spow 44197 اشتراک گذاری ارسال شده در 5 فروردین، ۱۳۹۱ آنتونی کابالرو(۱) یکی از سرشناس ترین روشنفکران آمریکای جنوبی است. او در سال ۱۹۴۵ در بوگوتا زاده شد و با نوشتن رمان «بدون راه نجات» در ادبیات معاصر کلمبیا جایگاه استواری برای خود پدید آورد. نوشتار پیش رو رویکردی انتقادی به سرمایه داری و تبعاتش در کشورهای مختلف دارد. ده ها سال طول کشید تا سرمایه داری بتواند متمدن شود. حال دوباره خشونت اولیه اش را از سر گرفته است. برای این منظور آمریکای جنوبی بهترین نمونه است. چرا سرمایه داری گرفتار بحران شده است؟ برای اینکه به یک سرمایه داری جهان سومی مبدل شده است. باز هم سوال فقر مطرح می شود و چگونه می توان از آن رهایی یافت. من از آمریکای جنوبی برایتان می نویسم. زمانی که سوسیالیسم واقعا موجود به پایان خط رسید، برای این منطقه به اصطلاح «اتفاق نظر واشنگتن(۲)» را کشف کردند. اما اسم این برنامه اقتصادی ریاکارانه است و چنین تداعی می کند که کشورهایی با «خواست های همسو» در واشنگتن به «اتفاق نظر» دست یافتند. اما حقیقت این است که عده ای با هم به توافق رسیدند تا برنامه ای را بر ما دیکته کنند: موسسات مالی بین المللی مستقر در واشنگتن همچون بانک جهانی، صندوق بین المللی پول و بانک توسعه میان آمریکایی. این رویداد شباهت زیادی به یک ضرب المثل قدیمی اسپانیایی دارد «شبان ها نشست داشتند، گوسفندها مردند(۳).» در واقع از آن هنگام گوسفندان بسیاری را کشتند و کباب کردند و فرو بلعیدند. در اقتصاد ملی کشورهای آمریکای جنوبی، که آن وقت ها در سطح جهان جزو پرنوسان ترین ها بودند شکاف اندک میان ثروتمندان و جمعیت روبه رشد تهیدستان وسیع تر شد. این شکافی است میان میلیاردر غول مخابرات مکزیک، کارلوس اسلیم(۴)، که در یکی از فقیرترین کشورها به ثروتمندترین مرد جهان تبدیل شده است و میلیون ها نفر از هم ولایتی های او که ناچارند برای یافتن کار سیاه، مرزهای کشور همسایه ایالات متحده آمریکا را در نوردند، چرا که در مکزیک کاری یافت نمی شود. دولت های آمریکای جنوبی اغلب سرایت بحران آمریکای مرکزی یا اروپایی را به اقتصاد ملی خود به شدت رد می کنند و می گویند اقتصاد ما «آسیب ناپذیر» است، اما صحت ندارد: چه بسا اقتصاد آمریکای جنوبی به بحران ها عادت کرده است. این کشورها بحران را در خود نهفته دارند. اگر به طور مثال بدهی های خارجی را از نظر بگذرانیم که طی ۳۰سال گذشته آنها را «بدهی های ابدی» وانمود کرده ایم، به این ترتیب بحران هم خارجی است و هم ابدی: این بحران همیشه وجود داشته و همواره به دیگران وابسته بوده است. در کنار این، فعالیت انحرافی قرارداد دادوستد آزاد قرار دارد که کشورهای آمریکای جنوبی با قدرت های اقتصادی ای چون ایالات متحده آمریکا، اتحادیه اروپا و کانادا به امضا رسانده اند. به این ترتیب کشورها، اقتصادهای ملی خود را بدون پشتیبانی مالی حمایتی (اتفاق نظر جایز نیست!) به رقابت با کشورهایی که از حمایت مالی قدرتمند اقتصاد ملی برخوردارند، وامی دارند. براساس بررسی های من با این روش فقط وضع وخیم تر می شود. رشد اقتصادی مکزیک از زمان عضویت در معاهده تجارت آزاد آمریکای شمالی متوقف شده و ما شاهدش هستیم. همین طور شیلی که بیلان مبادلاتش با ایالات متحده آمریکا از مازادی مطمئن به عمق کسری موازنه سقوط کرده است و پرو هم که در حال حاضر همان مسیر را طی می کند. کلمبیا پیش از آنکه قراردادی را با ایالات متحده آمریکا امضا کند، قراردادهایی را با اتحادیه اروپا و کانادا بسته بود. حال نتیجه گیری می کنند که این قراردادها به کشاورزی و دامداری آسیب می رساند و باعث متلاشی شدن صنایع می شود. برزیل تنها کشوری است که قدرتمندانه از امضای چنین قراردادهایی امتناع ورزید. به این معضلات وابستگی ناسالم ارسال پول هم افزوده می شود یعنی دلار و یوروهایی را که میلیون ها نفر از آمریکاییان جنوبی ساکن ایالات متحده آمریکا یا اتحادیه اروپا به کشورهایشان برای حمایت خانواده هایشان ارسال می کنند. در گیرودار بحران آنها هم مشاغل شان را از دست می دهند و بی آنکه بخواهند به کشورشان بازگردانده می شوند. بی دلیل نیست که اخیرا ایالات متحده آمریکا بار دیگر قوانین مهاجرتی را دشوارتر کرد. برای کشورهای حاشیه ای و وابسته، بحران ثروتمندان یک فاجعه است. در اینجا تاکید می کنم، همه اینها موارد تازه ای نیست. سرمایه داری در آمریکای جنوبی همواره بیش از حد درنده خو و ناعادلانه بود. همان گونه که روزگاری در اروپا، چنان درنده خو و ناعادلانه بود که کارل مارکس(۵) آن را محکوم کرد و چارلز دیکنز(۶)، پیامدهایش را به رشته تحریر درآورد. اما طولی نکشید که در اروپا و چه بسا آمریکای شمالی اشراف غارتگر، نمونه های کنترل اجتماعی و قانونی را شکل دادند. به شکرانه این اقدام، قابلیت های غول آسایی که هرگز وجود خارجی نداشتند پدید آمدند و ثروت اندوختند، قابلیت هایی که توانست ثروت را نسبتا دموکراتیک تقسیم کند. به این مهم سندیکا ها و احزاب کارگری و نهایتا خیزش های مردمی و انقلاب های اجتماعی دامن زدند. به این ترتیب سرمایه داری پیوسته مدرن تر شد تا اینکه روزگاری سرمایه داری به دولت رفاه «با سیمای انسانی» مبدل شد. درست همان دولت های رفاه اکنون در تنگنا قرار گرفته اند. نمونه های کنترل اجتماعی ضعیف شدند و چه بسا از بین رفتند. آن چه برجا ماند اندیشه های نئولیبرال های راست گرا بود. مارگارت تاچر(۷)، ریگان(۸) و نسل جوان آنها. همزمان با فروپاشی کمونیسم هراس از انقلاب ها هم از بین رفت. درست همین مهم باعث پدید آمدن دولت های رفاه پس از جنگ جهانی شده بود. اکنون سرمایه داری دوباره به شیوه خشن و بی رحمانه آغازین خود بازگشته است. اتفاقا درست به همین دلیل آمریکای جنوبی که با تاخیر به جشن کشتار رسیده بود به قول یک نویسنده کلمبیایی قرن نوزدهم: «همه چیز با تاخیر سراغ ما می آید... حتی مرگ! به تصویر نمونه سرمایه داری جهانی شده امروز مبدل می شود. اتفاق آرای واشنگتن که برای این منطقه در نظر گرفته شده بود، در این میان به الگوی جهانی مبدل شده: اعتدال بخشیدن به دادوستد و بازار مالی و تبادل آزاد کالا – به غیر از تردد انسانی – جا به جایی سرمایه به هر مقدار و بدون کنترل و تفاوتی هم نمی کند که از کجا می آید و از چه جایی سر در می آورد، خصوصی سازی و آزادسازی، دولت کمتر و بخش خصوصی بیشتر. در حال حاضر همه جا وضع از این قرار است و تنها مردمان آمریکای جنوبی نیستند که ناظر پیامد های آن هستند. همین طور جوانان خشمگین در خیابان پوئرتا دل سل(۹) مادرید، در میدان سینتا گماتوس(۱۰) آتن و روی پل بروکلین(۱۱) نیویورک با فریاد «وال استریت را تصرف کنید!» مثل زمان کارل مارکس و چارلز دیکنز گفته ها و دیده های آنها را کشف می کنند. کار یافتن میسر نیست، بیمه بیکاری از دستور کار خارج می شود، حقوق بازنشستگی تقلیل پیدا می کند. آموزش رایگان دیگر وجود ندارد. جان کلام: دولت رفاه ستیز از راه می رسد. جهانی سازی برای کشورهای رهاشده از جهان سوسیالیستی و دنیای سوم وسیع نتوانست جهان اول آرمانی ارزانی دارد و بلکه بر عکس: ما امروزه جملگی در جهان سوم جهانی سازی شده زندگی می کنیم. آنتونی کابالرو ترجمه:جاهد جهانشاهی پی نوشت ها: ۱ Antonio Caballero ۲ Washington Consensus ۳ Reunion de pastores, oveja muerta ۴ Carlos Slim ۵ Karl Marx ۶ Charls Dickens ۷ M. Thatcher ۸ R. Reagan ۹ Puerta del sol ۱۰ Syntagmatos ۱۱ Brooklyn Bridge روزنامه شرق لینک به دیدگاه
ارسال های توصیه شده