mim-shimi 25686 اشتراک گذاری ارسال شده در 8 اسفند، ۱۳۸۸ نانولولههای کربنی، با آسانسور به فضا برویم ، فناوری نانو چیست؟، بازگرداندن بینایی موش کور با استفاده از فناوری نانو، پای مارمولک و نوارچسبهای قوی و ... نانولولههای کربنی آیا تاکنون این نام را شنیدهاید؟ میدانید نانولولههای کربنی چه موادی هستند؟ چه خواصی دارند؟ به چه روشهایی تولید میشوند؟ چه کاربردهایی دارند؟ با مطالعه آنچه دوستانتان «ثمره شجاعی» و «وحیده رحیمی» از تهران درباره نانولولههای کربنی نوشتهاند، میتوانيد پاسخ اين سوالها را بيابيد. كشف نانولولههای کربنی یكی از اتفاقات مهم حوزه فناورینانو است. نانولولههای کربنی اولین بار توسط «سومیو ایجیما» در سال 1991 و بهصورت کاملاً اتفاقی کشف شدند. ایجیما در حال مطالعه سطوح الکترودهای کربنی با استفاده از روش تخلیه قوس الکتریکی بود که با نانولولههای کربنی مواجه شد. در یک نانولوله کربنی، اتمهای کربن در ساختاری استوانهای شکل، آرایش یافتهاند؛ یعنی اين ماده یک لوله توخالی است که جنس دیوارهاش از اتمهای کربن است. آرایش اتمهای کربن در دیواره این ساختار استوانهای، دقیقاً مشابه آرایش کربن در صفحات گرافن است. در گرافن، ششضلعیهای منظم کربنی در کنار یکدیگر قرار میگيرند و يک صفحه را تشکيل میدهند. انبوهی از این صفحههای کربنی از طریق پیوندهای ضعیف واندروالس به هم پیوند میخورند و گرافیت را تشکیل بهوجود میآورند. در نانولولههای کربنی صفحات گرافن لوله میشوند و استوانههایی با قطر چند نانومتر تولید میکنند. نانولولههای کربنی دو نوع هستند: نانولولههای تكدیواره و چنددیواره. نانولوله تكدیواره از یک دیواره استوانهای گرافنی به قطر 1 تا 2 نانومتر تشکیل شده است. حالا اگر اين نانولولههای تک ديواره را با فاصله 3-4 نانومتر، درون هم قرار دهيم و قطر استوانههای خارجی را بزرگتر کنيم، يک نانولوله چنددیواره تشکيل میشود. قطر خارجی نانولولههای چنددیواره 2 تا 25 نانومتر و قطر داخلی آن در حدود 1 تا 8 نانومتر است. طول متوسط نانولولهها میتواند تا چندین میكرون باشد. روشهای تولید نانولولههای کربنی دانشمندان برای تولید نانولولههای کربنی از روشهای مختلفی چون قوس الكتریكی، رسوبگذاری بخار شیمیایی و تبخیر لیزری استفاده میکنند. با استفاده از این روشها، امروزه تولید این مواد در برخی از کشورها به حد نيمهصنعتی رسیدهاست. پژوهشگاه صنعت نفت ايران میتواند با روش رسوبگذاری بخار شیمیایی، روزانه چند کیلوگرم نانولوله کربنی توليد کند. مشخصات نانولولههای کربنی ساختار توخالی نانولولههای کربنی، باعث شده که اين مواد بسيار سبک باشند؛ به طوریکه چگالی نانولولههای چنددیواره 8/1 و نانولولههای تكدیواره 8/0 گرم بر سانتیمتر مکعب است. نانولولههای کربنی بسيار مستحکم هستند، سطح ویژه بالايی دارند و خصوصیات الكتریكی و الكترونیكی آنها منحصربهفرد است. نانولولهها 100 برابر از فولاد محكمترند، در حالی كه وزنشان یكششم وزن فولاد است. اين مواد مقاومت خوبی در برابر مواد شیمیایی دارند و از پایداری گرمایی بالایی برخوردارند. از آنجايی که الکترونها میتوانند در در راستای محور نانولولههای کربنی (محور استوانه) متقل شوند، اين مواد در راستای محور خود رسانا هستند؛ هم رسانای الکتريسيته و هم رسانای گرما. نانولولههای کربنی از لحاظ شيميايی فعال هستند، بنابراين میتوانند كاتالیزورهای خوبی باشند. آنها خاصیت مویینگی بالایی دارند و میتوانند گازها و مایعات را در خود جای دهند. داشتن خواص متنوع و منحصربهفرد سبب شده نانولولههای کربنی كاربردهای بیشماری داشته باشند. با آسانسور به فضا برویم آیا غیر از سفینههای فضاپیما، راه دیگری برای رفتن به فضا وجود دارد؟ آسانسور چطور است!؟ دانشمندان مدتهاست كه به ساخت آسانسورهایی میاندیشند که از یک طرف به ماه و از طرف دیگر به زمین منتهی شوند. با استفاده از این آسانسورها میتوان تنها با فشار دادن یک دکمه، به ماه سفر کرد و یا هر وسيله و شيئی را به آنجا فرستاد! دانشمندان میگويند این آسانسورها وزن زیادی خواهند داشت و برای جابهجایی آنها نیازمند یک کابل بسیار بسیار قوی هستیم؛ کابلی که بتواند این دستگاه را تا هزاران کيلومتر بالاتر از سطح زمين حمل کند. دانشمندان برای حل این مشکل در فكر استفاده از نانولولههای کربنی هستند؛ نسبت طول به عرض بالا (بيش از 1000 برابر) و استحکام فراوان (100 بار محکمتر از فولاد) باعث شده که اين مواد گزینهی مناسبی برای این منظور باشند. بنابراین، يکی از گامهای مهم در ساخت آسانسورهای فضایی، تولید کابلهایی از جنس نانولولههای کربنی است که طول زیادی داشته باشد و بتواند در فاصله میان ماه و کره زمین قرار گیرد. فكر میكنید چنین چیزی ممكن است؟ اگر ساخت آسانسورهای فضایی به واقعیت بپیوندد، روزی خواهد رسید که سفرهای فضایی، تبدیل به سفری معمولی میشود و شايد هر کس بتواند به فضا سفر کند. فناوری نانو چیست؟ «جهان مادی ما از اتم ساخته شده است» این ادعایی بود که دموکراتوس- فیلسوف یونانی- 2400 سال پیش آن را بر زبان آورد. 200 سال بعد لوکریتوس رومی، فرضیه او را بدین گونه بیان کرد:« جهان از فضاهای بی نهایت و تعداد نامتناهی از ذرات ریز تجزیهناپذیر یعنی همان اتمها ساخته شده است. تنوع اتمها تنها در شکل و اندازه و جرم آنهاست.» علیرغم ارزشی که این اطلاعات داشت، ولی در آن زمان چیزی جز فرضیه محض نبودند. با گسترش دانش بشر، ایده درخشان دموکراتوس بسیار تغییر کرد. او اطلاعات بسيار زيادی در مورد اتمها و مولکولها کسب کرد اما تا پيش از دهه 1980 هيچگاه نتوانست آنها را مشاهده کند. در اين دهه بشر میکروسکوپ جدیدی ساخت که به کمک آن توانست وارد دنيای اتمها و مولکولها شود؛ این توانمندی او را مصممتر نمود تا دانش خود را در ارتباط با اتمها و مولکولها- واحدهای تشکیلدهنده مواد- افزایش دهد و به بررسی ساختار و چیدمان اتمی مواد بپردازد و این داستان مقدمهای شد برای شکلگيری و توسعه فناوری نانو. در چند دهه اخیر، مطالعات بسیاری پیرامون پدیدهها و تغییر خواص مواد در مقیاس نانو صورت گرفته است. نتيجه اين مطالعات در محدوده دانش نانو (يا علوم نانو) قرار میگيرد. آنچه که "دانستههای" ما از پديدههای نانومقياس را تبديل به "محصول" میکند و به زندگی روزمره ما وارد میکند، فناورینانو است. به عنوان مثال دانش نانو به ما میگويد که نانوذرات طلا در اندازههای مختلف به رنگهای مختلف دیده شوند و چرايی اين موضوع را برای ما شرح میدهد. او برای ما توضيح میدهد که چگونه وجود یک لایه نانومتری بر سطح برگ نیلوفر آبی این امکان را فراهم میآورد که آب به سرعت و سهولت از سطح آن لیز بخورد. دانشنانو میداند چرا ذرات آلومینیوم در مقیاس نانو دارای خاصیت انفجاری زیادی هستند و ... ؛ فناورینانو از رنگارنگی نانوذرات طلا برای تشخيص سرطان استفاده میکند، با استفاده از لایههای نانومتری لباسهای خودتمییزشونده میسازد و از نانوذرات آلومینیوم برای سوخت راکت موشک استفاده میکند. تبدیل دانستههای علمی به محصولات جدید و پیشرفته، مهمترین هدف فناورینانو است. بازگرداندن بینایی موش کور با استفاده از فناوری نانو آیا تا به حال به زخمهای روی بدن خود توجه کردهاید؟ وقتی قسمتی از بدن زخم میشود، رشتههای عصبی موجود در بدن، از هم فاصله گرفته و در محل زخم حالت دَلَمه ایجاد میکنند. دلمه روى زخم یکى از عواملى است که مانع از اتصال دوباره دو رشتههاى عصبى قطعشده مىشود. محققان هنگکنگى و آمریکایى بهمنظور برطرف نمودن این مشکل، به فکر استفاده از امکاناتى افتادند که فناورىنانو در علوم زیستى و مقیاس مولکولى ارائه مىدهد. این گروه، با قطع اعصاب بینایى یک همستر (نوعى موش صحرایى) ابتدا موش را کور کردند و سپس با تزریق محلولى حاوى نانوذرات به رشتههاى قطعشده اعصاب بینایى، امکان رشد دوباره اين اعصاب را فراهم کردند. آنها موفق شدند که با اين روش بینایى جانور را بازگردانند. محلول تزریقی، حاوى پپتیدهاى مصنوعى بود و اندازه هر یک از آنها به گونهاى تنظیم شده بود که از پنج نانومتر تجاوز نکند. پپتیدها با رسیدن به بخشهاى جراحتدیده، بهصورت خودجوش یک ساختار داربستمانند و ضربدرى از رشتههاى نانومترى ایجاد مىکنند تا از این طریق، بین بخشهاى قطعشده پلى بوجود آورند. دانشمندان مشاهده کردند که رشتههاى قطعشده اعصاب بینایى، با استفاده از این داربست نانومتری، دوباره شروع به بازسازى و اتصال مجدد میکند و از بروز حالت دلمه بر روى زخم جلوگیرى مینمايد. دانشمندان این کار را بر روی موشهای پیر و جوان انجام دادند و به اين نتيجه رسيدند که پس از تزریق دارو رشتههاى عصبى هم در مغز همسترهاى جوان (که بهصورت عادى در حال رشد و تولید رشتههاى جدید هستند) و هم در مغز همسترهاى بزرگسال (که رشد آنها متوقف شده) فعال میشوند و شروع به تولید رشتههاى جدید میکنند. نتيجه حیرتآور اين پژوهش نشان میدهد که نانومواد مىتوانند مستقیماً خود رشتههاى عصبى را فعال کنند و آنها را وادار به رشد کنند. علاوه بر این در این آزمایش مشاهده شده که پپتیدهای موجود در بدن، بهوسیله اجزاى بدن همستر به مواد بىخطرى تجزیه شده و سه تا چهار هفته پس از تزریق از طریق ادرار جانور از بدن او خارج مىشوند. محققان امیدوارند در مرحله بعدى بتوانند این شیوه را بر روى انسان نیز آزمايش کنند. هدف نهایى این روش آن است که بتوان از آن براى اتصال رشتههاى عصبى قطعشده بر اثر سکته مغزى یا جراحتهاى وارده به سر استفاده شود. پای مارمولک و نوارچسبهای قوی حتماً بارها حرکت وارونه مارمولک بر روی سقف را دیدهاید. به نظر شما اندامهای حرکتی این جانور چگونه طراحی شدهاند که بهراحتی میتوانند به سطوح مختلف بچسبند؟ دست و پاهای مارمولک از هزاران موی نازک نانومتری پوشیده شدهاند که بهطور نامنظمی بر روی سطح آن قرار گرفتهاند. فاصله اندک این موها با سطح، سبب میگردد که نیروی جاذبه قویای میان آنها برقرار گردد. میزان این نیرو به حدی است که حیوان میتواند بهآسانی روی سقف حرکت کند. دانشمندان با الهام از پای مارمولک، چسبهای بسیار قدرتمندی ساختهاند که این چسبها تحمل وزنی برابر 100کیلوگرم را دارند. این چسبها از لحاظ ظاهری مشابه نوارچسبهای معمولی هستند. همانطور که ما برای چسباندن عکسهای کاغذی بر روی دیوار میتوانیم از چسبهای نواری استفاده کنیم، با استفاده از این چسبهای جديد میتوان چسبهايی توليد کرد که میتوانند LCDهای بزرگ به دیوار متصل كنند، بدون آنكه هیچ اثری بر روی دیوار باقی بگذارند. برای ساخت این نوارچسبها، دانشمندان از صفحات حاوی نانولولههای کربنی استفاده کردهاند که با اتصال رشتههای مجعد کربن به سطح آنها، سطوح چسبندهای ایجاد میشود. عملکرد این سطح کاملاً شبیه عملکرد پرزهای ظریفی است که بر روی پای مارمولک وجود دارد. وقتی این رشتههای مجعد را به سطحی بچسبانیم، نانولولهها با سطح همردیف شده و اتصال بسیار محکمی را ایجاد میکنند. نیرویی که حتی 10 بار قویتر از نیروی جاذبه پای مارمولک است. شاید بعدها بتوانیم با استفاده از این چسبها در اتصالات الکتریکی بینیاز از جوشکاری شویم. منبع: کام پلی نیک 1 لینک به دیدگاه
Zeshto 514 اشتراک گذاری ارسال شده در 27 اسفند، ۱۳۸۸ نانولولههای کربنی، روشهای توليد و کاربرد آن برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید. ورود یا ثبت نام برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید. ورود یا ثبت نام 2 لینک به دیدگاه
Zeshto 514 اشتراک گذاری ارسال شده در 27 اسفند، ۱۳۸۸ روشهاي رشد نانولوله هاي كربني برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید. ورود یا ثبت نام 2 لینک به دیدگاه
Zeshto 514 اشتراک گذاری ارسال شده در 9 خرداد، ۱۳۸۹ [TABLE=width: 100%, align: center] [TR] [TD=colspan: 2]كربن يكي از عناصر شگفتانگيز طبيعت است و كاربردهاي متعدد آن در زندگي بشر، به خوبي اين نکته را تاييد مي کند. به عنوان مثال فولاد ـ كه يكي از مهمترين آلياژهاي مهندسي است ـ از انحلال حدود دو درصد کربن در آهن به حاصل مي شود؛ با تغيير درصد كربن (بهميزان تنها چندصدم درصد) مي توان انواع فولاد را به دست آورد. «شيمي آلي» نيز علمي است که به بررسي ترکيبات حاوي «كربن» و «هيدروژن» مي پردازد و مهندسي پليمر هم تنها براساس عنصر كربن پايهگذاري شده است. كربن، به چهار صورت مختلف در طبيعت يافت ميشود که همه اين چهار فرم جامد هستند و در ساختار آنها اتمهاي كربن به صورت كاملاً منظم در كنار يکديگر قرار گرفتهاند. اين ساختارها عبارتند از: 1- گرافيت 2- الماس 3- نانولولهها 4- باكيبالها (مانند C60 در شکل زير ) گرافيت: گرافيت يكي از مهمترين ساختارهاي كربن در طبيعت است و از قرارگرفتن شش اتم كربن در کنار يکديگر به وجود آمده است. اين اتم هاي كربن به گونه اي با يکديگر ترکيب شده اند كه يك شش ضلعي منتظم را پديد مي آورند و از مجموع آنها، صفحه اي به دست مي آيدكه به عنوان يک « لاية گرافيت» در نظر گرفته ميشود. برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید. ورود یا ثبت نام اتمهاي كربن با پيوندهاي كووالانسي ـ كه پيوندي قوي و محکم است ـ به يکديگر متصل شدهاند. لازم به ذكر است كه اتم هاي كربن به کار رفته در يک لاية گرافيت نميتوانند با كربني خارج از اين لايه پيوند كووالانسي بدهند. بنابراين يک لاية گرافيت از طريق پيوندهاي واندروالس ـ كه پيوندهايي ضعيف هستندـ به لاية زيرين متصل مي شود. اين مساله باعث ميشود كه صفحههاي گرافيت بهراحتي روي يکديگر بلغزند. به همين دليل از اين ترکيب در «روغنكاري» و «روانكاري» استفاده ميشود. علت نرمي سطوحي که با مداد روي آنها نوشته شده است نيز همين نکته مي باشد. برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید. ورود یا ثبت نام نانولولهها يك لايه گرافيت را در نظر بگيريد. اتمهايي را كه در يك رديف قرار گرفتهاند با ( n,m ) ـ كه نشاندهندة مختصات يك نقطه در صفحه است ـ مكانيابي ميكنيم. به طوري كه مختصات n، مربوط به ستون اتمها و مختصات m مربوط به رديف اتمها باشد. همانطور كه ميدانيم براي تهيه يک لوله از يک صفحه، کافي است يك نقطه از صفحه را روي نقطه ي ديگر قرار دهيم. يك نانولوله مانند صفحة گرافيتي است که به شکل لوله درآمده باشد. بسته به اينکه چگونه دو سر صفحه گرافيتي به يکديگر متصل شده باشند، انواع مختلفي از نانولوله ها را خواهيم داشت. [/TD] [/TR] [TR] [TD] برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید. ورود یا ثبت نام [/TD] [TD] برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید. ورود یا ثبت نام [/TD] [/TR] [TR] [TD=colspan: 2] 1. نوع زيگزاگ براي ساختن نوع زيگزاگ نانولوله، مطابق شکل اتمها را در راستاي افقي (ستون به ستون) شمرده {(0و1) ، (0و2) و ... }، اتم انتهايي(0و5) را با خم کردن صفحه، بر روي اتم ابتدايي (0و0) انطباق مي دهيم. براي اطمينان از درستي روش ساخت بايد دقت کنيم که در آخر کار، در راستاي افقي يک خط شکسته زيگزاگ به دور نانولوله ببينيم. 2. نوع صندلي در صورتي كه اتم ابتدايي و اتمي که در وضعيت 45 درجه نسبت به آن قرار دارد، روي هم قرار بگيرند، نانولوله نوع صندلي به دست مي آيد. در اين حالت ميتوانيم بين اين دو اتم يك خط مستقيم رسم كنيم كه معادلة آن «m=n» است. يعني شمارة ستون و رديف هر يک از آنها با يکديگر برابر است. در اين حالت با يک بار گردش به دور نانولوله تعدادي صندلي پشت سر هم خواهيم ديد. برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید. ورود یا ثبت نام 3. نوع نامتقارن در اين حالت نيز مشابه روش صندلي عمل ميکنيم، با اين تفاوت که در مختصات اتم انتهايي، m≠n خواهد بود. اگر يک بار افقي به دور نانولوله بچرخيم مجموعهاي از صندليها را ميبينيم که نسبت به افق، به صورت مايل قرار گرفتهاند. براي ساختن مدلي از هر کدام از انواع نانولولهها فقط کافي است مطابق شکل کاغذ را خم کرده و نقطه ي انتهايي را بر نقطه ي ابتدايي منطبق نماييد. برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید. ورود یا ثبت نام اين لوله هاا به علت آنکه داراي قطر چند نانومتري مي باشند «نانولوله» نام گرفته اند. يعني ما با اتصال دونقطه ي يك صفحة گرافيتي به هم، لولهاي را به دست آوردهايم كه قطر فضاي خالي داخلي آن چند ميلياردم يك متر است. (اگر طول يك متر را به يك ميليارد قسمت تقسيم كنيم، ضخامتي معادل يك نانومتر به دست ميآيد) خواص نانولولهها هريك از سه نوع نانولوله، به خاطر آرايش اتمي خاصي خود، داراي خواصي ميباشند كه در اينجا به چند ويژگي مشترك بين آنها اشاره ميكنيم: 1. خواص مكانيكي نانولولهها داراي پيوندهاي محكمي در بين اتمهايشان مي باشند وبه همين علت در برابر نيروهاي کششي مقاومت واستحکام زيادي از خود نشان مي دهند. به عنوان مثال نيروي لازم براي شکستن يک نانولوله ي کربني چند برابر نيرويي است که براي شکستن يک قطعه فولاد ـ با ضخامتي معادل يک نانو لوله ـ احتياج داريم. اما جالب است که بدانيم پيوندهاي بين اتمي در نانولولهها علاوه بر ايجاداستحكام بالا، شكلپذيري آسان و حتي پيچش را درآنها ميسر مي سازد! در حالي که فولاد تنها دربرابر نيروهاي كششي داراي مقاومت است و براي پيچش انعطاف پذيري لازم را ندارد. در بررسي كاربرد نانولولهها و به کار گيري خواص آنها ، مي توانيم به استفاده از اين ترکيبات به عنوان «رشته» در مواد مركب،اشاره كنيم؛ به چنين موادي «كامپوزيت» ميگويند. ملموسترين مثال كامپوزيت «کاهگِل» است. كاهگِل مخلوطي از «کاه» و «گِل» است که در آن، كاه به عنوان رشتههايي كه استحكام و انعطافپذيري بهتري نسبت به گل دارد، پراكنده شده است تا مانع از تركخوردن آن شود. گل را اصطلاحا «زمينه» مي ناميم. نانولوله ها نيز چون استحكام و شكلپذيري خوبي دارند، در مواد مركب با زمينههاي فلزي، پليمري و سراميكي استفاده ميشوند. اما مهمترين فاكتوري که كه باعث برگزيدن نانولوله به عنوان رشته در مواد مركب (كامپوزيت) شده است، وزن كم آن است ، در حالي که استحكام آن بالاست. از مهمترين موارد استفادة چنين مواد مركبي ميتوان به موارد زير اشاره كرد: بدنة هواپيما و هليكوپتر، زه راكتهاي تنيس و ... 2. خواص فيزيكي مهمترين خاصيت فيزيكي نانولولهها،«هدايت الكتريكي» آنهاست. هدايت الكتريكي نانولولهها بسته به زاويه و نوع پيوندها، از دستهاي به دستة ديگر كاملاً متفاوت است؛ هر اتم در جايگاه خود در حال ارتعاش است، وقتي كه يك الكترون (يا بار الكتريكي) وارد مجموعه اي از اتم ها ميشود، ارتعاش اتمها بيشتر شده و در اثر برخورد با يکديگر بار الكتريكي وارد شده را انتقال ميدهند. هرچه نظم اتمها بيشتر باشد، هدايت الكتريكي آن دسته از نانولولهها بيشتر خواهد بود. تقسيم بندي ابتداي متن بر اساس نظم اتمهاي کربن در نانولوله و در نتيجه رسانايي آنها انجام شده است؛ براي مثال نانولوله نوع صندلي 1000 بار از مس رساناتر است، در حالي که نوع زيگزاگ و نوع نامتقارن نيمه رسانا هستند. خاصيت نيمه رسانايي نانولوله ها بسته به نوع آنها تغيير مي کند. * خواص فوقالعادة نانولولهها و روشهاي پيچيده توليد آنها باعث شده است که قيمت هرگرم از اين ماده حدود چندصد دلار باشد. [/TD] [/TR] [/TABLE] 2 لینک به دیدگاه
ارسال های توصیه شده