رفتن به مطلب

مقالات فضای سبز شهری و طراحی آن


ارسال های توصیه شده

تو این تاپیک مقاله های مربوط به فضای سبز ، طراحی فضای سبز و ... قرار می گیره. هر کس تو این زمینه مقاله ای داره تو این تاپیک بذاره تا بقیه دوستان هم استفاده کنن.

 

sabz.jpg

  • Like 13
لینک به دیدگاه

خوب اولین مقاله رو خودم میذارم.

مقاله فضای سبز (مناطق صنعتی - پارک های صنعتی) از سری مفالات شهر سالم به صورت PDF که درسال 1380 توسط مهندسین مشاور معمار و شهرساز، عمران آب و انرژی تهیه شده و می تونید از لینک زیر دانلودش کنید.

 

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

پسورد این فایل :

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

  • Like 18
لینک به دیدگاه
  • 5 ماه بعد...

توسعه همگون پارک و فضای سبز شهری

 

رشد و توسعه روز افزون شهرنشینی با گسترش کالبدی شهرها رابطه مستقیم دارد. توسعه فیزیکی شهرها دوری از طبیعت و قطع راطه انسان را با محیط زیست طبیعی موجب می شود. در سالهای اخیر طرز زندگی، نوع تفریحات و نیازهای اجتماعی مردم تغییر قابل توجهی کرده است. توسعه سریع شهرها چهره محیط زیست را دگرگون ساخته که به نوبه خود باعث تغییر شکل تفریحات شده است.

 

مجموعه مقالات همایش های آموزشی و پژوهشی فضای سبز شهر تهران (جلد اول)

 

دانلود مقاله

  • Like 10
لینک به دیدگاه
  • 3 ماه بعد...

مقالات داخلي: كاربرد سامانه اطلاعات مكاني در برنامه ريزي كاربري فضاي سبز (بوستان هاي شهري ) - مطالعه

 

عنوان: كاربرد سامانه اطلاعات مكاني در برنامه ريزي كاربري فضاي سبز (بوستان هاي شهري ) - مطالعه موردي شهر قدس

 

نویسندگان: مهندس غلامرضا كريم زاده ، رئيس اداره پروژه هاي توپوگرافي - اداره كل GIS سازمان نقشه برداري كشور

افسانه بردبار ، كارشناس مسئول پروژه هاي توپوگرافي - اداره كل GIS سازمان نقشه برداري كشور

 

ماخذ: سومين همايش سيستمهاي اطلاعات مكاني

 

تعداد صفحات:۱۲ حجم فایل:۶۹۶KB

نوع فایل: PDF

كليد واژه ها : سامانه اطلاعات مكاني ، فضاي سبز شهري ، مكان يابي

 

 

منبع : سایت بانک اطلاعات شهرسازی

  • Like 10
لینک به دیدگاه
  • 1 ماه بعد...

توسعه پایدار فضاهای سبز شهری در شهر تهران

 

چکیده

 

مهندس هومن بهمن پور-دكتر ناصر محرم نژاد-چکیده:نظر به آنكه تهران یكی از بزرگترین و پرجمعیت ترین شهرهای جهان م یباشد، مطالعه حاضر به بررسی ویژگیهای فضاهای سبز شهری در سطح شهر تهران می پردازد. وسعت شهر تهران در طول دویست سال از حدود 5 كیلو متر مربع به 750 كیلو متر مربع رسیده، یعنی 150 برابر بزرگتر شده است.

و جمعیت آن از 15 هزار نفر به بیش از 7 میلیون نفر رسیده، یعنی 400 برابر. توسعه فضای سبز شهری در تهران از روند رو به رشدی برخوردار بوده است، بطوریكه تعداد پاركها در مقیاس همسایگی، محلی و منطقه ای افزایش یافته است، ولی نكته قابل توجه توزیع و پراكنش نامناسب فضاهای سبز عمومی در سطح شهر تهران است، بطوریكه مناطق( 17،14،12،11،10،9،8،7 ) دچار فقر سرانه فضای سبز(كمتر از 1مترمربع) می باشند. روند توسعه فضای سبز تهران از سال 1369 تا 1380 ، حدود 408 هكتار در سال 1354 ، به 915 عدد با / 11431 هكتار می باشد. تعداد پاركها از 50 عدد با مجموع مساحت 41298 هكتار در سال 1381 رسیده است. روند توسعه جنگلكاری نیز از سال 1357 تا 1366 / مجموع مساحت 6 نزولی و از آن پس تا پایان سال 1381 صعودی بوده است.

به منظور دستیابی به شهری پایدار، نیاز به شناسایی و تقویت شاخصه های پایداری در شهرها می باشیم، از آن جمله، كمیت و كیفیت فضاهای سبز شهری می باشند.

تهدیدهای عمده فضای سبز شهری در تهران عبارتند از: عدم تدوین طرح جامع فضای سبز شهری، عدم نظارت بر حسن اجرای قوانین و مقررات، آفات و بیماریهای گیاهی، كمرنگ بودن نقش مشاركتهای مردمی، فقدان آموزش، تصرف و تخریب باغها.

راهكارهای پیشنهادی به منظور حفظ و توسعه فضای سبز شهری در تهران عبارتند از: تدوین طرح جامع فضای سبز، ارتقای نقش مردم، ارتقای بهره وری اكولوژیكی فضای سبز و ارتقای بهر هوری اجتماعی فضای سبز.

 

واژه های كلیدی: توسعه پایدار، فضای سبز شهری، بهره وری اكولوژیكی، سرانه فضای سبز

 

دانلود مقاله

  • Like 9
لینک به دیدگاه
  • 6 ماه بعد...

طراحي پايدار در فضاي سبز شهري اصفهان در دوران صفويه و تخريب آن در دوران معاصر

 

چکيده:

اين مقاله در ابتدا به معرفي شهر اصفهان‌ كه‌ آنرا يكي‌ از كهن‌ترين‌ شهرهاي‌ ايران‌، به‌ قدمت‌ اين‌ سرزمين‌ خوانده‌اند، مي پردازد و به اهميت ‌اين‌ شهر در ادوار مختلف‌ اشاره مي نمايد..

سپس با معرفي زاينده‌ رود به لحاظ تاريخي ، به يکسان نبودن چهرة‌ اين ‌رودخانه‌ در طول‌ ‌ زمان ها اشاره کرده و آنرا در هر مقطعي‌ از زمان‌، داراي رنگ‌ و بويي‌ تازه‌ مي داند. در اين بخش ضمن بررسي شهر قديمي سلجوقي و شکل گيري آن در کنار زاينده رود، به بررسي شهرسازي صفوي و نقش زاينده رود در آن و ابتکار دولت صفوي در پخش آب زاينده رود در کل شهر به کمک نهر هايي با نام مادي پرداخته و ضمن بررسي مادي ها و اصول شکل گيري آنها و مقايسه اين اصول با اصول طراحي پايدار، به اصل پايداري در طراحي مادي ها مي رسد . در ادامه با بررسي باغ شهر اصفهان و باغ هاي حاشيه چهارباغ به چگونگي دستيابي به طراحي پايدار در فضاي سبز شهري به کمک مادي ها توسط دولت صفوي اشاره دارد و در نهايت به شرح وضعيت چهارباغ و باغهاي صفوي در دوران معاصر مي پردازد.

 

واژگان کليدي: اصفهان، فضاي سبز شهري، چهارباغ، مادي، زاينده رود

 

اصفهان و دستيابی به طراحی پايدار در فضای سبز شهری در دوره صفويه

درمورد شهر اصفهان‌ كه‌ آنرا يكي‌ از كهن‌ترين‌ شهرهاي‌ ايران‌، به‌ قدمت‌ اين‌ سرزمين‌ خوانده‌اند، نوشته‌ هاي‌ بسياري‌ باقيست‌ كه‌ همه‌ حكايت‌ از قدمت‌ چندين ‌هزارساله‌ و اهميت ‌اين‌ شهر در ادوار مختلف‌ تاريخ‌ دارند.

تولد شهر اصفهان به آغاز تاريخ شهري ايران زمين برمي‌گردد. استرابو جغرافي‌دان يوناني(25-58ق.م)، از آن به عنوان گابيه ياد و آن‌را به عنوان يكي از مراكز اصلي دوران هخامنشي توصيف مي كند. در دوران بعدي بطلميوس جغرافي‌دان قرن دوم ميلادي آن‌را اسپدان ناميد. سپس به سپاهان در زبان پهلوي تغيير يافت و اعراب به آن اسباهان گفتند. ياقوت حموي معتقد است اصفهان مكاني براي ملاقات سواركاران بود، در حالي كه ساير مورخان معتقدند كلمه سپاهان(ارتش‌ها) را بايد نسخه اصلي نام اين شهر در نظر گرفت.

شهر اصفهان مركز فرمانروايي شاهان ساساني و محلي براي رژه ارتش بود. پس از هجوم اعراب، اين شهر از سال 644 تا 931م. توسط خلفاي عرب اداره مي‌شد و همچون ساير نقاط كشور براي بازسازي، نياز به زمان داشت. ملك شاه( 1092-1072م.) شهر اصفهان را به‌عنوان پايتخت خاندان سلجوقي انتخاب كرد. در آن زمان مردم عمدتا" پيرامون مسجد جامع سكونت داشتند. ملك شاه، كاخ‌هاي معدودي را بنا نمود و تعدادي باغ‌هاي معروف را تاسيس نمود.

ابن‌ حوقل‌‌ اصفهان‌ را به‌ دو بخش‌ معرفي‌ مي‌كند يكي‌ موسوم‌ به‌ «يهوديه‌» و ديگري‌ موسوم‌ به ‌«شهرستان‌» و ميان‌ آنها دو مايل‌ فاصله‌ است.

«ساحل‌ رودخانة‌ زاينده‌رود در محدودة‌ شهر بوده و در زمان‌ ابن‌ حوقل‌ (قرن‌ چهارم‌ هجري‌) به ‌آسياب ها، كاخ ها و محله‌هايي‌ چون‌ «زركاباذ» و «تاجه‌» اختصاص ‌يافته ‌است‌. همچنين‌ به‌ گفتة‌ ابن‌حوقل‌ جشن ‌ها و تفريح‌ هاي‌ زيادي‌ در ساحل‌ رودخانة‌ برگذار مي‌شده‌ است»( ابن‌ حوقل‌،1366،ص‌109).

توسعة‌ باغ ها و تفرج‌گاه ‌هاي‌ سلجوقي‌ در داخل‌ باروي‌ شهر (باغ‌ نقش‌ جهان‌) و درحوالي‌ شهر تا رودخانه‌ (باغ‌ كاران‌، باغ‌ احمد سياه‌، باغ‌ بكر، باغ‌ فلاسان‌ و...) عاملي‌ بود جهت برقراری‌ ‌پيوند بين شهر اصلي‌ (يهوديه‌)، نقاط‌ پراكندة ‌ اطراف‌ شهر و رودخانه‌. اين امر همچنين باعث تقويت ‌محور زاينده‌ رود به‌ عنوان‌ محور تفريحي‌ برون‌ شهري گرديد‌.

 

01.jpg

 

از مطالب فوق چنين بر مي آيد که شهر قديمي در کنار زاينده رود شکل گرفته بوده و آسياب ها، کاخ ها و باغ ها را جهت استفاده از آب زاينده رود در خارج شهر و در ساحل زاينده رود مي ساخته اند.

شاه عباس شهر اصفهان را به‌عنوان پايتخت حكومتش به تمام دنيا شناساند. اين شهر با مناظر زيبا و زمين‌هاي پوشيده از باغ، همچون جواهري در ايران زمين مي‌درخشيد.

‌ شهر صفوي‌ به‌گفتة‌ «پيترو دلاواله‌» سياح‌ زمان‌ شاه عباس‌ اول‌، به‌ چهاربخش ‌اصلي تقسيم ‌مي ‌شده است و نقشي‌ را كه‌ زاينده‌رود و چهارباغ در اين‌ دوران‌ ايفا مي‌كرده اند را مي‌توان‌ با شرحي‌ از كمپفر1 مستند كرد: «سطحي‌ كه‌ توسط‌ دو محور عمود بر هم‌ خيابان‌ و رودخانه‌ به‌ چهار قسمت‌ تقسيم‌ شده‌ و با ديوارهاي‌ فرعي‌ سي ‌باغ‌ را تشكيل‌ داده‌ كه‌ قسمتي‌ ازآنها را شاه‌ به‌ بزرگان‌ و اعيان‌ واگذاشته‌ و قسمت‌ ديگر را براي‌ استفادة‌ شخصي‌ يا همگاني‌تخصيص‌ داده‌ است‌. نه‌ تنها اين‌ باغ ها به‌ پايتخت‌ رونق‌ و جلوة‌ فراواني‌ بخشيده‌، بلكه‌ خود اين ‌باغ ها از نظر اينكه‌ با عمارات‌ و قصور كوچك‌ دلربا، راهروهاي‌ پاكيزه‌، باغچه‌هاي ‌شكوفا‌، بوته‌ها و گل هاي‌ نادر دست‌ چين‌ و همچنين‌ انواع‌ و اقسام‌ آبگيرها و فواره ‌ها آراسته‌ شده ‌است ‌حكم‌ بهشت‌ روي‌ زمين‌ را دارد و قلم‌ از وصف‌ آنها عاجز مي‌ماند»( كمپفر، ا،1360، ص‌ 196). بنابراين‌ مي‌توان‌ نتيجه‌ گرفت‌ كه‌ عملكردي‌ كه‌ از دو محور اصلي‌ شهر (چهارباغ‌ وزاينده‌رود) و اتصال‌ آن‌دو با يكديگر پديد مي‌آيد، عملكردي تفريحي‌، عمومي‌، خصوصي‌ و سلطنتي‌ است‌.

 

از مطالب فوق چنين مي توان استنتاج کرد که دولت صفوي در ايجاد شهر جديد با تکيه بر اصولی که اکنون ما آنها را به عنوان اصول طراحی پايدار به کار مي بريم، ابتدا با شناسايي كامل مكان(سايت) شامل خصوصيات شهر قديم و عوامل بالقوه سايت که مهمترين آنها زاينده رود مي باشد ، بدون ايجاد خرابي و آسيب ، با حل کردن شهر جديد در محيط‌ پيرامون‌ ‌، آنرا در توافق‌ كامل‌باطبيعت‌قرارمي‌دهد و با ايجاد حياط هاي داخلي و ميدان ها و باغ ها علاوه بر تبديل شهر اصفهان به باغ شهر باعث نفوذ طبيعت به داخل شهر گرديده است ؛تا آنجا که تاورنيه در سفرنامه خود اصفهان را چنين توصيف کرده است : «محيط‌ شهر اصفهان‌ به‌ انضمام‌ محلات‌ خارج‌ از شهر، از پاريس‌ كوچكتر نيست‌. اما جمعيتش‌ ده‌ برابر كمتر است‌ و نبايد تعجب‌ كرد كه‌ شهر به‌ اين‌ بزرگي‌ اين‌ قدر كم‌ جمعيت‌ دارد.براي‌ اينكه‌ هرخانواده‌ يك‌ خانة‌ جداگانه‌ و هر خانه‌ يك‌ باغ‌ مخصوص‌ دارد بنابراين‌ فضاي‌خالي‌ از سكنه‌ بسيار است‌. از هرسمت‌ كه‌ به‌ طرف‌ اصفهان‌ بروند اول‌ مناره‌هاي‌ مساجد و بعد درختان‌ خانه‌ها نمودار مي‌شوند، به‌ طوري‌ كه‌ از دور اصفهان‌ به‌ جنگل‌ بيشتر شباهت‌ دارد تا به‌يك‌ شهر». ( تاورنيه‌، 1363، ص‌ 64).

شناسايي سايت و نفوذ طبيعت به داخل بصورت دو مفهوم ارتباط با طبيعت و مفهوم مکان در اصول طراحي پايدار مطرح گرديده است و دولت صفوي با رعايت اين اصول به طراحي پايدار در شهرسازي اصفهان دست يافت که همچنان آثار آن باقي است.

 

دولت صفوي با وقوف به اين اصل که جهت پايداري هر باغ يا فضاي سبزي مي بايست در مرحله اول تأمين آب آن پايدار باشد، با تکيه بر اصل مفهوم مکان و شناسايي سايت، با کمک گرفتن از آب زاينده رود و شيب زمين و ايجاد نهرهايي منشعب از زاينده رود که کل شهر را پوشش مي داده و مادي نام داشته است، مشکل تأمين آب را حل کرده اند که در بخش بعدي به تشريح آن خواهيم پرداخت

 

مادي‌ها در دوران‌ صفويه‌

در زمان‌ صفويه‌ بر اثر رشد جمعيت‌ و توسعه‌ شهر و نياز بيش‌ از پيش‌ به‌ آب‌، براي‌ تقسيم‌آب‌ زاينده‌رود از وجود دانشمند معروف‌ شيخ‌ بهايي‌ استفاده‌ نمودند. طومار شيخ‌ بهايي‌ درسال‌ 923 هجري‌ قمري‌ در زمان‌ شاه‌ طهماسب‌ صفوي‌ تنظيم‌ و مورد استفاده‌ قرار گرفت‌.

«تقسيم‌ آب‌ زاينده‌رود كه‌ به‌ نام‌ طومار منسوب‌ به‌ شيخ‌بهايي‌ معروف‌ است‌ و يگانه ‌تقسيم‌ نامه‌ كامل‌ برجاي‌مانده‌ از زمان هاي‌ دور در مورد بهره‌گيري‌ از آب‌ اين‌ رودخانه‌ محسوب‌مي‌شود، شامل‌ يك‌ صفحه‌ (حكم‌ شاه‌ و روش‌ محاسبه‌ و مديريت‌ آن‌)، دو صفحه‌ قواعدكلي ‌اجرايي‌، و 24 صفحه‌ ريزحقابه‌هاي‌ بلوكات‌ وروستاهاي‌ مختلف‌ حوزه‌آبخور رودخانه‌ وجمعاً 27 صفحه‌ است»‌( حسيني‌ابري،ح،1379،ص5‌). بر اساس‌ اين‌ تقسيم ‌نامه‌، آب‌ رودخانه‌ طي‌ چهارمرحله‌ تقسيم‌ به‌ آخرين‌ سطوح‌ اراضي ‌آبخور آن‌ مي‌رسد.

مهمترين اثر مادي ها در ايجاد فضاي سبز پايدار را در خيابان چهارباغ و شکل گيري باغ هاي صفوي در کنار آن مي توان مشاهده کرد که در بخش بعدي به شرح آن خواهيم پرداخت.

 

02.jpg

چهارباغ و باغات آن در دوران صفوی و تخريب آنها در دوران معاصر

اين ‌خيابان‌ كه‌ به ‌شكل‌ بلواري‌ از مقابل‌ عمارت‌ جهان ‌نما شروع‌ مي‌شده ‌و با گذر از سي‌ وسه‌ پل‌ به‌ باغ‌ هزارجريب‌ مي‌رسيده است. در وسط‌ خيابان‌ چهارباغ‌ يك‌ نهر، تمامي‌ طول‌ آنرا طي‌ مي‌كرده كه‌ در فواصل‌ معين‌ داراي‌ حوض هايي‌ با فواره ‌هاي‌ مرمرين‌ بوده و با توجه‌ به‌ شيب‌ خيابان ‌چهارباغ‌ آبريزهاي‌ كوچكي‌ نيز در اين ‌نهر وجود داشته است ‌كه ‌به ‌زيبايي ‌خيابان‌ مي‌افزوده است.

«باغ هاي‌ خيابان‌ چهارباغ‌ داراي‌ ديوارهاي‌ صاف‌ و منظمي‌ بوده‌ است‌ كه‌ مورد توجه‌ پيترو دلاواله‌ قرار گرفته‌ و دوبار در سفرنامة‌ خود بدان‌ اشاره‌ مي‌كند.

ديوارها به‌ صورت‌ مشبك‌ بوده‌ است‌ و عابرين‌ مي‌توانسته‌اند فضاي‌ مشجر و با طراوت ‌و پرگل‌ باغ ها، حوض ها، فواره ‌ها، آبشارها و كوشك ‌مركزي‌ آنها را‌ به‌شكلي‌ مبهم‌، برانگيزاننده‌ ودعوت‌ كننده‌ به‌ بيرون‌ ببيند.»(انصاري،م، 1380، ،صص207و209).

 

«تاريخ‌ عالم‌ آراي‌ عباسي‌ در طرح‌ اولية‌ چهارباغ‌ از جوي‌ آب‌ در دو طرف‌ خيابان‌ نام‌برده‌ است‌ و اشاره‌اي‌ به‌ نهر وسط‌ خيابان‌ نكرده‌ است‌. البته‌ اين‌ خبر ناقض‌ وجود نهر در وسط‌ خيابان‌ نيز نيست‌.

در سفرنامة‌ تاورينه‌ (شش‌سفر: 1038-1105 هـ.ق‌) از نهر بزرگي‌ كه‌ از كوشك ‌جهان‌نما شروع‌ شده‌ و در تمام‌ طول‌ خيابان‌ تا پل‌ امتداد يافته‌ نام‌ برده‌ است‌. وجود نهر وسط ‌چهارباغ‌ كه‌ از سنگ‌ تراش‌ ساخته‌ شده‌ است‌ در اكثر سفرنامه‌ها و تواريخ‌ آمده‌ و تصاوير وعكس‌ هاي‌ موجود نيز آن‌ را اثبات‌مي‌كنند» ( انصاري،م، 1380،ص197).

 

اما متأسفانه‌ از شكوه‌ و زيبايي‌ اين‌ خيابان‌ در حال‌ حاضر جز نام‌ و سايه‌ چيزي‌ باقي ‌نمانده‌ است‌. زيرا اين‌ خيابان‌ از سال‌ 1311 هجري‌ قمري‌ در زمان‌ ظل‌ السلطان‌ كه‌ از طرف ‌ناصرالدين‌ شاه‌ قاجار حاكم‌ اصفهان‌ بوده شروع‌ به‌ تغيير شكل‌ داده است. ظل‌ السلطان‌ به‌ علت‌ كسري ‌بودجه‌ و سودجويي‌، باغ هاي‌ اطراف خيابان‌ چهارباغ‌ و حتي‌ فواره ‌هاي‌ مرمرين‌ داخل‌ آب‌ نماها را فروخت‌ و بسياري‌ از فضا هارا تخريب‌ كرد و درختان‌ چنار را قطع‌ كرد.

اما تخريب هاي‌ اصلي‌ اين‌ خيابان‌ و تغيير ساختار كلي‌ اين‌ خيابان‌ در زمان‌ شاهنده‌ شهردار اصفهان‌ در زمان‌ رضا شاه‌ رخ‌ داد. در اين‌ زمان‌ بسياري‌ از كوشك ‌ها، سردرهاي‌ اطراف‌ خيابان‌ چهارباغ‌ و درون‌ باغ ‌هاي ‌مختلف‌ كه‌ به‌ مخروبه‌ تبديل‌ شده‌ بود فروخته‌ شدند و سردرها و ديوارهاي‌ اطراف‌ خيابان ‌همگي‌ تخريب‌ شد و به‌ جاي‌ آنها ‌ مغازه ‌ها و آپارتمان ‌های متعددی ساخته‌ شد. همچنين‌ يكي‌ ديگر ازتخريب هاي‌ بزرگ‌ اين‌ زمان‌، از بين‌ بردن‌ تمام‌ حوض ها و آب ‌نما ها و بالاآوردن‌ كف‌ خيابان ‌چهارباغ‌ و مدفون‌ كردن‌ خيابان‌ اصلي‌ چهارباغ‌ در زير خروارها خاك‌ بود.

از مطالب بالا چنين بر مي آيد که در دوران معاصر با از بين بردن نهر مياني و دو نهر کناری و قطع نهر جوب شاه و فدن از محل ورود به چهارباغ و همچنين بالا آوردن سطح خيابان، پايداری در استفاده از آب جهت باغات و درختان چهارباغ از بين رفته است و لذا خود بخود اين باغ ها نابود شده اند و از آن درختان چنار تنومند جز چند نمونه نادر اثری باقی نمانده است.

اين روند تخريب براي ساير مناطق اصفهان نيز ادامه يافت و نقش مادي ها به عنوان انتقال دهندگان اصلي آب زاينده رود به باغ شهر اصفهان فراموش گرديد و با خشک شدن يا کم آب شدن مادي ها فضاي سبز پايدار حاشيه آنها نيز نابود گرديد.

 

03.jpg

نتيجه گيري:

دريدا در يکي از نوشته هاي خود يادآور شده که هر متن، خود مقدمه اي است براي قرابت متن هاي بي شمار. دريدا مي گويد که استقلال متن ادعايي است واهي، زيرا که فضاي هر متن تداعي کننده متون پيشين و درآمدي به سوي متون ديگر است. شهر اصفهان نيز متني مستقل نمي باشد، متني است که در طول هزاران سال و توسط دولت ها و حکومت هاي متعدد شکل گرفته است. صفويه شهر سلجوقي را در کنار رودخانه زاينده رود به ارث بردند و بر آن شدند تا اين شهر را به پايتختي در خور دولت صفوي تبديل کنند لذا شهر جديدي در کنار شهر سلجوقي ايجاد کردند و آنرا از طريق بازار به شهر قديم سلجوقي وصل نموده و ميدان نقش جهان و مسجد جامع عباسي را با عظمت تر از ميدان عتيق سلجوقي و مسجد جامع عتيق در شهر جديد احداث کردند و با نفوذ رودخانه به داخل شهر و احداث باغ هاي متعدد اصفهان را به باغ شهر تبديل کردند . اين اعمال باعث شد که شهر جديد صفوي در عين حاليکه تداعي کننده متون پيشين است به درآمدي براي متون آينده تبديل گردد و شهر کنوني مطابق با همان الگوي صفوي با فرض محور چهارباغ به عنوان محور مصنوع و محور زاينده رود به عنوان محور طبيعي که شاخه هاي آن در شهر جاريست توسعه يابد.

ليکن همان گونه که والتر بنيامين در مقاله مشهور خود با عنوان«اثر هنري در عصر بازتوليد مکانيکي» اشاره دارد که شيوه هاي مدرن توليد و بازتوليد فن آورانه از آن طريق، ايده هاي مطرح در خصوص ارزش زيبايي شناسانه اثر هنري را از بين برده اند، ساخت و سازهاي جديد که بيشتر تحت تأثير مکالمه با معماري غربي شکل گرفته اند باعث تغيير در متن و ضعيف شدن قدرت تداعي آن از متون گذشته گرديده است .

 

منابع:

1- ابن‌ حوقل‌،1366، سفرنامه ابن حوقل،مترجم: جعفر شعار، تهران، انتشارات اميرکبير

2- انصاري،مجتبي، 1380، ارزشهاي باغ ايراني(صفوي-اصفهان)، رساله دکتري،رشته معماري، دانشگاه تهران،دانشکده هنرهاي زيبا

3- تاورنيه‌، سفرنامه تاورنيه 1363،ابوتراب نوري،تهران،کتابخانه سنايي

4- حسيني‌ابري،حسين،1379، مديريت سنتي آب زاينده رود، بحثي در دانش بومي ايران،اصفهان،دانشگاه اصفهان- مرکز اطلاع رساني

5- كمپفر، انگلبرت،1360، سفرنامه کمپفر،مترجم:کيکاووس جهانداري، تهران، انتشارات خوارزمي‌

6- صابر ، حميد، 1382، پل در گذر زمان، دانشگاه آزاد اسلامي –واحد خوراسگان،دانشکده هنرو معماري

 

مهدي حقيقت بين/ دانشجوي دکتري پژوهش هنر دانشگاه تربيت مدرس / نشریه اینترنتی معماری منظر

  • Like 9
لینک به دیدگاه
  • 1 ماه بعد...

بام های سبز

 

توسعه شهرها باعث از بین رفتن محیط های طبیعی و زمین های زراعی شده است. بنابراین ایجاد و توسعه فضای سبز نقش مهمی در زندگی تمام موجودات از جمله انسان دارد و در واقع جایگزینی برای محیط طبیعی از بین رفته در هنگام ساخت و ساز است. بسیاری از فناوری ها و فعالیت های جدید به منظور کاهش تأثیر انسان بر روی زمین به وجود آمده اند. از جمله: منابع انرژی جایگزین، استفاده موثرتر از منابع طبیعی، کشاورزی بدون استفاده از مواد صنعتی و سبز پوش کردن پشت بام ها. بام های سبز بخشی از تلاش ها برای پایدارتر ساختن شهرها و یکی از راه حل های مدرن برای مشکلات شهری می باشد.

در این مقاله مزایای بام های سبز و تأثیر آنها بر اقتصاد جامعه و ساختشان توضیح داده شده است و نیز تجربیات استفاده از آنها در آمریکای شمالی و اروپا بیان شده است.

 

دانلود مقاله

  • Like 10
لینک به دیدگاه
  • 1 ماه بعد...

پارک تفریحی کیدزانیا

 

روند فزاینده پدیده شهرنشینی و در پی آن ساخت آپارتمان های متعدد مشکلات عدیده ای برای کودکان و نوجوانان شهری به همراه داشته است. کودکان شهرنشین به دلیل زندگی محدود در آپارتمان ها، جلوگیری از مزاحمت برای همسایگان و عدم امنیت در خیابان ها و کوچه ها نه تنها از انجام چنین بازی هایی محرومند بلکه مجال نفس کشیدن، با صدای بلند آواز خواندن و ... را هم ندارند.

متأسفانه آنچه زندگی شهری با خود به ارمغان آورده محدودیت های غیر طبیعی است. محدودیت هایی که منجر به جلوگیری از حرکات فعالانه و طبیعی می شود. زندگی شهری به تبع ویژگی های خاصی که ما لحظه به لحظه با آن روبرو هستیم ناگزیر از استحکام و تثبیت چنین محدودیت هایی است. نتیجه این است که فرزندان ما امکان به کار انداختن استعدادهای بالقوه گوناگون خود را ندارن. در برخی از کشورها برای مقابله با این مشکل، رویکرد جدیدی ارائه شده و از آن احداث پارک های تفریحی مخصوص کودکان است که در واقع نمونه کوچکی از یک شهر واقعی اند.

 

دانلود مقاله

  • Like 6
لینک به دیدگاه

باغ های شهری

 

باغ های شهری موجب بهبود و تقویت روحیه افراد، توسعه و حاصلخیزی، ایجاد اشتغال و ارتقاء بهداشت جامعه می شود. وجود این باغ ها باعث می شود تا افراد شهرنشین از محصولات تازه و سالم استفاده نموده و به اندازه کافی از آن بهره مند شوند. باغ های شهری با آب و هوای تازه و خنک، پناهگاه خوشایند و مکان آرامی به دور از شلوغی و هیاهوی شهر جهت تجدید روحیه اهالی منطقه هستند. این باغ ها حتی ارزش املاک منطقه را نیز افزایش می دهند.

مشخصه بارز باغ های مذکور، امکان گفتگوهای اجتماعی در آن است. افرادی که در این اماکن باغبانی می کنند، تنها به زیر و رو کردن خاک، پاشیدن دانه و جمع آوری محصول اشتغال ندارند. کافی است درون یکی از این باغ ها قدم بزنید، آنگاه مردم را در حال مراوده و ارتباط با یکدیگر خواهید یافت. آنها در مورد دانه ها و بذرها، ابزار و ادوات باغبانی و نکات آموزنده پیرامون باغداری بحث و تبادل نظر می کنند و دانش، مهارت و تجربه هایشان را در اختیار یکدیگر می گذارند. این گونه باغ ها مکانی است برای دید و بازدید اهالی محل، جایی که در آن روابط اجتماعی شکل می گیرد و پذیرفته می شود. در صورت تحقق این امر، جامعه، شهر و در نهایت جهان بهبود می یابد.

 

دانلود مقاله

  • Like 3
لینک به دیدگاه

کوچه های سبز

 

کوچه ها ذاتاً مکان هایی کاربردی هستند. این گذرگاه های کوچک که دسترسی شهروندان را به خیابان های بزرگ فراهم می سازند، هیچ گاه در برنامه ریزی شهری به عنوان مکان های فعال، پویا و موثر مورد توجه قرار نگرفته اند. کوچه ها ممکن است از نظر برخی افراد فقط یک راه ارتباطی باشند، اما با برخی تغییرات می توانند کاربری های متعددی داشته باشند. می توان برای کشف امکانات بالقوه این فضاها در مردم انگیزه ایجاد کرد و قابلیت های متعددکوچه ها را به آنها نشان داد.

بر اساس پژوهش های صورت گرفته توسط مرکز تحقیقات دانشگاه کالیفرنیای جنوبی، بیشتر کوچه ها در مناطق مسکونی متراکم و یا جنوب شهرها قرار دارند؛ مناطقی که اکثر ساکنین آن را اقشار کم درآمد تشکیل می دهند. کوچه ها در این محله ها معمولاً شهرت خوبی ندارند و مردم به دید مکان هایی کثیف، جرم خیز و ترسناک به آنها نگاه می کنند. این بدنامی و سوء شهرت باعث شده تا مردم دید خوبی نسبت به کوچه ها نداشته باشند و تنها به هنگام ضرورت از آن استفاده کنند. اما با کمی تغییر و تحول می توان برای بهبود زندگی شهری و تغییر محیط از آنها استفاده نمود: از جمع آوری آب های سطحی گرفته تا ایجاد مکان های عمومی که مردم به جای استفاده از خودروهایشان بتوانند با خیال آسوده در این مکان ها پیاده روی و دوچرخه سواری کنند. همچنین می توان با حذف مناظر ناخوشایند زباله های انباشته شده، مردم را به کوچه ها جذب کرد. جنبش کوچه های سبز، چنین اهدافی را دنبال می کند.

 

دانلود مقاله

  • Like 5
لینک به دیدگاه
  • 1 سال بعد...

فضای سبز عمودی در نمای ابنیه شهری

افزایش جمعیت و مهاجرت روستاییان به شهرهای بزرگ و کمبود مسکن باعث شده که بیشتر باغها و فضاهای سبز و حتی جنگل ها در توسعه های شهری نابود شوند و به جای آنها ساختمان های بلند و خیابان های آسفالته سر بر آوردند و سرانه فضای سبز به طور محسوسی کاهش یابد . در این شرایط کارشناسان فنی می کوشند طبیعت زنده و سرسبز را به گونه ای با فن آوری مدرن پیوند دهند. ایجاد فضای سبز عمودی به معنی بهره گیری از فضای سبز و گل و گیاه در نماهای ابنیه شهری و دیواره بزرگراهها یکی از روش های توسعه فضای سبز و تلفیق آن با محیط زندگی شهری است.

 

منبع: ماهنامه شهرداری ها شماره 23

 

دانلود

 

با تشکر از یکی از دوستان

  • Like 1
لینک به دیدگاه
  • 1 سال بعد...

توسعه پايدار فضاهاي سبز شهري در شهر تهران

 

چكيده

نظر به آنكه تهران يكي از بزرگترين و پرجمعيت ترين شهرهاي جهان م يباشد، مطالعه حاضر به بررسي ويژگيهاي فضاهاي سبز شهري در سطح شهر تهران مي پردازد. وسعت شهر تهران در طول دويست سال از حدود 5 كيلو متر مربع به 750 كيلو متر مربع رسيده، يعني 150 برابر بزرگتر شده است. و جمعيت آن از 15 هزار نفر به بيش از 7 ميليون نفر رسيده، يعني 400 برابر. توسعه فضاي سبز شهري در تهران از روند رو به رشدي برخوردار بوده است، بطوريكه تعداد پاركها در مقياس همسايگي، محلي و منطقه اي افزايش يافته است، ولي نكته قابل توجه توزيع وپراكنش نامناسب فضاهاي سبز عمومي در سطح شهر تهران است، بطوريكه مناطق( 17،14،12،11،10،9،8،7 ) دچارفقر سرانه فضاي سبز(كمتر از 1مترمربع) مي باشند. روند توسعه فضاي سبز تهران از سال 1369 تا 1380 ، حدود11431 هكتار می باشد. تعداد پاركها از 50 عدد با مجموع مساحت 4/408 هكتار در سال 1354 به 915 عدد با مجموع مساحت 6/1298 هکتار در سال 1381 رسيده است. روند توسعه جنگلكاري نيز از سال 1357 تا 1366 نزولیو از آن پس تا پايان سال 1381 صعودي بوده است.

به منظور دستيابي به شهري پايدار، نياز به شناسايي و تقويت شاخصه هاي پايداري در شهرها مي باشيم، از آن جمله،كميت و كيفيت فضاهاي سبز شهري مي باشند. تهديدهاي عمده فضاي سبز شهري در تهران عبارتند از: عدم تدوين طرح جامع فضاي سبز شهري، عدم نظارت برحسن اجراي قوانين و مقررات، آفات و بيماريهاي گياهي، كمرنگ بودن نقش مشاركتهاي مردمي، فقدان آموزش،تصرف و تخريب باغها. راهكارهاي پيشنهادي به منظور حفظ و توسعه فضاي سبز شهري در تهران عبارتند از: تدوين طرح جامع فضاي سبز، ارتقاي نقش مردم، ارتقاي بهره وري اكولوژيكي فضاي سبز و ارتقاي بهر هوري اجتماعي فضاي سبز.

 

نویسندگان: هومن بهمن پور، ناصر محرم نژاد

 

دانلود مقاله

لینک به دیدگاه
×
×
  • اضافه کردن...