سواستفاده احساسی

[سیندخت 18,785]

این ترجمه یک بروشور از مرکز بهداشت دانشگاهی است. مطلب کمی طولانیست. اگر می خواهید ببینید ارزش خواندن دارد یا نه پیشنهاد می کنم بخش "حقوق اولیه در یک رابطه " را در پایان مطلب بخوانید و ببینید آیا در روابط شما این حقوق رعایت می شود یا نه.

 

 

سواستفاده احساسی چیست؟

سواستفاده رفتاریست که طراحی شده برای کنترل و مطیع کردن انسانی دیگر به وسیله استفاده از ترس٬ تحقیر و توهین لفظی یا خشونت فیزیکی. سو استفاده احساسی نوعی از سو استفاده است که به جای فیزیکی احساسی باشد و می تواند شامل هرنوع سو استفاده لفظی٬ انتقاد دائم٬ یا تکنیک های ماهرانه تر مانند ارعاب٬ کنترل(manipulation) یا همیشه ناراضی بودن باشد.سو استفاده احساسی مانند شستشوی مغزی می باشد چرا که به طور سیستماتیک اعتماد به نفس٬ احساس ارزشمند بودن٬ اعتماد به قضاوت شخصی و خود بینی(self-concept) قربانی را خدشه دار می کند. چه این کار به صورت سرزنش کردن و تحقیر مداوم٬ و به صورت ارعاب یا در پوشش، راهنمایی٬ درس دادن یا نصیحت باشد، نتیجه یکی است. در نهایت٬ دریافت کننده سواستفاده تمام شناخت از خود (sense of self) و بقایای ارزش های شخصی را از دست خواهد داد. سواستفاده احساسی، تا اعماق شخصیت فرد نفوذ می کند و جراحت هایی به جای می گذارد که ممکن است بسیار عمیق تر و پایدارتر از جراحت های سواستفاده فیزیکی باشند.

[سیندخت 18,785]

انواع سو استفاده احساسی

سو استفاده احساسی می تواند اشکال بسیار متفاوتی به خود بگیرد. سه فرم کلی رفتار سو استفاده شامل پرخاشگری٬ انکار(denying) یا کوچک کردن می باشد.

 

پرخاشگری(Aggressing)

صورت های پرخاشگر سواستفاده می تواند شامل :

• توهین کلامی (name calling)٬
  
• متهم کردن٬
  
• سرزنش کردن٬
  
• تهدید٬
  
• دستور،
  

و ... باشد. رفتارهای پرخاشگرانه معمولا مستقیم و واضح هستند. موقعیت بالادستی که سواستفاده کننده است با قضاوت کردن یا بی اعتبار کردن دیگری برای خودش فرض می کند تساوی و استقلال فردی را که لازمه یک ارتباط سالم بین دو بزرگسال است از بین می برد. ( رابطه با الگوی والد - کودک(parent-to-child ) ( که در تمام سو استفاده های لفظی رایج است)) از همه وقتی واضحتر است که سواستفاده کننده رفتار پرخاشگر داشته باشد.

سواستفاده های پرخاشگرانه می تواند فرم غیر مستقیم تری هم داشته باشد آن قدر که اسم " کمک "هم به خود بگیرد. انتقاد٬ نصیحت٬ راه حل ارائه دادن٬ آنالیز کردن٬ تفحص٬ و زیر سوال بردن شخص دیگر همه ممکن است تلاش های صادقانه برای کمک کردن باشند. اما در بعضی اوقات این رفتارها ممکن است تلاشی برای کوچک کردن٬ کنترل٬ یا پست کردن(demean) به جای کمک کردن باشند. لحن نهفته قاضی گونه " من از همه بهتر می دانم " که سواستفاده کننده در این موقعیت ها استفاده می کند نا مناسب است و یک وضعیت نابرابر را در رابطه ای هم شان به وجود می آورد.

 

 

انکار(Denying)

بی اعتبار کردن (invalidating)= می کوشد تا دیدگاه قربانی را نسبت به جهان اطرافش تحریف کند یا تحلیل ببرد. بی اعتبار کردن، زمانی رخ می دهد که سواستفاده کننده نمی خواهد یا نمی تواند واقعیت را بپذیرد. به عنوان مثال قربانی با سواستفاده چی در باره یک زمانی که او را با الفاظ زشت خطاب کرده رو در رو می شود و سواستفاده کننده ممکن است پافشاری کند که، " من هیچ وقت همچین حرفی نزدم"٬ " اصلا معلومه راجع به چی حرف می زنی؟" و غیره.

دریغ کردن(withholding) = نوع دیگری از انکار کردن است. دریغ کردن شامل خودداری از گوش کردن٬ خود داری از برقراری ارتباط٬ و قهر کردن (emotionally withdrawing) به عنوان تنبیه باشد. از این بعضی وقت ها به عنوان تنبیه ساکت(silent treatment) نام برده میشود.

مقابله کردن(countering) = زمانی پیش می آید که سواستفاده کننده قربانی را به عنوان ادامه ای از خودش می بیند و هر نظر یا احساساتی را که با مال خودش تفاوت داشته باشد منکر می شود

 

.

کوچک کردن(Minimizing)

کوچک کردن فرم ضعیف تر انکارکردن است. در هنگام کوچک کردن سواستفاده ممکن است انکار نکند که قضیه ای اتفاق افتاده اما تجربه احساسی و عکس العمل قربانی را زیر سوال ببرد. جمله هایی مانند " تو زیادی حساسی" یا " داری غلو می کنی" یا " چقدر گنده اش می کنی" همه تلویحا بیانگر این نکته هستند که احساسات شنونده غلط هستند و نباید مورد اعتماد قرار بگیرند.

بدیهی جلوه دادن(trivializing) وقتی اتفاق می افتد که سواستفاده کننده می گوید که کاری که شما کرده اید یا مطلبی که گفته اید بی نتیجه و بی اهمیت است. بدیهی جلوه دادن فرم ضعیف تری از کوچک کردن است.

انکار کردن و کوچک کردن به خصوص می توانند بسیار صدمه بزنند. علاوه بر کم کردن اعتماد به نفس و ایجاد کشمکش٬ با بی اعتبار کردن واقعیت٬ احساسات٬ و تجربه ها می توانند در نهایت شما را به شک کردن یا بی اعتمادی به دیدگاه ها و احساساتتان هدایت کنند

[سیندخت 18,785]

فهمیدن رابطه های ناسزاوار(Abusive)

هیچ کس دلش نمی خواهد در یک رابطه ناسزاوار باشد اما آن هایی که به وسیله یکی از والدنیشان یا شخص مهم دیگری مورد سواستفاده لفظی قرار می گیرند اغلب دچار رابطه های مشابه در دوران بزرگ سالی می شوند. اگر یکی از والدین تمایل به تعریف کردن احساسات و تجربه های شما داشته، ممکن است شما یاد نگرفته باشید که چطور خودتان استانداردهایتان را تعریف کنیدُ و احساسات و عقایدتان را ارزیابی کنید. در نتیجه نقش کنترل کننده و تعریف کننده ای که شخص سواستفاده گر ایفا می کند ممکن است برای شما آشنا یا راحت باشد اگرچه که مخرب است.

 

قربانیان سواستفاده اغلب با احساسات بی قدرتی٬ رنجیده بودن٬ ترس و عصبانیت دست و پنجه نرم می کنند. جالب این جاست که سواستفاده کننده ها هم اغلب با همین احساسات در نبرد هستند.سواستفاده کننده ها هم ممکن است در محیط هایی با روابط ناسزاواز بزرگ شده باشند و یادگرفته اند تا از سواستفاده به عنوان راهی برای مدیریت احساسات بی قدرتی٬ رنجیده بودن٬ ترس و عصبانیتشان استفاده کنند.

 

درنتیجه سواستفاده کننده ها هم ممکن است جذب افرادی شوند که احساس بی چارگی می کنند یا یاد نگرفته اند که به احساسات و عقایدشان بها بدهند. این به سواستفاده کننده اجازه می دهد تا احساس امنیت و کنترل بیشتری داشته باشد و بتواند از رویارویی با احساسات و خودبینی اش فرار کند.فهمیدن الگوی حاکم بر رابطه شما٬ علی الخصوص آن هایی که با افراد خانواده و سایر افراد مهم زندگیتان دارید٬ اولین قدم در راه تغییر است. عدم شفافیت در مورد این که با چه کسی در رابطه هستید ممکن است به صورت های مختلف ظهور کند. به عنوان مثال ممکن است شما در بعضی از موارد یک سواستفاده گر و در بعضی دیگر قربانی باشید. ممکن است کشف کنید که در روابط عاشقانه تان غالبا مورد سواستفاده قرار می گیرید و به شریکتان اجازه می دهد تا شما را تعریف و کنترل کند. اما در دوستی ها ممکن است با قهرکردن٬ کنترل کردن٬ "کمک کردن" به دیگران٬ و غیره نقش سواستفاده کننده را بازی کنید. شناختن خودتان و فهمیدن گذشته تان می تواند از پیدایش دوباره سواستفاده در زندگیتان جلوگیری کند.

 

 

 

 

آیا با خودتان رابطه ای ناسزاوار دارید؟(Are you abusive to yourself)

اغلب اوقات ما به افراد اجازه می دهیم که با ما طوری رفتار کنند که فکر می کنیم باید با ما رفتار شود. اگر خودمان را تحقیر کنیم و خودمان را کوچک ببینیم ممکن است شریکی انتخاب کنیم که این تصویر را به ما منعکس می کند. اگرما راغب هستیم که رفتار منفی دیگران را تحمل کنیم٬ یا با دیگران بد رفتار می کنیم٬ احتمال دارد که با خودمان هم همین طور بد رفتاری می کنیم. اگر شما سواستفاده گر یا قربانی هستید ممکن است بخواهید که در باره درمان آن فکر کنید.

 

با خودتان چه طور حرف می زنید؟آیا افکاری مانند "چقدر احمقم!" یا " هیچ وقت نمی تونم یه کار درست انجام بدم" تفکر غالب شما هستند؟یاد گرفتن این که خودمان را دوست داشته باشیم و از خودمان مراقبت کنیم اعتماد به نفس را افزایش می دهد و احتمال این که یک رابطه سالم و نزدیک برقرار کنیم را بیشتر می کند.

 

 

حقوق اولیه در یک رابطه

اگر قبلا درگیر یک رابطه ناسزاوار بوده اید ممکن است ایده روشنی از این که یک رابطه سالم چگونه است نداشته باشید. حقوق زیر حقوق اولیه شما و شریکتان در یک رابطه هستند:

• حق تشویق شدن.
  
• حق حمایت عاطفی.
  
• حق نیت خیر از طرف دیگری.
  
• حق یک زندگی فارغ از انتقاد و قضاوت.
  
• حق یک زندگی فارغ از سرزنش و تهمت.
  
• حق زندگی فارغ از عصبانیت و طغیان غضب.
  
• حق زندگی فارغ از تهدیدهای فیزیکی و احساسی.
  
• حق این که از کار و علائق شما با احترام یاد گـردد.
  
• حق این که احساسات و تجربه هایتان به رسمیت شناخته شوند
  
• حق این که با الفاظی که ارزش شما را زیر سوال می برند خطاب نشوید.
  
• حق داشتن عقاید شخصی حتی اگر با عقاید شریکتان تفاوت داشته باشد.
  
• حق این که با احترام از شما تقاضا شود نه این که به شما دستور داده شود.
  
• حق این که حرف شما از طرف دیگری گوش داده شود و پاسخ مودبانه شنیدن.
  
• حق شنیدن یک معذرت خواهی صادقانه برای هر جک و شوخی که احساسات شما را رنجانده باشد.
  
• حق شنیدن یک جواب واضح و مفید در مقابل سوالات یا دل مشغولی هایی که برحق به شما مربوط می شوند.