نگاهي به زيست شناسي اركيده ها (عروسك هاي رقصان )

Himmler · 15 بهمن، ۱۳۹۰

اركيده ها با داشتن حدود ۲۵ هزار گونه گياهي بزرگترين خانواده گياهان روي زمين را تشكيل مي دهند. در این خانواده بزرگ هر ماه يك گونه جديد شناسيي و به جمعيت آن افزوده مي شود. اركيده ها در آب و هوای مختلفي قادر به رشدند و از توندرا تا جنگل های مناطق حاره زيستگاه آنها محسوب مي شود. تنها در بيابان های سوزان و قطب های يخ زده نمي توان از آنها سراغ گرفت. به همين دليل انتظار مي رود كه اركيده ها به عنوان گل های آپارتماني بسيار انتخاب شوند. اما حقيقت چيز ديگري است. تا همين اواخر پرورش اركيده در خانه بسيار مشكل بود. ريشه گونه های مناطق معتدل باید در خاكي باشد كه قارچ های مفيد در آن حضور داشته باشند تا بتواند مواد غذایي را جذب كند و در اختيار ريشه گياه قرار دهد. اركيده های مناطق گرمسيري به صورت درخت رشد مي كنند تا از رطوبت هوای ارتفاع بالاتر بهره گيرند و ريشه هایشان از هوموس خاك زير درختان استفاده كنند.

در این بين این اركيده های مناطق گرمسيري هستند كه مي توان آنها را در اتاق پذیرایي به گل نشاند، البته به شرطي كه رطوبت بالا را برایشان مهيا كنيم. خوشبختانه امروزه گونه های هایبريد زيادي قابل عرضه به دوستداران گل و گياه توليد شده اند كه مي توانند خشكي داخل اتاق را تحمل كنند. بعضي از انواع گل های اركيده كه به صورت دسته گلي زيبا درست شده باشند، از مناسب ترين هديه ها در دنیای گل ها است. قطعا كساني كه هديه ي اینچنين زيبا دريافت مي كنند، فورا زيبایي آن را مي ستایند اما نكته جالب تر این است كه اگر در كنار تحسين رسيدگي مناسب هم به گل ها هديه كنيم تا ماه ها با گل هایشان به زيبایي دعوتمان خواهند كرد

Himmler · 15 بهمن، ۱۳۹۰

مدت دوام گل ها به چند عامل بستگي دارد. يكي نوع اركيده مثلا اركيده های فالائنوپسيس ماه ها گل مي دهند، ديگر ينكه غنچه چقدر سن دارد و نيز نگهداري مناسب از گياه. اركيده ها هوای خنك را دوست دارند و از تابش مستقيم نور خورشيد آزرده مي شوند. باید هفته ای يك بار آب بخورند و جمع شدن آب در گلدان برایشان مشكل ایجاد مي كند. درست وقتي كه گل دهي اركيده متوقف مي شود، زماني است كه شما بر سر دوراهي تصميم گيري ایستاده اید و تصميمي كه مي گيريد، سرنوشت گياه را مشخص مي كند. ایا آنها را در فراموشي رها مي كنيد تا بميرند و در خاك بپوسند و يا با فراهم كردن شرایطي بعد از يك دوره استراحت اركيده را به گل دادن مجدد تشويق مي كنيد. اگر به تصميم دوم رسيده اید كه اميدوارم همينطور هم باشد، عواملي كه باید در نظر بگيريد تا گياه دوباره گل های زيبایش را به ما نشان دهد عبارتند از: آب، نور و دما. آب راحت ترين عاملي است كه مي توان كنترل كرد. اركيده ها به آبي كه هفته ای يك بار به آنها مي دهيد و درجه حرارت آن با درجه حرارت هوای اتاق برابر است، قانع اند. آنها در طول دوران رشد هفته ای يك بار به محلول رقيق غذایي به نسبت يك چهارم تا نصف قاشق چيخوري از كودهای مخصوص اركيده در سه ليتر آب نياز دارند. گل های اركيده هوای نمناك را خيلي دوست دارند. برای تامين رطوبت موردنيازشان آنها را در ظرف هایي كه با شن و ماسه يا سنگ ريزه پر شده است قرار دهيد تا جلوي هدررفت آب را بگيريد. نيازهای نوري بسته به واريته متفاوت است، البته اكثر اركيده هایي كه در اتاق نگهداري مي شوند تابش مستقيم نور خورشيد را دوست ندارند. آنها را در جایي بگذاريد كه فقط روشنایي نور به آنها برسد و همواره به رنگ برگ ها توجه داشته باشيد. راستي مي دانستيد گياهان با برگ هایشان با ما حرف مي زنند گياهان نيازهایشان را به وسيله تغييرات در برگ به ما منتقل مي كنند. اگر برگ ها به زردي بگراید و شما بیش از حد به گياه آب نداده باشيد يعني گياه نور زيادي دريافت مي كند و اگر برگ ها سبز تيره شوند يعني دلشان برای خورشيد و نور آن تنگ شده پس باید آنها را نزديك پنجره ببريم. نيازهای دمایي نيز متفاوت است اما طيف عمومي همان متوسط دمای داخل ساختمان است، با ۱ تا ۱۵ درجه تفاوت بين دمای شبانگاهان و سپيده دمان. بدون وجود این اختلاف دما اكثر اركيده ها گل نمي دهند. و اما چند گونه اركيده در زير معرفي مي شوند تا همدم سبز ما باشند در خانه هایمان.

Himmler · 15 بهمن، ۱۳۹۰

اركيده كاتليا Cattleya intermedia

گل های زیبای این گونه اولين بار در سال ۱۸۲۴ در اروپا مورد توجه عاشقان گل و گياه قرار گرفت.

امروزه هایبريدهای زيبایي از این اركيده ها وجود دارند كه به خوبي مي توانند در اتاق زندگي كنند. اركيده های این جنس بعد از دوران گل دهی نياز به يك دوره استراحت دارند كه در آن آب كافي را برای جلوگيري از خشك شدن به دست بياورند. اگر اركيده های كاتليا در خانه داريد، علاوه بر چشم هایتان بيد از حس بویایي تان هم استفاده كنيد تا لذت تان كامل شود. بعضي از گونه های كاتليا علاوه بر ظاهري چشم نواز عطري شامه نواز هم دارند.

Himmler · 15 بهمن، ۱۳۹۰

اركيده فالائنوپسيس spp.Phalaenopsis

اركيده های پروانه ای این نامي است كه در بعضي منابع فارسي به آن مي دهند. این گل ها از انواع اركيده هایي هستند كه پرورش آنها راحت است. اینها بسترهای سنگي را برای رشد و زندگي ترجيح مي دهند. این اركيده ها شامل حدود ۴۰۰ گونه هستند كه در جنوب شرق آسيا جایي كه گرم و مرطوب است به صورت درخت زندگي مي كنند. علاوه بر آن گونه های فالائنوپسيس از بهترين گونه ها برای نگهدارای در آپارتمان هستند. این گونه گل های زياد و برای يك دوره طولاني دارند. مناسب ترين زمان برای خريد این گونه زماني است كه ساقه گل دهنده و تعداد كمي گل داشته باشد. با نگهداري مناسب، ساقه گل دهنده به رشد خود ادامه داده و گل های جديد توليد خواهد كرد و این در حالي است كه گل های قبلي نيز همچنان شاداب روي ساقه باقي خواهند ماند و شاید تا يك ماه هم تازه بمانند. چند روز اول پس از خريد، دوران بحراني در زندگي فالائنوپسيس است. گاهي بزرگترين جوانه های گل به فاصله چند روز پس از خريدن گياه مي افتند. برای این اتفاق دو دليل وجود دارد: ایا اینكه گياه سردش شده و ایا تحت تاثير گاز اتيلن قرار گرفته است. گاز اتيلن كه توسط ميوه های رسيده نيز توليد مي شود باعث ريزش جوانه ها مي شود. در این مورد باید گل را از نزديك منابع توليد گاز اتيلن دور نگاه داشت و در مورد اول هم باید از گياه در برابر سرما محافظت كرد. برای این منظور باید گياه را چند روز اول در هوایي مانند روزهای قبل و در همان دما نگاه داشت تا به مرور به دمای اتاق عادت كند.

Himmler · 15 بهمن، ۱۳۹۰

اركيده انسيديومspp.Oncidium

عروسك های رقصاني كه در جنگل های آمريكای جنوبي زندگي مي كنند. گل های این اركيده ها با كوچك ترين نسيمي به حركت درمي ایند و به آن مي ماند كه روي شاخه ها مي رقصند. صحنه ورود زنبورهای Centris كه با تدبير و حساب شده و البته با برخورد به داخل گل های این اركيده ها صورت مي گيرد دانشمندان را شگفت زده مي كند. این زنبورها در جنگل از قلمرو خود در برابر ديگر همنوعانشان دفاع مي كنند. ظاهرا آنها تصور مي كنند این نوع اركيده ها هم يكي از زنبورهای هم نوع خودشان هستند. وقتي در این تقابل زنبور با گل برخورد مي كند گرده ها به بدنش مي چسبند و در برخورد با گل ديگر سبب گرده افشاني مي شوند. این موضوع نشان مي دهد راز شباهت این اركيده ها به زنبورهای Centris بقي نسل گل ها است. این راه يك وسيله مطمئن برای ادامه نسل اركيده ها است كه اینچنين به وسيله زنبورها لقاح مي يابند. البته این تنها يكي از ترفندهای جالب اركيده ها برای اطمينان از گرده افشاني موفق و ادامه نسل است.

حدود ۸۰۰ گونه از این گل ها در مناطق مختلفي زندگي مي كنند. از فلوريدا گرفته تا منطقه آمازون و كشور آرژانتين. برای نگهداري این عروسك هي زيبا دمای اتاق بيد خنك باشد، حدود ۱۵ درجه سانتيگراد. این گونه رطوبت بالایي را مي پسندد، نياز آبي این گياه هم تنها در حدي است كه دمبرگ حبابي شكل آنها چروكيده نشود.

Himmler · 15 بهمن، ۱۳۹۰

اركيده پافيوپديوم Paphiopedium callosum

این اركيده ها را بانوي خرامان مي گويند. این گونه ها با تركيب رنگ بسيار زيبا و متنوع در ميان ديگر اركيده ها خودنمایي مي كنند كه با توجه به رنگ برگ هایشان به دو گروه تقسيم مي شوند. يك گروه با برگ های لكه لكه ي كه در تابستان گل مي دهند و اركيده های با رنگ سبز يكنواخت كه هوای خنك تر را ترجيح مي دهند و غالبا در زمستان گل مي دهند. حدود ۶۰ گونه از این اركيده ها كه بومي جنوب شرق آسيا هستند، شناخته شده است. این اركيده ها در زمستان باید در معرض نور خورشيد باشند و در تابستان ها نيز پنجره های رو به شمال را ترجيح مي دهند. گونه های گرمادوست به خوبي در دمای اتاق و حتي در رطوبتي بالاتر از متوسط به خوبي رشد مي كنند. نياز دمایي اركيده های خرامان بسته به نوع برگ و گل آنها تفاوت دارد. گياهاني كه برگ های لكه لكه ای دارند سرما را بسيار زياد تحمل مي كنند، حال آنكه گياهاني كه در هر ساقه بيش از يك گل دارند گرما را دوست دارند.

Himmler · 15 بهمن، ۱۳۹۰

اركيده سيمبيديوم spp.Cymbidium

ينها اركيده هایي هستند كه در بيرون از ساختمان قادر به رشدند. آنها در نور كافي تابستان به بهترين نحو گل های خود را آشكار مي كنند، همينطور در اويل پایيز قبل از اینكه برگ ها به زردي بگرایند.

این نوع اركيده نيز مانند سایر خويشاوندانش هنگامي كه غنچه هایش باز مي شود، باید از تابش قوي خورشيد در امان باشد. اركيده های سيمبيديوم اولين اركيده هایي بودند كه به عنوان گياهان آپارتماني به فروش رسيدند. این اركيده ها به صورت گل های شاخه بريدني عرضه مي شوند كه در ابتدا اندازه گل ها بسيار بزرگ بوده است. امروزه رقم های جديدي به نام mini cymbidium يا midi cymbidium توليد شده اند كه گل های كوچك تر و مناسب تري برای داخل آپارتمان توليد مي كنند. این گياهان دو تا سه ماه در سال گل مي دهند. نگهداري این اركيده ها در خانه خيلي راحت است و در مقابل رفتار بد انسان، تحمل بالایي دارند.

گونه هایي از اركيده كه در این مقاله از آنها نام برديم تنها نمونه كوچكي از انواع گياهاني است كه مي توانند زيبایي بخش خانه های ما باشند. هر چند زندگي امروزه ما را مجبور كرده باشد از طبيعت دور شويم و در آپارتمان كوچك و بدون باغچه زندگي كنيم. اما همين كه ما گلدان های گل و گياه سبز را به داخل خانه مان مي آوريم نشان مي دهد هنوز به گياهان وابسته ایم با این كار ثابت مي كنيم زندگي بدون سبزي گياهان طراوت و شادابي لازم را ندارد. آنها به ياد ما مي آورند كه هنوز زيبایي، زيبا است.

Himmler · 15 بهمن، ۱۳۹۰

Cattleya intermedia