حل معمای وجود آب در اتمسفر زحل

[Fahim 9563]

دانشمندان با کشف اینکه فورانهای بخار آب از سطح قمر انسلادوس وجود این آب در لایه های بالایی اتمسفر زحل هستند، توانستند معمای 14 ساله کیهانی را حل کنند. به گزارش خبرگزاری مهر، دانشمندان دریافته اند آبی که از سطح قمر انسلادوس زحل فوران می کند، لایه ای عظیم از بخار آب را به دور سیاره تشکیل می دهد. کشف جدید دانشمندان که بدون کمک تلسکوپ فضایی هرشل امکان پذیر نبود، توانست معمایی 14 ساله برای شناسایی منبع آبی که در لایه بالایی اتمسفر زحل دیده می شود را حل کند.

نتایج این مطالعه نشان می دهند انسلادوس تنها قمر در سامانه خورشیدی است که به عنوان جرمی تاثیرگذار بر روی ساختار شیمیایی سیاره خود شناخته می شود. دست کم چهار توده قابل تشخیص آب منجمد از مناطق قطب جنوبی انسلادوس به بیرون فوران می کنند که این فورانها زمانی که خورشید دقیقا در پشت انسلادوس قرار گرفته به خوبی قابل مشاهده اند.

این قمر از منطقه قطب جنوبی خود که به "خطهای ببری" شهرت دارد، در هر ثانیه حدود 250 کیلوگرم بخار آب را به بیرون منتشر می کند. این رصدهای بسیار پر اهمیت نشان می دهند آب منتشر شده در فضا لایه ای حلقوی از بخار آب را به دور سیاره زحل تشکیل می دهند که وسعت کلی آن 10 برابر شعاع زحل است.

انسلادوس که فاصله آن تا زحل چهار برابر اندازه شعاع این سیاره است، با حرکت در مدار زحل به صورت مداوم تراکم لایه بخار آب به دور این سیاره را به واسطه فورانهای آبی خود حفظ می کند. این حلقه از بخار با وجود ابعاد عظیمی که دارد، به دلیل شفاف بودن در نور مرئی از نظرها پنهان باقی مانده بود تا اینکه در نهایت چشم فروسرخ هرشل توانست آن را شکار کند.

اتمسفر زحل به داشتن ردپایی از بخار آب در عمیق ترین لایه هایش شهرت دارد و یکی از معماهای خاص درباره اتمسفر این سیاره وجود آب در لایه های بالایی اتمسفر بوده است. کاوشگر کاسینی ناسا تا کنون نمونه هایی را از ذرات یخی که از انسلادوس به بیرون پرتاب شده اند جمع آوری کرده است، شواهدی که نشان می دهد اقیانوسی از آب شور در زیر سطح این قمر پنهان شده است.

مدلهای رایانه ای که از تصاویر جدید هابل به وجود آمده اند، نشان می دهند در حدود 3 تا 5 درصد از آب فوران شده از انسلادوس به درون زحل فرو می ریزد. به گفته محققان این پدیده حتی در مورد زمین نیز رخ نمی دهد و مقادیر آبی که از فضا به زمین وارد می شوند بسیار ناچیز است، از این رو گفته می شود این پدیده تنها مختص سیاره زحل است.

بر اساس گزارش دیسکاوری، با وجود اینکه بخش زیادی از آب قمر انسلادوس پس از فوران در فضا ناپدید می شوند، اما همان بخش جزئی که وارد سیاره زحل می شود می تواند وجود آب در لایه بالایی اتمسفر زحل را توضیح دهد.