معرفی بافت هاي فرسوده ، قوت ها و فرصت ها

[Bahareh.S 3068]

بافت هاي فرسوده ، قوت ها و فرصت ها

وجود گستره اي وسيع و فراگير از بافت هاي ناکارآمد و مساله دار در شهرها يکي از مهمترين مشکلات پيش روي مديريت شهري است در ابعاد متنوع کالبدي و عملکردي، محيط زيستي، اجتماعي و.... يکي از تازه ترين دستاوردها در عرصه نظريات شهرسازي تحت عنوان "گردشگري شهري پايدار" در رابطه با مقوله نوسازي و احيا» بافت هاي فرسوده معرفي شده است. بافت فرسوده به بافت هايي گفته مي شود که در داخل محدوده شهر و يا روستا و يا حاشيه آن شکل گرفته اند و به دليل قدمت و يا نبودن برنامه توسعه و نظارت فني بر شکل گيري آنها و نبود شرايط زيستي و ايمني و نيز نابه ساماني هاي کالبدي اجتماعي و اقتصادي فرسوده شده اند و از نظر برخورداري از ايمني استحکام و خدمات شهري دچار کمبود هستند.حال آنکه چگونگي مواجهه با مقوله پيچيده و چند وجهي بافت هاي فرسوده و مشکلات منتسب به آن از جمله مسايلي است که نحوه و نوع نگرش به آن نيز بايستي از همان چندلايگي و چند جانبه نگري برخوردار باشد که در اينجا به اين شکل پردازش شده است: گام اول: تعريف يک نظام مواجهه کلان نگر بافت هاي فرسوده به عنوان يک پديده از ماهيت چندگانه و پيچيده اي برخوردار است. ويژگي هاي کمي، کيفي، کالبدي و عملکردي، توانمندي اقتصادي - اجتماعي - فرهنگي بهره برداران، موقعيت جغرافيايي، نبود قوانين جامع و کارآمد، نبود يک نظام مشخص تخصيص يارانه، وجود متوليان متعدد از جمله عواملي است که پيچيدگي اين موضوع را دو چندان کرده است. مهمترين عواملي که در تعريف اين نظام بايد مدنظر قرار گيرند شامل موارد زير است:تهيه برنامه مديريت پيش از انجام هر گونه مداخله، تهيه يک برنامه جامع در قالب طرح موضوعي، معرفي راهکارها و شيوه هاي مختلف مداخله با توجه به تنوع بافت، معرفي راهکارها و شيوه هاي مختلف مشارکت مالکان، ساکنان و بهره برداران، ارايه راهکارها و شيوه هاي مختلف جلب مشارکت خصوصي، ارايه مکانيزم مشارکت و همکاري ميان متوليان، ارايه يک نظام تعريف، جذب و تخصيص يارانه. گام دوم: تغيير نگرش نسبت به بافت هاي فرسوده، با توجه به اينکه از جمله مهمترين خصوصيات بافت هاي فرسوده استمرار جريان زندگي و بعضا برخورداري از قابليت هاي بالقوه در زمينه هاي مختلف است. از مهمترين آثار مثبت بهره برداري از اين قابليت مي توان تقويت تمايل به سکونت ساکنين اصلي، افزايش مشارکت ساکنان در انجام طرح، افزايش مشارکت بخش خصوصي، صرفه جويي هاي اقتصادي ناشي از توسعه درون زا را برشمرد. گام سوم: توجه به تحولات و رويکردهاي نوين در طرح توسعه، يعني پرداختن به موضوعاتي نظير همسويي نظريات شهرسازي با اصول توسعه پايدار، اهميت يافتن ملاحظات اجتماعي - فرهنگي، محيطي و...، افزايش ميزان انعطاف پذيري راه حل ها و اهميت يافتن نقش مشارکت مردمي در تحقق طرح ها بايد در فرآيند تهيه طرح هاي نوسازي بافت هاي فرسوده مورد توجه قرار گيرد.

گردشگري شهريShopping- از سوي ديگر، مقوله اهميت رو به افزايش پديده «گردشگري شهري» در دنيا، قابليت هاي برجسته بالقوه موجود در برخي از بافت هاي فرسوده و همچنين عزم و اراده ملي که در جهت نوسازي و احيا» اين بافت ها در کشور ما وجود دارد، زمينه بهره گيري از اين موضوع را به بهترين نحو فراهم کرده است.گردشگري شهري به عنوان گونه اي نوين از انواع گردشگري، امروزه موضوع مهمي در توسعه و دگرگوني شهرها در جهان محسوب مي شود. بسترسازي توسعه پايدار اين گونه از گردشگري، پيامدهاي ارزشمندي چون توسعه اقتصادي و بازسازي و نوسازي بافت هاي تاريخي و گاه فرسوده را به دنبال دارد و تحقق اين امر مستلزم بازنگري و تغيير رويه در پاره اي از موضوعات مطرح شده در بستر قوانين و نظام هاي شهرسازي است. آنچه در اينجا اهميت ويژه دارد، ابتدا تعريف و شناخت پديده گردشگري شهري و نقش آن در شهرهاي ايران خصوصا در بافت هاي مرکزي و عموما فرسوده شهرها و نهايتا توجه به شناسايي قابليت ها و ظرفيت هاي بافت هاي فرسوده و تامين پايداري آنها با داشتن انتظارات مناسب است. بنا بر آنچه گفته شد، تنوع، چندلايه گي و گستردگي بافت هاي فرسوده، اتخاذ يک ديدگاه مديريتي کلان نگر را ايجاب مي کند تا نسبت به چگونگي مواجهه با انواع مختلف اين بافت ها در سطوح مختلف مداخله پاسخگو باشد.افزون بر آن، به دليل وجود قابليت هاي برجسته بالقوه در برخي از بافت هاي فرسوده و همچنين عزم و اراده ملي که در جهت نوسازي و احيا» اين بافت ها در کشور ما وجود دارد، ضرورت توجه و برخورداري از آنها را آشکارتر مي شود. از اين رو با توجه به اهميت فزاينده پديده گردشگري شهري پايدار در دنيا، ميتوان از اين پديده به عنوان يک عامل و محرک توسعه و دروازه ورود نوعي از مداخله در بافت نام و بهره برد. منبع: روزنامه ابتكار