ترمز ABS

[tower2010 696]

طراحي و توليد اين سيستم جديد بسيار خوب بود ولي هنوز قانع کننده بنظر نمي رسد چرا که در اينصورت ايجاد شکستگي در لوله هاي ترمز جلو و قفل يا بلوکه کردن چرخهاي عقب , اتومبيلها بشدت به دور خود چرخيده و از کنترل خارج مي شدند .

 

 

سيستم ترمز

 

سيستم ترمزهاي هيدروليکي همانگونه که مي دانيم يکي از بهترين و مطمئن ترينهاست ولي اين سيستم بصورت نخستين خود ( تک کاناله ) داراي عيب بزرگي بود , بدين ترتيب که اگر هرگاه بدليلي شکستگي جزئي در يکي از لوله هاي ترمزها بوجود مي آمد , در اثر نشت مايع ترمز و يا وارد شده هوا در سيستم کلي , تمام سيستم ترمز از حالت فعاليت خود بيرون آمده و خطرآفرين مي شد .براي از ميان برداشتن اين عيب , خودروسازان و يا شرکتهاي توليد کننده سيستم هاي ترمز مجبور به تقسيم کردن نيروي ترمز در دو مدار يا کانال جداگانه بودند بدين ترتيب که نيروي ترمز ( از طريق فشار هيدروليک ) به دو بخش يکي براي چرخهاي جلو و ديگري براي چرخهاي عقب تقسيم شدند.

طراحي و توليد اين سيستم جديد بسيار خوب بود ولي هنوز قانع کننده بنظر نمي رسد چرا که در اينصورت ايجاد شکستگي در لوله هاي ترمز جلو و قفل يا بلوکه کردن چرخهاي عقب , اتومبيلها بشدت به دور خود چرخيده و از کنترل خارج مي شدند .در اينجا بود که سوئدي ها راه حل اين مشکل را پيدا کردند بدين ترتيب که کمپاني ساب saab ترمزهاي هيدروليکي دو کاناله بصورت ضربدري را طراحي و توليد نمود بدين صورت که چرخ سمت راست جلو بهمراه چرخ سمت چپ عقب از يک کانال و چرخ سمت چپ جلو بهمراه چرخ سمت راست عقب از کانال ديگر تغذيه مي شدند و کمپاني هاي اتومبيل سازي ولوو و ب ام و بر روي طرح نسبتاً بهتري کار کردند بدين ترتيب که هر دو چرخ جلو هر کدام از يک کانال ديگر تغذيه شده و دو چرخ عقب نيزهرکدام با کانال مستقل خود مرتبط مي شدند . بدين ترتيب در صورت بروز اشکال و يا شکستگي در يکي از لوله هاي هيدروليک چرخها تنها همان چرخ بود که قابليت ترمزگيري را از دست مي داد و کنترل اتومبيل بسيار راحت و مطمئن مي شد .

 

ترمزهاي چندکاناله و ضدبلوکه abs

 

بدون شک پيشرفت و بهينه سازي سيستم ترمز اتومبيل ها با سرعتي نه چندان سريع صورت گرفته است و خوشبختانه امروزه ترمزهاي سه وچهار کاناله ضد بلوکه abs در بيشتر اتومبيل ها بصورت استاندارد وجود دارد . طرز کار ترمزهاي abs نيز به بيان ساده بدين صورت است که يک دستگاه الکترونيکي در هنگام ترمز گيري با کنترل فشار ( قطع و وصل کردن فشار ) هيدروليک در جذري از ثانيه ارتباط لنت را با ديسک و يا کاسه برقرار و قطع ميکند و تکرار سريع و مداوم اين عمل باعث از ميان رفتن حالت بلوکه کردن يا قفل کردن ترمزها ميشود .اهميت اينگونه ترمزها نيز بيشتر در سطوح خيس و لغزنده و يا ترمز گيري در سرعتهاي بالا بيشتر نمايان ميشود و در اينگونه موارد نيز راننده از کنترل کامل بر روي وسايل نقليه خود برخوردار است و شايد تنها نکته منفي در مورد ترمزهاي abs صداي نسبتاً شديد آنها در هنگام ترمز گيري بر روي سطوح بسيار لغزنده باشد .

اين صداي لرزان که به درون کابين نفوذ ميکند و دقيقاًدر زير پدال ترمز حس و شنيده مي شود رانندگاني را که تجربه ترمز گيري در اين شرايط را ندارند به اين اشتباه مياندازد که احتمالاً قسمتي از سيستم ترمز أنها در حال خرد شدن است وبه همين دليل اين رانندگان به اشتباه از فشار پاي خود بر روي پدال ترمز مي کاهند , در صورتي که رانندگان با تجربه تر مي دانند که شنيدن و حس کردن اين لرزش دليل بر سلامت سيستم ترمز abs اتومبيل است و در اين شرايط بايد بر فشار پا بر روي پدال ترمز افزود . به تازگي استفاده از سيستم هاي کمکي و تقويت کننده الکترونيکي و مکانيکي نيز براي هر چه بهتر کردن فعاليت ترمزها بر روي انواع اتومبيل هاي جديد بصورت استاندارد وجود دارد . اين سيستم ها با وارد آوردن اندک فشاري به پدال ترمز فعال شده و بهترين نتيجه را در اختيار راننده قرار مي دهند.

 

سيستم ترمزهاي هيدروليک و abs‌

 

ترمزهاي هيدروليک از سيستم‌هاي مطمئن‌ ترمز محسوب مي‌شود. اما اين سيستم در ابتدا داراي عيب‌هاي بزرگي بود. اگر هر گاه به دليلي، شکستگي جزئي در يکي از لوله‌هاي ترمزها به وجود مي‌آمد در اثر نشت مايع ترمز يا وارد شدن هوا در سيستم، تمام سيستم ترمز از حالت فعاليت خود بيرون آمده و خطرآفرين مي‌شد.

براي از ميان برداشتن اين عيب، خودروسازان و شرکت‌هاي توليد‌کننده سيستم‌هاي ترمز مجبور به تقسيم کردن نيروي ترمز از طريق فشار هيدروليک به دو بخش شدند. يکي از اين بخش‌ها به چرخ‌هاي جلو و ديگري به بخش‌هاي عقب فشار وارد مي‌آورد طراحي و توليد اين سيستم جديد بسيار مثبت بود، ولي به نظر مي‌رسيد آنچنان از خطرات احتمالي آن نمي‌کاست، چرا که در اين صورت ايجاد شکستگي در لوله‌هاي ترمز جلو و قفل يا بلوکه‌کردن چرخ‌هاي عقب، خودرو به شدت به دور خود چرخيده و از کنترل خارج مي‌شد. اما سوئدي‌ها راه‌حل اين مشکل را پيدا کردند.

کمپاني (ساب) saab ترمزهاي هيدروليک دو کاناله به صورت ضربدري را طراحي و توليد کرد به اين صورت که چرخ سمت راست جلو به همراه چرخ‌سمت چپ عقب از يک کانال و چرخ سمت چپ جلو به همراه چرخ سمت راست عقب از کانال ديگر تغذيه مي‌شدند.

ولي کمپاني‌‌هاي خودروسازي ولوو و بي‌ام‌و بر روي طرح نسبتا بهتري کار کردند به اين ترتيب که با هر دو چرخ جلو هر کدام از يک کانال تغذيه مي‌شدند چرخ‌هاي عقب نيز از کانال مستقلي بهره مي‌بردند. در اين صورت در اثر بروز اشکال يا شکستگي در يکي از لوله‌هاي هيدروليک چرخ‌ها تنها همان چرخ بود که قابليت ترمزگيري را از دست مي‌داد و در کنترل خودرو اشکال عمده‌‌اي پيش نمي‌آمد اما سيستم ترمز در خودروها نيز در دنيا به سرعت ديگر بخش‌ها رشد داشت و خوشبختانه در حال حاضر ترمزهاي سه و چهارکاناله ضد بلوکه abs در بيشتر خودروها به صورت استاندارد وجود دارد.

[tower2010 696]

طرز کار ترمز abs

 

ترمزهاي abs در بيان ساده دستگاهي الکترونيکي هستند که در هنگام ترمزگيري باکنترل فشار (قطع و وصل کردن فشار) هيدروليک در کسري از ثانيه ارتباط لنت را با ديسک يا کاسه برقرار و قطع مي‌کنند و تکرار سريع و مداوم اين عمل باعث از ميان رفتن حالت بلوکه کردن يا قفل کردن ترمزها مي‌شود.

اهميت اين گونه ترمزها نيز بيشتر در سطوح خيس و لغزنده يا ترمزگيري در سرعت‌هاي بالا بيشتر نمايان مي‌شود. در اين گونه موارد راننده از کنترل کامل بر روي وسائل نقليه خود برخوردار است و اما شايد بتوان گفت تنها نکته منفي در مورد ترمزهاي abs صداي نسبتا شديد آنها در هنگام ترمزگيري بر روي سطوح بسيار لغزنده است.

اين صداي لرزان که به درون کابين نفوذ مي‌کند و زير پدال ترمز حس و شنيده مي‌شود راننده‌اي را که تجربه ترمزگيري در اين شرايط ندارد به اشتباه مي‌اندازد که احتمالا قسمتي از سيستم ترمز خودرواش در حال خرد شدن است و به همين دليل راننده ممکن است به اشتباه از فشار پاي خود بر روي پدال ترمز بکاهد. به تازگي استفاده از سيستم‌هاي کمکي و تقويت کننده الکترونيکي و مکانيکي نيز براي هر چه بهتر کردن فعاليت ترمزها بر روي انواع خودروهاي جديد به کار گرفته مي‌شود اين سيستم‌ها با وارد آوردن اندک فشاري به پدال ترمز فعال شده و بهترين نتيجه را در اختيار راننده قرار مي‌دهد.

 

ترمزگيري صحيح با abs

 

در شرايط بحراني (مواجه شدن با موانع) فورا پدال کلاچ را گرفته و با تمام نيرو به طور مداوم روي پدال ترمز فشار دهيد.در اين زمان abs شروع به کار کرده و شما قادر خواهيد بود خودروي خود را در مسير دلخواه هدايت کرده و از برخورد با موانع جلوگيري کنيد.

 

دو قانون مهم هنگام ترمزگيري با سيستم abs

1) فورا کلاچ را بگيريد و با تمام نيرو روي پدال ترمز به طور مداوم فشار دهيد.

2) با وجود ترمزگيري کامل، خودرو را در مسير دلخواه هدايت کنيد.

3 لامپ هشدار دهنده abs

از ويژگي‌هاي اصلي سيستم abs اين است که دايما خود را به صورت الکترونيکي کنترل مي‌کند. روي صفحه نمايش دهنده‌ها مقابل راننده يک لامپ هشدار دهنده وجود دارد که روي آن کلمه anti-lock نوشته شده است. هر گاه اشکالي در عملکرد سيستم abs ايجاد شود اين لامپ روشن خواهد شد. هنگام روشن شدن خودرو اين لامپ حدود چهار ثانيه روشن خواهد شد که در اين زمان سيستم مشغول کنترل کردن خود است. در صورت خاموش شدن لامپ سيستم عملکرد صحيح خود را داشته و در غير اين صورت روشن ماندن لامپ هشدار دهنده چه قبل از حرکت و چه هنگام حرکت خودرو راننده را از بروز اشکال آگاه خواهد کرد.

 

مزاياي سيستم abs

 

سيستم ترمز مجهز به abs قادر است وضعيت ايمن‌تري را براي خودرو ايجاد کند.

کاهش خط قرمز افزايش پايداري خودرو در جاده‌هاي لغزنده افزايش کنترل فرمان کاهش اثر شرايط متفاوت جاده بر روي لاستيک‌ها، کاهش‌ مقدار لرزش لاستيک و سيستم تعليق در ترمز و پايداري خودرو در جاده‌هاي ناهمگن به هنگام ترمز شديد از فوايد اين سيستم است.

 

نکات ايمني

 

با اين که سيستم abs داراي ايمني بالايي است، ولي وجود آن در خودرو نبايد باعث سرپيچي راننده از رعايت مقررات رانندگي به خصوص سرعت‌هاي غيرمجاز، رعايت نکردن فاصله ايمني و سرعت مناسب در پيچ‌ها شود.به عبارت ديگر بهره‌مندي از سيستم‌هاي ايمني به معناي ناديده گرفتن ايمني نيست. انجام تغييرات شخصي در خودرو (مثلا ترمز، بدنه‌ها و يا چرخ‌ها) مي‌تواند بر عملکرد سيستم abs تاثير منفي بگذارد. با وجود اين در حال حاضر سيستم ترمز abs مطمئن‌‌ترين ترمزي است که تکنولوژي آن در صنعت خودروي ما وارد شده است و شايد روزي شاهد باشيم که با بالا رفتن تقاضاي عمومي براي خودروهاي مجهز به ترمز abs اعمال فشار از سوي راهنمايي و رانندگي ديگر خودرويي بدون ترمز abs توليد و عرضه نشود.