تاریخچه جیب

[Amin 6457]

تاریخچه جیپ

 

 

ايده اصلى ساخت جيپ عمدتاً از ذهن فرماندهان نظامى درجنگ جهانى اول تراوش کرد. جاييکه انسان و اسب در ميادين باتلاقى و گل آلود جنگ از ادامه راه باز مى‌ايستادند و گاهى جان خود را از دست ميدادند. اين نياز به خودرويى چند منظوره که در ابتداى پيدايش و طرحهاى اوليه او را به همين اسم ميشناختند، باعث پيدايش اولين اتومبيل دوديفرانسيل به نام جيپ گرديد.

 

نام جيپ از کلمه General Purpose به معناى چند‌منظوره که به اختصار به (G.P) و در اثر تلفظ زياد به Jeep بدل شد گرفته شده. رئيس هيات مديره ويليز (Willys) آقاى Ward M. Canaday از اوايل سال ١٩٣٩ بدنبال ساخت خودرويى سبک براى اهداف شناسايى-نظامى بود، با آغاز جنگ دوم جهانى در سوم سپتامبر همان سال در اروپا، و پيشبينى درگيرى آمريکا دراين بحران، او پى‌گيرى بيشترى نشان داد. حاصل مذاکرات او و افسران تدارکات ارتش براى ساخت خودرويى که در ميادين جنگ قابل استفاده باشد آن بود که قرار شد کمپانى ويليز نمونه اوليه را جهت بررسى آماده نمايد.

 

در خلال پاييز همان سال شرکت ويليز متوجه شد که کمپانى بنتام (Bantam) که نام پيشينش ( American Austin ) بود نيز در اين داستان دستى دارد، بعدها آقاي Canaday متوجه آنچه طراحان کمپانى بنتام بدنبال ساختنش بودند مدل پيشرفته‌ترى از يک موتور سيکلت جعبه بغل‌دار ( Side Car ) بوده است، خودرويى سبک و سريع با ظرفيت حمل سه نفر، درحاليکه ويليز بدنبال ساخت خودرويى مقاوم و زورمند با اهداف فوق‌العاده بود.

 

طرح اوليه خودرو با مشخصات فنى ويژه در ژوئن ١٩٤٠ از سوى ارتش آمريکا ارائه شد و از بين ١٣٥ شرکت صنعتى که براى کار بر روى اين مدل از آنها دعوت شده بود تنها سه کمپانى پا پيش نهادند، کمپانى بنتام، کمپانى ويليز و کمپانى فورد. مدل اوليه موتور چهار سيلندر جيپ در سال ١٩٤٠ به سفارش کمپانى بنتام توسط شرکت کنتينانتال (Continental) ساخته شد ولى اين کمپانى بنا به دلايلى در ادامه مسير ساخت اين وسيله نقليه از دور رقابت کناره گرفت. مشخصات فنى خودروى جيپ مورد نياز ارتش آمريکا که در ٢٧ ژوئن ١٩٤٠ از سوى کميته فنى تدارکات ارتش در واشنگتن به کمپانى‌هاى سازنده ابلاغ شده بود بيانگر وسيله‌اى دوديفرانسيل به‌شرح زير بود.

 

الف- حداکثر وزن خودرو در حدود ٥٩٠ کيلوگرم (البته به‌زودى مشخص شد که اين رقم غير عملى بوده و ارتش آنرا به ٩٧٠ کيلوگرم افزايش داد)

 

ب- حداقل گشتاور توليدى موتور: ٨٥ پاوند/فيت

 

ج- فاصله محورها: حداکثر ٨٠ اينچ

 

د- عرض محورها: حداکثر ٤٧ اينچ

 

ﻫ- ارتفاع شاسى از سطح زمين: حداقل ٢٥/٦ اينچ

 

و- ظرفيت ترابرى: ٦٠٠ پاوند

 

زمانى که براى ساخت نمونه اوليه اين خودرو به کمپانى‌هاى شرکت کننده در اين مناقصه داده شده بود ٤٩ روز بود، فرصت کمى که کارها را مشکلتر مى‌کرد. بنابراين ويليز اورلند (Willys Overland) درخواست مدت زمان بيشترى را کرد تا بتواند نمونه‌اش را به اتمام برساند، درحالى‌که اميد کمپانى بنتام کمک گرفتن از کمپانيهاى ديگر بود.

 

نمونه اوليه خودرويى که بعدها تبديل به اولين جيپ نظامى دنيا يعنى Willys MB گرديد، توسط مهندسى اهل ديترويت بنام کارل پرابست ( Karl Probst ) طراحى شد. وى که قبلا براى چندين کمپانى خودروسازى کارکرده بود و ورزيدگى و خلاقيتش بر همگان اثبات گرديده بود، توسط رئيس "کميته مشورتى پدافند ملى" آقاى ويليام اس نادزن (William S. Knudsen) (رئيس سابق کمپانى جنرال موتور) معرفى گرديد. پراپست پذيرفت که اين وظيفه ميهن‌پرستانه را بدون دريافت هيچگونه حقوق و دستمزدى به‌انجام برساند. وى از ١٧ جولاى ١٩٤٠ مشغول بکار شد و تنها ظرف دو روز، طرحهاى اوليه خودروى مورد نظر بنتام را آماده کرد، نمونه‌اى که بعدها به خودروى جيپ تبديل گرديد. طرح پيشنهادى بنتام همراه با شمايى از خودروى مورد نظر در ٢٢‌ جولاى ارائه گرديد. طرح پيشنهادى ادعا داشت که وزن مورد نظر ارتش را رعايت کرده، حال آنکه بعدها در عمل در طى ساخت نمونه اوليه معلوم شد که بسيار سنگين‌تر است.

 

اولين نمونه دست‌ساز بنتام در ٢١ سپتامبر ١٩٤٠ تکميل گرديد، در حاليکه توانسته بود زمان ٤٩ روز را رعايت کند. ارتش اين نمونه را تحت آزمايشهاى سخت و طاقت‌فرسا قرار داد، ٣٤٠٠ مايل را طى کرد که تنها ٢٥٠ مايل آن جاده آسفالته بود، و سرانجام آزمايش کنندگان چنين نتيجه‌گيرى کردند: اين خودرو قدرت فراوان خود را اثبات کرد و نشان داد که تمامى نيازهاى ما را برآورده خواهد کرد.

 

سرانجام کمپانى ويليز و فورد نيز نمونه‌هايى را بر مبناى طرحهاى بنتام (که از طرف ارتش به آنها ارائه شده بود) آماده ساختند. کمپانى ويليز در نمونه خود که کوآد Quad ) چهارگوش) نامگذارى شده بود و فورد در نمونه خود بنام پيگمى Pygmy ) کوتوله) هرکدام تغييراتى را به صلاحديد خويش به نمونه اوليه بنتام اضافه کردند. بطور مثال ويليز بخاطر موتورش سنگين‌تر از نمونه بنتام بود که البته اين تغيير بى‌دليل هم نبود، خودروى ويليز که از موتورى ساخت کمپانى ويليز اوورلند بنام گو دويل (Go Devil) بهره ميگرفت تنها خودرويى بود که توانسته بود قدرت مورد نظر ارتش را تامين کند. در حقيقت قدرت توليدى موتور ويليز که ١٠٥ پاوند/فيت گشتاور توليد ميکرد نه تنها بسيار بيشتر از درخواست ارتش بود، بلکه موتور ٨٣ پاوند/فيتى بنتام و موتور ٨٥ پاوند/فيتى فورد را بى‌ارزش جلوه مى‌داد.

 

در نهايت با توجه به وضعيت متزلزل اقتصادى و خط توليد ضعيف بنتام همچنين برترى‌هاى خودروى ويليز، قرارداد ارتش به کمپانى ويليز اوورلند واگذار شد و از آنجائيکه وزارت دفاع آمريکا احتياج داشت که تعداد زيادى از اين خودرو در مدت بسيار کوتاهى توليد شود، کمپانى ويليز اوورلند از دولت درخواست مجوز غير انحصارى کرد، تا بتواند به کمپانيهاى ديگر اجازه توليد خودرو بر اساس مشخصات ويليز را اعطاء نمايد. بر همين اساس، کمپانى ويليز مشخصات کامل خودروى مورد نظر خود را به کمپانى فورد که در توليد سرى و سيستم توليد خطى بسيار پرتوان بود ارائه کرد.

 

در دوران جنگ دوم جهانى ويليز و فورد بيش از ٧٠٠٠٠٠ سفارش دريافت کردند که ٣٣ عدد از اين خودروها را که ويليز ام‌بى (Willys MB) ناميده مى‌شد در کمپانى ويليز ساخته شد. شماره سريال ١٥٠٠ دستگاه جيپهاى اوليه از ١٠٧٢ تا ٢٥٧٢ و با شماره ثبت W-2015919 بود و هنوز هم کلکسيونرها در سراسر جهان بدنبال يافتن هرچه بيشتر از اين مجموعه اوليه ميباشند.

 

 

 

منبع : بیابان ها و کویرهای ایران