مديريت تغذيه در دوره خشکي

[Maryam.Silent 1137]

هدف از خشک کردن گاو، استراحت دام به منظور شروع دوره شیردهی بعدی است . این دوره به گاو اجازه می دهد تا مقداری از مواد غذایی مورد احتیاج بدن خود را ذخیره نموده و غدد پستانی نیز برای تولید شیر آماده شوند .

 

این دوره بویژه جهت جبران ذخیره بدنی گاوی که در اواخر دوره آبستن ضعیف شده است اهمیت زیادی دارد .

 

ازطرف دیگر چاقی زیاد نیز نا مطلوب است و زمینه ساز بیماریهای گوارشی متعدد نظیر کتوز ( اختلالات گوارشی ) می گردد . بهترین زمان پیشنهادی برای خشک کردن گاو دو ماه قبل از زایمان می باشد . جهت اینکار بایستی مصرف خوراک را کاهش داده و در مصرف آب نیز محدودیت بکار برد .

 

بهترین شیوه جهت اغلب گاوها توقف یکباره دوشش میباشد .

 

تغذیه در این دوره شامل مواد غذایی مورد نیاز برای نگهداری بدن ، رشد جنین ، کنترل وضعیت بدنی میباشد .

 

این کنترل بوسیله تغذیه جیره هایی با انرژی نسبتا" پایین که به مقدار کافی پروتئین مواد معدنی و ویتامین ها را فراهم می کند ، انجام می پذیرد .

 

مقدار مناسب مواد غذایی به گاوها اجازه می دهد تا در هنگام زایمان دارای ذخایر کافی از چربی و پروتئین باشند .

 

هنگامی که زایش صورت می گیرد از یک طرف تولید شیر افزایش یافته و از طرف دیگر اشتها دام شدیدا کاهش می یابد و این تناقض باعث بروز مشکلات گوارشی متعددی می شود .

 

برای به حداقل رساندن این مشکلات تا رسیدن به نقطه اوج شیردهی ( 6 تا 8 هفتگی )

 

دام مجبور است که از ذخایر بدنی خود جهت تامین شیر تولیدی استفاده نماید به همین دلیل تغذیه دوران خشکی جهت تامین این نیاز حائز اهمیت بوده و در غیر این صورت علاوه بر کاهش شدید وزن دام ، دوره اوج شیردهی نیز کاهش می یابد . البته این شرایط از هفته هشتم به بعد که ماده خشک مصرفی ( اشتها دام ) دوبار به حداکثر می رسد و بین خوراک مصرفی و تولید شیر تعادل برقرار می گردد . به مرور بهبود یافته و ذخائر دوباره جایگزین می شوند و از حدود 12 هفتگی به بعد گاوها قادر به نشان دادن علایم فحلی و آبستنی مجد می باشند .

 

تغذیه گاوهای خشک به دو مرحله تقسیم می شود :

 

الف ) 45 روز ابتدای خشکی : در این مرحله باید مصرف ماده خشک را کنترل کنید به نحوی که خوراک از 2% وزن بدن دام بیشتر نشود . در این دوره نباید پروتئین اضافی در اختیار گاو قرار گیرد ، نیاز گاو خشک به کنسانتره اغلب ناچیز است و با مصرف روزانه حداقل 5/1 کیلوگرم به ازای هر راس گاو تامین میشود .هر چند مقدار مصرف کنسانتره با توجه به کیفیت علوفه و وضعیت بدنی گاو خشک از صفر تا سه کیلوگرم در روز متغیر می باشد . در این مرحله مقدار پروتئین کمتر ( حدود 12% ) و مقدار فیبر خام بیشتری نسبت به جیره گاو شیرده نیاز خواهد بود .

 

علوفه میتواند 80% ماده خشک مصرفی جیره را تشکیل دهد . ضمنا" قسمتی از این علوفه جهت پیشگیری از بیماریهای گوارشی بایستی خرد نشده باشد .همچنین نسبت کلسیم به فسفر بایستی بین 45/1 تا 65/1 رعایت شود .

 

ب ) جیره گاوها در طی این دو هفته بایستی به تدریج به سمت جیره گاوهای شیرده انتقال یابد . هدف از مدیریت تغذیه در این دوره پیشگیری از بیماریهای گوارشی بعد از زایمان و حفظ تولید مطلوب دوره آتی می باشد .

 

دراین مرحله به گاوها روزی 8/1 تا 5/2 کیلوگرم ( با توجه به وزن بدن ) کنسانتره بدهید و بتدریج آنرا افزایش دهید تا زمانیکه به اندازه حدود 1% از وزن بدن گاو برسد ضمنا مقدار علوفه مصرفی نیز حدود 6/1 تا 8/1 کیلوگرم به ازای هر یکصد کیلوگرم وزن زنده ( حدود 11 کیلوگرم ) توصیه می شود .

 

توجه داشته باشید در صورتی که پروتئین و مواد معدنی هفته های آخر متوازن نباشد تغذیه با جیره های مشابه جیره گاوهای شیرده برای گاو خشک بسیار مشکل آفرین خواهد بود .