طاقت بیار رفیق!

[spow 44197]

یک ضرب المثل چینی می گوید: «بالاخره لیوان هر کسی یک روز می شکند.» و معنی اش این است که هیچ یک از داشته های ما در این دنیا همیشگی نیست و روزی آنها را از دست می دهیم. ثروت، شهرت، قدرت، شغل، عشق، عزیزان، والدین، سلامت، زیبایی و... . همه و همه ممکن است روزی از بین بروند...

 

در این مطلب نکته هایی برای رویارویی بهتر با پدیده «از دست دادن» از هر نوعی که باشد، برایتان آورده ایم.

 

احساس درماندگی و تسلیم، تحریک پذیر شدن، ترس، پرخاشگری، احساس گناه، بدبینی، حالت بغض و گریه، کابوس دیدن و از دست دادن روحیه شاد و حس شوخی از حالت های روان شناختی شایع افرادی است که شغل، تحصیل، عشق یا عزیزی را از دست می دهند. در چنین مواقعی ممکن است فرد حتی احترام به خود (احساس ارزشمندی) را از دست بدهد، در تمرکز با مشکل روبرو و حتی گاهی دچار فراموشکاری شود. گاهی نیز قضاوت نادرست در مورد دیگران و موقعیت ها پیدا می کند و مثلا اگر اخراج شود، این طور قضاوت می کند که همه او را کنار می گذارند. مشغول شدن ذهنی و به گونه ای تکراری با حادثه ای که رخ داده است نیز در چنین زمان هایی رایج است و تا آنجا پیش می رود که ممکن است شکل وسواس به خود بگیرد. متاسفانه ممکن است بعضی از افراد پس از یک بحران از دست دادن، به رفتارهای نادرستی مثل پرخوری، افزایش مصرف دارو، سیگارکشیدن، مصرف مواد و الکل روی بیاورند. همچنین واکنش های جسمانی به از دست دادن نیز وجود دارد که شامل تعریق دست ها، لرز، خشکی گلو و دهان، مشکل در هضم غذا، افزایش ضربان قلب، انواع سردرد ها، مشکلات خواب، خستگی و آسیب پذیری به بیماری های جسمی می شود.

 

● انکار، ممنوع!

 

گذر دوران غم و اندوه به زمان نیاز دارد. حتما تا به حال دیده اید که با گذشت زمان، پذیرش و قبول خبر درگذشت یک شخص، برای بازماندگان او آسان تر می شود. در واقع همان گونه که فرد داغدیده نمی خواهد خبر از دست دادن عزیزش را باور کند، پذیرش از دست دادن چیزهای مهم در زندگی نیز خبر ناگواری است که معمولا هیچ کس ابتدا آن را باور نمی کند یا حتی پس از باخبر شدن از آن، دچار بهت و شوک می شود. هنگام از دست دادن یک شیء، فرصت، عشق، سلامت، شرایط یا هر چیز دیگر، ممکن است احساس کنیم که چیزهای زیادی را از دست داده ایم و تمام امیدها، آرزوها و لذت های ما نابود شده و دنیا به آخر رسیده است، در حالی که حقیقت چیز دیگری است و همچنان نعمت های بسیار دیگری داریم که باید برای داشتن آنها قدردان و شکرگزار باشیم و هر لحظه و ساعت را همانگونه که است، بپذیریم و توجه خود را بر زندگی در حال متمرکز کنیم (مفهوم ذهن آگاهی در رویکرد های جدید روان شناختی.) باید با احساسات دردناکی مانند احساس تقصیر(گناه روانی)، خشم و رنجش، احساس پشیمانی و... کنار آمد.

 

وقتی چیز مهمی را از دست می دهیم، گاهی دچار احساس گناه می شویم. مثلا ممکن است فرد داغدار به خاطر وعده ای که در زمان زندگی متوفی به وی داده بوده و به آن عمل نکرده است، احساس کند در مرگش مقصر است یا همسری، از اینکه با همسرش بحث داشته است، احساس پشیمانی شدیدی کند. حتی ممکن است فردی که فلج شده، از اینکه زمانی قدر سلامت خود را نمی دانسته، نسبت به خود خشمگین شود و احساس های بد دیگری داشته باشد.

[spow 44197]

بیشتر افراد فکر می کنند احساساتی بودن خوب نیست و با منطقی بودن منافات دارد، اما واقعیت این طور نیست، بنابراین در چنین مواقعی بهتر است یاد بگیریم از احساسات دردناک و واکنش های خود در برابر از دست دادن چیزی، (البته احساساتی که در چارچوب منطق هستند)، پیروی کنیم. به این معنی که وقتی چیزی را از دست می دهیم و حال خوشی نداریم، به خواسته های احساسی خود احترام بگذاریم و به شکلی معقولانه مطابق آنها رفتار کنیم. مثلا اگر دوست داریم تنها باشیم، تنها بمانیم، اگر حسمان می گوید با بیرون رفتن به آرامش می رسیم، حتما برویم و با مردم باشیم. اگر با دعا و راز و نیاز حالمان بهتر می شود، چنین کنیم، چون در این مواقع معمولا نسخه یکسانی برای همه وجود ندارد. شما می توانید گریه کنید یا حتی فریاد بکشید اما همان طور که گفته شد چنین واکنش های احساسی ای بهتر است در چارچوب منطق و کنترل شده باشند.

 

باید به خود یادآور شد که احساسات دردناک برای همیشه ادامه نخواهند داشت و سرانجام روزی به پایان خواهند رسید. گرچه با از دست دادن عشق یا هر چیز عزیز دیگری، سخت است بتوان به زندگی امیدوار بود و بیشتر ما فکر می کنیم اندوه ناشی از این فقدان همیشگی خواهد بود، اما واقعیت این است که هیچ چیز در این دنیا ماندگار و پایان ناپذیر نیست و همه چیز در حال گذر و تغییر است. احساسات نیز از این اصل جدا نیستند و از هرنوعی که باشند، خوشایند یا ناخوشایند، به هر حال و با گذشت زمان از شدتشان کم می شود یا حتی تغییر حالت می دهند.

 

● از خانواده و دوستان کمک بگیرید

 

وقتی چیزی را از دست داده اید، بیشتر از همیشه به صحبت و همدلی با اطرافیانتان نیاز دارید. در چنین شرایطی یاد بگیرید از اشخاصی که به آنها اطمینان دارید (والدین، دوستان، معلم، مشاور یا روان شناس) کمک بخواهید. این کار کاملا منطقی است و نشانه ضعف و حقارت نیست بلکه به معنی آگاهی و بینش خوب است. یاد بگیرید با این افراد در مورد آنچه از دست داده اید صحبت و به اصطلاح «درددل» کنید. اگر دوست ندارید در این مورد با کسی صحبت کنید هم می توانید احساسات خود را یادداشت کنید.

 

ایمان خود را قوی و به این فکر کنید که معنای این از دست دادن در زندگی چیست.

 

هولناک ترین حادثه ها ممکن است مقدمه مثبت ترین تحولات زندگی ما باشند. «استیو جابز» بنیان گذار شرکت عظیم اپل، در زندگی نامه خود گفته است اخراج او از اپل بهترین شانس و رویداد زندگی اش شده و موفقیت های بزرگ و بی نظیری که پس از تاسیس شرکت جدیدش به نام «نکست کامپیوتر» به دست آورده، مرهون همین رویداد می داند!

 

دکتر مریم حناساب زاده اصفهانی