آموزش مشاركت در نظام آموزش و پرورش

[morvaridtalaee 2,591]

همان‌گونه كه جامعه‌پذیری متفاوت از تعلیم و تربیت است، مشاركت نیز متمایز از همكاری می‌باشد. با توجه به نیازمندی نهاد آموزش و پرورش به مشاركت دانش‌آموزان برای حفظ پویایی خود، بررسی موانع آن یك ضرورت است كه در این مقاله به آن توجه شده است.

 

نظام اجتماعی و حیات سیاسی جامعه بشری به تعاون و مشاركت اعضای آن بستگی دارد. این امر از طریق همیاری‌های مردمی استوار می‌گردد و آموزش و پرورش به عنوان نظامی اجتماعی نیازمند مشاركت و همكاری همه اجزای نظام است. این نظام بدون مشاركت مؤثر مردم و كاركنان در ابعاد علمی، فرهنگی، اقتصادی و عاطفی نمی‌تواند فرایند تعلیم و تربیت را به خوبی عملی سازد.

 

اگرچه مشاركت در امور آموزش و پرورش از روزگاران گذشته تاكنون به صورت‌های گوناگون انجام شده و در هیچ دوره‌ای تعطیل نگشته است، در مقابل تداوم و استمرار این امر، آنچه امروز بیش از هر زمان دیگر ضرورت دارد بررسی ویژگی‌های مشاركت و آسیب‌شناسی آن است. به این سبب است كه بسیاری از پژوهندگان و متخصصان موضوع مشاركت معتقدند كه این اصطلاح، مفهوم تازه‌ای نیست، اما باید آن را با دیدی نو نگریست. این اصطلاح مترادف همكاری نیست، بلكه شیوه‌ای است از اداره امور متناسب با نیروهای جدید و قدرتمند فعال دنیای كنونی. برای نگاه جدید ضرورت دارد نخست وضعیت موجود مشاركت ارزشیابی گردد و در پرتو دستاوردهای حاصل از این ارزشیابی، تلاش‌های لازم برای سازمان‌دهی آن انجام شود. در چنین فرایندی است كه می‌توان دستاوردها را تقویت نمود و كاستی‌ها را كاهش داد یا برطرف كرد (پاترشیا و نل، ترجمه اسلامیه،1377).

 

در سال‌های اخیر، نظام آموزش و پرورش كشور ما با مشكلات متعددی روبه‌رو بوده است. حل این مشكلات و برطرف كردن كاستی‌های آن یكی از دغدغه‌ها و نگرانی‌های جدی دست‌اندركاران آموزش و پرورش است. رشد روزافزون جمعیت دانش‌آموزی و افزایش تقاضا برای آموزش، مستلزم فراهم آوردن محیط آموزشی مناسب همراه مشاركت تمام اعضای مدرسه در امور جاری آن است. اداره امور مدرسه باید مبتنی بر تصمیم‌گیری مشترك، استقلال نسبی، انعطاف‌پذیری، روش‌های غیرمتمركز و مشاركت‌جویانه باشد تا فضای مدرسه را پویا، پرنشاط و فعال نماید و توانمندی‌ها و خلاقیت‌های مدیران و معلمان و دانش‌آموزان را شكوفا و متجلی سازد، از طرف دیگر سیاست‌های راهبردی آموزش و پرورش بر تمركززدایی، مدرسه‌محوری و توسعه مشاركت همه‌جانبه متمركز است كه با تفویض اختیارات و مشاركت دانش‌آموزان در امور مدرسه، زمینه تحقق اهداف تعلیم و تربیت همگانی فراهم می‌شود (نساجی، 1380).

 

متخصصان امروز می‌خواهند به ایجاد جهانی سالم و پویا كمك كنند، نه اینكه صرفاً دانش‌آموختگان را به بازار كار بفرستند. ما واقعاً می‌خواهیم فرصت‌های یادگیری را چنان فراهم كنیم كه دانش‌آموزان امروز شهروندان فرهیخته و توانمند فردا شوند، مسلماً چنین شهروندانی كه خوب تربیت شده‌اند برای فرزندان خود دنیای بهتری می‌سازند. كارفرمایان روشنفكر خواستار همكارانی هستند كه در زمینه كار، سازمان و مشكلات همه‌جانبه بارقه‌ای از شور و هیجان داشته باشند؛ یعنی اعضای فعال تمام‌وقت در محیطی كیفی باشند. تعهد نسبت به بالا بردن كیفیت در آموزش و پرورش مستلزم مشاركت‌های فعال و مستمر در جهت بهبود آنچه به كار می‌بریم، می‌باشد. همگان در آموزش و پرورش تأكید دارند كه باید دانش‌آموزان افرادی موفق و شهروندانی مؤثر در جامعه شوند، درحالی‌كه فعالیت‌ها باید طوری طراحی شوند كه دانش‌آموزان بتوانند خویشتن را در جهت كسب موفقیت یاری نمایند (كافمن و زان، ترجمه سلیمی و اسحاقیان، 1377).

[morvaridtalaee 2,591]

قانون مذكور در تاریخ بیست وششم دی ماه سال 1372 به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید كه با توجه به محتوای آن می توان گفت در بیش از یكصد تجربه قانونگذاری در كشورمان، قانونی با این جامعیت و با نگاه تمركز زدایی به تصویب نرسید و این از مصوبات تاریخی دوره چهارم مجلس است. مطابق ماده یك قانون تشكیل شوراهای آموزش و پرورش ، اهداف این قانون عبارتند از : تحقق مشاركت مردم . نظارت آنها در امر آموزش و پرورش ، بهره گیری از كلیه منابع و امكانات جهت تاسیس ، توسعه و تجهیز فضاهای آموزشی و پرورشی و ایجاد تسهیل در فعالیت های اجرایی آموزش و پرورش.

 

علاوه بر اهداف فوق كه در یك ماده از قانون لحاظ شده است با دقت در سایر موارد می توان اهداف دیگری را نیز رصد و فهرست كرد، از جمله: تحقق عدالت آموزشی، تمركز زدایی در تصمیمات، توجه به مدرسه محوری، تامین منابع مالی غیر دولتی برای برنامه ریزی و ... .

 

پس از تصویب قانون و تدوین آیین نامه ها و دستورالعمل ها، اقدامات اجرایی برای راه اندازی شوراها آغاز شد و اولین شورای برنامه ریزی كشور در تاریخ 8/3/1374 در استان كرمان شكل گرفت كه تا پایان سال 1385 تعداد 699 شورای آموزش و پرورش در استان ها، شهرستان ها و مناطق آموزشی كشور تشكیل شد.

 

باید توجه داشت قبل از پیروزی انقلاب شكوهمند اسلامی در سال 1348 نیز قانونی تحت عنوان شوراهای مناطق برنامه ریزی به تصویب مجلسین دردوره طاغوت رسید كه نه تنها در تركیب اعضا و شرح وظایف و ظرفیت ها در سطح بسیار نازلی بود بلكه همان حد نازل نیز هیچگاه به اجرا در نیامد. سیاست راهبردی برای تحقق ظرفیت های متعدد و نیل به اهداف قانون عبارتند از:

 

الف. معرفی، تشریح و تبیین قانون

 

ب. محقق ساختن ظرفیت های قانون (زمینه های درون سازمانی)

 

ج. محقق ساختن ظرفیت های قانون ( زمینه های برون سازمانی)

 

د. رفع محدودیت ها و ارتقاء ظرفیت های قانون

 

در راستای تحقق این سیاستهای راهبردی و متناسب با هر یك از آنها اقداماتی انجام گرفت كه برخی از آنها، تقویت و تعمیق فعالیتهای گذشته بوده و تعداد كثیری از آن ها نیزبرای نخستین بار انجام شده است.

[morvaridtalaee 2,591]

شوراها به منظور تحقق مشاركت و نظارت مردم در امر آموزش و پرورش و بهره گیری از منابع و امكانات موجود در كشور در جهت ارتقای كمی و كیفی آموزش و پرورش و تسهیل در اجرای فعالیت در استان ها، شهرستان ها و مناطق كشور تشكیل شده است این شوراها با تركیبی بسیار مناسب و قانونی به عنوان یكی از مهمترین مراكز تصمیم گیری و برنامه ریزی در امور مختلف آموزش و پرورش مشغول به فعالیت شده اند. شوراهای آموزش و پرورش در مقایسه با دیگر فعالیت ها كه تحت عنوان مشاركت های مردمی در آموزش و پرورش صورت می گیرد جامع ترین شكل مشاركت منطقه ای در آموزش و پرورش است. با تشكیل این شوراها این پیام تجلی یافت كه از بین بردن مشكلات دانش آموزان، معلمان، و مدارس فقط به عهده ی آموزش و پرورش نیست. بلكه مردم و مسئولان اجرایی نیز سهم عمده ای از این وظیفه را به عهده دارند. لذا اگر در كلیه شهرستانها، نواحی ومناطق این قانون اجرا شود می تواند بهترین مصداق مشاركتها در آموزش و پرورش تحقق پیدا كرده و تحولی بنیادین بوجود آورد. استفاده از منابع و امكانات مالی و فكری منطقه ای و نظارت های مردمی و محلی در پاسخ گویی به نقایص و برطرف نمودن تنگناها و مشكلات مالی آموزش و پرورش از مهمترین دستاوردهای شوراهای آموزش و پروش است . مهمترین اهدافی كه كشورها آن را دنبال نموده اند در مرحله ی اول حركت كردن به سوی غیر متمركز نمودن تصمیم گیری ها و داشتن اختیاراتی است كه بتواند خود در كار و برنامه ریزی ها مجری باشد درمرحله دوم تامین منابع مالی است كه این امر به روش های زیر صورت می گیرد.1. سازماندهی و نهادینه نمودن خود یاری اولیاء در آموزش و پرورش2. حمایت از خیرین مدرسه ساز و تشویق مردم جهت واگذاری زمین و ساختمان به آموزش و پرورش، استفاده از منابع بخش خصوصی، دریافت ها ، مالیات ها، و ... . 3. هدف دیگری كه شوراها دنبال می كند ایجاد نظارت عمومی آموزش و پرورش است . مردم باید در مسائل آموزش و پرورش و حتی در مسائل تخصصی اظهار نظر كنند و این لازمه ی پویایی در رشد آموزش و پرورش خواهد بود. از نظر حقوقی نیز این حق مردم است كه نظارت داشته باشند و نظر بدهند زیرا آنها بهترین سرمایه های خود را كه فرزندانشان می باشند به مدرسه سپرده اند و این شوراهای آموزش و پرورش هستند كه می توانند نظرات مردم را دریافت و اعمال كنند.امید است شوراهای آموزش و پرورش در سطوح مختلف با همكاری و همگامی اولیا دانش آموزان و مدرسه با همفكری و تشریك مساعی و استفاده از كلیه امكانات ومنابع بتوانند گام های موثری در راه توسعه و پیشرفت برنامه های آموزشی و پرورشی كشور بردارند.

[morvaridtalaee 2,591]

كت‌ها، چنانچه بر مبنایی صحیح پایه‌گذاری شوند، نتایج مثبت به بار خواهند آورد و مشاركت دادن مردم در امور اجتماعی و فرهنگی از این امر مستثنا نیست و این مسأله نتایج مثبتی دارد كه از آن جمله موارد ذیل است: معنویت و اخلاق بر جامعه حاكمیت می‌گردد؛ بهره‌وری در كار افزایش می‌یابد؛ از تمامی منابع محلی به صورت بهینه بهره گرفته می‌شود؛ حمایت‌های ملی از مدرسه‌ها تحقق می‌یابد؛ سرخوردگی از كار و افسردگی كاهش می‌یابد؛ دگرگونی و تحول در امور اجتماعی و فرهنگی پرشتاب می‌گردد؛ ایستادگی‌ها و مقاومت‌ها كاهش پیدا می‌كند؛ اعتماد مردم به یكدیگر زیاد می‌شود؛ مردم‌سالاری و بالندگی انسان‌ها تحقق می‌یابد؛ انسان‌ها مفعول جهان دیگران نمی‌شوند، بلكه فاعل جهان خود می‌گردند؛ انسان‌ها در تعیین سرنوشت خود شركت می‌كنند؛ شنیدن صدای دیگران برای انسان‌ها آسان می‌شود؛ حاشیه‌نشینی كه نوعی استعمارزدگی است، از میان می‌رود؛ انسان‌ها توان و نیروی بیشتری می‌یابند و ترس و وحشت ناشی از تنهایی رخت بر می‌بندد؛ فرهنگ سكوت در هم می‌شكند و آگاهی‌ها افزایش پیدا می‌كند؛ خلاقیّت‌ها شكوفا می‌شود و توسعه همه‌جانبه تحقق می‌یابد؛ تولید، توزیع و مصرف نظام‌مند می‌شود؛ عدالت اجتماعی ایجاد می‌گردد (متین، 1377).

[morvaridtalaee 2,591]

1) همه‌جانبه است. در ابعاد فكری، عاطفی، عملی، مالی و... متناسب با توان افراد شكل می‌گیرد؛2) داوطلبانه است نه اجباری؛3) آگاهانه است نه غریزی؛4) براساس علاقه‌ها، نیازها و توانمندی‌های افراد و سازمان شكل می‌گیرد؛5) براساس اعتماد و همراهی متقابل اعضاست؛6) مبتنی بر اعتقاد و ارزش‌هاست؛7) نیازمند فعالیت هماهنگ تمام اعضا است؛8) دارای اهداف مشترك، دقیق و بدون ابهام است؛9) حق مشاركت‌كنندگان در تصمیم‌گیری‌ها محفوظ است؛10) آزادی عمل و دفاع از نظر و عملكرد هر فرد مشهود است.

[morvaridtalaee 2,591]

مشاركت كه از آن در حكم دخالت در فرایند تصمیم گیری ، تصمیم سازی و فراگرد اندیشه و عمل یاد می شود موجب افزایش بهره وری در كار ، یگانگی در میان مردم، كاهش سرخوردگی، كاهش مقاومت، افزایش اعتماد مردم سالاری و بالندگی انسان ها، از بین رفتن ترس و وحشت ناشی از تنهایی روانی، در هم شكستن فرهنگ سكوت، شكوفا شدن خلاقیت و سر انجام توسعه ی همه جانبه می گردد. متاسفانه گسترش و تحقق نیافتن مفهوم مشاركت به طور واقعی در آموزش و پرورش ، جدایی بین مردم و دولت و مردم با مردم را به همراه آورده است. در حالی كه مفهوم مشاركت به دلایل گوناگون از جمله بالا بودن انگیزه ی دینی ، خدمت به همنوع ،علاقه به گسترش علم ودانش در فرهنگ این كشورسابقه ی دیرینه دارد.در حال حاضر، گرچه ظاهرا مشاركت به صورتهای مختلفی از جمله وقف، انجمن اولیا و مربیان، معاونت مشاركتهای مردمی، جهاد مدرسه سازی، بنیاد پانزده خرداد، مدارس غیر انتفاعی، شوراهای آموزش و پرورش، مشاركت دستگاه های دولتی و غیر دولتی جریان دارد با توجه به تنگناها و مشكلات موجود در آموزش و پرورش به نظر می رسد مشاركت مردم در آموزش و پرورش شكل نهادی به خود نگرفته است

[morvaridtalaee 2,591]

شوراها به منظور تحقق مشاركت و نظارت مردم در امر آموزش و پرورش و بهره گیری از منابع و امكانات موجود در كشور در جهت ارتقای كمی و كیفی آموزش و پرورش و تسهیل در اجرای فعالیت در استان ها، شهرستان ها و مناطق كشور تشكیل شده است این شوراها با تركیبی بسیار مناسب و قانونی به عنوان یكی از مهمترین مراكز تصمیم گیری و برنامه ریزی در امور مختلف آموزش و پرورش مشغول به فعالیت شده اند. شوراهای آموزش و پرورش در مقایسه با دیگر فعالیت ها كه تحت عنوان مشاركت های مردمی در آموزش و پرورش صورت می گیرد جامع ترین شكل مشاركت منطقه ای در آموزش و پرورش است. با تشكیل این شوراها این پیام تجلی یافت كه از بین بردن مشكلات دانش آموزان، معلمان، و مدارس فقط به عهده ی آموزش و پرورش نیست. بلكه مردم و مسئولان اجرایی نیز سهم عمده ای از این وظیفه را به عهده دارند. لذا اگر در كلیه شهرستانها، نواحی ومناطق این قانون اجرا شود می تواند بهترین مصداق مشاركتها در آموزش و پرورش تحقق پیدا كرده و تحولی بنیادین بوجود آورد. استفاده از منابع و امكانات مالی و فكری منطقه ای و نظارت های مردمی و محلی در پاسخ گویی به نقایص و برطرف نمودن تنگناها و مشكلات مالی آموزش و پرورش از مهمترین دستاوردهای شوراهای آموزش و پروش است . مهمترین اهدافی كه كشورها آن را دنبال نموده اند در مرحله ی اول حركت كردن به سوی غیر متمركز نمودن تصمیم گیری ها و داشتن اختیاراتی است كه بتواند خود در كار و برنامه ریزی ها مجری باشد درمرحله دوم تامین منابع مالی است كه این امر به روش های زیر صورت می گیرد.1. سازماندهی و نهادینه نمودن خود یاری اولیاء در آموزش و پرورش2. حمایت از خیرین مدرسه ساز و تشویق مردم جهت واگذاری زمین و ساختمان به آموزش و پرورش، استفاده از منابع بخش خصوصی، دریافت ها ، مالیات ها، و ... . 3. هدف دیگری كه شوراها دنبال می كند ایجاد نظارت عمومی آموزش و پرورش است . مردم باید در مسائل آموزش و پرورش و حتی در مسائل تخصصی اظهار نظر كنند و این لازمه ی پویایی در رشد آموزش و پرورش خواهد بود. از نظر حقوقی نیز این حق مردم است كه نظارت داشته باشند و نظر بدهند زیرا آنها بهترین سرمایه های خود را كه فرزندانشان می باشند به مدرسه سپرده اند و این شوراهای آموزش و پرورش هستند كه می توانند نظرات مردم را دریافت و اعمال كنند.امید است شوراهای آموزش و پرورش در سطوح مختلف با همكاری و همگامی اولیا دانش آموزان و مدرسه با همفكری و تشریك مساعی و استفاده از كلیه امكانات ومنابع بتوانند گام های موثری در راه توسعه و پیشرفت برنامه های آموزشی و پرورشی كشور بردارند.

[morvaridtalaee 2,591]

رقابتی كردن فعالیتهای شوراهای آموزش و پرورش ازطریق ارزشیابی عملكرد شوراهای برنامه ریزی استان ها و انتخاب و معرفی شوراهای برتر2. افزایش نقش كار گروه های شوراهای برنامه ریزی در ارتقاء كیفیت مصوبات شوراها، با توجه به دستورالعمل ساماندهی ابلاغ شده ونظارت بر اجرای دستورالعمل مذكوردر سال جاری3. جلب همكاری نهادها و دستگاه های برون سازمانی دولتی و غیر دولتی كه در قانون وظایفی متوجه آنان است.4. تعامل با شهرداریها و شوراهای اسلامی شهرها از طریق شوراهای برنامه ریزی در راستای انجام وظیفه مصرّح در قانون5. تلاش برای ارتقاء نقش شوراها از وضعیت كنونی (شورای مشورتی) به وضعیت مطلوب(شورای راهبردی و برنامه ریزی)6. تقویت نظارت بر شوراهای آموزش و پرورش ازطریق اعزام گروه ها ی كارشناسی دفتر و پیگیری نظارت بر شوراهای آموزش و پرورش شهرستان و مناطق توسط سازمانها7. افزایش كارایی و اثر بخشی شوراها از طریق تبادل تجارب بین شوراهای آموزش و پرورش به خصوص ماده 4 و بندهای 22 گانه ماده 8 قانون(شرح وظایف شوراهای برنامه ریزی استان، شهرستان، منطقه) و مواد مالی قانون(یعنی مواد 11-13-16-17و 18).8. نظارت بر اجرای دوره آموزشی«تبیین قانون شوراهای آموزش و پرورش» ویژه اعضای شوراهای استانها و برگزاری گردهمایی های توجیهی برای مدیران مشاركتهای مردمی و مسئولان امور شوراهای سازمان آموزش و پرورش.9. توسعه و ارتقای كیفیت محتوای «پایگاه اطلاع رسانی اینترنتی دفتر» با هدف حضور هر چه فعالتر صاحب نظران و دست اندر كاران شوراها.10. برنامه ریزی و تلاش برای ایجاد ارتباط موثر بین شورای برنامه ریزی و توسعه استان و شورای آموزش و پرورش استان با توجه به اینكه ریاست هر دو شورا بر عهده استاندار است می تواند كارایی این شورا را افزایش دهد.11. پیگیری لایحه بازنگری و اصلاح « قانون تشكیل شوراهای آموزش و پرورش» كه هم اكنون در معاونت حقوقی و امور مجلس وزارت متبوع مراحل نهایی خود را طی می كند و به زودی به هیات محترم دولت تقدیم خواهد شد.12. تعامل با سازمان بازرسی كل كشور برای تحقق ظرفیت های قانون تشكیل شوراها با استفاده از اهرم نظارت سازمان بازرسی كل كشور بر عملكرد سازمانها، وزارتخانه ها و سایر نهادهای مرتبط خصوصا شهرداریها كه پیشنهاد اولیه دفتر مورد موافقت محترم سازمان قرارگرفت.- شیوه های جلب و جذب مشاركتهای مردمی در آموزش و پرورش:مشاركت های مردمی، تجلی عشق و درك مردم از تعلیم و اهمیت والای آن در جهان معاصر و تمدن كنونی به شمار می آید. عشق و علاقه به آموزش و پرورش كودكان، نوجوانان و جوانان زیباترین و بهترین زمینه های مشاركت مردم در امر تعلیم و تربیت را فراهم آورده است.پیش از این مفهوم سنتی مشاركت های مردمی ، وجه مالی آن را به تنهایی به ذهن ما متبادر می نمود به عبارت دیگر پدران و مادران معنای مشاركت را پرداخت وجوهی برای هزینه های مدرسه می دانستند. اما امروزه مفهوم مشاركت بسیار عام تر از گذشته و مشاركت به معنای دست در دست هم گذاشتن برای به انجام رساندن كارهاست. كاری كه می تواند به صورت پرداخت وجوه مادی، انجام كمك های فكری و حتی كارهای تخصصی تجلی یابد.آنچه امروزه انجام ومشاركت را در یك جامعه با معنی می سازد اراده ، خواست و باور مردم در انجام آن می باشد و این امر زمانی تحقق می یابد كه 2 عنصر آگاهی مشاركت و تضمین نحوه ی مشاركت به عنوان امری جدی و مستمر مورد توجه قرار می گیرد. اگر انسانها از نحوه ی مشاركت و نیاز به آن اطمینان حاصل نمایند و بدانند كه ارایه مشاركت آنها مستمر و جدی است قطعا از انجام آن مضایقه نخواهند كرد اما آنچه این گمان برای آنان حاصل می شود كه موضوع مشاركت فقط در زمان هایی خاص، آن هم برای رفع نیازهایی معین انجام می گیرد، باور مشاركت در آنان به صورت جدی ایجاد نخواهد شد. آگاهی به شیوه های گوناگون در زمینه مشاركت صحیح و پایدار در مردم ایجاد می شود كه به صورت كمی در سطح جامعه با تبلیغات گسترده، سازمان و رسانه های گروهی مانند رادیو و تلویزیون انجام می شود. در سطوح پایین تر اداره های آموزش و پرورش مناطق و نواحی و مدرسه ها كه مهمترین مراكز بالا بردن سطح آگاهی مردم هستند این وظیفه را بر عهده دارند. در مدارس اغلب با تشكیل جلسات انجمن اولیا و مربیان ، برپایی كلاس آموزش خانواده، تشویق اولیا جهت مراجعات مكرر و با معلم و مربی دانش آموزان و تعقیب وضعیت آموزشی و تربیتی فرزند خود، تشویق اولیا جهت مطالعه و نشریات آموزشی و تربیتی مخصوصا مجلات تربیت و پیوند، برپایی نمایشگاهی از حاصل كار و تلاش دانش آموزان و دعوت اولیا جهت بازدید از آن وتشكیل بازدیدها و اردوها می توان میزان آگاهی اولیا را بالا برد. فرهنگ مشاركت در تمامی ابعاد اجتماعی، امری مولد و سازنده به شمار می رود. اما چنین تاثیری مادام كه در تربیت انسان یعنی آموزش و پرورش مطرح باشد اثری مضاعف بر جای می گذارد.اساسی ترین راه در جهت مشاركت دادن فعال مردم در امر آموزش و پرورش آگاه نمودن آنان با چگونگی مشاركت و انواع مشاركت اهداف مورد نظر می باشد. از راه های گوناگون آگاهی دادن به مردم به موارد مهم و قابل دسترس اشاره می شود.- انجمن اولیا و مربیان: نقش انجمن اولیا و مربیان درزمینه مشاركت مردم در آموزش و پرورش بسیار اساسی است. انجمن اولیا و مربیان هر مدرسه ، هیات منتخبی از اولیای دانش آموزان و مربیان همان مدرسه كه با تفاهم و صمیمیت و به منظور تقویت همكاری مشاركت اولیای دانش آموزان جهت كمك به ارتقای كیفیت فعالیتهای آموزش و پرورش و گسترش ارتباط خانه و مدرسه و بر طبق مقررات و ضوابط وزارت آموزش و پرورش انجام وظیفه می نماید.