رفتن به مطلب

ارسال های توصیه شده

مقایسه تطبیقی تصمیمات و مداخلات انجام‌شده از دیدگاه مدیریت شهری در بافت‏های قدیمی شهرهای ایران و کشورهای همسایه، کشورهای اسلامی و کشورهای اروپایی

اقتصاد و مدیریت شهری

آقای مهندس حمید عنبرانی

آقای دکتر اصغر محمد‏مرادی

 

مسأله بافت قدیمی شهرهای ما و تعارض عرصه‏های مختلف زندگی معاصر با آن، مدت‏هاست (نزدیک به چهار دهه) که مسأله‏ساز مردم است و مشغله ذهنی و تخصصی معماران و شهرسازان ما را به خود اختصاص داده است. جامعه ما، طی صد سال گذشته- صرف نظر از علت‏ها- تحت تاثیر تمدن غرب، دگرگونی‏های سریعی را متحمل شده است و نهایتا شکل جدیدی که به خود گرفته، از بسیاری جهات متفاوت با گذشته‏اش می‏باشد. این تغییرات در تمامی عرصه‏های جامعه به نحوی به وجود آمد که سازه‏های سنتی فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی جامعه را به هم ریخت و زندگی جدید نه تنها تداوم منطقی روند گذشته که در اثر نیازهای زمان شکل گرفته باشد نبود، بلکه چیزی ورای معانی گذشته بود و الگویی جدید را سازماندهی می‏نمود. شهرها به عنوان بازتاب کالبدی جامعه از این تحولات سریع و وسیع به دور نماندند و بالطبع بیشترین تاثیرات را نیز پذیرفتند؛ چنانکه شالوده و چهره شهرهای جدید در مقایسه با بافت‏های قدیمی شهرهای تاریخی‏مان به کلی متفاوت است و به دلایل مختلف، بافت‏های قدیمی فرصت انطباق با مسائل زندگی شهری امروز را نیافتند و این چنین است که هنوز با این مشکل چند ده ساله مواجه هستیم که بافت‏های قدیمی از دو سو به طور جدی تهدید می‏شوند. یکی خالی شدن شدن تدریجی حیات به دلایل فرهنگی- اقتصادی است که به صورت ناتوانی از از برآورده کردن نیازهای معمولی زندگی امروزی متجلی شده و بالطبع مهاجرت ساکنین محلات قدیم به محلات نوساز شهری را در پی دارد و به دنبال آن فرسودگی و تخریب تدریجی این بافت‏ها است که با کمرنگ شدن فرهنگ مرمت و نگهداری در بین مردم، سرعت بیشتری به خود می‏گیرد و دیگری، رشد غیرمنطقی مناطق پیرامون شهر و محلات نوساز است که از کلیه تاسیسات و تجهیزات نیز برخوردارند. به هر حال زندگی امروز ما از بسیاری جهات با گذشته‏ای که این بافت‏ها در آن شکل گرفته‏اند متفاوت است و این مسأله‏ای انکارناپذیر و در عین حال غیر قابل برگشت می‏باشد. از طرفی دیگر نیز نمی‏توان همیشه با آرزوی شهرهای گذشته به سر برد؛ چه در این صورت شهرهایمان زندگی در حال را نیز از دست داده و آینده آنها بسی نابسامان‏تر از امروزشان خواهد بود. بی‏شک، پویایی از مهمترین ویژگی‏های حیاتی هر "مجموعه زنده" است و جوامع انسانی را نیز از این قاعده گریزی نیست. به تبع آن هیچ مجتمع زیستی (شهر- روستا) نیز نمی‏تواند در کالبد و قالبی ثابت به حیات خود ادامه دهد. شهرها همانند موجودی زنده، چنانکه زمانی آستانه حیات (تولد) را تجربه می‏کنند و به تناسب شرایط، دوران رشد و شکوفایی و یا خمودگی و پژمردگی را به خود می‏بیندد، در برخی مراحل ممکن است- بسته به شرایط محیطی (طبیعی، سیاسی، اقتصادی و ...) – دچار اضمحلال شده و آستانه مرگ را نیز تجربه نمایند. چنانکه شهرهای مدفون در خاک قرون، بر مرگ شهرها گواه‏اند و شهرهای با قرن‏ها تاریخ، گواه حیاتی مستمر و غنی. از این میان، در این پژوهش، پنج شهر ایرانی منتخب (اصفهان، یزد، کاشان، بوشهر و گرگان)، مثال شهرهای زنده‏ای هستند که هرچند سرگذشت متفاوتی دارند ولی در سیر تاریخ توانسته‏اند با شرایط محیطی خود تطابق یابند و استمرار حیات خود را تضمین نمایند. هرچند یافتن راز حیات، بالندگی، رکود و یا اضمحلال شهرها هدف اصلی این پژوهش نیست و پژوهشی مستقل را طلب می‏کند، ولی پرداخت به آن – هر چند گذرا- روشن کننده راه این پژوهش بوده است. در این پژوهش، محقق در مرحله اول، ضمن معرفی شهرهای مورد مطالعه در ایران،(اصفهان، یزد، کاشان، بوشهر و گرگان)، وضعیت بافت تاریخی آنها را مورد بررسی قرار داده است و در مرحله دوم به معرفی "مداخلات" انجام شده در ۵ شهر فوق و همچنین شهرهای بارسلونا (اسپانیا) و استانبول (ترکیه) پرداخته است.

  • Like 3
لینک به دیدگاه
  • پاسخ 67
  • ایجاد شد
  • آخرین پاسخ

بهترین ارسال کنندگان این موضوع

بهترین ارسال کنندگان این موضوع

میزان و تأثیر شهرسازی معاصر غرب بر ساخت‏ و ساز و بافت‏های شهرهای سنتی ایران

شهرسازی

مرکز مطالعاتی و تحقیقاتی شهرسازی و معماری

آقای دکتر علی‏ اصغر محمدمرادی

 

برای تدوین چارچوب موردنظر، ده مورد از قوانین و آیین‏نامه‏های هدایت‏کننده طراحی معماری در بافت‏های باارزش شهری به دقت مورد تحلیل و بررسی قرار گرفتند. نمونه‏های مورد نظر از میان نمونه‏های مطرح در ادبیات معماری و شهرسازی معاصر انتخاب شده‏اند. نکات مهم مورد تأکید آنها، بر اساس اولویت شناسایی شده، با اصول معماری و شهرسازی اسلامی-ایرانی مقایسه شده است. چارچوب مورد نظر به صورتی پیشنهاد شده است که در هر شهر بتوان قوانین و آیین‏نامه‏های هدایت‏کننده طراحی متناسب با آنها پیشنهاد نمود. بدیهی است هیچ شهری نمی‏توان یافت که قوانین و آیین‏نامه‏ها خاصی در تمامی نقاط آن قابل پیشنهاد باشد و لازم است برای هر یک از محورهای فرهنگی-تاریخی قوانین و آیین‏نامه‏های ویژه‏ای، متناسب با ویژگی‏های خاص منطقه پیشنهاد شود. از این رو چارپوب ارائه‏شده تنها مشخصاتی را معین می‏سازد که لازم است در تدوین راهنمای هدایت‏کننده طراحی معماری مورد توجه قرار گیرد. بدیهی است شهرداری بافت، کارگروه تخصصی، مسؤولین ذی‏ربط و نماینده تخصصی شورای ‏عالی شهرسازی و معماری ایران، بر درستی و کیفیت پیشنهادهای ارائه‏شده و تناسب آنها با بافتی که این قوانین برای آنها تهیه و تنظیم شده، نظارت خواهند کرد.

  • Like 3
لینک به دیدگاه

نشر و تألیف کتاب «معماری بناهای یادمانی معاصر» (آرامگاه‏ها)

معماری

مجری :آقای جاسم غضبانپور (عکاسی و گردآوری)

آقای مهندس سید جواد میرحسینی و آقای مهندس داوود دانشی

 

ساختار کلی این طرح مشتمل بر دو فصل می‏باشد که در فصل اول به تعاریف یادمان و مونومان (Monument) و دسته‏بندی انواع بناها و فضاهای یادمانی ایران پرداخته شده و همچنین معرفی تعدادی از بناهای یادمانی مهم جهان قسمتی از این فصل را شامل گردیده ‏است. پس از دسته‏بندی بناهای یادمانی، به معرفی بناها و فضاهای آرامگاهی ایران پرداخته که با انتخاب تعدادی از بناهای آرامگاهی در فصل دوم به معرفی بناهای منتخب رسیده و با شرح مختصر بیوگرافی متوفی و تاریخچه بنای یادمانی، بعضاً تحلیل معمارانه‏ای صورت گرفته که با عکس‏های مختلف از زاویه‏های دید متفاوت، نقشه‌ها و نماها و سایت موقعیت بنا، سعی بر معرفی کامل و مستند هر یک از بناها شده است. (جدول ضمیمه) بناهای یادمانی منتخب که از سال۱۳۰۰ هجری شمسی بازسازی یا طراحی و ساخته شده‏اند، عبارتند از: آرامگاه بانو امین (اصفهان)، آرامگاه صائب تبریزی (اصفهان)، پروفسور پوپ و همسرش (اصفهان)، دکتر معین (آستانه اشرفیه گیلان)، مقبره‏الشعرا (تبریز)، میر رضی‏الدین آرتیمانی (تویسرکان)، میرزا کوچک‏خان جنگلی (رشت)، ابوالحسن بیهقی (سبزوار- ششتمد)، کاشفی (سبزوار)، ابن یمین فریومدی (شاهرود- فرومد)، حافظ (شیراز)، سعدی (شیراز)، سیبویه (شیراز)، شاه‏شجاع مظفری (شیراز)، شیخ روزبهان (شیراز)، اوحدی (مراغه)، بهادری (مسجدسلیمان)، فردوسی (مشهد- توس)، نادرشاه افشار (مشهد)، مختوم‏قلی فراغی (مینودشت- آق تقای)، کمال‏الملک (نیشابور)، عمر‏خیام (نیشابور)، بابا‏طاهر (همدان)، ابوعلی سینا (همدان). اسامی بناهای آرامگاهی منتخب، معماری بناهای یادمانی معاصر ایران نام آرامگاه (مقبره) یا بنا نام شهر سال ساخت نام طراح یا مجری ۱ بانو امین اصفهان ۱۳۶۲ _ _ ۲ پروفسور پوپ و همسرش اصفهان ۱۳۴۸ محسن فروغی انجمن آثار ملی ۳ صائب تبریزی اصفهان ۱۳۴۲ _ انجمن آثار ملی ۴ دکتر معین آستانه اشرفیه گیلان _ _ _ ۵ مقبره‏الشعرا تبریز ۵۶-۱۳۵۱ غلامرضا فرزانمهر انجمن آثار ملی ۶ میر رضی‏الدین آرتیمانی تویسرکان ۱۳۵۶ _ انجمن آثار ملی ۷ میرزا کوچک‏خان جنگلی رشت _ _ _ ۸ ابوالحسن بیهقی سبزوار- ششتمد ۱۳۵۴ _ انجمن آثار ملی ۹ کاشفی سبزوار ۱۳۵۴ احمد فرح‏بخش انجمن آثار ملی ۱۰ ابن یمین فریومدی شاهرود- فرومد ۱۳۵۴ محسن فروغی انجمن آثار ملی ۱۱ حافظ شیراز ۱۳۱۷ آندره گدار _ ۱۲ سعدی شیراز ۱۳۳۱ محسن فروغی علی صادقی انجمن آثار ملی ۱۳ سیبویه شیراز ۱۳۳۶ جاوید سامی انجمن آثار ملی ۱۴ شاه‏شجاع مظفری شیراز ۵۰-۱۳۳۹ سیحون انجمن آثار ملی ۱۵ شیخ روزبهان شیراز ۱۳۴۶ _ انجمن آثار ملی ۱۶ اوحدی مراغه ۱۳۵۴ _ انجمن آثار ملی ۱۷ بهادری مسجدسلیمان ۱۳۷۹ حمید عنبرانی _ ۱۸ فردوسی مشهد- توس حسین لرزاده ۱۳۰۵ بازسازی ۱۳۴۷ بهزاد طاهرزاده هوشنگ سیحون انجمن آثار ملی ۱۹ نادرشاه افشار مشهد ۱۳۴۰ هوشنگ سیحون انجمن آثار ملی ۲۰ مختومقلی فراغی مینودشت- آق تقای ۱۳۷۰ نیازی _ ۲۱ کمال‏الملک نیشابور ۱۳۴۲ هوشنگ سیحون انجمن آثار ملی ۲۲ حکیم عمر‏خیام نیشابور ۱۳۴۱ هوشنگ سیحون انجمن آثار ملی ۲۳ بابا‏طاهر همدان ۴۹-۱۳۲۹ محسن فروغی انجمن آثار ملی ۲۴ ابوعلی سینا همدان ۳۰-۱۳۲۶ هوشنگ سیحون انجمن آثار ملی

  • Like 2
لینک به دیدگاه

نظام مدیریت مناطق کلانشهری

اقتصاد و مدیریت شهری

معاونت پژوهشی دانشگاه تهران- امور پژوهش‏های کاربردی

آقای دکتر هیربد معصومی

 

در فصل اول از مرحله اول که مربوط به تعاریف و مفاهیم از کلانشهر، منظومه شهری، مگالوپولیس، ابر شهر و ... پرداخته است. در فصل دوم از این مرحله، روند پیدایش و شکل‏گیری مناطق کلانشهری در کشورهای توسعه یافته و کشورهای در حال توسعه مورد مطالعه قرارگرفته است. فصل سوم در این فصل برخی از دسته‏بندی‏های که تا کنون در خصوص الگوهای رایج مدیریت و حکمروایی کلانشهری مطرح شده‏اند ارائه گردیده است. در دسته‏بندی‏های انجام شده در این مطالعه سعی شده است تا از نظریات برخی از مطرح‏ترین پژوهشگران مسایل کلانشهری چن ری بال و یوحانس لین، لری بورن، جرون کلینگ، کیریستین لفوره، ایند اسک و ریچارد برد بهره گرفته شود. این دسته بندیها به این شرح ارائه شده‏اند که ابتداء الگوی‏های سه گانه مدیریت کلانشهری بال و لین، پس از آن هشت رویکرد بورن، سه الگوی سازمان همکاری‏های اقتصادی و توسعه، دو الگوی جامع لفوره و زیرشاخه‏های این دو الگوی کلی و نهایتاً پنج الگوی اسلک ارائه و مورد بررسی قرار گرفته‏اند. مرحله دوم: در فصل اول از این مرحله، نقش مناطق کلانشهری در توسعه و نظام شهری ملی مورد مطالعه قرار گرفته است. براساس مطالعات این فصل از میان مراکز شهری بزرگ، کلانشهرها بیشترین سهم را در توسعه اقتصادی، منطقه‏ای و ملی ایفا می‏کنند. کلانشهرها بسته به جایگاهشان در نظام‏های منطقه‏ای، ملی و بین‏المللی، مهمترین و کاراترین مراکز فعالیت‏های اقتصادی، تولیدی، اشتغال و بهره‏وری در سطوح منطقه‏ای، ملی و فرا ملی هستند. در فصل دوم از این مرحله نظام برنامه‏ریزی مناطق کلانشهری در اروپا، امریکا، کشورهای در حال توسعه و همچنین تحولات در طرح‏های توسعه مناطق کلانشهری مورد مطالعه قرار گرفته است. براساس یافته‏های این فصل برنامه‏ریزی کلانشهری سابقه چندان طولانی ندارد. تلاش برای برنامه‏ریزی کلانشهری در جهان محدود بوده و در عین حال با مشکلاتی مواجه بوده است. یکی از وجوه تمایز اصلی بین برنامه‏ریزی شهری سنتی و برنامه‏ریزی کلانشهری، اندازه و پیچیدگی کلانشهرها است که باعث می‏شوند تا نتوان آینده آنها را به طور موثر براساس طرح‏های جامع ایستا و سنتی ترسیم کرد. برنامه‏ریزی مناطق کلانشهری اغلب از اوایل قرن نوزدهم میلادی با توجه به رشد سریع، ازدحام و افزایش تقاضا برای خدمات در شهرهای صنعتی و لزوم ایجاد ساختارهای دولتی در این مناطق مطرح گردید. فصل سوم از مرحله دوم به مطالعه نظام مدیریت خدمات عمومی شامل؛ ۱- نظام مدیریت حمل و نقل عمومی ۲- نظام مدیریت آب و فاضلاب و سایر زیر ساخت‏ها پرداخته است و بر اساس یافته‏های این فصل یکی از معضلات عمده مناطق کلانشهری در کشورهای در حال توسعه مدیریت و ارائه خدمات عمومی در محدوده این مناطق کلانشهری است. در مناطق کلانشهری کشورهای در حال توسعه با توجه به محدودیت منابع عملکردی، انسانی و نهادی از یک طرف و گسترش سریع این مناطق از طرف دیگر، تقاضا برای زیرساخت‏ها و خدمات عمومی سریعاٌ از عرضه پیشی می‏گیرد و شکافی گسترده بین عرضه و تقاضا بوجود می‏آید. مزایای واگذاری خدمات به بخش خصوصی هم کاهش هزینه‏ها و هم آسایش مقامات محلی از مشکلات اجرایی خواهد بود و این فرصت را فراهم می‏کند که مقامات محلی انرژی خود را صرف نظارت عالی، مدیریت و سیاست‏گذاری که وظایف واقعی دولتمردان است نمایند. نتایج تجارب کشورهای صنعتی نشان می‏دهد که خدماتی که به صورت انحصاری توسط دولت ارائه می‏شود، بین ۲۵ تا ۴۱ درصد بیش از واگذاری انجام امور به بخش خصوصی هزینه دربر دارد. مرحله سوم: در فصل اول از این مرحله نظام تامین منابع مالی برای مدیریت مناطق کلانشهری شامل دریافت هزینه از استفاده‏کنندگان، مالیات‏ها، تامین بودجه زیرساخت‏ها، دریافت وام، هزینه‏های توسعه و مشارکت بخش خصوصی- دولتی مورد مطالعه قرار گرفته است. در فصل دوم از این بخش به مطالعه موردی نظام مدیریتی مناطق کلانشهری در مانیل، قاهره، توکیو، لوس آنجلس، بانکوک و... پرداخته است و همچنین مروری بر نظام مدیریت مناطق کلانشهری کشور شامل طرح مجموعه شهری تهران، مطالعه طراحی نظام مدیریت مجموعه‏های شهری و مطالعه بازنگری استاتژییک نظام مدیریت اجرایی کلان شهر تهران انجام گرفته است. در فصل سوم از مرحله سوم به جمع‏بندی و ارائه چارچوبی برای مدیریت مناطق کلانشهری کشور است به اهمیت مناطق کلانشهری در توسعه ملی، روند پیدایش و شکل‏گیری مناطق کلانشهری، نظام مدیریت مناطق کلانشهری، نظام برنامه‏ریزی مناطق کلانشهری و نظام مدیریت خدمات عمومی در مناطق کلانشهری پرداخته است.

  • Like 2
لینک به دیدگاه

نظريه‏ دين‏شناسي توسعه‏ شهر و مسکن

مطالعات و پژوهش‌هاي بنيادي

حجت‏الاسلام احمد آکوچکيان

آقاي دکتر سيد غلامرضا اسلامي

 

توسعه‏ پايدار و موزون انساني، داراي دو حوزه‏ معنايي«روان‏شناختي» و «جامعه‏شناختي» است. مجموع مختصات و ويژگي‏هاي کمي و کيفي اين فرايند در زمان- فضا (از زمان-فضاي عالم نجوم تا زمان-فضاي عالم تاريخ)، جريان مي‏يابد. در اين زمان-فضاست که اوصاف و مختصات توسعه‏اي متبلور مي‏شود، به ‏گونه‏اي که توسعه‏ کالبدي، تجسم زماني-فضايي فرايند همه‏جانبه‏ توسعه‏ پايدار تلقي مي‏شود. ضرورت اين تحقيق جستجوي پاسخ اين پرسش است که فکر ديني در عرصه‏ تحقيق و توسعه‏ کالبدي، چه ميزان و چگونه جريان مي‏يابد و در چارچوب يک نظريه‏ مشخص طراحي مي‏شود. بدين ترتيب گام آغازين نظريه‏پردازي دين‏شناختي در حوزه توسعه‏ کالبدي ارائه مي‏گردد و نتايج آن در برنامه توسعه‏ کشور به ‏کار گرفته مي‏شود. در اين رابطه ضرورت تحقيق در ارتباط با برنامه‏ توسعه‏ کشور، برنامه‏ ملي تحقيقات کشور، توجيه اجتماعي و فرهنگي و حوزه سازمان‏هاي بهره‏بردار قابل تبيين مي‏باشد. اهداف پژوهش مبناي مطالعات توسعه‏اي شهر و مسکن ديني، مطالعات نظري-ارزشي در باب مباني نظري شهري ديني و مسکن مطلوب مسلماني و الگوي ارزشي درباره‏ شهر و مسکن مي‏باشد. فضاي پژوهش حکايت از آن دارد که ساخت مدينه (شهر و شهروندي) در سه لايه‏ «اکوسيستم انسان و طبيعت»، «مقوله شهروندي» و «سيستم‏هاي فضائي-فعاليتي»، در فرايند کلان مديريت آن و به ‏طور خاص در دو سيستم متبادل ارزشي-‏کاربردي جريان دارد. پژوهش خاص به ‏منظور شناخت و مبادله‏ مباني فرهنگي ارزش‏هاي معماري و شهرسازي اسلامي تبلوريافته در ويژگي‏هاي بومي و سنتي ملت‏ها، کشورها و اقوام مسلمان به ‏تحقيق از شهر و مسکن از چشم‏انداز نظريه‏ دين‏شناختي توسعه‏ مي‏پردازد. هدف نهايي اين تحقيق آن است که با مروري بر تجارب تاريخي و جغرافيايي مدنيت اسلامي و دستيابي به مباني و اصول معماري و شهرسازي متاثر از اين گستردگي فرهنگي-سرزميني، در راستاي ديدگاه دين‏شناختي برگزيده در تحقيق و توسعه‏ به جمع‏بندي روشني از مباني و اصول عام معماري و شهرسازي اسلامي دست يابد تا بتوان آن را به منظور احياي هويت کالبدي-فضايي اسلامي در کنار ويژگي‏هاي بومي با توجه به اوصاف خاص فرهنگ ملي ايراني به کار گرفت و در توسعه‏ سزاوار کالبدي جامعه در هر دو وجهه معماري و شهرسازي کشور در راستاي نظريه‏ دين‏شناختي تحقيق و توسعه‏ کوشيد.

  • Like 2
لینک به دیدگاه

نقش ارتباطات نوین در معماری و شهرسازی آینده

شهرسازی

آقای مهندس منصور نجفی مطیعی

خانم دکتر زهره داوود‏پور

 

مطمئناً اهميت زمان و مکان در عصر اطلاعات، عصر ديجيتال و عصر سيستم‏هاي هوشمند متفاوت از گذشته خواهد بود و اداره شهر، زندگي شهري و حتي طراحي ساختمان‏هايي با کاربري‏هاي مختلف آموزشي، بهداشتي، مسکوني (و بطور کلي محل‏هاي کار و زندگي) در برابر اين تحولات تاثيرپذير خواهند بود. فن‏آوری اطلاعات و ارتباطات با داشتن ويژگي‏هايي از قبيل سرعت، دقت، کيفيت، شفافيت و سهولت استفاده و دسترسي به اطلاعات بدون وابستگي به بعد مکان و زمان، باعث شده تا در حوزه‏هاي مختلف علوم مهندسي کاربردهاي فراواني پيدا کند. قابليت‏ها و امکاناتي که اين فن‏آوری مي‏تواند در بخش شهرسازي و معماري داشته باشد در اين طرح تحقيقاتي «نقش ارتباطات نوين در شهرهاي آينده» مورد توجه قرار گرفته است. اين طرح در چهار مرحله به شناخت، بررسي کاربردها در شهرسازي، آينده نگري و شهرسازي آينده، جمع‏بندي و ارائه راهبردهاي لازم، براي بهره‏گيري از دستاوردهاي اين فن‏آوری براي زندگي در شهرهاي آينده مي‏پردازد. در مرحله شناخت، اطلاعات اوليه از موضوع فن‏آوری اطلاعات و ارتباطات مطرح و تجربيات جهاني و موقعيت ايران در اين فن‏آوری ارائه مي‏گردد. در مرحله دوم کاربردهاي فن‏آوری اطلاعات و ارتباطات در چهار محور اصلي برنامه‏ريزي شهري، مديريت شهري، طراحي شهري و خدمات شهري مورد بررسي قرارگرفته است. در مرحله سوم و چهارم نيز ضمن ضرورت آينده‏نگري به ‏خصوص در حوزه شهرسازي و معماري، جمع‏بندي و نتيجه‏گيري و سپس توصيه‏ها و راهکارهاي لازم جهت کاربردي شدن طرح آمده است.

  • Like 2
لینک به دیدگاه

فن‏آوری نوین اطلاعات و الگوی توسعه شهری (شهر شیشه‏ای)

شهرسازی، معماری

مهندسان مشاور شاران

آقای مهندس محمد سرپولکی و آقای مهندس منصور نجفی مطیعی

 

مرحله‏ اول: جایگاه فن‏آوری اطلاعات و ارتباطات در جهان و دستاوردهای آن که نتیجه‏ سال‏ها تجربه جهانی است، مورد بررسی قرار گرفته است تا هم اثرات ناشی از اعمال آن تخمین زده شود و هم تمهیدات لازم برای ثمربخش کردن کاربست نظام اطلاعات و ارتباطات پیش‏بینی شود. نتایج مطالعات انجام‏شده در این مرحله عبارتند از: فن‏آوری‌های نوین اطلاعات و ارتباطات، منشاء تحول جوامع در دنیای امروز است. تحولات فن‏آوری نوین اطلاعات و ارتباطات به واسطه سه عامل زیر اهمیت ویژه یافته و بارز می‏شود: ۱. اطلاعات ۲. کاربران ۳. جهش و پیشرفت دائمی فن‏آوری اطلاعات و ارتباطات دستیابی به نظام اطلاعات نیازمند برنامه‏ریزی دقیق و ایجاد تحول در منابع (انسانی، ابزاری و مالی) و تجهیز منابع است. در صورت فقدان برنامه‏ریزی مناسب، بکارگیری فن‏آوری‏های اطلاعات و ارتباطات می‏تواند پیامدهای زیر را داشته باشد: ۱. در دسترس بودن انواع اطلاعات، اعم از معتبر و غیر معتبر، که آگاهی از میزان صحت اطلاعات را با پرسش جدی مواجه می‏سازد. ۲. امکان شکسته شدن حصار امنیت اطلاعات که موجب اخلال‏های امنیتی می‏گردد. ۳. وجود ربایندگان اینترنتی و... ، مسائل حقوقی و قانونی که به دنبال خواهد داشت. ۴. نفوذ فرهنگ‏های بیگانه و آسیب‏های احتمالی که جوامع با آن مواجه هستند. مرحله‏ دوم: با شناخت موجودیت اطلاعات شهری کشور و ساختارهای موجود در تولید و انتشار آن، میزان کارایی نظام اطلاعاتی کشور در پاسخ به نیازهای اطلاعاتی شناسایی شده است. به سبب نبود نظام اطلاعات شهری و شفاف نبودن ساختار آن در کشور از یک سو و ضرورت انجام بررسی در یک چارچوب نظام‏مند از سوی دیگر، بررسی تولید و عرضه‏ اطلاعات در کشور با شیوه الگوبرداری از نظام‏های رایج، در قالب سه عامل کلیدی و اثرگذار در تعریف نظام اطلاعات و ارتباطات صورت پذیرفته است. این سه عامل عبارتند از: ۱. شیء مدلی ۲. داده و اطلاعات ۳. کاربر در میان سه عامل یادشده «شیء مدلی» نسبت به دو عامل دیگر، نقش پایه‏ای در ایجاد نظام اطلاعات و ارتباطات داشته و از این‏ رو سهم ویژه‏ای از مطالعات را به خود اختصاص داده است. چرا که: نیازهای اطلاعاتی همگام با تغییر و تحول شهر، مدام در حال تغییر است. تنوع و تعدد کاربران نیازمند اطلاعات و تجدید ساختار آن (به ‏ویژه در نهادها و سازمان‏ها) در هم‏نواختی با مسائل شهری رو به فزونی است. پاسخگویی به دو متغیر یاد‏شده تنها بر اساس شناسایی و نظام‏مند کردن شیء مدلی میسر است. نتایج مطالعات انجام‏شده در این مرحله نشان می‏دهد: وضع موجود اطلاعات شهری کشور، در چارچوب یک نظام اطلاعاتی فراگیر، هم‏پوشان و هم‏پیوند، در سطوح مختلف نیاز، شکل نگرفته است. تولید اطلاعات شهری بیشتر بر حسب نیازهای درون سازمانی و متکی بر ساختار نظام اداری-تشکیلاتی تولید و مورد بهره‏برداری قرار گرفته است اما معدودی از سازمان‏ها که تولید اطلاعات، بخشی از وظایف آنان می‏باشد، با درجات متفاوت از اطلاعات شهری مستند و قابل پی‏گیری برخوردار بوده‏اند (مرکز آمار ایران و...)، این اطلاعات نقش نسبتاً محدودی در برآوردن نیاز عمومی داشته است. در اطلاعات شهری تولید‏شده‏ سازمان‏ها و نهادهای مختلف، ادبیات و تعاریف مشترک وجود ندارد. در تولید و ارائه‏ عمومی اطلاعات شهری، ملاحظات زیر مد نظر نبوده است: ۱. توجه به نیازهای روز کاربران ۲. بکارگیری ابزارهای نوین اطلاعاتی و ارتباطی مرحله‏ سوم: به منظور درک تفاوت و فاصله‏ وضع موجود اطلاعات شهری کشور با جایگاه شایسته‏ آن در چارچوب یک نظام کارآمد و سازگار با نظام‏های اطلاعات شهری رایج در جهان، ارزیابی‏های لازم صورت گرفته است. برای ایجاد شرایط مقایسه تطبیقی میان محتوای اطلاعات شهری کشور در وضع موجود با نظام‏های اطلاعات شهری رایج در جهان و فرایند تولید آن، نیاز به تعریف یک قالب مشترک بود که با استفاده از قالب به‏کارگرفته‏شده در مطالعات مرحله شناخت و بستر فراهم شده در آن مرحله، این امر در چارچوب «شبکه چرخه اطلاعات» با بررسی عوامل زیر میسر گردید: گره‏های اطلاعاتی بازوها و ابزار ارتباطی شبکه‏ تبادل اطلاعات نتایج مطالعات انجام‏شده در مرحله‏ سوم نشان می‏دهد: علی‏رغم وجود پاره‏ای اطلاعات (اعم از اطلاعات دارای ساختار و یا فاقد ساختار) وضع موجود اطلاعات کشور فاصله بسیار زیادی با یک نظام اطلاعاتی کارآمد دارد. اصلاح ساختار تولید و عرضه‏ اطلاعات شهری امری اجتناب ناپذیر است. اصلاح وضع موجود اطلاعات و ارتباطات شهری کشور برای رسیدن به یک نظام اطلاعات و ارتباطات کارآمد، مستلزم برخورداری از شرایط زیر است: ۱. داشتن برنامه‏ اجرایی روشن با دوره‏های زمانی تعریف‏شده (بلند‏مدت و کوتاه‏مدت) ۲. تجهیر منابع انسانی، منابع مالی و ابزار و قوانین لازم ایجاد تشکیلات برای نظام اطلاعات و ارتباطات شهری و سازماندهی آن با ملاحظات زیر صورت پذیرد: ۱. مدیریت اطلاعات به صورت متمرکز در سطح ملی ۲. تولید اطلاعات در سطوح مختلف به تفکیک ملی، محلی و سازمانی مرحله‏ چهارم: هدف اصلی شهر شیشه‏ای در این مرحله، یافتن راهکارهای اجرایی برای ایجاد و توسعه نظام اطلاعات و ارتباطات شهری در کشور و تحقق‏پذیر کردن تمام عیار این نظام است. از آنجا که ارائه‏ راهکارهای اجرایی، به توجهی دو‏سویه نیاز دارد، از یک ‏سو می‏باید به تحولات گسترده و سریع نظام اطلاعات و ارتباطات شهری در نمونه‏های خارجی توجه کند و از سوی دیگر می‏باید به مشکلاتی که به سبب نوپا بودن این پدیده در کشور فرارو دارد، پاسخ گوید. در یک چنین شرایطی محقق کردن اهداف از حساسیت ویژه‏‏ای برخوردار است. از این ‏رو لازم است برنامه‏ اجرایی نظام اطلاعاتی کشور به موارد زیر توجه نماید: الگو قراردادن نظام اطلاعات شهری در نمونه‏های خارجی و مدل‏های مرتبط. هم‏نواخت کردن چارچوب اجرایی نظام اطلاعات و ارتباطات با برنامه بلندمدت چشم‏انداز توسعه‏ کشور و همچنین برنامه‏های دوره‏ای میان‏مدت توسعه‏ کشور. هم‏نواخت کردن الگوی نظام اطلاعات و ارتباطات با برنامه‏های «تکفا» (توسعه‏ و کاربری فن‏آوری ارتباطات و اطلاعات ایران). لذا با تعریف الگویی، برنامه دستیابی به نظام اطلاعات و ارتباطات شهری کشور برای طرح و تصویب در مراجع ذی‏ربط در قالب زیر تنظیم شده است: ۱. چارچوب‏های فکری ۲. چارچوب‏های ابزاری ۳. چارچوب‏های عملیاتی

  • Like 2
لینک به دیدگاه
  • 3 سال بعد...

×
×
  • اضافه کردن...