزارع پرورش ماهی برای تمیز کردن کانالهایآب از علفهای هرزاز چراندن گوسفند استفاده می کنند و نیز یکی از بهترین روش هایمبارزه با آفات نباتی که بر روی گیاهان حاشیه مزرعه زمستان گذرانی می کنند، چرایپاییزه گوسفندان می باشد . گوسفند حاضر است تحت شرایط اقلیمی به حیات

و تولد خود ادامه دهد، در حالیکه گاو قادر نیست .

سهولت مدیریت در تغذیه و نگهداری گوسفند، تولید محصولات مختلف و زادآوری نسبتاًزیاد موجب شده که این گونه حیوانی تقریباً در همه ی کشورها یافت شود. کم توقعی دربرابر کیفیت غذا، مقاومت به پارازیت ها و بیماری ها، مقاومت به سرما و قدرتراهپیمایی طولانی باعث شده که داشتن چنین صفاتی برای دامداران کشورهای جهان سومکمال مطلوب بشمار میرود ، زیرا با سرمایه ی نسبتاً کم و با نگهداری تعداد معدودیگوسفند می توانند به محصولات دامی مورد نیاز خانواده خود دست یابند و مازاد آنرابفروشند،همچنین گوسفندان مزایای دیگری نیز دارند که آنها را بسیار مورد توجهکشاورزان قرار داده است که عبارت اند از :

1)هزینه سرمایه گذاری برای هر رأس گوسفند کمتر از دام های بزرگتر است.

2)برگشت سرمایه در گوسفند داری به دلیل کوتاهتر بودن دوره آبستنی (148روز) نسبت بهگاو سریعتر است.

3)گوسفند،گوشت و پشم تولید میکند و سالانه یک تا سه بره به دنیا می آورد.

4)خود را بسیار آسانتر از گاو با غذاهای فصلی وخشکسالی وفق می دهد و کمتر از گاوبه آب نیاز دارد.

در کشورهایی که تولید محصولات زراعی کم و یا محدود است، نگهداری چند رأس گوسفند میتواند منبع در آمد با اطمینانی برای خانواده روستایی بشمار آید.

 

 

ادامه درصفحه پایین...

[پسری از بابلسر 1800]

 

هدف پرورش

 

شرط اول موفقیت هر دامپرور درامر اصلاح نژاد برای بهبود بخشیدن میزان تولیدات دامهای او تعیین برنامه و هدف پرورش می باشد. بدین معنی که هر دامپرور موظف است مطابقشرایط اقلیمی و اقتصادی موجود جهت پرورش و نگهداری هر نوع دامی برای خود هدفی ایدهآل که چه در زمان حال و چه در آینده حداکثر انتظارات اقتصادی را تأمین نماید تعیینکند. بدیهی است که در هر هدف پرورش،بالا بودن میزان تولید از نظر کمی و بهتر نمودنفراورده های حیوانی از نظر کیفی در هر نسل مستتر است.

در مورد گوسفند نیز مطابق شرایط طبیعی و اقتصادی مختلف جهان هدف های مختلفی جهتپرورش و نگهداری این حیوان تعیین شده است. مثلاً در مناطقی که منظور اصلی تولیدپشم می باشد سعی میشود نژاد های مستعدی در این زمینه پرورش داده و در امر انتخابنیز بیشتر، افرادی مورد استفاده قرار می گیرند که این هدف را تأمین کنند، یا درمناطقی که گوشت از نظر اقتصادی دارای اهمیت می باشد، سعی می شود بیشتراز نژادهاییبهره برداری شود که از نظر سرعت رشد، بازده غذایی و کیفیت گوشت کاملاً

رضایت بخش باشد.

.

اصولاً در پرورش گوسفند، سلامت و بنیه عمومی، قدرت تولید مثل، قدرت تحرک وراهپیمایی و بازده غذایی چهار رکن عمومی و اساس هدف پرورش را تشکیل داده و میزانتولید پشم(با توجه به صفات مربوطه به تولید پشم)

و همچنین میزان تولید گوشت(افزایش وزن روزانه، بازده غدایی و کیفیت گوشت) وبالاخره میزان تولید شیر بر حسب موقعیت اقتصادی بترتیب درجه اهمیت صفاتی هستند کهدر برنامه هدف پرورش گنجانده می شوند .

 

 

سیستم های پرورش گوسفند

 

 

روش های پرورش گله های داشتی

 

روش پرورش گوسفند نژاد خالص(

Purebreeding

)

محصول اصلی روش پرورش نژاد خالص قوچ می باشد. قوچ های حاصل از

این روش به کسانی که از روش پرورش گوسفند در مزرعه و یا از روش آمیخته گری استفادهمی نمایند فروخته می شود. این روش به منظور حفظ نژادهای خالص محلی مورد استفادهقرار می گیرد. عمده ترین مشکل در گله های خالص بروز بعضی از نارسایی های حاصل ازهمخونی در گله است که می توان با خرید قوچ از گله های هم نژاد این مشکل را رفعنمود .

 

 

 

 

 

 

پرورش گوسفند به روش چرای آزاد

 

از این روش که به نام روش غیر متمرکز و یا متحرک نیز خوانده می شود در مناطقی استفادهمی گردد که از آب و هوای معتدل بر خوردار و در مجاور مراتع وسیع و پربار واقع شدهباشد. این روش بیشتر در مناطق عشایری ایران استفاده می گردد. شکل دیگری از روش فوقپرورش به صورت چرای نیمه آزاد است. از مزایای عمده این روش آن است که می توان بهطور متوسط در سال دو یا سه مرتبه بره تولید کرد. از معایب آن می توان یکنواختنبودن آبستنی و سن بره ها و در نتیجه مشکل تهیه جیره معقول برای سطوح مختلف گله رانام برد .

 

 

 

روش پرورش گوسفند به روش پرواربندی

 

در این روش موقعی دام ها به فروش می رسند که به حداکثر رشد (ظرفیت) رسیده باشند.طول مدت پرواربندی به عوامل زیادی نظیر نژاد و جثه دام، نمره وضعیت بدن در شروعپرواربندی، افزایش وزن روزانه، ضریب تبدیل غذا و شرایط بازار بستگی دارد. بایدتوجه داشت قیمت بره ها 50 تا 70 درصد از کل مخارج پرواربندی را تشکیل می دهد. دربره های پرواری، میزان تولید گوشت تا صد روزگی به حداکثر می رسد و بیشتر از اینزمان افزایش وزن روزانه کاهش می یابد و به تدریج بر مقدار تولید چربی افزوده میشود. پرواربندی نژادهای درشت اندام مثل شال و افشاری با صرفه تر از نژادهای کوچکاندام مثل بلوچی، سنگسری و زل است. به هنگام پرواربندی باید دانه های سفت غلاتمانند جو را بلغور نمود و سپس به حیوان داد. رعایت این نکته به ویژه در پرواربندیمیش های پیر و لاغر ضروری است. به هنگام پرواربندی بره ها، 3تا4درصد مرگ و میر تاپایان دوره پرواربندی منظور می شود که البته این میزان دو برابر مرگ و میر درپرواربندی گوساله است .

 

 

 

 

انواع پرواربندی

 

پرواربندی عبارت است از تغذیه دام های نر دارای سن کمتر از یک سال به منظور تأمینسرعت رشد کافی در جهت تولید گوشت که برای مدت زمان و وزن مشخصی انجام می شود.البته در دامپروری سنتی دام های ماده جایگزین، قوچ های پیر و میش های پیر یا قصربرای مدت کوتاهی مورد پروار قرار می گیرند. در این حالت معمولاً دامداران تنها ازدانه های غلات و کاه جهت پرواربندی و چاق کردن حیوان استفاده می نماید. ولی به علتاینکه افزایش وزن حاصله در این نوع پرواربندی به صورت چربی است، توصیه نمی شود .

 

روار بندی بره های شیری

 

الف) روش معمولی : در این روش از سن دو هفتگی بره ها را علاوه بر شیر مادر به مصرفکنسانتره و علوفه دارای ضریب هضمی و پروتئین زیاد عادت می دهند. در مدت پرواربندیعلوفه به صورت آزاد در اختیار بره ها قرار می گیرد ولی مصرف کنسانتره با افزایش سنزیاد می شود. برای کنترل تغذیه بره ها و ممانعت مادر ها از تغذیه با کنسانتره ازروش تغذیه خزشی یا(

Creep Grazing system

)استفاده می نمایند. رشد و نمو این بره ها بستگی زیاد به مقدار و ترکیب شیر مادردارد. این نوع برهها را پس از سه تا چهار ماه از مادر کاملاً جدا می کنند و در پنجماهگی که وزن آنها به 40 تا 45 کیلوگرم رسیده است، جهت کشتار به فروش می رسانند .

 

 

 

 

ب) روش زود از شیر گرفتن (

Early weaning

) :این روش را پرواربندی کنسانتره ای یا فشرده می نامند. معمولاً بره ها را تا دوهفته تا یک ماه پس از مصر******ف شیر، از مادر جدا می نمایند و با مواد غذاییمتراکم با پروتئین زیاد(حدود 18 درصد) تغذیه می کنند. پیش از قطع تغذیه شیر، عادتدادن بره به مصرف جیره پرواری ضروری است. در این شرایط بره ها در سن 5 تا 6 هفتگیروزانه 5/0 کیلوگرم کنسانتره مصرف می نمایند. از این به بعد مصرف کنسانتره را بایدکنترل نمود و علوفه پایه را به طور آزاد در اختیار بره ها قرار داد، بره ها در 3تا 4 ماهگی پروار می شوند. در پرواربندی فشرده احتیاجات نگهداری، میزان مصرف انرژیو مواد معدنی جهت افزایش هر کیلوگرم وزن زنده در حداقل مقدار قابل قبول قرار دارد.به همین دلیل پرواربندی کوتاه مدت در مقایسه با سایر روش ها مقرون به صرفه است .

در روش زود از شیر گیری بره ها، در صورت اجرای برنامه دوباره زایی در گله بهتر استمیش را به اصطلاح زودتر خشک نمود تا برای یک دوره تولیدی دیگر آماده شود و در غیراین صورت بهتر است شیر مادر را دوشید و به صورت اولیه یا فرآورده های شیر به فروشرسانید .

ج) پرواربندی با شیر(بره های شیر پرو) : در این نوع پرواربندی بیشتر مواد مغذیمورد نیاز بره از طریق شیر ار مادر و یا جانشین شیر تأمین می گردد و بره ها در وزن20-10 کیلوگرم کشتار می شوند. در کشورهای اروپایی به آنها بره های سفید می گویند .

 

 

پرواربندی در مرتع

 

در این روش بره یا بزغاله از شیر گرفته شده را در چراگاه مصنوعی یا طبیعی خوب وغنی می چرانند و شب ها کمی کنسانتره می دهند. معمولاً بره های متولد اواسط پاییز واوایل زمستان را بیشتر با این روش به پروار بسته و تا آخر تابستان به کشتار میفرستند .

 

 

 

پرواربندی زمستانه

 

در این روش بره یا بزغاله های پاییزه (متولد آذر ماه) و یا آنهایی که فصل چرا راگذرانده ولی هنوز به وزن دلخواه نرسیده، در آغل بسته و با خوراک دستی( علوفه خشک،سیلو و کنسانتره) پروار می کنند. مدت این پرواربندی بستگی به سرعت رشد حیوان دارد.هنگامی که دام به وزن مطلوب رسید و پیش از آن که ذخیره چربی در بدن آغاز گرددپرواربندی را قطع می کنند و آن را به کشتارگاه می فرستند .

 

روش پرورش گوسفند در مزرعه(

Farmflock

breeding

)

 

این روش نموداری از روش فشرده (متمرکز ) است که باستثنای مناطق عشایری در بیشترمناطق روستایی ایران متداول است و با توجه به شرایط منطقه می تواند به سیستم فشردهبر پایه غلات و سیستم خیلی فشرده تقسیم شود. منظور اصلی از این نوع فعالیت درمرحله اول تولید و فروش بره و در مرحله دوم تولید و عرضه پشم است. در کشور ما بیشاز 80 درصد جمعیت گوسفند در روستاها و حدود 18 درصد در قالب دامداری عشایرینگهداری می شود و درصد ناچیزی با روش های نوین نگهداری و پرورش می یابند .

 

 

اصول تولید گوشت در گوسفند

 

معیارهای سنجش تولید گوشت:

الف) معیارهای مربوط به رشد:

1) وزن تولد

وزن تولد بره ها در بعضی از مؤسسات در صورتیکه گله کوچک و پرسنل کافی در اختیارباشد، بلافاصله پس از تولد و خشک شدن بره توسط مادر و قبل از خوردن آغور انجام میگیرد. ولی بدین علت که زایش ها در طول 24 ساعت شبانه روز اتفاق می افتد در اغلبمؤسسات حداکثر در فاصله 24-12 ساعت پس از تولد با ترازوهایی با حساسیت 50 گرمیتوزین انجام می شود .

 

2) وزن در 4،3،2،1،ماهگی

وزن در این سنین برای تعیین سرعت رشد بره ها اندازه گیری می شود. در بسیاری ازمؤسسات توزین بره ها هر چهار هفته یکبار انجام می گیرد.با استفاده از ارقام حاصلاز توزین بره ها با روش اینترپولاسیون وزن در هر دوره سنی و افزایش وزن روزانهمحاسبه می گردد.

3) وزن از شیرگیری

وزن از شیرگیری یکی از شاخص های مهم سنجش سرعت رشد و افزایش وزن روزانه بره ها میباشد. برای استاندارد این فاکتور ارقام مربوط به وزن بره ها پس از تصحیح بکار بردهمی شوند، و بره های غیر هم سن در دوره های مشخص و با هم از شیر گرفته می شوند.مثلاً بره هایی که به فاصله 10 روز متولد شده اند در یک گروه قرار کرفته و در یکروز از شیر گرفته می شوند .

 

 

ب) معیارهای مربوط به پروار بندی :

1) افزایش وزن روزانه(گرم):

برای محاسبه این صفت، اختلاف وزن در پایان دوره نسبت به شروع دوره بر تعداد روزهایدوره پروار تقسیم می گردد .

 

2) بازده غذایی:

مقدار خوراک مصرف شده در دوره پروار به ازای یک کیلوگرم افزایش وزن زنده می باشد .

ج) صفات مربوط به لاشه:

1)وزن لاشه گرم و سرد :

پس ازذبح حیوان و پوست کنی و قطع دست و پا و حذف کله پاچه، دل و جگر و اندرونهآنچه باقی می ماند به نام لاشه گرم توزین می گردد. پس از قرار گرفتن لاشه درسردخانه در دمای 4+ درجه سانتیگراد به مدت 24 ساعت، مجدداً توزین می گردد که بهاین ترتیب وزن لاشه سرد نیز بدست خواهد آمد .

2) ابعاد لاشه:

بوسیله کولیس مخصوص اندازه گیری لاشه و خط کش طول و عرض بخش های مختلف لاشه محاسبهمی شود .

 

3) تفکیک لاشه و وزن قطعات پر ارزش:

راسته و ران دارای گوشت درجه یک بوده هر قدر طول و عرض و عمق این بخش ها در لاشهبیشتر باشد از ارزش بیشتری برخوردار خواهد بود، در آزمایشهای مقایسه ای، سطح مقطععضله راسته در محل بین دنده دوازده و سیزده اندازه گیری می شود. دستها و سینهدارای گوشت درجه دو و بالاخره گوشت گردن، میان پهلو و دنده ها را گوشت درجه سه مینامند .

 

اصول ژنتیکی تولید گوشت:

سلکسیون

در سلکسیون صفات مربوط به تولید گوشت به این نکات توجه می شود.

1)ه زایی زیاد:

نخستین شرط برای افزایش تولید گوشت افزایش میزان بره زایی در گله است. لذا افزایشماندگاری بره های حاصل تا انتهای دوره پرواره اهمیت می یابد

 

.

2)رعت رشد مطلوب:

در طی دوره پروار هر قدر میزان افزایش وزن روزانه بره ها بیشتر باشد و یا راندمانغذایی بیشتری داشته باشند عایدات بیشتری تحصیل خواهد شد. برای رسیدن به این هدفلازم است از ژنوتیپهایی که گوشتی بوده، دارای صفات مذکور می باشند استفاده کرد .

 

 

 

3)شه مرغوب:

لاشه هایی که دارای ران ها و راسته بزرگ همراه با درصد چربی و استخوان کمتری باشندمرغوبترند .

 

انتخاب قوچ ها برای تولید گوشت:

برای انتخاب قوچ یا بره های نر از نظر صفات گوشتی بودن از آزمون نتاج استفاده میشود.

 

 

 

مراقبت های ویژه از گله

 

مراقبت از بدن و تمیزی:

بهترین روش مراقبت از تمیز ماندن گوسفندان حمام دادن یا شستشوی آنها است که هر چندوقت یکبار بایستی انجام گیرد. البته برای مبارزه با پارازیت های خارجی نیز از حمامدادن حیوان همراه با مواد انگل کش لازم است .

 

اصول تغذیه گوسفند:

 

 

گوسفند از مواد گیاهی مختلف( علوفه خشبی و دانه ها) تغذیه می کنند، با حرکت لبها وقرار دادن برگ گیاهان در بین دندانهای پیش و آرواره بالا آنها را از سطح زمین میچرد و با دندانهای آسیا خرد و نرم می کند و می بلعد و دستگاه گوارش این حیوان قادراست به کمک میکروارگانیسم های موجود در شکمبه، دیواره سلولزی علوفه را هضم و مواددرون سلولی را جذب کند. گوسفند می تواند از مراتع فقیر نیز بهره برداری نموده خودرا سیر نماید . قابلیت استفاده از مراتع فقیر به این معنی نیست که برای تولید عالیاین حیوان نیازی به جیره خوب ندارند بلکه کمیت و کیفیت علوفه در تولید محصول بسیارمهم است. در صورتیکه از جیره لازم بهره مند نباشند از وزن بدن کاسته می شود وحیوان در برابر بیماری ها حساس خواهد بود و در ضمن میزان تولید محصول نیز کاهش مییابد .

 

 

استفاده از گیاهان خود روی مراتع ارزانترین روش تغذیه گوسفند است و عموماً تعلیفاین دام بر مبنای چرا از مراتع و چراگاه قرار دارد. در کشور ما نیز مثل بسیاری ازدیگر ممالک 90-60 درصد تعلیف گله ها از مراتع تأمین می شود. در فصل زمستان و موقعیکه چرا از مراتع مقدور نباشد، گله در آغل بطور دستی تغذیه خواهد شد. در نقاطی که مرتعغنی و پر محصول باشد پرورش گوسفند نیز بسیار پر بازده خواهد بود و می توان ازنژادهای گوشتی-شیری و یا گوشتی- پشمی بهره برداری نمود ولی در شرایط فقر مرتعپرورش نژادهای کم توقع بومی یا نژادهای مولد پشم ارجع خواهد بود .

 

بطور طبیعی گوسفند در هر سال یکبار می زاید و بنابراین جفتگیری،آبستنی،زایش وشیردهی حالات فیزیولوژیک متفاوت این حیوان در طول سال می باشد و در هر حالت حیواندارای نیاز های غذایی خاصی است و در طول سال چگونگی و مقدار غذای مورد نیاز باسایر مراحل متفاوت خواهد بود. دوره جفتگیری،اوایل آبستنی،اواخر آبستنی،زایش،مرحلهشیردهی و دوره خشکی را از مراحل مختلف فیزیولوژیک میش می شمارند . در بهار و پاییزگوسفند از مراتع استفاده می کند و در تابستان از پس چر غلات و مزارع صیفی کاری ودر زمستان از سیلو و علوفه خشک و کاه و کنسانتره بهره برداری می نماید. در نژادهایخاورمیانه ای و بعضی از نژادهای آفریقایی و آسیایی به علت وجود تفاوت شدید شرایطاقلیمی(زمستانهای سرد و خشک یا تابستانهای گرم و خشک) که علوفه بقدر کافی دراختیار نیست در طول زمان حیوانات بومی برای اینکه بتوانند شرایط سخت کم غذایی راتحمل کنند در اثر موتاسیون دارای ذخیره چربی در اندام دم (دنبه) شده اند که در فصلفراوانی علوفه انرژی مازاد بر مصرف را بصورت چربی در دنبه جمع می کنند و در شرایطفقر غذایی با ذوب تدریجی آن مقداری از نیاز به آب و انرژی را تأمین می کنند،اکثرنژادهای بومی ایران نیز از این گروه یعنی دنبه دار می باشند .

 

 

توجه:

 

در بدو تولد مهمترین وظیفه چوپان در مورد تغذیه بره های تازه متولد شده، نظارت برتغذیه کافی بره از مادر در یک ساعت اول زندگی است. اگر بره بلافاصله پس از تولد ازآغور تغذیه نکند شانس زنده ماندنش کم می گردد،اغلب بره ها نیم ساعت پس از تولد،خود قادر به تغذیه آغور از مادر می باشند، آغور فقط یک غذای غنی نیست، بلکه حاویپروتئین های مصونیت دهنده(ایمونوگلوبولینها) است،که موجب انتقال مصونیت از میش بهبره می شود ...

 

 

پایان این مطلب...امیدوارم مورد توجه دوستان قراربگیره...ارسال توسط مهندس رامین قاسم نتاج...

[پسری از بابلسر 1800]

[h=2] اثر همخونی بر سود عمر گاوهای هلشتاین...

[/h]

تأثیر همخونی بر سود عمر و سود روزانه عمر گاوهای هلشتاین ایران با استفاده از مدل های آماری مختلف

● چکیده

برای بررسی اثر همخونی بر سود عمر و سود روزانه عمر گاوهای هلشتاین ایران از رکوردهای جمع آوری شده توسط مرکز اصلاح نژاد دام کشور در طی سالهای ۱۳۶۰ تا ۱۳۸۳ استفاده شد. میانگین ضرایب همخونی کل جمعیت هلشتاین تحت مطالعه ۶۲۹/۰ درصد برآورد شد. برای محاسبه سود عمر هر رأس گاو کلیه هزینه ها و درآمدهای مورد نیاز مربوط به سال ۱۳۸۰ گاوداریهای شرکت سهامی سفید رود ( گاوداری۱ ) و کشت و صنعت مغان ( گاوداری ۲ ) بودند. برای بررسی اثر همخونی بر سود عمر و سود روزانه عمر از سه مدل استفاده شد در مدل اول اثر همخونی بر سود عمر و سود روزانه عمر با حضور اثر گله و سال زایش اول ، در مدل دوم فقط با حضور سال زایش اول و در مدل سوم بدون حضور اثر گله و سال زایش اول مورد بررسی قرار گرفت.

 

● چکیده

برای بررسی اثر همخونی بر سود عمر و سود روزانه عمر گاوهای هلشتاین ایران از رکوردهای جمع آوری شده توسط مرکز اصلاح نژاد دام کشور در طی سالهای ۱۳۶۰ تا ۱۳۸۳ استفاده شد. میانگین ضرایب همخونی کل جمعیت هلشتاین تحت مطالعه ۶۲۹/۰ درصد برآورد شد. برای محاسبه سود عمر هر رأس گاو کلیه هزینه ها و درآمدهای مورد نیاز مربوط به سال ۱۳۸۰ گاوداریهای شرکت سهامی سفید رود ( گاوداری۱ ) و کشت و صنعت مغان ( گاوداری ۲ ) بودند. برای بررسی اثر همخونی بر سود عمر و سود روزانه عمر از سه مدل استفاده شد در مدل اول اثر همخونی بر سود عمر و سود روزانه عمر با حضور اثر گله و سال زایش اول ، در مدل دوم فقط با حضور سال زایش اول و در مدل سوم بدون حضور اثر گله و سال زایش اول مورد بررسی قرار گرفت.

در مدل اول اثر گله و سال زایش اول برای تمام صفات مورد مطالعه بسیار معنی دار بود (p۰/۰۵). در مدل دوم اثر سال زایش اول برای تمام صفات مورد مطالعه بسیار معنی دار بود(p۰/۰۵) و بر روی سود روزانه عمر بر اساس قیمت های هر دو گاوداری در سطح (p۰/۰۵ ) که می تواند به علت حضور اثر گله در مدل و تأثیر مدیریت گله ها و کنترل آمیزشهای نزدیک توسط پرورش دهندگان گله ها باشد. این نشان می دهد که در داخل هر گله بین مقدار ضریب همخونی افراد و صفات مختلف هماهنگی چندانی وجود ندارد، مدیریت گله ها مانع از ایجاد این وابستگی می شود. حاصل تجزیه واریانس با مدل مورد استفاده، بر آورد ضریب رگرسیون درون کلاس گله سال زایش اول صفات مختلف به ضریب همخونی حیوانات است.

این ضریب نشان دهنده تابعیت آن صفات به تغییر ضریب همخونی در داخل کلاسهای گله سال زایش اول است. به همین دلیل تحت تأثیر تنوع حیوانات در داخل هر کلاس از نظر ضریب همخونی و نه تنوع میانگین ضریب همخونی کلاسهای مختلف قرار دارد. بنابراین معنی دار نبودن ضرایب رگرسیون این صفات منعکس کننده عدم هماهنگی معنی دار تغییرات این صفات و تغییرات ضرایب همخونی در داخل کلاسهای گله سال زایش اول است.

این موضوع نشانه آن است که در داخل هر کلاس گله سال زایش اول ضریب همخونی حیوانات به دلیل کنترل آمیزشهای خویشاوندی نزدیک توسط پرورش دهندگان گله ها تغییرات ناچیزی دارد. اکثر متخصصین اصلاح دام نگرانی های زیادی در رابطه با افزایش ضریب خویشاوندی بین حیوانات و ضریب همخونی هر حیوان داشته لذا آنها را مجبور به جلوگیری از آمیزشهای خویشاوندی کرده است و این مطلب باعث شده است که ضریب همخونی حیوانات هر گله سال زایش اول اثر معنی دار بر سود عمر و سود روزانه نداشته باشد.

جدول ۲ میانگین مربعات ( MS ) مربوط به اثر همخونی را با حضور اثر سال زایش اول برای صفات تحت مطالعه نشان داده است. اثر سال زایش اول همانند مدل ۱ برای تمام صفات مورد مطالعه بسیار معنی دار بود (P

جدول ۱: میانگین مربعات مربوط به اثر همخونی (INBR) با حضور اثر گله(Herd) و سال زایش اول (Yr_cal۱) بر سود عمر بر اساس قیمت های گاوداری ۱ (RNI۱) ، سود عمر بر اساس قیمت های گاوداری ۲ (RNI۲) ، سود روزانه عمر بر اساس قیمت های گاوداری ۱ (RNIPD۱) و سود روزانه عمر بر اساس قیمت های گاوداری ۲(RNIPD۲)

جدول ۲ : میانگین مربعات مربوط به اثر همخونی (INBR) با حضور اثر سال زایش اول (Yr-cal۱) برای سود عمر بر اساس قیمت های گاوداری۱ (RNI۱) ، سود عمر ر اساس قیمت های گاوداری ۲(RNI۲) : سود روزانه عمر بر اساس قیمت های گاوداری ۱(RNIPD۱) و سود روزانه عمر بر اساس قیمت های گاوداری ۲(RNIPD۲)

جدول ۳ : میانگین مربعات مربوط به اثر همخونی (INBR) بدون حضور اثر گله و سال زایش اول برای سود عمر بر اساس قیمت های گاوداری ۱(RNI۱)، سود عمر بر اساس قیمت های گاوداری ۲(RNI۲)، سود روزانه عمر براساس قیمتهای گاوداری ۱(RNIPD۱)و سود روزانه عمر بر اساس قیمت های گاوداری۲(RNIPD۲)

منابع

شادپرور، ع. ۱۳۷۸. رابطه بین درآمد خالص نسبی گاوهای شیری با سن زایش اول و تولید شیر دوره اول شیردهی. مجله علوم و صنایع کشاورزی. ج ۱۳، شماره۲: ۱۳۰ ۱۱۹

فراهانی پور، م. ۱۳۸۳. برآورد پارامترهای ژنتیکی درآمد خالص نسبی تصحیح شده برای هزینه فرصت در هلشتاین ایران. پایان نامه دوره کارشناسی ارشد. دانشگاه گیلان.۸۳ ۶۱

علوم دام

 

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام

 

 

[پسری از بابلسر 1800]

[h=2] از آب غافل نشويد

[/h]

ميزان افزايش توليد شير با ميزان دفع آب از بدن گاو برابر است .هر 100 پوند شير حاوي 87 پوند آب مي باشد .يكي از سريعترين راهها يي كه به توليد شير لطمه مي زند محدود كردن مصرف آب ميباشد . گاويكه 120 پوند شير در روز توليد ميكند بطور تخميني به 33 تا 38 گالن آب در روز نياز دارد كه اين مقدار به دماي هوا بستگي دارد.

مقداري از اين آب مصرفي از جيره غذايي فراهم ميشود. با اين حال 70 تا 80 درصد از كل آب مصرفي روزانه گاوهاي شيري از طريق نوشيدن تامين ميشود. سه عامل اصلي كه بر مصرف آب تاثير مي گذارند عبارتند از:كيفيت آب؛ فضاي آبشخوارو زمان دسترسي بة آب و ميزان جريان آب . جدول 11 محدوديتهاي فوق را براي اندازه گيري كيفيت آب آشاميدني نشان مي دهد.

 

دستور العملهاي ارائه شده براي طول آبشخوار ها به ازاء هر گاو 2 اينچ (5 سانتي متر) مي باشد. جريان آب يا ميزان دفعات پر كردن آبشخوارها نيز بايد ارزيابي شوند.

بيشتر گاوها مقدار زيادي از آب مصرفي خود را بلافاصله بعد از شيردوشي مي نوشند. مطمئن شويد كه ميزان جريان آب ؛ آب كافي را براي مصرف گاوها طي زمان اوج توليد فراهم خواهد كرد .

جدول 11- موارد مربوط به كيفيت آب*

[TABLE=class: cms_table_MsoTableGrid]

[TR]

[TD=bgcolor: transparent]

سطح مشكل زاي احتمالي(ميلي گرم در ليتر)

[/TD]

[TD=bgcolor: transparent]

مقياس

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=bgcolor: transparent]

زير 5.5 يا بالاي 8.5

[/TD]

[TD=bgcolor: transparent]

Ph

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=bgcolor: transparent]

3000

[/TD]

[TD=bgcolor: transparent]

كل مواد جامد قابل حل

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=bgcolor: transparent]

2000

[/TD]

[TD=bgcolor: transparent]

سولفات

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=bgcolor: transparent]

1.5

[/TD]

[TD=bgcolor: transparent]

فلوئور

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=bgcolor: transparent]

500

[/TD]

[TD=bgcolor: transparent]

كلسيم

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=bgcolor: transparent]

125

[/TD]

[TD=bgcolor: transparent]

منيزيم

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=bgcolor: transparent]

0.6

[/TD]

[TD=bgcolor: transparent]

مس

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=bgcolor: transparent]

0.2

[/TD]

[TD=bgcolor: transparent]

ارسنيك

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=bgcolor: transparent]

0.05

[/TD]

[TD=bgcolor: transparent]

كادميمم

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=bgcolor: transparent]

.1

[/TD]

[TD=bgcolor: transparent]

سرب

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=bgcolor: transparent]

100

[/TD]

[TD=bgcolor: transparent]

نيترات- نيتروژن

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=bgcolor: transparent]

10

[/TD]

[TD=bgcolor: transparent]

باريم

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=bgcolor: transparent]

0.3

[/TD]

[TD=bgcolor: transparent]

آهن

[/TD]

[/TR]

[/TABLE]

 

آدامز؛دانشگاه پن؛

 

 

[پسری از بابلسر 1800]

[h=2]رمز فري استال هاي مناسب و راحت چيست ؟

[/h]

آيا گاوهاي شما از فري استال استفاده مي كنند ؟ ارتباطي كه بين ساختار فري استال و كف فري استال وجود دارد روي چگونگي استفاده گاوهايتان از فري استال تاثير مي گذارد. با توجه به اينكه بين دو بستر ريزي متوالي ارتفاع بستر تغيير مي كند؛ بنابر اين ابعاد استال نيز تغيير مي كنند. با تغيير چگونگي ورود گاو به استال چگونگي موقعيت گاو روي بستر و فضاي موجود تغيير ميكند و امكان دارد كه گاو تصميم بگيرد هرگز از استال استفاده نكند.

بستر هاي ثابت و متغير

 

در اين مقاله ما استالهايي با بستر ثابت و متغير را تعريف مي كنيم . بستر هاي ثابت ارتفاعشان در هنگام دو بستر ريزي متوالي از 2.5 تا 7.5 سانتي متر تغيير مي كنند. نمونه اين نوع بستر ها بسترهاي لاستيكي هستند. روش استفاده گاو از اين نوع استالها عموما ثابت خواهد بود. بنابراين به مكان ميله گردني و تخته سينه به اندازه كافي توجه كنيد تا گاوها از استال به طور مناسب استفاده كنند. استالهايي با بستر متغير آنهايي ميباشند كه داراي بسترهاي غير آلي (ماسه) يا آلي( كلش؛ تراشه چوب) مي باشند.و ارتفاع آنها بين دو بستر ريزي متوالي احتمالااز 15 تا 22.5 سانتي متر تغيير مي كند. نحوه استفاده گاو از چنين استالهايي متفاوت مي باشد زيرا فضاي مورد استفاده گاو تغيير مي نمايد. به طور ايده آل ارتفاع استالهايي با بسترهاي متغير بين دو بستر ريزي متوالي بايد مشابه باشد ولي در عمل اينطور نيست. در شكلهاي 1 و 2 فري استالهاي جلو باز با بستر هاي ثابت و متغير نشان داده شده است .

 

مكان و ارتفاع تخته سينه

 

 

تخته سينه به اين منظور طراحي شده است تا گاوها در مكان خود نگه داشته شده و فضاي مناسب براي جلو رفتن به هنگام بلند شدن داشته باشند. همچنين با استفاده از تخته سينه انتهاي استال تميز باقي مي ماند. تخته سينه بايد با ابعاد بدن يا فاصله سينه تا دم يك گاو مطابقت داشته باشد . گاوهاي هلشتاين بالغ عموما 165 تا 180 سانتي متر و گاوهاي كوچكتر 150 تا 165 سانتي متر فضاي بين تخته سينه تا انتهاي استال را اشغال مي نمايند. براي موثر واقع شدن تخته سينه بايد آن 10 تا15 سانتي متر بالاتر از سطح بستر قرار گيرد. اين ارتفاع حركت رو به جلوي گاوها را كنترل كرده و به گاو اجازه مي دهد كه هنگام استراحت كردن دستان جلوي خود را دراز كند(وضعيت عمومي استراحت گاو). بعضي از تخته سينه ها عريض بوده و مدور مي باشند و به گاو اجازه مي دهند كه دستان خود را راحت تر دراز كند. از لوله هاي پي وي سي ( 10 تا 15 سانتي متري) نيز مي توان استفاده كرد. مكان تخته سينه در فري استالهايي با بستر ثابت از جدول پشتي استال تا انتهاي تخته سينه اندازه گيري مي شود. ( شكل 1). در استالهايي با بستر متغير ؛ ابعاد بدن گاو روي بستر با توجه به وزني كه دام دارد مشخص ميشود. هرچه كه دام از بستر بيشتر استفاده مي كند ؛ بستر نازك تر شده و تخته سينه نمايان تر مي گردد و حركت دام به سمت جلو را كنترل مي كند. علاوه بر اين جدول انتهايي استال بيشتر نمايان شده و فضاي در دسترس دام كاهش مي يابد. هنگاميكه فضا محدود باشد گاوداران براي بهبود مقبوليت استال تخته سينه را بر مي دارند. بهترين گزينه اين مي باشد كه تخته سينه را بيشتر به سمت جلو استال ببريم تا هنگاميكه سطح بستر پايين است فضاي كافي براي بدن دام وجود داشته باشد. مكان تخته سينه در استالهايي با بستر متغيير از جدول پشتي استال تا انتهاي تخته سينه اندازه گيري مي شود.(شكل 2). در استالهايي با بستر متغيير ؛ قرار دادن تخته سينه 10 تا 15 سانتي متر بالاتر از جدول انتهايي به نظر مي رسد كه بهتر است. هنگامي كه استال مملو از بستر است اكثرا تخته سينه پوشيده شده و هنگامي كه سطح بستر پايين ميباشد تخته سينه بيشتر نمايان مي باشد.

 

مكان ميله گردني

 

 

ميله گردني باعث ميشود زماني كه دام وارد استال ميشود بيش از اندازه جلو نرود. در ضمن ميله گردني فضاي به جلو رفتن دام به هنگام بلند شدن را نيز حفظ مي كند به صورتي كه دام مي تواند به آساني بلند شود.ميله هاي گردني كه در مكان مناسبي قرار گرفته باشند باعث مي شوند كه هر چهار پاي دام هنگام ورود به استال در داخل آن قرار گرفته و گاو به اندازه كافي در انتهاي استال قرار گيرد تا استال تميز باقي بماند. در ضمن مكان ميله گردني بايد با بزرگترين دام گله تطابق داشته باشد نه با كوچكترين دام گله. براي اينكه راحتي دام در داخل استال افزايش يابد ميله گردني بايد در 165 سانتي متري از لبه خارجي استال قرار گرفته باشد.ارتفاع بين كف بستر و ميله گردني معمولا 105 تا 120 سانتي متر از زير ميله گردني مي باشد. (شكل 1) .بعضي از گاوداران ميله گردني را در 120 سانتي متري بالاي سطح بستر با موفقيت قرار داده اند. استالهايي با با بستر متغيربه صورت سطح شيبداري از جلو به سمت عقب مي باشند. بنابر اين ميله گردني اغلب 112.5 تا 115 سانتي متر بالاتر از جدول انتهايي استال مي باشد. بعضي از گاوداران ميله گردني را روي ميله جدا كننده فوقاني و 120 سانتي متر بالاتر از جدول انتهايي به خوبي نصب كرده اند ولي آنها يك افزايش نسبتا ثابتي را با تناوب بسترريزي حفظ مي نمايند. به خاطر داشته باشيد كه ارتفاع بسترهاي متغيير از 15 تا 20 سانتي متر بين دو بستر ريزي متوالي باشد. بنابر اين طرز قرار گرفتن دام در آنها متفاوت مي باشد. اين امر از آنجاييكه جدول انتهايي استال بيشتر نمايان ميباشد معمولا خوب است و باعث ميشود كه گاوها روي جدول انتهايي به استراحت نپردازند. فضاي اضافي بوجود آمده بين ميله گردني و بستر استال به گاوها اجازه مي دهد بيشتر وارد و داخل استال شده و اين بدين معني است كه مدفو ع و ادرار بيشتري روي بستر استال جمع مي شود . مجددا مي گوييم كه اين نگراني مي تواند با حفظ سطح استال كاهش پيدا كند.

 

شكل و ارتفاع جدا كننده هاي استال

 

جدا كننده هاي استال گاوها را به سمت فضاي استراحت هدايت مي كنند و آنها را تشويق مي كنند تا در حالت مطلوب دراز بكشند و آنها را از گاوهاي ديگر جدا و حمايت كنند. شكل جدا كننده ها به كنترل وضعيت گاوها كمك مي كند ؛ بلند شدن آنها را راحت تر مي كند و احتمال صدمات وارده به گاو را به حد اقل مي رساند. ابعاد مناسب استال برخورد گاوها را به حد اقل مي رساند . ميله گردني به طور محكم و ايمني به بالاي جدا كننده چسبيده است . فاصله ميله پاييني و بستر استال نيز در طرز قرار گرفتن دام و جلوگيري از صدمات وارده واجد اهميت است. جداكننده هاي استال به طوري استاندارد شده اند كه باعث حذف ميله نگه داري كننده در عقب استال مي شوند و استفاده از استال را راحت تر كرده اند. دو نوع از مشهورترين اشكال جداكننده ها : " يو" شكل و "وايد اسپن" مي باشند. در صورتي كه طول و عرض استال كافي باشد جداكننده هاي يو شكل مناسب مي باشند. ميله پاييني در اين نوع از جدا كننده ها بايد 30 تا 45 سانتي متر بالاتر از بستر باشدفاصله آزاد كمتر مي تواند باعث صدمات به پاهاي گاوها شود و بيشتر از اين نيز باعث مي شود كه گاوها زير اين جدا كننده ها در هنگام استراحت حركت كنند. اخيرا جدا كننده هاي وايد اسپن كه در شكل نشان داده شده است مشهور تر شده اند ميله پاييني در جلوي استال كوچكتر شده است تا در صورت لزوم گاو فضايي براي جابجايي از اطراف داشته باشد. ميله پاييني بعضي از وايد اسپن ها داراي شيبي از سمت تخته سينه به سمت بالا دارند .اين امر مي تواند مقداري از مانع عمودي را كه بين ميله پاييني و بستر در نزديكي وسط استال مي باشد را حذف كند. بنابر اين گاوها ميتوانند بصورت اريب در طول استال دراز بكشند.در ساير مدلهاي فري استال ميله پاييني 30 تا 60 سانتي متر بالاتر از تخته سينه ادامه پيدا كرده است. چنين مسئله اي فضاي موجود بين بستر استال و ميله پاييني را كاهش مي دهد و طرز قرار گرفتن دام بهتر مي شود. ارتباط بين ساختار استال و بستر استال ؛ طرز قرار گرفتن دام و استفاده از استال را تعيين مي كند. به خاطر داشته باشيد براي آنكه استال تميز و خشك باشد ؛ سطح استال بايد سه مرتبه در روز تميز شود و سپس بستر ريزي منظم صورت گيرد.

 

 

[پسری از بابلسر 1800]

[h=2]تاثیر انتخاب پدر در پیشرفت ژنتیکی...[/h]

طبق اظهارنظر متخصصان کانادا نسبت به پیشرفت ژنتیکی در تولید وصفات ظاهری (تیپ) در کانادا معنی دار بوده و طبق آخرین اطلاعات قابل دسترس میانگین افزایش ژنتیکی در پنج سال گذشته در معیت گاوهای هلشتاین

4.5

کیلوگرم در شیر

و 0.7

امتیاز در شکل کلی بدن در سال می‌باشد.

پیشرفت ژنتیکی به چهار عامل بستگی دارد.

* افزایش تنوع ژنتیکی (تلقیج گاوهای گله با اسپرم‌های گله‌های دیگر از همان نژاد).

* کاهش فاصله نسل به وسیله انتخاب دام‌های جوان‌تر به عنوان والدین نسل بعد

* افزایش دقت انتخاب

 

شدت انتخاب به معنی میزان انتخاب بهترین حیوانات به عنوان والدین است یعنی چند درصد از گله انتخاب شود که در این مورد چهار روش انتخاب وجود دارد:

1-انتخاب مادران تلیسه‌های جایگزین در هر گله که فقط سه درصد پیشرفت ژنتیکی در جمعیت را سبب می‌شود یعنی انتخاب گاوهای ماده‌ای که از فرزندان آنها به عنوان تلیسه‌های جایگزین در گله استفاده می‌شود. اساسا گاوها در گله های زیاد پرورش یافته و گوساله‌های به دنیا آمده پس از تلقیح و آبستنی وارد گله شیری می‌شوند.

2-انتخاب گوساله‌های نر از مادران ممتاز برای برنامه تلقیح مصنوعی که بیست و هفت درصد پیشرفت ژنتیکی را سبب می‌شود به طوری که پسران این گاوها در پایان، حدود هزار یا هزاران دختر در گله خواهند داشت.

3-انتخاب تلیسه‌های جایگزین از پدران ممتاز که بیست ونه درصد پیشرفت ژنتیکی را به همراه خواهد داشت.

4-انتخاب گوساله‌های نر از پدران ممتاز به عنوان پدران آینده که مهمترین روش انتخاب با چهل و یک درصد پیشرفت ژنتیکی می‌باشد.

این درصدها صراحتا اهمیت انتخاب پدران و مادران ممتاز برای برنامه‌های اصلاحی را نشان می‌دهد. بنابراین در یک نگاه اجمالی به ارزیابی ژنتیکی پروتئین شیر گاو نر معروف استاربوک ، تأثیر دقیق انتخاب پدران گاوهای نر آینده مشخص می‌گردد. تمام فرزندان این گاو نر جزء بهترین‌ها می‌باشند. استارت مور رودولف و همه فرزندان رودولف در کانادا سالانه تست می شوند. استاربوک بیست سال پیش متولد شده و

EBV

(ارزش ارثی: مقدار ارزش ژنتیکی که یک گاو به فرزندان خود انتقال می‌دهد) پروتئین شی

ر +10

کیلو گرم به طور مستمر داشته البته این عدد بر اساس ارزش ژنتیکی امروز محاسبه شده است در صورتی که این گاو نر در سال 1984 مقام اول را به خود اختصاص داده بود به عنوان پدر گاوهای نر کانادا مورد استفاده قرار گرفت و فرزنان حاصل از تلقیح مصنوعی بین سال‌های هشتاد و پنج تا نود متولد شدند از تعداد دویست فرزند موجود آن همگی ثابت کردند که میانگین -4 کیلوگرم برای پروتئین و -29 برای تولید عمر دارند این مسئله ممکن است عجیب به نظر برسد که گاو نری مانند استاربوک دارای فرزندانی است که میانگین زیر صفر(منفی) دارند این پدیده می‌تواند دو علت داشته باشد:

1-پتانسیل ژنتیکی فرزندان استاربوک و مادران

2- کل افزایش ژنتیکی پروتئین شیر در نیمه سال 1980 نزدیک به 40 کیلوگرم بوده مهم اسن است که از نظر اصلاحی پیشرفت صورت گرفته به طوریکه پسران برتر استاربوک خصوصا آیراستار +57 کیلوگرم

EBV

پروتئین داشته که از پدر خود47 کیلوگرم بیشتر است. برحسب تصادف آیراستار برترین فرزند استاربوک است و دومین فرزند استاربوک، هانوفرهیل لئوتنات با +54 کیلوگرم

EBV

پروتئین است که در سال 1989 متولد شده است.

بقیه فرزندان استاربوک

EBV

پروتئین +31 و پایینتر داشتند که آخرین بار در سال 1999 تست شدند. در سال1999 برای اولین بار ثابت شد که از آیراستار بیش از حد به عنوان پدر گاورهای نر دنیا استفاده شده است. فقط در کانادا160 فرزند داشته که بین سال‌های

نود تا نود و چهار

متولد شده‌اند واین فرزندان دارای میانگین سی کیلوگرم افزایش پروتئین و ششصد و هشتاد و پنج پوند برای سوددهی طول عمر داشتند. دامنه تغییرات پروتئین از -7 تا +27 که مخصوص رودولف است متغیر می‌باشد. بر اساس

ارزیابی

اخیر رودلف 15 کیلوگرم افزایش پروتئین و579 پوند سوددهی طول عمر دارد. حتی بیشتر از آیراستارمعروف که پدر گاوهای نر دنیا است. تولید آیراستار از استاربوک اهمیت استفاده از بهترین پدران ممتاز برای تولید نسل آینده گاوهای نر را نشان می دهد این مسئله در خصوص آیراستار و پسرش رودولف نیز صادق است.

رودولف نزدیک به 200 پسر را که بین سال‌های نود و شش تا نود و هشت متولد شدند را تحت آزمایش دارد اگر چه اکثر آن‌ها هنوز ثبت نشده‌اند اما والدین آنها بین سی و سه تا نود و دو کیلوگرم و به طور میانگین شصت و سه کیلوگرم بازدهی پروتئین داشتند. مهمترین شاخصه این گاورهای نر جوان، داشتن مادران ممتاز در کانادا و آمریکا می‌باشد.

بر اساس تجربیات قبلی می‌توان پیش‌بینی کرد که این گاوها از سال دو هزار ویک به بعد ثبت میشوند فرزندان انتخاب شده آنها حداقل پانزده تا بیست کیلوگرم پروتئین و ششصد

پوند سوددهی طول عمر بالاتر از رودولف خواهند داشت.

ارزش ژنتیکی برای بیان معیار و شاخص های گاو نر هر سال افزایش می‌یابد به طری که بالاترین معیار برای گاوهای نر هلشتاین ممتار نزدیک به یکصد برای پروتئین و دو هزار و سیصد برای سوددهی طول عمر می باشد اگر انتخاب صحیح و هوشمندانه باشد با برنامه‌تلقیح مصنوعی در سطح مزرعه به طور قابل ملاحظه‌ای افزایش ژنتیکی در صفات اقتصادی مهم به وسیله افزایش واریاس ژنتیکی خواهید داشت اگر چه پیشرفت ژنتیکی تحت تأثیر افزایش تنوع ژنتیکی، کاهش فاصله نسل و دقت بالای انتخاب است. شدت انتخاب بالا مهمترین عامل آن به شمار می‌آید. متولیان برنامه تلقیح مصنوعی باید برای استفاده از حداکثر پتانسیل ژنتیکی پدرها، تلاش خود را انجام دهند و همزمان پرورش دهندگان نیز از پدران جوان ممناز در گله‌های خود برای پی بردن به هدف‌های پرورش استفاده کنند.

منبع :

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام

[پسری از بابلسر 1800]

[TABLE=class: cms_table]

[TR]

[TD=width: 100%]

عنوان: همخوني در گاوهاي شيري

[/TD]

[TD]

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=colspan: 2]

---

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=colspan: 2]

جفت‌كردن گونه‌هاي خويشاوند همخوني ناميده مي‌شود. گونه‌هاي جديد حيوانات شيرده كه از طريق تلقيح‌مصنوعي و يا جفت‌گيري‌طبيعي توليد شده‌اند، وارث برخي از تركيبات ژنتيكي از هريك از والدين خود مي‌باشند. اگر والدين خويشاوند باشند، برخي از ژن‌هاي منتقل شده به نتاج توسط هريك از والدين درواقع نمونه يكسان ژن‌هايي است كه در اجدادشان نيز يافت شده است. اجدادي كه درواقع خويشاوندي والدين را سبب شده‌اند. اگر رابطه ژن‌هاي والدين افزايش پيدا كند، احتمال اينكه جفت‌هاي ژني در نتاج، نمونه يكساني از ژن‌هاي موجود در اجداد يك نسل قبل خود باشند، افزايش پيدا مي‌كند. يك چنين ژن‌هايي را ژن‌هاي يكسان وراثتي مي‌نامند.

 

حد نهايي در همخوني، جفت كردن حيوان با خودش است. اين فرآيند در بسياري از گونه‌هاي حيواني امكان‌پذير است، زيرا هرگونه، قادر به توليد سلول‌هاي جنسي نر و ماده مي‌باشد. فرض كنيد كه يك گياه داراي ژنوتيپ Bb در برخي از بخش‌هاي ساختمان كرومزومي خود مي‌باشد. به دليل اينكه سلول‌هاي جنسي نيمي از مواد ژنتيكي گياه را دربر دارد، نيمي از تمام سلول‌هاي جنسي حامل B و نيمي حامل b براي سلول‌هاي نر و ماده مي‌باشند. اگر گياه خودلقاحي داشته باشد، نتاج BB، Bb و يا bb در نسبت‌هاي 1:2:1 خواهد بود. هر گونه BB براي آلل B هموزايگوس ناميده مي‌شود. در حاليكه گونه‌هاي bb براي آلل b هموزايگوس هستند. گونه‌هاي Bb به علت اينكه در مواد ژنتيكي خود، حاصل B و b مي‌باشند، هتروزايگوس ناميده مي‌شوند. اگر نتاج يك گياه خودلقاح، خود نيز خودلقاح شود، تنها نتاج BB از گونه‌هاي BB و نتاج Bb از گونه‌‌هاي bb حاصل مي‌شوند. گونه‌هاي Bb دوباره BB، Bb و bb را در نسبت‌هاي 1:2:1 توليد خواهند كرد. اين روند كه در نسل‌هاي متعدد ادامه داشته است، براي افزايش فراواني گونه‌هاي BB و bb (هموزايگوس) و كاهش تعداد گونه‌هاي Bb در هرنسل به نصف تعداد، ادامه خواهد يافت. خود لقاحي در پستانداران همچون گاوهاي شيري امكان‌پذير نمي‌باشد. اما در فرآيندي مشابه (ذكر شده در بالا) به نام همخوني افزايش فراواني هموزايگوسي و كاهش فراواني هتروزايگوسي در تمام گونه‌ها رخ مي‌دهد.

 

همخوني، فراواني ژني كه در واقع تعداد كلي ژن‌هاي B و b در يك جمعيت مي‌باشد را تغيير نمي‌دهد. همخوني تنها آرايش و تركيب آن دسته از ژن‌ها در جفت‌هاي BB، Bb و يا bb را تغيير مي‌دهد. اگر برخي از آن تركيبات نابارور باشند، يك فرآيند گزينشي رخ خواهد داد كه فراواني ژني را تغيير مي‌دهد.

 

انجام عمل همخوني در گاو‌هاي شيري:

حيوان‌هاي همخون در مقايسه با حيوانات غيرهمخون، در موقعيت‌هاي كرومزومي بيشتري هموزايگوس مي‌شوند. نكته مثبت اين قضيه (همخوني) اين است كه نوع ارثي اسپرم يا سلول‌هاي تخمك در گونه‌هاي همخون، از گونه‌هاي غيرهمخون بيشتر قابل پيش‌بيني است. گونه‌هاي BB يا bb تنها قادر به توليد اسپرم و سلول‌هاي تخمك B يا b هستند. هتروزايگوت Bb تنها قادر به توليد توليد اسپرم و تخمك B يا b مي‌باشد. اگر حيوان همخون، غالب باشد و اين غالبيت را با قاعده منتقل كرده باشد، نكات مثبت و فوايد آن غيرقابل انكار است.

 

همخوني همچنين مي‌تواند براي پاكسازي يك دسته دامي داراي ژن‌هاي نامطلوب (مضر) نهفته و مغلوب به كار رود. وقتي اين ژن‌هاي نامطلوب در حالت همزايگوس (bb) ديده مي‌شوند، شرايط اغلب بسيار مهلك است. اين ميزان مهلكي ممكن است خيلي زود در مراحل رشد جنيني آغاز شود، امري كه در واقع شكستي براي پرورش دهندگان گاو شيري محسوب مي‌شود. اگر ژن‌ها خيلي خطرناك نباشند (نيمه كشنده Semi lethal) و حيوان زنده بماند، بازهم در مجموع بي‌ثمر خواهد بود و هيچ سودي دربر نخواهد داشت. بيشتر گونه‌هاي حيواني (بخصوص گاو‌هاي شيري و حتي انسان‌ها) حامل ميزان كمتري ژن‌هاي كشنده يا نيمه‌كشنده نهفته در حالت هتروزايگوس (Bb) مي‌باشند.

 

همخوني، با افزايش فراواني گونه‌هاي هموزايگوس (bb يا BB)، باعث برداشته شدن پوشش محافظ ژن غالب بي‌خطر مي‌شود و نتاج را بيشتر در معرض تركيب كشنده و خطرناك ژن‌هاي bb قرار مي‌دهد. براي گاوهاي شيري، همخوني سوددهي افرادي از حيوانات را كاهش مي‌دهد كه اين امر براي بيشتر توليدكنندگان غيرقابل‌قبول است.

 

نكات منفي و همخوني حيوانات، آن‌چنان از مزاياي آن بيشتر بوده است كه واژه نيز به ميان آمده است. جدول شماره 1 نشان دهنده بحران همخوني در طول عمر و ويژگي‌هاي شيردهي هر گونه از گاوهاي هلشتاين مي‌باشد. (براساس تحقيقات Smith و همكارانش از دانشگاه ويرجنيا). اين تغييرات بر اساس هر %1 افزايش در همخوني، نشان داده شده‌اند. اين به اين معناست كه جفت‌گيري‌اي كه %25/6 همخوني ايجاد مي‌كند،

 

150$ = 25/6 * 24$

 

خسارت دربر خواهد داشت. توجه كنيد كه بجز ناحيه سلول‌هاي سوماتيك (Somatic cell)، جايي كه ظاهراً همخوني هيچ اثري ندارد، تمام عواقب و پيامدهاي همخوني در جدول شماره 1، نامطلوب و مضر هستند. سن در اولين آبستني افزايش پيدا مي‌كند، طول عمر مفيد كاهش پيدا مي‌كند و فاصله بين اولين گوساله‌زايي در گاوهاي همخون افزايش مي‌يابد.

 

برخي از تغييرات در اين جدول بيشتر از موارد تخمين زده شده در كتاب‌ها و مقالات مي‌باشند.

 

جدول اثر همخوني بر طول عمر و ميزان شيردهي هر گاو در گاو‌هاي هلشتاين

 

ويژگي .................................................. .....................بحران همخوني هر %1 افزايش در همخوني

درآمد خالص طول عمر (به دلار).......................................24-

سن در اولين آبستني ................................................36 +

روزهاي عمر مفيد (سودمند).................................... ......13-

طول عمر توليد كلي شير ..............................................790-

طول عمر توليد كلي چربي .............................................29-

طول عمر توليد كلي پروتئين ..........................................25-

توليد شير اولين شيردهي ............................................82-

توليد چربي اولين شيردهي ..........................................3-

توليد پروتئين اولين شيردهي ........................................3-

ميانگين منبع سلول‌هاي سوماتيك اولين شيردهي ...........004/0-

فاصله اولين گوساله‌زايي........................... ...................26/0+

 

همخوني در جمعيت گاوهاي شيري امروزي:

ترجيح و انتخاب براي توليد بيشتر و همچنين بهبود گونه‌هاي گاو شيري، تنوع ژنتيكي را كاهش داده است. تنوع حذف شده، شامل ژن‌هاي نامطلوب، براي بهبود ويژگي‌هاي مورد انتخاب ما هستند كه البته اين هدف ماست. امروزه تعداد محدودي از حيوانات در هر همخوني نقش پراثري را بعنوان والدين ايفا مي‌كنند. ويگانس و همكارانش (Wiggans, et al) متوسط همخوني در گاو‌هاي Ayrshire را %7/4، در گاوهاي Guernsey %3، در گاوهاي Holestein %6/2، در گاوهاي Jersey %3/3 و و در گونه Brown Swiss %3 بوده است. آيا اين آمار و ارقام هشدار دهنده هستند؟ مسئله بحراني و حساس اين است كه آيا گاوهاي شيري همخون تحت شرايط مديريتي و كنترلي امروز كارآمد هستند و آيا اين ميزان كارآيي با تنوع ژنتيكي كمتر در كل جمعيت دامي به مخاطره مي‌افتد يا نه؟ گاوهاي امروزي نسبت به اجداد خود از همخوني بيشتري برخوردارند اما آيا از سودمندي بيشتري نيز برخوردارند؟ گفتن اينكه درجات فعلي همخوني هشدار دهنده مي‌باشد، آنچنان هم درست و دقيق نيست.

 

بر طبق مطالعاتي كه در سال 1996 توسط يانگ و سيكورا انجام شد، تغييرات همخوني گاوهاي هولشتاين در طول قرن بيستم، مورد بررسي قرار گرفت. گاوهاي هولشتاين ابتدا در سال 1884 به آمريكا صادر شدند. مطالعات يانگ و سيكورا نشان داد كه گاوهاي هولشتاين امروزي %5 نسبت به تاريخ اصلي ورود، همخون بوده‌اند. رابطه ميانگين از حدود %4/3 در سال 1928 به تقريباً %10 (دو برابر ميانگين ارزش همخوني %5) در سال 1990 افزايش يافته است. اين رابطه افزايش يافته نشان دهنده آثار و پيامدهاي انتخاب گاوهايي با سوددهي و كارآمدي بيشتر است. همچنين منعكس كننده، كاهشي در منشاء ژنتيكي مي‌باشد. يانگ و سيكورا گزارش دادند كه Pawnee Farm Arlinda Chief و Round Oak Rag Apple Elevation مسئول جداسازي تقريباً 4/1 ژن‌هاي گاوهاي هلشتاين در سال 1990 بوده‌اند. اصل و نسب گاو هلشتاين بدون هريك از اين دو رئيس در اولين 6 يا 8 نسل، اغلب محصول تصميمات غيرعادي اصلاح‌نژادي هستند.

 

پيامدهاي همخوني:

جدول شماره 2 ارئه دهنده نتايج سه جفتگيري خاص قابل اجرا در گاوهاي شيري مي‌باشد. اكثر پرورش‌دهندگان گاو شيري، از جفتگيري يك پدر با دختر خود اجتناب مي‌كنند و خيلي‌ها تشخيص داده‌اند كه گاو نر حاصل از تلقيح مصنوعي نبايد با دختران پدرش جفتگيري كند. به هر حال تشخيص جفتگيري يك گاو نر با دختر برادر ناتني‌اش مشكل‌تر است. براي نمونه در گاوهاي هلشتاين، جفتگيري دختران Mattie با پسر ديگر Mascot مثل Javlin، حدوداً %25/6 همخحوني توليد مي‌كند.

 

پرورش‌دهندگان گاو شيري ممكن است يك چنين جفتگيري‌هايي را انجام دهند، زيرا آنها رابطه بين Mattie و Javlin را تشخيص نمي‌دهند. اسامي كوتاه NAAB چيز زيادي راجع به اصل و نسب را نمايان نمي‌كند!

 

ما انتظار داريم كه يك گوسفند Javlin از يك دختر Mattie (%25/6 همخون) در مقايسه با يك گوسفند همخون با مزاياي يكسان، 150 دلار درآمد خالص طول عمر از دست دهد. آيا چنين جفت‌گيري‌اي بايد انجام شود؟ طبق تمام تصميمات مربوط به همخوني پاسخ مي‌تواند بيش از يك مورد باشد. (بيشتر از يك پاسخ مي‌توانيم داشته باشيم).

 

آيا گاو نرِ دور‌جفتي (Outcross) يافت مي‌شود كه ارزش و مزيت ژنتيكي‌اش به اندازه كافي براي فرزند بالا باشد كه بتواند نسبت به فرزند يك جفت‌گيري همخون بهتر عمل كند؟ اگر ما مقايسه را برروي PTA شير، بجاي درآمد خالص طول عمر انجام دهيم، مسئله روشن‌تر خواهد بود. يك جفت‌گيري با Javlin، اولين شيردهي را تا بيش از lbs 500 كاهش مي‌دهد. اين بدين معناست كه يك پدر جايگزين مي‌تواند حدود lbs 500 تأثير داشته باشد. همچنين PTA شير نسبت به Javlin پائين‌تر باشد. به شرطي كه او هيچ همخوني‌اي در جفت‌گيري توليد نكند.

 

در كه در بهار سال 1998 صورت گرفت، Javlin براي 2374+ بود. يك گاو نر غير خويشاوند با دختر Mattie، مي‌توانست به كميِ 1861+ در PTA شير و به اندازه مساوي با Javlin در اولين شيردهي ترقي كند. اگر فقط پدرهاي غيرخويشاوند، در توليد پائين‌تر از اين باشند، اجتناب از همخوني در واقع هزينه بيشتري را در خواهد داشت، چه‌بسا كه شكست در پيشرفت ژنتيكي نسبت به بحران همخوني، ضرر بيشتري را متحمل مي‌شود. جستجو براي مناسب‌ترين جفت‌گيري، نبايد به گاوهاي غيرخويشاوند (نامرتبط) محدود شود. گاوهاي نر رده بالا كه گاو ماده با آنها خويشاوند است نيز بايد مورد بررسي و توجه قرار گيرند.

در اجرا و اداره يك برنامه همخوني، بايد مراقب آثار همخوني بود، هميشه در نظر باشيد كه درجه همخوني، ميزان بازدهي و كارآمدي حيوان را مشخص مي‌كند. علاوه براين، همخوني فقط امتياز ژنتيكي افزايشي را كاهش مي‌دهد. فقدان همخوني به امتياز ژنتيكي نمي‌افزايد.

پرورش‌دهندگان نبايد از استفاده از بهترين پسرهاي يك گاو نر مشخص، اجتناب كنند، چراكه گاو نر نتاج ماده نيز در گله دارد. برخي آميزش‌هاي گاوهاي نر با ماده در يك گله ممكن است، همخوني بيشتري را توليد كند، بايد از جفت‌گيري‌هايي كه مقدار قابل‌توجهي از همخوني را توليد مي‌كنند، اجتناب كرد. تا اينكه بخواهيد گاو نر را از برنامه همخوني حذف كنيد.

 

شناسايي امري ضروري است:

همخوني غيرقابل اجتناب است مگر اينكه اصل و نسب گاو ماده‌اي كه قرار است باردار شود، بطور كلي مشخص و شناخته شده باشد. جفت‌گيري‌هاي خيلي نزديك درصورتي رخ مي‌دهد كه هويت نامشخص باشد. اما بيشتر زيان همخوني از اجداد مشترك سه نسل گذشته يا بيشتر در يك تبار حاصل مي‌شود. بيشتر از يك جد مشترك مي‌تواند باعث همخوني شود. اين بدين معناست كه اطلاعات كامل راجع به تبار تا 4 تا 5 نسل گذشته مورد نياز است تا بتوان همخوني را كنترل و مديريت كرد.

 

امتيازات ارزشمند داشتن يك گاو ثبت شده در طي سال‌ها، توانايي انتخاب يك زوج براي او در شرايط مشخص و با ميزان همخوني كنترل‌شده را به شما خواهد داد.

 

حيوانات ناخالص، مخصوصاً تعداد روزافزون حيوانات فاقد اطلاعات و داده‌هاي كامل تباري در گله‌هاي بزرگ گاو شيري، مربوط به چندين نسل گذشته مي‌باشند. اگر هم بتوان يك شجرنامه كامل حيوان ناخالص را با استفاده از DHI ثبت شده پرورش داد، اطلاعات هنوز كامل نيست، مگر اينكه از يك نوع برنامه كامپيوتري جفت‌گيري استفاده شود.

 

مشاهده كرديم كه اطلاعات كامل تباري مربوط به چندين نسل چقدر در مطالعات همخوني Smith و همكارانش مهم بود. در اين كار ما آثار همخوني را بطور جداگانه در گاوهايي از گله‌هاي ثبت شده و گله‌هاي اصلاح نژاد شده بررسي كرديم. بحران همخوني به ازاي هر %1 افزايش در همخوني در گله‌هاي ثبت شده، بالغ‌بر 24 دلار هرينه داشته است، اما در حيوانات اصلاح نژاد شده، به ازاي هر %1 افزايش در همخوني، كمتر از 10 دلار هزينه دربر داشته است. براي اولين شيردهي در گاوهاي ثبت شده lbs 82 بحران همخوني داشته‌اند. درحاليكه در گاوهاي اصلاح نژاد شده فقط lbs 35 بوده است.

 

آيا ژن‌ها در گاوهاي اصلاح نژاد شده متفاوت با ژن‌هاي گاوهاي ثبت شده عمل مي‌كنند؟

همخوني درگله‌هاي اصلاح نژاد شده به علت فقدان اجداد شناخته شده در تباري شناخته شده، احتمالاً بيشتر از مقدار تخميني مي‌باشد. ضريب تخميني همخوني در گاوهاي ثبت شده 3 برابر بيشتر از گاوهاي اصلاح نژاد شده است. اگر ما نتوانيم همخوني را در يك جفت‌گيري، به علت داده‌هاي محدود تباري تخمين بزنيم، همخوني غيرقابل اجتناب و كنترل خواهد بود و هزينه‌ها نيز بسيار غيرقابل پيش‌بيني خواهند بود.

 

جمع‌بندي:

در شرايطي كه خويشاوندي ميان حيوانات در نژادهاي شيري افزايش مي‌يابد، اجتناب از همخوني مشكل‌تر خواهد بود. افزايش خويشاوندي، نتيجه طبيعي استفاده كردن، تنها از تعداد كمي پدر در يك برنامه همخوني AI مي‌باشد. همخوني قابل اجتناب است، اما نه به‌قيمت فدا كردن رشد و پيشرفت در برابر بهره‌وري و بازدهي روزافزون.در بهترين روش‌ها براي كنترل همخوني، پدري را با بالاترين مزايا و ارزش‌هاي ژنتيكي سازگار با همخوني را در جفت‌گيري‌هاي خاص انتخاب مي‌كنند تا اينكه بخواهند از همخوني تا حد امكان اجتناب كنند. اطلاعات و داده‌هاي كامل و دقيق راجع به گاوهاي ماده‌اي كه قرار است جفت‌گيري شوند و پدراني كه به عنوان زوج عمل مي‌كنند، مهم‌ترين و ضروري‌ترين بخش در چنين تصميماتي براي انجام جفت‌گيري خواهد بود.

[/TD]

[/TR]

[/TABLE]

 

 

[پسری از بابلسر 1800]

[h=2] بهداشت دام ، جايگاه و تغذيه دام ...

[/h]

كليات :

تعريف كلي بهداشت : اموري كه در ارتباط با سلامت فرد و جامعه باشد بهداشت گفته مي شود .

تعريف بهداشت دام : اموري كه در ارتباط با سلامت دام و جمعيت دامي باشد بهداشت دام گفته ميشود با توجه به اين كه تعداد زيادي از بيماريها دام قابل انتقال از دام به انسان بوده لذا تعمين بهداشت دام كمكي به بهداشت انسان وجامعه نيز ميباشد .

از يك طرف گسترش روابط بين المللي واز طرف ديگر موضوع تجارت و از همه مهمتر سلامت و بهداشت جامعه انساني در گرو برنامه هايي است كه بتواند در زماني كوتاه منبع دامي كشور را از لوث وجود بيماريهايي كه اين جمعيت را تهديد مينمايد پاك كند اين امر هم ميسر نيست مگر آن كه بهداشت دام و جايگاه دام تعمين شده و در راه مراقبت بيماريهاي دامي و كنترل و مبازه با بيماريهاي تصميم گيريهاي دقيق ، منظم و با برنامه اي صحيح انجام داد .

اهميت بهداشت دام و جايگاه :

1 – تامين سلامت دام

2- تامين مواد غذايي و پروتئين حيواني براي مصرف انسان ( افزايش توليد )

3- كمك به تامين سلامت جامعه ،كنترل و پيشگيري بيماريهاي قابل انتقال از حيوان به انسان ( وجود بيش از 400 نوع بيماري قابل انتقال از حيوان به انسات كه سلامت انسان و جامعه را مورد تهديد قرار ميدهد )

4- با ايجاد محيط سالم براي دام محيط زندگي انسانها نيز كه در ارتباط با دام هستند سالم ميگردد

5- ايجاد زمينه براي تجارت خارجي

6- كمك به افزايش در آمد دامداريها

بهداشت جايگاه دام

-----------

دامداريها به سه فرم تقسيم ميشوند : فرمهاي سنتي ، فرمهاي نيمه صنعتي ، فرمهاي صنعتي

در فرمهاي صنعتي :

جايگاه دام : اصطلاحا به كليه ساختمانهايي مثل بهاربند ، شيردوشي ، بيمارستان ، زايشگاه و ساير سالنها و ساختمانهاي يك دامپروري گفته مي شود

محوطه دامداري : به فضا و سطوحي گفته مي شود كه جايگاه دام را احاطه كرده اند و شامل خيابانها ، پياده روها ، مبادي ورود و خروج دام و كاميون و خودروها و ... است اين محوطه دامداري به چاه آب ، مخزن آب دامداري و فاضلاب و سيستم هاي مربوطه نيز شامل مي شود .

همانگونه كه بهداشت ساختمانهاي دامداري مورد اهميت است بهداشت محوطه دامداري نيز از اهميت برخوردار است خصوصا در ورودي دامداري كه بايد حوضچه ضد عفوني داشته و حتما بايد هميشه از ماده ضد عفوني مناسب و موثر پر بوده و هر از چند گاهي كنترل گردد ، خصوصا بعد از بارندگيها نياز به افزودن ضدغفوني دارد .

در دامداربايد از بشكه هاي و يا ظروف مخصوص زباله استفاده گردد و در آنها محكم بسته شوند .

به هيچ وجه وسايل مورد استفاد شده مثل دستكش يك بار مصرف ظروف پلاستيكي سرمها ، شيشه هاي خالي واكسنها و يا ساير داروها ، كيسه هاي نايلوني ويا باند و پنبه هاي آلوده در محوطه دامداري انداخته نشوند .

در بهداشت محوطه دامداري و جايگاه دام بايد توجه خاص به جوندگان و موشها گردد .

از ورود و خروج حيواناتي مانند گربه و سگ به داخل دامداري جلوگيري گردد و در ضمن امكان ورود حيواناتي مثل شغال و روباه ، گرگ به دامداري نداشته باشد .

بهداشت زايشگاه :

1- كف زايشگاه بايد بتون ريزي بوده و شيب ملايمي به طرف فاضلاب داشته باشد

2- ديوارها از كاشي يا سنگ سفيد و قابل ضد عفوني و شعله افكني باشد

3- حرارت و تهويه در داخل زايشگا قابل تنظيم باشد

4- حرارت اطاق زايشگاه بايد در هنگام تولد گوساله حداقل 20 درجه و حداكثر 30 درجه سانتي گراد باشد پيش از زايمان مقداري كاه و كلش خشك با ضجامت كافي در كف زايشگاه ريخته شود

5- از كوران و جريان شديد هوا به داخل زايشگاه به خصوص در فصل زمستان جلوگيري شود

6- در داخل زايشگاه وسايل وابزار اوليه نظافت و ضدعفوني مثل ساولون و تركيبات يددار ، دستكش مامايي ، طناب مخصوص كشيدن گوساله و وسايل جراحي و.... در محل مخصوص وجود داشته باشد

7- بعد از زايمان كاه و كلش كه زير گاو پهن شده بود همراه با جفت و مايعات جنين و خونابه دور شوند .

8- بعد از زايمان بعد از تميز كردن زايشگاه كاملا كف و ديوارها ضدعفوني شده و از شعله افكن استفاده شود وسايل و تجهيزات مورد استفاده نيز ضدعفوني شده و براي زايمان آماده شوند

بهداشت مركز پرورش گوساله :

1- حداقل با زايشگاه بايد 10 متر فاصله ذاشته باشد

2- از رفت وآمد افراد غير مسئول خوداري شود

3- گوساله ها پس از چند ساعت كه از تولد گذشت و توسط مادر ليسيده شد و خشك گرديد و نيز پس از خوردن اولين آغوز ( ماك ) حتما به سالن پرورش گوساله منتقل شوند

4- رعايت موارد بهداشتي و ضدعفوني بسيار مهم است

به طور معمول گوسال ها از دو ماهگي به تدريج از شير گرفته و به بهار بند مخصوص گوساله هاي 3 تا 6 ماهه و بعد به بهار بند گوساله هاي 6 تا 12 ماهه منتقل مي شوند .

محل پرورش گاوهاي بالغ

1- بهار بند تليسه هاي 12 تا 18 ماهه غير آبستن

2- بهار بند تليسه هاي آبستن

3- بهار بند گاوهاي شيرده كه بنا به ضرورت به بهاربند گاوهاي كم شير و پر شير ميتون تقسيم كرد

4- جايگاه بسته

5- جايگاه باز

شيردوشي و بهداشت آن :

الف : بهداشت فردي كاركنان شيردوشي

1- كنترل بهداشتي و سلامتي كارگران و داشتن گواهي لازمه از مراكز مربوطه

2- داشتن لباس كار و چكمه و دقت در تميزي و ضدعفوني آنها

3- شستن و ضد عفوني دستها قبل از شيردوشي

4- قبل از شيردوشي بايد از حوضچه ضدعفوني عبور كرده و چكمه هايش را ضد عفوني نمايد

ب : بهداشت لوازم . دستگاههاي شير دوشي كه شامل ا- منبع خلع 2- مخزن شير 3- پل ساتور 4- كلاهكها 5- لايه داخلي ميباشند

شستشوي كلاهك ها بعد از اتمام دوشش هر گاو براي جلوگيري از انتقال باكتريها بسيار مهم است كلاهك و چنگگ در ابتدا با آب گرم شسته مي شود و سپس با يك محلول ضدعفوني مي شود و دو باره يك شستشوي ديگر با اب انجام ميگيرد و سپس به طور معكوس آويزان ميكنند تا براي دوشش بعدي آماده باشند ضدعفوني مورد استاده ساولن و يا هيپوكلريت سديم ميباشد

در پايان شيردوشي بهتر است ابتدا به به مدت 10 دقيقه با آبگرم تمام لوله هاي برنده شير شسته شده و و سپس با محلول 2 تا 3 در صدي هيپوكلريت سديم به مدت 15 دقيقه شستشو و ضدعفوني شوند ميتوان ار ساولن 100/1 تا 200/1 نيز استفاده نمود

بهتر است تمام سطوح داخلد لوله ها هر هفته 2 الي 3 نوبت با سود كاستيك 2 تا 3 درصد ( محلول ولرم ) ضدعفوني شوند در عمل ضدعفوني بايد بعد از استفاده از مواد ضدعفوني تمام لوله هاي مجاري انتقال شير از ابتدا تا انتها با آب گرم شسته و آبكشي شوند

در پايان عمليات شير دوشي بايد ديوارها و كف سالن شيردوشي با آب گرم پر فشار بخوبي شسته شده و بهتر است اين كار با آب گرم انجام گيرد و فضولات از طريق فاضلاب به بيرون هدايت شده و بعد كف سالن و ناحيه چال شيردوشي با ستريميد c با رقت 30/1 ضد عفوني شود از لحاظ احتياط بهتر است كه هفته اي دو نوبت از سود كاستيك 5 درصديبه جاي ستريميد استفاده شود از ساولن و هيپوكلريت سديم 5 درصدي نيز مي توان استفاده كرد .

انبار علوفه و مواد غذايي : در انبار علوفه و مواد غذاي خصوصا به كنترل رطوبت و درجه حرارت بايد دقت بيشتر گرديده و از رشد قارچها و باكتريها پيشگيري گردد و در ضمن به وجود حيوانات مثل موش دقت شود

بهترين روش براي خلاص شدن از كود ، انبار آن در كنار زمين هاي زراعي در فاصله اي دور از گاوداري است و براي جلوگيري از رشد مگس و ساير حشرات پاشيدن پودر اهك خشك روي كود مي باشد ( مقدار 5 كيلو گرم آهك خشك بر روي سطح 100 مترمربع )

فرم سنتي :

در فرمهاي سني محل پرورش دام معمولا در كنار محل سكونت دامدار ميباشد ولي بايد در ساخت محل پرورش دام در روستاها نكات ذيل مورد توجه قرار گيرد :

1- از منازل مسكوني دور بوده تا بو و حشرات باعث ناراحتي افراد نشود

2- جهت محل پرورش طوري انتخاب گردد كه حداكثر نور و آفتاب به آن بتابد

3- نور وتهويه بايد رعايت شود

4- كف بايد صاف بوده و شيب آن به طرف بيرون هدايت شود و نظافت آن ساده باشد

در فرمهاي سنتي باتوجه به اين هرگز محل زايشگاه و يا محل مخصوصي براي زايمان در نظر نميگيرند لذا دامها در همان محل پرورش دام زايمان ميكنند و اين امر هم باعث عوارض گوناگوني و حتي تلفات در دامها و گوساله ها و بره ها ميگردد جهت انجام زايمان معمولا ميبايست دامهاي آبستن را چند روز قبل از زايش كه با علايمي مانند بزرگ شدن پستان و تورم آلت تناسلي ظاهر ميگردند استراحت داد . در هنگام زايمان طويله و آغل تميز شده و كف آن از يك لايه نرم از كاه و يا خاك اره تميز پوشانده شود و هرگز نبايد با دستهاي كثيف و بدون ضد عفوني در زايمان مداخله نمود

 

 

 

بهداشت تغذيه

-------

غذا به موادي گفته مي شود كه پس از خوردن قابل هضم و جذب باشند و مورد استفاده حيوان قرار گيرند ولي به طور عموم و مصطلح وازه غذا به مواد خوراكي گفته مي شود مثلا با اينكه تمامئ اجزاي سازنده علف تازه و علف خشك قابل هضم نيست باز هم غذا ناميده مي شود .

اصولا يك نوع غذا به تنهايي نميتواند تمام احتياجات حيوان را مرتفع بسازد بنابرين غذاي روزانه حيوان مجموعه اي است از غذاهاي مختلف اين مجموعه را جيره غذايي ميناميم كه برحسب احتياج حيوان و تركيب غذا با توجه به جنبه اقتصادي آن تنظيم ميگردد .

برخي از غذاها براي يك دسته از حيوانات غذاي كاملي است در صورتي كه تكافوي احتياجات دسته ديگر را نمي نمايد مثلا شير كه برا حيوانات شيرخوار تا مدتي غذاي كاملي است از سن معيني به بعد بايد با مواد ديگر توام شود تا احتياجات حيوان را تامين نمايد .

احتياجات غذايي دامها از دو منبع گياهي و حيواني تامين ميگردد ولي بطور كلي گياهان بخش عمده اي از غذاي روزانه آنها را تشكيل مي دهند .

انواع مخاطرات بهداشتي غذا : مخاطراتي كه در غذا سلامت حيوان را تهديد مي كند عبارتند از عوامل زيست شناختي ، شيميايي و فيزيكي

عوامل زيست شناختي يا ميكرو ارگانيسمي ، خود شامل باكتريها ، ويروسها ، انگلها ( تك ياخته ها و كرمها ) و قارچها هستند .

باكتريها منشا عفونتها و يا مسموميتها ي غذايي ميباسند عفونتها و مسموميتها در اثر بلعيدن تعداد كافي از باكتريها ي پاتوژن و واكنش بدن نسبت به حضور يا رشد و تكثير و يا ترشح سم در بدن به وجود مي آيند .

ويروسها ذرات بسيار كوچكي بوده كه انگل اجباري داخل سلولي ميباشند و در خارج ميزبان قادر به تكثير نميباشند به همين دليل ويروسها در غذا قادر به رشد و تكثير نبوده اما ممكن است به طور مستقيم ويا غير مستقيم به غذا منتقل شوند .

انواع گوناگوني از انگلها ( شامل تك ياخته ها ، نماتود ها ، سستود ها و ترماتودها ) ميتوانند ازطريق غذا و يا آبي كه به مدفوع دامها ي بيمار آلوده شده اند به دامهاي سالم منتقل و ايجاد بيماري نمايند .

عوامل شيميايي ممكن است در مواد غذايي وجود داشته ويا در مراحل برداشت ، نگهداري ، حمل ونقل وتهيه جيره غذايي به مواد غذايي وارد شوند اين عوامل هر چند كه از عوامل زيست شناختي در ايجاد بيمار نقش كمتري دارند ولي در مواقعي ايجاد بيماري و حتي مرگ مينمايند سموم شيميايي طبيعي منشاء گياهي ، حيواني و يا زيست شناختي دارند بطور مثال مايكوتوكسين ها در شرايط خاص توسط انواعي از قارجها ترشح شده كه نيايد در مواد غذايي وجو داشته باشد

عوامل فيزيكي عبارتند از وجود هر گونه جسم خارجي كه در غذا يافت شده كه نيايد وجود داشته باشند و در مواقهي اي اجسام خارجي آسيب هاي جسمي را به حيوان وارد نموده و حتي در مواقعي موجب مرگ ميگردند .

ضد عفوني و سمپاشي :

------------

ضد عفوني يا گند زدايي به معني عمومي مبارزه بر عليه امراض واگيردار و عوامل مولده آنها است

بعارت ديگر مبارزه بر عليه عواملي كع ناقل باكتريها ، ويروسها ، انگلهاي تك ياخته اي نيز ميباشد

ضد عفوني كنندها بر دو گرو : 1- عوامل فيزيكي 2- عوامل شيمايي تقسيم مي شوند

عوامل فيزيكي عبارتند از : نور خورشيد ، اشعه ، حرارت ( حرارت خشك و حرارت مرطوب ) ، پاستوريزاسيون ، فياتراسيون ، انجماد

عوامل شيمايي : گندزداهاي شيميايي به موادي گفته ميشوند كه در غلظت هاي مختلف سبب توقف رشد و يا از بين رفتن جرمهاي عفوني مي گردند كه بر دو نوع تقسيم مي شوند : 1-آنتي سپتيكها يا موادي كه در غلظت هاي زياد باكتري كش و در غلظتهاي كم سبب توقف رشد باكتريها ( باكتريوستاتيك ) ميشوند اين مواد كلا يا برروي بافت ( بدن ) و يا جهت استفاده باي ضد عفوني كردن وسايل جراحي و ... به كار ميروند .

2- باكتريسيتها ( ضد عفوني كننده ها ) معمولا اثر ميكروب كش داشته و براي از بين بردن ميكروارگانيسمها بكار ميرود اين مواد عموما در ضد عفوني سالنها ، جايگاه پرورش دام و طيور و ابزارها بكار ميروند

روشها ضد عفوني و سمپاشي :

1- اسپري كردن

2- جتينگ اسپري

3- دوش ثابت

4- گرد باشي

5-روش موضعي

6- حمام دادن

حمامهاي ضد كنه :

حمامهاي ضد انگل خارجي دام در مجموع بهترين و رايج ترين وسايل مبارزه بر عليه انگلهاي خارج بدن دام ميباشد

رعايت موارد مهم در هنگام استحمام دامها :

---------------------------

1- تمام مراتب حمام دادن بايد تحت نظر افراد مجرب و كارآزموده به اجرا در آيد

2- سموم بايد طبق توصيه كارخانه سازنده ابتدا با مقداري كم آب حل شده و سپس به آب داخل حوضچه افزوده شود

3- هرگز سموم مختلف باهم مخلوط و مورد استفاده قرار نگيرند

4- آب به مقدار كافي در اختيار باشد

5- پيش از حمام به سلامت بودن دام دقت شود

6 – دامها خسته ، زخمي ، ضعيف ، تشنه ، فحل ، آبستن سنگين هرگز نبايد حمام كنند

7-دامهاي تشنه پيش از حمام سيراب شوند

8- پشم گوسفندان چند روز قبل از حمام كوتاه شوند

9- بهتر است دامها زير سه ماه حمام داده نشوند

10 – جبران كاستي محلول حمام طبق بروشور سم عمل شود

11- درجه حرارت هوا بايد معتدل باشد

12 –بهتر است زمان استحمام با زمان فعاليت انگلها ( بخصوص كنه ها ) هماهنگ باشد و فواصل استحمام حداكثر 10 روز باشد

13 -بعد از حمام ، دامها نبايد به مدت طولاني زير آفتاب بماند و آب آشاميدني كافي بايد در اختيارشان قرار داد

14 - بهتر است استحمام دام همزمان با سمپاشي جايگاه دام باشد

رعايت موارد مهم در سمپاشي بدن دام :

1- انجام عمليات سمپاشي بايد توسط افراد مجرب و كارآزموده انجام گيرد

2- پيش از هر كاري بايد ار درستي كار سمپاش مطمئن شد

3- مواد غذايي بايد ار حيطه نفوذ انتشار سموم دور شوند

4- آبشخورها بايد تخليه شوند

5- هر گونه كود ف زباله از محوطه خارج شوند

6- خوردن و آشاميدن مواد غذايي در هنگام سمپاشي مجاز نيست و خطرناك است

7- عاملين سمپاش از لحاظ حفاظتي بايد ملبس به لباس كار ، ماسك تنفسي ، عينك ف كلاه ، چكمه و دستكش باشند

8 –سم بايد طبق توصيه سازنده كارخانه ، مقدارش به آب اضافه گردد

9-محلول سم با دقتو حوصله كافي به تمام سطوح بدن دام پاشيده شود اين دقت در باره سطوح مختلف ساختماني نيز بايد رعايت شود

10 – در باد شديد در هواي آزاد سمپاشي نبايد انجام گيرد در صورتي كه باد ملايم باشد شخص عامل پشت به ديوار قرار گيرد

11- پس از اتمام سمپاشي جايگاه دام بايد آبشخورها و غذا خوريها ي دام با آب تميز شسته شوند

شعله افكني :

يك وسيله بسيار خوب خصوصا براي ضدعفوني كف و ديوارها و محوطي خارج از سالنها ميباشد

1- قبل از استفاده از شعله افكن كف دامداري از كود و فضولات تميز شوند

2- وسايلي كه امكان آتش گرفتن دارند و يا در اثر حرارت موجب خسارت ميگردد از محوطه خارج شوند

3- در استفاده از شعله افكن دامها از محوطه دور نگه داشته شوند

4- در و پنجره ها باز تا جريان هوا داشته و گاز توليد شده خارج شود

5- در دامداريهايي كه از چوب و تخته و يا وسايل ديگر آتش گير استفاده شده ازشعله افكني استفاده نگردد .

6- فرد عامل حفاظت ايمني داشته باشد .

در دامداريها به هيچ وجه مواد سوختني به كف و ديوارها ريخته و آتش نزنيد چون

1- امكان آتش سوزي بسيار زياد است

2- به آن صورت ضدعفوني انجام نميگيرد

3- امكان باقي ماندن مواد در كف و ديوار ها بوده كه موجب مسموم شدن دام يا عوارض ديگر وجود دارد .

اصول پيشگري :

پيشگيري به معناي ساده جلوگيري از بوجود آمدن بيماري قبل وقوع آن است

در مفهوم متداول پيشگري شامل اقداماتي است كه از آنها براي بوجود نيامدن بيماري و يا قطع ويا آهسته كردن سير بيمار استفاده ميشود .

نكته مهم در كنترل و پيشگيري بيماري درك نحوه پراكندگي بيماري است كه بايد بدانيم : 1- دامداريها متراكم و نيمه متراكم در چه منطقي واقع شده است 2- ميزان شيوع و نوع بيماري حاضر در مناطق 3- راههاي انتقال

پيشگيري و كنترل بيماري در دام مشتمل بر فعاليتهاي ذيل ميباشد :

1- اقدامات اختصاصي حفاظتي ( مصون سازي = واكسيناسيون )

2- كنترل تردد دام و نقل و انتقال ( قرنطينه )

3- ارتقاي بهداشت محيط ، دامداري ، عمومي

4-مراقبت بيماريهاي دامي

5-ضد عفوني

6- كشتار و امحا

مسلما واكسيناسيون ارزانترين و موثرترين راه كنترل و پيشگيري بيماريها ميباشد بكارگيري واكسيناسيون استراتژيك : اولا سطح شيوع بيماري در بعضي از منطق كشور كاهش پيدا كرده كه اين خود موجب جلوگيري از بروز هر گونه ضرر و زيان اقتصادي به دامداران و سرمايه ملي ميباشد ثانيا ريشه كني بيماري را تسريع مي نمايد

ايجاد ايمني دسته جمعي دامها از مفيدترين عمليات هدايت شده در جهت مقابله با بيماريها است .

موارد مهم در واكسيناسيون :

-----------------

1- نگهداري واكسن در شرايط مناسب از توليد تا تزريق به بدن دام

2- حفظ برودت مناسب ( حفظ زنجيره سرد )

3- رعايت شرايط ستروني بهنگام تلقيح واكسن

4- رعايت دزاژ توصيه شده در واكيسناسيون

5- واكسيناسيون به موقع و در فصل مناسب

قرنطينه دام:

-----------

در بين بيماريهاي عفوني ميكروبي و ويروسي در دامها بعضيها هستند كه نه تنها باعث تلفات بسيار سنگين و صدمات مالي فراواني مي شوند بلكه سرعت انتشار و همه گيري شديدي در زمان كوتاه به وجود مي آورند و همچنين بعضي از بيماريها اين بيماريهاي دامي خطر جدي براي انسان وجامعه بوجود مي آورند

[پسری از بابلسر 1800]

معیارهای ارزیابی گاو شیری جهت خرید

نشانه هاي عمومي گاو سالم

قبل ا زخريد گاو شيري بايد ازسالم وبيمارنبودن آن اطمينان پيدا كنيد. بايد توجه كنيد كه گاو مورد نظر به طور مرتب واكسينه شده است وكارت بهداشت دارد. يك گاو سالم،‌تحرك كافي،‌چشمان شفاف، درشت و براق،‌موهاي براق و تميز،‌گوش برجسته و سيخ ،‌پوزه صاف و مرطوب و لب هاي گشاده دارد.

دقت كنيد تا حركت هاي غيرعادي گاو را با تحرك وشادابي آن اشتباه نگيريد . گاو را حركت دهيد تا ازمناسب بودن فاصله سم ها،‌راه رفتن منظم گاو ولنگ نزدن آن،‌ مطمئن شويد.

ويژگي هاي اختصاصي گاوهاي شيري

1- قد و قامت(اندازه قد)

خوب است بدانيد كه قد حيوان اثري درشيردهي آن ندارد. ولي گاو كوچك و ضعيف به علت اين كه

نمي تواند غذاي بيشتري بخورد ودرتلقيح مصنوعي به اسپرم هاي خوب،‌جواب نمي دهد،‌براي نگهداري مناسب نيست. درهرصورت گاوها را به سه دسته تقسيم مي كنند:

1- قد بلند به ارتفاع 150 تا 5/147 سانتي متر

2- قد متوسط به ارتفاع 140 تا 5/137 سانتي متر

3- كوتاه قد به ارتفاع 130 تا 5/127 سانتي متر

2- عمق بدن

عمق بدن گاوشيري را با خط كشهاي مخصوص (كوليس) اندازه گيري مي كنند . ولي با ديدن ظاهر گاو نيزمي توان به عمق بدن آن پي برد. به طوري كه هرچه فاصله چاله شير تا آخرين دنده ازقسمت عقبي حيوان بيشتر باشد، آن حيوان غذاي بيشتري مي تواند بخورد و قدرت توليدبالاتري دارد. البته اين صفت رابطه مستقيمي باميزان توليد شير ندارد ولي درعمراقتصادي وتوانايي گاو براي توليد بيشتر اثر دارد.

3- زاويه دار بودن بدن درمنظر پشتي

اين صفت به طور مستقيم با شيرواري گاو رابطه دارد. زاويه داربودن يعني هر وقت از عقب حيوان به سمت سرش نگاه كنيم،‌يك زاويه تيز كه درسمت پاياني گردن باريكتر مي شود،‌ببينيم. هرچه اين زاويه تيزترباشد ، دام ازنظر خصوصيت هاي شيرواري،‌وضعيت بهتري دارد. البته بايد توجه داشته باشيد كه نبايد اين صفت را با لاغري گاو اشتباه گرفت.

زاويه داربودن گاو درمنظر پشتي نشان مي دهد كه اين گاو سروگردن كشيده،‌ دنده هاي برجسته و ظريف وبدني كشيده و موزون دارد. درحقيقت كمر صاف، محكم و قوي،‌گردن نازك و كشيده، نداشتن غبغب وزاويه داربودن گلو موجب به وجود آمدن چنين زاويه اي شده است.

4- عرض وزاويه كپل

عرض كپل رابطه مستقيمي با زايمان آسان وبه دنيا آمدن گوساله سالم و درشت دارد. هرچه عرض كپل گاو شيري بيشتر باشد، بهتر است. براي دانستن عرض كپل، كافي است كه فاصله دو استخوان مفصل خاصره راست و چپ گاو را اندازه گيري كنيم. فاصله اين دو، نشان دهنده عرض كپل گاو است.

نكته مهم

نكته مهم ديگر اين است كه زاويه كپل گاو بايد يك شيب ملايم از سمت برجستگي مفصل ران به استخوان وركي پايين گاو داشته باشد. براي اندازه گيري اين زاويه بايد به استخوان مفصل ران گاو توجه كنيد وشيب آن را نسبت به محل پين گاو بررسي كنيد . شيب بالاتر و شيب پايين تر براي گاو شيري مناسب نيست و موجب ناراحتي هايي درتوليد مثل وخروج ناقص ترشح هاي رحمي گاو مي شود. همچنين ظريف بودن و يك نواختي دم ازمحل اتصال تا انتها،‌نشان دهنده شيرواري گاو است.

5- پاها و شكل قرارگرفتن آنها

- پاهاي جلو

پاهاي جلو بايد مستقيم وبدون خميدگي به بدن وصل شده باشند و بيش از حد بلند يا كوتاه نباشند. همچنين فاصله دو پا،‌نشان دهنده عرض سينه است. عرض سينه متوسط ويا بيش ازحد متوسط درعمر اقتصادي حيوان وشيرواري گاو اثر دارد.

- پاهاي عقب

خوب است بدانيد كه وضعيت دو مفصل خرگوشي گاو درشيرواري آن اثر دارد. به طوري كه هرچه مفصل پاهاي عقب گاو ظريف تر باشد،‌گاو شيروارتر است. به علاوه پاهاي عقب گاو درمنظر پشتي بايد مستقيم و بدون انحراف به داخل بدن وصل باشند. به طوري كه بتوان مستطيلي را بين دو پاي عقب گاو رسم كرد. اگر دو مفصل پاهاي عقب گاو به هم نزديك و پاها و سم ها به بيرون منحرف باشند،‌كمترين ارزش را به آن گاو مي دهند. حال آنكه پاها بايد بدون انحراف و مفصل هاي خرگوشي بايد با ران،‌ پاها و سم ها، موازي باشند.

اگر پاهاي گاو را از پهلو نگاه كنيد بايد مفصل هاي خرگوشي پاهاي عقب داسي شكل باشند. البته بايد توجه كنيد كه گاهي ممكن است گاو به دليل اشكال درلگن ويا عفونت،‌ سم ها و پاهاي خود را به داخل كج كند. بنابراين نبايد اين موضوع را با خميدگي داسي شكل پاهاي عقب اشتباه گرفت.

6- ارتفاع پستان عقبي

اين ارتفاع نشان دهنده ظرفيت توليد شير درگاو است. براي بررسي اين صفت كافي است فاصله زير فرج دام را تا محل اتصال پستان به بدن گاو اندازه بگيريد. هرچه اين فاصله كمتر باشد، بهتر است.

7- عمق پستان

عمق پستان يعني بررسي وضعيت كف پستان (به غير از نوك آن) با مفصل خرگوشي پاهاي عقب. البته درست است كه هرچه پستان بزرگتر باشد،‌شير بيشتري را درخود جاي مي دهد،‌ولي يك پستان با عمق بيشتر(حجيم تر)زودتر به زخم و ورم پستان آلوده مي شود.

بنابراين دربررسي اين صفت بايد به سن دام توجه كرد. به طوري كه هرچه سن دام بالاتر رود، عمق پستان بيشتر مي شود. درتليسه ها بايد كف پستان نسبت به مفصل خرگوشي،‌حدود 3 انگشت(5 سانتي متر)بالاتر قرار گرفته باشد.

8- نگه دارنده پستان ها(ليگامان ها)

نگه دارنده ها درحقيقت رباط هاي وسطي محفظه پستان هستند. اين رباط ها چنان درمنظره پشتي قرارگرفته اند كه به نظر مي آيد محفظه پستان به دو قسمت تقسيم شده است . رباط ها درحقيقت نگه دارنده هاي اصلي واوليه پستان هستند.همچنين عامل مهمي درنگه داشتن پستان درمحل اصلي خود هستند. اگر نگهدارنده پستان ضعيف باشد،‌پستان به حالت شل و پاندولي درمي آيد. درنتيجه طول عمر اقتصادي گاو كم مي شود . بنابراين هنگام خريد يك گاو شيري بايد توجه داشت كه درمنظره پشتي درحالي كه پستان پرازشير است ، وسط پستان گاو ، خط وجود داشته باشد. همچنين اين خط و شكاف بين پستاني،‌عميق و سراسر پستان را فراگير باشد.

9- عرض پستان

هرچه عرض پستان گاو بيشتر باشد، دام قدرت شيرواري بهتري دارد. همچنين طول عمر اقتصادي آن نيز زياد است. براي بررسي اين صفت،‌درمحل اتصال پستان به بدن وبرگشتگي موهاي دو طرف پستان، فاصله دو طرف پاهاي آن را اندازه گيري مي كنند. توجه كنيد كه هنگام بررسي اين صفت نبايد گاو بدشكل ايستاده باشد وپاهاي عقب آن ازهم باز باشد.

10- اندازه سرپستانك ها

يكي ازمواردي كه بايد هنگام خريد گاو شيري بسيار به آن توجه شود ،‌اندازه سرپستانك هاي گاو است. براي بررسي آنها بايد طول سرپستانك و وضعيت آنها را از جلو وعقب وپهلوي حيوان اندازه گيري كرد. چند حالت غير طبيعي درپستانك وجود داردكه بايد به آنها توجه كرد. اين حالت ها عبارتند از:

الف- پستانك ها نبايد به شكل پستانك هاي بز باشند وبه اصطلاح بزي نباشند.

ب- پستانك هاي خيلي قطور به درد شيردوشي نمي خورند.

ج- سوراخ پستانك ها نبايد بيش از حد ريز و يا گشاد باشند.

اندازه مناسب براي سرپستانك هاي جلو حدود 5 تا 6 سانتي متر وبراي سر پستانك هاي عقب 4 تا 5 سانتي متر است . يعني بايد سر پستانك هاي جلو كمي بلندتر ازسرپستانك هاي عقب باشد. علاوه براندازه پستان ،‌ بايدتوجه داشت كه پستان هاي گاو شيري ورم كرده و گرم تر از حد معمول نباشد. همچنين رنگ آن غيرعادي وزخمي نباشد. اگر به گاو مشكوك هستيد،‌كمي از شير آن را دريك فنجان،‌ظرف يا پارچه سياه بدوشيد وبررسي كنيد تا مواد ريز خارجي و غيرطبيعي درآن ديده نشود. به اين روش،‌آزمايش فنجان سياه گفته مي شود. زيرا درپارچه يا ظرف سياه، عامل هاي ريز حاصل ازفعاليت باكتري ها و ميكروب ها به سادگي ديده مي شوند.

11- محل قرارگرفتن سرپستانك هاي جلو و عقب

هنگام بررسي اين صفت بايد به شكل قرارگرفتن نوك پستانك ها و محل آنها نسبت به محفظه پستان دقت كرد. اگر سرونوك پستان ها بيش از حد به هم نزديك ويا ازهم دور باشند،‌غير طبيعي است.

براي بررسي محل قرارگرفتن سرپستانك ها بايد كل پستان گاو را به 4 قسمت تقسيم كنيم. به طوري كه نوك هرپستان بايد دروسط هريك از اين 4 قسمت قرارگرفته باشد. همچنين فاصله نوك پستان ها نسبت به هم مساوي ومتناسب باشد.

منبع : نشريه فني شركت تعاوني كشاورزي گاوداران صنعتي خراسان

 

[پسری از بابلسر 1800]

[h=2]افزایش دفعات­دوشش در اوایل دوره شیردهی بر عملکرد گاوهای شیرده...[/h]

حشمت الله بهرامی یکدانگی

دانشجوی دوره دکتری دانشگاه صنعتی اصفهان

 

چکیده:

با توجه به افزایش روز افزون هزینه تغذیه و کارگری، تولید و افزایش آن از اصلی ترین اهداف هر فارم تولیدی می باشد. افزایش دفعات دوشش در روز یکی از روشهای نوینی بودن که در دهه اخیر مورد توجه دانشمندان وکارشناسان مسائل دامپروری قرار گرفته است. در آزمایشات مختلفی اثرات افزایش دفعات دوشش در 42 روز بعد از زایمان از چهار بار در روز در مقایسه با دو بار در روز؛ شش بار در روز در مقایسه با سه بار در روز بررسی شده است. به طور کلی با افزایش دفعات دوشش میانگین میزان شیر تولیدی به ازای هر راس دام شیرده افزایش می یابد. از نظر فیزیولوژیکی افزایش دفعات دوشش به دو طریق روی تولید اثرات مثبتی دارد.

1- افزایش تحریک کمپلکس هورمونی شیر ساز[1]

2- کاهش اثرات فاکتورهای موضعی (FIL)[2]

 

مقدمه:

در اکثریت فارم های تولیدی دفعات دوشش و برنامه زمانبدی خود بر اساس دو بار در روز و فاصله هر شیردوشی از هم 12 ساعت تنظیم می نمایند. رویکرد به سمت افزایش دفعات دوشش از دو بار در روز به سه، چهار و حتی پنج بار در روز در دهه اخیر مورد توجه قرار گرفته است به طور معمول این اهداف جنبه اجتماعی، مدیریت تولیدی یا دلایل اقتصادی داشته است. تولید شیر برای هر گاو و میانگین گله افزایش پیدا کرده است. مروری بر عمل شیردوشی در گذشته ممکن است به ما در فهم چرا و چگونگی شیردوشی امروزه کمک کند.

یکبار دوشش در روز:

یکبار دوشش هنوز در بسیاری از نقاط جهان، مانند نیوزلند و استرالیا و در بخش هایی از اروپا جایی که تولید هدف اصلی فارم ها نباشد عملی رایج می باشد. به خصوص در سیستم هایی که گوساله با گاو پرورش داده می شود(سیستم پرورش گاوهای گوشتی).

 

دو بار دوشش در روز:

دو بار دوشش در روز معمولترین برنامه زمانبدی برای گاوهای شیرده می باشد. این برنامه زمانبدی در 30 سال اخیر با فاصله 12 ساعت فاصله دوشش مورد توجه قرار گرفته است. در اروپا و استرالیا و نیوزلیند و آمریکا فاصله دقیق 12 ساعت فاصله شیردوشی دقیقا رعایت نمی شود. و فاصله 10-14 ساعت فاصله شیردوشی عملی رایج در این زمینه می باشد. دلیل اصلی رویکرد به فاصله دوشش 10-14 ساعت در مقایسه با 12 ساعت فاصله دوشش، به خاطر سازگاری با فاکتورهای اجتماعی، نظیر تعداد گاوهای قابل دوشش، طول شبانه روز و ... می باشد.

تحقیقات فواید قطعی در مورد تفاوت بین فاصله دوشش 12 ساعت در مقایسه با 10-14 ساعت به اثبات نرسانده است. در مطالعی که در سال 1963 در دانشگاه کرونل انجام شد و گاوها روزانه دو بار و با فاصله 8-16 ساعت در مقایسه با گاوهایی دو بار دوشش در روز با فاصله 12 ساعت دوشیده می شدند.در این آزمایش مشاهده شد که گاوهایی که با فاصله 8-16 ساعت دوشیده می شدند تنها 4.3% شیر کمتری در مقایسه با سایر گاوها تولید کردند.

مطالعه دیگری در دانشگاه ایلیونز (Ilioois) با گاوهایی که 70 پوند شیر تولید می کردندو این گاوها دو بار در روز دوشیده می شدند. مشخص شد که چنانچه گاوها با فاصله دوشش 9-15 ساعت در مقایسه با گاوهای که با فاصله دوشش 12 ساعت دوشیده می شوند حدود 2% کاهش در تولید شیر مشاهده می شود. بنابراین میتوان نتیجه گرفت که رعایت دقیق مدت زمان و فاصله بین دوششها امری ضروری نمی باشد.

 

سه بار دوشش در روز:

در سالهای اخیر دوشیدن گاوها سه بار در روز رواج پیدا کرده است. از سال 1920 تا 1950 سه بار دوشش تنها به روری گاوهای نژاد خالص ثبت شده جهت افزایش تولید آنها اعمال می شد. در تحقیقات مختلف تفاوت بین تولید درگاوهایی که دو بار در روز یا سه بار در روز دوشیده می شدند بین 3 تا 39% می باشد. در این بین مدیریت و امکانات وتجهیزات نقش مهمی در پاسخ دام ها به افزایش تولید در نتیجه سه بار دوشش در مقایسه با دو بار دوشش دارد. نیازهای تغذیه ای در جهت هر گونه عوامل که به موجب آن تولید افزایش می یابد را باید در نظر گرفت. مدیریت شیردهی و سیستم های شیردهی باید دارای کیفیت عالی بوده تا سلامتی و بهداشت دام و به خصوص پستان حفظ شود.

پاسخ به افزایش دفعات دوشش برای زایش های مختلف نیز متفاوت می باشد. در مقایسه سه گله در کالیفرنیا در سال 1986 افزایش تولید شیر به ازای سه بار دوشش در گاوهای زایش اول 19.4% در گاوهای زایش دوم 13.5% و گاوهای زایش سوم 11.7% و برای گاوهای زایش 4 به بالا 13.4% می باشد. در مطالعه دیگری در کالیفرنیا افزایش دفعات دوشش باعث افزایش تولید شیر 12% در گاوهای زایش اول و حدود 14% تولید بیشتر در کل دوره مشاهده شد. و تولید شیر برای گاوهای شکم دوم 7% دیده شد. به طور کلی اعمال دفعات دوشش به روی دام های زایش اول با توجه به اینکه ظرفیت پستانی محدودی دارند تاثیرات معنی دار تری خواهد داشت.

اکثر تحقیقات روی ارزیابی سه بار دوشش در روز متمرکز شده است. اطلاعاتی کمی در مورد تاثیر دفعات دوشش روی عملکرد تولیدمثلی و سلامتی بافت پستانی موجود میباشد. در سال 1986 در مطالعه ای در کالیفرنیا اثرات دفعات دوشش روی عملکرد تولیدمثلی بررسی شد و مشخص شد گاوهایی که سه بار در روز در اوایل دوره شیردهی دوشیده می شوند در مقایسه با گاوهای دو بار دوشش روزهای باز (OPEN DAY) بیشتری داشنتند. پیتر و همکاران در سال 1986 گزارش کردند که دام های دوبار دوشش در مقایسه با دام های سه بار دوشش عملکرد تولیدمثلی بالایی داشته و همچنین این دام ها اولین چرخه فحلی بعد از زایمان خود را سریعتی از سر گرفته اند. و این اثر در بین شکم های مختلف اثرات معنی داری نداشته است. با توجه به اطلاعات مربوط به مقالات گذشته دفعات دوشش ( سه بار در مقایسه با دو بار دوشش) باعث کاهش راندمان تولیدمثلی در گاوها اوایل شیردهی می شود. ولی افزایش دفعات دوشش در اواخر دوره شیردهی اثری روی عملکرد تولیدمثلی نداشت. به هر حال باید دانست که اثرات دفعات دوشش روی عملکرد تولیدمثلی بسیار کم بوده و از نظر آماری معنی دار نمی باشد.

در تحقیقات انجام شده سلامتی پستان توسط دفعات دوشش تحت تاثیر قرار نگرفته است. پرسون و همکاارن در سال 1986 گزارش کردند که گاوهایی که سه بار در روز دوشش در مقایسه با دو بار دوشش هیچ اختلافی در سلامتی پستان آنها مشاهده نشد. و هیچ اختلافی در شمار سلولهای بدنی و نوع سولهای بدنی و باکتریایی موجود در پستان مشاهده نشد.

به طور کلی چنانچه دامداران گله های خود را سه بار در روز بدوشند تولیدی حدود 10-18% در میزان شیر آنها مشاهده می شود بازده آبستنی در این گاوها در مقایسه با دفعات دوشش کمتر پایین تر می باشد. و شمار سلولهای بدنی و ورم پستان در این گاوها پایین تر می باشد. به هر حال چنانچه مدیریت ضعیف در این زمنیه وجود داشته باشد یا تجهیزات کافی در اختیار نباشد ممکن است نتایج معکوسی حاصل آید.

 

بحث و نتیجه گیری

مکانیسم اثر دفعات­دوشش روی تولید شیر

دو تفسیر فیزیولوژیکی در مورد اثرات دفعات دوشش روی تولید شیر وجود دارد. اول اینکه فشار داخل سلولهای پستانی کاهش یافته و سرعت سنتز شیر توسط سلولهای پستانی افزایش می یابد. نظریه فشار داخلی پستانی پیشنهاد می کند که نیروهای فیزیکی حاصل تجمع شیر و نیروهای ممانعت کننده[3] ترکیبات موجود در شیر، در داخل آلوئول ها سبب می شود که سلولهای ترشحی داخل پستان به هم چسبده و و در نتیجه این متابولیسم این سلولها کاهش یافته و و سنتز ترکیبات شیر کاهش می یابد. سرعت سنتز شیر بعد از شیردوشی روند سریعی داشته و تا 36 ساعت بعد از آن کاهش یافته تا زمانی که به طور کامل ترشح شیر متوقف می شود. در ادامه تجمع شیر در پستان فاکتورهای هورمون مانند، توسط سلولهای اپیتلیالی پستان ترشح می شوند که اثر ممانعت کننده ای بر سنتز شیر دارند. این اثر مهارکننده گی یک روش خود محدود کنندگی[4] جهت سنتز شیر می باشد. در بین دو شیردوشی که شیر در غده پستانی جمع می شود اثرات خود محدود کنندگی تجمع شیر، از تولید بیشتر شیر و ترکیبات آن توسط سولهای که باعث سنتز آنها می شود جلوگیری می کند. هم اثر فشار داخل پستانی و هم اثر خود محدود کنندگی ( به علت فاکتورهای هورمون مانند) در هنگامی که دفعات دوشش افزایش می یابد، کاهش می یابند. و باعث افزایش تولید شیر می شود. علاوه بر آن با افزایش دفعات دوشش و در نتیجه کاهش تجمع شیر در پستان اثرات سمپاتیکی ( پستان فاقد اثرات پاراسمپاتیکی می باشد) از روی پستان برداشته شده و در نتیجه آن عروه منتهی به بافت پستان اتساع پیدا کرده و خون، مواد مغذی و هورمون های بیشتری در دسترس سلولهای اپیتلیال جهت سنتز شیر قرار می گیرد. تجمع شیر در پستان به علت اثرات مخربی که روس سلولهای اپیتلیال دارد باعث مرگ سلولی می شود که نتیجه آن کاهش تعداد سلولهای اپیتلیال و کاهش تولید شیر می باشد. پس با افزایش دفعات دوشش این اثرات برداشته شده و سلولهای اپیتلیال پستان برای مدت طولانی تری فعالیت می نمایند.

پاسخ های معمول (پاسخ فیزیولوژیک دوم) بیشتر به دفعات دوشش، عبارت است از تاثیر آن روی ترشح پرولاکتین و به طور کامل تر تاثیر روی کمپلکس هورمونی شیر ساز[5] می باشد. غلظت خونی پرولاکتین درست بعد از هر بار دوشش افزایش می یابد. پیشنها د شده که با افزایش پرولاکتین در اوایل دوره شیردهی، در همان دوره شیردهی باعث افزایش تعداد سلولهای ترشحی افزایش گیرنده های پرولاکتین در سلولهای اپیتلیال غده پستان می شود. واضح است که رشد سلولهای پستانی جهت تولید شیر از اواخر آبستنی شروع می شود و در چندین هفته اوایل شیردهی ادامه می یابد. در واقع تولید شیر و افزایش آن به خاطر عملکرد صحیح سلولهای ترشحی می باشد. علاوه بر آن با افزایش دفعات دوشش ترشح اکسی توسین به دفعات افزایش یافته که اکسی توسین با تاثیر روی سلولهای مایواپیتلیال در بافت پستانی خروج شیر از آلوئول ها به داخل سیسترن پستانی را افزایش می دهد. همچنین اثرات متقابل اکسی توسین و پرولاکتین باعث افزایش گیرنده های پرولاکتین در روی سلولهای اپیتلیال می شود. همچنین با ترشح بیشتر کمپلکس هورمونی شیرساز ( علی الخصوص هورمون رشد و گلوکورتیکوئیدها) متابولیسم سلولی و به طور کلی فعالیت سلولهای اپیتلیال افزایش می یابد که نتیجه آن تولید بیشتر است.

اثرات اعمال دفعات دوشش محدود به اوایل دوره شیردهی نمی باشد. زیرا با افزایش دفعات دوشش در اوایل دوره شیردهی تعداد سلولهای پستانی افزایش می یابد بعد از حدود 42 روز بعد از زایمان با برگردان دفعات دوشش به حالت معمول گله اثرات دفعات دوشش که معروف به اثرات انتقالی[6] همچنان روی تداوم شیردهی اثرات مثبتی خواهد داشت به عبارت دیگر دام ها در این مرحله هم در مقایسه با گروه شاهد شیر بیشتری تولید خواهند نمود.

 

 

نتیجه گیری کلی و پیشنهادات :

به طور کلی افزایش دفعات دوشش در اوایل دوره شیردهی باعث تولید بیشتر می شود. ولی با توجه به تولید بالا در اوایل دوره شیردهی، و کاهش خوراک مصرفی و احتمال بروز بیماریهای متابولیکی از قبیل کتو و کبد جرب، دوشش گاو ها بیشتر از 4 تا 5 بار در روز توصیه نمی شود.

همزمان با افزایش دفعات دوشش، رعایت نکات بهداشتی، مجهز کردن شیردوشی ها به دستگاه اتوماتیک و استفاده از کارگران ماهر جهت کاهش هزینه شیردوشی ضروری می باشد.

توصیه می شود گاوهای تازه زا و پرتولید ( گاوهایی که قرار است به دفعات بیشتری دوشیده شوند) جهت تسهیل در این امر، در باکس های جداگانه نگهداری شوند تا انتقال آنها به شیردوشی با سرعت بیشتری انجام گیرد.

جهت کاهش هزینه های شیردوشی بهتر است که گاوهای تازه زا و گاوهایی که قرار است به دفعات بیشتری دوشیده شوند در ابتدا و انتهای هر وعد ه شیردوشی دوشیده شوند یعنی چنانچه برنامه یک گاوداری دو بار دوشش در روز است گاوهای تازه زا را در ابتدا و انتهای هر وعده شیردوشی بدوشند ( یعنی گاوهای تازه زا طبق برنامه گله چهار بار در روز دوشیده می شوند).

 

منابع مورد استفاده:

[1]- Adams H.P., Allen N.N., The value of oxytocin for reducing fluctuations in milk and fat yield, J. Dairy Sci. 35 (1952) 1117.

[2]- Allen D.B., DePeters E.J., Laben R.C., Three times a day milking: effects on milk production, reproductive efficiency, and udder health, J. Dairy Sci. 69 (1986) 1441–1446.

[3]- Amos H.E., Kiser T., Loewenstein M., Influence of milking frequency on productive and reproductive efficiencies of dairy cows, J. Dairy Sci. 68 (1985) 732–739.

[4]-Armstrong D.V., Milking frequency. Internet communication: ww.dairybiz.com/archive/ nutrition-14.htm, 1999.

[5]-Ballou L.U., Bleck J.L., Bleck G.T., Bremel R.D., The effects of daily oxytocin injections before and after milking on milk production, milk plasmin, and milk composition, J. Dairy Sci. 76 (1993) 1544–1549.

[6]-Barnes M.A., Pearson R.E., Lukes-Wilson A.J., Effects of milking requency and selection for milk yield on productive efficiency of Holstein cows, J. Dairy Sci. 73 (1990) 1603–1611.

[7]-Bar-Peled U., Maltz E., Bruckental I., Folman Y., Kali Y., Gacitua H., Lehrer A.R., Knight C.H., Robinzon B., Voet H., Relationship between frequent milking or suckling in early lactation and milk production of high producing dairy cows, J. Dairy Sci. 78 (1995) 2726–2736.

[8]- Bennett C.N., Knight C.H., Wilde C.J., Regulation of mammary prolactin binding by a secreted milk protein, J. Endocrinol. (Suppl.) 127 (1990) 141.

[9]-Bremel R.D., Action of oxytocin on mammary myoepithelial cells, in: Proc. xytocin: Clin. Lab. Stud., Elsevier Sci. Publ., Amsterdam, 1985, p. 303.

[10]-Bruckmaier R.M., Schams D., Blum J.W., Milk removal in familiar and unfamiliar surroundings concentrations of oxytocin, prolactin, cortisoland beta-endorphin, J. Dairy Res. 60 (1993) 449–456.

[11]-Bruckmaier R.M., Schams D., Blum J.W., Continuously elevated concentrations of oxytocin during milking are necessary for complete milkremoval in dairy cows, J. Dairy Res. 61 (1994) 323–334.

[12]-Bruckmaier R.M., Wellnitz O., Blum J.W., Inhibition of milk ejection in cows by oxytocin receptor blockade, alpha-adrenergic receptor stimulation and in unfamiliar surroundings, J. Dairy Res. 64 (1997) 315–325.

[13]-Campos M.S., Wilcox C.J., Webb D.W., Hayen J., Effects on production of milking three times daily on first lactation Holsteins and Jerseys in Florida, J. Dairy Sci. 77 (1994) 770–773.

[14]-Claesson O., Hansson A., Gustafsson N., Brannang E., Studies on monozygous cattles twins. XVII. Once-a-day milking compared twice-a-day milking, Acta Agric. Scand. 9 (1959) 38–58.

[15]-Cowie A.T., Lactation, in: Austin and Short, Reproduction in Mammals, Book 3: Hormonal control of reproduction, Cambridge University Press, 1984, pp. 228–230.

[16]-Da Costa T.H.M., Ilic V., Williamson D.H., In vitro effects on oxytocin and ionomycin on lipid secretion by rat mammary gland, Role of the yoepithelial cells, in: Wilde, Peaker and Knight, Intercellular Signalling in the Mammary Gland, Plenum Press, New-York, 1995, p. 265.

[17]-Davis S.R., Farr V.C., Copeman P.J.A., Carruthers V.R., Knight C.H., Stelwagen K., Partitioning of milk accumulation between cisternal and alveolar compartments of the bovine udder: relationship to production loss during once daily milking, J. Dairy Res. 65 (1998) 1–8.

[18]-Davis S.R., Farr V.C., Stelwagen K., Regulation of yield loss and milk composition during once-daily milking: a review, Livest. Prod. Sci 59 (1999) 77–94.

[19]-Denamur R., The hypothalamo-neurohypophysial system and the milk ejection reflex, Dairy Sci. Abst. 27 (1965) 193–254.

[20]-Wakerly J.B., Clarke G., Summerlee A.J.S., Milk ejection and its control, in: Knobil E., Neill J.D. (Eds.), The Physiology of Reproduction, Raven Press, Ltd., New York, 1994, pp. 1131–1171.[21]-Wathes D.C., Swann R.W., Is oxytocin an ovarian hormone?, Nature 297 (1982) 225–227.

 

[22]-Watkins W.B., Immunohistochemical localization of neurophysin and oxytocin in the sheep corpora lutea, Neuropeptides 4 (1983) 51–54.

[23]-Wheelock J.V., Smith A., Dood F.N., The effect of a temporary suspension of milking in mid lactation on milk secretion after the resumption of milking and in the following lactation, J. Dairy Res. 34 (1967) 151–161.

[24]-Reynolds M., Linzell J.L., Rasmussen F., Comparison of four methods for measuring mammary blood flow in conscious goats, Am. J. Physiol. 214 (1968) 1415–1424.

[25]-Sagi R., Gorewit R.C., Wilson D.B., Role of exogenous oxytocin in eliciting milk ejection in dairy cows, J. Dairy Sci. 63 (1980) 2006–2011.

[26]-Sapino A., Macri L., Tonda L., Bussolati G., Oxytocin enhances myoepithelial cell differentiation and proliferation in the mouse mammary gland, Endocrinol. 133 (1993) 838–842.

[27]-Schams D., Mayer H., Prokopp A., Worstorff H., Oxytocin secretion during milking in dairy cows with regard to the variation and V. Lollivier et al.

[28]-Wilde C.J., Calvert D.T., Daly A., Peaker M., The effect of goat milk fractions on synthesis of milk constituents by rabbit mammary explantsand on milk yield in vivo, Biochem. J. 242 (1987) 285–288.

[29]-Wilde C.J., Addey C.V., Casey M.J., Blatchford D.R., Peaker M., Feed-back inhibition of milk secretion: the effect of a fraction of goat milk on milk yield and composition, Q. J. Exp. Physiol. 73 (1988) 391–397.

[30]-Wilde C.J., Addey C.V., Knight C.H., Regulation of intracellular casein degradation by secreted milk proteins, Biochim. Biophys. Acta 992 (1989) 315–319.

[31]-Wilde C.J., Addey C.V., Boddy L.M., Peaker M., Autocrine regulation of milk secretion by a protein in milk, Biochem. J. 305 (1995) 51–58.

[32]-Young W.S., Shepard E., Amico J., Hennighausen L., Wagner K.U., LaMarca M.E., McKinney C., Ginns E.I., Deficiency in mouse oxytocin prevents milk ejection, but not fertility or parturition, J. Neuroendocrinol. 8 (1996) 847–853.

[33]-Zaks M.G., The motor apparatus of the mammary gland, Oliver et Boyd, Edinburg, 1962. 186

[34]-Tonner E., Allan G.J., Flint D.J., Hormonal control of plasmin and tissue-type plasminogen activator activity in rat milk during involution of the mammary gland, J. Endocrinol. 167 (2000) 265–273.

[35]-Guinard-Flament J., Rulquin H., Effect of once daily milking on mammary blood flow (MBF) in dairy cows, Livest. Prod. Sic. 70 (2001) 180.

 

 

1 - این کمپلکس ترکیبی از هورمون پرولاکتین، گلوکوتیکوئیدها، هورمون رشد و ... می باشد.

 

2 - Feedback inhibitor factors

 

 

3- Feed inhibitor factor

 

4- Autocrin

 

5- این کمپلکس ترکیبی از هورمون پرولاکتین، گلوکوتیکوئیدها، هورمون رشد و ... می باشد.

 

6- Carry over effect

 

 

R

 

 

[پسری از بابلسر 1800]

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام

 

 

 

 

 

 

قلب در حفره صدری بین دنده های سوم تا ششم قرار دارد0 اولین صدای قلب (سیستولیک) با انقباض بطنی هم زمان است و توسط حرکت انقباضی میوکارد و بسته شدن دریچه دهلیزی-بطنی بوجود می آید (صدای عضلانی دریچه ای). این صدا طولانی تر، عمیق تر ( یا مات تر) و بلند تر از صدای دوم قلب است که کوتاهتر، زیرتر (یا روشنتر) و آهسته تر میباشد و توسط بسته شدن دریچه های سینی (صدای دریچه ای) تولید شده و هم زمان باشروع دیاستول است (صدای دیاستولیک قلب) فاصله بین اولین و دومین صدا از فاصله بین دومین صدا تا انقباض بعدی بسیار کوتاهتر است اولین صدا در بالای بطن ودومین صدا در بالای قاعده ی قلب شنیده می شود

به منظور گوش کردن صدای دریچه های قلب گاو به بهترین وجه، می توان به شرح زیر عمل کرد:

دریچه آئورتی:در طرف چپ ،درست در پایین خط فرضی افقی که ازمفصل شانه می گذرد0

دریچه ششی: در طرف چپ، نیمه ی راه بین مفاصل آرنج وشانه، در حد امکان به طرف جلو پیش برده شود.

دریچه دولتی(میترال) : در طرف چپ ، به همان صورت درست در پایین خط افقی که ا ز مفصل شانه می گذرد ،اما اندکی عقب تر در پنجمین فضای بین دنده ای.

دریچه سه لتی: در طرف راست ، قطعه سینه ای در نیمه راه بین مفصل شانه وآرنج ،در حد امکان به طرف جلو پیش برده شود.

...

 

 

تاکی کاردی: ضربان بیشتر از90 عدد در گاو بالغ در حال استراحت ، بیشتر از 100 عدد در گاو جوان یابیشتر از120 عدد در دقیقه در گوساله ها دلالت بر تاکی کاردی مینماید

که نشانه ای از نارسائی در گردش خون و یا عفونت سپتیسمیک است البته ارقام بالا در سرزمینهای مرتفع کوهستانی 10 ضربه کمتر از سرزمینهای پست است .

گاهی در حالت نوشیدن و خوردن بخصوص در گوساله تعداد ضربان قلب به مدت کوتاهی حتی به 150 می رسد.

سوفل Murmur = مورمورها یا صداهای اضافی قلب شامل هر صدایی می باشد که به اولین و دومین صدای قلبی اضافه می شود و همیشه پاتولوژیک می باشند وبه مورمورهای آندوکاردی یا اگزوکاردی (پریکاردی) تقسیم می شوند.

صداهای آندوکاردی در داخل قلب بوجود آمده و معمولا در اثر نارسائی دریچه ای، مخصوصا بسته شدن ناقص یا تنگی (استنوز) دریچه ی دهلیزی –بطنی یا سینی و تولید آشفتگی در جریان خون داخل قلب بوجود می آید.

جراحات مولد این عارضه معمولا آماسی و ترومبوتیک هستند.

گاهی صدای مورمور بطور مادرزادی در اثر باقی ماندن سوراخ بیضی Oval foramen (بین دو دهلیز) بوجود می آیدو گاهی این صدادر اثر کم خونی ،خونریزی ویا کمبود شدیدتغذیه ای (مورمورآنمیک)بوجود می آید.

میزان حجم خون گاو 80 ـ50 میلی لیتر به ازای هر کیلو گرم وزن بدن می باشد.

آزمایش توقف سیاهرگی venous stasis test یا میزان پری سیاهرگ وداج:

اگر ورید وداج در ناحیه میانی گردن فشرده شود، رگ در بالای نقطه فشرده شده به دلیل تجمع خون متورم و پر تر می گردد ولی قسمتی پایین تر از نقطه فشرده شده در ضربان بعدی قلب خالی می گردد- در این حالت نتیجه آزمایش فشاربرروی سیاهرگ منفی است. اما اگر ورید وداج برجسته شده باشد و در ملامسه سفت باشد پس پری آن غیر طبیعی است.چنین عارضه ای در جریان خون سیاهرگی گاو معمولا ناشی از عملکرد ناقص قلب در نتیجه جراحات پریکارد است که خود توسط سل، لکوز یا جسم خارجی به وجود آمده است (و از انبساط کامل قلب در خلال دیاستول جلوگیری می کند ). از دیگر دلایل وقوع این حالت، تنگی مدخل قفسه سینه در اثر نئوپلاسم است که ورید وداج را در این نقطه دائما در معرض فشار قرار می دهد. تنگی دریچه ی سه لتی با ممانعت از بازگشت خون سیاهرگی به دهلیز راست، عامل دیگری محسوب می شود (اما بسیار نادر است ) .در موارد پیشرفته رکود جریان خون سیاهرگی ،قطعه ای از سیاهرگ وداج که پایین تر از نقطه فشرده شده قرار دارد نمی تواند خالی شود و دقیقا به میزان قبل از این کار پر از خون باقی می ماند.در این حالت آزمایش فشار بر روی سیاهرگ مثبت تلقی می شود (تصویر زیر ) که نشانه ای از نارسائی شدید گردش خون است .

نبض سیاهرگ وداج : تنفس به وسیله تغییراتی که در فشار داخلی قفسه سینه ایجاد می کند، موجب افزایش و کاهش ریتمیک اندازه ورید وداج در محل ورود آن به داخل قفسه سینه در خلال باز دم ودم می گردد. چنین نوسانی در ورید وداج ، به خصوص در بیماران با اختلال تنفسی، مشخص تر می باشد وبه عنوان شاخص بیماری تنفسی به کار می رود. در اکثر گاوهایی که خیلی زیاد عضلانی نیستند ویا پوست ضخیمی ندارند، در طی سیستول دهلیز انقطاع مختصری در جریان مداوم خون سیاهرگی به وجود می آید واین انقطاع، انبساط خفیف تا ملایمی را در نزدیکترین قسمت ورید وداج به قفسه ایجاد می کند. این انبساط احساس یک موج نبض را که به طرف سر در حرکت است القا می نماید امادر حقیقت فقط یک انبساط عروقی تحلیل رونده است که به ظاهر عکس مسیر جریان خون می باشد و نبض سیاهرگی منفی یا دهلیزی نامیده می شود. در گاو سالم هنگامی که بخش پائینی ورید متعاقب به هم فشردن یک نقطه آن خالی می شود، این نبض ناپدید می گردد- آزمایش فشار بر روی سیاهرگ در اینجا منفی است. نبض منفی در سیاهرگ شیری هرگز دیده نمی شود، چرا که پایین تر از قلب قرار گرفته است. هنگامی که دریچه سه لتی کاملا بسته نمی شود، مقداری از خون موجود در نیمه راست قلب در خلال سیستول بطنی بجای عبور از سرخرگ ریوی به طور فعال به طرف عقب در امتداد سیاهرگهای بزرگ رانده می شود. دراین موارد ورید وداج دارای نبض واقعی و پاتولوژیک است و با اجرای آزمایش فشار روی سیا هرگ نیز ناپدید نمی شود. این نبض سیاهرگی مثبت یا بطنی قلمداد میشود و در سیاهرگ شکمی ( شیری ) نیز مشاهده می گردد.

در صورت وجود نارسایی میترال یا نارسایی نیمه چپ قلب، ادم یا خیز ریوی و نهایتا خیز ریوی کف آلود بهمراه سرفه و تاکی پنی در حیوان مشاهده می گردد.

در نارسایی نیمه راست قلب یا نارسایی دریچه سه لتی، خون بطرف سیاهرگهای بزرگ ( بجای عبور از سرخرگ ریوی) پس زده شده و در نتیجه منجر به ادم یا خیز زیر پوستی anasarca ( بخصوص در ناحیه فک، گردن و پوست ناحیه جلوی قفسه سینه ) و خیز در محوطه بطنیascites ، ناحیه صدری hydrothorax و آبشامه قلب hydropericardium میگردد. اگر پر خونی باندازه کافی شدید باشد روی کبد وکلیه نیز تاثیر میگذارد. بطوریکه در کبد باعث تورم و از دست دادن فعالیت نرمالش میگردد. در ادامه با وخامت بیماری روی سیستم سیاهرگی باب Portal system نیز اثر گذاشته و باعث اختلال در هضم وجذب در دستگاه گوارش میشود و همچنین خروج ترشحات ترانسودائی Transudation بداخل روده ها را سبب گردیده و لذا منجربه اسهال می گردد ( در ابتدای بیماری مدفوع نرمال است و در مراحل پیشرفته اسهال ظاهر میشود). سیاهرگهای سطحی بدن نیز متسع میشوند در همین رابطه نیز سیاهرگ وداج نیز متسع و نبض دار میگردد.

 

اختلال در کلیه ها بدنبال کاهش جریان خون ورودی سرخرگی وکاهش اکسیژن و تخریب سلولها Anoxic damage در گلومرولها موجب کاهش ادرار و دفع پروتئینهای پلاسما (آلبومین) میگردد.

منابع وبلاگ دانشجویان علوم دام دانشگاه رامین خوزستان.

 

 

[پسری از بابلسر 1800]

شناخت آغوز و خواص آن:

آغوز یك ماده حیات بخش است،مواد غذایی تولید شده از پستانداران مادركه تامین خوراك وحمایت از سیستم ایمنی موجودتازه متولد شده را بر عهده داردو محتوی پروتئین های لاكتوفرین،موادمعدنی ،ویتامین ها ،آنزیم ها و فاكتورهای مهم رشد می باشد درمجموع سیستم ایمنی را ارتقاء می بخشد .این مواد مغذی همچنین تحریك كننده رشد سلول و تجدید قوا وارتقاء سلامتی حیوان نیز می باشد.

در دوره زندگی،تولید فاكتورهای رشد و ایمنی كه در مبارزه با بیماری والتهاب وارد شده بافت ها به ما كمك می كند كاهش می یابد.آغوز منبع غذایی با لقوه در میان مواد غذایی حیاتی است .

كلستروم یا آغوز مجموعه ای از مكمل های بدست آمده از گاو می باشد .گاو یك اهداء كننده مشترك آغوز بین پستا نداران می باشد كه برای بیشتر آن ها قابل استفاده می باشد.

فا كتورهای رشد وایمنی در آغوزگاو همانند ساختار های مولكولی در آغوز انسان است.

او هیچ گونه از فاكتورهای رشد وحمایت كننده ایمنی را مانند انسان از جفت دریافت نمیكند و همه آن ها را باید از آغوز دریافت كند گاوهای شیری می توانند شش گالن و حتی بیشتر آغوز تولید نمایندواین بدان معناست كه نیاز گوساله های تازه متولد شده زیاد است . آغوز به طور متوازن جمع آوری و در فرآیندهای دقیق برای تولید مكمل پودر می شود.

منافع مكمل آغوز:

نزدیك شدن آلودگی و بیماریهای تضعیف كننده مقدم یا همراه كاهش فاكتورهای سیستم ایمنی است .آغوز دارای فاكتورهای قوی است كه عملكرد سیستم ایمنی را به شكل مناسب بر می گرداند و به ارتقاء فعالیت و توازن در فعالیت بیش از اندازه ی آن كمك می كند .

درمبارزه با ویروسها، باكتریها ،آلرژنها ،سمها و مخمرها به بدن كمك می كند آغوز همچنین فلور میكروبی روده را متوازن و از هضم مناسب حمایت می كند .

نقش آغوز در برابر فاكتورهای مخالف رشد:

آغوز قابلیت استفاده از چربی را افزایش می دهد. سوختن چربی سوخت مناسبی برای بافت ماهیچه ای فراهم می كند و در ایجاد و حفظ انعطاف ماهیچه ها كمك می كند . آغوز توانایی بالقوه ای در حمایت از رشد سلول طبیعی و بازسازی بافت دارد .ممكن است به سلامتی بعد از سوختگی ،بریدگی و خراشیدگی شتاب دهد و جلوی آلودگی را بگیرد.به سلامتی رشد استخوان ،بافتهای همبند ،پوست ،ماهیچه و بافت عصبی و به بازسازی RNA DNA و كمك می كند و همچنین قند خون ،گلوكز و سطوح شیمیایی مغز(سروتنین و دوپامین ) را متوازن میكند.

بهترین شكل مصرف آغوز كپسول و پودر است ،برای تقویت ایمنی كپسولها مسیرهای هضم را مهیا می كند . طریقه مصرف دو تا چهار كپسول، دوبار در روز در یك لیوان پر آب در حالیكه معده خالیست می باشد . مصرف آغوز در ناشتا و میان روز بهترین نتیجه را دارد .

مصرف پودر آغوز همچنین ممكن است برای بدن سازان و سایر كسانیكه احتیاج به مصرف زیاد آن دارند مفید و مورد نیاز باشد .بیشتر ورزشكاران بدنساز آغوز را در مقدار 20-5 گرم و یا بیشتر در روز مصرف می كنند(برای افزایش حجم بدن وارتقاء رشد ماهیچه آغوز بهتر است 45-30 دقیقه قبل از كار مصرف شود ).

پودر می تواند با آب مخلوط شود و یا در نوشابه مثل آب پرتقال و مواد غذایی نظیر ماست مخلوط شود . آغوز می تواند به صورت موضعی با مخلوط كردن آب استریل نمك دار مصرف شود و یك تاَ ثیر موضعی در كمك به شفای سوختگی ،بریدگی و خراشیدگی و جراحت دهانی داشته باشد.

حیوانات دست آموز:

سگها ، گربه ها و اسبها نیز ممکن است بهبود سلامتی ناشی از آغوز را نشان دهند. به ویژه حیوانات مسن در این مورد عملكرد بهتری دارند.سعی کنید كلستروم را به صورت پودر در غذای حیوانات دست آموز بریزیدكه معمولاَ یک سوم قاشق چایخوری به ازای هر 25 پوند از وزن بدن توصیه می شود. حتماَ باید در آب شرب پاک تهیه شود و همچنین باید طعم و مزه دلخواه داشته باشد. درگله های گاو اصول علمی رژیمی برای افزایش کیفیت آغوز طراحی می شود .

بر خلاف بیشتر آغوزهایی که از گله های منطقه sub-tropical climate (مثل نیوزیلند) تولید می شود آغوز گاوهای پرورش یافته در زمستانهای بلند و خشن باید پر محتوا و قوی و غنی از ایمنو گلوبولینها و فاکتورهای رشد برای زنده نگهداشتن گوساله ها یشان باشد.

علاوه بر این اغوز گاوهایی که در مراتع تغذیه می کنند ممکن است محتوی مواد غذایی غنی نباشندکه در آغوز گاوهایی که به طور علمی با رژیم خاص و غنی تغذیه شده اند وجود داشته باشد. بیشتر چراگاهها خالی از مواد غذایی ضروری و مواد معدنی هستند.آغوز فقط از گاوهای شیری که سالمند و با رژیمی تغذیه شده اند که غنی از عناصر غذایی ضروری نیست به انهایی که با تکیه بر تغذیه از مرتع تغذیه می شوند ،تولید می شود چرا که به غذای انسان منتقل می شود.

آغوز در 12 ساعت اولیه پس از زایمان بدست می آید . در بیش از 12 ساعت بسیاری از فاکتورهای رشد کاهش می یابد.آغوز به فرم پودر پاک یا کپسول گیاهی پاک آماده می شود که حاوی رطوبت پائینی بوده و امکان استفاده از تولید تازه را ممکن می سازد . آغوز بدون زیان و مکمل غذایی موثری است . در کنار تاَثیراتش چیز خلافی مغایر با اشارات قبلی شناخته نشده است. منابع از ماهنامه کشاورزی _تخصصی_فنی_تحلیلی-مزرعه دارن.

[پسری از بابلسر 1800]

آشنایی با تلقیح مصنوعی در گاوهای شیری:

امروزه روز، دورانی که

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام

به انتظار و لطف طبیعت زاد و ولد دامهای خود را تسلیم سرنوشت می کردند سپری شده است

علم و دانش به کمک بشر آمده وبا ارائه طریق ساده میزان زاد و ولد را دردامها به مقدار زیادی بالا برده است برای موفقیت درکار دامداری همراه شدن با پیشرفتهای علمی ضروری به نظر می رسد متخصصان علوم

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام

عقیده دارند تلقیح مصنوعی یکی از پیشرفتهایی است که درعصر حاضر می تواند کمک زیادی به

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام

نماید استفاده از گاوهای ممتاز برای افزایش انتقال توان تولید،‌کنترل امراض ومهمتر از همه اصلاح تعداد بیشماری دام همگی مدیون تلقیح مصنوعی است.اصلاح نژاد وافزایش بهره وری تولید دام بهترین راه مقابله با خطر گرسنگی و کمبود مواد غذایی است و کار درخصوص افزایش تولید و پرورش گاوهای پرتولید دراکثر کشورهای پیشرفته دنیا شروع شده است ودرحال حاضر شاهد گاوهای پرتولید دردنیا هستیم. دراین نشریه سعی شده است درخصوص چگونگی انجام تلقیح مصنوعی، ‌زمان مناسب آن و محاسن تلقیح مطالبی بیان گردد

 

تلقیح مصنوعی چیست؟

 

باردار کردن گاو ماده بدون عمل جفت گیری بین دام نر و ماده را تلقیح مصنوعی گویند.برای این منظور با وسائلی خاص اسپرم گاو نر را دررحم گاو ماده قرار داده و همین امر باعث باروری گاو ماده می شود.

فواید تلقیح مصنوعی

تلقیح مصنوعی دارای محاسن وفواید زیادی است ازجمله

1- جلوگیری از هزینه نگهداری گاو نر به خصوص درگاوداریهای کوچک زیرا ازلحاظ اقتصادی درتلقیح مصنوعی احتیاج به تهیه ونگهداری گاو نر نیست واز طرفی هزینه نگهداری آن ا زقبیل تغذیه، تاسیسات،‌دستمزد کارگر،‌ دارو وسائل دامپزشکی وغیره را دامپرور متحمل نمی شود و تنها با خرید اسپرم منجمد با قیمت ناچیز این کار صورت می گیرد.

2- چون درتلقیح مصنوعی می توان مدت زیادی اسپرم را به صورت منجمد نگهداری کرد(حداکثر 20 سال)بنابراین حتی پس از مرگ گاو نر نیز می توان از اسپرم آن که دارای صفات برتر است استفاده کرد.

3- چون اسپرم های گرفته شده از گاو نر به راحتی قابل جابه جایی است پس می توان اسپرم گاوهای نری که دارای صفات ژنتیکی خوب هستند از مسافتهای دور دست خریداری کرد ومورد استفاده قرار داد

4 - درصد باروری (آبستنی)دام ماده درتلقیح مصنوعی بیشتر از تلقیح طبیعی است زیرا قراردادن اسپرم درداخل رحم(پشت سرویکس) کمک زیادی به رسیدن اسپرم به تخمک می کند وهمین امر سبب افزایش درصد باروری دام ماده می شود

5- درروش تلقیح مصنوعی می توان با استفاده ا زاسپرم یک دام نر تعداد زیادی دام ماده را بارور کرد به طور مثال می توان با رقیق کردن و نگهداری صحیح اسپرم گاو نر درسال تعداد 40000 الی 60000 ماده گاو را آبستن کرد

6- افزایش طول عمر بهره دهی گاو نر درمراکز تلقیح مصنوعی به راحتی امکان پذیر است. چون با استفاده از یک رژیم صحیح برای اسپرم گیری می توان از ضعیف شدن قدرت جنسی که اثر منفی برروی کیفیت اسپرم ورفتار جنسی دارد جلوگیری کرد

7- درتلقیح مصنوعی چون تمام اعمال تلقیح توسط دست انسان صورت می گیرد به راحتی می توان از انتشار بیماری ا زدام نر به ماده جلوگیری کرد

8- با استفاده از تلقیح مصنوعی می توان دامهایی که قادر به جفت گیری طبیعی نیستند ویا مبتلا به بیماریهای واگیر دستگاه تناسلی هستند باردار کرد.

9- مدت زمان تلقیح درتلقیح مصنوعی خیلی کوتاهتر و مطمئن تر از تلقیح طبیعی است.

نقش تلقیح مصنوعی درجلوگیری از گسترش امراض قابل انتقال به وسیله جفت گیری:

یکی ا زمهمترین دلایل استفاده ا زتلقیح مصنوعی دراکثر کشورها جلوگیری ا زیک سری بیماریهای عفونی وانگلی است که ا زطریق جفت گیری سرایت می کند مانند تریکومونوز، ویبریوز تناسلی، بروسلوز یا تب مالت و...اهمیت دیگر تلقیح مصنوعی برای مزارع

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام

قرنطینه است که جا به جا کردن دامها برای جلوگیری ا زسرایت بعضی بیماریها به دیگر حیوانات ممنوع است همچنین درتلقیح مصنوعی به خاطر کنترل اجباری اسپرم درهر اسپرم گیری می توان با ارزیابی کمی و کیفی اسپرم به وجود حیوانات نری که ارزش تولید مثلی پایین دارند پی برد و درنتیجه بسته به علل آن برای کوتاه مدت یا دایم آنها را از فعالیتهای تولید مثل خارج کرد لازم به ذکر است دراثر تلقیح دام ماده می توان به انواع بیماریها و تومورها که درداخل دستگاه تناسلی حیوان ماده است پی برده و در اسرع وقت درصدد درمان آن برآمد. خسارات ناشی ا زتلقیح مصنوعی به علت استفاده غیر اصولی آن دراکثر موارد با استفاده ا زتلقیح مصنوعی نتایج نادرستی درروند اصلاحی وهمچنین درصد باروری حیوانات به دست می آید

برخی از عواملی که باعث ایجاد خسارت درتلقیح مصنوعی می شود عبارتند ا ز

1- استفاده ازدامهای نری که ارزش

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام

نداشته و فعالیت یا اثر معکوس برروی اصلاح نژاد دام دارند درنتیجه لازم است فقط ا زحیوانات نری که اصل آنها کاملاً شناخته وبر مبنای تستهای انجام شده بر روی آنها،‌ارزیابی شده اند استفاده کرد زیرا درتلقیح مصنوعی ازاسپرم یک گاو نر تعداد زیادی گاو ماده آبستن می شود ودرنتیجه مقدار زیادی گوساله بوجود می آید درصورتی که حیوان دارای خصوصیت ارثی قابل انتقال نامناسبی باشد،‌اثرات آن درنسل های آینده کاملاً‌مشخص خواهد شد

2 - وجود بعضی دامهای نربا امراض قابل انتقال درمراکز تلقیح باعث انتقال سریع بیماری دریک سطح وسیع خواهد شد

3- گسترش وانتشار بعضی بیماریهای ارثی مانند هپیوبلازی (دستگاه تناسلی)، کریپتوکیدی وغیره

4- تلقیح حیوانات ماده با اسپرمهای ضعیف

5- عدم شناخت تکنیک استفاده ا زاسپرم و تلقیح آن دردستگاه تناسلی

6- تلقیح حیوان ماده درقبل ا ززمان مناسب،‌که درنتیجه تخمک قابل باروری نیست تمام این عوارض و معایب با استفاده ا زتکنیکهای خاص ارزیابی حیوان نر و تعیین سلامتی جسمی حیوان و نیز ارزیابی کیفیت تولید مثل آنها و بالاخره استفاده از افراد متخصص برای انجام عمل تلقیح از بین می رود.

مناسب ترین زمان تلقیح مصنوعی

همان طور که می دانید وقبلاً‌ نیز توضیح داده شد، تلقیح مصنوعی روش نوینی دردامپروری است که با انجام این روش

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام

می توانند به سادگی نژاد دامهای خود را اصلاح کنند،‌بدون شک تلقیح مصنوعی موفق ترین و پرسودترین تکنیکی است که درتولید مثل دام نتیجه شده است.ولی نکته ای که لازم است برای انجام مطلوب تلقیح مصنوعی به آن توجه شود دانستن زمان فحلی و توجه به علایم آن درگاو ماده است.

فحلی چیست؟

دردستگاه تناسلی اکثر دامهای پستاندار به تناوب فعل وانفعالاتی صورت می گیرد که مهمترین وبرجسته ترین آن فحلی استفحلی به مرحله ای اطلاق می گردد که دام ماده نسبت به جنس نر میل جنسی پیدا کرده وبرای جفت گیری آمادگی کامل دارد درتمام طول دوران فحلی قسمتهای محتلف اندام تناسلی دچار تغییراتی می گردد که نتیجه مستقیم عواملی به نام هورمون است این هورمونها ضمن تاثیر بر روی سلولهای تخمدان سبب بروز حالت فحلی می گردند. با اینکه گوساله های ماده دربدو تولد دارای دستگاه تناسلی نسبتاً‌کاملی هستند اما دستگاه تناسلی آنها تا چندین ماه فعالیت اساسی ندارد وبه موازات رشد و تکامل بتدریج درسن نه ماهگی فعالیت جنسی خود را شروع می نمایند بروز تظاهرات بلوغ جنسی برحسب نژاد وضع تغذیه و عوامل دیگر درفواصل متناوب درتمام دوران زندگی ماده گاو ادامه خواهد داشت.درایامی که زمان فحلی ماده گاو نزدیک می گردد مخاط فرج قرمز رنگ ، متورم و مرطوب شده و سپس ترشحات سفید رنگ و شفافی ازآن خارج می شود ودراین ترشحات ممکن است رگه های خون وجود داشته باشد که به علت پارگی بعضی ا زمویرگها به هنگام بروز فحلی است ترشحات مذکور بتدریج شفافیت خود را از دست داده کدر،‌چسبنده وزرد رنگ می شود.گاهی اوقات بویژه درزمستان ا زپشت گاوهای فحل بخار بلند می شود این بخار به علت افزایش دمای بدن گاو،‌به دنبال زیاد شدن فعالیت ویا به دلیل تغییرات فیزیولوژیکی دوران فحلی است.گاهی نیز تغییراتی دررفتارهای عادی گاو پیش می آید مثلاً‌ گاوی که همیشه پیش از همه وارد شیر دوشی می شده درزمان فحلی ممکن است آخرین گاوی باشد که به شیردوشی

می آید وبرعکس درمراتع گاو فحل ویک یا چند گاو دیگر که پیرامون آن پرسه می زنند ممکن است از چرا کردن خودداری کنند.ماده گاوها معمولاً‌ هر 19 الی 21 روز یکبار فحل می گردند وچنانچه در موقع مناسب فحل،‌ ماده گاو،‌تلقیح و آبستن گردد دیگر این حالت درآن تجدید نمی گردد مگر دربعضی ا ز گاوهای ماده ایی که به طور استثناء دردوران آبستنی هم حالت فحل درآنها دیده می شود.

علایم فحلی

گاو ماده برای جلب توجه گاو نر علایمی ازخود نشان می دهد که مشاهده این علایم زمان فحلی ماده گاو ومراحل مختلف آن را نشان می دهد.

الف) مرحله شروع فحلی

شروع فحلی 6 الی 10 ساعت قبل از فحلی حقیقی است ودارای علایمی به شرح ذیل می باشد

1- گاوها یکدیگر را می بویند

2- سوار یکدیگر می شوند

3- فرج مرطوب ، قرمز وکمی متورم می شود

4- اجازه پرش به دیگر گاوها را برروی خود نمی دهند به محض مشاهده علایم مرحله شروع فحلی به هیچ وجه نباید مبادرت به تلقیح مصنوعی ماده گاو نمود

ب) مرحله فحلی حقیقیاین مرحله از لحاظ انجام عملیات تلقیح مصنوعی ا زاهمیت زیادی برخوردار است مدت زمان فحلی حدود 18 ساعت طول می کشد فحلی حقیقی هم مانند مرحله شروع فحلی علایمی به قرار زیر دارد که باید این علایم دقیقاً مورد توجه قرار گیرد.

1- به گاوهای دیگر سواری می دهند

2- سروصدا راه می اندازند

3- ناراحت و متوحش هستند

4- تمایل دارند سوار دیگر گاوها شوند

5- ازداخل مهبل مایعی صاف ترشح می شود

6- خوراک ومقدار شیرشان کاهش می یابدلازم به تذکر است گاو فحل هنگامی که دربهار بند آزاد است آرام ایستاده وماده گاوهای دیگر بر روی آن می پرند اگر درموقع پریدن ماده گاو زیرین فرار نکرد فحل است بهترین زمان تلقیح 6 الی 12 ساعت بعد از شروع فحلی حقیقی است

مناسب ترین زمان تلقیح

برای اینکه ماده گاو آبستن شود باید تخم ماده با اسپرم تلاقی نماید معمولاً جدا شدن تخم از تخمدان درماده گاو به طور متوسط درحدود 12 ساعت بعد ا زشروع فحلی حقیقی انجام می گیرد وچون تخم ماده پس از جدا شدن ازتخمدان طول عمر کوتاهی درحدود 4 الی 5 ساعت دارد لذا باید تلقیح را موقعی انجام داد که نطفه قبل از مردن تخم ماده با آن برخورد نماید با درنظر گرفتن عمر نطفه نر اگر به محض دیدن علایم شروع فحلی به تلقیح مصنوعی اقدام کرد چون درموقع لقاح نطفه نر از بین رفته است نخواهد توانست تخم ماده را بارور کند ویا اگر ماده گاو را دراواخر مرحله فحلی حقیقی تلقیح نمایند چون تخم ماده از بین رفته است نطفه نر نخواهد توانست با تخم ماده تلاقی نماید بنابراین به تجربه ثابت شده است چنانچه ماده گاوهای فحل را 6 الی 12 ساعت بعد ازشروع علایم فحلی حقیقی تلقیح نمایند امید بارور شدن نطفه بیشتر خواهد بود.

جدول زیر بهترین راهنما برای تعیین مناسب ساعت تلقیح می باشد

آخرین فرصت برای تلقیح

 

بهترین موقع برای تلقیح

 

زمانی که اولین علایم فحلی مشاهده می شود

قبل از ساعت 10 صبح فردا

 

بعد از ظهر همان روز

 

صبح زود

قبل از ساعت 3 بعدازظهر فردا

 

عصر همان روزیا فردا صبح

 

قبل از ظهر بین 9 صبح الی 12

قبل از ساعت 6 عصر قردا

 

قبل ازظهر فردا

 

بعد از ظهر یا عصر

رعایت نکات ذیل سبب انجام موفقیت آمیز تلقیح مصنوعی خواهد شد

1- کلیه آمار واطلاعات مربوط به تاریخ های وضع حمل فحلی و تلقیح را به طور مرتب یادداشت ونگهداری کنید این آمار می تواند کمک زیادی به مامورین فنی درتشخیص مواقع فحلی ویا شناسایی امراض و... نماید.

2- همیشه اولین تلقیح را درماده گاو 60 روز پس از زایش انجام دهید زیرا جدار رحم کاملاً التیام یافته و حاضر به آبستنی بعدی می باشد اگر درفاصله کوتاهتری تلقیح صورت گیرد شانس آبستنی کمتر شده و موجب ضعف جسمانی ماده گاو خواهد شد

3 - ماده گاوها را دو مرتبه صبح و عصر دربهار بند به طور آزاد نگه داشته و مواظب علایم آنها باشید مخصوصاً ماده گاوهایی که 18 الی 22 روز اززمان فحلی آنها گذشته باشد به تجربه ثابت شده است 60 الی 70 درصد گاوها علایم فحلی را بین ساعت 2 الی 6 صبح نشان می دهند

4- درصورت مشاهده مکرر علایم فحلی درماده گاو باید فوراً دامپزشک را درجریان قرار داد درغیر این صورت پس از مدتی برای همیشه ماده گاو عقیم خواهد شد

5- برای جلوگیری ازنازایی درگاوهایی که بیش از اندازه چاق هستند باید از جیره غذایشان مواد نشاسته ای را حذف کرد تا بتدریج لاغر شوند

6- درمواردی که جهاز تناسلی ماده گاو خونریزی یا عفونت وچرک داشته باشد ووضع ظاهری آن وجود بیماری های دستگاه تناسلی را نشان دهد باید از تلقیح خودداری وبه دامپزشک مراجعه کرد

7- ماده گاوهایی که به طور غیر طبیعی وبا اشکال زیاد زایمان می کنند ویا جفت آنها پس از زایمان به مدت طولانی تری درداخل رحم باقی می ماند دیرتر از ماده گاوهای معمولی باید تلقیح شوند(درحدود 80 روز پس از زایمان).

8- به تجربه ثابت شده است که معمولاً تلیسه ها دیرتر از ماده گاوها آبستن می شوند بنا براین بهتر است آنها را با اسپرم گاوهای نری که دارای خاصیت باروری بهتری هستند تلقیح نمود.

9- درماده گاوهای آبستن شیرده،‌بهتر است دو ماه قبل از زایمان شیرشان را خشک کرد تا باعث تقویت جسمی آنها گردد10- تغذیه ونگهداری ماده گاوها باید کاملاً‌ صحیح ودارای شرایط ذیل باشد

الف- غذای کافی وموازنه شده وبا اندازه احتیاج ،‌ دراختیار آنها قرار گیرد

ب- مواد معدنی مورد احتیاج دام حتماً تامین شود

ج- محل نگهداری ماده گاو باید تمیز وآفتاب گیر و فاقد هرگونه آلودگی باشدامروزه دردیگر کشورها ودربهترین موسسات تلقیح مصنوعی نسبت باروری برای تلقیح اول درحدود 60 الی 70 درصد وبرای تلقیح دوم 80 الی 95 درصد می باشد

تلقیح مصنوعی گاو ماده قدم به قدم

1- تشخیص گاو فحل

2- محصور کردن گاو ماده و تمیز نمودن فرج و اطراف آن با استفاده از مقدار کمی آب و صابون وخشک نمودن با حوله تمیز یا دستمال کاغذی

3- با سرنگ به اندازه 5/0 – 1 میلی لیتر اسپرم را به درون لوله پلاستیکی تلقیح بکشید( اگر از لوله پلاستیکی استفاده نمی شود از یک لوله تلقیح نشکن استفاده کنید) انتهای لوله های شیشه ای برای تلقیح باید با آتش صیقلی شده باشد

4- لوله تلقیح را به داخل مهبل فروبرده وآن را با دست چپ که درداخل راست روده قرار دارد به طرف گردن رحم هدایت کنید با جابه جایی لوله آن را از برجستگیهای زاید مانند عنق عبور داده وبه طرف انتها هدایت کنید لوله تلقیح نباید به طور عمیق وارد رحم شود زیرا باعث زخم شدن آن می شوددرهیچ حالتی لوله تلقیح را نباید با فشار جلو برد چون اگر تلقیح صحیح انجام شود احتیاج به فشار ندارد

5- وقتی لوله تلقیح به اواسط عنق رسید منی را خالی نموده وبه آرامی آنرا بیرون بکشید

6- لوازم یک بار مصرف را نابود کرده ودستهای خود را بشویید ووسایل تلقیح را کاملاً استریل نمایید.

خلاصه مطالب

با استفاده از تلقیح مصنوعی دامهایی که قادربه جفت گیری طبیعی نیستند ویا مبتلا به بیماریهای واگیر دستگاه تناسلی می باشند می توان باردار کرد به طور متوسط ماده گاوها درزمان19 الی 21 روز یکبار فحل می گردند 60 الی 70 درصد گاوها علایم فحلی را بین ساعت 2 الی 6 صبح نشان می دهند تلقیح مصنوعی بیشتر درموردگاوهای شیری انجام می شودبه محض مشاهده علایم شروع فحلی به هیچ وجه نباید مبادرت به تلقیح مصنوعی گاو ماده نمود.

چند نکته مفید

· تلقیح مصنوعی یعنی باردار کردن گاو ماده بدون عمل جفت گیری بین دام نر و ماده.

· تلقیح مصنوعی اگر به صورت اصولی وتوسط افراد کارشناس انجام نشود باعث ایجاد خسارتهای گوناگون خواهد شد.

· برای انجام دقیق تلقیح مصنوعی دانستن زمان فحلی ضروری است .

· بهترین زمان تلقیح 6 الی 12 ساعت بعد از شروع علایم فحلی است.

· یکی از محاسن تلقیح مصنوعی جلوگیری از انتقال بیماریهای واگیردار دستگاه تناسلی دردامهای ماده است.

 

منابع از ماهنامه تخصصی.فنی تحلیلی.مزرعه داران.

 

[پسری از بابلسر 1800]

[h=2] نكات كاربردی در مدیریت تغذیه ای گاو های شیری ودیگرمطالب دراین زمینه...

[/h]

[TABLE=class: cms_table_contentpaneopen]

[TR]

[TD=class: cms_table_contentheading, width: 100%]

[/TD]

[/TR]

[/TABLE]

 

[TABLE=class: cms_table_contentpaneopen]

[TR]

[TD]

مدیران موفق واحد های تولید دامی با عجین نمودن هنر و تجربه ی گذشتگان با علوم پیشرفته ی تغذیه ای امروزی كه آمیزه ای جالب توجهی را تحت عنوان مدیریت تغذیه ای به وجود آورده اند كه با كاربرد علمی این برنامه ها در مزارع

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام

و با سود آورنمودن این بخش تولیدی برای سرمایه گذاران این واحد ها كه زمینه ی مطمئنی در رابطه با تضمین اقتصادی فعالیتشان فراهم می آورند . مدیران مذبور عمده علت موفقیتشان را علم وعلاقه به زمینه ی مورد فعالیت و تحت نظر گرفتن نكات ریزی می دانند كه اگر چه ساده و عملی هستند ولی اغلب از دید افراد پنهان مانده و یا به مورد اجراگذاشته نمی شوند . در ذیل به تعدادی از آنها كه می توانند در زمینه ی تغذیه كاربردی گاوهای شیری مفید و سودمند باشند كه اشاره می شود :

نكات عمومی در تغذیه گاوهای شیری :

1- گاوها را بر اساس مرحله ی شیرواری یا میزان تولید كه دسته بندی نموده و و بر اساس نیازهایشان تغذیه نمایند .

2- در طول سال از برنامه ی تغذیه ای كه اقتصادی و متعادل شده باشد و بتواند نیازهای حیوان را برآورده نماید استفاده كنید .

3- جهت مصرف حداكثر میزان خوراك اختصاصی كه خوش خوراكی جیره مد نظر بوده و برای این منظور از اقلام خوراكی متنوع و با كیفیت خوب استفاده نمایید .

4- دستگاه گوارش گاوها از قسمت های بسیار فعال بدن هستند برای كار بهتر این دستگاه از دادن مواد معین غافل نباشید .

5- دفعات خوراكی دادن به گاوها را تنظیم نموده و مطابق برنامه عمل نمایید .

6- گاوها علاقه خاصی به استفاده از علوفه های تازه و آب دار دارند كه در صورت در دسترس و ارزان بودن در تغذیه ی آن را به كار ببرید .

7- تركیبات مواد مغذی اقلام خوراكی متنوع و متغییر است . با آنالیز آزمایشگاهی آنها از اجزای مواد مغذی جیره ی فرموله شده اطمینان حاصل نمایید .

8- آب تمیز كه سالم و گوارا به صورتی دائمی در اختیار گاوها قرار دهید

 

9- شرایط محیطی مناسبی به خصوص در فصول تابستان و زمستان برای گاوها فراهم نمایید .

10- هر گونه تغییری در جیره ی غذایی را به تدریج به انجام برسانید .

11- از جیره های مخلوط استفاده كنید (كنسانتره –علوفه )

12- ضمن خشبی بودن علوفه ی مصرفی كه قلعه های خرد شده علوفه ریز باشد .

13- تدابیر لازم جهت به حد اقل رسانیدن تلفات خوراك را به عمل آورید .

14- جهت اطمینان از میزان كافی خوراك مصرفی در جیره حد اطمینان را مد نظر بگیرید .

15- ضمن اختصاص دادن گارگران دلسوز و وظیفه شناس جهت رسیدگی به تغذیه گاوها كارگران این بخش را به دفعات عوض نكنید .

16- تغذیه از موارد بودار را در 5/0 تا 2 ساعت قبل از شیر دوشی یا بعد از شیر دوشی به انجام رسانید

17- علوفه را به مدت طولانی ذخیره ننموده و در موقع مصرف از عدم وجود كپك و قارچ زدگی و اجسام خارجی مطمئن شوید .

18- برای مقابله با عوارض مصرف جسم خارجی احتمالی مگنت یا آهن ربا به حیوان بخورانید .

19- برنامه ی مبارزه با انگل ها به خصوص انگلهای دستگاه گوارش را با جدیت پی گیری كنید .

20- در موقع استفاده از جیره های حاوی ذرات ریز یا آردی به منظور بازده بهتر خوراك مصرفی و جلوگیری از ضایعات تنفسی از مواد خیس كننده و چسباننده نظیر چربی یا ملاس استفاده كنید .

تغذیه ی دوره ای گاوهای شیری :

تغذیه ی دوره ای یا مرحله ای عبارتست از طراحی برنامه های تغذیه ای گاوها براساس میزان تولید – مصرف غذا – تغییر وزن بدن و زایمان .

ترتیب تولید در گاوهای شیری به صورت زیر می باشد :

1- دوره ی اوج شیر دهی

2- دوره ی افزایش اندوخته های بدن (افزایش وزن ) . 5و4- دوره ی خشك (2 ماه پایانی آبستنی )

بر اساس پنج مرحله تولید حیوان به شرح زیر می باشد :

1- از هنگام زایمان تا 80 روز بعد از آن

2- 80 تا 200 روز بعد از زایمان

3- 200 تا 305 روز بعد از زایمان

4- 45 تا 60 روز قبل از زایمان

5- گروه گاوهای كه دوره خشكی آنها رو به اتمام است با توجه به این مراحل برنامه های تغذیه ای اختصاصی جهت تولید بیشتر و نگهداری سالم گاوهای شیری اعمال می گردد :

1- برنامه های تغذیه ای در مرحله اول تولید :

پس از زایش تولید شیر به سرعت افزایش می یابد و در 6 تا 8 هفته به بیشترین مقدار می رسد اما مصرف غذا نسبت به نیازهای تولیدافزایش نمی یابد به گونه ای كه بیشترین مقدار مصرف ماده ی خشك 12 تا 15 هفته پس از زایش خواهد بود از این رو بیشترین ماده گاوهای شیرده برای 8 تا 10 هفته در حالت تعادل منفی انرژی خواهند بود . گاوهای پر شیر احتمالاً تا هفته ی بیستم و یا بیشتر در تعادل منفی انرژی خواهند بود .

گاو شیر ده كمبود انرژی دریافتی برای تولید شیر را از اندوخته های بدن تامین كرده و در این دوره از وزن آن كاسته می شود دوران بحرانی تغذیه ی گاوهای شیر ده از زمان زایش تا اوج شیر دهی است . هر كیلوگرم افزایش شیر در این دوره 200 كیلوگرم شیر بیشتر در كل دوره ی شیر دهی را در پی خواهد داشت .

در این دوره رعایت نكات ذیل ضروری است :

- از تغییرات ناگهانی و سریع جیره كه موجب ناراحتی های گوارشی می شود خود داری نموده و تغییرات تدریجی را دست كم دو هفته پیش از زایش آغاز نمایید .

- از افزایش كنسانتره تا موقع برطرف شدن تنش های مربوطه به زایش خودداری نموده و سطح آن را در حدی نگهدارید كه گاو شیر ده با دریافت حداقل مقدار ADF (18 تا 19 درصد ) ضمن بر خورداری از سلامتی دستگاه گوارش شیر با كیفیتی نیز تولید كند . میزان مصرف كنسانتره نباید بیش از 5/2 درصد وزن بدن باشد . تعداد دفعات تغذیه ای كنسانتره باید افزایش یافته و هر بار با مقدار اندكی كنسانتره تغذیه شود .

- دقت كافی در مورد تامین مواد مورد نیاز گاو شیر ده و نسبت صحیح آن با انرژی كه میزان قابل توجهی از آن از اندوخته های چربی بدن تامین می شود اعمال نمایید در این مرحله از مواد ازته ی غیر پروتیینی با تجزیه ی كم در شكمبه استفاده كنید .

- با استفاده از علوفه های مرغوب و باكیفیت خوب و عوامل اشتها آورمصرف ماده ی خشك را افزایش دهید .

- سعی كنید علوفه های مورد تغذیه به قطعات ریز خرد نشوند و در صورت الزام از چنین علوفه هایی برای حفظ تعادل PH شكمبه و كاهش اسیدوز و دیگر ناراحتی های گوارشی بافرهای شیمیایی نظیر بی كربنات سدیم استفاده كنید .

- عوامل استرس زا نظیر واكسیناسیون سم چینی حمام ضد كنه و..... را به بعد از سپری شدن اوج شیر دهی موكول كنید .

- استفاده از مكمل نیاسین كه ممكن است از دوره ی خشك آغاز شده باید برای گاوهای پر شیر ادامه یابد در این حالت مصرف غذا احتمالاً بیشتر و احتمال بروز كنیوز كمتر خواهد بود .

- با تغذیه ازمكمل های پر انرژی نظیر چربی و ملاس مصرف انرژی را بالا ببرید .

2- مدیریت تغذیه ای در مرحله دوم شیر دهی :

در این دوره گاو مرحله حساس پیك (peak) با حداكثر تولید را سپری كرده و واكنش های حیوان به حالت عادی برگشته و می تواند در صورت برخورداری از جیره ی متوازن توانایی های تولیدی خویش را بروز دهد . در این مرحله مدیریت گاوداری گاوهای مورد نظر را از لحاظ وضعیت بدنی بررسی نموده و در صورت برخورد با موارد غیر عادی نظیر رشد بی رویه گاوها و یا لاغری بیش از حد آنها درصدد اصلاح جیره بر آیید .

3- مدیریت تغذیه ای در مرحله آخر شیر دهی :

مدیریت تغذیه ای گاوهای شیرده در این مرحله آسان تر از مراحل دیگر است زیرا در این مرحله مصرف مواد غذایی بیشتر از نیازهای تولید شیر بوده تولید شیر رو به كاهش است .

نكاتی كه مد نظر مدیریت گاوداری باید باشد عبارتند از:

- كاهش وزن ایجاد شده در آغاز دوره ی شیر دهی باید به گونه ای جبران شود كه گاودر آغاز دوره ی خشك از وزن مناسبی برخوردار باشد .

- حداكثر كوشش در رابطه با تداوم شیر دهی در حد امكان به عمل آید .

- تلیسه های جوان نیازهای ویژه ای برای رشد دارند . بنابر این برای ایجاد رشد در تلیسه 2 ساله 20 درصد و برای تلیسه های 3 ساله 10 درصد از مواد غذایی بیشتر از تعداد مورد نیاز برای نگهداری منظور شود .

- با توجه به تقاضای كم مواد مغذی می توان نسبت علوفه به كنسانتره را افزایش داده و با استفاده از تركیبات ازت دار غیر پروتئینی هزینه های غذایی را كاهش داد .

- جهت خشك كردن گاوها در پایان این مرحله میتوان غذا و آب مصرفی را محدود نمود .

4- مدیریت تغذیه ای گاوهای خشك :

به منظور آماده سازی گاو برای شیر دهی بعدی باید یك دوره ی خشك در نظر گرفته شود . با در نظر گرفتن یك دوره ی خشك 60 روزه تولید شیردهی بعد برای بیشتر ماده گاوها بهینه خواهد بود . .اگر دوره ی خشك كمتر از 40 روز باشد بافت پستان زمان كافی برای بازسازی نداشته و در نتیجه تولید شیر در شیر دهی ایده آل نخواهد بود . اگر دوره ی خشك بیش از 70 روز باشد گاوبیش از اندازه چاق می شود درحالی كه تولید شیر در شیر دهی بعد بیشتر نبوده و دشواری چاقی نیز در پی خواهد آمد . گفته می شود كه بازدهی مصرف انرژی برای بافت سازی به هنگام شیر دهی بیشتر از دوره ی خشك است از این رو باید كوشش كرد كه كاهش وزن گاو در هفته های پایانی شیر دهی جبران گردد . بدین ترتیب افزایش وزن ماده گاو در دوره خشك بیشتر مربوط به رشد جنین خواهد بود .

مواردی كه در این مرحله در زمینه تغذیه ی گاوها در نظر می باشند عبارتند از :

- مصرف كلسیم باید به كمتر از 100 گرم در روز محدود شود و هم زمان فسفر كافی در اختیار گاو ها قرار گیرد ( 35 تا 40 گرم فسفر در روز برای نژادهای بزرگ) كلسیم بیشتر به ویژه اگر جیره از نظر فسفر كمبود داشته باشد احتمال بروز تب شیر را افزایش خواهد داد .

- اگر علوفه كمبود سلنیوم دارد باید روزانه 3 تا 5 میلی گرم سلنیوم به علوفه اضافه كرد . اگر مصرف ویتامین E در خوراك زیاد نباشد موجب جفت ماندگی می شود .

- از تغذیه ی زیاد مواد معدنی باید خودداری كرد (به ویژه مخلوط بافر های نمك های سدیم ) و مصرف نمك طعام را باید به حداكثر 28 گرم در روز محدود نمود .

مصرف زیاد نمك موجب نگهداری آب در بدن و ایجاد خیز یا ادم در برخی گاوها به ویژه تلیسه های شكم اول می شود .

[/TD]

[/TR]

[/TABLE]