رفتن به مطلب

تو خانه‌ات را چه‌شكلي مي‌سازي؟


ارسال های توصیه شده

ده سال پيش فكر مي‌كردم با نو شدن قرن، دنيا دگرگون مي‌شود؛ اتفاق‌هاي بزرگي مي‌افتدديدگاه‌هاي آدم‌ها تغيير مي‌كند، شناختشان نسبت به زندگي و خودشان عميق‌تر مي‌شود، همه مشكلات و مسائلشان حل مي‌شود، زندگي تازه‌اي را تجربه مي‌كنند و ... حالا قرن بيست و يكم ده‌ساله شده و من متوجه شده‌ام كه اشتباه مي‌كرده‌ام. خيلي چيزها بهتر كه نشده، بدتر هم شده، فاجعه‌هاي زيادي به بار آمده كه هنوز خيلي‌هايشان در جريان اند و تأثيرشان را هم روي زندگي آدم‌ها گذاشته‌اند. حالا فهميده‌ام كه تغيير و دگرگوني كاري به عدد و شماره و اندازه‌گيري‌هاي سال و ماه و قرن ندارد؛ روند طبيعي خودش را طي مي‌كند، با سرعت طبيعي خودش.

البته نه اين كه در طول اين ده سال هيچ اتفاق خوبي نيفتاده باشد. اين را به‌خصوص از روي تغييراتي مي‌گويم كه در دنياي معماري اتفاق افتاده. آخر معماري يكي از آن چيزهايي است كه خيلي زود، زودتر از خيلي پديده‌هاي ديگر، ويژگي‌ها و مسائل مربوط به زندگي آدم‌ها را منعكس مي‌كند: ديدگاه‌ها، سليقه‌ها، كشف‌هاي نو، اتفاق‌هاي بزرگ و دگرگون كننده و... خب هر چه نباشد معماري هنري است كه آدم‌ها به كمك آن محيط زندگي‌شان را مي‌سازند؛ جايي كه سال‌هاي سال در آن زندگي مي‌كنند و آن را براي فرزندان و فرزندان فرزندانشان باقي مي‌گذارند.

 

ورزشگاه «آشيانه پرنده»

چرا راه دور برويم، مگر نه اين كه در اين ده ساله توجه آدم‌ها به حفظ محيط زيست بيشتر شده؟ مگر نه اين كه آدم‌ها متوجه شده‌اند كه هر رفتاري كه با محيط‌زيست داشته باشند روي زندگي خودشان تأثير مي‌گذارد؟ خب اين توجه خودش را در شيوه‌هاي معماري هم نشان داده. حالا خيلي از هنرمندان معمار سعي مي‌كنند ساختمان‌هايي را طراحي كنند كه ساكنانشان ارتباط بيشتري با طبيعت داشته باشند و در ضمن بتوانند در آنها بيشتر از انرژي‌هاي طبيعي استفاده كنند تا محيط زيست كمتر آلوده شود. نمونه معروف آن همين ساختمان ورزشگاه «آشيانه پرنده» است كه سال 2008 براي بازي‌هاي المپيك پكن افتتاح شد و حالا يكي از مهم‌ترين ساختمان‌هاي دهه اول قرن بيست و يكم به حساب مي‌آيد. هرتزوگ و دُمِرون، دو هنرمند معمار معروف سوئيسي آن را طوري طراحي كردند كه تهويه هواي ورزشگاه به‌اين بزرگي كه 80 هزار تماشاچي در آن جا مي‌شود كاملاً به صورت طبيعي اتفاق بيفتد و نيازي به استفاده از سوخت نداشته باشد و در ضمن آب، سرما و گرماي مورد نيازش هم از منابع و انرژي‌هاي موجود در طبيعت تأمين شود. اين دو هنرمند معمار براي رسيدن به اين هدف از طرح لانه پرنده‌ها الهام گرفتند.

يكي ديگر از مهم‌ترين ساختمان‌هايي كه در اين دهه ساخته شده و توجه آدم‌ها را به حفظ محيط زيست از زاويه‌اي متفاوت نشان مي‌د‌هد، بخش جديد موزه «تِيت مدرن» لندن است. اتفاقاً اين ساختمان را هم هرتزوگ و دمرون طراحي كرده‌اند. آنها يك كارخانه قديمي برق را كه در كنار رودخانه تايمز لندن قرار داشت و سال‌هاي سال از آن استفاده نشده بود، به بخشي از اين موزه تبديل كردند. آنها با اين ابتكار بي‌نظير، با صرف انرژي و هزينه كمتر، ساختمان قديمي خوب، اما بلااستفاده اي را به مركزي فرهنگي تبديل كردند؛ مركزي كه سالانه ميليون‌ها بازديد كننده دارد و مي‌‌تواند خيلي از انديشه‌ها و ديدگاه‌هاي تازه را شكل بدهد. پيش از اين اتفاق، قرار بود اين ساختمان تخريب و به جاي آن ساختماني ديگر با استفاده‌اي متفاوت ساخته شود، اما مردم شهر لندن به تبديل آن به موزه رأي دادند. اين اتفاق تغيير مهم ديگري را هم كه در اين دهه شكل گرفته نشان مي‌دهد؛ اين كه آدم‌ها به فعاليت‌هاي فرهنگي اهميت بيشتري مي‌دهند و به‌تجربه مي‌دانند كه با ايجاد فرهنگي غني‌تر مي‌توانند خيلي از مسائل را به‌طور ريشه‌اي‌تر‌ حل كنند.

 

بخشي از موزه «تيت‌مدرن»

دليل اين كه تعداد مراكز فرهنگي، موزه‌ها و كتابخانه‌هايي كه در ده سال گذشته ساخته شده از هر زمان ديگري بيشتر بوده هم همين است. شايد عجيب نباشد كه يكي از مهم‌ترين و بزرگ‌ترين اتفاق‌هايي كه در تاريخ معماري افتاده ساخت يكي از همين ساختمان‌ها در همين دهه است: ساختمان «تالار كنسرت والت‌ديزني» يا همان «ديزني هال». اين ساختمان كه «فرانك گِهري»، معمار مشهور كانادايي آن را براي اجراهاي زنده موسيقي طراحي كرده، از شگفت‌انگيزترين و زيباترين ساختمان‌هاي جهان است و تأثير زيادي روي نگاه و ديد معماران ديگر و حتي عموم مردم گذاشته است. گهري طرح بيروني اين ساختمان را به شكل موسيقي طراحي كرده است. شايد توصيف عجيبي باشد، اما وقتي به آن نگاه مي‌كنيم، واقعاً احساس مي‌كنيم كه اين ساختمان دارد براي چشم‌مان موسيقي مي‌نوازد! شايد به‌همين دليل هم هست كه ديزني هال تبديل به نمادي شده از نوآوري و تولد جهاني تازه و متفاوت در قرن جديد.

 

تالار كنسرت والت‌ديزني

توجه به مسائل فرهنگي و محيط‌زيستي تنها عواملي نبوده‌اند كه در شكل و نوع ساختمان‌هايي كه در اين دهه ساخته شده‌اند تأثير گذاشته‌اند. يكي از موضوع‌هايي كه هميشه در طراحي ساختمان‌هاي شهري مطرح بوده تعيين حدي مشخص براي ساختمان‌هاي بلند بوده، حدي براي بلندي آنها و حدي براي تعداد ساختمان‌هاي بلند يك شهر. ارتفاع زياد ساختمان‌ها يا تعداد زياد ساختمان‌هاي بلند باعث مي‌شوند ساكنان شهر به‌راحتي آسمان را نبينند و اين اتفاق در روحيه آنها و عملكردشان تأثير زيادي مي‌گذارد. با وجود اين، همچنان در همه شهرهاي بزرگ ساختمان‌هاي بلند ساخته مي‌شوند و حتي تب آن به شهرهاي كوچك‌تر هم كشيده شده است. مردم از اين اتفاق به عنوان نشانه‌اي از امروزي شدن استقبال مي‌كنند، بي‌خبر از تأثيري كه روي آنها مي‌گذارد و از اين كه دليل اصلي اين اتفاق مسائل اقتصادي و توليد درآمد بيشتر براي سازندگان اين ساختمان‌هاست. در حقيقت اقتصاد يكي از مهم‌ترين عوامل تعيين‌كننده در معماري است كه هميشه خيلي از عوامل ديگر را تحت‌‌الشعاع قرار داده است. اما در دهه گذشته اتفاقي افتاد كه دست‌اندركاران و تصميم‌گيرندگان را وادار كرد يك بار ديگر به موضوع تعيين حد براي ساختمان‌هاي بلند فكر كنند. اين اتفاق سقوط ساختمان‌هاي تجارت جهاني در يازدهم سپتامبر سال 2001 بود. بعد از اين اتفاق مسئولان بعضي از كشورها تصميم گرفتند ديگر اجازه ساخت هيچ ساختمان بلندي را صادر نكنند. اما اجراي اين تصميم زمان زيادي طول نكشيد و باز رقابت در ساخت ساختمان‌هاي بلند شروع شد؛ برج‌هاي شانگهاي و تايوان سر به فلك كشيدند و دست آخر هم دوبي در مسابقه ساخت بلندترين برج جهان برنده شد. هر چند ركود اقتصادي، كه يكي ديگر از اتفاق‌هاي مهم اين دهه بود، روي ساخت اين ساختمان‌ها و ساختمان‌هاي ديگر دنيا هم تأثير گذاشت.

 

برج شانگهاي

اتفاق‌هاي خوب و بد زيادي در اين دهه افتاده كه بر دنياي معماري هم تأثير گذاشته. وقتي آنها را مرور مي‌كنم، ويژگي‌هاي روند طبيعي تغييرات را بيشتر و بهتر مي‌شناسم و ديگر توقع ندارم همه چيز به‌طور ناگهاني و معجزه‌آسا به بهترين شكل تغيير كند. اما اين را هم مي‌فهمم كه تك‌تك ما آدم‌ها در شكل دادن به اين تغييرها سهم داريم. با توجه به محيط زيست به عنوان بخشي از وجود خودمان، ايجاد امكان‌هاي فرهنگي براي آشنايي بيشتر با ديدگاه‌هاي تازه، يا شناخت عميق‌تر عواملي كه در محيط زندگي‌مان تأثير مي‌گذارند و ميدان دادن به بعضي از آنها و حذف بعضي ديگرشان؛ درست همان‌طور كه مي‌توانيم در

شكل دادن به خانه‌هايمان نقش داشته باشيم و آنها را آن‌طور كه دوست داريم بسازيم يا با بي‌تفاوتي يك عمر در خانه‌اي زندگي كنيم كه دوستش نداريم و براي بهتر شدنش هم هيچ كاري نكنيم.

 

 

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

  • Like 8
لینک به دیدگاه
  • 4 سال بعد...

ورزشگاه «آشيانه پرنده»

 

jbk371wen6gw4tk79e1.jpg

 

 

 

بخشي از موزه «تيت‌مدرن»

 

ufpnc8xmeypoweo7kz3x.jpg

 

 

 

تالار كنسرت والت‌ديزني

 

5tsfu2gwcedp2n1v1hd.jpg

 

 

 

برج شانگهاي

 

ins9a0ihfmplfwyxsr8a.jpg

  • Like 3
لینک به دیدگاه
×
×
  • اضافه کردن...