هیومیک اسید و مواد هیومیکی و استفاده در کشاورزی

[Himmler 22,171]

نقش هیومیک‌ اسید در ایجاد توازن در عناصر غذایی خاک

مسأله توازن بحث بسیار مهم و پیچیده‌ای است. دیر زمانی نیست که دانشمندان دریافته‌اند که تنها تأمین عناصر مورد نیاز گیاه برای رشد و سلامت آن کافی نیست، بلکه تأمین متوازن عناصر بسیار مهمتر است. تا زمانیکه بشر از کودهای آلی (حیوانی و گیاهی) برای تقویت خاک استفاده می‌کرد این مشکل وجود نداشت. چرا که کودهای ارگانیک خود مشتق از موجود زنده دیگری بودند و نوعی تعادل زیستی در خود داشتند و در نهایت به افزایش مواد هیومیک کمک می‌کردند. مشکل از آنجا پدید آمد که از اوایل قرن بیستم مصرف کودهای شیمیایی شروع شد. این کودها میزان تولید را در کشاورزی آنچنان بالا بردند که نه تنها قحطی‌ها و گرسنگی‌ها به فراموشی سپرده شد، بلکه در این اواخر اضافه تولید مشکل برخی از کشورهاست. اما این پیشرفت به قیمت برهم خوردن توازن عناصر در خاک میسر شد.

[Himmler 22,171]

عدم تعادل در خاک چه مشکلی ایجاد می‌کند؟

اولین مشکل در جذب خودنمایی می‌کند. برای نمونه بیش‌بود فسفر می‌تواند مانع جذب آهن، روی، کلسیم و… شود. چرا که فسفر با این عناصر تولید فسفات‌های نامحلول می‌کند. به همین ترتیب بیش‌بود هر عنصری در خاک برای جذب یک یا چند عنصر دیگر مزاحمت ایجاد می‌کند. در مرحله دوم در درون سلول گیاهی عنصری که بیش‌بود دارد در موارد متعددی می‌تواند جایگزین عنصری که کمبود دارد بشود، اما آنزیم‌هایی که به این ترتیب ایجاد می‌شوند دیگر کارایی لازم را ندارند. هر عنصر دهها و گاهی صدها آنزیم و یا هورمون گیاهی و یا جانوری را فعال می‌کند. کمبود یا فقدان آن اگر منجر به مرگ نشود از کارایی و تولید به نحو محسوسی می‌کاهد. برای نمونه عنصر روی، دهها آنزیم را درگیاه و حدود 200 آنزیم را در انسان هدایت می‌کند. اگر قرار باشد به دلیل کمبود روی عنصری مثل آهن و یا منیزیم جایگزین آن شود برای موجود زنده فاجعه‌ای است. این اتفاقی است که متأسفانه امروزه با آن مواجه هستیم و تبعات مخرب باور نکردنی دارد. خاک نامتوازن، گیاه بیمار و گیاه نامتوازن، حیوان و انسان نامتعادل ایجاد می‌کند. گرچه بحث راجع به این مساله در اینجا موضوعیت ندارد، ولی همین قدر اشاره می‌کنیم که انسان‌های نامتعادل، نه تنها دچار مشکلات جسمی متعدد هستند، بلکه اختلالات روانی و رفتاری عدیده‌ای نیز پیدا می‌کنند. شاید از همه اینها مهمتر و وحشتناک‌تر برداشت‌های توهمی و بیمار گونه‌ای است که این افراد از هر موضوعی دارند. توهم عامل بسیاری از بدبختی‌های امروز بشر است. برای بازگشت به تعادل مجدد چاره‌ای جز این نیست که باز از خاک شروع کنیم و در این راه هیومیک‌ها ابزار بسیار کارا و مفیدی هستند.

[Himmler 22,171]

نقش هیومیک اسید در افزایش مقاومت گیاه نسبت به خشکی

افزایش مقاومت نسبت به خشکی با ساز و کارهای متفاوتی انجام می‌شود. قبلاً دیدیم که هیومیک اسید با اصلاح فیزیکی و بهبود دانه‌بندی خاک فضای بیشتری برای نفوذ آب ایجاد می‌کند. بعلاوه مولکول‌های هیومیک اسید با مولکول‌های آب پیوندی تشکیل می‌دهند که تا حدود زیادی مانع از تبخیر آب می‌گردد. از اینها گذشته مولکول‌های فولویک اسید (بخش ریز مولکول از هیومیک اسید) که به درون بافت‌های گیاهی نفوذ می‌کنند با پیوند شدن به مولکول‌های آب تعریق و تعرق گیاه را کاهش داده به حفظ آب در درون گیاه کمک می‌کنند.

[Himmler 22,171]

هیومیک‌ اسید و حفظ رطوبت خاک

حفظ رطوبت خاک برای همه کشاورزان مهم است. بخصوص برای مناطق خشک و کویری و بالاخص برای زمین‌های شنی- ماسه‌ای که بر بسترهای شیبدار قرار گرفته‌اند بی‌نهایت اهمیت دارد. ما اینگونه زمین‌ها را در مناطق کوهپایه‌ای و ییلاقات کشور خود بسیار داریم. این روزها که با بحران کم‌آبی عمومی مواجه هستیم هر عاملی که بتواند به حفظ رطوبت خاک کمک کند برای ما غنیمت است. مولکول‌های هیومیک اسید با مینرال‌های خاک تشکیل پیوند داده و شبکه‌ای تور مانند ایجاد می‌کنند که مجموعاً قادرند حجم نسبتاً زیادی آب را در خود ذخیره نمایند. هر چه بافت خاک سبک‌تر باشد این تأثیر بیشتر است. بطوریکه آزمایشات نشان داده است در خاک‌های شنی ماسه‌ای تا 100 برابر معمول آب در خاک ذخیره می‌شود. اگر مایلید اثرات حفظ رطوبت هیومیک اسید را بسرعت مشاهده کنید می‌توانید از گیاهان گلخانه‌ای و یا ازگل‌های زینتی موجود در منزل‌تان استفاده نمائید.

نمونه جالب گیاهان زینتی حساس به کم آبی، گیاه حسن‌یوسف است که در شرایط عادی بخصوص در تابستان به آبیاری روزانه نیاز دارد. با افزودن یک قاشق غذاخوری گرانول‌های هیومیک اسید به خاک گلدان ملاحظه خواهید کرد که این نیاز به هفته‌ای دو بار کاهش خواهد یافت.

[Himmler 22,171]

هیومیک اسید محرک ریشه‌زایی

هیومیک اسید محرک شناخته شده ریشه‌زایی است. به همین دلیل در نهالستان‌ها مقدار اندکی (کمتر از 20 گرم) گرانول هیومیک اسید را در چاله کاشت نهال می‌ریزند و با خاک مخلوط می‌کنند. همچنین برای تحریک رشد بذر می‌توان آن را با هیومیک اسید و یا فولویک اسید 2 در هزار آغشته کرد (بذرمال). مهمترین ساز و کار تحریک ریشه‌زایی، افزایش متابولیسم و نیز نفوذپذیری جدار سلول‌ها نسبت به آب و مواد غذایی می‌باشد. بعلاوه گرم نگهداشتن خاک و حفظ رطوبت نیز ممکن است در این جریان نقش داشته باشد.

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام

منبع:شرکت سبزپویان-مقاله از آقای دکتر محمدعلی داعی و خانم مهندس مریم سرداری