کارت هوشمند چیست و چگونه کار می کند؟

[poor!a 15130]

مقاله: کارت هوشمند چیست و چگونه کار می کند؟ و نقش آن به عنوان ابزاری در خدمت تجارت الکترونیک

 

یک کارت هوشمند از نظر اندازه شبیه به کارت های اعتباری پلاستیکی که یک تراشه در آن کار گذاشته شده است می باشد. قرار دادن یک تراشه در کارت به جای نوار مغناطیسی، آن را تبدیل به یک کارت هوشمند با قدرت سرویس دهی در مصارف گوناگون می نماید. این کارت ها به دلیل دارا بودن تراشه، دارای قابلیت کنترل عملکرد بوده و فقط اطلاعات مربوط شخصی و تجاری کاربر واجد شرایط را پردازش می نماید.

 

کارت هوشمند قابلیت استفاده در انواع معاملات بانکی و پشتیبانی مالی را دارد و به دلیل راحتی حمل و نقل و امنیت موجب آسایش خیال کاربر وتامین اطلاعات گوناگون مورد نیاز وی می گردد. استفاده از امکانات متنوع کارت های هوشمند به تجار این امکان را می دهد که محصولات و کالاهای خود را در بازارهای جهانی ارائه وفعالیت های تجاری خود راگسترش دهند. بانک ها، شرکت های نرم افزاری وسخت افزاری، خطوط هوایی وهمه این شانس را خواهند داشت که به بهره مندی از خدمات نوین محصولات کارتی خود در جهت ارتقاء سطح فعالیت ها و ارائه محصولاتشان دست یابند.

 

ترکیب امکانات نهفته در کارت های هوشمند سبب ایجاد ارتباط نزدیک تر میان طرفین تجاری وآنهایی می گردد که در اقصی نقاط دنیا به نحوی با یکدیگر دارای روابط تجاری می باشند.

 

امروزه در دنیا بیش از 4/4 میلیارد کارت اعتباری استفاده می شود. فعالیت های اقتصادی - مالی مبتنی بر کارت های هوشمند به میزان 30 درصد در سال رشد دارد. همچنین تحقیقات انجام شده حاکی از آن است که در سراسر دنیا طی 5 سال آینده صنعت کارت های هوشمند و وسایل و تجهیزاتی که امکان استفاده از آن را میسر می سازند به طور قابل توجهی رشد خواهد داشت وهمچنین افزایش امکانات وقابلیت های دستیابی با امنیت کافی به شبکه های کامپیوتری وتوسعه رو به رشد استفاده از تجارت الکترونیکی سبب رایج تر شدن بکارگیری کارت های هوشمند می گردد.

 

با در نظر گرفتن همین میزان مصرف، انتظار می رود کارت های هوشمند برای 95درصد خدمات تلفن بی سیم ودیجیتالی که در تمام دنیا ارائه می شود مورد بهره برداری قرار گیرند. آسیا، آمریکای لاتین وآمریکای شمالی مناطقی هستند که بالاترین پتانسیل را در 3 سال آینده برای گرایش به استفاده از کارت های هوشمند به خود اختصاص خواهند داد.

 

اکنون بیشترین زمینه های کاربری از کارت های هوشمند در سطح دنیا مربوط به تلفن های پولی وبی سیم، بانکداری، خدمات بهداشتی و پرداخت آبونمان و لوازم خانگی بوده است.

 

● چرا کارت های هوشمند تا این اندازه متداول شده اند؟

 

با وجودی که در حال حاضر میلیاردها کارت هوشمند در دنیای فعلی در دست کاربران قرار دارد، اما ممکن است فردی کارت را از یک کشور خاص تهیه نماید و بخواهد از آن در سایر کشورها استفاده کند. تولیدکنندگان تجهیزات و ارائه دهندگان کارت های هوشمند برای تامین چنین کاربردهایی، تکنولوژی کارت های چند منظوره را ایجاد کرده ودر تلاش هستند تا نوعی سازگاری میان تجهیزات وکارت های توزیع شده در سراسر دنیا به وجود آورند.برای تحقق بخشیدن به این مساله باید اصول تجاری و فنی مورد نیاز واصول استاندارد و هماهنگ با هر کشور، میان کارت ها و پایانه ها و مشخصه های موجود در تجهیزات وسایل ایجاد و مورد آزمایش قرار گیرند. کلید اصلی در دستیابی به این امر جهانی در دست صنعت مربوطه قرار دارد.

 

● استاندارد چه نقشی را در کارآیی کارت های هوشمند ایفا می کند؟

 

استانداردها در واقع عواملی هستند که، هماهنگی وتطابق میان کارت ها و وسایل کارت خوان یا پشتیبانی کننده را تضمین می نمایند. وجود استانداردهای جهانی و ثابت در این امر باعث می شود تا کارهای تولید و توزیع شده در یک قسمت از دنیا به وسیله دستگاهی در بخش دیگری از دنیا پذیرفته شده و مورد استفاده قرار گیرند.

 

صنایع، خدمات و فعالیت های بسیاری وجود دارد که از طریق اعمال استانداردها و ضوابط بین المللی می توان عملکرد آنها را تحت پوشش کارت های هوشمند قرار داد که دستگاه های پمپ بنزین، سیستم های پرداخت بانکی و بسیاری موارد دیگر از این قبیل هستند. به همین دلیل سازمان بین المللی استاندارد، اصولی را برای کارت های هوشمند ایجاد و تثبیت کرده است و این اصول همچنان در حال توسعه و همه گیر شدن هستند.

 

همچنین بخشی از صنایع انحصاری موفق شده اند اصول و استانداردهای مشخصی را برای استفاده از کارت های هوشمند به وجود آورده و هم اکنون در حال گسترش و تثبیت آنها در سراسر دنیا می باشند. لذا حضور وسیع حضور نمایی مزیت های فراوان موجود درکارت های هوشمند صنایع و خدمات مختلف جهانی را بر آن داشته تا با ارائه ضوابط و استانداردهای مدون و قانونی موفقیت آنها را تضمین نمایند.

 

● مزایای عمده ای که کارت های هوشمند به مصرف کننده ارائه می دهند چگونه ارزیابی می شود؟

 

البته مزایای کارت های هوشمند را باید با در نظر گرفتن کاربردها و نحوه مدیریت و ایجاد زیرساخت های فرهنگی و تخصصی در هر جامعه بررسی نمود. عموما دستورالعمل ها و استاندارد محلی وضع شده و نحوه برخورد و حمایت قانون از کاربردهای این کارت ها در ارتقاء مزایای آن موثر می باشد. شیوه زندگی و اهمیت دستیابی به اطلاعات و چگونگی پردازش آنها و قوانین موجود در تنظیم روابط مالی نیز در تعریف مزایای کارت های هوشمند برای هر منطقه از دنیا حائز اهمیت است که نمی توان آنها را نادیده گرفت. با این وجود مزایای عمده اهداف اصلی ایجاد سیستم های بکارگیری کارت های هوشمند می توان در توانایی اداره یا کنترل موثر فعالیت های تجاری کاهش چشمگیر کلاهبرداری، کاهش کاغذبازی وحذف فعالیت های زائد و وقت گیر خلاصه نمود.

 

● کارت هوشمند چند منظوره چیست؟

 

کارت هوشمند، برای راحت تر شدن و کاهش فعالیت های زائد در امور تجاری و غیره تولید گردیده، فعالیت هایی از قبیل (خرید و فروش، برنامه های بهداشتی، خدمات بانکی، خدمات مسافرتی و...). اگر قرار باشد برای انجام هر یک از فعالیت های فوق یک کارت هوشمند اختصاص یابد، آنگاه تعداد کارت ها خود مشکل جدیدی می شود که بر تمایلات کاربران تاثیر منفی گذاشته و از کارآیی آن نیز می کاهد.

 

یک کارت چند منظوره پاسخ مناسبی برای این موضوع است زیرا کارت چند منظوره می تواند انواع مختلفی از کارت ها را پشتیبانی نماید.

 

به عنوان مثال کارت چند منظوره "ویزا" کارتی می باشد که ترکیبی از اعتبار توسعه یافته ویزا در برگیرنده ستون بدهی و توابع ذخیره مالی و ذخیره سازی میزان اعتبار مالی می تواند در مسافرت ها کارآیی فراوانی داشته باشد.

 

کارت های چند منظوره با تحت پوشش قرار دادن موضوعات متنوعی از عملیات خریدها وخدمات گوناگون مالی موجبات آسایش کاربران را فراهم ساخته است.

 

● کارت اعتباری بدون تماس چیست؟

 

دو نوع کارت اعتباری بدون تماس وجود دارد. اولی یک کارت بدون تماس از راه نزدیک است که با وارد کردن آن در یک دستگاه جانبی مخصوص خوانده می شود. و دومین کارت بدون تماس از راه دور است که بدون استفاده از دستگاه جانبی کارت خوان قادر است از یک مسافرت معین و به صورت کنترل از راه دور خوانده شود که در دکه های دریافت عوارض کاربرد زیادی دارد.

 

● قیمت یک کارت تراشه دار چقدر است؟

 

در تلاش برای پاسخ دادن به این سئوال که بیشتر مانند پرسیدن قیمت ماشین، بدون در نظر گرفتن اینکه یک فولکس واگن دسته دوم و قدیمی است و یا یک رولزرویس آخرین مدل، باید گفت بهای کارت های تراشه دار 15 الی 80 درصد بستگی به ظرفیت آنها و کمیت اعتباری داشته و در این محدوده متغیر است.

 

● چرا بارگذاری (شارژ) مجدد یک کارت هوشمند اهمیت دارد؟

 

کارت های یکبار مصرف و قابل شارژ مجدد، هر دو از بازارهای مصرف و کاربری برخوردار هستند. کارت های یکبار مصرف در مواقعی که کاربر در مسافرت به سر می برد و یا به منظور پرداخت ورودیه ها و مصارفی شبیه اینها مورد استفاده قرار می گیرند و عمدتا استفاده از آن برای یک زمان مشخص می باشد که پس از اتمام ذخیره، فاقد ارزش و بهره برداری می باشد و دور انداخته می شود.

 

اگر کارت مورد بحث چند منظوره باشد و مثلا ارزش ها و اعتبارات را ذخیره کرده و حساب های بدهکار و بستانکار کاربر را ثبت نماید، کاربر آن را دور نخواهد انداخت. صحیح تر خواهد بود که انرژی (اعتبار) ذخیره شده، قابل شارژ یا بارگذاری مجدد بوده و کاربر مجبور به خرید مکرر کارت های یکبار مصرف نگردد.

 

● کارت های اعتباری تا چه اندازه ایمن و مطمئن هستند؟

 

کارت های هوشمند عملا امنیت و اطمینان بیشتری نسبت به سایر وسایل ذخیره اطلاعات مالی ارائه می دهند. یک کارت هوشمند مکان امنی برای ذخیره اطلاعات گران بهایی مثل کلیدهای اختصاصی، شماره حساب ها، رمزها یا سایر اطلاعات خصوصی ارزشمند می باشد. کارت های هوشمند با قدرت انجام محاسبه های پیچیده قابلیت تامین امنیت بالاتر را دارا هستند و سلامت کاری صاحب کارت را فراهم می سازند.

 

● آیا رهنمودهایی برای مصرف کننده در استفاده از کارت های هوشمند وجود دارد؟

 

بله، برای اولین بار شرکت های تولیدی کارت هوشمند، اطلاعاتی را در رابطه با صنعت و توزیع کنندگان کارت هوشمند، روش هایی عمومی و قانونی ارائه کردند. درک و شناخت صحیح این رهنمودها بسیار مهم است، خصوصا اینکه برای اولین بار این اطلاعات توسعه صنایع چندگانه به طور داوطلبانه پذیرفته شده و در حال تکامل است.

 

▪ انتظارات شخصی مصرف کنندگان را شناسایی کرده و در نظر بگیرید و رهنمودهای شخصی ارائه شده را در مورد آنان اجرا نمایید.

 

▪ به منظور تامین خدمات بهتر و ارائه فرصت های جدید به مصرف کننده، استفاده، جمع آوری و نگهداری اطلاعات مربوطه به آنها را (تا حدی که نیاز است)تهیه و باید کامل شود.

 

▪ وسیله ای را برای مصرف کنندگان تهیه و در محل های مختلف تعبیه کنید تا اسامی آنان را به بازار و با شرکت به طور مستقیم یا پست و یا موارد درخواستی دیگر ارسال نماید.

 

▪ روش های انجام شده و در دسترس، کارمند را از نظر شخصی محدود می سازد.

 

کارمندان را در مورد مسئولیت ها و استانداردهای شخصی جهت حفاظت از منافع مصرف کننده و پاسخ گویی به اعترافات آنان آموزش دهید. و انضباط صحیح و تنبیهات رفتاری را با کارکنانی که نسبت به چنین استانداردهایی بی توجه هستند، پیاده کنید.

 

[poor!a 15130]

سیستم شماره گذاری

 

اگرچه سیستم کارت اعتباری به عنوان یک مدل اقتصادی در مبادلات مالی در تمام دنیا مورد استفاده قرار می گیرد اما این به معنای آن نیست که شرکت های صادر کننده این کارت ها همگی از سیستم و روش واحدی برای ذخیره اطلاعات و شماره گذاری کارت ها استفاده می کنند. اما امروزه تمام کارت های اعتباری استاندارد و مشهور بین المللی از سیستم شماره گذاری ANSI Standard X4.13-1983 برای این منظور استفاده می کنند. در این سیستم از یک عدد 16 رقمی استفاده می شود. این عدد برای سهولت هنگام خواندن یا به خاطر سپردن به صورت چهار مجموعه چهار رقمی نوشته می شود اما این تقسیم بندی چهارتایی هیچ ارزش و معنای خاصی ندارد.

 

مثلا ً شماره گذاری یک کارت استاندارد مانند مسترکارت یا ویزا به این صورت انجام می شود :

 

از سمت چپ، اولین رقم مشخص کننده سیستم کارت اعتباری است. عدد 3 مشخص کننده یک کارت از خانواده کارت های باشگاه های تفریحی و سیروسفر است. مثلا 37 به معنی American Express و 38 به معنی Diners Club است. عدد 4 برای Visa ، عدد 5 برای MasterCard وعدد 6 برای Discover Card استفاده می شود.

 

در مورد MasterCard رقم دوم تعداد ارقام بعدی که باید به عنوان شماره شناسایی بانک تفسیر شود را مشخص می کند. مثلا عدد یک به معنی این است که رقم سوم شماره بانک است یا عدد 2 یعنی رقم های سوم و چهارم شماره بانک است. ارقامی که پس از شماره بانک می آیند، حداکثر تا رقم پانزدهم مشخص کننده شماره حساب دارنده کارت است و رقم شانزدهم یک رقم کنترلی (Check Digit) می باشد.

 

در مورد Visa ارقام دوم تا ششم شماره بانک و ارقام هفتم تا دوازدم یا هفتم تا پانزدهم شماره حساب و ارقام سیزدهم یا شانزدهم رقم کنترلی هستند.

 

اطلاعات این نوار بر روی سه تراک که عرض هرکدام به اندازه یک دهم اینچ است ذخیره می شود. تراک های اول و سوم می توانند 210 بیت بر اینچ (bpi) و تراک دوم می تواند 75 بیت بر اینچ ذخیره کند. جزئیات نحوه ذخیره سازی اطلاعات روی این تراک ها در استاندارد ISO/IEC7811 آمده است.

 

متناظر با هر کارت اعتباری بانکی مشخصات مهمی از دارنده کارت نزد بانک صادرکننده کارت ثبت می شود. این اطلاعات حداقل شامل نام ونام خانوادگی دقیق دارنده کارت، آدرس صحیح وی و شهر و کشور محل سکونت است. علاوه بر اطلاعات فوق، تاریخ انقضای اعتبار کارت نیز ثبت می شود. به طور معمول، پیش از سررسیدن تاریخ انقضای کارت، صادرکننده آن با صاحب کارت تماس می گیرد و او را برای جایگزین کردن کارت فعلی با کارت جدید تشویق می کند. کارت جدید ممکن است دارای شماره متفاوتی باشد یا از همان شماره قبلی برای مدت معین دیگری مجدداً استفاده شود.

 

● استفاده از کارت اعتباری

 

اطلاعاتی که همراه هر کارت اعتباری بانکی بین المللی ثبت می شود توسط کنسرسیوم مربوطه، بانک اصلی صادرکننده، واسطه احتمالی صدور کارت، و نیز خود دارنده آن قابل دسترسی است. اما هنگامی که یک معامله الکترونیکی از این طریق صورت می گیرد، فروشنده کالا یا خدمات تنها به اطلاعات ناچیزی از این مجموعه دسترسی دارد که آن نیز فقط برای انجام الکترونیکی معامله مورد نیاز است و در سیستم های امن و استاندارد شبکه مبادلات الکترونیکی پول هرگز مشخصات کامل دارنده کارت در اختیار فروشنده قرار نمی گیرد.

 

اگر یک کارت اعتباری یا بدهی از نوع ویزا و مسترکارت توسط یک بانک معتبر صادر شود، به احتمال زیاد دارنده آن کارت خواهد توانست از طریق شبکه اینترنت و با مراجعه به سایت بانک مربوطه، به حساب مرتبط با کارتش دسترسی پیدا کند و علاوه بر اطلاعات هویت و آدرس خود، سابقه گردش مالی حسابش را ببیند و از دیگر خدمات آنلاین بانک مذکور استفاده کند.

 

همچنین صاحب کارت می تواند با مراجعه به یکی از هزاران سایت فروشنده آنلاین کالا و خدمات در اینترنت، کالایی سفارش دهد. هنگام ثبت سفارش خرید، همان اطلاعاتی که در کارت اعتباری درج شده است از خریدار تقاضا می شود. اگر سایت مذکور قبلاً یک گواهی معتبر(Certificate) از یکی از شرکت های صادر کننده گواهی دیجیتالی دریافت کرده باشد، به معنی آن است که این اطلاعات مستقیماً و از طریق یک پروتکل امن برای بانک صادرکننده کارت ارسال و صحت اطلاعات ارسال شده و میزان موجود حساب کارت کنترل و نتیجه آن به سایت فروشنده اطلاع داده می شود. هنگام ثبت سفارش دو آدرس توسط فروشنده از خریدار تقاضا می شود. اگر خریدار هنگام ثبت سفارش قصد داشته باشد کالا را به آدرس دیگری به غیر از آدرس ثبت شده در کارت اعتباری خود بفرستد (اصطلاحا اگر آدرس Billing یا صورت حساب متفاوت از آدرس Shipping یا ارسال کالای خریداری شده باشد) آدرس دومی نیز ضروری است در غیر این صورت کالا به آدرس پیش فرض در کارت اعتباری ارسال می گردد. توجه به این نکته ضروری است، که برخی از سایت های اینترنتی برای خریداران خود یک پروفایل ایجاد می کنند و نام خریدار، آدرس ثبت شده در کارت اعتباری و شماره 16رقمی کارت را به همراه نوع آن (مثلا مسترکارت) روی بانک اطلاعاتی خود ثبت می کنند تا خریدار در مراجعه بعدی نیازمند پرکردن مجدد این مشخصات (هنگام ثبت سفارش) نباشد. در این صورت باید خریدار اطمینان حاصل کند که اطلاعات کارت اعتباری او از سوی سایت فروشنده مورد سوء استفاده قرار نخواهد گرفت.

 

● برخی اصطلاحات مهم مرتبط با کارت اعتباری

 

در مقالات آینده به تفصیل نحوه استفاده از کارت های اعتباری بین المللی و مکانیزم گردش الکترونیکی پول در شبکه اینترنت را توضیح خواهیم داد. اما قبل از این که بخواهید از این کارت ها استفاده کنید و احتمالا کالایی را به صورت الکترونیکی بخرید، بد نیست با بعضی از اصطلاحات رایج بین المللی در این زمینه آشنا شوید.

 

▪ Annual Fee :

 

حق عضویت سالانه که برخی شرکت ها هنگام صدور کارت یا تمدید عضویت دریافت می کنند. این روزها بسیاری از صادرکنندگان کارت شعار را تبلیغ می کنند و احتمال آن هایی هم که اکنون این مبالغ را دریافت می کنند در آینده از آن چشم پوشی خواهند کرد تا مشتریان خود را حفظ کنند.

 

▪ Finance Charge :

 

شارژ مالی. عبارت است از پولی که شما بابت استفاده از کارت اعتباری می پردازید. به زبان ساده، این همان پولی است که شما هنگام خریدن کالا و خدمات از حساب خود خارج می کنید. این مقدار علاوه بر هزینه های مربوط به بهره ممکن است شامل کارمزدهای دیگری مانند cacheadvance fees نیز باشد. کارمزد اخیر هنگامی از دارنده کارت اخذ می شود که شما بیش از موجودی مانده در حساب خود هزینه کنید.

 

▪ Interest Rate :

 

نرخ سود. شیوه های مختلفی برای محاسبه نرخ سود وجود دارد. اغلب کارت های اعتباری از شیوه های مختلف محاسبه APR استفاده می کنند. اما کارت های بدهی ممکن است از شیوه های دیگری مثل کسر مقدار ناچیز و ثابتی از پول به ازای هر بار خرید استفاده کنند.

 

▪ (Annual Percentage Rate (APR : درصدی از میزان شارژ مالی شما در طول یک سال. این عدد به زبان ساده همان سود سالانه ای است که بابت ارائه خدمات الکترونیکی از شما کسر می شود.

 

▪ Fixed Rate :

 

اگر APR بر مبنای نرخ سود ثابت سالانه محاسبه شود به آن نرخ ثابت می گویند.

 

▪ Variable Rate :

 

اگر نرخ سود سالانه متغیر و وابسته به دیگر انواع نرخ بهره بانکی باشد، به آن نرخ شناور یا متغیر می گویند. این نرخ معمولا از مجموع دو عدد دیگر یعنی نرخ پایه ای بهره (که قابل تغییر توسط مدیریت امور بانکی کشور است) و درصدی از همین عدد که توسط موسسه مالی مربوطه تعیین می شود به دست می آید.