راهنمای انتخاب مهد کودک مناسب

[afa 18504]

این روز‌ها دغدغه بسياري از خانواده‌ها پیدا کردن یک مهدکودک خوب برای کودکان‌شان است. مهدکودکی که تمام معیارهای آموزشی را برای کودکان داشته باشد و خانواده بتواند با خیال راحت کودکش را به آنجا بسپارد. زندگی ماشینی این دوره، هر خانواده‌ای را به فکر می‌اندازد که کودکش را در ساعات کاری به مهدهای کودک ببرد و در کنار همه این مسائل، او را در معرض آموزش قرار دهد. در پرورش نسل جدید نباید به بعد منفی جدایی کودک از مادر فکر کرد. کودکان این نسل بیشتر از هرچیز به روابط اجتماعی نیاز دارند، چیزی که هر روز درون مهدکودک‌ها تمرین می‌شود.

 

 

مهد کودک یا خانه؟

 

سپردن کودک به مهدکودک یک مقوله اختیاری است و این دوره به عنوان آموزش رسمی شناخته نمي‌شود. انتخاب مهدکودک یک مسئله کاملا سلیقه‌ای است. حدود ۹۰ درصد مهد‌ها فعالیت‌های آموزشی را انجام می‌دهند و حداقل استاندارد‌ها را دارند. موضوع دوم مهد‌ها، محتوای آموزشی است. مهدهای‌کودک بر اساس آموزش‌هایی که می‌دهند و براساس دوره‌هایی که برای مربیان مهد خود برگزار می‌کنند، در دسته‌بندی‌های یک ستاره، دو ستاره و سه ستاره قرار مي‌گيرند. هر خانواده‌ای باید به اين موضوع توجه كند که آموزش‌های آن مهدکودک، مطابق نيازش است یا نه. این حق خانواده‌هاست که به خاطر شهریه‌ای که پرداخت می‌کنند حق انتخاب داشته باشند. آموزش یک مسئله علمی است. بسياري از اساتید اعتقاد دارند آموزش از زمان جنینی شروع می‌شود. هر چقدر سن کودک بالا‌تر برود، گستره آموزش بیشتر و در نتیجه تنوع آموزشی هم بیشتر می‌شود. معمولا مهد‌ها از شیرخواره تا نوباوه را می‌پذیرند. به کودک از بدو تولد تا 2 سال، شیرخوار، بین 2 تا 3 سال، نوپا و از 3 سالگی تا قبل از ورود به دبستان نوباوه می‌گویند.

 

 

یک ستاره یا سه ستاره؟ مسئله این است

 

از سال ۱۳۸۷ مبحث رتبه‌بندی مهد‌های‌کودک اعلام شد و دفترچه‌هایی در اختیار مهد‌ها قرار گرفت که براساس بندهای آن و مطابقت با مهد‌های مورد نظر رتبه‌بندی انجام شد. یکی از مسائلی که برای رتبه‌بندی مهد‌ها در نظر گرفته شد، نیروی انسانی و شرایط محیطی بود. نیروی انسانی، تمام پرسنل آموزش ديده‌‌ای هستند که در مهدکودک‌ها مشغول فعالیت هستند. شرایط محیطی هم امکاناتی مانند ناهار، میز و نیمکت یا تمام وسایلی که کودک در مهد نیاز دارد، است. مهدهای‌کودک بر اساس رتبه‌بندی و درجه می‌توانند فعالیت‌هایی را ارائه دهند. یک مهدکودک یک ستاره تعداد فعالیت‌هایش به یک تا 3 فعالیت محدود می‌شود و مهد‌کودک سه ستاره ۵-4 فعالیت را انجام می‌دهد. تعداد فعالیت‌ها و کلاس‌های آموزشی و امکانات محیطی همه و همه برای این مکان‌ها ستاره می‌سازند.

 

 

شهریه‌های نجومی

 

در حال حاضر مهدکودک دولتی وجود ندارد که بدون پرداخت هزینه، خانواده بتواند به آن مراجعه کند. مکان‌هایی برای بچه‌های بی‌سرپرست وجود دارد که بهزیستی از آنها حمایت می‌کند، اما برای کودکانی که شرایط عادی برای زندگی دارند، شرایط فرق می‌کند. حدود هزار مهدکودک در تهران وجود دارد که مهدکودک‌های خصوصی و خودکفا هستند و فعالیت می‌کنند. بالطبع هزینه یک مهدکودک در منطقه یک تهران با هزینه مهدکودکی در منطقه ۲۲ یا اطراف استان تهران تفاوت دارد. مهدهای‌کودک براساس تعداد نیروی انسانی (پرسنل) که مطابق با معیار خودشان است، هزینه متفاوتی دریافت می‌کنند. مهدهای‌کودک در حال حاضر هزینه‌های واقعی را به خانواده‌ها نمی‌گویند، چون هزینه مهدهای‌کودک بسیار بالاست و اگر قرار باشد شهریه‌هایی بگیرند که با این هزینه‌ها سودی برای‌شان داشته باشد، چند برابر این شهریه‌ها باید بپردازند.

 

 

سن آموزش کودک

 

شهریه‌های مهدکودک‌ها از طریق سازمان بهزیستی تعیین و به مهد‌های کودک ابلاغ می‌شود. من با شهریه‌های هنگفت موافق نیستم. باید بررسی کار‌شناسی شود و هزینه تمام شده برای خانواده‌ها مشخص شود و طبق آن شهریه مشخص شود. مهدکودک‌ها می‌توانند برای کودکان کارهای فوق برنامه داشته باشند. در سال ۸۸ تمام فعالیت‌های فوق‌برنامه مهدهای‌کودک طی بخش‌نامه‌ای تعریف شد. هیچ‌کدام از زبان‌های خارجی اجباری نیست و خانواده به اختیار خود می‌تواند این کلاس‌ها را در برنامه روزانه کودک خود بگذارد. یادگیری زبان‌های خارجی در مهدهای‌کودک فعالیت پر مناقشه‌ای است. بعضی‌ها می‌گویند باید این آموزش را از دوره راهنمایی به بعد انجام داد، اما برخي دیگر می‌گویند باید این زبان را مثل زبان مادری به عنوان زبان دوم آموزش داد. این‌که نتیجه کدامیک درست است را باید کارشناسان پاسخ دهند. از سويي هم وزارت آموزش و پرورش یک راهنمای برنامه و فعالیت‌های دوره پیش دبستانی دارد که در قسمت نمونه برنامه‌اش نوشته شده که بچه‌ها باید از شنبه تا چهارشنبه بین ۳ تا ۴ ساعت مورد آموزش قرار بگیرند. سن آموزش‌پذیری بیشتر بچه‌ها طبق گفته کار‌شناسان در گروه سنی نوباوه است.

 

 

مربیان اساس آموزش‌اند

 

دوره پیش از دبستان دوره‌اي طلایی برای کودکان است. خانواده‌ها و مهد‌ها باید برای این دوران برنامه‌ریزی مناسبی داشته باشند. در مورد مهدهای‌کودک بندهایی وجود دارد که اين مهدها سعی در اجرای آنها دارند. این بند‌ها عبارتند از: پرورش فعالیت‌های جسمی حرکتی کودکان، پرورش روحیه و رفتار عاطفی مثل محبت کردن و صفات اخلاقی و ارزش‌های اسلامی، پرورش مهارت‌های ذهنی کودکان که ارتقا مهارت‌های پرسشگری و زندگی است. این مهارت‌ها از آن دسته مهارت‌هایی هستند که چند سالی است سازمان بهزیستی آموختن آن را برای کودکان به کار گرفته‌ است. در حال حاضر مربیان موظف هستند در دوره‌های آموزشی که سازمان بهزیستی برگزارمي‌كند، شرکت کنند. این دوره‌ها به دوره‌های مقدماتی، تکمیلی و توجیهی تقسیم می‌شوند که کاملا به مربیان مربوط می‌شود و تمام مربیان مهد‌ها این دوره‌ها را گذرانده‌اند. مهد‌های‌کودکی هم هستند که علاوه بر این دوره‌ها، دوره‌های خود‌شناسی و ارتباط موثر هم برای مربیان می‌گذارند. این موضوع کاملا به مدیر مهدکودک بر می‌گردد.

 

 

به کجا اعتماد کنیم؟

 

آنچه مهم است، اين است که مهد کودک انتخابی دارای پروانه رسمی از سازمان بهزیستی باشد. این اولین نکته‌ای است که قبل از هرچیز خانواده‌ها باید به آن توجه کنند، چون مکان‌هایی هستند که با عنوان‌های مختلف فعالیت می‌کنند، مثل کلاس‌های زبان کودکان یا مراکز آموزشی مختلف. گزارش‌هایی که مرکز پژوهش‌های مجلس در زمینه پیش‌دبستانی منتشر کرده و مقایسه‌هايي که با دیگر کشورهای جهان انجام داده، نشان مي‌دهد در کشورهای پیشرفته بیشتر کودکان تحت آموزش قرار می‌گیرند اما در کشور ما اینچنین نیست. با سرشماری‌های انجام شده، حدود ۳۰ درصد کودکان ایرانی به محیط‌های آموزشی مثل مهدهای کودک، دارالقرآن، موسسات ارشاد و... می‌روند. ۷۰ درصد کودکان ایران در خانه هستند و خانواده به هر دلیلی نمی‌تواند کودکش را به این مراکز بسپارد. ۵۰ درصد مهدکودک‌های ایران را مهدهای روستایی تشکیل می‌دهند که در مناطق روستایی با حداقل امکانات تشکیل شده‌اند. با تمام این شرایط تنها نتیجه‌ای که می‌توان گرفت این است که یا خانواده امکاناتش اجازه نمی‌دهد کودکش را به مهد بسپارد یا اینکه به مهد‌ها اعتماد ندارند. بیشترین کودکانی که در ایران به مهد می‌روند در تهران و شهرهای بزرگ هستند در حالي ‌که بیشترین تعداد کودکان زیر ۶ سال در ایران در شهرهای کوچک و روستا‌ها هستند.