نگاه مدبرانه به مقوله برنامه ريزي

[Afsaneh.M 19,632]

نگاه مدبرانه به مقوله برنامه ريزي

در تاريخ علم و انديشه ، متفكران زيادي سعي كرده اند با ارائه مدلها ، روشها و تئوريهاي مختلف نسبت به هدايت امر توسعه در محيط هاي حغرافيايي مختلف اقدام كنند و آگاهانه يا نا آگاهانه مورد استفاده كشورها قرار گرفته و اثراتي نيز به جا گذاشته است .

سابقه نيم قرن برنامه ريزي در ايران مطمئنا انباشت دانش برنامه ريزي را در بدنه كارشناسي به دنبال داشته است ولي به دليل عدم اتكا سيستم برنامه ريزي كشور به تفكر بومي و دانش ملي متاسفانه تاكنون برنامه ريزي موفقي تجربه نشده است .

به نظر مي رسد ضروري باشد در حال حاضر قبل از هرگونه برنامه ريزي آسيب شناسي جامعي از سيستم برنامه ريزي و تفكرات و سازمان حاكم بر آن صورت گيرد و با تحليل نقاط ضعف و قوت به ارائه سيستم برنامه ريزي مبتني بر شرايط بومي اقدام گردد .

متاسفانه نظام برنامه ريزي ما سليقه اي و متكي به فرد يا گروه خاص است . در اين نظام با توجه به وجود برداشت هاي متفاوت از فرايند توسعه ، نوع خاصي از برنامه ريزي مد نظر قرار مي گيرد كه عمدتا جهت نشان دادن كارايي نظام حاكم در مدت زمان كوتاه است . در اين نوع نگرش به برنامه ريزي بازدهي بسيار سريع و بردن سياستها به سمت اقدامات اجرايي كوتاه مدت هدف اصلي برنامه ريزي است .

از طرفي ديگر متاسفانه در بسياري از موارد برنامه ريزي با چانه زني و نفوذ در لايه هاي قدرت قابل انعطاف است . همين عامل هم نقش تاثير گذار در ميزان توسعه مناطق داشته است به عبارت ديگر درجه توسعه يك منطقه رابطه مستقيمي با ميزان نفوذ چهره هاي قدرتمند منطقه در لايه هاي سياسي و اقتصادي منطقه دارد .

در كشورهايي مثل آمريكا و برخي كشورهاي اروپايي چارچوبهاي كلي برنامه ريزي ، تويعه و سياستهاي مرتبط با آن در مقاطع زماني 50 تا 100 ساله طراحي مي شود و برنامه ريزي ميان مدت و بلندمدت نيز در آن چارچوب تدوين مي شود و تغيير نظام دليلي بر تغيير روش برنامه ريزي نيست .

در حال حاضر نگاه ما به برنامه ريزي نگاه عالمانه اي است ولي دوام اين نگاه به دوام تيم مديريتي حاكم بر اين موضوع منوط است . مادامي كه فرهنگ توسعه خواهي عمومي – نه متعصبانه محلي – بر مردم و مديران حاكم نگردد انتظار تعادل منطقه اي در توسعه را نبايد داشته باشيم .

توسعه زير بناي فرهنگي مي طلبد توسعه نيازمند زمينه هاي مساعد سياسي است توسعه متكي بر اقتصاد پويا و درون زا ست و توسعه نيازمند برنامه ريزي عالمانه ، همه جانبه و مبتني بر شرايط بومي است

قبل از اينكه به فكر توسعه باشيم به فكر ابزارهاي طي مسير توسعه كه برنامه ريزي صحيح است باشيم