مگ لو (قطار مغناطیسی)

[Artaria 13,629]

 

از زماني كه خصوصيات و مشخصات فني اصلي سيستم هاي ريلي طرح گرديده تاكنون همواره سعي بر اين بوده كه مشكلات اين سيستم رفع گردد و يا حتي الامكان بهبود يابد. در اين زمينه تلاش هاي مختلفي بصورت جدي و يا به صورت مقطعي صورت پذيرفته است. در عصر حاضر، بيشتر توجه بر روي كاهش نياز بهتماس چرخ و ريل متمركز شده است چرا كه اين امر باعث فرسودگي چرخ و ريل و ايجاد آلودگي صوتي مي گردد و از سوي ديگر در ميزان چسبندگي و در نتيجهاعمال توان حداكثر، محدوديت هايي ایجاد می گردد. يكي از راه حلهايي كه جهتكاهش تماس چرخ و ريل به نظر مي رسد، استفاده از سيستم شناوري مغناطيسي است. شناوری مغناطيسي (Magnetic Levitation) یا مگ لو (مگلو) تكنولوژي جديدي در حمل و نقل ريلي است. مگ لو اولين حركت اساسي در زمينه تكنولوژي راه آهن از زمان پيدايش آن بوده است. قطار مگ لو با داشتن سرعتی بالا، ازسيستم هاي تعليق مغناطيسيغيرتماسي، هدايت كننده و رانشي استفادهنموده و دارای چرخ و محور نمی باشد. با جايگزيني اجزاي مكانيكي با قطعات الكترونيكي بدون سايش، بر محدوديت هاي تكنولوژي چرخ- ريل غلبه ميشود. سیستم مگ لو با بهره گیری از میدان مغناطیسی که بین قطار و خط (Guideway) ایجاد می گردد، در فاصله اندکی از خط معلق مانده و در طول خط به پرواز در میآید. در قطارهای مغناطیسی (Magnetic Levitation) به دلیل عدم تماس فیزیکی بین قطار و خط، اصطکاک تماسی وجود ندارد. فناوری مگ لو نقطه اشتراکی با خطوط ریلی نداشته و تاسیسات آن کاملا باید بطور مجزا طراحی و ساخته شوند. این قطارها با شکل خاص آیرودینامیک خود دارای سرعت بسیار بالایی می باشند. سيستم هاي مگ لو از لحاظ شكل و ظاهر داراي ويژگي هایي هستند كه مي توانند به عنوان يك گزينه جذاب و ایده آل در سيستم حمل و نقل به شمار روند. سیستم شناوري، سیستم رانشی و سيستم هدايت كننده سه ويژگي اصلي تكنولوژي مگ لو است. قطارهاي مگ لو از نيروي الكترو مغناطيسي استفاده مي كنند كه آنها را قادر مي سازد برروي خطوط خود معلق باشند كه این امر باعث كاهش قابل توجه ای از اصطكاك شده و در نتيجه سرعت بسيار زيادي را فراهم مي نماید. ركورد سرعت مگ لو در ژاپن به 581 كيلومتر در ساعت نیز رسیده است. همچنين مگ لو شرايط راحت و مناسبي را برای مسافرین ایجاد مي نمايد چرا که عدم وجود تماس بین قطار و خط، لغزش حرکت قطار را جذب نموده و آسایش بیشتر مسافرین را فراهم می نماید. مسافران در اين وسيله نقليه الكترو مغناطيسي با وجود سرعتي بالا، نسبت به سيستم هاي حمل و نقل ديگر ايمن تر هستند. همچنين به علت بالاتر بودن خط نسبت به سطح زمين، اين اطمينان حاصل مي شود كه هيچ گونه مانعي بر سر راه وجود نخواهد داشت. ركوردهاي ايمني بدست آمده از قطارهاي مگ لوی که تا به حال مورد بهره برداري قرار گرفته اند و ميلياردها مسافر را به مقاصد خود جابجا نموده اند، بيانگر عدم وجود خسارات جاني بوده است. بر خلاف دیگر وسایل حمل و نقل، به دلیل استفاده از انرژی الکتریکی(برق)، هیچ گونه آلودگی هوا در مسیر حرکت قطار مگ لو وجود نخواهد داشت که این مساله در مناطق پر ازدحام شهری که آلودگی هوا یک مشکل عمده تلقی می گردد نقطه قوت می باشد. كنترل از طریق انرژي الكتريكي نسبت به بسياري از منابع سوختي ديگر آسانتر و مؤثرتر بوده و به همين علت است كه در تكنولوژي غير تماسي، نيمرخ هاي فولادي نورد شده و ایجاد سر وصدا وجود نخواهد داشت. با توجه به اينكه در سيستم مگ لو، چرخ وجود ندارد، اين سيستم از لحاظ آلودگي صوتي ناشي از چرخ مبرا مي باشد. در تكنولوژي غيرتماسي، اتلاف انرژي به علت اصطكاك چرخ- ريل صورت نمي گيرد. وزن وسيله نقليه نيز به علت نبودن چرخ، محور و لوكوموتيو كمتر مي باشد. سيستم هاي مگ لو پتانسيل مناسبي را براي هماهنگي و يكنواخت ساختن رشد ترافيك فراهم مي سازند. اين سيستم ها تراكم و ترافيك عبور و مرور هوايي و زميني را با جايگزيني خود كاهش مي دهند. در خطوط مگ لو مساله اي بنام هزينه دسترسي به زير ساخت مسير وجود ندارد و اين عمل بدون نياز به هزينه انجام مي پذيرد. هزينه رانندگي قطار براي سيستم مگ لو با توجه به اينكه اين سيستم توسط خط و تجهيزات نصب شده در قطار بصورت اتوماتيك هدايت مي گردد، وجود نخواهد داشت. هزينه تعمير و نگهداري نیز بعلت عدم وجود تماس چرخ و ريل در مسير، كاهش مي يابد.

 

[Artaria 13,629]

پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) :

پروژه قطار مغناطيسي مشهد- تهران با سرعت 500 کيلومتر در ساعت از جمله پروژه هاي مصوب دولت براي خراسان رضوي در سال 84 بود که قرار شد طي يک برنامه 5 ساله اجرايي و عملياتي شود.

اما با يک تأخير قابل توجه تفاهمنامه اين پروژه، خرداد سال 88 با حضور بهبهاني وزير راه و ترابري سابق، بين شرکت آلماني به عنوان طرف سرمايه گذار و محمدي زاده استاندار وقت خراسان رضوي امضا شد.

وزير راه در آن زمان وعده داد، عمليات اجرايي اين پروژه 6 ماه آينده يعني در آذرماه سال 88 آغاز شود.

اما خبرهاي ضد و نقيض اجرايي شدن اين پروژه را با ابهام مواجه کرد تا اينکه در شهريور ماه 89 صلاحي استاندار خراسان رضوي از لغو پروژه قطار مغناطيسي مشهد- تهران خبرداد، به اين دليل که کارشناسان وزارت راه اجراي اين پروژه را فاقد توجيه اقتصادي مي دانند.طبق گفته استاندار، رئيس جمهور نيز با تکيه بر اين استدلال کارشناسان، دستور لغو اين مصوبه را صادر کرد.

به گفته صلاحي، در مقابل لغو اين پروژه، رئيس جمهور با پيشنهاد اجراي پروژه برقي کردن قطار مشهد- تهران با سرعت 300 کيلومتر در ساعت موافقت کرد که بزودي مطالعات اجراي آن آغاز مي شود.

 

اتمام فاز صفر

 

اين موضوع در زماني مطرح شد که مجري پروژه قطار مغناطيسي مشهد- تهران از اتمام فاز صفر اين پروژه خبر مي دهد.

حسين علي بهروزي فر در گفتگو با خبرنگار ما، اقدامات انجام شده در فاز صفر را انجام مطالعات اوليه، بررسي امکان پذيري و اجراي پروژه، توجيه پذير بودن به لحاظ فني و ارايه اسناد به سرمايه گذار با هدف مثبت بودن زمينه حضور و مشارکت اعلام مي کند و مي گويد: اين اسناد تحويل وزارت راه و ترابري و مسکن به عنوان کارفرما شده است.

وي با بيان اينکه همچنين 70 درصد فاز يک پروژه نيز عملياتي شده است مي گويد: 5 ايستگاه در مسير و 2 ايستگاه در ابتدا و انتها براي اين پروژه در نظر گرفته شده است.

وي مي افزايد: اکنون کار در مرحله آزادسازي زمين جهت انطباق با نقشه ها قرار دارد.

بهروزي فر با بيان اينکه اکنون نقشه ها آماده است يادآور مي شود: زمين در مساحت 860 کيلومتر در مسير مشهد- تهران بايد توسط دولت آزادسازي شود تا سرمايه گذار خارجي براي مشارکت ورود يابد.

 

ناهمخواني زمين با پروژه!

 

وي مي افزايد: طبق نظر مساعد وزارت راه، زمين مدنظر در مسير اتوبان ولايت که توسط قرارگاه کربلا در حال احداث است، براي اين پروژه در نظر گرفته شده است و يا اينکه از زمين هاي آزاد شده قبلي استفاده شود.

وي معتقد است: زمين در نظر گرفته شده در مسير پروژه اتوبان ولايت با مشخصات فني پروژه قطار مغناطيسي مشهد- تهران و انحناي لازم براي آن همخواني ندارد.

 

کم لطفي مسؤولان

 

بهروزي فر در بخش ديگري، به کم لطفي برخي مسؤولان دولتي و غيردولتي در اجراي اين پروژه اشاره مي کند و مي گويد: اين موضوع باعث شده به جاي اينکه در خط صعودي اجراي پروژه حرکت کنيم، در مسير افقي قرار گيريم.

اين مجري با تأکيد بر اينکه با هر سرعتي نمي توان از اين انحناي خاص عبور کرد مي گويد: براي مهيا شدن زمينه حرکت قطار با سرعت 500 کيلومتر در ساعت بايد دايره و انحناي زمين بيش از 5 هزار متر طولي باشد.

مجري پروژه قطار مغناطيسي مشهد- تهران اضافه مي کند: امکان پذيري پروژه با مسير طي مطالعات فني مشخص شده است، به طوريکه زمين انتخابي بايد 93 درصد در مسير مسطح و مستقيم، 3 درصد در مسير تپه و ماهور و 4 درصد نيز در مسير صخره و سنگ باشد.

وي در ادامه با بيان اينکه وزارت راه مجوز پيگيري پروژه را صادر کرده است مي گويد: از امکانات کارگروه ملي زيارت در مشهد براي اجراي اين پروژه بايد استفاده شود. به طوري که از محل بودجه اين کارگروه رقمي براي تکميل مطالعات اختصاص يابد.

بهروزي فر درباره تأخير در اجراي اين پروژه اظهار مي دارد: پروژه قطار مغناطيسي مشهد- تهران مصوب سال 84 است که بايد طي يک برنامه 5 ساله اجرايي شود. اما بنا به دلايلي، اجرا نشده است و از برنامه زمان بندي عقب است.

 

شروط سرمايه گذار خارجي

 

وي با بيان اينکه سرمايه گذار خارجي براي ورود به اين پروژه دو شرط تعيين کرده است مي افزايد: اولين شرط ارايه ضمانتهاي لازم براي سرمايه گذاري و ديگري تأمين پايه هاي ضمانتي از جمله آزاد سازي زمين توسط کارفرماست.

مجري پروژه قطار مغناطيسي مشهد- تهران تصريح مي کند: اين زمين يا بايد از محل زمين هاي آزاد شده دولت تأمين شود و يا اينکه توسط دولت از مردم خريداري و به صورت اماني در اختيار پروژه قرار گيرد تا پس از اينکه سرمايه گذار به اصل سرمايه و سود رسيد، زمين در اختيار دولت قرار گيرد.

 

تغيير سرمايه گذار

 

بهروزي فر با اشاره به اينکه در برنامه اوليه سرمايه گذار اين پروژه آلماني بود يادآور مي شود: اکنون اين سرمايه گذار به عنوان مشاور پروژه خواهد بود و سرمايه گذار اصلي پروژه قطار مغناطيسي مشهد- تهران يک شرکت اروپايي است.وي خاطرنشان مي کند: تفاهم نامه با سرمايه گذار امضاء و به دولت معرفي شده است و کار اکنون معطل دريافت ضمانت نامه قرار دارد.

وي با بيان اينکه ضمانت نامه مورد تأييد بانک اروپايي هنوز از سوي وزارت اقتصاد صادر نشده است مي گويد: اين موضوع يکي از اولويتهايي است که پس از آن سرمايه گذار 30 درصد سرمايه را وارد کشور مي کند.

وي معتقد است: با برگه اي که وزارت اقتصاد به عنوان ضمانت نامه ارايه کرده است، حتي نمي توان يک يورو هم وارد کشور کرد، زيرا فاقد تضمين هاي لازم براي بانک خارجي است.

 

دو پروژه جدا از هم

 

وي دراين خصوص که گفته مي شود پروژه قطار مغناطيسي فاقد توجيه اقتصادي است و به جاي آن پروژه برقي کردن قطار مشهد- تهران اجرا مي شود، مي گويد: پروژه قطار مغناطيسي مشهد- تهران و پروژه برقي کردن قطار اين مسير دو پروژه مصوب جدا از هم و مربوط به سال 84 است که به تصويب مجلس رسيد.

 

ارايه اطلاعات نادرست به استاندار

 

وي ادامه مي دهد: اما به دليل ارايه اطلاعات نادرستبويژه به صلاحي استاندار خراسان رضويعنوانشد که پروژه قطار مغناطيسي لغو و به جاي آن برقيکردن قطار مشهد- تهران در دستور کار قرار دارد.

اين در حالي است که کارشناسان اروپايي و ژاپني بعد از 4 ماه بررسي توجيه فني و اقتصادي بودن آن را تأييد کرده اند.

وي مي گويد: اگر پروژه قطار مغناطيسي فاقد توجيه اقتصادي بود، هرگز سرمايه گذار خارجي اعلام آمادگي براي مشارکت در اين پروژه نمي کرد.

بهروزي فر يادآور مي شود: به محض ارايه تضمين هاي لازم براي بانک خارجي جهت ورود سرمايه به کشور و نيز مهيا شدن ديگر پايه هاي ضمانت شامل آزادسازي زمين سرمايه گذار خارجي وارد کار مي شود.

 

هزينه 10 ميليارد يورويي قطار مغناطيسي

 

وي با اشاره به هزينه 10 ميليارد يورويي مورد نياز براي اجراي اين پروژه اضافه مي کند: 70 درصد اين مبلغ توسط سرمايه گذار خارجي و 30 درصد توسط دولت تأمين مي شود.

بهروزي فر از استاندار خراسان رضوي درخواست کرد از محل اعتبار کارگروه ملي زيارت 15 ميليارد تومان جهت تکميل سهم 30 درصدي دولت براي اجراي اين پروژه اختصاص دهد.

 

تفاوت قطار برقي با قطار مغناطيسي

 

وي درباره تفاوت قطار برقي با قطار مغناطيسي نيز مي گويد: اجراي پروژه قطار برقي به لحاظ اقتصادي گران تر از قطار مغناطيسي است، زيرا نيازمند حفر تونل و نصب تجهيزات جديد بر روي قطار است.

وي ادامه مي دهد: ضمن اينکه با برقي شدن قطار، سرعت آن از 80 به 100 کيلومتر افزايش مي يابد، در حالي که همين قطارهاي فعلي نيز در صورت تجهيز و توسعه زيرساختها قادر به حرکت 120 کيلومتر در ساعت هستند.

وي يادآور مي شود: قطار مغناطيسي سرعت 500 کيلومتر بر ساعت دارد و مسير مشهد- تهران طي دو ساعت طي مي شود.

وي درخصوص خبر لغو پروژه قطار مغناطيسي مشهد- تهران اظهار مي دارد: اين قرارداد و مصوبه منتفي نشده است، ضمن اينکه لغو پروژه از سوي هر يک از طرفين قرارداد جريمه دارد.