Alireza Hashemi 33392 اشتراک گذاری ارسال شده در 20 خرداد، ۱۳۹۰ نقش زمين شناسي و خاک در زمين شناسي نظامي(Military Geology) فرماندهان، روساي ستادها و نيروهاي تحت امر از رده هايبالا تا پايين ترين يگانهاي مسلح بايد بدانند که چگونه وضعيت زمين شناسي و خاک،منطقه عمليات رزمي و پشتيباني را تحت تأثير قرار مي دهند. هر چند موضوعات تکنيکيبراي اغلب نيروها خسته کننده مي باشد ولي جهت اطلاع از اين موارد بايد به يکسرينکات اشاره نمود. قابليت عبور و مرور در خارج از شبکه دسترسي اصلي(راهها) خصوصيات خاک، تأثير مستقيم تحمل عبور و مرور و حمل ونقل سنگين (تريلرها، تانک برها و ...) و سبک (انواع خودروهاي سواري) بلحاظ قدرت تحمل بار واصطکاک چرخ با جاده ها در هنگام حرکت و سرعت و امنيت حرکت دارد. تحرک در جاده هايفرعي در اراضي داراي شن و ريگ پيوسته ميسر مي باشد، در حال که حرکت در اراضيباتلاقي و لجن زار غير ممکن است و تنها برخي از خودروهاي آب خاکي کوچک مي توانند دراين نوع سرزمين از تحرک برخوردار باشند. در هر صورت حرکت در خارج از جاده هاي اصليدر بيشتر موارد وابستگي کامل به شرايط آب و هوايي و جنس خاک و زميندارد. خاکهاي خشک غير ماسه که باعث توقف و کندي حرکت خودروهاي سنگين مي شوند، بر حمل ونقل نيز تأثير مي گذارند. سيلت اشباع شده بعد از عبور چند خودرو به گل و لاي نرمتبدبل مي شوند. رس مرطوب براي عبور خودروهاي نظامي وضعيت دشواري را فراهم مي کندزيرا بر اثر رطوبت حالتي چسبنده پيدا نموده و مانع سرعت خودرو و از دست دادن کنترلآن مي گردد و حتي در وضعيتي نه چندان دشوار، خودروهاي نظامي قادر به بالا رفتن ازشيبها نيستند و در سرازيري بسرعت سر ميخورند. اراضي که باسنگهاي سائيده شده پوشيده شده اند، از حرکت آزاد خودروهاي نظامي نيز جلوگيري بعملمي آورند. اين مطلب در سال 1931 ميلادي براي فرمانده انگليسي جان باگوت گلوب اتفاقافتاد. در مسير عبور يک تيپ گشتي از سرزمين اردن با موانع طبيعي از جمله سنگهايسياه گدازه روبرو گرديد که مانع شديد و سختي براي سوارکاران فراهم آورده بود،بطوريکه 10 روز طول کشيد تا نفرات گشتي مسيري کوتاه را طي نمايند. عملکرد جنگ افزار شرايط خاک و سنگ تأثير مستقيم بر عملکرد جنگ افزارهايمتعارف و نيز حمل آنها با خودروهاي نظامي به خظ مقدم دارد. سنگهاي برونزده و خردهسنگها شعاع مخرب مهمات را تشديد مي سازد؛ زيرا که با انفجار سنگها، آنها خود بصورتگلوله عمل مي کنند. در صورتي که مهمات انفجاري قبل از انفجار شديد خود، در خاکفرورفته و شيارهايي از خود بجا گذارند، اين عمل از شدت کارايي و عملکرد آنها ميکاهد. قطعات توپخانه سبک در اراضي اشباع شده از خود اثرات سنگيني به جاي مي گذارندو نتيجه مي توان به استقرار توپخانه در موقعيت مطلوب دست يافت. با توجه بهشرايط سطحي زمين، اثرات سلاحهاي کشتار جمعي (هسته اي) کم يا تشديد مي شود. قطر وعمق دهانه در اراضي خشک و شرايط مطلوب کمتر است. امواج لرزشي سلاحهاي اتمي که ازطريق زمين مرطوب رس انتقال مي يابد، پنجاه بار بيشتر و قويتر از زمين شني و دانهدار مي باشد و شدت و نسبت تشعشعات هسته اي، ترکيبات و تراکم خاک را بازتاب ميدهد. مصالحساختماني يگانهاي مهندسي رزمي که مأموريت ساخت، تعمير و نگهداري جاده ها،باند فرودگاه، آمادگاه ترابري، زيرسازي راه، پل و استحکامات صحرايي را دارند،معمولاً از ماشينهاي خاکبرداري، کاميون کمپرسي و بيل مکانيکي جهت کنترل، تهيه وانبارسازي مجدد خاک سطحي زمين استفاده مي کنند. در چنين مواردي برخي مصالح مناسبتراز ديگر مصالح مي باشند. خاکبرداري در اراضي سنگي نياز به ابزارهاي تخريبي ازجمله انفجار دارد و درصورتي که اين عمل در اکثر سنگهاي ماسه اي، سنگهاي آهکي وشيستهاي رسوبي براحتي انجام مي پذيرد. ترکيبات شن با سيلت يا ماسه براي کارهايزيرسازي، سنگرسازي، مستحکم و مناسب است ولي ترکيبي از سيلت با رس براي باند فرودگاهو سطوح جاده بسيار نامناسب مي باشد. بازالتهاي داراي هوا، وقتي خشک شود از خودپوسته سختي را بوجود مي آورد ولي بعد از سپري شدن فصول سال از خود شيارهاي عميق بجامي گذارند. لاتريت از جمله مصالح خيلي خوب براي راههاي تدارکاتي و باندهاي اضطراريهواپيما مي باشد، زيرا بدليل دارا بودن آهن و اکسيد آلومينيوم، بتن آن بسيار مقاوماست. پوشش گياهي پوشش گياهي از جهات مختلف مثبت و منفي در زمين شناسي نظامي تأثيرگذار مي باشد. اين اثر از ابتدا با حرکت سربازان عصر سنگي که پوشش گياهي متراکممانع از پيشروي و محدوديت حرکت را براي آنها در پي داشت تا در جنگهاي کلاسيک کهپوشش انبوه، ديد و ارتباط يگانهاي مختلف را متأثر مي ساخت، همواره مورد توجه وبررسي بوده است. نوآوريهاي جديد فن آوري از قبيل خودردهاي زرهي، هواپيما و سلاحهايپيچيده، بمب هسته اي- حرارتي و ماهواره که تغييرات بنيادي را ايجاد نموده اند،نتوانسته اند اثرات غير قابل انکار پوشش گياهي را کاملاً خنثي نمايند. پراکندگي پوشش گياهي طبيعي بخش گسترده اي از سطح کره زمين را جنگلهاي طبيعي ومراتع تشکيل داده اند، در يک نگاه، قطب شمال و جنوب، سرزمين لخت و برهوت از هر گونهپوشش گياهي هستند، در نقاطي هم کمربندهاي متعدد پوشيده از جنگل وجود دارد که ازجمله آنها جنگلهاي انبوه نيمکره شمالي است. نواحي توندرا به مناطقي بدون درختو با پوشش گياهي ويژه در شمال قاره آمريکاي شمالي و شمال روسيه اطلاق مي شود. ايندر مناطق بالاتر از حد رويش درختان قرار دارد و از خصوصيات آن وجود زمستانهاي سرد وطولاني و خاکهاي پوشيده از يخ است. پوشش گياهي اين نواحي شامل خزه و گلسنگ است ودماي هواي ماهانه متوسط در تابستان کمتر از 10 درجه سانتيگراد است و تابستان کوتاهيدارد. جنگلها پهن برگ هميشه سبز، مثل جنگلهاي تايگا و نيز استپها در اروپا وآسيا، بخشهايي از کره زمين را پوشانيده اند. کرانه ها و مرزهاي درياي مديترانهشرايط آب و هوايي براي رشد درختان بلوط، زيتون و تاکستان را دارد و اين نواحي اززمستانهاي سرد و مرطوب و تابستانهاي خشک و طولاني برخوردارند. کم و بيش در مرکزامتداد مدار رأس الجدي و مدار رأس السرطان گياهان خاردار چون کاکتوس و بوته هاي صمغدار و خاردار وجود دارد. بخشي از کرهزمين را بيابانها فراگرفته اند که بسياري از آنها فاقد پوشش گياهي هستند. بيابانهايمعروفي در جهان وجود دارند که از آن جمله صحرا در آفريقا، بيابانهاي استراليا، کويرلوت در ايران و .... با وجود اين، خشکترين خاکها هم به برخي از حيات گياهي کمک ميکنند. جنگلهاي استوايي در حوضه آمازون، بخشي از مرکز آفريقا، هند، جنوب شرقيآسيا، اندونزي و جزاير اقيانوسيه قرار دارند که بارندگي فراوان و فصل رشد بي پايانچنين جنگهايي را بوجود آورده است. اهميت عملياتي هر نوع پوشش گياهي به نحو چشمگيري بر عمليات نظامي اثر ميگذارد. گونه هاي پوشش گياهي که از نظر تهاجمي داراري مزيت و برتري هستند، در عملياتتدافعي تأثير منفي دارند و گونه هايي از پوشش گياهي قادرند عمليات تهاجمي را همخنثي و بي اثر نمايند. حرکت در جنگل حالتي بسيار خاص بخود مي گيرد. در عملياتنظامي جنگل، يگانهاي کوچک پياده تسلط و تفوق دارند، ليکن کنترل، نامطمئن و مانور وتحرک بسيار سخت است. فن آوريهاي جديد بدون توجه به زمان و شرايط مي تواند برترياندکي را ارائه نمايد. » کارايي لازم هر نوع خودرو نظامي کاهش مي يابد و تنهابا مسيرهاي احداث شده کارايي مناسب را دارند. » تنه درختان مسير تير را منحرفمي سازند. » انفجارهاي هسته اي درختان تنومند را سرنگون مي سازند که خود باعثايجاد موانع بر مسير عبور نيروهاي پيشروي کننده است. » تانکها مي تواننددرختان کوچک را از جا درآورند ولي با تجمع و انباشت درختان، موانعي در مسير ترددايجاد مي شود. » شعاع مهلک بمبهاي مختلف در اراضي باز، کمتر از جنگل مي باشدو تکه هاي چوب همانند ترکش عمل مي نمايند. » کاربرد نارنجک بسيار محدود و غيرقابل کنترل و هدايت مي گردد. » بمب ناپالم در جنگلهاي مرطوب بسرعت خاموش ميشود. » شاخ و برگ انبوه درختان جنگل سيستم مخابرات راديويي را مختل من نمايد. زماني که جنگي در جنگل اتفاق بيفتد، پيش بيني برنده و بازنده جنگ مشکلاست. نمايي از انفجاربمبهاي ناپالم (آتش زا) که در مناطق مرطوب خاصيت خود را از دست ميدهند مناظر با پوشش گياهي اندک بوته زار، علفهاي بلند، محصولات کشاورزي بلند قدمانند: ذرت، باغهاي ميوه، درختان و مزارع که در فاصله زيادي از هم قرار گرفته اند،براي سنجنده هاي فضايي و هوايي محدوديت ايجاد مي نمايند و از حرکت مطلوب خودروهانيز ممانعت بعمل مي آورند. همچنين پيشروي نيروهاي پياده را کند و از قابليت ديدآنها مي کاهند و خط ديد سلاحهاي مستقر در سطح زمين جهت اجراي آتش تقليل مي يابد. موشکهايي که با سيم هدايت مي شوند و نيازمند فضاي صاف و هموار بين توپچي و هدف ميباشند، با مشکل روبرو مي شوند. گياهان متراکم و انبوه، تشعشعات حرارتي ناشياز انفجارات هسته اي را منحرف مي سازند، ولي پايداري مواد شيميايي ناشي از کاربردسلاحهاي شيميايي را تشديد مي کنند. استپهاي عظيم که بطور پراکنده با علفهاي کوتاهپوشيده شده اند و کوير و صحراهاي برهنه و فاقد هر گونه پوشش گياهي براي نيروهاينظامي يا تأسيسات آنها پوشش ناقصي را فراهم مي کنند، ليکن ميدان آتش و ديد يا بردمسافت طولاني را در اختيار مي گذارند. برتري هوايي و قدرت و توان فن آوري در اينشرايط جايگاه خود را مي يابد. در پايان اين بحث بايد به يکسري نکات دقتکرد: » اراضي مرتفع و بلند، زمينهاي مسطح، دره ها و گودالهاي عميق، هر يک بهنحو مشخصي بر حرکت نيروهاي نظامي مخصوصاً يگانهاي بزرگ اثر مي گذارد. » اراضيناهموار ديده باني، تيراندازي و کارايي خط ديد سيستم مخابراتي را کاهش ميدهد. » اراضي مسلط با همه پيشرفتهاي جنگ آوري و فن آوري جديد از مزيت و برتريبرخوردارند. » در گذر از رودخانه هاي وسيع، علاوه بر تاکتيکهاي ويژه، فنون،تجهيزات و آموزش لازم، نياز به محلهاي مناسب گذر از رودخانه امري مسلم است. » برخورداري از پوشش گياهي متراکم در عمليات تدافعي داراي مزيت بوده ولي زمينهاي مسطحو اراضي که داراي پوشش گياهي پراکنده اند، براي تحرک نيروهاي تهاجمي مناسب ميباشند. کد: منابع: 1) پايگاه علوم زمين ايران 2) ويکي پديا(Wikipedia ) 3) برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید. ورود یا ثبت نام 1 لینک به دیدگاه
ارسال های توصیه شده