Neutron 60966 مالک اشتراک گذاری ارسال شده در 9 شهریور، ۱۳۹۰ زمين شهري و نقش آن در توسعه شهري (گذشته و آينده) شهرسازی مركز مطالعات و تحقيقات شهرسازي و معماري ايران دکتر محمد مهدی عزیزی توضیح ندارد. 1 لینک به دیدگاه
Neutron 60966 مالک اشتراک گذاری ارسال شده در 9 شهریور، ۱۳۹۰ تشکیل بانک اطلاعات عوامل مؤثر در شهرسازی و تهیه نرم افزار کاربردی شهرسازی آقای مهندس بهروز کلالی توضیح ندارد. 1 لینک به دیدگاه
Neutron 60966 مالک اشتراک گذاری ارسال شده در 9 شهریور، ۱۳۹۰ تدوین ضوابط ایمن سازی فضاهای شهری به لحاظ ایمنی شهروندان و پیشگیری از جرایم اقتصاد و مدیریت شهری، شهرسازی آقای دکتر اسماعیل صالحی خانم دکتر نوین تولایی، خانم مهندس شهلا مالک توجه به نظم اجتماعی و ایجاد سازوکارهای نهادینه برای تأمین امنیت، همزاد تمدن است. اساساً زندگی با انسانهای دیگر، از طریق نهادهایی که این زندگی کردن را با هم تنظیم میکنند و امنیت آن را فراهم میسازد، میسر میشود. نیاز به نظم اجتماعی و امنیت در جوامع شهری به صورت مستقیم دارای بازتابهای فضایی و کالبدی میشود و از همان ابتدا فرم و ساختار کالبدی-فضایی شهرها به منظور تأمین چنین نیازی شکل گرفتند. از این رو است که اساساً نظم فرم و نظم اجتماعی شهر، نمیتوانند جدا باشند؛ بلکه به صورت موازی توسعه مییابند و متقابلاً یکدیگر را الهام میدهند. در این شرایط، عوامل اجتماعی مؤثر در پیدایش آنومی در هر جامعه بهعنوان مشکل اجتماعی آن جامعه تلقی شده و هنجارهای پذیرفته اجتماعی نمیتوانند در میدان عمل، جامه تحقق بپوشند. از طرفی، مسأله اجتماعی یا آنچه که رفتار انحرافی یا نابهنجار شناخته میشود، به فرهنگ و هنجارهای آن جامعه بستگی دارد و از طرف دیگر خود به شدت تحت تأثیر عوامل اقتصادی و بحرانهای احتمالی آن هستند و تأثیر همه این عوامل در یک بستر محیطی نامطلوب، تشدید میشود. بعد از بررسی عوامل مؤثر در پیدایش آنومی در جامعه و شهر، این نکته حائز اهمیت است که در هر حال و هر صورت، هر نوع رفتار آنومیک و جرم، میبایست در محل و موقعیتی رخ دهد. از این رو، در صورتی که فضای شهری را به عنوان یکی از محلها و موقعیتها برای این موضوع، مورد بررسی قرار دهیم، باید روشن شود که چه عواملی برای پیدایش رفتار آنومیک در فضای شهری مؤثر هستند. به طور کلی میتوان این چنین نتیجه گرفت که هر چند که بر پیدایش رفتارهای آنومیک و یا جرایم شهری، عوامل مختلف و در سطوح متفاوت مؤثر هستند، ولی هر فضای شهری به لحاظ ویژگیهای خود، میتواند افراد بزهکار را برای ارتکاب جرایم خود در وضع مساعد یا نامساعدی قرار دهد. در واقع، فضای شهری به لحاظ همان خصلت عمومی بودن آن (امکان دسترسی بدون محدودیت عموم مردم به آن) و نیز با توجه به وجود فعالیت‌های متنوع و متعدد در آن، به صورت بالقوه میتواند در قالب دو سر یک طیف گسترده مطرح شود که از یک سو به صحنه اصطکاک اجتماعی و محل تنشها و ناسازگاریها مبدل شود و از سوی دیگر میتواند مهمترین و شاخصترین عرصه انسجام و تعالی اجتماعی جامعه را به وجود آورد. بنابراین، نقش و اهمیت ضوابط و مقررات شهرسازی بسیار بیش از آن است که تاکنون به آن توجه شده است. به طور کلی، موضوع ضوابط و مقررات شهرسازی«شکل فضایی و کالبدی شهر» است و نقش و اهمیت آن به شرح زیر تبیین میشود: ۱. به طور کلی ضوابط و مقررات شهرسازی حافظ منافع و ضامن خوشبختی ساکنین شهر است. ۲. ضوابط و مقررات میتواند به عنوان مهمترین ابزار در تحقق اهداف و آرمانهای شهرسازی و حقوق، از جمله برقراری نظم و امنیت ایفا نماید. (ضوابط و مقررات شهرسازی مهمترین گویش، ابزار و هنر شهرسازی در عرصههای حرفهای محسوب میشود). مفاهیم این رشته، به صورت مواد قانونی و آییننامه بیان میشوند. ۳. در یک جامعه پیچیده، ضوابط و مقررات شهرسازی مانع از ایجاد اغتشاش و اصطکاک ناشی از رقابت عوامل مختلف میگردد. (ضوابط و مقررات شهرسازی به عنوان فصل مشترک دانش شهرسازی و علم حقوق، تضمینی هستند برای تأمین نیازهای شهری و منافع عمومی و خصوصی. از طرفی از این طریق، حداقلهای مورد نیاز زندگی شهری حال و آینده تدارک دیده میشود و دیگر ضوابط و مقررات شهرسازی، به عنوان یک سازوکار حقوقی، تضمینی هستند برای جلوگیری از اصطکاک منافع عمومی و خصوصی در عرصه فعالیت‌های شهرسازی). ۴. در مجموع، ضوابط و مقررات شهرسازی، در صورتی که به نحو کارآمدی تدوین و به صورت کارآمدی به اجرا گذاشته شود، میتواند منجر به تحقق«شهر سالم» شود و اهمیت آن نیز از همین جا ناشی میشود. بنابراین، برای ضوابط و مقررات شهرسازی، نقشهای کلی اشاره شده را میتوان قائل شد. به عبارت بهتر، در صورتی که ضوابط و مقررات شهرسازی به عنوان یک ابزار کارآمد، نقش خود را خوب ایفا کنند، میتوانند درراستای تحقق اهداف و آرمانهای شهرسازی، زدودن عوامل و شرایط ایجادکننده اغتشاش فضایی و کالبدی و پیشگیری و مصونیت از بلایای طبیعی و همچنین تأمین امنیت اجتماعی به کار گرفته شود و در نتیجه، حافظ منافع و ضامن خوشبختی ساکنین شهر گردد. 1 لینک به دیدگاه
Neutron 60966 مالک اشتراک گذاری ارسال شده در 9 شهریور، ۱۳۹۰ تدوین ضوابط مکانیابی و طراحی مسجد بنیادی، معماری دفتر فنی آموزشی و پژوهشی دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه شهید بهشتی آقای مهندس غلامحسین حمزه مصطفوی دفتر اول- مبانی نظری: معرفی و تحدید موضوع و روش‌های پژوهشی بهکاررفته در هر بخش، همچنین تدوین مبانی پایهای مفروض برای انجام این پژوهش که مستخرج از اطلاعات جمعآوریشده و بحثهای نظری طرح میباشد، در این دفتر آمده است. همچنین در این دفتر، روند انجام کار در پروژه تحقیقاتی مزبور، تا رسیدن به نتیجه نهایی شرح دادهشدهاست. دفتر دوم- احکام فقهی مسجد: بخشی از قواعد حاکم بر طراحی مسجد، منبعث از احکام فقهی است. به نظر میرسد که این وجه از احکام بعضاً مورد غفلت قرار گرفتهاست و همچنین بخشی از احکام لازم در این زمینه در رسالههای عملیه در دسترس، موجود نیست. از جمله این مشکلات میتوان به این مورد اشاره نمود: گاهی در اثر بیتوجهی به اهمیت مسجد در طرح‌های جامع یا شبکههای خیابانکشی، مساجد در معرض تخریب قرار میگیرند که تعارض آشکاری با احکام الهی پیدا میکند. در مقیاس معماری، علیرغم تاکید احکام بر سادگی و اجتناب از تجملات، بعضاً از دیوار مسجد تلقی بوم نقاشی میشود، یا ضوابط اتصال صحیح صفوف در فضای مسجد، چه در سطح شیبدار و چه در اختلاف ارتفاع مورد بیعنایتی قرار میگیرد. در مقیاس فن ساختمان؛ کیفیت تاسیسات (آب و فاضلاب و...) برای تطهیر، نوع مصالح برای کفسازی و در مقیاس مرمت؛ کیفیت تخریب، توسعه و بازسازی بنای مساجد و استفاده از نوع مصالح و عناصر قابل دقت میباشند. دفتر سوم- اصول مکانیابی مسجد در شهر: با توجه به اهمیت مسجد در شهرهای اسلامی و لزوم برقراری ارتباط مناسب میان این عنصر و سایر عناصر شهری، این پژوهش در صدد بوده است تا در جهت تحقق این خواسته و در راستای دستیابی به مکان مناسب برای این عنصر در شهر به اهداف کلانی همچون سازندگی عناصر اصلی شهر و استقرار کاربریهای مختلف و مرتبط در جوار مسجد دستیابد. دفتر چهارم- معماری مسجد: این دفتر معطوف به ضوابط و معیارهای طراحی معماری مسجد است تا در کنار سایر دفاتر این مجموعه، عمدهترین پرسشهایی را که در فرآیند طراحی مسجد برای طراح مطرح است، پوششدهد. ضوابط و معیارهای طراحی، مجموعه بایدها و نبایدهایی هستند که علیرغم داشتن عناصر ثابت حاصل تکرار و تجربه، بسیار تحت تاثیر دیدگاه معماران نیز هستند. توجه به این واقعیت که در عالم طراحی به ازای هر مساله بیش از یک راه‌حل وجود دارد، خود نشاندهنده تاثیر دیدگاههای طراحان است. ضمن اینکه از اهمیت ضوابط و معیارهای ثابت نیز چیزی نمیکاهد. دفتر پنجم- مسجد و تنظیم شرایط محیطی: آسایش نمازگزاران نسبت به شرایط محیطی از قبیل سرما و گرما و تهویه مناسب هوا و همچنین نور و صدای مناسب در زمره عوامل مهم در طراحی و ساخت مسجد است. توجه به شرایط متنوع آبوهوایی در پهنه ایران، ضرورت و تامل در تنظیمشرایطمحیطی را کاملاً روشن میکند. جلد اول- توصیهها و ضوابط اقلیمی: هدف این بخش از مطالعه، رسیدن به احکام اقلیمی طراحی مساجد است که خود به عنوان جزئی از یک مطالعه جامع مطرح میباشد. جلد دوم- تاسیسات حرارتی، برودتی و بهداشتی، آکوستیک و نور: بهترین راه‌حل برای ایجاد شرایط آسایش مناسب در مساجد هر اقلیم، استفاده از شگردهای معماری میباشد، لیکن در شرایطی که دیگر این شگردها پاسخگوی شرایط اقلیمی نباشند، باید از روش‌های تاسیسات مکانیکی در مساجد بهره برد. علاوه بر این، گوش فرا دادن به موعظه سخنران مذهبی و یا مراسم عزاداری و نوحهخوانی در ایام خاص، یکی از مهمترین فعالیت‌های مسجد است، بنابراین بهینه کردن مسائل آکوستیکی مساجد، از مهمترین نکات طراحی مساجد مناسب به شمار میرود. نمازگزارانی که جهت اقامه نماز و عبادت به مساجد میآیند، معمولاً اوقاتی را نیز صرف خواندن ادعیه یا قرآن به صورت انفرادی یا دستهجمعی میکنند. تامین نیازهای بصری جماعت حاضر در مساجد، یکی از مسائل عمدهای است که در طراحی بایستی به آن پرداخته شود. این جلد در سه فصل ارائه شده است: ۱. راهنمای طراحی تاسیسات حرارتی، برودتی و بهداشتی مساجد ۲. راهنمای آکوستیکی مساجد ۳. راهنمای طراحی نور و روشنایی مسجد دفتر ششم- مساجد میانراهی: در کشور ما به دلیل نارسایی وسایل حملونقل جمعی غیر جادهای، مانند راهآهن و هواپیما، غالب سفرهای بین شهری از طریق وسایل نقلیه جادهای انجام میگیرد. از این رو تامین نیازهای مسافرینی که از جادههای کشور استفاده میکنند، ضروری به نظر میرسد. یکی از بدیهیترین نیازهای مسافرین در طول مسیر، وجود مکانهایی جهت توقف و استراحت و ادای نماز (مساجد بین راهی) است. در این دفتر، هدف، بررسی تعدادی از مساجد میانراهی موجود و تجزیه و تحلیل اطلاعات بهدستآمده، جهت دستیابی به توصیهها و دستورالعملهایی، برای طراحان و سازندگان میباشد. دفتر هفتم- ضمائم: جلد اول- محراب: از آنجا که محراب مقدسترین مکان مسجد است، جهت طراحی آن، آشنایی با مبانی نظری معنوی و فیزیکی ساخت محراب بسیار حائز اهمیت است. در زمینه محرابهای باارزش تاریخی، تاکنون تحقیقات متعددی به وسیله اندیشمندان غربی یا ایرانی انجام پذیرفته است؛ لیکن در مورد محرابهای مساجد معاصر ایران، منبع مدونی انتشار نیافته است. در این جلد به صورت خلاصه و اجمالی، اطلاعاتی در مورد محرابهای مساجد معاصر ایران ارائه میگردد. جلد دوم- کتابشناسی مسجد: در زمره اولین گامهای ضروری، جهت انجام این طرح پژوهشی، جستجوی منابع مکتوب منتشرشده درباره موضوعات مرتبط است. در این جلد اطلاعات کتابشناسی به روش کتابخانهای گردآوری شدهاست و باارزشترین و عمدهترین منابعی که در این زمینه در دسترس قرار داشتهاند، براساس فهرست موضوعی ارائه شدهاند. جلد سوم- برداشتها و مطالعات میدانی: ماهیت این پژوهش ایجاب میکند که یکی از پایههای اصلی آن، یافتههای میدانی و غیرکتابخانهای باشد. جهت رسیدن به چنین هدفی، در این پروژه مطالعات میدانی نسبتاً گستردهای صورت گرفته است که از آنها به عنوان پیشزمینهای جهت رسیدن به نتیجه طرح استفاده گردیدهاست. از آنجا که مرور این مطالعات میدانی برای سایر معماران و محققین نیز میتواند مفید باشد، کل مطالعات میدانی انجامگرفته (به جز مساجد میانراهی) در این جلد گردآوری شدهاست. جلد چهارم- تجهیزات مسجد: فضای شبستان مسجد، در گذشتههای دور ساده و بیپیرایه و فاقد تجهیزات و وسایل متعدد بوده و با گذشت زمان به تدریج با تحول امکانات از یک سو و توقعات و نیاز مومنین از سوی دیگر، وجود برخی وسایل و تجهیزات اجتنابناپذیر گردید. امروزه با موارد زیادی در طراحی تجهیزات مساجد روبهرو هستیم که عملاً به جای طراح، تصمیمگیری درباره آنها به خود مردم واگذاشته شده است؛ مواردی از قبیل سیستم روشنایی و لامپ برق، بلندگوها، پرده حائل بین قسمتهای مردانه و زنانه، قفسههای کتاب، پشتیها، جامهری، جاکفشی و... . در این جلد با بیان بعضی از این ناهماهنگیها و بینظمیهای موجود در معماری داخلی مساجد، سعی شده است که پیشنهادات مفیدی جهت حل مشکل تجهیزات مسجد ارائه گردد. 2 لینک به دیدگاه
Neutron 60966 مالک اشتراک گذاری ارسال شده در 9 شهریور، ۱۳۹۰ تدوین ضوابط و راهنمای طراحی واحدهای مسکونی برای بازسازی بم معماری آقای مهندس عبدالرضا گلپایگانی آقای مهندس سید جواد میرحسینی ساختار کلی این پژوهش در ۳ مرحله بوده است: مرحله اول: تدوین چارچوب نظری مرحله دوم: مطالعات پایه، اقلیم، شناخت الگوی سکونت و دریافت مردم از محیط، گونهشناسی کالبدی خانهباغ مرحله سوم: تدوین ضوابط راهنمای طراحی در مرحله تدوین چارچوب، به موارد زیر پرداخته شده است: الف- شناخت اهداف ب- راهبردهای کلان و طرح‌های بالادست ج- نگرش به بازسازی، شرایط پس از زلزله، تفاوت مجموعهسازی و ساخت در باغها د- اهمیت الگوی خانهباغ ه- نقش آیین نامهها و ضوابط طراحی و- هماهنگی ابعادی ز- دلایل توجیهی استخراج ضوابط طراحی خانهباغهای شهر بم به روش ترکیبی در مرحله دوم، با دستهبندی گونهها به خانهباغهای سنتی و معاصر، آثار بهجامانده از آنها مشاهده، ثبت و ترسیم شده است. (معرفی خانهها) هر چند برای هویتبخشی به محیط زیست انسان نظریات زیادی مطرح است ولی رجوع به آرای مردم نیز کارآمد است (۸۵% مردم موافق بازسازی شهر با هویت قبلی آن هستند). در این مرحله، ضمن بررسی اقلیمی و مطالعات آب و هوایی، ضوابطی برای طراحی همساز با اقلیم برای شهر پیشنهاد گردیده است (تمهیدات معمارانه برای مقابله با مشکلات اقلیمی و یا استفاده از پتانسیلهای بومی-محیطی). در گونهشناسی خانهباغها در سه مقیاس کلان، میان اندازه و خرد، انواع فضاهای موجود، ویژگیهای سازمان فضایی، الگوها و عناصر خانهها بررسی شده است. در این زمینه به سه مقوله اساسی زیر پرداخته شده است: ۱. عملکرد نام فضاها و عملکردهای خانهباغ (فضاهای خالص، ارتباطی، خدماتی) کارکرد و تعریف فضاهای خانهباغ و فصل استفاده سازماندهی کارکردی فضاهای بسته، نیمهباز و باز سلسلهمراتب دسترسی دیاگرام عملکردی ۲. فضا و مفاهیم فضایی مقیاس کلان (انواع تیپهای مسکن در بم، ارتباط خانه با گذر و...) مقیاس میان اندازه (سلسلهمراتب دسترسی، دید و نور، هندسه فضاها و هماهنگی ابعادی) مقیاس خرد (گونهشناسی فضا بر اساس بسته، نیمهباز و باز، نوع، فرم و چگونگی عناصر اصلی پوششی؛ آرایشها و تزئینات بنا) ۳. ساخت و اجرا منطق ساخت شیوه ساخت در نهایت از نتایج بهدستآمده، نقاط قوت خانهباغها که میتواند در تدوین ضوابط به کار آید استتناج گردیده است؛ مانند محرمیت و اشراف، نورگیری فضاها، پارکینگ و دسترسی سواره، اقلیمی (جهتگیری ساختمان، ارتباط حیاط و ساختمان، صرفهجویی در مصرف انرژی) مصالح و جزئیات، انعطافپذیری، استقرار ساختمان، امنیت، هندسه کلی ساختمان، دفع فاضلاب و آبهای سطحی، سیمای بیرونی خانه، فضای باز، نیمه باز و بسته، فضای بازی بچهها، تزئینات، توده و تراکم. در مرحله سوم، ضوابط بهگونهای تدوین شدهاند که همتراز با پاسخگویی به نیازهای گوناگون، سلیقههای متنوع مردم و ضرورتهای بازسازی به حفظ هویت معماری خانهباغ با مفهوم ایرانی آن پاسخ دهد. عناوین ضوابط ارائهشده عبارتند از: ۱. کارکرد و عناصر خانهباغ (در مقیاس کلان، میانی و خرد) ۲. تحلیل سایت ۳. ترکیب حجمی و استقرار بنا ۴. دسترسی خودرو و پارکینگ ۵. انعطافپذیری عملکردی و ساختمانی ۶. سازه و هندسه ساختمان ۷. هماهنگی ابعادی ۸. مصالح و جزئیات ساختمانی همساز با محیط (سنت ساخت، سادگی و دوام) ۹. فضایی بدون مانع ۱۰. ویژگیهای هویتی و میراث فرهنگی (سیمای عمومی، احساس تعلق به مکان، تشخص و تمایز) ۱۱. فضای باز عمومی و منظر کوچه باغ ۱۲. امنیت ۱۳. خلوت، محرومیت و اشراف ۱۴. صرفهجویی در مصرف انرژیهای تجدیدپذیر (باد، تابش آفتاب و نورگیری طبیعی) 1 لینک به دیدگاه
Neutron 60966 مالک اشتراک گذاری ارسال شده در 9 شهریور، ۱۳۹۰ تدوین قانون جامع و طراحی ساختار یکپارچه توسعه و عمران کشور شهرسازی آقای مجید احسن خانم مهندس شهلا مالک مقررات شهرسازی کشور، گردآوری، تنظیم و طبقهبندی شده است. تعیین حدود موضوعی مقررات شهرسازی و گزینش مقررات داخل در این موضوع، از جمله دشواریها در این راه بوده است و فقدان رشتهای خاص در تقسیمات حقوق داخلی و همچنین در مراکز علمی و دانشگاهی کشور در ارتباط با حقوق شهری، مدیریت شهری، مقررات شهرسازی و از این قبیل، تعیین این محدودهی موضوعی را دشوارتر میسازد. تازگی مقررات شهرسازی و تأسیس نهادهای مرتبط با برنامهریزی و عمران شهری در کشور نیز -که بیش از چهار دهه از عمر مؤثر آن نمیگذرد- در تعیین حدود این موضوع، اثر میگذارد. از دیدگاهی دیگر، نظارتهای حاکمیت در حوزه اختیارها و حقوق شهروندان در پهنه عمران محیط یا تصرفهای کالبدی در سرزمین و در زمینه استفاده از عناصر دارای مقیاس و اندازه (مانند زمین، آب، هوا، فضا و...) به دلیل افزایش جمعیت و بر هم خوردن تعادل میان انسان و طبیعت، به ناگزیر همواره گسترش مییابد و این روند، جداسازی و استقلال حقوق شهری و شهرسازی را از سایر رشتههای حقوقی، به ویژه در چارچوب شاخههای حقوق عمومی و خصوصی، روزبهروز دشوارتر میکند. به طور مثال، در نگاه نخستین، باید مقررات شهرسازی را از مقررات مسکن که از جمله حقوق خصوصی به شمار میآید، جدا ساخت. اما امروزه شاهد هستیم که حتی حق ساخت مسکن و ساختمان نیز نمیتواند به طور کامل در حوزه حقوق خصوصی قرار گیرد، زیرا سازمانهای عمومی و نهادهای حاکمیتی در مراحل مختلف با ابزارهای گوناگون نظارتی و صدور پروانهها، تقسیمهای فضایی، کیفیت تجهیزات، اندازه و مساحت، حتی چگونگی نماسازی و شکل مسکن و ساختمان را در چارچوب ضوابط از پیش معینی مشخص و آن را به نوعی به حقوق عمومی تبدیل کردهاند. در نتیجه، ناگزیریم که قسمتهایی از مقررات مسکن و ساختمان را نیز در حوزه مقررات شهرسازی و حقوق عمومی بدانیم. در مثالی دیگر، جداسازی مقررات شهرسازی از حقوق محیط زیست که در حوزه حقوق عمومی قرار دارد، کار دشواری است، زیرا بخشی از مقررات شهرسازی با مناطق مختلف سرزمین (ساحل، کوهستان، فضاهای جنگلی، بستر ساحل رودخانهها و...) ارتباط دارد و نوع کاربری و ساختوسازهای ویژهای را در این مناطق مشخص میکند. از این رو، در برخی از کشورها، مسئولیت عمران شهری یا توسعه و عمران ملی و مسئولیت حفظ محیط زیست برعهده سازمان واحدی است. جداسازی مقررات شهرسازی از مقررات آمایش سرزمین که به مکانیابی توزیع جمعیت و فعالیت در سرزمین میپردازد نیز آسان نخواهد بود، همچنان که مدیریت شهری را که از شاخههای حقوق اداری به شمار میآید، نمیتوان از مقررات فنی و معماری شهرسازی جدا دانست. با این حال، هم بنا بر سهولت و هم بنا بر تقسیم و تخصص دانش و فن در جهان امروز باید حقوق و مقررات شهرسازی را در هر کشور به طور مستقل و جدا از سایر رشتههای حقوقی به شیوهای که در دانشگاهها و محافل علمی جهان جریان دارد، پیگیری نمود، نخست باید پذیرفت که حقوق و مقررات شهرسازی حق و تکلیف میان سازمانهای عمومی و شهروندان را در پهنه ساختوسازهای شهری، تعریف و معین میکند و از این جهت در حوزه عمومی قراردارد و همچنان که بنا بر تغییر و تحول در مفاهیم اساسی و پایهای گذشته (مفاهیم کلاسیک حقوقی) میان بسیاری از شاخههای حقوق عمومی و خصوصی، فصل مشترکهایی به وجود آمده، میان حقوق شهرسازی و سایر رشتههای حقوق عمومی و خصوصی نیز فصل مشترکهایی ایجاد شده و میبایست در هر کشوری بنا بر تعریفها و تقسیمبندیهای اداری، سازمانی و سیاسی خاص آن کشور، محدوده حقوق و مقررات شهرسازی را معین ساخت و این کاری است که نمی توان فقط با تقلید از الگوهای رایج در کشورهای دیگر به آن پرداخت، چنانچه در مقایسه ایران با کشورهایی که در تقسیمبندیهای سیاسی و اداری آنها، میان شهر و روستا تفاوتی نیست و یا حوزه عمل شهرداری‌ها، تمامی مناطق شهری و روستایی یک شهرستان را پوشش میدهد یا الگوی خدماترسانی و سطحبندی خدمات در شهر و روستا، سرانهها و مقیاسهای یکسانی را دارد و یا طرح‌های جداگانهای با عنوان طرح‌های شهری و روستایی در آن کشورها تهیه نمیشود و عمران شهری و روستایی از نظر اداری و سازمانی مستقل نیست، چنان کشورهایی نمیتوانند الگویی برای شرایط کنونی کشور ما باشند که تمامی موارد مورد اشاره در آن، به صورت جداگانه و مستقل از یکدیگر وجود دارند. اگرچه شرایط سازمانی آن کشورها، میتواند به عنوان تجربههای موفق در راستای بهبود روش‌های مدیریتی، مورد توجه قرار گیرد و با شرایط کنونی کشور در زمینه مدیریت و توسعه و عمران شهری مقایسه شود و به عنوان یک مطالعه تطبیقی، کمبودهای مقررات شهرسازی کشور را نمایان سازد. با نگاهی به گذشته، میتوان دریافت که در ایران از دیرباز، مقررات شهرسازی از جمله حقوق عمومی بوده، حتی پیش از مشروطیت و وضع قانون هم ساختوسازهای شهری در مواردی مانند اندازه کوچهها، کویها، معابر و دسترسیها، در ارتباط با مسائل دفاعی و امنیتی، آتشسوزی و حوادث طبیعی دیگر، یا مدیریت منابع آب و توزیع آن و... از جمله حقوق عمومی بوده و زیر نظارت حکومت قرار داشته است. پس از مشروطیت با تشکیل شهرداری (بلدیه) سازمانهای پیشین مانند ادارهی احتساب و از آن قبیل که برای مدیریت شهری ایجاد شده بود، شکل مشخصتر و مستقلتری یافت و شهرسازی در دورههای مختلف گسترش شهرنشینی، بیش از پیش در حوزه عمومی قرار گرفت و اختیار و حق شهروندان در این پهنه زیر نظارت سازمانهای عمومی درآمد. در کشور ما، محدوده مستقل مقررات شهرسازی، محدوده و حریم استحفاظی شهرها است که تحت نظارت شهرداری‌ها قراردارد و خارج از این چارچوب، از نظر اداری، سیاسی و عمرانی، تعاریف و ضوابط دیگری غیر از مقررات شهری حکومت میکند، چنانکه ساخت و اداره شهرکها در خارج از محدوده و حریم، بهسازی و عمران روستایی، طرح‌های توسعه روستایی و هر نوع کاربری زمین در خارج از محدوده و حریم شهرها، خارج از چارچوب حقوق و مقررات شهرسازی قرار میگیرد. در این مجموعه، هم محدوده شهر و حریم آن به عنوان ضابطهای برای جداسازی مقررات شهرسازی از سایر مقررات عمران و توسعه پذیرفته و گزینش شده است و در فصل مشترک با سایر مقررات، آن قسمتهایی داخل در موضوع شناخته شده که حوزه عمل و کاربرد آنها در محدوده شهر و زیر نظارت سازمانها یا نهادهای عمومی شهری و محلی قرار داشته باشد و به این ترتیب مقررات شهرسازی از مقررات مسکن و سایر ساختوسازهای خصوصی و عمومی متمایز گردیده است. محدوده دیگر این مجموعه، تمرکز بر مقررات عام و سراسری شهرسازی بوده و ضوابط مرتبط با هر یک از شهرها که از طریق طرح‌های جامع و تفصیلی و یا طرح‌های عمرانی دیگر، برای منطقهای خاص معین شده و عنوان ضوابط عام و سراسری را ندارد، خارج از موضوع این مجموعه است. روش تنظیم و طبقهبندی: ۱. نخست فهرستی تاریخی از عناوین مقررات شهرسازی، شامل قوانین، آئیننامهها، تصویبنامهها و مصوبات شورای عالی شهرسازی تا پایان سال ۱۳۷۸ تنظیم گردیده که مبنای گزینش آنها، ارتباطی بوده که با فعالیت‌های گوناگون شهرسازی در محدوده و خارج از محدوده در حد مقررات عام و سراسری داشتهاند و شماره آنها به ۱۹۱ عنوان رسیده است. ۲. سپس فهرستی در ۷ بخش از موضوعاتی که نشاندهنده محتوای مقررات سراسری موجود کشور در زمینه شهرسازی میباشد، به شرح زیر برای محدوده و حریم شهرها تنظیم گردیده است: بخش اول: مقررات اساسی شهرسازی بخش دوم: مقررات مرتبط با طرح‌های عمران و توسعه بخش سوم: مقررات مربوط به انواع اراضی شهری بخش چهارم: مقررات مربوط به تفکیک و افراز اراضی شهری بخش پنجم: مقررات مرتبط با نظارت بر ساختوساز در محدوده و حریم شهرها بخش ششم: مقررات ملی ساختمان بخش هفتم: مدیریت شهری همچنین چهار بخش موضوعی برای مقررات سراسری ساختوساز در خارج از محدوده شهرها به شرح زیر پیشبینی شده است: بخش اول: مقررات مرتبط با طرح‌های عمران و توسعه بخش دوم: مقررات مرتبط با اراضی غیر شهری بخش سوم: شهرک و غیر شهرک در خارج از محدوده و حریم بخش چهارم: مقررات ساخت وساز و نظارت در خارج از محدوده و حریم در زیربخشهای مربوط به محدوده و حریم شهر، ۴۳ موضوع اصلی و ۱۷۱ موضوع فرعی (زیرموضوع) و روی هم، ۲۱۴ موضوع در فهرست موضوعی مقررات شهری و در زیربخشهای مربوط به خارج از محدوده، ۱۵ موضوع اصلی و ۲۴ موضوع فرعی، در مجموع ۳۹ موضوع در فهرست موضوعی مقررات خارج از محدوده و حریم معین شده است. در نتیجه، ۱۹۱ عنوان از مقررات شهرسازی بر پایه ۱۱ بخش و ۲۵۳ موضوع اصلی و فرعی طبقهبندی شده و متن مرتبط با هر موضوع و زیر موضوع استخراج و در زیر هر کدام، به تفکیک، قانون، آئیننامه، تصویبنامه و مصوبه شورای عالی شهرسازی آمده و در فهرست موضوعی نیز با شماره صفحه مشخص شده است که با مراجعه به صفحه مورد نظر، متن مقررات مربوط به هر موضوع اصلی و فرعی، قابل دسترسی میباشد. ۱. در عنوان هر یک از مقررات این مجموعه، تاریخ تصویب آن نیز درج گردیده و شمارهای داخل پرانتز نیز در کنار هر عنوان آمده که تکرار همان شمارهای است که در ستون یکم فهرست عناوین مقررات بر حسب تاریخ تصویب مشخص شده، تا از این راه بتوان عنوان کامل هر یک از مقررات را که در متن مجموعه به طور فشرده آمده، دانست. ۲. از آنجا که هدف از تنظیم و طبقهبندی مقررات این مجموعه، ایجاد زمینهای برای تدوین قانون جامع شهرسازی در آینده بوده و در این راستا، میبایست در نخستین گام، موجودی کنونی مقررات شهرسازی گردآوری و سپس به تنظیم و موارد ابهام و تناقض و تعارض آنها پرداخته شود، به این جهت در این مجموعه، مقرراتی را منسوخ دانسته که با روش‌های قانونی و به صراحت لغو یا منسوخ شدهاند و نسخ و لغوهای ضمنی و یا زمانی را که مورد تفسیر بوده و یا در عمل، محل اجماع نمیباشد تا آنجا که همواره در مجموعههای رسمی تکرار شده و یا مورد استناد قرار میگیرد، مبنای اعتبار قرار نداده و آنها را نیازمند اظهار نظر مراجع قانونگذاری و قضائی دانسته است. ۳. فهرست موضوعی این مجموعه، از متن مقررات موجود استخراج شده و نشاندهنده محتوای مقررات کنونی شهرسازی به شمار میآید که هم موجودی و هم کمبودها و نبودها را نمایان میسازد. 1 لینک به دیدگاه
Neutron 60966 مالک اشتراک گذاری ارسال شده در 9 شهریور، ۱۳۹۰ تدوین قانون جامع و طراحی ساختار یکپارچه توسعه و عمران کشور شهرسازی آقای مجید احسن خانم مهندس شهلا مالک و خانم مهندس هنگامه صادقوزیری بخش اول: ساختار جامع مدیریت آمایش و عمران کالبدی سرزمین در این بخش به بررسی واژه شهرسازی و قوانین و آییننامههای مرتبط با این عنوان پرداخته شد که مفهومی گستردهتر از محدودههای قانونی و حریم شهرها دارد و مناسب است که به جای آن، واژه عمران، عمران محیط یا همانند آن را به کار برد که شامل تمامی فعالیت‌های توسعه و عمران در فضای سرزمین میباشد. موارد بررسیشده در این بخش به فصول زیر تقسیمبندی میشود: فصل اول- تعریفها و مفاهیم پایه فصل دوم- پیشینه و تقسیمبندی تاریخی حقوق شهری فصل سوم- بررسی و ارزیابی مقررات دوره اول تاریخ حقوق شهرسازی (۱۳۴۰-۱۲۸۶) فصل چهارم- نقد و بررسی آثار و نتایج کالبدی مقررات دوره اول فصل پنجم- بررسی و ارزیابی مقررات دوره دوم تاریخ حقوق شهرسازی (۱۳۵۷-۱۳۴۰) فصل ششم- نقد و بررسی آثار و نتایج کالبدی مقررات دوره دوم فصل هفتم- بررسی و ارزیابی مقررات دوره سوم تاریخ حقوق شهرسازی (۱۳۸۰-۱۳۵۷) فصل هشتم- نقد و بررسی آثار و نتایج کالبدی مقررات دوره سوم فصل نهم – خلاصه و نتیجهگیری فصل دهم- پیشنهاد پیشنویس لایحه تاسیس شواری عالی آمایش سرزمین و شهرسازی و معماری بخش دوم: نظارت بر ساختوسازها و رسیدگی به تخلفها در محدوده و حریم شهر موضوع این بخش، نقد و ارزیابی ضوابط بر ساختوسازها و رسیدگی به تخلفهای ساختوساز و پیشنهاد مقررات جایگزین و جامعتر به جای ضوابط کنونی میباشد که به ترتیب به دو بخش؛ برای محدود و حریم شهرها و سپس خارج از حریم شهرها ارائه میشود. موارد بررسیشده در این بخش به فصول زیر تقسیمبندی میشود: فصل اول- اجرای طرح‌های شهرسازی فصل دوم- اجرای طرح‌های شهرسازی در ایران فصل سوم- نظارت در محدوده و حریم شهرها فصل چهارم- نظارت بر ساختوساز و مراحل آن فصل پنجم- تخلفها و مجازاتها فصل ششم- خلاصه و نتیجهگیری فصل هفتم- پیشنهاد پیشنویس لایحه نظارت بر ساختوسازها و رسیدگی به تخلفها در محدوده و حریم شهر بخش سوم: نظارت بر ساخت و سازها و رسیدگی به تخلفها در خارج از حریم شهر در این بخش در ابتدا به بررسی موضوعات کلیدی چون محدوده و حریم و ابهامهای حاکم و به دنبال آن به بررسی نظارت بر ساختوسازها و رسیدگی به تخلف در خارج از حریم شهرها میپردازد. فصول بررسیشده در این بخش شامل موارد زیر است: فصل اول- تعریف خارج از حریم در مقررات شهرسازی فصل دوم- نظارت بر اراضی خارج از حریم فصل سوم- نظارت بر ساختوساز و رسیدگی به تخلفها فصل چهارم- خلاصه، نتیجهگیری و پیشنهادات 1 لینک به دیدگاه
Neutron 60966 مالک اشتراک گذاری ارسال شده در 9 شهریور، ۱۳۹۰ تدوین و استخراج اصول و ضوابط منظر و سیمای ورودی شهرها شهرسازی آقای مهندس علیرضا ابلقی آقای دکتر مصطفی کیانی اهداف پژوهش از آنجا که راهبردی بودن محصول پژوهش به عنوان یک اصل مورد توافق بوده است و انتظار میرود که این محصول بتواند در ابعاد اجرایی نیز تشخص یابد، لذا اهداف غائی آن مشتمل بر موارد زیر تعریف میگردد: ۱. ارائه دستورالعملها و اصول کلی ساماندهی مبادی ورودی شهرها که میتواند چارچوب مناسبی جهت فرایند بهسازی و ساماندهی کیفیت محیطی مبادی را به تصویر بکشاند. این اصول کلی زمینه مناسبی را ایجاد مینماید که بر اساس آن امکان تعریف دستورالعملها و اصول تفصیلیتر و مناسب، ویژگیهای عرصههای عملیاتی مختلف مهیا میباشد. ۲. ارائه و تصویب سند ویژه در شواری عالی شهرسازی و معماری ایران (بهعنوان بالاترین نهاد تصویبکننده پروژههای شهری در ایران) که دربرگیرنده اهداف کلان موضوعی در ارتباط با مبادی ورودی و خروجی باشد. این سند راهگشای تصمیمسازیهای آتی و تفصیلی نهادهای مجری در رابطه با مبادی ورودی شهرهای مختلف خواهد بود. ۳. تدوین شرح خدمات تفصیلی پروژههای ساماندهی مبادی ورودی و خروجی شهرها؛ از جمله اهداف راهبردی پژوهش حاضر تعریف یک ساختار معین، جهت هماهنگی جریان ساماندهی مبادی ورودی شهرها میباشد. انعکاس این موضوع از طریق ارائه و تصویب شرح خدمات هماهنگ برای پروژههای ساماندهی میباشد. در قالب این شرح خدمات که مبنای عقد قراردادهای مشاوره با مهندسین مشاور شهرساز خواهد گردید، امکان ساماندهی طیف متنوعی از مبادی ورودی در شهرهای مختلف و با ویژگیهای متنوع مهیا میباشد. بدین ترتیب امید میرود که برخوردهای سلیقهای با موضوع واحد که همان نابسامانی مبادی ورودی شهرها میباشد رفع و وحدت نگرش در کلیات، حاکم شود. 1 لینک به دیدگاه
Neutron 60966 مالک اشتراک گذاری ارسال شده در 9 شهریور، ۱۳۹۰ تدوین و ضوابط مکانیابی و طراحی شهرکهای صنعتی شهرسازی آقای مهندس سید محسن دادگر آقای دکتر اسفندیار خراط زبردست فعالیت‌های سازمان ملل متحد در زمینه ایجاد شهرکهای صنعتی: برای نشان دادن ارزش شهرکهای صنعتی به عنوان ابزار توسعه صنعتی، شورای اجتماعی-اقتصادی و سازمان توسعه صنعتی ملل متحد، اصرار بر استفاده از تجارب کارشناسان کشورهای صنعتی در حال توسعه در زمینه برنامهریزی شهرکها و واحدهای صنعتی دارد. اهداف شهرکهای صنعتی: ۱. شهرکهای صنعتی به عنوان زیرمجموعهای از توسعه منطقهای و صنعتی تلقی میگردد. ۲. شهرکهای صنعتی به عنوان عامل ایجادکننده رشد صنعتی در منطقه. ۳. شهرکهای صنعتی به عنوان ابزاری برای هدفهای ویژه. تشویق توسعه صنعت، تشویق توسعه صنایع کوچک، استفاده از منابع طبیعی، ارتباط با برنامهریزیهای جامع شهری و منطقهای، جلوگیری از تمرکز ناموزون صنایع، جلوگیری از تراکم صنعتی، ایجاد تاسیسات، خرید کلی مواد اولیه و قطعات، ایجاد شرایط ایمنی، مدرنیزه کردن کارگاههای صنعتی، افزایش بازدهی کار تولیدی، منطقهبندی مناسب صنایع، ایجاد تعادلات منطقهای و توسعه بخشهای ضروری از مزایای احداث شهرکهای صنعتی میباشد. مطالعات تدوین ضوابط مکانیابی شهرکهای صنعتی: هدف، شناسایی و انتخاب بهترین مکان در چارچوب سیاست‌های ملی بخش صنعتی یا توسعه منطقهای و شهری است. چنین مطالعاتی شامل بررسی عوامل بازارها، زیر ساختهای موجود، ارتباطات، خدمات زیر ساختهای اجتماعی و وضعیت زمین هستند. شهرکهای صنعتی اغلب به نواحی شهری، نیمهشهری یا روستایی طبقهبندی میشوند. مطالعات تدوین ضوابط طراحی شهرکهای صنعتی: شهرکهای صنعتی پدیدهای هستند که بعد از جنگ جهانی دوم در پاسخ به نیازهای صنایع به ویژه صنایع سبک، توسعه و گسترش یافتند. در آن زمان، بسیاری از فعالیت‌های صنعتی در مناطق قدیمی و در محدودههای مرکزی شهرها مستقر بودند. اما جهت تأمین نیازهای مصرفی جدید مناسب نبودند. از این رو و با توجه به قیمت اراضی شهری، شهرکهای صنعتی به جای استقرار در مناطق پرجمعیت و غیر همگون از نظر شهرسازی، در خارج از شهرها در اراضی متناسب با این گونه فعالیتها به وجود آمدند. طبق تعریف، شهرک صنعتی مکانی است دارای محدوده و مساحت معین که طبق ضوابط و اصول مکانیابی و بر اساس استراتژی توسعه شهرکهای صنعتی انتخاب میشوند. شهرک صنعتی باید به نحوی طراحی شود که هماهنگی بین فعالیت‌های صنعتی و محیطی را که در آن واقع شدهاند، به وجود آورد. عناصر اصلی که در این طراحی باید مد نظر قرار گیرند، عبارتند از: وضعیت زمین، برنامهریزی صنعتی، حجم ترافیک، سازگاری کاربریهای داخل شهرک صنعتی، سازگاری شهرک صنعتی با محیط اطراف، کاربری صحیح صنعتی به منظور کاهش آلودگیهای زیست محیطی. الگوی مکانیابی شهرکهای صنعتی: در این بخش، مسائلی مانند مشخصات جغرافیایی و ویژگیهای طبیعی منطقه و زمین شهرک، شرایط اقلیمی منطقه، مطالعات اجتماعی از نظر در دسترس بودن نیروی کار، وضع اقتصادی بازار و ارتباطات، مورد بررسی قرار میگیرد. ضوابط و معیارهای بهکاررفته در برنامهریزی شهرکهای صنعتی: طرح احداث یک شهرک صنعتی میبایست همراه ملاحظاتی به ویژه در رابطه با نحوه کاربری اراضی و انتخاب و نوع فعالیت‌های صنعتی باشد. بخشی از این ملاحظات در ارتباط با روابط متقابل مابین واحدهای صنعتی داخل شهرک است و بخش دیگر، روابط این واحدها با فعالیت‌های اقتصادی و صنعتی موجود در مجاورت و بیرون شهرک صنعتی میباشد. ضوابط و معیارهای بهکاررفته در طراحی شهرکهای صنعتی: رعایت ضوابط و استاندارهای طراحی میتواند کاربری بهتری را از زمین مورد نظر هر شهرک شامل شود. این توجه و شناخت، دیدگاه مدیران و مسئولین فنی شرکتها را در نحوه طراحی وسائل اقتصادی شهرکها، وسیعتر مینماید. عمده مطالعات طراحی هر شهرک از نظر معماری و شهرسازی شامل مطالعات اقلیمی، طراحی و سیویل میباشد. بررسی استقرار تأسیسات شهرک صنعتی: در طرح شهرک صنعتی، تاسیسات زیربنایی و سرویسدهنده و محل استقرار آن از اهمیت خاصی برخوردار است و جابهجایی آن میبایست با توجه به شیب زمین و باد غالب منطقه و ارتباط و نزدیکی به صنایعی که با آنها ارتباط بیشتری دارند، بررسی شوند. امروزه نقش و اهمیت ضوابط، معیارها و استانداردها و آثار اقتصادی ناشی از بکارگیری مناسب و مستمر آنها در پیشرفت جوامع، تهیه و کاربرد آنها را اجتنابناپذیر ساخته است. نظر به وسعت دامنه علوم و فنون در جهان امروز، تهیه ضوابط، معیارها و استانداردها در هر زمینه به مجامع تخصصی واگذار شده است. نحوه توزیع فضای سبز در طراحی شهرک صنعتی: موضوع ایجاد فضای سبز یکی از ملاحظات اساسی در طراحی شهرکهای صنعتی از نظر حفظ محیط زیست است. با توجه به کمآبی در نقاط مختلف کشور و کیفیت زمینهایی که به صنعت اختصاص داده میشوند و نیازهای صنعتی به فضای سبز، بایستی فضای کافی به این عملکرد اختصاص داده شود. ضوابط احداث ساختمان در قطعات تفکیکی: این مبحث اختصاص به ضوابط احداث ساختمان در شهرکهای صنعتی دارد. هدف از این بخش، ایجاد و تدوین دستورالعملی مشخص و یکسان برای احداث ساختمان در کلیه شهرکهای صنعتی در سراسر کشور میباشد تا از ناهماهنگی آتی جلوگیری به عمل آید. نحوه قرارگیری ساختمان در داخل هر واحد صنعتی میبایست به گونهای باشد که در اطراف آن حریم باز در نظر گرفته شود تا امکان عبورومرور اتومبیل در اطراف ساختمان و تخلیه و بارگیری از نقاط مورد نیاز و همچنین ایمنی هر واحد تأمین گردد. مطالعات سیویل: مطالعات مربوط به توپوگرافی زمین و عوارض موجود و جهت مطلوب از نظر شیب و آبهای سطحی جزء مطالعات سیویل است که بایستی انجام شود. مطالعات امکانسنجی شهرکهای صنعتی: اهداف ایجاد هر گونه تجمع واحدهای صنعتی باید در قالب طرح‌های توسعه منطقهای و هماهنگی با سایر سیاستگذاریها و متناسب با ساختارهای اقتصادی صورت پذیرید تا دستیابی به اهداف برنامهریزی را تضمین نماید. در غیر این صورت ایجاد شهرکهای صنعتی نهتنها توسعه صنعتی و ایجاد اشتغال را به ارمغان نخواهد آورد، بلکه موجب اتلاف منابع ملی میگردد. لذا لازم است قبل از ایجاد هر گونه تجمع صنعتی، مطالعات امکانسنجی انجام و بر اساس نیازهای منطقه نوع تجمع واحدهای صنعتی مشخص گردد. مرحله نخست: شامل شناخت و ارزیابی و تحلیل ویژگیها و عملکردهای طبیعی-محیطی و نظام اقتصادی-اجتماعی مسائل و مشکلات و تنگناهای موجود و چشمانداز روند توسعه آینده میباشد. مرحله دوم: شامل بررسی امکان ایجاد شهرک صنعتی با توجه به تنگناها، محدودیت‌ها و مزیتها و امکانات توسعهِ آتی است. مکانیابی شهرکهای صنعتی: مکانیابی یعنی نقاطی که از لحاظ مکانی دارای شرایط مناسب برای استقرار شهرکهای صنعتی است، از نظر هر یک از عوامل تأثیرگذارنده بررسی گردد و ارزش مکانی هر منطقه، در مورد هر یک از عوامل تعیین گردد. پس از بررسی وضع موجود، امکانات، استعدادها و قابلیتها در مطالعات امکانسنجی مناطق مناسب جهت ایجاد شهرک صنعتی تشخیص داده میشوند. سپس در مرحله مطالعات مکانیابی، اراضی پیشنهادی از نقطه نظر هر یک از عوامل تاثیرگذار بررسی شده و مطلوبترین مکان تعیین میگردد. ضوابط طراحی شبکه معابر: تعیین پارامترهای مؤثر در طراحی معابر، خیابانها، تقاطعها، موقعیت تقاطع در نیمرخ طولی، شیب عرضی، ترافیک و... ضوابط تفکیک زمین: حداقل اندازه قطعات: حداقل مساحت قطعات در شهرکهای صنعتی با ملحوظ نمودن ۵۰% سطح قطعات نواحی باز که شامل دسترسیها، فضای سبز و حریم و ۵۰% باقیمانده به سطوح ساختهشده اختصاص یابد، ۷۰۰ متر مربع و ابعاد آن ۲۰×۳۵ خواهد بود. طبقهبندی و ضوابط استقرار و همجواری صنایع: صنایع بر اساس شدت و آلودگی و دیگر مسائل زیستمحیطی به گروههای مختلفی تقسیم میشوند. حرایم: وجود، حفظ و نگهداری حریم راه، بنا به دلایلی نظیر پیشبینی توسعه و تعویضهای آتی و همچنین تأمین ایمنی عبورومرور لازم و ضروری است. تعاریف، حریم راههای برونشهری، حریم خیابانهای شهری، استفاده از حریم راه برای تأسیسات شهری، ضوابط عمومی و جابهجا کردن خطوط تأسیسات شهری، حریم فرودگاه و راهآهن یا حریم فاضلاب، حریم برق، حریم رودخانهها، انهار و مخازن و تأسیسات آبی، حریم کانالهای مستحدثه و شبکههای آبیاری و زهکشی جزء مطالبی است که در این مبحث به آن پرداخته شده است. 1 لینک به دیدگاه
Neutron 60966 مالک اشتراک گذاری ارسال شده در 9 شهریور، ۱۳۹۰ تدوین وظایف مدیریت شهری با هدف توسعه اختیارات آن به کلیه جنبه های خدمات شهری اقتصاد و مدیریت شهری آقای دکتر محسن ابراهیمی آقای دکتر مصطفی عباسزادگان نگاهی به تاریخ چهلساله تحولات وظایف شهرداری‌ها نمایانگر این است که به تدریج نقش شهرداری‌ها در مدیریت امور شهری کاهش یافته و با ایجاد سازمانهایی جدا از شهرداری‌ها، بخشی از وظایف شهرداری‌ها به عهده این سازمانها گذارده شد. از سوی دیگر، در همین دوره زمانی مشاهده میشود که شوراهای شهر و شهرداری‌ها در اغلب کشورهای جهان از وظایف و اختیارات گستردهتری برخوردار میشوند و به تدریج نقش سازمانهای دولتی متوجه سیاستگذاری، توزیع بودجه و نظارت بر فعالیت‌های دولتهای محلی یا شهرداری‌ها میگردد. قانون شهرداری متناسب با شرایط زمانی و اوضاع سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی دوران خاص خود تهیه شده است. شهرهای ایران از آن زمان تا کنون گسترش قابل توجهی یافتهاند و تغییرات عمدهای در بافت سیاسی و اجتماعی کشور روی داده است. از این رو، تجدیدنظر در قانون شهرداری و تهیه یک نظام قانونی جدید شهرداری که پاسخگوی کلیه مسائل و مشکلات شهری امروز و نیازهای شهروندان باشد، ضرورت دارد. اهم وظایف شهرداری طبق قانون شهرداری مصوب ۱۳۳۴ به تفکیک امور فنی و عمرانی، شهرسازی و معماری و خدمات شهری عبارتند از: فنی و عمرانی، شهرسازی و معماری و خدمات شهری. تجزیه و تحلیل وضعیت موجود مدیریت شهری، مشکلات و تنگناها: در خلال چهل سال گذشته در ایران، میزان وظایف و اختیارات شهرداری‌ها به طور مرتب کاهش یافته است. در همین راستا، جهت انجام تعداد بسیاری از وظایف مربوط به مدیریت شهری، سازمانهای جدیدی شکل گرفتهاند و بخشهای عمدهای از وظایف شهرداری‌ها به این سازمانها انتقال یافته است که در نهایت، سبب تضعیف مدیریت شهری شده است. اهم مشکلات و تنگناهایی که مدیریت شهری با آن روبرو است عبارتند از: ۱. ناهماهنگی و عدم کارایی دستگاه‌های اجرایی در عرضه خدمات شهری ۲. تمرکزگرایی در سیستم حکومت مرکزی ۳. ضعف فرهنگ مشارکت در شهروندان ۴. رشد بسیار سریع شهرنشینی و جمعیت شهرنشین ۵. عدم حاکمیت ضوابط و معیارها در انتصاب افراد برای تصدی پستهای مدیریتی و کارشناسی ۶. ضعف نیروی انسانی شاغل در شهرداری‌ها ۷. ضعف ساختار تشکیلاتی شهرداری‌ها برای انجام وظایف بیشتر ۸. کمبود منابع مالی و مشخص نبودن درآمدهای شهرداری‌ها ۹. محدود بودن اختیارات و نامشخص بودن ارتباطات شهرداری با سازمانهای دولتی و غیر دولتی ۱۰. صریح نبودن قانون شهرداری‌ها، عدم پاسخگویی آن به مشکلات کنونی و عدم تناسب این قانون با تحولات ایجادشده در جوامع شهری. تجزیه و تحلیل وظایف و اختیارات وزارتخانهها و سازمانهای گوناگون، نمایانگر وجود بسیاری از نابسامانیهای موجود وضعیت مدیریت شهری در سطح کشور است. از این رو، توسعه وظایف و اختیارات شهرداری‌ها اجتنابناپذیر است. توسعه وظایف و اختیارات شهرداری‌ها از یک سو، کارایی مدیریت شهری را افزایش میدهد و از طرفی، استراتژی عدم تمرکز اداری دولت را محقق میسازد. این امر به دولت مرکزی اجازه میدهد تا تلاش خود را بر امور سیاستگذاری، برنامهریزی کلان و نظارت بر دستگاه‌های اجرایی متمرکز سازد. عمدهترین راهکارهای بهبود مدیریت شهری: ۱. درآمدهای محلی از طریق افزایش میزان جمعآوری عوارض و مالیاتها باید افزایش یابد. ۲. روابط متقابل بخش خصوصی و شهرداری‌ها باید تقویت شود. ۳. توانایی نیروی انسانی در جامعه شهری و کارکنان شهرداری باید افزایش یابد. ۴. مدیریت استفاده از زمین و کاربری اراضی باید بهبود یابد. ۵. افزایش سرمایهگذاری بخش خصوصی در خدمات و تأسیسات شهری ۶. تقویت سازمانهای غیر دولتی به منظور افزایش مشارکت مردم در توسعه شهری ۷. افزایش گنجایش مدیریت شهرداری‌ها و شورای شهر ۸. افزایش مالیات و عوارض جهت صرف در امور عمرانی و خدمات شهری و... راز موفقیت طرح‌های مدیریت شهری: ۱. ابتکارات نوین مدیریت شهری ۲. ایجاد تغییرات سازنده در وضعیت محیط زیست شهری ۳. متحول و کاراتر نمودن سیستمهای دولت و مدیریت شهری ۴. ایجاد خلاقیت، ابتکار، جرأت و توانایی اجرایی در مدیریت شهری ۵. تشویق مشارکت مدیریت شهری و مردم ۶. در اولویت قرارگرفتن پروژههای خودیاری مردم ۷. همکاری افراد محلی و مشارکت نزدیک شهروندان با مدیریت شهری ۸. مشارکت فعالانه مدیران شهری ۹. رعایت چرخه طبیعی تولید، مصرف و بازیافت در طرح‌های توسعه شهری و... 1 لینک به دیدگاه
Neutron 60966 مالک اشتراک گذاری ارسال شده در 9 شهریور، ۱۳۹۰ تدوين ضوابط مکانيابي و طراحي مسجد مطالعات و پژوهش‌هاي بنيادي دکتر اکبر حاجي ابراهيم زرگر آقاي مهندس غلامحسين حمزه مصطفوي طراحی مسجد از زمره طرح های سهل و ممتنع معماری محسوب می شود. سهل از آن بابت که فاقد ارتباطات فضایی پیچیده است و ممتنع به دلیل آنکه پاسخگویی به زیبایی محسوس و معقول آن تعمق بسیار طلب کرده و تفحص در حوزه های مختلف علوم و معارف را ضروری می سازد. نسل امروزی مسجد را عرصه کارهای متفاوت می بینید؛ از محل برگزاری عزا تا کتابخانه، از مرکز آموزش کامپیوتر و ورزش های رزمی تا صندوق های قرض الحسنه و غیره، همه در عرصه مسجد جای گرفته اند و در مواردی هم فراموش می شود که همه این استفاده ها، فرع بر مهم ترین عملکرد مسجد، یعنی فراهم آوردن بستر مناسب نماز، خصوصاً نماز جماعت است. بنابراین یکی از مسائل با اهمیت، توجه به جایگاه و نقش مسجد در طول تاریخ است، تا بدین وسیله با شناخت عملکردهای گوناگون مسجد در گذر زمان، با توجه به ویژگی های هر دوره تاریخی به یک جمع بندی کلی در مورد نقش و عملکردی که مسجد باید در دوران حاضر داشته باشد برسیم. البته پاسخ به این مساله و تعیین نقش مسجد در حال حاضر در تخصص و بر عهده معماران نیست، بلکه باید فقها و کسانی که مرجعیت دینی و اجتماعی دارند در این زمینه تصمیم گیری کنند، اما از آنجا که گاهی برنامه ریزی فیزیکی طرح از سوی کارفرما به معماران محول می شود، ضروری است که معماران با این مقوله آشنایی داشته باشند. همچنین آشنایی با سیر تحول مکان یابی مساجد در شهرهای ایران و نقش مسجد در شکل گیری و تحول بافت شهری در دوره های مختلف تاریخی، نهایتاً به توصیه های کلی برای مکان یابی مسجد در بافت شهری امروز منتهی می شود. اهداف پژوهش الف- با توجه به ماهیت اسلام و لزوم معرفی همه جانبه آن و به منظور ترویج امر بنیادی اقامه نماز، خصوصاً نماز جماعت و همچنین از آنجا که با اهمیت ترین وجه کاربردی مسجد در درجه اول، محلی برای عبادت و سپس به عنوان پایگاهی جهت وحدت مسلمین و نمایش روح یکپارچگی و نیز به عنوان پایگاه جهاد فکری و تعلیم معارف اسلامی بوده است، طرح و اجرای مساجد با کیفیت معماری مناسب و یا اصلاح مساجد موجود در جهت ترغیب شرکت نمازگزاران در برنامه اقامه نماز و سایر مراسم عبادی از اهمیت زیادی برخوردار است. ب- در حالی که ما در کشور، میراث غنی هزار و چهارصد سال مسجد سازی داشته ایم، متاسفانه در دهه های اخیر، این سنت مقدس مخدوش شده، به طوری که نمونه های قابل توجه بسیار نادر است و مصادیق کم ارزش و گاه غیر قابل دفاع در مساجدی که جدیداً احداث شده اند کم نیست. ج- در برخی از نمونه های خصوصاً متاخر، مصادیقی وجود دارند که گواه بی اطلاعی طراح و معمار طرح از بعضی از مقدمات ظاهراً بدیهی و به اصطلاح محکمات طرح مسجد می باشند و لازم است در این زمینه تلاش شود. د- با تدوین توصیه هایی جهت طراحی مساجد، معماری های مناسبی برای سنجش و ارزیابی طرح ها و ساختمان های موجود مسجد و احیاناً اصلاح آنها نیز در دست اجرا قرار خواهد گرفت، چرا که ملاک های تعیین شده، جهت طراحی مساجد در قوانین شهرداری، بسیار ناچیز است و نمی تواند جوابگوی نیاز واقعی مهندسان و طراحان باشد. و- طبقه بندی مساجد :مساجد میان راهی، مساجد سر کوچه، مساجد محله ای، مساجد شهری و مساجد خاص. ساختار پژوهش دفتر اول: مبانی نظری دفتر دوم: احکام فقهی مسجد دفتر سوم: اصول مکان یابی مسجد در شهر دفتر چهارم: معماری مسجد دفتر پنجم: مسجد و تنظیم شرایط محیطی جلد اول: توصیه ها و ضوابط اقلیمی جلد دوم: تاسیسات حرارتی، برودتی و بهداشتی دفتر ششم: مساجد میان راهی دفتر هفتم: ضمائم جلد اول: محراب جلد دوم: کتابشناسی مسجد جلد سوم: برداشت ها و مطالعات میدانی جلد چهارم: تجهیزات مسجد خلاصه پژوهش دفتر اول- مبانی نظری: معرفی و تحدید موضوع و روش های پژوهشی به کار رفته در هر بخش، همچنین تدوین مبانی پایه ای مفروض برای انجام این پژوهش که مستخرج از اطلاعات جمع آوری شده و بحث های نظری طرح می باشد، در این دفتر آمده است. همچنین در این دفتر، روند انجام کار در پروژه تحقیقاتی مزبور، تا رسیدن به نتیجه نهایی شرح داده شده است. دفتر دوم- احکام فقهی مسجد: بخشی از قواعد حاکم بر طراحی مسجد، منبعث از احکام فقهی است. به نظر می رسد که این وجه از احکام بعضاً مورد غفلت قرار گرفته است و همچنین بخشی از احکام لازم در این زمینه در رساله های عملیه در دسترس، موجود نیست. از جمله این مشکلات می توان به این مورد اشاره نمود: گاهی در اثر بی توجهی به اهمیت مسجد در طرح های جامع یا شبکه های خیابان کشی، مساجد در معرض تخریب قرار می گیرند که تعارض آشکاری با احکام الهی پیدا می کند. در مقیاس معماری، علی رغم تاکید احکام بر سادگی و اجتناب از تجملات، بعضاً از دیوار مسجد تلقی بوم نقاشی می شود، یا ضوابط اتصال صحیح صفوف در فضای مسجد، چه در سطح شیبدار و چه در اختلاف ارتفاع مورد بی عنایتی قرار می گیرد. در مقیاس فن ساختمان؛ کیفیت تاسیسات (آب و فاضلاب و...) برای تطهیر، نوع مصالح برای کفسازی و در مقیاس مرمت؛ کیفیت تخریب، توسعه و بازسازی بنای مساجد و استفاده از نوع مصالح و عناصر قابل دقت می باشند. دفتر سوم- اصول مکان یابی مسجد در شهر: با توجه به اهمیت مسجد در شهرهای اسلامی و لزوم برقراری ارتباط مناسب میان این عنصر و سایر عناصر شهری، این پژوهش در صدد بوده است تا در جهت تحقق این خواسته و در راستای دستیابی به مکان مناسب برای این عنصر در شهر به اهداف کلانی همچون سازندگی عناصر اصلی شهر و استقرار کاربری های مختلف و مرتبط در جوار مسجد دست یابد. دفتر چهارم- معماری مسجد: این دفتر معطوف به ضوابط و معیارهای طراحی معماری مسجد است تا در کنار سایر دفاتر این مجموعه، عمده ترین پرسش هایی را که در فرآیند طراحی مسجد برای طراح مطرح است، پوشش دهد. ضوابط و معیارهای طراحی، مجموعه بایدها و نبایدهایی هستند که علی رغم داشتن عناصر ثابت حاصل تکرار و تجربه، بسیار تحت تاثیر دیدگاه معماران نیز هستند. توجه به این واقعیت که در عالم طراحی به ازای هر مساله بیش از یک راه حل وجود دارد، خود نشان دهنده تاثیر دیدگاه های طراحان است. ضمن اینکه از اهمیت ضوابط و معیارهای ثابت نیز چیزی نمی کاهد. دفتر پنجم- مسجد و تنظیم شرایط محیطی: آسایش نمازگزاران نسبت به شرایط محیطی از قبیل سرما و گرما و تهویه مناسب هوا و همچنین نور و صدای مناسب در زمره عوامل مهم در طراحی و ساخت مسجد است. توجه به شرایط متنوع آب و هوایی در پهنه ایران، ضرورت و تامل در تنظیم شرایط محیطی را کاملاً روشن می کند. جلد اول- توصیه ها و ضوابط اقلیمی: هدف این بخش از مطالعه، رسیدن به احکام اقلیمی طراحی مساجد است که خود به عنوان جزئی از یک مطالعه جامع مطرح می باشد. جلد دوم- تاسیسات حرارتی، برودتی و بهداشتی، آکوستیک و نور: بهترین راه حل برای ایجاد شرایط آسایش مناسب در مساجد هر اقلیم، استفاده از شگردهای معماری می باشد، لیکن در شرایطی که دیگر این شگردها پاسخگوی شرایط اقلیمی نباشند، باید از روش های تاسیسات مکانیکی در مساجد بهره برد. علاوه بر این، گوش فرا دادن به موعظه سخنران مذهبی و یا مراسم عزاداری و نوحه خوانی در ایام خاص، یکی از مهم ترین فعالیت های مسجد است، بنابراین بهینه کردن مسائل آکوستیکی مساجد، از مهم ترین نکات طراحی مساجد مناسب به شمار می رود. نمازگزارانی که جهت اقامه نماز و عبادت به مساجد می آیند، معمولاً اوقاتی را نیز صرف خواندن ادعیه یا قرآن به صورت انفرادی یا دسته جمعی می کنند. تامین نیازهای بصری جماعت حاضر در مساجد، یکی از مسائل عمده ای است که در طراحی بایستی به آن پرداخته شود. این جلد در سه فصل ارائه شده است: ۱. راهنمای طراحی تاسیسات حرارتی، برودتی و بهداشتی مساجد ۲. راهنمای آکوستیکی مساجد ۳. راهنمای طراحی نور و روشنایی مسجد دفتر ششم- مساجد میان راهی: در کشور ما به دلیل نارسایی وسایل حمل و نقل جمعی غیر جاده ای، مانند راه آهن و هواپیما، غالب سفرهای بین شهری از طریق وسایل نقلیه جاده ای انجام می گیرد. از این رو تامین نیازهای مسافرینی که از جاده های کشور استفاده می کنند، ضروری به نظر می رسد. یکی از بدیهی ترین نیازهای مسافرین در طول مسیر، وجود مکان هایی جهت توقف و استراحت و ادای نماز (مساجد بین راهی) است. در این دفتر، هدف، بررسی تعدادی از مساجد میان راهی موجود و تجزیه و تحلیل اطلاعات به دست آمده، جهت دستیابی به توصیه ها و دستورالعمل هایی، برای طراحان و سازندگان می باشد. دفتر هفتم- ضمائم: جلد اول- محراب: از آنجا که محراب مقدس ترین مکان مسجد است، جهت طراحی آن، آشنایی با مبانی نظری معنوی و فیزیکی ساخت محراب بسیار حائز اهمیت است. در زمینه محراب های ب ارزش تاریخی، تاکنون تحقیقات متعددی به وسیله اندیشمندان غربی یا ایرانی انجام پذیرفته است؛ لیکن در مورد محراب های مساجد معاصر ایران، منبع مدونی انتشار نیافته است. در این جلد به صورت خلاصه و اجمالی، اطلاعاتی در مورد محراب های مساجد معاصر ایران ارائه می گردد. جلد دوم- کتابشناسی مسجد: در زمره اولین گام های ضروری، جهت انجام این طرح پژوهشی، جستجوی منابع مکتوب منتشر شده درباره موضوعات مرتبط است. در این جلد اطلاعات کتاب شناسی به روش کتابخانه ای گردآوری شده است و ب ارزش ترین و عمده ترین منابعی که در این زمینه در دسترس قرار داشته اند، براساس فهرست موضوعی ارائه شده اند. جلد سوم- برداشت ها و مطالعات میدانی: ماهیت این پژوهش ایجاب می کند که یکی از پایه های اصلی آن، یافته های میدانی و غیر کتابخانه ای باشد. جهت رسیدن به چنین هدفی، در این پروژه مطالعات میدانی نسبتاً گسترده ای صورت گرفته است که از آنها به عنوان پیش زمینه ای جهت رسیدن به نتیجه طرح استفاده گردیده است. از آنجا که مرور این مطالعات میدانی برای سایر معماران و محققین نیز می تواند مفید باشد، کل مطالعات میدانی انجام گرفته (به جز مساجد میان راهی) در این جلد گردآوری شده است. جلد چهارم- تجهیزات مسجد: فضای شبستان مسجد، در گذشته های دور ساده و بی پیرایه و فاقد تجهیزات و وسایل متعدد بوده و با گذشت زمان به تدریج با تحول امکانات از یک سو و توقعات و نیاز مومنین از سوی دیگر، وجود برخی وسایل و تجهیزات اجتناب ناپذیر گردید. امروزه با موارد زیادی در طراحی تجهیزات مساجد روبه رو هستیم که عملاً به جای طراح، تصمیم گیری درباره آنها به خود مردم واگذاشته شده است؛ مواردی از قبیل سیستم روشنایی و لامپ برق، بلندگوها، پرده حائل بین قسمت های مردانه و زنانه، قفسه های کتاب، پشتی ها، جامهری، جاکفشی و... . در این جلد با بیان بعضی از این ناهماهنگی ها و بی نظمی های موجود در معماری داخلی مساجد، سعی شده است که پیشنهادات مفیدی جهت حل مشکل تجهیزات مسجد ارائه گردد. نتایج و دستاوردها دستاورد این پژوهش کتابی با عنوان «راهنمای معماری مسجد» بوده است که بر اساس مطالعات انجام شده در این پژوهش تدوین شده است. همچنین نتایج این پژوهش، در طرح تحقیقاتی دیگری با عنوان «تهیه و تدوین اصول و معیارهای طراحی مساجد درون شهری» مورد استفاده قرار گرفته است. واژگان کلیدی مسجد، مساجد میان راهی، خصوصیات کالبدی، خصوصیات کیفی، تزئینات، صحن، رواق، شبستان، ایوان، مساجد تاریخی، مساجد خاص، مساجد معاصر، معماری مسجد، احکام فقهی مسجد، ضوابط مکان یابی 1 لینک به دیدگاه
Neutron 60966 مالک اشتراک گذاری ارسال شده در 9 شهریور، ۱۳۹۰ تدوين قانون جامع شهرسازي و معماري (مرحله اول) مطالعات و پژوهش‌هاي شهرسازي پژوهشکده توسعه کالبدي- آقاي مهندس سيد رضا هاشمي وزارت مسکن و شهرسازي، معاونت شهرسازي و معماري طرح مسأله بر اساس بند يک قسمت الف ماده ۳۰ قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي کشور، وزارت مسکن و شهرسازي مکلف گرديده است قانون جامع شهرسازي و معماري را تا پايان سال اول برنامه چهارم تهيه و تدوين نمايد. با توجه به مسائل و کمبودهاي موجود در قوانين شهرسازي و معماري کشور و تأثيرات آن در حوزه‌هاي دانش، حرفه و اجرا، جهت برونرفت از اين وضعيت، وجود يک قانون پايه و مادر که قوانين موجود را بتوان بر مبناي آن تعريف کرده و ساير قوانين در زمينه شهرسازي و معماري را محک زد، لازم و ضروري به نظر ميرسد. سالهاست که مسائل و مشکلات موجود در قوانين شهرسازي و معماري کشور و خلاء ناشي از آن در حوزه‌هاي دانش، حرفه و اجرا احساس مي‌شود. بر اساس مطالعات مختلف انجامشده در اين زمينه ضرورت يک قانون پايه و اساسي که بتوان بر آن عمل نمود وجود دارد و مبناي همين مطالعات و ضرورت بوده که موضوع پژوهش حاضر که بر اساس ماده ۳۰ قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي کشور مي‌باشد، مطرح گرديد. زيرا بسياري از نابسامانيهاي موجود در شهرسازي ناشي از خلاء قوانين يا تعدد قوانين که بعضاً در تضاد با هم هستند، مي‌باشد. لذا براي رفع اين نقيصه نياز به يک مطالعه پايه و بازنگري در قوانين موجود توسط صاحبنظران و متخصصان تراز اول کشور در زمينهها و جنبه‌هاي مختلف شهرسازي، حقوق مدني و مسائل اجتماعي مرتبط با موضوع است. محور بحث، شناخت مسائل و مشکلات در قوانين وضع موجود شهرسازي و معماري و بررسي نقاط ضعف و قوت اين قوانين مي‌باشد تا در کارگاه تخصصي متشکل از صاحبنظران مختلف حوزه‌هاي علمي، حرفهاي و اجرايي به بحث گذاشته شود. سپس ضمن دريافت ديدگاه و نظرات مختلف کارشناسان اين کارگاه، کميته کاري پيگير موارد مطرحشده خواهد بود و زمينه را براي تدوين پيشنويس قانون پايه شهرسازي مهيا خواهد کرد تا پيشنويس قانون پايه شهرسازي تهيه و جهت تصويب به مراجع ذيربط ارسال گردد. بخش اول: برگزاري کارگاه تخصصي بخش دوم: تشکيل کارگروههاي علمي و تدوين چارچوب قانون جامع شهرسازي و معماري بخش سوم: تدوين قانون جامع شهرسازي و معماري 1 لینک به دیدگاه
Neutron 60966 مالک اشتراک گذاری ارسال شده در 9 شهریور، ۱۳۹۰ تبیین عوامل مؤثر در ساماندهی سیمای شهری و تدوین پیشنویس ضوابط هماهنگسازی سیمای شهری در شهرهای دو منطقه کویری و خزری از شش منطقه اقلیمی کشور شهرسازی آقای دکتر سید امیر سعید محمودی آقای مهندس سید جواد میرحسینی این مطالعات در قالب ۱۱ جلد، به بررسی مطالب گوناگون در زمینه منظر شهری در شهرهای کویری و خزری میپردازد. عناوین هر جلد به انضمام فصلهای اصلی آنها به قرار زیر تهیه شده است: جلد اول: مبانی نظری و بررسی خصوصیات معماری شهرسازی شهرها در اقلیم کویری و خزری فصل اول: شهر پایدار و توسعه آن فصل دوم: منظر شهری، تعاریف و مبانی فصل سوم: عوامل مؤثر بر شکل گیری منظر شهری فصل چهارم: خصوصیات معماری و شهرسازی در اقلیم کویری فصل پنجم: خصوصیات معماری و شهرسازی در اقلیم خزری فصل ششم: معیارهای انتخاب شهرهای مورد بررسی جلد دوم: بررسی مطالعات، تجربیات، مداخلات، ضوابط و نهادهای موجود در زمینه سیما و منظر شهری فصل اول: بررسی شیوههای مداخله و ملاحظات انجام شده در کشورهای مختلف فصل دوم: بررسی طرح‌های توسعه و مطالعات درزمینه سیما و منظر شهری در ایران فصل سوم: بررسی طرح‌ها و اقدامات عملی انجام شده به منظور بهسازی و نوسازی بافتهای قدیمی و مسئلهدار فصل چهارم: بررسی سیما و منظر شهری در محدوده توسعههای جدید و نقش مشارکت مردمی در آن فصل پنجم : بررسی قوانین و نهادهای موجود بر شکلدهی منظر شهری در شهرهای ایران مجلدات ۳، ۴، ۵ و۶: این مجلدات به تبیین عوامل مؤثر در سازماندهی سیمای شهری اقلیم کویری شهرهای قم، کاشان، یزد و سمنان اختصاص یافته است. مجلدات ۷، ۸، ۹ و ۱۰: این مجلدات برای تبیین عوامل مؤثر در ساماندهی سیمای شهری اقلیم خزری شهرهای لاهیجان، رشت، تنکابن و گرگان میباشد که هر جلد شامل ۳ فصل میباشد: فصل اول: مقیاس کلان، بررسی ویژگیهای عمومی، ساخت و پیکره شهر فصل دوم: بررسی محورهای متمرکز سیمای شهری فصل سوم: مقیاس خرد، بررسی ویژگیهای ابنیه شهری و چهره شهر جمعبندی: شناسایی عوامل شکل دهندهی سیمای شهری جلد یازدهم: فصل اول: شناسایی عوامل شکلدهنده منظر شهری فصل دوم: منظر شهری در شهرهای کویری و خزری فصل سوم: توصیههایی برای اصلاح «ضوابط و مراجع طرح‌ها» و «پیشنویس ضوابط» فصل چهارم: نحوه کنترلپذیری عوامل و ارائه توصیههای هماهنگسازی منظر در اقلیم کویری فصل پنجم: نحوه کنترلپذیری عوامل و ارائه توصیههای هماهنگسازی منظر در اقلیم خزری 1 لینک به دیدگاه
Neutron 60966 مالک اشتراک گذاری ارسال شده در 9 شهریور، ۱۳۹۰ تبيين وظايف دستگاه‌ها و نهادهاي اجرايي ذيربط و تدوين راهكارها و اصلاحات قانوني جهت ساماندهي به سيماي شهري در ايران و ايجاد هويت شهري شهرسازی دکتر علی اصغر ارجمندنیا ـ دکتر بهرام عبداللهخانگر آقای مهندس داوود دانشیان فصل اول: این فصل تحقیق به کلیات تحقیق که شامل، مقدمه، طرح مسئله، اهداف تحقیق، روش تحقیق و فرآیند فعالیت‌های مطالعات و نهادهای تأثیر گذار بر ساماندهی سیمای شهری می باشد، پرداخته است. فصل دوم: در این فصل رویکرد و مبانی نظری سیمای شهری و مفاهیم و تعاریف تأثیر گذار برآن که نهایتاً در شکل گیری سیمای شهری تأثیر گذار هستند، پیشینۀ طراحی شهری، نظریات در ارتباط با طراحی شهری، ارتباط بین مفهوم طراحی شهری و سیمای شهری و منظر شهری، آورده شده است. فصل سوم: این فصل تجارب ایران از ساماندهی سیمای شهری است که در ۲۲ قسمت و بطور مفصل بحث شده است که شامل مواردی مانند، تحلیل دیدگاه‌ها در ارتباط با طرح‌های توسعه شهری، محتوای طرح‌های توسعه شهری، روند تهیه طرح‌های توسعه شهری، تصویب طرح‌های توسعه شهری و روش‌های اجرایی طرح‌های توسعه شهری می باشد. فصل چهارم: در این فصل قوانین و مقررات و ضوابط ناظر بر توسعۀ کالبدی و سیمای شهری بررسی شده است. این بررسی که برای حدود ۱۰۰ سال پیش ایران است، مشخص شده که برای هر برهه و مقطعی از زمان، چه قوانین و مقررات و ضوابط تصویب شده است. مثلاً قوانین و مقررات وضع شده تا مقطع تأسیس وزارت آبادانی و مسکن، یعنی از دهۀ ۱۳۴۰ به بعد بوده است. قوانین و مقررات وضع شده در زمینۀ طرح‌های توسعۀ شهری بعد از تأسیس وزارت مسکن و شهرسازی در سال‌های ۱۳۵۰ به بعد می باشد. همچنین اصلاح و تصویب و الحاق چند ماده به قانون شهرداری‌ها در سال ۱۳۴۵ تصویب شده است و نهایتاً تصویب قانون نوسازی و عمران شهری در سال ۱۳۴۷ اتفاق افتاده است. فصل پنجم: در این فصل، نهادها و دستگاه‌های ناظر بر ساماندهی سیمای شهری بررسی شده و جمع بندی وظایف نهادهای اجرایی آورده شده است. همچنین آشفتگی سیمای شهری که عمدتاً از عملکرد نهادهای اجرایی و درگیر ساماندهی سیمای شهری ناشی می شود، به دلیل عدم تبیین وظایف، عدم اجرای وظایف، تداخل‌های متعدد وظایف و ناکارآمدی مدیریت واحد درسیمای شهری است. فصل ششم: در این فصل، طرح‌های توسعۀ شهری تحلیل شده است. نهادهایی که مسئول مستقیم اجرای طرح‌های توسعۀ شهری و نظارت و کنترل را برعهده دارند. همچنین، نارسایی‌ها و محدودیت‌ها نیز تحلیل شده و در پایان جمع بندی برنامه‌ها و سیاست‌ها و تلاش‌های انجام شده آورده شده است. فصل هفتم: در این فصل، پیشنهادهایی برای طراحی و ساماندهی سیمای شهری آورده شده که در قالب سیاست‌های اجرایی است. همچنین پیشنهادهایی برای طرح‌های موضوعی نیازمند طراحی و ساماندهی شهری آورده شده است. پیشنهادهای نظارت و کنترل سیمای شهری، اصلاح قوانین و مقررات و اصلاح ساختارِ موجودِ نهادهای اجرایی ذیربط نیز از جمله پیشنهادهای دیگر می باشد. 1 لینک به دیدگاه
Neutron 60966 مالک اشتراک گذاری ارسال شده در 9 شهریور، ۱۳۹۰ تاثیر معماری بناهای دولتی بر معماری بناهای خصوصی (در معماری معاصر ایران) معماری خانم دکتر افسانه زرکش آقای دکتر ابوالقاسم وحدتی اصل تاثیر معماری دولتی الگوگرفته از سبکهای معماری اروپایی، بر معماری خصوصی از اواسط دوره قاجار آغاز میگردد و در عصر پهلوی اول ادامه مییابد و چهار گونه میباشد. این گونهها عبارتند از: سبکهای معماری سنتی، معماری التقاطی، معماری باستانی و معماری مدرن. ویژگیهای موثر از جمله برونگرایی، پلان، نما، مواد و مصالح و... میباشند. از علل تاثیر میتوان رواج ملیگرایی، ترویج تجددگرایی، تغییر سنن فرهنگی، نقش موثر معماران و... را برشمرد. عوامل شکلدهنده معماری دولتی که به معماری خصوصی راه مییابند مواردی از قبیل ملیگرایی و پژوهش در معماری گذشته ایران، تکیهگاه دولتی تفکرات، معماران خارجی و داخلی و... هستند. در دوره پهلوی دوم نیز تاثیر معماری دولتی بر معماری مردمی وجود دارد و میزان آن بنا به دلایلی چون عوامل و ابزارهای فرهنگی، سازگاری نسبی سبک مدرن و بینالمللی با شرایط موجود و... نسبت به دوره قبل افزایش مییابد. فاکتورهای دیگر موثر بر معماری بناهای خصوصی همچون تجددطلبی حکومت و اقشار خاصی از جامعه، تغییر آداب و رسوم سنتی و عادات فرهنگی، سبکهای معماری معاصر با این دوره در اروپا و آمریکا، آموزش معماری، مهندسان معمار و... میباشند. در عصر جمهوری اسلامی معماری دولتی و عمومی بر ابنیه مردمی اثر میگذارد و شدت آن بهعلل فرهنگی و اقتصادی نظیر محدودیتهای ارتباطات فرهنگی، تداوم تاثیرپذیری از فرهنگ غربی و مدگرایی، تاثیر ابزارهای فرهنگی و... نسبت به دوره پیش از آن تغییر نمیکند. میزان تاثیر هر یک از علل مزبور تقریباً به یک اندازه است. عوامل دیگری که در معماری مردمی موثر هستند شامل عوامل اقتصادی؛ تاثیر درآمد افراد بر کیفیت بنا، امکانات مالی بخش خصوصی و...، فاکتورهای انسانی؛ افراد غیر متخصص، کارفرما و...، عوامل کالبدی؛ عملکرد بنا، معماری معاصر با این دوره در اروپا و آمریکا و... و فاکتورهای دیگر میباشند. بخش دولتی در بعضی از عوامل مزبور نقش ایفا میکند و میزان این نقش در هر فاکتور متفاوت است. 1 لینک به دیدگاه
Neutron 60966 مالک اشتراک گذاری ارسال شده در 9 شهریور، ۱۳۹۰ تجديد نظر در تعاريف، مفاهيم و محتواي طرح‌هاي توسعه شهري شهرسازی آقاي مهندس احمد سعيدنيا آقای دكتر حميد ماجدي امروزه در ايران به اصطلاح طرح توسعه و عمران به جاي طرح جامع به كار مي‌رود و همينطور در سطح جهاني به جاي Development نيز اصطلاح «طرح ساختاري» مصطلح شده است. به اين منظور، این اصطلاح در واقع بين محتواي طرح‌هاي مذكور مطرح شده است. هر دو نوع طرح، در كشورهاي مختلف جهان رايج است و عليرغم مبدأ جغرافيايي آنها، اختصاص به كشور خاصي ندارد و امروزه جنبه جهاني يافته است. برای پرهیز از الگوبرداری از شیوههای رایج تهیه طرح‌ها، اعم از جامع و ساختاری، شایستهترین روش، رجوع به روش‌های علمی فرایند شهرسازی است که به عنوان الگو یا سرمشق برنامهریزی شهری و طراحی شهری جنبه کاربردی یافته است. اساس فرایند برنامهریزی و طراحی شهری بر روش‌های منطقی و علمی استوار است. هدف این روش به طور کلی، بازشناسی، تحلیل، ترکیب، ارزیابی و رهیابی برای مسائل یا برای نیل به اهداف میباشد. از این رو روش علمی نیز به مرور زمان تحت تأثیر تئوری علم، از ساده به پیشرفته بهبود یافته و روش‌های آن به تناسب موضوع، تخصصی گردیده است. طرح شهري دلالت مي‌كند بر اهداف نحوه استفاده انحصاري عمده مناطق خاص براي منظورهايي خاص و همچنين براي تامين آسايش، رفاه و سلامت بيشتر استفادهكنندگان طرح شامل اهداف عيني براي نواحي پيرامون شهرها و پيش‌بيني و گسترش منابع تامين آب و تاسيسات فاضلاب. طرح توسعه و عمران، طرحي است ۲۰ساله كه به طور مستمر پنج سال يكبار چنانچه ضرورت ايجاد كند بازنگري مي‌شود. در بازنگري مراجع برنامه‌ريزي مي‌توان اصلاحاتي در جنبه‌هاي مختلف طرح به عمل آورد و يا در قالب يك طرح نوين تهیه و جايگزين آن شود. طرح جامع شهر، عبارت از طرح بلندمدتي است كه در آن، نحوه استفاده از اراضي و منطقه‌بندي مربوط به حوزه‌هاي مسكوني، صنعتي، بازرگاني، اداري و كشاورزي و تاسيسات و تجهيزات و تسهيلات شهري و نيازمندي‌هاي عمومي شهري، خطوط كلي ارتباطي، ترمينال و فرودگاه‌ها و بنادر در سطح لازم براي ايجاد تاسيسات و تجهيزات و تسهيلات عمومي مناطق، نوسازي، بهسازي و اولويت‌هاي مربوط به آنها تعيين مي‌شود، كليه موارد فوق و همچنين ضوابط مربوط به حفظ نما‌هاي تاريخي و مناظر طبيعي، تهيه و تنظيم مي‌گردد. طرح جامع شهر بر حسب ضرورت، قابل تجديدنظر خواهد بود. فرايند و فرآورد طرح توسعه و عمران (جامع)، گذشته از مطالعات مربوط به منطقه و حوزه نفوذ، شامل سه گام اساسي است که عبارتند از: ۱- بررسي، ۲- تجزيه و تحليل و جمع‌بندي و ارائه الگوي نهايي و ۳- تهيه طرح‌ها و برنامه‌هاي عمراني. طرح تفصيلي، عبارت است از طرحي كه بر اساس معيارها و ضوابط كلي طرح جامع شهر، نحوه استفاده از زمين‌هاي شهري در سطح محلات مختلف شهر و موقعيت و ساخت دقيق زمين براي هر يك از آنها و وضع دقيق و تفصيلي شبكه عبورومرور و ميزان تراكم جمعيت و تراكم ساختماني در واحدهاي شهري و اولويت‌هاي مربوط به مناطق بهسازي و نوسازي و موقعيت كليه عوامل مختلف شهري در آن تعيين مي‌شود و نقشه‌ها و مشخصات مربوط به مالكيت، بر اساس مدارك ثبتي تهيه و تنظيم مي‌گردد. طرح راهبردی (Strategic Plan)، طرحی است برای دستیابی به آیندهای مطلوب برای یک شهر و آن، عبارت است از مجموعهای از ایدهها و اهداف که مبنی بر نیازهای متغیر و شیوه زندگی و الگوی کلی توسعه شهری در مقیاس منطقه شهری است. یک طرح راهبردی برای هدایت و اعمال قدرت، سیاستهایی عملی و مؤثر تدوین میکند. در این طرح، اصول و مبانی مدیریت محیط تعریف شده و بر ارتباط و انسجام ساختار کالبدی و ساختار عملکردی شهر و منطقه شهری تأکید میشود. طرح راهبردی، سیاست‌های کلان توسعه شهری را ترسیم میکند که برای کنترل و هدایت وقایع و همچنین حرکت به سوی اهداف، ضروری هستند. جوهره طرح راهبردی، بیان اهداف، سیاست‌ها و اولویتهای عملی در مقیاس شهر و منطقه شهری است که میتواند بعد از تصویب، جایگاهی رسمی و قانونی پیدا کرده و به عنوان راهنمایی عملی برای طرح‌های شهری تقصیلی به کار گرفته شود. طرح ساختاری (Structure Plan)، ترجمه راهبردها و سیاست‌ها در قلمرو مکانی، فضایی و شکل محیط ساختهشده، طرح ساختاری نامیده میشود و محصول نهایی فرایند شهرسازی یعنی «طرح» محسوب میشود. یک طرح ساختاری، علاوه بر ساختار کالبدی و الگوی شهری، ساختار عملکردی شهر را نیز مشخص میسازد. مقايسه محتواي طرح جامع و طرح ساختاري: برنامه‌ريزي ساختاري يا استراتژيك، نوعي از برنامه‌ريزي است كه بيشتر از برنامه‌ريزي جامع با عمل، عوامل اجرايي و فرايند تصميمسازي در ارتباط مي‌باشد. لذا به اين نوع برنامه‌ريزي، «برنامه‌ريزي عمل» لقب داده‌اند. در اين نوع برنامه‌ريزي، حداقل سه مرحله به مراحل سنتي برنامه‌ريزي يعني بررسي، تحليل و طراحی افزوده شده كه عبارتند از: تعريف اهداف، ارزيابي پيشنهادات، راهحلهاي پيشنهادي و اجرا و بازنگري. سطوح سهگانه طرح‌های شهری: طرح‌های ساختاری (برنامهریزی-عمل) شامل سه سطح به شرح زیر است: ۱. تهیه طرح (برنامه) ساختاری-راهبردی، در مقیاس کلان، با دیدگاه سیاستگذاری بلندمدت و فراگیر ۲. تهیه طرح‌های (برنامههای) تفصیلی با دیدگاه سیاستگذاری اجرایی برای موضوعات خاص و نواحی خاص ۳. مدیریت، نظارت، پیگیری و بازنگری سیاست‌ها و اقدامات اجرایی مبانی و چارچوب طرح ساختاری شهر: تعریف طرح‌های ساختاری: ۱. طرح‌های ساختاری، طرحهایی هستند که جایگزین طرح‌های توسعه و عمران (طرح جامع) میشوند و در چارچوب راهبردها، سیاست‌ها و برنامههای طرح شهرستان (یا سیاست‌های کلان ملی و منطقهای)، برای هدایت توسعه فضایی و ساماندهی کالبدی شهرها و منطقه شهری بلافصل آنها، تهیه میشوند. ۲. طرح ساختاری شهر، طرحی است کلان، بلندمدت برای یک دوره دهساله که راهبردها و سیاست‌های توسعه شهری و ساختار کالبدی شهر و منطقه بلافصل را مشخص ساخته و برنامه اجرای دوره کوتاهمدت پنجساله را تعیین میکند. ۳. طرح‌های ساختاری طرحهایی هستند در مقیاس کلان با نگرش فراگیر و از پرداختن به مسائل خرد، به ویژه جزئیات کالبدی پرهیز نموده، ولی حدود و مشخصات طرح‌های تفصیلی محلی، موضعی و موضوعی، طرح‌های ویژه طراحی شهری، پروژههای مداخله عمل را مشخص میسازند. اسناد نهایی طرح ساختار شهری شامل دو سند است: یکی گزارش توجیهی بهنام «سند کتبی طرح» و دیگری «نقشهی ساختار شهری». سرفصلهای اصلی سند کتبی طرح ساختاری عبارتند از: بیان اهداف پایهی طرح، تعیین ناحیه مورد مطالعه، تشریح محیط و بستر جغرافیایی منطقه، برنامه‌ها و طرح‌ها و سیاست‌های عمرانی، نتایج کلی مطالعات پایه وضع موجود و برآورد آینده، تحلیل نیروها و عوامل تعیینکننده، بررسی روندها و تحولات آینده، تدوین اهداف کلان و خرد توسعه و عمران شهری، تدوین راهبردهای بلندمدت فراگیر، تنظیم سیاست‌ها و راهکارها و پیشنهادهای عملیاتی در زمینههای مختلف تدوین برنامه اجرایی، تعیین نواحی خاص برای برنامهریزی شهری و طراحی شهری، معرفی مشخصات طرح‌های تفصیلی پایه، تشریح طرح ساختاری، تدوین ضوابط اجرایی و توصیههای خاص شهرسازی در مقیاس کلان برنامه و بودجه پنجساله. طرح‌های ساختاری، شامل فرایند تولید طرح از مطالعات پایه تا تدوین محتوای طرح‌های گوناگون شهری در مقیاس کلان و محلی میباشد. در این پژوهش، مسئله اصلی، آشنایی و آگاهی با شیوه یا رویه طرح ساختاری است که به تدریج جایگزین طرح‌های جامع خواهد شد. در این زمینه، بیشترین سعی و تلاش در جهت تدوین مفاد طرح‌های ساختاری است؛ زیرا شیوه مطالعات پایه، منجر به تدوین اهداف، سیاست‌ها و راهبردها میشود که از یک سو در جمعبندی مطالعات استنتاج میشوند و از سوی دیگر مبنای پیشنهادهای طرح قرار میگیرند. یکی از راههای ارزیابی این طرح ساختاری، اجرای تحقیقات آزمایشی (پایلوت) است که در حین تهیه طرح و در هنگام اجرا و در چارچوب یک پژوهش کاربردی مورد ارزیابی قرار میگیرد و پیشنهادهای اصلاحی، جمعبندی خواهد شد. آنگاه سازمان مجری، پس از انجام اصلاحات، الگوی مذکور را بهصورت قانونی و رسمی در تمام شهرهای ایران اعمال مینماید. کلیات و عناوین اصلی مطالعات پایهی طرح‌های ساختاری شامل، بررسی زمینه و پیشینه، مطالعات پایه، جمعبندی مطالعات و تحلیل نهایی، تعیین اهداف و راهبردها و سیاست‌ها، ارزیابی و انتخاب راهبردها و سیاست‌های پیشنهادی، تدوین طرح ساختاری-راهبردی، برنامههای توسعه و عمران، معرفی طرح‌های تفصیلی، معیارها و مقررات طرح، نظارت و بازنگری میباشد. جمعبندی مطالعات و تحلیل نهایی، شامل تحلیل مسائل شهری، تحلیل ساختار فضایی شهر و جمعبندی مسائل شهری میباشد. در فرایند تهیه طرح‌های شهری از دو نوع هدف نام برده میشود؛ یکی اهداف کلی که با راهبردها و جهتگیری اصلی تحول و تغییر شهر و بهبود وضعیت سر و کار دارد و دیگری اهداف عملیاتی یا خرد که تحقق اهداف کلان یا کلی را در سطوح اجرایی و کاربردی عینیت میبخشند و اصولاًً با تدابیر و سیاست یا راهکارهای عملیاتی سر و کار دارند. اهداف طرح شامل اهداف کلی طرح و اهداف عملیاتی میباشد. تدوین راهبردها، شامل سطوح راهبردی، نکات مهم در تدوین راهبردهای طرح ساختاری، راهبردهای طرح ساختاری، راهبرد منتخب و راهبرد فضایی-کالبدی میباشد. راهبردهای طرح ساختاری نیز شامل، راهبرد به عنوان بیان اصول راهنما و اهداف عملیاتی است. راهبرد منتخب نیز شامل، ارزیابی راهبردهای گزینه، تشریح و تبیین راهبرد منتخب، توضیح سیاست‌های کوتاهمدت موضوعات بغرنج، تبیین اولویتها و ارتباطات موجود در زمانبندی، هماهنگی بین عوامل اجرایی، ارتباطات طرح‌های پیشنهای با طرح‌های همجوار و نواحی مداخله موضعی میباشد. یکی از ویژگیهای بارز برنامهریزی راهبردی-ساختاری، وجود سلسلهمراتب و سطوح تصمیمگیری در آن است. سلسلهمراتب تصمیمگیری، ما را قادر خواهند ساخت تا بر عدم قطعیت موجود در دنیای واقعی چیره شویم. یعنی به طور همزمان، هم برای بلندمدت خطوط کلی برنامهریزی را ترسیم کنیم و هم در کوتاهمدت و در برخود با تصمیمات روزانه، چارچوب و راهنمایی برای تصمیمات ارائه شود. مزایای این چارچوب سلسلهمراتبی در این است که، ابتدا یک بررسی کلی به صورت جامع درباره موضوعات و سیاست‌های کلی ارائه میشود، سپس در سطوح بعد، این موضوعات و سیاست‌ها بهصورت تفصیلی درآمده و در نهایت راهنمایی برای اقدامات اجرایی عرضه میشود. 1 لینک به دیدگاه
Neutron 60966 مالک اشتراک گذاری ارسال شده در 9 شهریور، ۱۳۹۰ مشارکت مردم در بهسازی و نوسازی بافتهای شهری و میزان همکاری مردم و چالشهای پیش رو در مشارکت مردم در طرح‌های توسعه شهری اقتصاد و مدیریت شهری آقای دکتر بابک داورپناه آقای مهندس ناصر مشهدیزاده دهاقانی نگاه کالبدی و فیزیکی باید به نگاه توسعهای با اولویت به ویژگی اقتصادی و فرهنگی محله مورد مداخله، تبدیل شود و در توسعه پایدار منوط به مشارکت باشد. انسانمحور بودن زندگی شهری، در توسعه پایدار نیز، محور است و با توجه به مشارکت مردم و سازمانهای محلی، برای ایجاد حس شهروندی و تعلق به محلات در بین شهروندان، میبایستی ساختار طرح‌های جامع سنتی را تغییر داد. راه برونرفت از تناقض بین احیا و بازسازی و حفظ هویت فرهنگی، پرمانع و دشوار است. اگر اصل انسانمحوری (یعنی شهروندمحوری) را بپذیریم، باید عنوان کرد که این طی راه پرهزینه و زمانبر، بدون مشارکت، میسر نیست. اگر همه دست‌اندرکاران، شناخت و ادراک از مفاهیم و مبانی نظری نداشته باشند، مشارکت فقط به شعار تبدیل میشود. ولی آنگاه که تفاهم بر سر مفاهیم و مبانی نظری وجود داشته باشد، پایداری توسعه شهری معطوف به مشارکت، آنقدر زمانبر و هزینهبر خواهد بود که همه تسهیلات در جهت اهداف مشترک، بسیج شوند. همفکری و همدلی همه نهادهای مؤثر بر توسعه شهری لازم است تا بتوان راهکارها و راهبردهایی را تدوین و عملیاتی کرد که ضمن برخورداری از عزم سیاسی برای پیشگیری از بحرانهای آتی، از حمایتهای مالی منسجم مبتنی بر اولویتهای شهروندان برخوردار باشند. کارشناسان و متخصصین، خود نیز یکپارچه به امر مشارکت باور ندارند و عنوان کردهاند که هرجومرج وضعیت مدیریت شهری، عدم تخصیص بودجه کافی، به عرصه تجاری کشانده شدن حفظ میراث فرهنگی و مشروط بودن مشارکت مردم از مصادیق ناکارآمدی شعارهای مشارکت میباشند. تحقیقات میدانی در تجربیات ایران، به خوبی شکاف بین مسئولان و متخصصین از یک سو و نظرات اهالی محلات را از سوی دیگر نشان میدهد که بدین ترتیب دستهبندی میشوند: عدم اعتماد به مسئولان و کارشناسان عدم توجه مسئولان به لزوم اطلاعرسانی به مردم متولی بودن دولت و دولتی شدن امر احیا، باعث شده تا مردم، احساس مالکیت و تعلق نداشته باشند، از سوی دیگر، رجعت خارج از قوانین مدنی در چارچوب دیرینهشناسی شهرهای اسلامی نیز، میتواند به عنوان ابزاری برای خصوصیسازی امور، مورد سوء استفاده قرار گیرد و در حین دور شدن از سلطهگری دولتی متخصصین، باید در ادامه، مسئولیتپذیری دولتی درخصوص هزینههای بهداشت عمومی و امنیت تردد و یا دسترسی به آموزش رایگان را تأکید کرد. از تجربیات جهانی، به مدیریت یکپارچه شهر به عنوان فرایندی فرابخشی میرسیم و در تجربیات ایرانی، به تناقض در قوانین و مسئولیتها به خصوص بین وزارت کشور، استانداریها، شهرداری‌ها و شوراهای شهر از یک سو و دیوان عدالت اداری و مصوبات مسکن و شهرسازی و آرای قوه قضائیه از سوی دیگر به تضعیف چارچوب قانونی مداخلات شهری و در نتیجه، غیر قابل اجرا بودن بخش عمدهای از طرح‌های موجود میرسیم. همراه با فقدان مدیریت یکپارچه شهر، فقدان راهبردهای اطلاعرسانی شفاف، به اعتبار پیشنهادات برای راهبردهای اطلاعرسانی میافزاید. در امر اطلاعرسانی برای مشارکت، تجارب ایرانی کماکان در پلکانهای اولی نردبان مشارکت است. به طوری که در یک مورد، وقتی منظور از مشارکت چنین بیان میشود: «نقشه طرح جامع را به دیوار مسجد زدیم و سپس با امام جمعه صحبت کردیم و او طرح را در نماز جمعه برای مردم توضیح داد»، میبایست پرسید محتوای این طرح چه بود؟ شاید باید به چند راهبرد و راهکار سنتی بسنده کنیم، مثلاً: ایجاد دسترسی اضطراری معاصرسازی تغییر کاربریها شناسایی ابنیه مهم ایجاد قطب‌های آموزش فرهنگی و گردشگری و خدماتی بدنهسازی مسیرهایی که این بناها را به هم متصل میکنند. ایجاد مراکز اشتغالزایی تجربه ایران نه قاطعانه، ولی در اکثر اوقات، ما را به پیشنهاداتی بنیادین برای جلب مشارکت مردمی در امر احیای بافتهای تاریخی میرساند و در آغاز چنین فرایندی، اعتمادسازی است و یا باور به این نکته که توانمندسازی و ظرفیتسازی، امری است که هم هزینهبر است و هم زمانبر. 1 لینک به دیدگاه
Neutron 60966 مالک اشتراک گذاری ارسال شده در 9 شهریور، ۱۳۹۰ مطالعه در ضوابط معماری و ساختمانی مورد عمل در کشورهای پیشرفته و انطباق آنها با شرایط ایران و تدوین مقررات معماری ایران معماری مرکز مطالعاتی و تحقیقاتی شهرسازی و معماری آقای دکتر پیروز حناچی بر طبق شرح خدمات قرارداد، این طرح در سه مرحله انجام گرفته است: مرحله اول: بررسی و ارزیابی مطالعات انجامشده قبلی در کشور. (جمعآوری اسناد و مدارک فنی تهیهشده قبلی و بازنگری آنها جهت بهروز کردن و جلوگیری از تکرار موضوعات) مرحله دوم: بررسی تجارب سایر کشورها و تدوین چارچوب کلی مقررات معماری. (تهیه، بررسی و ترجمه منابع خارجی مرتبط چند کشور خارجی از جمله: سوئد، آمریکا، استرالیا، انگلستان، آلمان و ژاپن و تطبیق با شرایط ایران). مرحله سوم: تدوین پیشنویس نهایی مقررات معماری و تدوین راهنمای تصویری آن. پژوهش نهایی در سه قسمت تنظیم شده است. در ابتدای پژوهش، مدارک پشتیبان در تدوین مبحث چهارم مقررات ملی ساختمان ایران آمده است که شامل چهار فصل است: فصل اول: مفاهیم پایه و تعاریف فصل دوم: تدوین مقررات فصل سوم: بازنگری در مقررات فصل چهارم: سیر تحول و تجربیات مقررات ساختمانی در سایر کشورها در قسمت دوم پژوهش، الزامات عمومی مبحث چهارم مقررات ملی ساختمان ایران مطرح شده است و در پایان، این الزامات به منظور درک بیشتر موضوع، با راهنمای تصویری ارائه شده است. مقررات ساختماني، مجموعه‌اي از قوانين هستند كه جهت برآورده ساختن حداقل سطوح ایمنی در ساختمان‌ها و سازه‌ها بايد مورد پيروي قرار بگيرند. هدف مقررات ساختماني تضمين سلامت، ايمني و حفاظت عموم مردم در فضاهاي سرپوشيده در زمان اشغال و استفاده از هر نوع ساختمان مي‌باشد. نیاز به مقررات ساختمانی از آنجا ناشی میشود كه هر يك از ما بايد كارهايي را انجام دهيم يا انجام ندهيم تا اثرات و بازتاب‌‌هاي آن نصيب افراد ديگر نشود و در واقع به دليل سود و نفع عمومي است كه ما ملزم به پيروي از قانون مي‌شويم. بعضي ويژگي‌هاي خاص صنعت ساختمان باعث مي‌شوند كه دخالت دولت در امر ساختمان كاملاً توجيه‌پذير باشند. برخی از این ویژگیها عبارتند از: پيچيدگي اطلاعات و نقص در دانش موجود، مزاياي تبعي (يا خروجي‌هاي مثبت)، هزينههاي تبعي (يا خروجي‌هاي منفي) و تضمين تحقق حداقل استانداردها. بنابراين واضح است که دخالت نهادهاي دولتي در اين زمينه مي‌تواند تا حدود زيادي مؤثر باشد. البته مجموعه‌اي از نقايص و هزينههاي بالقوه در ساختمان‌ها وجود دارند كه اغلب قابل رفع با تدوين قانون نيستند. تدوين قوانين يكي از روش‌هاي مداخله به حساب مي‌آيد، اما اغلب اوقات بهترين راه‌حل نخواهد بود. كميسيون‌هاي بازنگري از جمله مواردي است كه در ساختار پيشنهادي تدوين مقررات ملي ساختمان در نظر گرفته شده است، چرا که بازنگري يکي از موارد الزامي در چرخه هر نوع برنامه‌ريزي است. در پي اجراي هر نوع برنامه و پس از گذشت يک دوره زماني متناسب از اجراي آن، به سبب وجود تبعات و پيامدهاي مثبت و منفي و همچنين آشکار شدن نقاط ضعف و قوت هر قانون امکان بازنگري و تکيه و تقويت نقاط مثبت و تکيه بر امکانات موجود در زمان بازنگري و هم چنين رفع نقاط ضعف و يا تهديدهاي حاصل از اجراي نامناسب قانون و يا وجود برخي بندهاي نامتناسب در قانون کمک مي‌نمايد تا قانون به کيفيت مورد نظر اوليه برای برآورده ساختن اهداف نزديک شود و بدين ترتيب بازنگري به عنوان يکي از ارکان اصلي در چرخه تدوين مقررات محسوب مي‌شود. به منظور ايجاد بازنگري مناسب در عرصه مقررات ملي ساختمان نياز به يک نهاد اجرايي متناسب براي بازنگري در اين مقررات از ابتدا نيز مورد تأکيد دست‌اندرکاران تدوين مقررات قرار داشت که مي‌توان آن را با عنوان کميسيون بازنگري مقررات ملي ساختمان ناميد. عناصر اصلي استراتژي‌هاي اصلاح قوانين مي‌توانند موارد زير را در بر بگيرند: ۱. ايجاد و ارتقای مقررات ملي ساختمان ۲. تشويق به فراگيري مقررات در تمام كشور ۳. تعريف استانداردهاي اجرايي و كارآمد ۴. دستيابي به يك فرايند منطقي براي اجراي مقررات ملي ساختمان ۵. جستجو براي بنا نهادن ديگر الزامات مؤثر بر شيوه ساختوساز در چارچوب مقررات ملي ساختمان در این پژوهش خلاصهای از تجربیات سایر کشورها مورد بررسی قرار گرفته است که هدف از این بررسی، بکارگيري تجربيات ساير کشورها به منظور ارتقای کيفي مقوله بازنگري است. از آنجا که تدوين مقررات ساختماني براي اولين بار در ايران صورت میگیرد و با توجه به اهمیت بازنگری در کل آن، این تجربیات بسیار حائز اهمیت است. 1 لینک به دیدگاه
Neutron 60966 مالک اشتراک گذاری ارسال شده در 9 شهریور، ۱۳۹۰ مطالعه نیازهای فرهنگی و اجتماعی ۹ شهر جدید؛ بهارستان، فولادشهر، مجلسی، پردیس، پرند، گلبهار، سهند، مهاجران و صدرا شهرسازی مرکز مطالعاتی و تحقیقاتی شهرسازی و معماری خانم دکتر زهره داوودپور نیازسنجی شهرهای جدید در ارتباط با اهداف این شهرها میباشد، لازم به ذکر است که هدف از انجام این پروژه شناخت نیازهای مختلف فرهنگی احتماعی-کالبدی، اقتصادی زیرساختی، مدیریتی و... ساکنان این شهرها بوده و گرایش پروژه ارزیابی مبتنی بر اهداف ایجاد و اهداف شهرسازی و شهرهای جدید نبوده است و لذا نباید انتظار داشت که دادههای ارائهشده کاملاً در جهت اهداف و تحلیل و میزان آنها باشد، نگاه به این اهداف نشان میدهد که اغلب ماهیت ملی و منطقهای دارند، یعنی پیش از آنکه معطوف به خود شهر جدید باشند متوجه تاثیراتی هستند که شهرهای جدید در تعادلهای منطقهای دارند. مانند جذب سرریز جمعیت شهر مادر، جلوگیری از ایجاد مناطق حاشیهای و... . در ادامه ابتدا گزیده اهداف شهرهای جدید مرور می شود و سپس یافتههای تحقیق را در ارتباط با اهداف شهرهای جدید و همچنین سایر یافتههای مهم این پژوهش ارائه میشود. گزیده اهداف شهرهای جدید مورد مطالعه: ۱. پردیس تشویق توزیع مناسب جمعیت و فرصتهای شغلی در تهران بزرگ جلوگیری از توسعه ساختوساز بیضابطه و توسعههای شهری حاشیهای جلوگیری از نابودی زمینهای کشاورزی جلوگیری از افزایش قیمت زمین در تهران کاهش بار خدمات شهری تهران پالایش محیط شهری تهران و ارتقای کیفیت استانداردهای زیست و خدمات ۲. پرند تدارک مسکن برای کارکنان و شاغلان و فرودگاه بینالمللی امام خمینی ایجاد توازن و بهبود مسکن و ساختارها مسکونی در تهران بزرگ تدارک زمین مناسب برای جذب جمعیت سرریز تهران انتخاب گزینه برای مناطق حاشیهنشین ۳. بهارستان جذب سرریز جمعیت اصفهان جذب جمعیتی که بالقوه جذب اصفهان می شوند (برای حفظ ویژگیهای تاریخی و سنتی اصفهان) ایجاد یک سلسلهمراتب شهری- صنعتی اصفهان و کارخانه ذوب آهن تقویت محورهای شهری در منطقه اصفهان و ذوب آهن تاکید بر حضور خدمات شهری عمومی در حد یک شهر نیمهمستقل تاکید بر حضور خدمات شهری ویژه در حد منطقه شهری فراهم نمودن زمینه ایجاد یک سایت جدید صنعتی- کارگاهی در جنوب اصفهان به منظور استقرار صنایع سبک در آن ۴. فولاد شهر تلفیق پویای توانهای طبیعی و سازگاری آن با عناصر کالبدی تاکید بر اصل تقدم اشتغال بر مسکن تاکید بر ساختوساز عناصر شهری در فراشهری تاکید بر اتخاذ سیاست انبوهسازی مسکن رعایت محدودیت‌ها زیستمحیطی در انتخاب و مکانیابی فعالیت‌های مناسب حفاظت اراضی زراعی ایجاد هویت مستقل برای شهر جدید تامین مسکن کارکنان ذوب آهن تامین مسکن کارکنان صنایع غرب اصفهان ایجاد تعادل بین مسکن و خدمات ۵. مهاجران محدود کردن توسعه کالبدی متصل شهر اراک ایجاد و توسعه شهری با مساکن متناسب برای کارگران پالایشگاه و صنایع پتروشیمی ۶. گلبهار جذب سرریز جمعیت شهر مشهد ایجاد فرصتهای شغلی و حل مشکل اشتغال در منطقه جذب کارگاههای تخصصی تولیدی جلوگیری از صدمات محیطی و کمک به اکوسیستم طبیعی ۷. صدرا توزیع بهتر جمعیت در منطقه شیراز جلوگیری از تخریب زمینهای کشاورزی تدارک فرصتی برای توسعه شهر شیراز ۸. سهند ایجاد مرکز جمعیتی جدید و جذب جمعیت سرریز شهر مادر ایفای نقش ملی در زمینه تعلیم و تربیت و توسعه دانش فنی ۹. مجلسی ایجاد یک قطب جدید اقتصادی خارج از منطقه شهری اصفهان اتخاذ ترتیبی برای تعادلبخشی به جمعیت در منطقه حفظ و نگهداری از فضای سبز پیرامون زایندهرود کنترل جدی توسعه شهرهای صنعتی تامین مسکن کارکنان فولاد مبارکه علاوه بر این اهداف که بیشتر معطوف به تاثیرات مورد انتظار و در سطح منطقه شهرهای جدید هستند اهداف شهرسازی زیر مد نظر طراحان این شهرها بوده است: ۱. عرضه انبوه مسکن استاندارد ۲. نزدیک نمودن محل اشتغال و سکونت ۳. ایجاد محیط زیست پاک و عاری از آلایندهها ۴. ایجاد محیطی که آسایش و آرامش را به شهروندان ارزانی میدارد. ۵. ایجاد شهری که معیارها و استانداردهای شهرسازی در آن رعایت شده است. ۶. ایجاد شهری که هویت و شخصیت متمایز دارد. ۷. تولید سیما و منظر شهری مناسب ۸. تامین حملونقل روان ۹. تحرک و پویایی و سرزندگی 1 لینک به دیدگاه
Neutron 60966 مالک اشتراک گذاری ارسال شده در 9 شهریور، ۱۳۹۰ مستندسازی ابنیه تاریخی معماری ایران- بازارها معماری، شهرسازی جهاد دانشگاهی دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران آقای مهندس داوود دانشیان در زمینه معرفی بازارهای ایران کارهای زیادی توسط محققان ایرانی و خارجی با اهداف مختلف صورت پذیرفته و پراکندگی زیادی از لحاظ کمی و کیفی در مورد منابع مربوط به بازار وجود دارد و مدارک و اسناد تولیدشده در این موضوع از انسجام برخوردار نبوده و به صورت پراکنده تهیه شده است. هدف اصلی این پروژه مستندسازی و پس از آن تکمیل مدارک و سوابق با توجه به جنبه‌های مختلف کالبدی، عملکردی، فرهنگی و اقتصادی و... بازارهاست. لذا برای تبیین موضوع در گام اول به شناخت بازارها پرداخته شده است و با جمعآوری اطلاعات همه جانبهای در مورد بازارها به صورت عام، سعی بر بررسی پیشینه تاریخی و علل پیدایش بازارها، روند شکلگیری و تکامل و بررسی ابعاد مختلف بازارها گردیده است و در مرحله اول با دیدی کلگرا مفهوم بازار و عواملی که باعث شکلگیری این مفهوم شده، بررسی و با مقایسه تحول تاریخی بازارها به عنوان عنصری پویا در طول زمان و در مقاطع مختلف تاریخی در پهنه ایران، نهایتاً تقسیمبندی کلی از آنچه در ایران «بازار» نامیده میشود، ارائه گردیده است. در مرحله دوم، سعی بر شناسایی چندبعدی نسبت به ماهیت بازارهای شهری شده است و نهایتاً در مرحله سوم با شناخت کاملتری از کالبد بازار و مسیر تکامل کالبدی آن، شناخت عناصر ساختاری و نظام فضایی بازارها مد نظر قرارگرفته است. در گام دوم جهت انتخاب بازارهای نمونه جهت مستندسازی، با جمعآوری فهرستی از بازارهای ایرانی (۷۴ بازار)، در مرحله اول حدود ۳۵ بازار به عنوان نمونههای موردی انتخاب گردیده که از لحاظ کالبدی موجودیت خود را از دست ندادهاند و آنگاه در مرحله دوم، انتخاب ۱۰ نمونه از این بازارها بر اساس اصول و معیارهایی که در شکلدهی مفهوم و کالبد هر یک از آنها دخیل بودهاند، صورت گرفته است که آن معیارها عبارتند از اقلیم، زمان، حوزه نفوذ عملکردی (شهری، منطقهای، کشوری، فراکشوری)، ویژگیهای کالبدی و امکان دستیابی به مدارک و اسناد. بازارهای انتخابی در جداولی دستهبندی شدهاند که بر اساس پهنهبندی اقلیمی و ویژگیهای کالبدی هر یک به بررسی دقیقتر مشخصات آنها پرداخته شده است. کلیه مطالب گردآوریشده در این جدول، حاصل ارتباط اولیه و مکالمه تلفنی با کارشناسان دفاتر میراث فرهنگی در مراکز استانها میباشد. فهرست و مشخصات عمومی بازارهای اصلی اقلیم گرم و مرطوب شهر استان ویژگیهای شکل و کالبد شکل، عناصر شاخص شکلدهنده، مصالح و... ۱ بستک هرمزگان سه بازار است که یکی uشکل، و بقیه خطی است. طول راسته بازار کم است. درهای قدیمی و پنجرهها ششضلعی است که در خود گچبری دارد. مصالح: سنگ و ساروج. ۲ بوشهر بوشهر در حال حاضر بخشهای اعظم این بازار تخریب شده و مکانی متروکه به شمار میآید. بین طاق راستهها و بام حجرهها یک بازشوی سرتاسری وجود دارد که امکان جابهجایی عمودی هوا بهصورت طبیعی را در راسته بازار فراهم میآورد. طول راستههای این بازار کوتاه بوده و با سنگهای مرجانی دریای بوشهر، گچ و ملات ساروج ساخته شده است. ۳ دزفول خوزستان سیستم ساخت آن طاق و طویزه میباشد، مصالح اصلی شکلدهنده بازار، آجر، گچ، خشت و کاهگل است. ۴ سیراف بوشهر طول راسته بازار کم میباشد. ۵ شوشتر خوزستان سیستم ساخت طاق و طویزه است، قیصریه آن نیز با کشیدن خیابان تخریب شده است. مصالح اصلی بازار: آجر گچ، خشت و کاهگل. فهرست و مشخصات عمومی بازارهای اصلی اقلیم معتدل و مرطوب شهر استان ویژگیهای شکل و کالبد شکل، عناصر شاخص شکلدهنده، مصالح و... ۱ رشت گیلان سرپوشیده نیست، به صورت محلهمحله میباشد و ورودی هر محله بازار، سردر زیبایی دارد. مصالح: آجر، ملات، گچ و سقف شیروانی حلبسر ۲ گرگان گلستان این بازار روباز میباشد، با پیشآمدگیهای شیبدار سفالی ۳ لاهیجان گیلان یکی از ابتداییترین مجموعههای تجاری ایران از نظر نوع معماری است. راستههای بازار فاقد طاق هستند و دارای سایبانی مرتفع میباشند. حجرهها بام شیبدار دارند. کف حجرهها بالاتر از کف زمین است. مصالح در گذشته گالی اما اکنون سفال میباشد. پس از تقسیمبندی بازارهای اصلی شهری در اقلیمهای چهارگانه سرد و کوهستانی، گرم و خشک، گرم و مرطوب و معتدل و مرطوب، با حذف موارد مشابه و انتخاب نمونهها در دو سطح بازارهای اصلی (خطی و شبکهای) و بازارهای خاص انجام شده است. جدول نمونههای بازارهای انتخابی جهت انجام مستندسازی سطح ۱ بازارهای اصلی اقلیم شکل کالبدی بازار نام بازار سرد و کوهستانی شبکهای تبریز خطی زنجان گرم و خشک خطی-شبکهای اصفهان کرمان خطی سمنان گرم و مرطوب - بوشهر معتدل و مرطوب - رشت سطح ۲ بازارهای خاص سرد و کوهستانی - سنندج گرم و خشک - لار زواره پس از جمعآوری و دستهبندی اطلاعات و مدارک موجود در خصوص هر یک از بازارهای انتخابی، فعالیتهایی از کل به جزء به شرح زیر ارائه شده است: ۱. پیشینه تاریخی و علل پیدایش ۲. روند شکلگیری و توسعه ۳. خصوصیات کالبدی ۴. نقشه بازار و بافت اطراف آن ۵. تصویر بازار امروز 1 لینک به دیدگاه
ارسال های توصیه شده