كاردرماني (Occupational Therapy )

[Himmler 22171]

كاردرماني معادل Occupational Therapy درانگليسي و Ergo Therapie در فرانسوي است. سازمان بين المللي و نهاد نظارتي بر كيفيت آموزشي، علمي و باليني آن" فدراسيون جهاني كاردرماني (World Federation of Occupational (WFOT) Therapists)" نام دارد، كه اكثر كشورهاي معتبر داراي اين رشته نظير جمهوري اسلامي ايران عضو اين فدراسيون مي باشند.

مطابق تعريفWFOT ، كاردرماني رشته اي از گروههاي پيرا پزشكي در حيطه ی توانبخشي و سلامت مي باشد. كاردرماني برانجام فعاليت هدفمند تكيه ميكند. عقيده بر آن است كه فعاليت هدفمند در ارتقاء وضعيت سلامتي و كيفيت زندگي فرد و جامعه تاثير بسزايي دارد.

هدف اين نوشتار بررسي ديدگاه كاردرماني، بررسي نحوه شكل گيري كاردرماني در ايران، نحوه شكل گيري و تحول انجمن كاردرماني، بررسي وضعيت موجود، و نهايتاٍ توجه به آينده است.

از ديدگاه كاردرماني، اصل بر توانمندي ها و توانايي هاي موجود فرد و تكيه بر ارزش مداري و ارزش گذاري بر كاركرد هاي عملكردي فرد مي باشد.

دیدگاه اصلی کاردرمانی بر اساس حفظ حرمت انسانی و توجه به توانایی های موجود افراد پس از بروز اختلال و معلولیت می باشد و در این زمینه با استفاده از روشهای نوین روانشناسی نظیر Model of Human Occupation و.... و استفاده از دانش مرتبط با Kinsiology ,Biomechanik, Activity Analysis , Neurology ,…. به ارائه فعالیتهای قابل انجام و همراه با موفقیت و متناسب ولذتبخش به فرد میپردازد تا با ایجاد ارزشمندی و ارزشمداری در شخص و سپس در جامعه بتواند زمینه و بستر یکپارچگی اجتماعی فرد معلول را با جامعه فراهم آورد

[Himmler 22171]

كاردرمانگران بر اساس دانش مبتني بر روان شناسي نوين و همچنين علوم پزشكي و تجزيه و تحليل فعاليت هاي هدفمند به كاركردهاي باليني در كليه حيطه هاي توانبخشي به فعاليت و اقدامات باليني مي پردازند.

اين حيطه ها عبارتند از :

1) بيماريهاي نورولو‍‍ژيك نظير سكته مغزي ، ضربه ی مغزي ، موليتپل اسكلروزيس، پاركينسون ، A.L.S ، بيماران ضايعات نخاعي ، فلج مغزي كودكان و ...

2) بيماريهاي ارتوپديك نظير شكستگي ها ، پارگي تاندون عضلات و رباطهاي مفصلي ، R.s.D و سوختگي هاو ...

3) بيماريهاي رواني نظير اسكيزوفرني ، افراد نوروتيك ، اختلال شخصيت ، فوبيا ، P.T.S.D

4) بيماريها و اختلالات ذهني نظير كودكان بيش فعال و كم توجه ، اوتيسم ، اختلالات نافذ رشد P.D.D ، عقب ماندگي ذهني ، سندرم داون Down ، اختلالات يادگيري كودكان

5) بيماري هاي مرتبط با حوزه ی سالمندي نظير آلزايمر و دمانس

6) اختلالات رفتاري مرتبط با حوزه ی معتادين

7) زمينه ی مرتبط با رشد كودكان و توانمند سازي عصبي نوزادان نارس نظير Preterms و نوزادان در واحد مراقبت هاي ويژه ی NICU

8) زمينه هاي مرتبط با صنعت نظيرسلامت كاركنان و كارگران و كارمندان حين انجام كار ، بهينه سازي ابزار آلات

كاردرمانگران با تاٌكيد ويژه بر تسهيل عملكردهاي رواني_عاطفي بيمار و خانواده و افراد مرتبط با فرد معلول و ايجاد انگيزه و توان جهت توجه بر كار آمدي فرد و ارائه و انجام فعاليت هاي هدفمند متناسب و مرتبط با حوزه ی اجتماعي،شغلي،زندگي روزمره ی فرد نقش مهمي در بالا بردن سطح كيفيت زندگي فرد داشته و موجبات بازگشت مجدد و يكپارچه شدن فرد و خانواده مبتلا به ضايعه با جامعه را فراهم مي آورند

[Himmler 22171]

کاردرمانی در ایران

 

رشته کاردرمانی در ايران با حضور کاردرمانگرانی از کشورهای دانمارک و هلند از سوی سازمان بهداشت جهانی به صورت تربيت تکنسين های کاردرمانی در بيمارستان شفا يحيائيان تهران در سال 1962 تاسيس شد و پس از آن برنامه کارشناسی اين رشته مصوب شد و دانشکده رفاه اجتماعی (دانشگاه علوم پزشکی ايران) دانشجوی کارشناسی تربيت نمود.

نياز روز افزون به کاردرمانگران باعث شد تا دانشگاه علوم پزشکی شهيد بهشتی از سال 1987 و دانشگاه علوم بهزيستی و توانبخشی از سال 1991 مقطع کارشناسی کاردرمانی تاسيس نموده و با همان corriculume واحد وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی دانشجوی کاردرمانی بپذيرند. تاکنون حدود 2200 کاردرمانگر از اين سه دانشگاه فارغ التحصيل شده اند.

دانش آموزان مقطع متوسطه پس از اخذ ديپلم در رشته هاي علوم تجربي و رياضي در آزمون كنكور سراسري مجاز به انتخاب رشتهٌ كاردرماني خواهند بود. بديهي است شرايط پذيرش نظير ظرفيت،جنسيت،رتبه ی علمي در اين رشته نيز تحت نظر وزارت بهداشت و آموزش پزشكي جمهوري اسلامي ايران خواهد بود.

دانش آموزان پس از موفقيت در آزمون كنكور سراسري و كسب كسوت دانشجويي بصورت ناپيوسته در سه مقطع كارشناسي،كارشناسي ارشدو دكتراي تخصصي قادر به ادامه رشته خواهند بود.

بديهي است كليه دانشگاههاي دولتي سراسر كشور كاملاً تحت قوانين و پروتكل هاي درسي واحد و يكساني مي باشند.

[Himmler 22171]

واحدهاي تخصصي تدريسي رشته كاردرماني شامل موارد زير مي باشد:

1- آناتومي (كالبد شناسي بدن)

2- كينزيولوژي (حركت شناسي مفاصل)

3- فيزيولوژي

4- روان شناسي ( عمومي ، تخصصي )

5- روانپزشكي كودكان و بزرگسالان

6- نورو آناتومي ( عصب شناسي )

7- نوروفيزيولوژي

8- استخوان شناسي

9- تجزيه و تحليل فعاليت هاي هدفمند

10- رشد رواني _ حركتي

11- تكنيك هاي حركت درماني

12- بيماري هاي كودكان

13- ارتوپدي

14- پاتوفيزيولوژي

15- راديو لوژي

16- جامعه شناسي

17- گروه درماني

18- نورولوژي

[Himmler 22171]

هم اكنون دانشگاههاي علوم پزشكي کشور در هر سه مقطع زير در رشته كاردرماني دانشجو مي پذيرند:

• مقطع كارشناسي :

1- دانشگاه علوم پزشكي ايران

2- دانشگاه علوم بهزيستي و توانبخشي

3- دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي

4- دانشگاه علوم پزشكي اهواز

5- دانشگاه علوم پزشكي سمنان

• مقطع كارشناسي ارشد :

1- دانشگاه علوم پزشكي تهران

2- دانشگاه علوم پزشكي ايران

3- دانشگاه علوم پزشكي شهيد بهشتي

4- دانشگاه علوم بهزيستي و توانبخشي

• مقطع دكتراي تخصصي (PhD)

1- دانشگاه علوم بهزيستي و توانبخشي

2- دانشگاه علوم پزشکی ایران

در 30 سپتامبر 2003 وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مجوز تاسيس مطب های کاردرمانی را صادر کرد که اين روز از سوی انجمن کاردرمانی ايران، روز کاردرمانی در ايران معرفی شد.البته روز بیست وهفتم اکتبر به عنوان روز جهانی کاردرمانی در سراسر کشورهای عضو "فدراسیون جهانی کاردرمانی " گرامی داشته می شود.

فارغ التحصيلان کاردرمانی می توانند پس از 4 سال تجربه کار بالينی و رعايت آئين نامه مربوط به دفاتر کار، مطب تاسيس نمايند. دانشجويان کاردرمانی پس از فارغ التحصيلی بلافاصله می توانند مشغول بکار شوند زيرا قبل از فارغ التحصيلی بايد امتحان final را در دانشگاه محل تحصيل خود بگذرانند.

کاردرمانگران ابتدا در بيمارستان های دولتی مشغول بکار بودند ولی در حال حاضر بخش های کاردرمانی در بيمارستان های general يا تخصصی در بخش های ارتوپدی، نورولوژی، روماتولوژی، روانپزشکی، مراکز روزانه روانپزشکی، مراکز بازتوانی معتادين، مراکز توانبخشی کودکان، مراکز نگهداری معلولين وسالمندان، مدارس استثنايي، مراکز جامع توانبخشی، مراکز حرفه آموزی و توانبخشی حرفه ای تاسيس شده اند.

[Himmler 22171]

کاردرمانی در دانشگاههای ایران

 

 

از آنجا که در سال گذشته برنامه بازنگری Corriculume کاردرمانی به دستور وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی پس از پژوهش وسيع از کاردرمانگران، اساتيد دانشگاه، مراجعين و دانشجويان سال آخر کاردرمانی و با توجه به حداقل استاندارد WFOT (2002 )و Corriculume دانشگاههای آمريکا و استراليا و کانادا و نيوزيلند و انگلستان و هلند توسط گروهی از اساتيد کاردرمانی با مشارکت هر سه دانشگاه انجام شد گزارش زير براحتی مقايسه Corrical قبلی و جديد را نشان می دهد. به هر حال به نظر می رسد گرچه با تغييرات اعمال شده به استاندارد جهانی نزديک تر شديم ولی برنامه قبلی نيز با حداقل استاندارد فاصله ای نداشت. Corriculume کاردرمانی هر 7 سال مورد بازنگری قرار می گيرد.

بررسی برنامه کاردرمانی نشان داد که 55/23 % دروس مربوط به Biomedicine

Body structures and functions بودند که به 19% کاهش خواهد يافت تا بتوان به دروس تخصصی کاردرمانی اضافه نمود. درصد مذکور شامل ساعات عملی تدريس و کارورزی دانشجويان در حيطه فوق هم می گردد.

5/59% دروس مربوط به occupational theropy occupation بودند که به 9/64% افزايش خواهد يافت که شامل ساعات تدريس عملی و fieldwork هم می گردد.

3/9% دروس مربوط به Human and social environment, و

social perspective of health بودند که به 6/10% افزايش خواهديافت.

با توجه به موارد فوق در هر سه زمينه ذکر شده در حد حداقل استاندارد WFOT خواهيم بود، Fieldwork training شامل 1428 ساعت آموزشی بالينی است که بصورت Face to face با نظارت close کارشناسان ارشد کادرمانی هر دانشگاه يا همکاران آنها در کلينيک های کاردرمانی در بخش های جسمانی کودکان، ذهنی – روانی کودکان، جسمانی بزرگسالان (ارتوپدی)، جسمانی بزرگسالان (نورولوژی)، روانی بزرگسالان، توانبخشی حرفه ای و نابينايان اجرا می شود. دانشجويان در سال دوم تحصيل 136 ساعت fieldwork training را بصورت on – site supervision کارشناسان کاردرمانی در بخش های مختلف و تهيه گزارش و فايل های مربوطه می گذارنند و از سال سوم وارد کلينيک های کاردرمانی شده و بصورت فوق الذکر آموزش می بينند.

در برنامه جديد 1224 ساعت fieldwork training در نظر گرفته شده که 102 ساعت آن بصورت کارآموزی مستقل با supervision اساتيد در نظر گرفته شده تا دانشجو برای کار مستقل در عرصه خدمات توانبخشی آماده تر باشد. ساعات کارورزی fieldwork training، بيشتر از حداقل استاندارد WFکاردرمانی است زيرا دانشجويان بلافاصله پس از فارغ التحصيلی بايد بطور مستقل مشغول بکار شوند.

[Himmler 22171]

با توجه به کمبود دروس مربوط به روش تحقيق:

Eridence based practice, ethics, counceling, groupwork, sociology, life long learning در برنامه قديمی در برنامه جديد درس های زير اضافه شده و يا سرفصل آنها اصلاح شده است.

1. گروه و روابط بين گروهی

2. کاردرمانی در عقب ماندگی ذهنی

3. بازی و تفريح در کاردرمانی

4. کاردرمانی در بيماريهای خاص مانند ايدز، سرطان و .....

5. مشاوره کاردرمانی

6. روش تحقيق در کاردرمانی

7. روانشناسی رشد

8. آزمايشات پاراکلينيک

9. کاردرمانی در اختلالات روانی – اجتماعی 1 و 2

با توجه به مشکلات کلان کشور از نظر مناسب سازی محيط برای افراد کم توان و تهيه وسايل کمکی لازم است کاردرمانگران با روش های ساده شناخت و رفع موانع محيطی آشنا باشند. لذا درس بيماريهای ناشی از کار به توانبخشی حرفه ای و ارگونومی تغيير نام داد و محتوای آن هم اصلاح شد. موارد مربوط به موانع محيطی به محتوای درس وسايل کمکی و اعضاء مصنوعی اضافه شد.

[Himmler 22171]

از نظر Educational facilities and resources از آنجا که هر 3 دانشگاهی که کاردرمانی تربيت می کنند از دانشگاههای طراز اول و بزرگ کشور هستند و در زمينه علوم پزشکی در جهان هم توانمند می باشند امکانات گروههای کاردرمانی هم با حداقل استاندارد فدراسیون جهانی کاردرمانی همخوانی دارد. به ازای هر 13 دانشجو يک استاد کاردرمانی وجود دارد که جملگی در مقطع دکترای تخصصی و کارشناسان ارشد نخبه و باتجربه هستند. در هر دانشکده اتاقی برای مديرگروه و منشی وجود دارد. اتاق استادان برای همه اساتيد در نظر گرفته شده و هر 2 نفر از اعضاء هيات علمی دپارتمان کاردرمانی يک اتاق مستقل دارند. هر دانشکده يک کتابخانه مرکزی دارد و هردپارتمان کاردرمانی کتابخانه ای مجزا دارد که جديدترين textbook ها و مجلات تخصصی نظیر AJOT &BJOT هم درآن ديده می شود. هر دانشکده سايت کامپيوتر مجهز به امکان دسترسی به اينترنت دارد که دانشجويان و اساتيد به راحتی از آن استفاده می نمايند علاوه بر آن در کتابخانه دانشکده ها هم امکان دسترسی به کامپيوتر و اينترنت وجود دارد. هردپارتمان کاردرمانی هم مجهز به کامپيوتر است. کلاس های درسی با فضای کافی و مجهز به امکانات سمعی - بصری مثل ويدئو پروژکتور، overhead و اسلايد و تلويزيون هستند. سالن آمفی تئاتر و اجتماعات برای برگزاری سمينارها و کارگاهها هم وجود دارد. در هردپارتمان کاردرمانی کارگاه فعاليت های خلاق و هنرهای دستی. کارگاه ADL، کارگاه فنی حرفه ای و کارگاه ساخت اسپيلينت و اندام مصنوعی وجود دارد.

در هر دانشکده مرکز تحقيقات علوم توانبخشی هم وجود دارد که گروههای کاردرمانی،فیزیوتراپی ، گفتار درمانی، شنوايي شناسی و بینایی سنجی بطور مشترک از آن استفاده می کنند و به کمک متخصصين طراز اول طب فيزيکی و توانبخشی،کاردرمانی ، فيزيوتراپی، ارتوپدی، علوم اعصاب، روانپزشکی، نورولوژی و ...... اداره می شود و نتايج کارهای پژوهشی آنها در مجلات داخلی و خارجی به چاپ می رسند.

از نظر educators: در حيطه علوم پايه از اساتيد متخصص و فوق تخصص در حيطه های پزشکی استفاده می شود و دروس تخصصی کاردرمانی را اساتيد دکترای تخصصی و کارشناسی ارشد با 25-4 سال سابقه کار بالينی و تدريس بعهده دارند. برای fieldwork training هم از کارشناسان ارشد مراکز توانبخشی و درمانی که سابقه کاربالينی و آموزش دارند استفاده می شود.

در برخی استانها کاردرمانگران هسته فعاليت های (C.B.R (Community based rehabilitation هستند.

[Himmler 22171]

انجمن کاردرمانی ایران

 

انجمن کاردرمانی در سال 1994 تاسيس شد و در حال حاضر 300 عضو فعال دارد. و هر ساله کنگره کاردرمانی ايران را با همکاری دانشگاهها و مراکز آموزشی و علمی کشور برگزار می کند. منشور اخلاقی کاردرمانی در سال2004 تصويب و ابلاغ شد و انجمن کاردرمانی ناظر بر اجرای آن از سوی کاردرمانگران کشور است.

در طی سالهای اخیر ،همکاران کاردرمانی در هر چهار سال در طی جلسات مشترک انتخاباتی را برگزار نموده اند و تا سال 1387 انجمن کاردرمانی با مجوز مکتسبه از وزارت کشور به عنوان متولی و حامی کاردرمانگران کارایی بسیار شایسته و بایسته ای در خور تجلیل و تقدیر داشته است و از آغاز تا کنون افراد پیشکسوت منتخبی نظیر سرکارخانم کاتبی ،دکتر سید علی حسینی ، دکتر مهدی رصافیانی ، سرکارخانم نجفی ، سرکارخانم شفارودی، سرکارخانم اقلیدی ،سرکارخانم زینعلی ،آقای پاینده فر ،آقای ماندنی ، آقای رضایی ، آقای معینی فر ، آقای شکری ، آقای جلیلی ، آقای غلامی ، آقای جعفری حضور فعال و خستگی ناپذیری داشته اند به گونه ای که در پرتو تلاشهای این بزرگواران امتیاز کسب مجوز مطب و دفتر کار کاردرمانگران به صورت مستقل ،عضویت در نظام پزشکی و بهره مندی از مزایای مکتسبه ، عضویت در فدراسیون جهانی کاردرمانی wfot حاصل گردید و هم اکنون دپارتمان های کاردرمانی دانشگاههای علوم پزشکی ایران ، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی ازجانب این مرجع جهانی مورد تائید قرار گرفته اند و این امر موجب گشته است تا مدارک دانشگاهی فارغ التحصیلان دانشگاههای فوق الذکر در کلیه کشورهای عضو wfot معتبر باشد .

[Himmler 22171]

فدراسيون جهاني كاردرمانی

 

فدراسيون جهاني كاردرماني يا به اختصار WFOT در سال 1952 توسط شش كشور بنيان گزاري شده و به تدريج طي ساليان گذشته به يكي از قويترين سازمانهاي دنيا در زمينه كاردرماني تبديل شده است.

هم آكنون اين فدراسيون داراي 69 كشور عضو مي باشد از جمله اهداف اين فدراسيون ارتقاء آموزشي، پژوهشي و استانداردهاي كاردرماني در سطح كشورهاي عضو و مهمتر از آن تعيين استانداردهاي آموزشي رشته و ارائه آن به كشورهاي عضو مي باشد.

تمامي كشورهاي عضو فدراسيون با پذيرش استانداردهاي تعيين شده، مدارك فارغ التحصيلان دانشگاههاي عضو را مي پذيرند، كه اين امر كمك شاياني به كاهش فرايند تائيد فارغ التحصيلي افراد در صورت ادامه تحصيل يا كار در كشور ديگر است.

انجمن كاردرماني ايران و 3 دانشگاه علوم پزشكي ايران، علوم پزشكي شهيد بهشتي و علوم بهزيستي و توانبخشي با تلاشهاي فراوان و 10 ساله همكاران جناب آقاي دكتر مهدي رصافياني و سركار خانم رزي زينعلي از سال 1386 به عضويت اين فدراسيون نائل شده اند. اين بدان معني است كه مدارك فارغ التحصيلان دانشگاههاي فوق از سال 1386 به بعد داراي ارزش بين المللي مي باشد. دانشگاههاي ديگر در ساير كشورها نيز به تدريج درخواست عضويت خود را در اين فدراسيون ارائه داده اند كه هم آكنون در حال ارزيابي و بررسي مي باشد.

از جمله اقدامات فدراسيون جهاني كاردرماني در سال هاي اخير، برگزاري كنگره جهاني كاردرماني در شيلي، ارائه كارگاههاي آموزشي براي كشورهاي در حال رشد همچون مصر، اردن و تركيه ، كمك به كشورهاي صدمه ديده از بلاياي طبيعي همچون شيلي، هائيتي و اندونزي، و انتشار ژورنال WFOT مي باشد.

عضويت در فدراسيون جهاني مي تواند به دو صورت انجام پذيرد. عضويت كشورها و عضويت فردي، متخصصين كاردرماني در صورت عضويت مي توانند علاوه بر دريافت بولتن كاردرماني، از مطالب منتشره نيز كه بصورت On – line مي باشد استفاده نمايند. عضويت شما مي تواند كمك شاياني به رشد رشته كاردرماني در سطح بين المللي داشته باشد. لطفا جهت اطلاعات بيشتر در خصوص عضويت با Email زير تماس حاصل فرمائيد.

[viviyan 12431]

هیملر سورپرایز شدم.

ولی فکر کنم معرفی رشته رو من قبلا زدم.

[Himmler 22171]

هیملر سورپرایز شدم.

ولی فکر کنم معرفی رشته رو من قبلا زدم.

 

والا همانطور که میدونی وقتی برا موضوع جدید تیتر رو مینویسی و میخوای بیایی پایین واسه متن تاپیک , فاروم تاپیک های مشابه رو میزنه که متاسفانه نشانی نبود . حدس میزدم شاید زده باشی ولی نیومد . حالا اگه جای دیگه است که بیخیال اما اگه این تالارهست و کاملا مشابه نیست میگیم ادغامش کنند یا اگه کاملا مشابه که این حذف میشه