رفتن به مطلب

انطباقات در ماشین کاری


ارسال های توصیه شده

در سیستم ایزو، در قالب 3 موقعیت کلی یا 3 انطباق، دو جزء انطباق را نسبت به هم مورد بررسی قرار داده اند:

1/ انطباق بازی دار(آزاد) 2/ انطباق عبوری 3/ انطباق پرسی

منظور از دو جزء انطباق، "میله و سوراخ" و یا "خار و جاخار" و امثالهم میباشد.

برای انطباق بازی دار، 7 حالت و برای انطباقهای عبوری و پرسی نیز، هر کدام 3 حالت لحاظ شده یعنی جمعا 13 حالت.

 

در هر یک از این 13 حالت میتوان از نظر تئوری بیشمار حالت جزئی تر یا میدان تلرانس را برای هر یک از دو جزء انطباق در نظر گرفت البته نسبت به یک موقعیت مبنا یا صفر.

اما در عمل تنها تعداد مشخصی از آنها مفید خواهند بود و بهمین دلیل، در سیستم ISO تعداد 27 میدان تلرانس مفید و کاربردی برای هر یک از دو جزء انطباق، معرفی شده یعنی جمعا 54 میدان تلرانس و هر کدام از این 54 میدان نیز با یک حرف یا عبارت لاتین نامگذاری گردیده.

برای اجزاء داخلی انطباق:

a , b , c , cd ,d , e , ef , f , g , h , j , js , k , m , n , p , r , s , t , u , v , x , y , z , za , zb , zc

و برای اجزاء خارجی انطباق:

A , B , C , CD , D , E , EF , F , G , H , J , JS , K , M , N , P , R , S , T , U , V , X , Y , Z , ZA , ZB , ZC

 

برای اجزاء انطباق، این حروف را با اعداد 01 تا 18 تکمیل نموده اند تا کیفیت ساخت یک جزء انطباق را نیز بتوان نشان داد؛ هرچه این عدد به 18 نزدیکتر باشد معنای آن، کیفیت ساخت پائینتر یا سطح خشن تر خواهد بود؛ این اعداد عبارتند از:

01 و 0 و 1 و 2 و3 و4 و 5 و6 و7 و8 و 9 و 10 و 11 و12 و 13 و14 و 15 و16 و17 و 18

یعنی جمعا 20 عدد کیفیت ساخت.

بنابراین به اندازه ی 27 * 20 مدل میدان تلرانس برای یک جزء انطباق میتوان در نظر گرفت!

اما معمولا برای انطباقات، کیفیت ساخت 5 تا 13 کفایت میکند یعنی:

27 * 9 که برابر با 243 مدل برای هر جزء، خواهد بود.

هرگاه اجزاء داخلی و خارجی را در انطباق با یکدیگر قرار دهیم حتما لازم است که دست کم یک انحراف از اندازه از چهار انحراف از اندازه ی بین دو جزء، صفر باشد یعنی منطبق بر موقعیت مبنا یا صفر که پیش از این اشاره شد.

همین امر، اساس تقسیم بندی انطباقات به دو سیستم ثبوت سوراخ و ثبوت میله میباشد.

در سیستم ثبوت سوراخ برای تمام انواع انطباقات، کوچکترین اندازه ی جزء داخلی انطباق، بر موقعیت مبنا یا صفرش منطبق است و این بدان معناست که انحراف از اندازه ی پائینی جزء داخلی مساوی صفر میباشد.

در سیستم ثبوت میله نیز، برای تمام انواع انطباقات، بزرگترین اندازه ی جزء خارجی انطباق، بر موقعیت مبنا یا صفر آن، منطبق است یعنی انحراف از اندازه ی بالائی جزء خارجی برابر صفر است.

بزرگتر بودن جزء خارجی از جزء داخلی را "سفتی" یا "سفت بودن انطباق" و بزرگتر بودن جزء داخلی را از جزء خارجی "لقی(بازی)" یا "لق بودن انطباق(باز بودن انطباق)" میگویند.

به دیگر بیان، سفتی (U) عبارتست از تفاضل اندازه ی جزء خارجی انطباق از جزء داخلی انطباق و لقی یا بازی (S) نیز به معنای تفاضل اندازه ی جزء داخلی از جزء خارجی میباشد.

از آنجائیکه اجزاء خارجی و داخلی انطباق، هر کدام دارای تلرانس ساخت مجازی میباشند، در عمل، سفتی ها و لقی(بازی)هائی را نیز میتوانند نسبت به هم داشته باشند که از بزرگترین سفتی (Ug) تا کوچکترین سفتی (Uk) در حالت سفت بودن و از بزرگترین لقی(بازی) (Sg) تا کوچکترین لقی(بازی) ((Sk در حالت لق(باز) بودن، ممکن متفاوت باشد.

در عمل هر گاه ابتدا جزء داخلی انطباق یعنی مثلا سوراخ را به اندازه ی قطر اسن تراشیده و سپس جزء خارجی انطباق یعنی مثلا میله را در محدوده ای که انطباق مورد نظر ایجاد شود، تولید نمائیم در واقع از سیستم ثبوت سوراخ استفاده کرده ایم و اگر بالعکس این عمل کنیم، در اصل سیستم ثبوت میله را بکار برده ایم.

سیستم ثبوت سوراخ به علت اینکه عموما تراش دقیق یک میله(و بطور کلی یک جزء خارجی انطباق) از تراش دقیق یک سوراخ(و کلا یک جزء داخلی انطباق)، در شرایط مشابه تولید، راحت تر و عملی تر میباشد، در صنایع ساخت و تولید از رواج بیشتری برخوردار است و اما از سیستم ثبوت میله هم استفاده های ویژه ای میشود مثل ساخت میله های یک ماشین نساجی که هم طول و هم تعدادشان زیاد بوده و به همین نسبت نیز هزینه ی تولیدشان نسبت به سوراخهای انطباقی خود بیشتر است، و یا مثل ساخت بوش هائی که باید بعدا بلبرینگ در آنها جا زده شود که در این مورد هم بلبرینگها اندازه ی استاندارد و غیر قابل تغییری دارند و باید تغییرات را تنها بر روی سوراخ داخل بوش فرض نمود.

در ثبوت میله، میدان تلرانس را با حروف از A تا Zc بر روی نقشه ی سوراخ و در ثبوت سوراخ، میدان تلرانس را با حروف از a تا zc بر روی نقشه ی میله مشخص میکنند.

 

 

منبع:

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

  • Like 1
لینک به دیدگاه
×
×
  • اضافه کردن...