رفتن به مطلب

ارسال های توصیه شده

سندرم‌ شوگرن‌ sjogren’s syndrome

نشانگان‌ شوگرن‌ دومین‌ اختلال‌ خودایمنی‌ روماتیسمی‌ شایع‌ پس‌ از آرتریت‌ روماتویید. این‌ اختلال‌ عمدتاً در خانم‌ها (حدوداً۹۰% موارد) با میانگین‌ سنی‌ ۵۰ سال‌ رخ‌ می‌دهد. این‌ اختلال‌ ممکن‌ است‌ به‌طور اولیه‌ ( مستقل‌ ) بروز کند یا همراه‌ سایر اختلالات‌ بافت‌ همبند (آرتریت‌ روماتویید، اسکلرودرمی‌، لوپوس‌ اریتماتوی‌ منتشر، پلی‌میوزیت‌) باشد.

در تعريف اين بيماري يا به عبارت صحيح تر سندرم، مي توان چنين گفت كه نوعي بيماري خود ايمني مزمن با پيشرفتي آهسته است كه مشخصه آن ترشح انواعي از سلولهاي ايمني در غدد برون ريز و در نتيجه ايجاد خشكي دهان و چشم است.

اين بيماري اغلب زنان ميانسال را مبتلا مي كند و البته در ساير گروههاي سني هم مي تواند رخ دهد. از آنجا كه بيماري هاي رماتيسمي هم از امراض خود ايمني هستند، در خيلي از موارد سندرم شوگرن را توام با اين بيماري مشاهده مي كنيم.

نشانگان‌ شوگرن‌ ممکن‌ است‌ تنها غدد برون‌ریز (مترشحه‌ مخاط‌) را درگیر سازد یا سایر اعضا نظیر ریه‌ و کلیه‌ را نیز مبتلا سازد.

«سندرم شوگرن» دومين اختلال خود ايمني روماتيسمي شايع، پس از آرتريت روماتوئيد بوده و عوامل ژنتيكي،‌ايمني شناختي و هورموني متعددي در بروز آن نقش دارند.

اين دسته از امراض امروزه به يكي از بزرگترين معضلات پزشكي تبديل شده اند. چرا كه از يك طرف بنابر دلايل نامعلومي رخ داده و از سوي ديگر، هنوز درمان مناسبي برايشان وجود ندارد. اين امراض بدون هيچ پيش زمينه قبلي به سراغ شخص مي آيند و وقتي آمدند، ديگر هيچ كاري نمي شود كرد؛ مثلا همين سندرم شوگرني كه امروزه مي خواهيم راجع به آن صحبت كنيم، از آن دسته بيماري هاي عجيب و غريبي است، كه اتفاقا از شيوع نسبتا بالايي برخوردار است.

  • Like 1
لینک به دیدگاه

چگونه به سندرم شوگرن مبتلا مي شويم؟

چون مهمترين مشخصه اين بيماري ترشح سلولهاي ايمني در غدد درون ريز است. اگر سرم اشخاص مبتلا را آزمايش كنيم، مقدار زيادي آنتي بادي را كه بر ضد سلولهاي ايمني شخص ساخته شده اند، مشاهده مي كنيم كه همان طور كه گفته شد، دليل خاصي براي اين وضعيت وجود ندارد اين آنتي بادي ها در نهايت منجر به تخريب سلولهاي مختلف بدن مي شوند و عوارض بيماري ايجاد مي كنند.

  • Like 1
لینک به دیدگاه

علايم سندرم شوگرن چيست؟

اكثر بيماران مبتلا به سندرم شوگرن، داراي نشانه هاي مربوط به كاهش عملكرد غدد اشكي و بزاقي هستند. در بيشتر مبتلايان، بيماري ابتدا با علايمي آهسته و سير خوش خيم آغاز مي شود. مثلا فرد در مخاط چشم يا دهان خود احساس خشكي مختصر مي كند اين حالات ادامه پيدا مي كند تا اين كه در نهايت، پس از گذشت ۸ تا ۱۰ سال از اولين نشانه ها بيماري شكل تمام عيار به خود مي گيرد.

در اين حالت شخص به شدت در بلع غذا و صحبت دچار مشكل مي شود. افزايش پوسيدگي هاي دنداني و قرار نگرفتن درست دندان هاي مصنوعي در دهان، از ساير علايم به شمار مي روند. يكي ديگر از تظاهرات سندرم شوگرن علايم چشمي است.

بيماران معمولا از چشماني خشك توام با احساس وجود شن و سنگريزه در زير پلكها شكايت دارند. علاوه بر درگيري چشمي و دهاني ساير غدد برون ريز هم مي توانند دچار علايم اين سندرم شوند، مثلا در بيني بخشهاي فوقاني و تحتاني ريه و دستگاه گوارش كاهش ترشحات غددي مي تواند مشكلات عديده اي به وجود بياورد

  • Like 1
لینک به دیدگاه

علایم‌ شایع‌

خشکی‌ چشم‌ که‌ می‌تواند باعث‌ احساس‌ جسم‌ خارجی‌ در چشم‌، احساس‌ سنگریزه‌ در چشم‌، قرمزی‌، سوزش‌، حساسیت‌ به‌ نور، خارش‌، احساس‌ وجود یک‌ پرده‌ نازک‌ در جلوی‌ چشم‌ و ترشح‌ چشم‌ گردد.

خشکی‌ دهان‌ که‌ می‌تواند باعث‌ دشواری‌ بلع‌ و تکلم‌، اختلال‌ حس‌ چشایی‌ یا بویایی‌، تشنگی‌، زخم‌ و حفره‌های‌ دندانی‌ گردد.

خشکی‌ مهبل‌ که‌ می‌تواند باعث‌ مقاربت‌ دردناک‌ گردد.

خشکی‌ مجاری‌ تنفسی‌ فوقانی‌ که‌ می‌تواند باعث‌ خونریزی‌ بینی‌، خشونت‌ صدا، سرفه‌ مزمن‌ بدون‌ خلط‌، عفونت‌ گوش‌ و سایر عفونت‌های‌ تنفسی‌ گردد.بزرگی‌ غده‌ پاروتید

التهاب‌ مفاصل‌

سایر علایم‌ از قبیل‌ ریزش‌ مو، خارش‌ منتشر، خستگی‌، تب‌ خفیف‌ و درد عضلانی‌

علل‌

علت‌ آن‌ ناشناخته‌ است‌. در بروز آن‌ ممکن‌ است‌ عوامل‌ ژنتیکی‌، ایمنی‌ شناختی‌، هورمونی‌ و محیطی‌ دخیل‌ باشند. عفونت‌ ویروسی‌ در یک‌ فرد مستعد ممکن‌ است‌ باعث‌ آغاز این‌ اختلال‌ گردد.

  • Like 1
لینک به دیدگاه

عوامل‌ افزایش‌دهنده‌ خطر

سابقه‌ خانوادگی‌ اختلالات‌ خودایمنی‌

آرتریت‌ روماتویید

اسکلرودرمی‌

لوپوس‌ اریتماتوی‌ منتشر

پلی‌میوزیت‌

پیشگیری‌

اقدام‌ پیشگیری‌کننده‌ خاصی‌ برای‌ آن‌ شناخته‌ نشده‌ است‌.

عواقب‌ موردانتظار

نشانگان‌ شوگرن‌ یک‌ اختلال‌ مزمن‌ است‌ و پیش‌آگهی‌ آن‌ اغلب‌ به‌ اختلال‌ همراه‌ آن‌ بستگی‌ دارد. درمان‌ به‌ تسکین‌ علایم‌ و جلوگیری‌ از بروز عوارض‌ کمک‌ می‌کند.

عوارض‌ احتمالی‌

عفونت‌ ریوی‌

افزایش‌ ناتوانی‌

نارسایی‌ کلیه‌ (به‌ندرت‌)

لنفوم‌ (به‌ندرت‌)

  • Like 1
لینک به دیدگاه

درمان‌

بررسی‌های‌ تشخیصی‌ ممکن‌ است‌ شامل‌ آزمون‌ شیرمر که‌ مقدار اشک‌ تولیدشده‌ در عرض‌ ۵ دقیقه‌ را اندازه‌گیری‌ می‌کند، سایر ارزیابی‌های‌ چشمی‌، بررسی‌ جریان‌ بزاق‌، نمونه‌برداری‌ لب‌، و آزمایش‌های‌ خون‌ و ادرار باشد.

درمان‌ با هدف‌ تخفیف‌ خشکی‌ چشم‌ها، دهان‌ و سایر نواحی‌ بدن‌ انجام‌ می‌شود.

رعایت‌ دقیق‌ بهداشت‌ دهانی‌ و مراجعه‌ منظم‌ به‌ دندانپزشک‌ مهم‌ است‌.

برای‌ محافظت‌ چشم‌ها از غبار، باد و آفتاب‌ شدید از عینک‌ آفتابی‌ استفاده‌ کنید. استفاده‌ از عینک‌های‌ مخصوص‌ حفظ‌کننده‌ رطوبت‌ چشم‌ ممکن‌ است‌ سودمند باشد.

از مالیدن‌ چشم‌ها خودداری‌ کنید.

برای‌ محافظت‌ قرنیه‌ ممکن‌ است‌ لنزهای‌ تماسی‌ تجویز شود.

در منزل‌ از یک‌ دستگاه‌ مرطوب‌کننده‌ با بخار سرد استفاده‌ کنید. دستگاه‌ را هر روز تمیز کنید.

از دوش‌ گرفتن‌ یا حمام‌ طولانی‌مدت‌ خودداری‌ کنید.

کمپرس‌ گرم‌ یا استفاده‌ از بالشتک‌ گرم‌کننده‌ ممکن‌ است‌ به‌ تخفیف‌ درد مفصلی‌ یا ناراحتی‌ در ناحیه‌ غده‌ متورم‌ کمک‌ کند

  • Like 1
لینک به دیدگاه

داروها

 

اشک‌های‌ مصنوعی‌ برای‌ خشکی‌ چشم‌

سواب‌ یا اسپری‌ متیل‌ سلولز برای‌ خشکی‌ دهان‌

قطره‌های‌ نرمال‌ سالین‌ یا اسپری‌ برای‌ خشکی‌ مجاری‌ تنفسی‌

ژل‌ به‌عنوان‌ نرم‌کننده‌ برای‌ خشکی‌ مهبل‌

پرهیز از مصرف‌ داورهای‌ ضداحتقان‌ و آنتی‌هیستامین‌ها. این‌ داروها باعث‌ خشکی‌ بیشتر دهان‌ می‌گردند.

کورتیکواستروییدها یا داروهای‌ سرکوب‌کننده‌ دستگاه‌ ایمنی‌ ممکن‌ است‌ در بیماران‌ دارای‌ علایم‌ شدید تجویز شوند.

نیستاتین‌ ممکن‌ است‌ برای‌ عفونت‌های‌ دهانی‌ تجویز شود

  • Like 1
لینک به دیدگاه

فعالیت‌

محدودیتی‌ وجود ندارد ولی‌ ممکن‌ است‌ فعالیت‌ بیمار تحت‌ تأثیر علایم‌ بیماری‌ محدود گردد.

رژیم‌ غذایی‌

از مصرف‌ غذاهای‌ حاوی‌ شکر که‌ در پوسیدگی‌ دندان‌ نقش‌ دارند تا حد امکان‌ پرهیز کنید.

برای‌ تخفیف‌ خشکی‌ دهان‌ از آدامس‌ها یا آب‌نبات‌های‌ فاقد شکر استفاده‌ کنید.

فراوان‌ مایعات‌ مصرف‌ کنید به‌ویژه‌ هنگام‌ غذا خوردن‌

اگر خشکی‌ و زخم‌ شدگی‌ دهان‌ مانع‌ از خوردن‌ غذاهای‌ عادی‌ شود، برای‌ جلوگیری‌ از سوءتغذیه‌ از مکمل‌های‌ مایع‌ پرکالری‌ و پرپروتئین‌ استفاده‌ کنید.

  • Like 1
لینک به دیدگاه

پاسخ به پرسش هایی در رابطه با «سندرم شوگرن»: ماهيت «سندرم شوگرن» چيست؟

- اين بيماري نوعي اختلال خودايمني شايع است كه عمدتا در زنان ( ۹۰ درصد موارد) با ميانگين سني ۵۰ سال رخ مي دهد و عوامل متعددي از قبيل هورمون‌ها، عفونت‌هاي ويروسي و ژنتيك در بروز آن نقش دارند.

  • Like 1
لینک به دیدگاه

علائم ابتلا به سندرم شوگرن چيست؟- احساس وجود جسم خارجي در چشم و نيز خشكي، قرمزي، سوزش، حساسيت به نور و خارش چشم، خشكي دهان، دشواري در بلع و تكلم، خشكي مجاري تنفسي فوقاني كه مي‌تواند باعث خونريزي بيني شود، خشونت صدا، سرفه مزمن بدون خلط، التهاب مفاصل، خستگي و تب خفيف شايع‌ترين علائم ابتلا به اين اختلال را تشكيل مي‌دهند.

  • Like 1
لینک به دیدگاه

آيا مي‌توان از بروز بيماري ياد شده پيشگيري كرد؟

- متاسفانه خير. انسان در كنترل هيچ‌ يك از عوامل موثر در ظهور سندرم شوگرن دخالتي ندارد؛ ولي ثابت شده با اتخاذ شيوه زندگي سالم مي‌توان تا حدي، از ابتلا به انواع بيماري‌هاي نقص ايمني جلوگيري كرد.

آيا اين سندرم قابل درمان است؟

- علائم سندرم شوگرن، هريك به تنهايي قابل درمان هستند؛ براي مثال با استفاده از اشك مصنوعي، اسپري متيل سلولز، قطره‌هاي نرمال سالين و در نهايت كورتيكواستروئيد‌ها مي‌توان خشكي چشم، دهان، مجاري تنفسي را تا حدي كنترل كرد اما اصل بيماري كه ناشي از بي كفايتي سلول‌هاي ايمني فرد است، درمان نمي‌شود.

لازم به يادآوري است، به تازگي مشخص شده مصرف فراوان شكر در ابتلا به سندرم شوگرن تا حدودي نقش دارد؛ البته تا كنون دليل قانع كننده‌اي براي اين موضوع توسط محققان پيدا نشده است.

  • Like 1
لینک به دیدگاه

علايم شوگرن مشابه چه بيماري هاي ديگري است و راه درمان آن چيست؟

از آنجا كه نشانه هاي شوگران خيلي اختصاصي نيست، مي تواند با بسياري از امراض نظير ايدز، هپاتيت c و ساركوئيدوز اشتباه شود.

سندرم شوگرن فعلا به صورت يك بيماري علاج ناپذير باقي مانده است. بنابراين درمان آن معطوف به تسكين علامتي و محدود كردن آثار موضعي و مخرب خشكي مخاطات است.

براي درمان خشكي چشم، در حال حاضر داروهايي نظير تيريزول متيل سولولز و … وجود دارند كه در موارد شديد بيماران مي توانند اين داروها را هر ۳۰ دقيقه يكبار مورد استفاده قرار دهند.

اگر زخم قرنيه وجود داشته باشد، بستن چشم و تعدادي از پمادهاي موضعي توصيه مي شود.

چون برخي داروها نظير داروهاي ضد فشار خون و ضد افسردگي موجب كاهش بيشتر عملكرد غدد اشكي و بزاقي مي شوند، بايد بشدت از مصرف آنها اجتناب كرد.

ضمنا در اين بيماري از داروهاي سركوب كننده سيستم ايمني هم تنها زماني استفاده مي شود، كه علايم به خارج از غدد گسترش يافته باشد و در وضعيت عادي نيازي به مهار سيستم ايمني و فعاليت هاي مربوط به آن وجود ندارد.

  • Like 1
لینک به دیدگاه

خشكی چشم جزء شایع‌ترین علائم سندرم «شوگرن» است

خشكی چشم، خشكی دهان، درد مفاصل و بزرگی پاراتیروئید به ترتیب شایع‌ترین علائم بالینی بیماران مبتلا به سندرم «شوگرن» را تشكیل می‌دهند.سندرم «شوگرن» نوعی بیماری خودایمنی مزمن است كه مشخصه آن گردهمایی سلول‌های التهابی در غدد برون‌ریز است.

علامت كلینیكی شاخص بیماری، سندرم سیكا(خشكی چشم و دهان) و تظاهرات خارج غده‌یی و سیستمیك(درد مفاصل، تورم عروق، درگیری كلیوی، ریوی، كبدی، غدد درون‌ریز، گوارشی، سیستم عصبی) است.

  • Like 1
لینک به دیدگاه
×
×
  • اضافه کردن...