نژادپرستی چیست؟

[viviyan 12431]

"نژادپرستی باوری است كه بر حسب آن يك گروه نژادی، خود را برتر از گروه‌های نژادی ديگر می‌داند و يكی از قدرتمندترين و مخرب‌ترين اشكال تبعيض است".

از نژادپرستی هم‌چون ساير مفاهيم علوم انسانی، تعابير مختلفی شده است. آن‌گونه که تا آخر دهه ١٩٦٠، نژادپرستی را به عنوان ایدئولوژی و یا مجموعه‌ای از باورها تعريف می‌كردند. "عنصر اساسی اين ايدئولوژي آن بود كه نژاد، تعيين‌كننده فرهنگ است و ادعای برتری نژادی نيز از همين انديشه ناشی شد. از نگاه ديگر، اين واژه معنای گسترده‌تری يافت كه شامل رويه‌ها و نگرش‌ها، علاوه بر باورها نيز می‌شد. نژادپرستی در اين معنا به تمامی مجموعه عواملی اشاره دارد كه موجب تبعيض نژادی می‌شود و گاهی اوقات با مسامحه، عواملی را شامل می‌شود؛ كه محروميت نژادی ایجاد می‌کند". سومین کاربرد وسیع نژادپرستی در نوشته‌های آکادمیک است که نژادپرستی را در همه گروه‌بندی‌های غير زيستی، نظير فرقه‌های مذهبی، ملت‌ها، گروههای زبانی و گروههای فرهنگی مورد بررسی قرار می‌دهد؛ بنابراين می‌توان آن را شكل فوق‌العاده كينه‌توزانه از قوم‌مداری تلقی كرد.

چهارمین کاربرد نژادپرستی، استعمال آن در رنگ پوست است؛ که دوگوبینو آن را بنیان نهاد.

نژاد، محدود به تفاوت رنگ پوست نبود؛ بلكه نژادپرستی، مدعی نوعی رابطه جبری بين گروه و خصوصيات فرضی آن گروه است. چنين برداشتی از نژادپرستی كاربرد آن را وسعت می‌بخشد؛ تا جايی كه نقش آن را از لحاظ تحليلی متكثر می‌كند. "به عنوان مثال حذف زنان از دامنه وسيعی از فعاليت‌ها، غالباً با نسبت دادن جبری چنين خصوصيات فرض‌شده‌ای مانند: ضعف جسمانی زنان يا احساساتی بودن آنها توجيه می‌شود."

در کتاب "فرهنگ سیاسی" داریوش آشوری برای نژادپرستی تحت نام "نژادگرایی" چنین تعریفی آورده شده:

نژادگرایی نظریه‌ای است که میان نژاد و پدیده‌های غیر زیست شناسی مانند دین، آداب، زبان و... رابطه ایجاد کرده برخی نژادها را برتر از دیگر نژاد‌های بشری می‌شمارد. در این نظریه برتری نژادی مستقل از شرایط محیطی و اجتماعی رشد افراد عمل کرده و دست تقدیر برخی نژادهای بشر را برتر و برخی دیگر را کهتر گردانیده‌ است.

معروف‌ترین دولت‌های نژادپرست سده بیستم حکومت نازی رایش سـوم در آلمان، حکومت فاشـیسـت ایتالیا و آپارتایـد آفـریقای جنـوبی بـه شـمار می‌رونـد.

دانشمند آلمانی، کریستینه مورگن اشترن می‌گوید که وقتی از کسی بخواهیم که اسم چند نژاد را بگوید، معمولا سه تا چهار نژاد را نام می‌برد. اما در واقعیت اصلا چنین نژادهای معینی وجود ندارند.

شايد يکی از نژادپرست‌ترين ملت‌های آسيايی، ايرانی‌ها باشند. گزارشگر ايرانی دویچه وله فارسی در پاسخ اين پرسش که "نژادپرستی چیست و مشخصه‌های اصلی آن چه هستند؟" می‌گويد: "شاید همه ما موقعی از خودمان سوال کرده باشیم که ایرانیان چه خصوصیاتی دارند و به این جواب حاضر و آماده برخورد کرده باشیم که از خصوصیات ایرانیان این است که از نژاد آریایی هستند." او می‌افزايد:

"برخی شنوندگان ما برایمان نامه داده‌اند و به قصد ابراز دوستی و پیوند ایرانی‌ها با آلمانی‌ها نوشته‌اند که آنچه این دو ملت را با هم پیوند می‌دهد این است که هر دو از نژاد آریایی هستند. اما وقتی یک آلمانی چنین چیزی را بشنود، تعجب می‌کند. چون آلمانی‌ها از اینکه زمانی ایدئولوژی دولتی‌شان انسان‌ها را به نژادهای مختلف تقسیم می‌کرد و آنها هم به آن باور داشتند، شرمنده‌اند."

بهزاد جواهری، دانشور ايرانی، می‌نويسد که جملات زير را به اقسام و انواع مختلف در رادیو، تلویزیون و ... می‌شنویم، و البته حالا به‌عنوان ترم وارد فرهنگ روزمره شده است:

"افغانی‌ها عامل بیکاری در ایران هستند، یکی از دلایل افزایش جرم و جنایت در ایران خارجی‌های موجود در ایران هستند، نژاد آریایی نژادی برتر است و ..."

و نیز می‌افزايد:

"به‌عنوان نمونه در یک مکالمه روزمره کلمه افغان و افغانی بودن را موقعی مورد استفاده فرار می‌دهیم که بخواهیم کسی را بی‌فرهنگ و عقب مانده از نظر فکری خطاب کنیم. این طرز فکر ارتجاعی نه‌تنها در میان ایرانیان بلکه به طور گسترده در کشورهای دیگر از جمله [کشورهای] اروپایی وجود دارد."[بهزاد جواهری، تئوری نژادپرستی، وبلاگ دانشجوی کمونیست]

 

نژادپرستی نوعی تعصب جاهلانه و عدم توان و قدرت افراد در مقابل تنوع و تکثر در حوزه‌های قومی، ملی و بين‌المللی است. طبیعت و سرشت انسان چنان است که برخی از عناصر او را وابسته می‌نماید مانند: خاک، خون، نژاد و امثال آن و بر این اساس خود را از دیگران متمایز نموده و به همین دلیل منافع ارزشمند خود را بر دیگران ترجیح می‌دهد حتی اگر در این تمایز ضرر و زیانی برای سایرین تصور شود.

نژادپرستی نوعی تعصب بر اولویت نژاد قومی خاص بر سایرین است که به اشکال مختلف نمودار می‌گردد که معروفترین دولت‌های نژادپرست قرن بیستم عبارتتند از: حکومت نازیسم رایش سوم در آلمان، حکومت فاشیسم ایتالیا، آپارتاید آفریقای جنوبی، حکومت‌های شاهنشاهی و اسلامی ايران و ...

 

منبع: دانشنامه آریانا

[شقایق31 40377]

مرسی از تاپیکت لطفا در بخش ازاد تاپیک استارت نکنید