شهر بی کبوتر زیبا نیست - نوشتاری از محسن اکبرزاده

[Neutron 60966]

 

شهر بی‌کبوتر زیبا نیست

 

محسن اکبرزاده

 

شهرسازی -

در گوزن های کیمیایی صحنه ای است که سعید پیردوست با التماس به مامور شهربانی ناامیدانه تلاش می‌کند تا جلوی قتل عام کبوترهایش را بگیرد. اما طوقی علی حاتمی یک پیشکش تمام عیار به گوشه ای از فرهنگ ایرانی و خاورمیانه ای است که در آثار شاعران و نویسندگان بسیاری از فردوسی تا اخوان ثالث و چوبک و هدایت جلوه دارد. کبوترباز تیمار می کند، خون دل می خورد، بد می شنود و بد می‌بیند اما آنچه دخل می کند را لاجرم با همه ما شریک می شود.

صحنه ای که کبوتران در آسمان اوج می گیرند، صحنه ای است که هیچ شهروندی برای آن هزینه ای پرداخت نکرده است. آن هم در پهنه ی آسمان که وسیع ترین عرصه ی منظر شهری تلقی می شود. آسمان به سبب دست نیافتنی بودن و غیرقابل مدیریت بودن به طور عام، جز در مراسم آتش بازی و یا پرواز بالن ها که بیشتر تشریفاتی و همواره پر هزینه است، همنشینی جز پرندگان شهری ندارد.

در شهرهای ایرانی هر چند منع قانونی صریحی در منع نگهداری کبوتر وجود ندارد ولی بنا بر شکایت مدعی عمومی و یا خصوصی، نگهداری از کبوتر جرم تلقی می شود.

کبوتر خانه ها در سنت شهری ایرانی در هر اقلیمی و به هر فراخوری فرصتی عمومی بوده اند که جز تامین بخشی از تغذیه و کود کشاورزی، نقشی نیز در بهبود کیفیت زیست عمومی داشته اند. وقف نامه هایی که بر آن ها نوشته اند و اصول و آدابی که متولی یا متولیان خاص و عام آنها در نظر می گرفته اند همه و همه نشان از رویکردی فرهنگی به همزیستی با پرندگان است و نه رفتاری صرفاً سوداگرانه. محل قرار گیری کبوتر خانه ها در گره های محلی، هندسه و ساختاری که ضمن تامین امنیت بالاترین عملکرد را دارد و بهره گیری از آنان به عنوان نشانگان شهری؛ همه و همه اثباتی بر این رویکرد فرهنگی و حتی زیبایی شناسانه به منظر عمومی زیست گاه آدمی است. از این منظر می توان کبوترخانه ها را نمادی از معماری و شهرسازی پایدار و دوست دار طبیعت دانست که ضمن حل مسئله ی تعامل زیستی با گونه های غیر انسانی، این مسئله را به یک فرصت فرهنگی ارتقا می داده اند.

از این منظر مدیریت شهری در دو مقیاس می توان به احیای حضور پرندگان در فضا و منظر شهری یاری رساند. یکی احداث کبوترخانه‌هایی در محلات یا پارک ها تا امکان تعامل کودکان و دیگر قشرها با پرندگان را فراهم کند و از این طریق مشارکت عمومی و فعالیت فرهنگی اعضای یک محله را قوام ببخشد که این خواسته سال هاست از سوی جامعه شناسان شهری مطرح شده و از سوی مدیران به کرات در سخنرانی ها مورد مصرف قرار گرفته است.

دیگر حمایت مالی و یا تجهیزاتی کبوتربازان محلی. کشیدن یک حصار مات و غیر شفاف گرداگرد پشت بام های افراد و یا حمایت های دامپزشکی و تجهیزاتی دیگر از این افراد می تواند آسمان محلات شهرهای ایران را به خاطره ای خواستنی بدل ساخته و شهرهای ایرانی را با برند شهری کبوتر که بار معنایی صلح و دوستی را نیز با خود دارد، به جهان معرفی کند. پرسشی که در نهایت مطرح می گردد آن است که مدیریت شهری دغدغه ای در باب منظر طبیعی شهر از خود نشان داده است و یا پذیرش و انعطاف فرهنگی لازم را برای احیای این امر در خود سراغ دارد؟ پاسخ به این پرسش، پاسخ به بسیاری ظرفیت های معطل مانده در احیای زیست شهری است که دست یابی به آن ها برای شهروندان و شهرسازان به رویایی دور بدل شده است. چنانچه به طرح چنین ایده های کوچک و ساده ای بسنده می کنند.

اما جالب ترین نمونه قابل ملاحظه در این باب، احیا و ایجاد کبوترخانه های مدرن برای بهبود کیفیت فضاهای شهری و باززنده سازی محلات است. در این موارد با افزایش مشارکت رفتاری بین اعضای یک محله و یا یک مجتمع ساختمانی و در نتیجه افزایش حس مسئولیت و تعلق نسبت به مکان مواجه هستیم. همچنین با پرواز چرخشی پرندگان در سایت مورد نظر علاوه بر ایجاد ابتهاج محیطی، با تحریک عواطف انسانی ساکنان، کیفیت روابط افزایش می یابد. مراقبت، تغذیه و مراسم و رویدادهای مربوط به پرندگان نیز سبب ایجاد سنت های رفتاری و اجتماعی جدید می شود.

امروزه نیز شهر پایدار و دوست دار طبیعت را نه تنها در سبزینگی و ارتباط با گونه های نباتی تعریف می کنند، بلکه تعامل انسان با حیوان را بخشی غیرقابل تفکیک از سیاست های پایدار شهری به حساب می آورند. بخشی از این سیاست ها معطوف به پرندگان مهاجر فصلی است که در گذر از شهرها به سبب نور پردازی برج ها و نور دهی فضاهای داخلی با جداره های شیشه ای برخورد کرده و برای مثال در امریکا سالانه 90000 قطعه پرنده به این صورت تلف می شوند. برای جلوگیری از این لطمه ی طبیعی ضوابطی مبتنی بر مسیر پرواز پرندگان فصلی و نحوه نور پردازی بناها در نظر گرفته می شود.

در سالهای اخیر نیز مدیریت شهری بسیاری از بوستان های عمومی موجود و یا بوستان های در حال احداث را مبتنی بر پارادایم های دوستدار حیوانات و پرندگان طراحی کرده و یا به مسابقه می گذارد که با شرکت دفاتر معماری حرفه ای از همه سوی جهان مورد استقابل قرار می گیرد.

در شهرهای ایرانی هر چند منع قانونی صریحی در منع نگهداری کبوتر وجود ندارد ولی بنا بر شکایت مدعی عمومی و یا خصوصی، نگهداری از کبوتر جرم تلقی می شود. یکی عطف به قانون مصوبی در ابتدای دهه پنجاه درباره ممنوعیت نگهداری از کبوتر در حریم فرودگاه ها که امروزه در دیگر شهرهای بزرگ جهان هیچ مزاحمتی تلقی نمی شود وشما در میادین عمومی لندن، پاریس، وین و رم با پرندگانی مواجه هستید که تهدیدی برای فرودگاههای این شهرها به شما نمی آیند.و دیگری شکایتی مبتنی بر تجاوز به حریم روانی خانه که شهرسازی غیر اصولی امروز ما با مشرف کردن 30-40 پنجره بر حیاط خانه ای 150 متری همه ی آن چه که نثار کبوتربازان می شد را نثار تراکم فروشان می کند.

 

 

کلید واژه:

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام

-

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام

 

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام

[محمد2014 1323]

آره شهربی کبوتر زیبا نیست ولی از روی اصول نه مثل الان که من باید هرروز جارودستم باشه وپرکبوترهای پسرهمسایمون روجمع کنم