معرفی مركز تحقيقات مخابرات ايران

[آریوبرزن 13988]

مركز تحقيقات مخابرات ايران؛

جايگاه، وظايف و عملكردها

 

مقدمه:

در عصر اطلاعات، افزايش ضريب بهره‌وری در امر ارتباطات يكی از شاخصه‌های مهم توسعه برای‌هر كشوری محسوب می‌گردد، به‌نظر می‌رسد بررسی وضعيت ارتباطات درايران، امری اجتناب ناپذيراست. به همين دليل بايد انگشت اشاره‌را به‌سوی مراكز و سازمان‌هايی نشانه‌گرفت كه به نوعی بااين مقوله درتعامل هستند. مطمئناً شناخت ساختار وزارت پست و تلگراف و تلفن و متناسب با آن، آشنايی بازيرمجموعه‌های اين وزارتخانه، فرصت بسيار خوبی رابرای بررسی وضعيت ارتباطات دركشور فراهم خواهدكرد.

باتوجه به‌اينكه ماهنامه دنيای كامپيوترو ارتباطات، معرفی و شناساندن مراكز علمی و تحقيقاتی رايكی از رسالت‌های مطبوعاتی خودمی‌داند، برآن شديم تابه شناخت و بررسی «مركز تحقيقات مخابرات ايران» كه يكی از زيرمجموعه‌های مهم وزارت پست و تلگراف و تلفن می‌باشد، بپردازيم.

بدون شك، شناخت اين مركز و بررسی عملكرد آن در قالب استعدادهای زمانی‌و مكانی وزارتخانه پست‌و تلگراف‌و تلفن، می‌تواند مارا در دستيابی به درك روشنی از جايگاه و قلمرواين مركز درامر ارتباطات و فنآوری اطلاعات، نزديك كند. در اين شماره قصدآن داريم تا به معرفی وبررسی اجمالی مركز تحقيقات مخابرات ايران بپردازيم.

ـ مركز تحقيقات مخابرات ايران با پشتوانه بيش‌از سی‌سال تجربه تحقيقاتی يكی از زيرمجموعه‌های مهم وزارت پست‌و تلگراف‌و تلفن می‌باشد كه وظيفه مهم تحقيق‌و پژوهش دربخش مخابرات وارائه خدمات مشاوره‌ای به وزارت پست‌و تلگراف‌وتلفن رابرعهده دارد.بودجه موردنياز فعاليت مرکز ازمحل درآمد اختصاصی (درآمدعمومی) و منابع داخلی شركت مخابرات ايران، تامين‌می‌گردد.

هر چند كه‌از سال‌های اوليه تاسيس اين مركز و پيشينه ابتدايی آن، اطلاعات دقيقی در دسترس نيست ولی می‌توان گفت كه درسال‌های پس‌از پيروزی انقلاب اسلامی و توجه دولت به گسترش مراكز علمی و پژوهشی، فعاليت‌های اين مركز شكل منسجم‌تری رابه خود گرفت. به‌طوری كه درطول برنامه دوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی كشور، اين مركز توانست پس‌از كسب موافقت شورای گسترش آموزش عالی از بهمن‌ماه 1376 به «پژوهشكده» تبديل‌شود وطبق اساسنامه آن، فعاليت‌های خودرا در سطح «پژوهشكده» ادامه‌دهد.

مركز تحقيقات مخابرات ايران درحال حاضر، يكی از كتابخانه‌های تخصصی رادر زمينه مخابراتی وعلوم ارتباطی داراست وبا بهره‌برداری از ساختمان جديد كتابخانه خوارزمی درسال 1379، و افزايش سطح منابع آن تابيش از 8هزار عنوان، آماده ارائه خدمات علمی به علاقمندان در قالب كتاب، نشريات، اسناد، گزارشات و منابع ديداری و شنيداری‌است.

دراين شماره قصدآن داريم تابه معرفی اجمالی مركز بپردازيم، دراين قسمت به اهداف تاسيس اين مركز اشاره می‌كنيم. هرچند كه در اساسنامه اين مركز بخش مجزايی برای تعريف اهداف مركز ديده نمی‌شود ولی آنچه‌كه در مجموع به‌عنوان راستای فعاليت‌های مركز ديده می‌شود را می‌توان به‌صورت زيربرشمرد:

 

 

1. شناسايی فنآوری‌های اطلاعات و كاربردهای آن و كسب دانش نوين موردنياز
   
2. به‌كارگيری مستمر دانش و ابزار نوين مخابراتی و همگام ساختن خودبا تحولات مخابراتی جهانی
   
3. همكاری در ايجاد مقررات و روش‌های مربوط به برنامه‌ريزی در ارائه خدمات به‌شبكه مخابراتی كشور
   
4. به‌كارگيری توان داخلی درطراحی، توليد و انجام پژوهش‌های بنيادی، توسعه‌ای و كاربردی در حوزه فنآوری اطلاعات
   
5. ايجاد ارتباط و همكاری بامراكز و مؤسسات علمی، پژوهشی، آموزشی و صنعتی داخل و خارج كشور
   
6. انتقال دانش حاصل از پژوهش‌ها و نشرتجربيات حاصل‌از مطالعات‌و پژوهش‌های آزمايشگاهی مركز
   
7. همكاری در تامين نيروی انسانی متخصص موردنياز با مشاركت دانشگاه‌های كشور
   
8. حضور درمجامع علمی و پژوهشی سازمان‌ها و نمايشگاه‌های تخصصی داخلی‌و خارجی جهت تبادل‌و كسب تجربيات جديد
   

در راستای تحقق اهداف فوق، اجزاء درون سازمانی كه‌به عنوان اركان اين مركزدراساسنامه آن مشخص شده‌اند رامی‌توان به‌صورت زير معرفی‌نمود:

الف: هيات امناء

ب: رئيس مركز

ج: شورای پژوهشی مركز

هيات امنای اين مركز راوزير فرهنگ و آموزش عالی، رئيس مركز، وزير يا نماينده سازمان مديريت و برنامه‌ريزی كشور و چندتن از شخصيت‌های علمی‌و فرهنگی كه نقش مؤثری را درتوسعه و پيشرفت اين مركز دارند، تشكيل داده‌اند.

رئيس اين مركز از ميان اعضای هيات علمی‌و به‌پيشنهاد وزير پست‌و تلگراف‌وتلفن و تاييد وزير فرهنگ و آموزش‌عالی و حكم وزير پست‌و تلگراف‌و تلفن، منصوب می‌گردد.

البته اين مركز دارای شخصيت حقوقی مستقل است و رئيس آن نيز نسبت‌به تعهدات مركز دربرابر وزير پست‌و تلگراف‌و تلفن مسئول‌است. وزارت فرهنگ‌و آموزش عالی می‌نمايد نسبت به حسن‌اجرای ضوابط و مقررات آموزشی‌و پژوهشی براين مركز نظارت خواهدداشت.

لازم به‌ذكر است كه‌در حال حاضر، جناب آقای مهندس برات قنبری، قائم‌مقام پيشين شركت مخابرات و معاون فعلی اشتغال وزارت پست‌و تلگراف‌و تلفن، سرپرستی مركز تحقيقات مخابرات ايران را برعهده‌دارد.

يكی از بخش‌های مهم مركز تحقيقات مخابرات رامی‌توان شورای پژوهشی آن دانست كه‌از تركيب رئيس مركز، معاون پژوهشی مركز، رؤسای گروه‌های آموزشی و چندتن از اعضای هيات علمی تشكيل شده‌است كه اين شورا ملزم به تعيين خطی مشی اجرايی مركز در قالب سياست‌های علمی، تحقيقاتی و آموزشی وزارت پست‌و تلگراف‌وتلفن در محدوده ضوابط و مقررات كشور می‌باشد. باتوجه به‌اينكه يكی از اهداف مركز، به‌كارگيری ابزارنوين مخابراتی و كسب دانش‌نوين موردنياز می‌باشد، انتقال فنآوری‌های مربوطه و نظارت برتوليد تجهيزات توسط واحدی بنام «دفتر انتقال دانش‌فنی» صورت می‌گيرد. همچنين انتقال يافته‌های علمی و نتايج پروژه‌های تحقيقاتی به‌پژوهشگران، توسط دفتر امور آموزش و دانشجويی مركز، صورت‌می‌گيرد.

يكی ديگراز بخش‌های مهم اين‌مركز، معاونت پژوهشی آن می‌باشد كه‌از سه پژوهشكده، «انتقال راديويی»، «فنآوری اطلاعات»، «سوئيچ و شبكه» و «كارگاه‌های فنی» تشكيل شده‌است.(نمودار شماره 1)

 

فعاليت‌های انجام‌گرفته از جانب اين مركز درطی سال‌های فعاليت خود رامی‌توان به‌صورت زيربرشمرد:

ارائه مشاوره درمورد 20 طرح مخابراتی به دانشگاه‌ها، شركت‌های توليدی، صنايع خصوصی‌و…. طراحی و ساخت بيش‌از 70 طرح مخابراتی همچون سيستم سوئيچ N-ISDN، سيستم ديجيتال حلقه مشترك ـ 21 (DLC-21)، راديوی ميكروويو ديجيتال 2×2، سيستم سوئيچ ديجيتال پرظرفيت و…. كه‌هر يك پس‌از طی مراحل تحقيقاتی ساخت‌و آزمايش نمونه آزمايشگاهی به‌توليد رسيده‌اند.

درراستای معرفی فعاليت‌های مركز می‌توان به چندين مورد قرارداد اين مركز بادانشگاه‌های صنعتی و غيرصنعتی كشور درارتباط با تدوين استانداردهای ملی مخابراتی درطی سال‌های (1377ـ1375) اشاره‌كرد و اخيراً نيز اين مركز بعنوان مشاور مادر برای بخش مخابرات كشور (وزارتخانه پست‌و تلگراف‌و تلفن‌و شركت‌مخابرات ايران) انتخاب شده‌است و باتوجه به‌عدم وجود تجربه‌های علمی و مشاوره‌ای درميان شركت‌های بخش خصوصی، اين‌مركز بعنوان مشاور«طرح‌های تدوين راهكارهای آزادسازی و خصوصی‌سازی» و طرح تدوين «طرح جامع فنآوری اطلاعات‌و ارتباطات (IT)» انتخاب شده‌است. اميداست كه مركز درراه رسيدن به اهداف فوق، گام‌های مؤثری بردارد.

مركز تحقيقات مخابرات ايران درطی سال‌های فعاليت خود موفق به كسب پنج عنوان جايزه در دوره‌های مختلف جشنواره بين‌المللی خوارزمی، كسب عنوان واحد نمونه درزمينه توسعه تحقيقات درسومين جشنواره شهيد رجايی وكسب رتبه اول درمحور توسعه و تحقيقات كشور درسال 1379، شده‌است. همچنين اين مركز درسال 1379 به‌عنوان مشاور اصلی شركت‌مخابرات ايران درامور طراحی‌و مهندسی انتخاب شده‌است.

ـ درحال حاضرمركز تحقيقات مخابرات ايران مجموعه خدمات خود را درقالب چهار سطح بنيادی، راهبردی، پشتيبانی وكاربردی زيرنظر دوازده گروه تخصصی زيرارائه می‌نمايد. كه چارچوب فعاليت‌های اين دوازده گروه تخصصی طی‌برنامه پنجساله سوم به‌شرح زير اعلام شده‌است:

 

1. گروه سيستم‌های سوئيچ: سيستم‌های سوئيچ باتاكيد برسوئيچ ATM و كاربردهای چندرسانه‌یای، سوئيچ مالتی پروتكل و…
   
2. گروه شبكه ديتا
   
3. گروه امنيت شبكه شبكه‌های مخابراتی ديتا باتاكيد برطراحی معماری شبكه، شبكه مديريت مخابرات (TMN)، ارزيابی شبكه وكيفيت سرويس (QOS)، شبكه‌های هوشمند(IN) و سرويس‌های آن، امنيت شبكه، اينترنت بروی ATM، و اينترنت بروی SDH
   4. گروه مخابرات سيار
   مخابرات سياربا تاكيد برفناوری و دستيابی چندگانه يا تقسيم‌بندی كد (CDMA)، مخابرات سيار ماهواره‌ای و نسل‌سوم مخابرات سيار شامل GPRS, ITM-2000.
   
4. گروه تحقيقات وانتشار امواج
   
5. مطالعات آنتن‌و انتشار امواج باتاكيد برمديريت فركانس، آنتن‌های پيشرفته، تداخل امواج درباندهای فركانسی مختلف، توسعه امكانات آزمايشگاهی وروش‌های اندازه‌گيری دامنه‌زمان.
   
6. گروه پردازش سيگنال زير ساختار انتقال باتاكيد برماكس SDH، مودم DLC و مسائل مختلف پردازش سيگنال‌های صوتی‌و تصويری
   
7. گروه سيستم‌ها وفنآوری راديويی: سيستم‌ها وفنآوری‌راديويی باتاكيد برراديوهای مايكروويو بالاتراز 8 گيگاهرتز، مدارات مايكروويو، با تدميلی متريك، سيستم‌های زمينی در ITM-2000 و تحقيقات راديويی SDH.
   
8. گروه سيستم‌ها وفنآوری نوری: سيستم‌ها وفنآوری‌های مخابراتی نوری باتاكيد برجذب و انتقال فنآوری قطعات نوری، SDH نوری، DLC نوری، WCDMA نوری و WDM.
   
9. گروه تحقيقات‌و فنآوری فضايی: جذب‌و انتقال فنآوری فضايی باتاكيد برتجهيزات زمينی سيستم‌ماهواره‌ای مل، ماهواره‌های كوچك و كاربردهای آن، جذب‌و انتقال فناوری ماهواره زهره و ايجاد آزمايشگاه تحقيقات فضايی.
   
10. گروه جامعه اطلاعاتی: سيستم‌هاو فنآوری ITو چندرسانه‌ای با تاكيد بركابردهای WEB در شبكه مخابرات و استفاده بهينه‌از تجهيزات انتقال جهت ارسال صدا، تصوير و ديتا، تحقيقات پيرامون مبانی فنآوری اطلاعات و آثار اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و فنی فنآوری‌های مخابراتی باتاكيد برمقولاتی از قبيل نحوه‌گذر از وضعيت فعلی به‌وضعيت جديد مخابرات درقرن بيست‌و يكم، ارائه روش‌های اجرايی جهت ايجاد جامعه اطلاعاتی، تحقيقاتی پيرامون سرويس‌های ازراه‌دور، تحقيقات توسعه صنعت نرم‌افزار و مهندسی نرم‌افزار و مطالعات آثارفرهنگی، اجتماعی و اقتصادی فنآوری‌های جديد مخابراتی.
    
11. گروه پشتيبانی طرح‌های مخابراتی وتدوين استانداردها پشتيبانی فنی طرح‌های مخابراتی باتاكيد برتوسعه‌و بهبود خدمات اطلاع‌رسانی، انتشار مجله علمی مهندسی ارتباطات، مستند سازی و تهيه اسنادمورد نياز طرح‌هاو ارائه خدمات فنی به‌طرح‌ها، تهيه‌و تدوين استانداردهای ملی مخابراتی باتاكيد برمقولات مطالعات درچارچوب گروه‌های ITUو ETSI و APT وتدوين استانداردهای طراحی، آزمايش و كنترل كيفيت سيستم‌ها.
    
12. گروه مديريت شبكه‌و كنترل كيفيت:
    

تجهيزات كاليبراسيون و اعتبارسنجی سيستم‌ها باتاكيد برايجاد امكانات كاليبراسيون‌و انجام تحقيقات آزمايش سيستم‌ها و كنترل كيفيت.

برنامه‌های معرفی‌شده هريك ازگروه‌های دوازده‌گانه مذكور به‌طور مستقل ويابا همكاری دانشگاه‌ها، مراكز دولتی وخصوصی درقالب پروژه‌های متعدد تحقيقاتی انجام‌می‌گيرد.

منبع:http://www.ccwmagazine.com