تهيه جوانه در منزل

[Mahnaz.D 61915]

تهيه جوانه در منزل

جوانه هاي غلات و دانه ها سرشار از ويتامين ها و مواد معدني هستند. دانه هايي كه بيش از همه براي تهيه جوانه مناسب هستند، عبارتند از: ماش، عدس، گندم، جو، شنبليله، تخمه كدو، كنجد، آفتاب گردان و سويا. گفته شده است در جوانه عدس و ماش دو ماده وجود دارد كه وقتي وارد بدن مي شوند، سلول هاي سرطاني را به تدريج از بين مي برند. جوانه سويا از لحاظ ارزش غذايي با گوشت رقابت مي كند و ضررهاي گوشت را نيز ندارد، همچنين از لحاظ وجود ويتامين C، رقيب گوجه فرنگي است.

جوانه داراي اسيدهاي آمينه، اسيدهاي چرب، قند طبيعي و مقدار زيادي املاح معدني است و اگر چند نوع آن با هم خورده شوند مي توان گفت كه همه مواد ضروري بدن را به آن رسانده ايم. باوركردني نيست كه چنين موادغذايي ارزاني تا اين حد از لحاظ ارزش غذايي كامل و مفيد باشند.

به هنگام مصرف جوانه ها، ديگر نگران نخواهيد بود كه آلوده به كود، سم شيميايي يا ساير موادآلوده باشد، زيرا اين مواد حيات بخش به دست و زير نظر خود ما تهيه شده اند.

براي تهيه جوانه چيزهايي كه لازم داريد يك شيشه خالي، كمي آب و كمي دانه است. البته مي توانيد جوانه ها را درست مانند سبزه عيد نوروز تهيه كنيد و پس از ديده شدن جوانه هاي كوچك سبز ، آن را مصرف كنيد. وقتي دانه را در آب خيس مي كنيد، آنزيم هاي موجود در آن كه تا آن زمان به صورت غيرفعال در دانه وجود داشتند، فعال مي شوند و نشاسته موجود در دانه تبديل به قند مي شود. پروتئين تبديل به اسيدهاي آمينه مي شود و چربي اشباع مبدل به اسيد چرب مي شود. اين فعاليت آنزيمي در جوانه، باعث تحريك فعاليت هاي آنزيمي در بدن انسان و سلامت و نشاط مي گردد.

 

تهيه انواع جوانه ها

تميزترين، مفيدترين و بي دردسرترين غذايي كه مي توان در زمان ما پيدا كرد، آنهايي هستند كه به وسيله خود ما و در خانه درست مي شوند، مثل انواع جوانه ها، ماست، پنير، نان، سبزي خوردن. تهيه جوانه ها هم كار بسيار آساني است و ما ايرانيان با سبزكردن انواع دانه ها براي سبزه شب عيد، آشنايي زيادي با تهيه جوانه داريم. محل تهيه جوانه بايد كمي گرم باشد. مثلاً يك طاقچه بالاي شوفاژ يا نزديك اجاق و يا يك قفسه كه هوا در آن جريان داشته باشد ولي سرد نباشد.

براي آن كه گرد و غبار روي جوانه ننشيند ، روي شيشه يا سيني را با تنزيبي بپوشانيد. توجه كنيد كه از هر يك قاشق غذاخوري دانه غلات، هشت قاشق جوانه به دست مي آيد.

 

وسايل لازم براي تهيه جوانه:

- يك شيشه دهان گشاد نسبتاً بزرگ يا يك سيني كوچك كه لبه آن اندكي بلند باشد.

- يك تكه ململ يا تنزيب و چند كش لاستيكي

- يك آب كش و يا يك چاي صاف كن بزرگ

 

طرز تهيه:

- دانه ها را از شب تا صبح در آب خيس كنيد و آن را در جاي نيم گرمي قرار دهيد ( بعضي دانه ها نياز به خيس كردن ندارند).

- پس از خيساندن و آب كش كردن، آن را به آرامي زيرشير آب بگيريد و سپس بگذاريد در همان آب كش، كاملاً آبش جدا شود تا نپوسد.

- آن را در شيشه و يا سيني كوچك بريزيد و پارچه مرطوبي روي آن بكشيد و هر صبح و شب عمل شستن( به آرامي ) و آب كش كردن را تكرار كنيد. در تابستان وقتي هوا خيلي گرم است عمل شستن را سه بار در شبانه روز تكرار كنيد. در تمام اين مدت ظرف را در محلي تاريك و نسبتاً گرم نگاه داريد. توجه كنيد كه بايد اندكي آب در انتهاي دانه ها وجود داشته باشد.

- اگر حرارت محيط حدود 22 درجه سانتي گراد و محل آن تاريك باشد، دانه خيلي زود جوانه مي زند. بسته به نوع دانه، بين سه تا پنج روز و گاهي بيشتر مي توانيد جوانه را از تاريكي درآوريد و پشت پنجره رو به آفتاب بگذاريد. جوانه را هميشه مرطوب نگاه داريد تا اندكي بيشتر رشد كند ( آب كش كردن را فراموش نكنيد).

- پس از يك تا دو روز ماندن در جلوي نور خورشيد، جوانه آماده مصرف است. آن را يك بار ديگر به آرامي آب كش كنيد و در ظرفي دربسته اي در يخچال نگه داريد و به تدريج مصرف كنيد.

اگر بخواهيد پوسته روي بعضي از جوانه ها ( مانند ماش يا سويا ) را از آن ها جدا كنيد، جوانه آماده شده را در كاسه اي بريزيد و آن را پر از آب كنيد. سپس به آرامي آن را هم بزنيد. پوسته ها روي آب مي آيند، ولي بهتر است پوسته ها را از جوانه ها جدا نكنيد، زيرا همين پوسته ها داراي مقدار زيادي فيبر هستند كه براي كار دستگاه گوارش بسيار مفيدند.

بعضي از دانه ها مانند عدس، سويا، نخود، و مانند آن را يكي دو بار در روز زير و رو كنيد تا همه آنها هوا بگيرند و جوانه بزنند.

بعضي دانه ها زودتر و برخي ديرتر جوانه مي زنند، ولي اگر دانه كهنه باشد جوانه نمي زند. هميشه بهترين نوع دانه را بخريد و تا آنجا كه ممكن است دانه هايي را بخريد كه به آنها سموم نباتي نزده اند.

بدين گونه انواع مختلف موادمعدني را با خوردن جوانه ها به بدن خود مي رسانيد. مي توانيد دانه ي هر نوع سبزي را سبز و سپس مصرف كنيد.( به جز سيب زميني، گوجه فرنگي و لوبيا چشم بلبلي كه مسموم كننده اند).

آسان ترين دانه ها براي جوانه زدن عبارت اند از: يونجه، ماش، عدس، شنبليله، تربچه، نخود و گندم و پس از آن ها تخمه آفتاب گردان، كدو، كنجد، بزرك، نعنا و سپس انواع لوبياها مانند سويا ، جو، ذرت و ارزن.

از ميان جوانه ها، دانه سويا بسيار مغذي است. توجه كنيد كه دانه سويا تازه باشد، پوستش شكسته نباشد و دانه نصف نشده باشد.

 

زمان لازم براي تهيه جوانه ها:

الف- دانه هاي كه بايد حدود 6 تا 8 ساعت خيس كنيد:

يونجه (مدت جوانه زدن : 6-5 روز)

شنبليله (مدت جوانه زدن : 4-3 روز)

تربچه (مدت جوانه زدن : 5-4 روز)

كنجد (مدت جوانه زدن : 2-1 روز)

ب- دانه هايي كه بايد حدود 10 تا 18 ساعت خيس كنيد:

نخود (مدت جوانه زدن : 4-3 روز)

عدس (مدت جوانه زدن : 5-3 روز)

ماش (مدت جوانه زدن : 5-3 روز)

سويا (مدت جوانه زدن : 5-3 روز)

آفتاب گردان (مدت جوانه زدن : 2-1 روز)

گندم (مدت جوانه زدن : 3-2 روز)

چاودار (مدت جوانه زدن :3-2 روز)

ارزن (مدت جوانه زدن :4-3 روز)