رفتن به مطلب

فقرزدايی به روش‌های كارآفرينانه و سودآور


ارسال های توصیه شده

«سي. كي. پراهالاد» (C. K. Prahalad)، انديشمند مشهور هندي‌الاصل است كه از سال 1995 تا به امروز، همه ساله در رده يكي از 10 متفكر خلاق و برجسته جهان در حوزه مديريت كارآفريني قرار دارد.(1) شهرت اصلي او به خاطر ايده‌هاي خلاقانه‌اي است كه با هدف سازگارسازي فعاليت‌هاي كارآفرينانه و سودآورانه شركت‌هاي خصوصي با سياست‌هاي كمك به فقرا ارائه نموده است.

ايده اصلي «پراهالاد» آن است كه صاحبان كسب‌و‌كارهاي مختلف، مي‌توانند با اختصاص بخشي از كسب‌و‌كار خود به طراحي كالاها و خدمات مورد نياز فقرا، طراحي شيوه‌هاي توزيع مناسب براي رساندن كالاها به مناطق فقيرنشين و نيز به‌كارگيري ايده‌هايي به منظور ايجاد موقعيت‌هاي شغلي ويژه فقرا در شركت خود، بدون آنكه از سود خود بكاهند، به فقرا كمك كنند.

«پراهالاد» علاوه بر سال‌ها تدريس در دانشكده مديريت بازرگاني دانشگاه ميشيگان آمريكا، سابقه فعاليت به عنوان مشاور تجاري تعداد زيادي از شركت‌هاي بزرگ فرامليتي را نيز در كارنامه خود دارد. علاوه بر اين، «پراهالاد» عضو هيات‌مديره 2 شركت بزرگ هندي (به نام‌هاي NCR و «هندوستان له ور») مي‌باشد كه برنامه‌هاي فقرزدايي بزرگي را در هندوستان در دست اجرا دارند؛ برنامه‌هايي كه هم به لحاظ تجاري و سودآوري موفق بوده‌اند و هم به لحاظ كمك به فقرا.

متن زير، اولين قسمت از سلسله مقالاتي است كه برگرفته از مقالات، سخنراني‌ها و ساير نوشته‌هاي مختلف «پراهالاد» بوده و كوشش مي‌كند تا آن بخش از انديشه‌هاي وي كه قابليت اجرا توسط شركت‌هاي خصوصي ايراني را دارد، به شكل خلاصه و به زباني نه چندان تخصصي ارائه نمايد:

  • Like 1
لینک به دیدگاه

آيا كمك به افراد كم‌درآمد با انگيزه كسب سود مغايرت دارد؟

وقتي يك سوپرماركت در تلاش براي پيشي گرفتن از رقيبان خود، براي تحويل اجناس به درب منزل مشتريان تبليغات فراواني انجام مي‌دهد و ايده‌هاي خلاقانه‌اي براي فرهنگ‌سازي و اعتمادسازي در بين مشتريان براي سفارش و تحويل كالا در منزل به كار مي‌گيرد، بسياري از ما فكر نمي‌كنيم كه چنين فرآيندي به ايجاد يك موقعيت شغلي جديد (براي حمل كالاهاي سفارش‌ داده‌شده به درب منزل مشتريان) منجر مي‌شود؛ شغلي كه معمولا از جنس مشاغلي است كه مي‌تواند به افراد كم‌درآمد واگذار شده و در نتيجه خواهد توانست نان‌آور يك خانواده كم‌درآمد را از بيكاري نجات دهد.

اين يك مثال بسيار كوچك از فرآيندي است كه مي‌تواند هم در راستاي افزايش تعداد مشتريان و بهبود سودآوري يك بنگاه (در اينجا يك سوپر ماركت) عمل نمايد و هم از طريق ايجاد يك موقعيت شغلي جديد براي حمل كالا به درب منزل مشتريان، براي يك فرد كم‌درآمد شغل ايجاد كند. در اين مثال، صاحب

سوپرماركت به جاي آنكه از طريق صرف هزينه براي بهبود دكوراسيون يا تبليغات به دنبال افزايش تعداد مشتريان باشد، مي‌كوشد تا با صرف هزينه براي تشويق مشتريان به سفارش تحويل كالا در منزل، از يك طرف شرايط را براي افزايش تعداد مشتريان فراهم سازد و از طرف ديگر يك موقعيت شغلي جديد به وجود آورده و آن را در اختيار يك فرد كم‌درآمد قرار دهد.

مثال‌هاي مشابه ديگري هم مي‌توان در اين زمينه ارائه نمود: مثلا شركت «هندوستان له ور» (HLL) كه معتبرترين مارك تجاري (Brand) فعال در زمينه توزيع انواع مواد غذايي در هند محسوب مي‌شود، چندين سال است كه تعدادي از مشاوران خبره را در زمينه مديريت و اقتصاد به كار گرفته است تا ايده‌هايي خلاقانه براي كمك به فقرا، بدون لطمه به سودآوري شركت، به مديران شركت ارائه دهند. يكي از موفق‌ترين ايده‌هايي كه در اين زمينه توسط شركت HLL اجرا شده، به تلاش براي مارك‌دار كردن (Branding) انواع محصولات كشاورزي توليدي در مناطق روستايي هند مربوط مي‌شود:

 

مارك‌دار كردن محصولات كشاورزي توسط شركت HLL

تركيب سودآوري و كمك به خانوارهاي كم‌درآمد

در چارچوب اين پروژه، شركت HLL كه مشهورترين مارك تجاري توزيع انواع محصولات غذايي در هندوستان محسوب مي‌شود، با كدخدايان روستاهاي مختلف وارد مذاكره شده و قراردادهايي را براي خريد انواع ميوه به صورت بسته‌بندي‌شده با روستاييان منعقد مي‌كند. شيوه ظاهري بسته‌بندي هر نوع ميوه، وزن هر بسته و نيز كيفيت ميوه‌ها توسط كارشناسان فروش و بازاريابي شركت HLL مشخص‌ شده و توسط نماينده اين شركت به روستاييان اعلام مي‌شود. همچنين با توجه به آنكه ميوه‌ها در بسته‌هاي نسبتا كوچك بسته‌بندي مي‌شوند، موقعيت‌هاي شغلي جديد فراواني براي بسته‌بندي ميوه‌ها در روستا ايجاد مي‌گردد. براي هر نوع ميوه، 2 يا 3 رده كيفيتي و نيز 2 يا 3 استاندارد براي بسته‌بندي مشخص مي‌شود و قيمت خريد هر بسته ميوه با توجه به سطح كيفيت و نيز ابعاد بسته مشخص مي‌شود.

نماينده شركت HLL، در فصل برداشت ميوه، هفته‌اي يك بار به هر روستا سر مي‌زند و همه بسته‌هاي ميوه‌اي كه استانداردهاي تعيين‌شده توسط شركت را دارا باشند، به صورت نقدي خريداري مي‌كند. كوچك بودن بسته‌هاي استاندارد تعيين‌شده توسط شركت، فرآيند بررسي كيفيت ميوه‌ها را بسيار آسان مي‌سازد. ضمنا نماينده شركت به خوبي اين مساله را براي روستاييان توضيح داده است كه اگر كيفيت ميوه‌ها مطابق استانداردهاي تعيين‌شده توسط شركت نباشد، اعتبار مارك تجاري HLL در زمينه توزيع ميوه بسته‌بندي‌شده ضربه خواهد خورد و در نتيجه امكان متوقف شدن كل پروژه وجود خواهد داشت.

ضمنا نماينده شركت، هيچ دخالت مستقيمي در فرآيند بسته‌بندي ميوه‌ها نداشته و فقط هفته‌اي يك بار براي فروش مواد لازم براي بسته‌بندي و نيز خريد ميوه‌هاي بسته‌بندي‌شده مراجعه مي‌نمايد. ميوه‌هاي بسته‌بندي‌شده در هر روستا پس از حمل به انبارهاي شركت HLL، مجددا به صورت تصادفي مورد بازبيني قرار گرفته و در صورتي كه كيفيت عملكرد يك روستا فاصله زيادي با استانداردهاي مشخص‌شده توسط شركت داشته باشد، امكان حذف آن روستا از اين پروژه وجود خواهد داشت. درست به همين دليل است كه كدخدايان روستاها كه در اغلب روستاهاي هند با راي خود روستاييان انتخاب مي‌شوند، انگيزه فراواني دارند تا براي حفظ اعتبار روستايشان به شيوه مطلوبي بر فرآيند بسته‌بندي ميوه‌ها نظارت نموده و روستاييان را به رعايت استانداردهاي تعيين‌شده توسط شركت HLL تشويق نمايند.

در اين پروژه، 2 منفعت مهم به روستاييان مي‌رسد: اولا، بهره‌مندي از موقعيت‌هاي شغلي فراواني كه در زمينه بسته‌بندي ميوه در خود روستاها ايجاد مي‌شود؛ و ثانيا، ايجاد امكان فروش محصول به قيمتي منصفانه‌تر از قيمت پيشنهادي توسط واسطه‌ها و دلالان محلي.

همچنين منافع شركت HLL در اين پروژه عبارتند از: اولا، استفاده از اعتبار مارك تجاري شركت براي كسب سود بيشتر، بدون آنكه نياز به سرمايه‌گذاري چنداني براي راه‌اندازي خط توليد جديد يا نظاير آن وجود داشته باشد؛ ثانيا، بهره‌گيري از ظرفيت خالي انبارها و نيز شبكه توزيع گسترده خود در سراسر هندوستان براي توزيع و فروش سريع ميوه‌هاي بسته‌بندي‌شده.

  • Like 1
لینک به دیدگاه

لازم به توجه است كه در اين پروژه، شركت hll از يك طرف به دليل اعتبار گسترده خود به عنوان معتبرترين مارك تجاري توليدكننده انواع محصولات غذايي در هندوستان و نيز به دليل شبكه توزيع و حمل‌و‌نقل گسترده خود، قادر است در مدت بسيار كوتاهي ميوه‌هاي بسته‌بندي‌شده را به فروش برساند و در نتيجه هزينه‌هاي انبارداري ميوه‌ها، هزينه مربوط به فساد احتمالي ميوه‌ها و نيز هزينه مربوط به خواب سرمايه، در مقايسه با واسطه‌ها و دلال‌هاي محلي، به مراتب پايين‌تر است. به اين ترتيب شركت hll قادر است در قياس با واسطه‌هاي سنتي و محلي، قيمت بالاتري را براي خريد محصولات كشاورزان پيشنهاد نمايد و در عين حال همچنان سوددهي مطلوبي را براي خود حفظ نمايد.

همچنين اثر غيرمستقيم اجراي اين پروژه، به صورت افزايش حس رقابت‌جويي در ميان واسطه‌هاي محلي بروز داشته است؛ به نحوي كه اين واسطه‌ها موقعيت انحصاري گذشته خود را از دست داده‌اند و مي‌كوشند تا از طريق پيشنهاد قيمت‌هايي مناسب‌تر، كشاورزان را ترغيب نمايند كه محصولاتشان را مجددا به آنها بفروشند.

علاوه بر اين‌ها، اثر غيرمستقيم ديگر اين پروژه، به صورت كاهش تلفات ميوه نمود داشته است. در بسته‌بندي سنتي ميوه، حجم هر بسته بسيار بالا بوده و به اين ترتيب معمولا بخش زيادي از ميوه‌ها به دليل فاسد شدن لايه‌هاي زيرين به هدر مي‌رفت. اين شيوه بسته‌بندي به دليل نياز كمتر به نيروي كار، توسط واسطه‌هاي سنتي حمايت مي‌شد، اما هدف شركت hll آن است كه با كوچك شدن حجم بسته‌بندي‌ها هم تعداد شغل‌هاي بيشتري براي روستاييان ايجاد شود و هم با كاهش حجم تلفات ميوه امكان كاهش نسبي قيمت فروش ميوه به مصرف‌كنندگان نهايي فراهم گردد. شركت hll، برخلاف واسطه‌هاي سنتي ميوه به هيچ عنوان مايل نيست كه اعتبار ملي خود را بر اثر وجود ميوه‌هاي فاسد در بسته‌بندي‌ها مخدوش ببيند.

به اين ترتيب شركت hll كه مدت‌ها در زمينه فروش انواع محصولات غذايي در هند مشهور بود، با ورود به حوزه بكر و كاملا جديد فروش ميوه بسته‌بندي‌شده مارك‌دار، توانست هم از سود مناسبي برخوردار شود و هم شرايط را براي بهبود وضعيت معيشتي ده‌ها هزار كشاورز هندي فراهم سازد. نكته جالب توجه آنكه به دليل عدم‌فعاليت مارك‌هاي معتبر تجاري در اين حوزه، استقبال مصرف‌كنندگان از خريد ميوه‌هاي بسته‌بندي‌شده با مارك مشهور hll بسيار بالا بوده است.

عدم وجود رقيب جدي فعال در زمينه توزيع ميوه بسته‌بندي‌شده با ماركي معتبر در سطح ملي، باعث شده است كه سود اين پروژه براي شركت hll (در قياس با ميزان سرمايه‌گذاري انجام‌شده)، به وضوح بالاتر از سود ساير پروژه‌هاي شركت قرار داشته باشد؛ هر چند كه به احتمال فراوان به زودي با ورود تعدادي ديگر از مارك‌هاي معتبر تجاري به اين حوزه، hll نيز مجبور خواهد بود براي حفظ سوددهي خود به ايده‌هاي جديدي متوسل شود. همچنين موفقيت اين پروژه باعث شده است كه hll براي برنامه‌هايي با هدف مارك‌دار كردن برخي ديگر از محصولات محلي تعدادي ديگر از روستا‌هاي هند، با كدخدايان روستاهاي مذكور وارد مذاكره شود.

  • Like 1
لینک به دیدگاه

پروژه «شاكتي آما» در هندوستان:

طرحي ديگر براي كمك به روستاييان در قالب پروژه‌اي سودآور

پروژه مشابه ديگري كه توسط تيم مشاوره شركت HLL طراحي شده و هدف مشابهي در زمينه سازگارسازي اهداف سودآورانه شركت با دغدغه‌هاي اجتماعي كمك به گروه‌هاي كم‌درآمد را در دستور كار خود دارد، تحت عنوان پروژه «شاكتي آما» در مناطق روستايي دورافتاده هند اجرا شده است. در چارچوب اين پروژه، بالغ بر 50 هزار زن روستايي در روستاهاي دورافتاده هندي به عنوان واسطه فروش مستقيم محصولات غذايي HLL آموزش ديده‌اند و به عنوان توزيع‌كنندگان اين محصولات فعاليت دارند.

روستاهايي كه تحت پوشش پروژه «شاكتي آما» قرار گرفته‌اند، روستاهايي هستند كه معمولا دسترسي بسيار پاييني به شبكه حمل‌و‌نقل دارند و در عين حال به دليل كمي جمعيت، ايجاد خرده‌فروشي در آنها صرفه اقتصادي ناچيزي دارد و در نتيجه معمولا شبكه‌هاي توزيع شركت‌هاي مختلف، تمايلي به توزيع محصولات خود در اين مناطق ندارند. نتيجه آن است كه در اين مناطق، معمولا قيمت‌هاي بسيار بالايي براي فروش انواع مايحتاج روزانه مطالبه مي‌شود و مصرف‌كنندگان مجبورند قيمتي بين 70 تا 300 درصد بيشتر از قيمت درج شده روي بسته‌هاي مايحتاج روزانه را پرداخت كنند؛ قيمت مازادي كه تحت عنوان «تاوان فقر» از آن نام برده مي‌شود. هدف اجتماعي پروژه «شاكتي آما»، تلاش براي شكستن موقعيت انحصاري واسطه‌هاي محلي براي توزيع انواع مايحتاج روزمره در مناطق دورافتاده هند و در نتيجه كاهش قيمت اين محصولات براي ساكنان مناطق دورافتاده است؛ در عين حال كه هدف اقتصادي كسب سوددهي مناسب نيز مدنظر مديران اين پروژه قرار دارد.

در هر روستاي داراي جمعيت دست كم 3000 نفري، يك زن كه معمولا جزو باسوادترين زنان روستا بوده و وجهه اجتماعي خوبي دارد، به عنوان نماينده اختصاصي شركت HLL انتخاب شده و پس از دريافت كارت ويژه، عنوان «شاكتي آما» («شاكتي» در زبان سانسكريت به معناي «نيرو» و «آما» به معناي «مادر») را دريافت مي‌نمايند. اين زنان مسووليت توزيع آن دسته از مايحتاج روزانه‌اي كه نگهداري‌شان به يخچال نياز ندارد را بر عهده دارند؛ از انواع غلات و حبوبات بسته‌بندي‌شده گرفته تا آب آشاميدني تصفيه‌شده، نمك يددار، كبريت، مواد شوينده، برخي اقلام دارويي پرمصرف و امثالهم.

اين زنان موظفند در هر سال 2 بار در جلسات آموزشي HLL كه در مراكز ايالت‌ها برگزار مي‌شود شركت نموده و ضمن گذراندن يك دوره آموزشي فشرده يك روزه، تجربيات خود را نيز با يكديگر به اشتراك بگذارند. همچنين به «شاكتي آما»‌ها آموزش داده مي‌شود تا به عنوان بخشي از برنامه بازاريابي محصولات خود، از طريق گفت‌وگو با روستاييان، آنها را به مصرف بيشتر نمك يددار، استفاده بيشتر از مواد شوينده، استفاده منظم‌تر از مسواك و خمير دندان و ساير مواردي كه تاثير مناسبي در بهبود وضعيت سلامت آنان دارد، تشويق نمايند.

مارك HLL در ميان تمامي روستاييان شناخته شده است و در نتيجه در هر روستا، «شاكتي آما» به عنوان فردي كه وجهه اجتماعي مناسبي داشته و نمايندگي مستقيم HLL را نيز بر عهده دارد، اعتبار مضاعفي به دست مي‌آورد. ضمن آنكه وجود تنها يك فرد به عنوان «شاكتي آما» در هر روستا، حاشيه سود مناسب براي هر «شاكتي آما» را تضمين مي‌نمايد. همچنين در آغاز هر ماه، هر «شاكتي آما» نوع و ميزان محصولات مورد تقاضاي خود را به شركت اعلام مي‌نمايد و اين محصولات را به صورت يكجا در روستاي خود دريافت مي‌كند. ضمنا مجموع سفارش محصولات در هر نوبت، نبايد كمتر از 20 هزار روپيه باشد.

از طرف ديگر محصولاتي كه در اختيار «شاكتي آما»‌ها قرار مي‌گيرد، معمولا محصولاتي هستند كه براي نگهداري نياز به يخچال نداشته و در نتيجه هزينه نگهداري آنها بسيار پايين است. به علاوه، «شاكتي آما»‌ها اجناس را در منزل خود نگهداري نموده و بعضا اين اجناس را به درب منزل مشتريان حمل مي‌كنند و به اين ترتيب در هزينه مربوط به راه‌اندازي مكاني به عنوان سوپرماركت صرفه‌جويي مي‌نمايند. علاوه بر اينها، HLL مي‌كوشد محصولاتي را براي توزيع در شبكه «شاكتي آما» انتخاب كند كه علاوه بر داشتن كيفيت مناسب، هزينه‌هايي مانند بسته‌بندي لوكس نداشته و در نتيجه قيمت فروش آنها نسبتا پايين است.

از طرف ديگر، هر شاكتي آما موظف است ماهي يك بار كليه محصولات مورد نياز خود را از ميان گزينه‌هاي معرفي‌شده توسط HLL انتخاب نموده و به اين ترتيب ارسال محصولات براي هر شاكتي آما يك بار در ماه صورت مي‌گيرد كه به صرفه‌جويي در هزينه حمل‌و‌نقل شركت HLL منجر مي‌شود. مجموعه اين عوامل، باعث شده‌اند كه شبكه توزيع «شاكتي آما» بتواند به يك شبكه خرده فروشي مناسب براي افراد كم‌درآمد ساكن در مناطق دورافتاده هند تبديل شود، شبكه‌اي كه قادر است مايحتاج روزمره روستاييان را به قيمتي حداكثر 20 درصد بيشتر از قيمت رايج در مناطق شهري به فروش برساند كه در مقايسه با مازاد قيمت 70 الي 300 درصدي مطالبه‌شده توسط واسطه‌هاي محلي، براي روستاييان فوق‌العاده جذاب است. نتيجه آن است كه هم‌اكنون شبكه توزيع «شاكتي آما»، در كليه روستاهاي تحت پوشش، بسيار خوشنام و معتبر شناخته مي‌شود و توانسته است به عنوان يك مارك خرده‌فروشي مشهور در ميان ساكنان مناطق حاشيه‌اي هند براي خود اعتبار مناسبي دست و پا كند؛ درست از جنس اعتباري كه خرده‌فروشاني مانند «وال مارت» و «هايپر استار» در ميان گروه‌هاي پردرآمد از آن برخوردارند.

موفقيت تجربه شركت HLL، هم در جنبه تجاري و هم در جنبه دغدغه‌هاي اجتماعي، باعث شده است كه شركت‌هايي مانند«آي تي سي»، «ايد پري» (EID Parry) و «ام وي» (Amway) در هند و نيز شركت «اَون» (Avon) در برزيل، به طراحي پروژه‌هاي مشابهي براي ايجاد شبكه‌هاي توزيع تخصصي كالا در مناطق دورافتاده و فقيرنشين اقدام نمايند. كليه اين شبكه‌هاي توزيع ظرف 1 الي 4 سال از زمان آغاز به كار، به سوددهي مناسبي رسيده‌اند، ضمن آنكه توانسته‌اند از طريق افزايش رقابت در فرآيند توزيع كالا در مناطق فقيرنشين، به بهبود معيشتي تعداد زيادي از خانوارهاي كم‌درآمد كمك نمايند.

شركت HLL در آغاز، بخش عمده محصولات عرضه‌شده در اين شبكه توزيع را از ميان محصولات توليدي خود در اختيار «شاكتي آما»‌ها قرار مي‌داد. ولي به مرور زمان ضريب نفوذ شبكه توزيع «شاكتي آما» در مناطق دورافتاده هند به مقدار قابل‌توجهي گسترش يافت و پروژه «شاكتي آما» توانست به عنوان شبكه خرده‌فروشي‌اي كه مايحتاج روزمره را با تنوع مناسب و به قيمتي بسيار پايين‌تر از واسطه‌هاي محلي به فروش مي‌رساند، اعتبار و خوشنامي بالايي را در ميان روستاييان هندي به دست آورد. به اين ترتيب HLL به تدريج توافق‌نامه‌هايي با تعدادي ديگر از شركت‌ها امضا نموده تا توزيع محصولات آنها را نيز از طريق شبكه «شاكتي آما» بر عهده بگيرد.

پروژه «شاكتي آما» توانست تقريبا 3 سال پس از آغاز فعاليت به سوددهي اقتصادي مناسبي دست پيدا كند، ضمن آنكه دغدغه‌هاي اجتماعي طراحان اين پروژه نيز تا حد خوبي برآورده شده‌اند: «شاكتي آما»‌ها توانسته‌اند با واسطه‌هاي محلي وارد رقابت شوند و حاصل اين رقابت به صورت بهره‌مندي روستاييان از قيمت‌هاي پايين‌تر نمود داشته است؛ «شاكتي آما» از ميان زنان باسواد روستا انتخاب شده‌اند و در نتيجه توانسته‌اند به شكل مفيدي خانوارهاي روستايي را براي افزايش مصرف نمك يددار، افزايش مصرف مواد شوينده و امثالهم آموزش دهند و نتيجه چنين آموزشي به ارتقاي وضعيت بهداشتي روستاييان و نيز افزايش فروش محصولات مذكور منجر گشته است.

علاوه بر همه اين‌ها، پروژه «شاكتي آما» توانسته است در مناطقي از هند كه بيشترين نگاه سنتي تبعيض‌آميز نسبت به زنان وجود دارد، به خودكفايي اقتصادي تعداد قابل‌توجهي از زنان، بهبود جايگاه آنان در خانواده خود و نيز در سطح روستا و نيز الگو شدن آنها براي ساير زنان روستايي كمك كند. هم‌اكنون در بسياري از روستاهاي هند، دستيابي به عنوان «شاكتي آما» و به عبارت ديگر «كارگزار اختصاصي شركت HLL» در هر روستا، عنواني معتبر محسوب مي‌شود كه فقط در اختيار يكي از ساكنان هر روستا قرار مي‌گيرد و با توجه به آنكه كليه «شاكتي آما»‌ها از ميان زنان داراي سطح سواد مناسب انتخاب مي‌شوند (معمولا باسوادترين زن هر روستا)، اين پروژه توانسته است به ارتقاي وجهه اجتماعي زنان باسواد كمك قابل‌توجهي نمايد؛ آن هم در مناطقي كه نگاه به شدت سنتي موجود، معمولا ارزيابي چندان مثبتي نسبت به تحصيل زنان و دختران ندارد.

  • Like 1
لینک به دیدگاه

جمع‌بندي و نتيجه‌گيري

مثال‌هاي بالا، نشان مي‌دهند كه هم يك بنگاه اقتصادي بسيار كوچك (مانند يك سوپرماركت معمولي) و هم يك بنگاه بسيار بزرگ (مانند شركت HLL كه معتبرترين مارك عرضه‌كننده انواع محصولات غذايي در كشور يك ميليارد و 300 ميليون نفري هند محسوب مي‌شود)، مي‌توانند با به‌كارگيري ايده‌هايي خلاقانه، استراتژي‌هايي طراحي كنند كه در عين سودآوري، به بهبود وضعيت معيشتي فقرا نيز كمك نمايد.

بايد توجه كنيم استراتژي‌هايي كه در راستاي هم‌جهت‌سازي اهداف سودآورانه شركت‌ها با اهداف كمك به گروه‌هاي كم‌درآمد طراحي مي‌شوند، معمولا در مقايسه با پرداخت پول توسط شركت‌ها براي كمك بلاعوض به فقرا، مي‌تواند تاثير بسيار پايدارتري در كمك به گروه‌هاي كم‌درآمد بر جاي گذارد، ضمن آنكه عزت نفس گروه‌هاي كم‌درآمد را مخدوش نمي‌سازد. با اين توضيحات، به نظر مي‌رسد كه لازم است طرز تفكر كلي حاكم بر گروه‌هاي خيريه تا حدي تغيير كند:

در تفكر سنتي گروه‌هاي خيريه، معمولا شركت‌هاي خصوصي به عنوان شركت‌هاي حريص، بي‌عاطفه و كاملا بي‌توجه به فقرا قلمداد مي‌شوند؛ شركت‌هايي كه مفيدترين فعاليتي كه مي‌توانند به نفع فقرا انجام دهند، عبارت است از؛ پرداخت صدقه‌اي ترحم‌آميز به افراد كم‌درآمد. گروه‌هاي خيريه‌اي كه انديشمندانه‌تر عمل مي‌كنند، در كنار پرداخت صدقه به فقرا، مي‌كوشند تا هزينه‌هايي را هم براي بهبود آموزش، بهداشت و ارتقاي سطح فرهنگي فقرا اختصاص دهند، اما نگرش پيشرفته‌تري كه هم‌اكنون تدريجا جاي خود را در ميان گروه‌هاي خيريه باز مي‌كند، آن است كه مي‌توان از طريق ارائه ايده‌هايي خلاقانه، انگيزه كسب سود توسط بنگاه‌هاي اقتصادي مختلف را با انگيزه كمك به افراد كم‌درآمد هم‌راستا نمود. نتيجه چنين نگرشي آن است كه روز به روز شاهد گسترش گروه‌هاي خيريه‌اي خواهيم بود كه يك «اتاق فكر» براي ارائه ايده‌هايي نوآورانه طراحي روش‌هاي سودآور براي كمك به فقرا خواهند بود و اين ايده‌ها را در اختيار صاحبان شركت‌هاي خصوصي قرار خواهند داد.

حتي گروه‌هاي خيريه مي‌توانند از طريق طراحي برنامه‌هايي نوآورانه، عامه مردم را تشويق نمايند تا بدون نياز به پرداخت مبلغي به عنوان صدقه، به ارتقاي وضعيت معيشتي فقرا كمك كنند. براي مثال حتي در مورد بسياري از خانوارهايي كه درآمد متوسط دارند، اختصاص وقت براي خريد انواع مايحتاج روزانه يا اختصاص وقت براي نظافت منظم خانه، به هيچ عنوان توجيه اقتصادي ندارد. به اين ترتيب هر گونه فرهنگ‌سازي در ميان خانوارها براي تحويل گرفتن انواع مايحتاج روزانه در منزل يا فرهنگ‌سازي براي كمك گرفتن از نيروي كار روزمزد براي كمك به نظافت خانه‌ها، مغازه‌ها و شركت‌ها، مي‌تواند جزوي از برنامه‌هاي يك گروه خيريه باشد. اين فرهنگ‌سازي باعث مي‌شود كه حتي بسياري از افراد داراي درآمد متوسط هم بتوانند در جهت افزايش تعداد مشاغلي كه عمدتا توسط گروه‌هاي كم‌درآمد اشغال مي‌شود، گام بردارند و در نتيجه بدون نياز به پرداخت مبلغي به عنوان صدقه، به ارتقاي معيشت تعداد از افراد كم‌درآمد كمك كنند.

در زمينه تلاش براي سازگارسازي انگيزه‌هاي اقتصادي شركت‌ها و خانوارها با انگيزه‌هاي نوع‌دوستانه آنان، در قسمت‌هاي بعد بيشتر توضيح داده خواهد شد.

 

پاورقي

1- موسسه Thinkers50، معتبرترين موسسه‌اي است كه در هر سال به رتبه‌بندي خلاق‌ترين و تاثيرگذارترين متفكرين دنيا در حوزه‌هاي مديريت و اقتصاد مي‌پردازد. در رده‌بندي‌هاي اين موسسه از سال 1995 تاكنون، همه ساله «پراهالاد» جزو 10 متفكر خلاق و تاثيرگذار دنيا در حوزه مديريت كارآفريني قرار گرفته است.

براي آگاهي از جزئيات اين رتبه‌بندي مي‌توانيد به سايت زير مراجعه كنيد:

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

  • Like 1
لینک به دیدگاه
×
×
  • اضافه کردن...