سازه های خشتی

[ooraman 22216]

بناهای سنتی (ساختمان های خشتی و گلی)

این نوع بنا ها که مشمول آیین نامه 2800 ایران نمی باشند، با گل یا خشت ساخته می شوند. این نوع بناها به علت ضعف مصالح مقاومت چندانی در برابر زلزله ندارند و به طور کلی، باید از احداث آنها خودداری گردد ولی چنانچه در نواحی دور دست که فراهم آوردن مصالح مقاوم گران تمام می شود،ضرورتاً ساخته می شوند باید طبق دستورالعمل های فنی ویژه ای با به کار گیری عناصر مقاوم چوبی، فلزی، بتنی و یا ترکیبی از آنها طوری تقویت شوند که در برابر زلزله به طئر نسبی حائز ایمنی گردند (از کتاب آیین نامه ی 2800 ایران (1-2-2 ب) خشتهاي گلي خام استفاده از خشتهاي گلي خام كه در زير آفتاب خشك ميشوند براي ساختن ساختمانها در بسياري از نقاط خشك ايران رايج است. زيرا مصالح اين گونه ساختمانها در محل موجود است و در ماهايي كه كار كشاورزي وجود ندارد كشاورزان خودشان ميتوانند آنها را بسازند ديوارهايي كه با خشتهاي گلي ساخته ميشوند ضخيم و سنگين هستند و در نتيجه عايقخوبي در مقابل سرما و گرما ميباشند ملي از لحاظ سازه اي خيلي ضعيف ميباشند و احتمال فرو ريختن آنها در زلزله هاي متوسط و بزرگ بسيار زياد است. اين ديوارها بدون تقويت يا مسلح شدن نبايد بكار روند. ديوارهاي خشتي و گلي را ميتوان با استفاده از ديوار هاي حايل ذوزنقه اي در مقابل زلزله تقويت نمود. اين ديوارهاي حايل بايد در همان زماني كه ديوار اصلي ساخته ميشوند ساخته و به آنها متصل گردند. اگر ديوارهاي اصلي فاصله ميگيرند در هر گوشه هاي ساختمان دو ديوار عرضي با يك ديوار طولي برخورد مي كند و يا يك قوس سنگيني را تحمل ميكند نيز ساخته ميشوند. پي ديوار حايل در همان تراز پي ديوار اصلي قرار داده شود. علت اصلي فرو ريختن اين ساختمانها در زلزله جدا شدن ديوارها از محل اتصال با سقف و ريختن ديوارها مي باشد. در اثرارتعاشات افقي ناشي از زلزله ديوارها بخصوص در قسمت فوقاني به طور افقي حركت كرده و از سقف جدا مي شوند و معمولا خرابي ساختمانها از گوشه ها آغاز مي شود در بسياري از روستاهاي ايران با خشت خام ساختمانهاي دو طبقه نيز ميسازند اما با توجه به بازديد هاي كه پس از زلزله از روستاهاي زلزله ديده به عمل آمده مشاهده گرديده كه تقريبا ساختمانهاي دو طبقه فرو ريخته اند ولي اكثر ساختمانهاي يك طبقه با وجود تركهاي زيادي ديدند و غير قابل استفاده گشتند به طور كامل فرو ريخته از ساختن ساختمانهاي پيش از يك طبقه مطلقا بايد خودداري نمود. متداولترين نوع ساختمان ها در روستاهاي ايران ساختمانهاي خشتي است. از اين جهت لازم است در روي بهبود خواص مكانيكي خشت و رفتار زلزله اي ساختمانهاي خشتي تحقيق گردد. از نقطه نظر فرم و شكل هندسي ساختمان زلزله هاي اخير ايران نشان داده اند كه ساختمانهاي مخروطي شكل ساختمانهاي با سقف گنبدي و همچنين برجهاي استوانه اي نسبت به ساختمانهاي با سقف مقاوم تر مي باشند. به نظر ميرسد كه فرم هاي مزبور در موقع زلزله رفتار سه بعدي داشته و در حين زلزله بصورت يكپارچه عمل مي كنند. با افزودن بعضي از مواد ميتوان خصوصيات ميكا نيكي خشت را اصلاح كرد. از مقاومت فشاري آن مقداري كاسته ميشود ولي مقاومت كششي شكل پذيري و خاصيت جذب انرژي آن بهتر مي گردد و از تركهاي ناشي از انقباض جلوگيري به عمل مي آيد. از اين جهت به نظر مي رسد كه با افزودن كاه به خاك رس مصالح بهتري براي مقاومت در مقابل زلزله حاصل شود البته لازم است در اين مورد تحقيقات آزمايشگاهي بيشتري صورت گيرد.

[ooraman 22216]

معماری خشتی چگونه خشتی‌‌ها می‌‌توانند برابر زلزله بايستند؟

 

سنت بناهاي خشتي در ناحيه امروزي ازبكستان به هزاران سال قبل باز مي گردد. در طول تاريخ معماران سنتي به فنوني براي استفاده از خشت و گل در بناها رسيده اند، اما به طور كلي اين فنون سنتي در برابر زلزله مقاومت اندكي دارند. ازبكستان نيز همچون كل منطقه آسياي مركزي از جمله نواحي بسيار زلزله خيز دنياست و تاكنون بر اثر زلزله آسيب هاي فراواني ديده است. در اين مقاله رفتار و واكنش انواع بناهاي سنتي موجود در اين كشور، به ويژه بناهاي خشتي، در شرايط زلزله طبقه بندي شده است. خشت به دليل ميزان بالاي نمك در خاك ازبكستان، به ويژه در مناطق بياباني، خشت هاي پخته هرگز به كيفيت لازم نمي رسند. در نتيجه حتي امروزه نيز استفاده از خشت خام در خارج و داخل شهرها بيشتر رواج دارد. خشت ها را معمولا در كوره پزخانه هاي سنتي يا با دست در قالب هاي فلزي يا چوبي مي سازند. معمولا خشت در بنا مانند آجرهاي معمولي به كار مي رود و ديوارهاي بيروني بناها معمولا ۳۰ تا ۴۰ سانتي متر ضخامت دارند. از ديگر مصالح معمول در اين مناطق مي توان به خشت هاي دستي اشاره كرد كه به دو شكل خشك و مرطوب استفاده مي شوند. از اين نوع مصالح بيشتر براي ساختمان هاي بيروني و بناهاي كشاورزي يا به عنوان ماده پركننده چارچوب الواري ساختمان ها استفاده مي شود. در مخلوط اين گل ها گاهي از كاه نيز استفاده مي شود. كيفيت ساخت اين بناها نيز آنچنان بالا نيست: معماران معمولا رج چيني نمي كنند و در اتصالات و پي ساختمان هم از ملاط استفاده نمي كنند. در نتيجه اين بناها كلا ضعيف اند و به آساني، به ويژه از زلزله، آسيب مي بينند.

[ooraman 22216]

طبقه بندي بناها در لرزه شناسي كلان رفتار بناها

 

در شرايط زلزله عمدتا با نوع يا نظام ساختاري بنا تعيين مي شود. وقتي هدف توصيف ميزان لرزه زمين (شدت زلزله) در مورد زلزله هاي آسيب زا يا تفسير تاريخ زلزله يك منطقه براي محاسبه ميزان خطر در آن منطقه باشد، طبقه بندي انواع مختلف بناها ازاهميت ويژه اي برخوردار است. هر دو كار را مي توان با توجه به شدت زلزله ها و طبقه بندي آنها بر حسب مقياس هاي مختلف لرزه شناسي كلان انجام داد. مقياس هاي لرزه شناسي كلان يكي از راه هاي ساده تميز دادن نوع واكنش بناها به زلزله است. شدت در لرزه شناسي كلان نوعي طبقه بندي است براي ميزان شدت لرزه زمين بر حسب اثراتي كه در ناحيه اي محدود مشاهده مي شود. انواع بناها بر اساس آسيب پذيري و مقاومت شان در برابر زلزله به دسته هاي «اي» تا «اف» تقسيم مي شوند. دسته «اي» بيانگر بناهايي است كه در برابر زلزله كمترين مقاومت را دارند و ديوارهاي خشتي و كاه گلي در دسته «اي-بي» قرار مي گيرند. كل منطقه آسياي مركزي يكي از زلزله خيزترين مناطق دنياست، بنابراين بناهاي اين منطقه بايد با توجه به اصول ساختمان سازي، مقاوم در برابر زلزله ساخته شوند. نكته مهم ديگر بررسي ميزان آسيب پذيري بناهاي موجود در برابر زلزله براي رسيدن به راهبردهايي براي بهبود مقاومت آنهاست.

[ooraman 22216]

راهبردهايي براي بهبود مقاومت بناهاي خشتي در برابر زلزله

 

براي بهبود مقاومت بناهاي خشتي در برابر زلزله دو راهبرد عمده وجود دارد:

راهبرد اول

مهم ترين اصل طراحي بناهاي ضد زلزله، نظم و قاعده سازه هاست. اين اصل به نوع مصالح بنا و نظام سازه اي آن ربطي ندارد. اين اصل شامل ويژگي هاي هندسي بنا (ابعاد، ارتفاع، تعداد طبقات)، توزيع جرم و سختي به علاوه جنبه هاي معماري و مهندسي بنا مي شود. منظور از نظم و قاعده، استفاده از تجربيات و درس هايي كه از زلزله هاي پيشين گرفته ايم در طراحي و ساخت بناهاي جديد است. منظور از نظم و قاعده اجتناب از خطاهايي در طراحي است كه آسيب پذيري ساختمان را بالا مي برند.

راهبرد دوم

فنون ويژه تقويت سازي شامل ساختن سازه اي «مثل يك جعبه» مستقل از نوع بنا (مصالح، تكنولوژي) است. فرآيند تقويت بنا غالبا پس از رخداد زلزله در نتيجه آسيب ديدن بناها آغاز مي شود و ناگزير با كار تعميرات آنها ارتباط دارد. غالبا سازه هاي چوبي جاي بناهاي خشتي بزرگ را مي گيرند كه در برابر زلزله مقاومت بسيار اندكي دارند آیا می دانیدكه سابقه برگزاري كنفرانس مطالعه و حفاظت معماري خشتي به دهه ۱۳۵۰ شمسي (۱۹۷۰ ميلادي ) باز مي گردد. درسال ۱۳۵۱ (۱۹۷۲) نخستين گردهمايي بين المللي مربوط به نگهداري ابنيه و آثار خاك وخشت با همكاري ايكوموس در يزد برگزار شد و در شهريور سال ۵۶ (۱۹۷۷) اين شهر بار ديگر ميزبان اين كنفرانس گرديد. در سال ۱۳۷۵ يزد به عنوان دومين شهر تاريخي جهان پس از ونيز كه بافت تاريخي آن دست نخورده باقي مانده و همچنين به عنوان نخستين شهر از لحاظ كيفيت و كميت معماري خشتي و گلي شناخته شد

[ooraman 22216]

مقاوم سازي بناهاي خشتي در مقابل زلزله

 

 

با توجه به وسعت گسترده مناطق گرم و خشك و كويري در جهان بخش زيادي از بناهاي آن را بناهاي خشتي تشكيل داده و خشت به عنوان عنصر و مصالح ساختماني آنها مورد استفاده قرار مي گيرد . اما مسئله اي كه با آن مواجه هستيم اين است كه ساخت بناهاي خشتي برخلاف آنچه كه مهندسين سازه موافق با حذف آن هستند روش درست و مناسبي نيست چون ما در دنيايي زندگي مي كنيم كه رو ز به روز در حال توسعه و پيشرفت است و مي توان راه حل هاي مناسبي را در جهت استحكام بخشي و حفظ و نگهداري آنها تبيين نمود. در حقيقت دو اختلاف نظر در مورد خشت مطرح مي شود كه عبارتند از:-1 نگاه فني و ساختماني به خشت:در اين ديدگاه خشت به عنوان يك ماده ساختماني اس ت كه مقاومت چنداني در برابر زلزله نداشته و به طور كلي بايد از احداث بناهاي سنتي با خشت خودداري نمود.-2 نگاه تاريخي و سنتي به خشت: در اين نگرش استفاده از خشت، خود به عنوان موضوع ميراث فرهنگي تلقي مي شود و در جهت حفظ هر آنچه كه مربوط به گذشته است، به منظور حف اظت از خشت ضرورت پيدا مي كند و در اينجا خشت به عنوان يك شي تاريخي به جهت نمايش و معرفي فرهنگ گذشته به آن پرداخته مي شود. با توجه به اين دو ديدگاه بررسي خواهيم كرد كه آيا مي توان بحث خشت را در بناهاي خشتي با نگاهي تازه مطرح كرد يا خير؟ مسلما نگاه دوم براي ما ارزش بيشتري دارد و سعي خواهيم كرد تا با ارائه راهكارهاي مناسب بتوانيم از خشت در دنياي امروزي استفاده و از حذف آن خودداري كنيم. در اين مقاله با مرور مختصري بر عملكرد زمين لرزه در بناهاي خشتي سعي شده تا با شناساندن معماري خشتي، محدوديتها و امكانات و جايگا ه و منزلت آن پرداخته و در نهايت با اتخاذ راهكارهاي مناسب براي آينده به ارتقا كيفي ساخت و سازهاي آن دست يابيم. نتايج حاصل از بررسي هاي مختلف، مطالعه هاي موردي و خسارات سنگيني كه زمين لرزه به بناهاي خشتي وارد نموده است اين ضرورت را نشان مي دهد كه مي بايست حد اقل در مورد چگونگي تهيه و كاربرد خشت تحول ايجاد نمود . در اين مقاله به بهينه سازي و استحكام بخشي خشت با استفاده از مسلح كردن آن به روش هاي مختلف پرداخته مي شود .اين موضوع تفكري است كه لزوم پردازش دقيق و اجراي منطقي آن مي تواند تا حدود زيادي تضمين كننده قوام و ثبات بناهاي خشتي باشد. هدف ما، ارائه تعريفي براي احيا بناهاي خشتي از طريق مسلح كردن آن به شيوه هاي مختلف از جمله مسلح كردن آن با آرماتور هاي افقي و عمودي، مواد افزودني، طراحي قوي و… مي باشد كه با رعايت آنها مي توان تا حدود زيادي از نقاط ضعف آن كاست و م قاومت آن را در برابر زمين لرزه افزايش داد. و آنچه مدنظر است گسترش نظري اين ايده مي باشد. در نهايت با نتيجه گيري از مقاله، اين موضوع مطرح مي شود كه حفاظت و احيا بناهاي خشتي مي تواند اولين قدم در جهت معرفي صحيح پتانسيل هاي نهفته در اين بناها باشد و در واقع ب ناهاي خشتي محكوم به فنا و نابودي نيستند، بلكه مي توان از خشت با اندك تغييري در زندگي امروز نيز استفاده كرد به طوري كه حتي در برابر زمين لرزه و ساير عوامل طبيعي مقاوم بوده و همچنان پابرجا بماند. در حوالی امروز:زمانی كه زمین لرزه ای رخ می دهد، این تنها ساختمانهای پیشرفته بتنی یا آجری نیستند كه صدمه می بینند یا ویران می شوند. خانه های خشتی گلی سنتی كه به حدود یك سوم جمعیت جهان پناه می دهند، نیز به همان اندازه آسیب پذیر و حساسند. دلیل این مدعا دو زمین لرزه ای است كه در اوایل سال 2001 السالوادور را لرزاندند و بیش از 110 هزار خانه خشتی را نابود كرد. اینك، گروهی به رهبری مهندس بیژن ثمالی، مدیر مركز تحقیقات ساخت زیربنا در دانشگاه فناوری سیدنی در كشور استرالیا، شیوه ای ارزان و آسان برای مستحكم سازی خانه های خشتی موجود ابداع و ارایه كرده اند تا بدین طریق به این خانه ها كمك كنند كه در برابر زلزله مقاومت كنند. ماده مورد استفاده در این روش، خشت گل خشك شده در زیر نور خورشید است كه ممكن است در ساخت آن از كاه و گاهی اوقات شن نیز بهره گرفته شود. مهندس "ثمالی" و گروهش، برای مقاوم سازی خانه های خشتی، با استفاده از دریل دستی شروع به ایجاد سوراخهایی در وسط خشتها كردند. پس از آن یك حلقه ریسمان را كه ترجیحاً از جنس یك ماده مقاوم و بادوام همانند پلی پروپیلن ساخته شده باشد، از سوراخها رد كردند و سوراخها را با گل پر كردند. پس از آن كه گل خشك شد، محققان از آن طناب برای گره زدن و بستن شمعهای عمودی به قسمت بیرونی خانه استفاده كردند. شمعها در فاصله نیم متری هم قرار داده شد و با رشته های سیم افقی به یكدیگر گره زده و كلاف شده بودند. دومینیك داولینگ، یكی از اعضای گروه می گوید:"خیزران آن قدر نرم و انعطاف پذیر است كه درهنگام وقوع زلزله مقاومت كند و به میزان كافی مقاوم نیز هست كه ساختمان را نگه دارد. به همین خاطر، زمانی كه می شكند،و این مسأله در زمان وقوع یك زلزله قوی اجتناب ناپذیر است،تكه های آن به هم دیگر گیر می كنند و یكدیگر را نگه می دارند." "داولینگ" از خانه های مدلی استفاده كرد كه یك دیوار و دو گوشه دارند. خانه های مدل ساخته شده، به شیوه سنتی هنگام لرزه هایی معادل 75 درصد زلزله السالوادور به شدت آسیب می دیدند. اندازه بزرگی زلزله السالوادور 7/7 در مقیاس ریشتر بوده است. مدلهای مقاوم سازی شده در هنگام وقوع لرزه هایی با همان اندازه مقاومت كردند و از بین نرفتند. شبیه سازی زمین لرزه هایی با قدرت 100 درصد و 125 درصد شدت زمین لرزه السالوادور، تنها باعث ایجاد تركهایی كوچك در مدلهایی كه مستحكم شده بود، شد. بیشتر تحقیقات مهندسی زلزله از شیوه های فنی پیشرفته بهره می گیرند تا ساختمانها را محافظت كنند و بسیاری از كشورهای پیشرفته جهان در حال بهره گیری از شیوه های فوق هستند. تلاشهای معدودی كه برای یافتن شیوه های مقاوم سازی معماری سنتی در كشورهای فقیر به انجام رسیده است، به واسطه تكیه شان بر مواد یا تكنیكهایی كه مانع از استحكام می شوند، با شكست مواجه شده اند. "ثمالی" و گروهش اینك در حال ساخت مدلهای نیمه خشتی هستند تا آنها را روی میز بازسازی زلزله آزمایش كنند. آنها قصد دارند یافته های خویش را در همایش مهندس ساختمان استرالیا در ماه دسامبر به عموم كارشناسان ارایه كنند. در صورتی كه این گروه به نتایج مثبتی در شیوه مقاوم سازی خویش دست یابد، كشورهای فقیر و پرجمعیت بسیاری در سرتاسر جهان خواهان استفاده از یافته ها و تجربیات آنها در مقاوم سازی بناهای خویش خواهند شد.

[ooraman 22216]

سازه های خشتی و گلی ديوارها: ديوار به دو نوع باربر و غير باربر در بنا مورد استفاده قرار مي‌گيرد، به ديوارهاي باربر اصطلاحاً جِرز يا پاية ستون و به ديوارهاي غير باربر اِسپَر مي‌گويند. براي اجراي ديوارها از روشها و مصالح مختلفي استفاده مي‌كنند كه در ذيل به آنها اشاره مي‌كنيم. ديوار چينه (لاد):

 

 

 

ملات ديوار چينه از آب و خاك است كه پس از ورز دادن و عمل آوردن گِل از آن استفاده مي‌كنند اين ديوار بصورت حصار استفاده شده و نيازي به پي ندارد، براي ساخت ديوار چينه‌اي، زميني را كه قرار است ديوار در آن ساخته شود صاف و هموار كرده و ديوار را اجرا مي‌كنند، ديوار بصورت رجهايي (رديفهايي) روي هم قرار مي‌گيرد، به هر رج از ديوار چينه يا لاد گفته مي‌شود. ديوار چينة ريختني: براي اجراي

اي

ن ديوار در دو طرف ديوار خشت را بصورت قالب اجرا مي‌كنند، به عبارتي ضخامت ديواري را كه در نظر دارند اجرا كنند بدست آورده و در دو طرف ديوار، قالبهاي خشتي قرار مي‌دهند، سپس چينه را به وسيلة بيل به داخل اين قالبها ريخته و ديوار را اجرا مي‌كنند. به هر پيمانه يك پين مي‌گويند (در فرهنگ معين، پين، اندازه‌اي به پهناي يك آجر معني شده). براي اينكه اين ديوار را در مقابل فشارهاي وارده كه در اثر وزن خود وارد مي‌شود، مقاوم كنند، بعد از هر رج چينة اجرا شده 2 يا 3 رديف خشت را بصورت طولي در بين ديوار اجرا مي‌كنند، تا از ايجاد ترك در ديوار جلوگيري شود. به جاي خشت كه بصورت افقي و طولي اجرا مي‌شود مي‌توان از ني نيز در چند رديف استفاده كرد. روي ديوارهاي چينه كه بصورت ديوار محصور كننده اجرا شده‌اند را با بوتة زرشك وحشي مي‌پوشانند تا بتواند در مقابل عوامل جوي و انساني از خود مقاومت نشان دهند. زماني كه رطوبت به خشت مي‌رسد 200 برابر خاصيت كششي خود را از دست مي‌دهد، اگر رطوبت حالت شويندگي داشته باشد، ذرات گل داخل خشت از بين مي‌روند، بنابراين براي اينكه آب وارد مغز بنا نشود به ديوار حالت شيرواني مي‌دهند. همچنين براي اينكه ديوارها را در مقابل موريانه‌ها مقاوم كنند از پودر گياه خارشتر استفاده مي‌كنند و نيز براي مقابله با رويش گياه از نمك در تركيبات ملات استفاده مي‌كنند. در بعضي موارد براي اينكه ديوار را در مقابل بارهاي وارده مقاوم كنند از چوب هم استفاده مي‌شود. ضخامت ديوارهاي محصور كننده در قسمت تحتاني معمولاً بيشتر از قسمتهاي فوقاني است. براي دفع آبهاي سطحي و رطوبت از پاي ديوار در پاي ديوار ماهيچهاي به وسيلة خاك اجرا مي‌كنند، رطوبت در خشت مي‌تواند تا 60 سانتيمتر بالا بيايد و اين رطوبت زماني اثر مخل دارد كه رطوبت داخل بناي خشتي شده و بخار شود «حالت رفت و برگشت».

[ooraman 22216]

ديوار خشتي براي اجراي ديوار خشتي حتماً نياز به پي مي‌باشد. ملات تشكيل دهندة ديوار خشتي گِل مي‌باشد كه به مرور زمان با خشت يكسان مي‌شود. از نظر ظاهري ديوار خشتي همانند ديوار چينه‌اي مي‌باشد. براي مقاوم كردن ديوار خشتي در برابر نيروهاي وارده و يكنواخت كردن اين نيروها از چوب استفاده مي‌شود. ديوارها در اثر وارد آمدن نيروهاي افقي از يك سوم ارتفاع خود دچار ترك با زاوية 45 درجه مي‌شوند، براي اينكه ديوار خشتي بتواند در برابر نيروهاي افقي كه از يك سوم ارتفاع آن احتمال شكستن ديوار را دارد مقاومت كند از تيرهاي عمودي در آن استفاده مي‌كنند و اين تيرهاي عمودي را به تيرهاي افقي متصل مي‌كنند، در نتيجه اين تيرها بصورت قاب عمل كرده و بارهاي وارده از طريق وزن را بوسيلة تيرهاي افقي به تيرهاي عمودي و سپس به قسمتهاي زيرين آن منتقل مي‌كند. براي بالا بردن سرعت ساخت ديوارهاي ضخيم از روش همچين كردن در ساخت ديوار استفاده مي‌شود، در اين روش از تركيب خشت و آجر براي ساخت ديوار استفاده مي‌شود. خشت مورد استفاده در نما در مقابل عواملي چون باد، باران، آفتاب، انبساط و انقباض، رويش گياهان و نيز عوامل انساني داراي مقاومت كمتري است، براي مثال وزش باد و برخورد گرد و خاك به ديوار خشتي باعث وارد آوردن ضربه به ديوار خشتي شده و در نهايت لايه هاي رويي كَنده مي‌شود. در موردي ديگر اگر رطوبت در داخل خشت بالا بيايد، نمك موجود در خشت نيز همراه آب بالا مي‌آيد و اگر اين نمك در زماني كه سريعاً با گرماي آفتاب خشك شود باعث تشكيل بلورهاي درشت نمك شده و موقعي كه بلور نمك از خشت جدا مي‌شود، مقداري از لاية رويي خشت را نيز همراه خود مي‌كند. همچنين زماني كه انقباض و انبساطي در ديوار خشتي روي دهد باعث پوسته زدن ديوار شده و بعد از ريخته شدن اين پوسته تركهايي روي ديوار تشكيل مي‌شود، بنابراين در نما براي رفع اين معضلات از آجر استفاده مي‌كنند و با هشت و گير نمودن نماي آجري با قسمت مياني ديوار از طبله كردن نماي ديوار هم جلوگيري بعمل مي‌آيد