چگونه انعطاف‌پذیر شویم؟

[afa 18504]

هیچ‌کس نیست که در زندگی‌اش با هیچ مانع و مشکلی روبه‌رو نشده باشد. بیشتر آدم‌ها در این شرایط حس می‌کنند که انگار زندگی‌شان به بن‌بست رسیده.

 

هیچ‌کس نیست که در زندگی‌اش با هیچ مانع و مشکلی روبه‌رو نشده باشد. بیشتر آدم‌ها در این شرایط حس می‌کنند که انگار زندگی‌شان به بن‌بست رسیده. اما این موضوع در زندگی همه ما یک موضوع قابل‌ پیش‌بینی و انتظار است و درست در همین لحظه‌هاست که تفاوت بین آدم‌ها مشخص می‌شود. بعضی‌ها مثل یک کش که حسابی کشیده شده باشد سریعا به زندگی عادی برمی‌گردند و بعضی دیگر کاملا خود را می‌بازند و درگیر مشکلات حاشیه‌ای می‌شوند. فکر می‌کنید قابلیت بازگشت به حالت عادی در چه افرادی وجود دارد؟

آنهایی که قادرند بعد از رویارویی با مشکل و مانع دوباره با سرعت زیاد به حالت عادی برگشته و به راه‌حل‌هایی دیگر دست پیدا کنند به نوعی از نظر فکری و روحی انعطاف‌پذیری خوبی دارند و در شرایطی مثل از دست دادن شغل، بیماری و یا مرگ عزیزان با سرعتی زیاد کنترل زندگی خود را به دست می‌آورند.

در مقابل، افرادی که انعطاف‌پذیری کمی دارند ممکن است خودشان در مشکل گم شوند، احساس کنند قربانی هستند، برای همیشه درگیر آن شوند و حتی به مکانیسم‌های تطابقی نادرست مثل سوءمصرف موادمخدر رو بیاورند. این گروه آدم‌ها استعداد زیادی برای ابتلا به مشکلات روانی دارند. انعطاف‌پذیری ضرورتا خود مشکل را برطرف نمی‌کند اما به فرد این توانایی را می‌دهد تا مشکلات را پشت‌سر بگذارد، لذتی را در زندگی (حتی در شرایط سخت) پیدا کند و عوامل تنش‌زای بعدی را بهتر تحت کنترل درآورد. اگر شما فکر می‌کنید انعطاف‌پذیری کافی ندارید می‌توانید با تلاش و کسب مهارت‌هایی این قابلیت را در خود افزایش دهید.

انعطاف‌پذیری عاطفی و جسمی تا حدی یک موضوع ذاتی است. بعضی افراد در شرایط تغییر و هیجان کمتر ناراحت می‌شوند. این موضوع حتی در نوزادی هم قابل تشخیص است. انعطاف‌پذیری تا حدی هم به بعضی عوامل که تحت کنترل فرد نیستند مرتبط است مثل سن، جنس و میزان مواجهه با آسیب. اما انعطاف‌پذیری در تمام آدم‌ها با تلاش و کوشش قابل دستیابی است.

آنها چه خصوصیاتی دارند؟

افراد با انعطاف‌پذیری بالا خصوصیاتی دارند که باید به آن توجه بیشتری کنید تا بتوانید آنها را کسب کرده و در خود پرورش دهید:

 

• هوشیاری عاطفی و روانی:

آنها احساسات خود را می‌شناسند و دلیل بروز هر نوع احساس مثبت یا منفی را می‌دانند.

• صبر و شکیبایی:

چه روی اهدافی خارجی و چه در مورد راهکارهای تطابقی در درون خود کار می‌کنند، روی کار خود متمرکزند، آگاه‌اند، به مسیر و فرآیند آن اعتماد داشته و از تلاش خود دست برنمی‌دارند.

• کنترل درونی:

آنها بر این باروند که خودشان بیشتر از عوامل بیرونی، کنترل زندگی خود را در دست دارند.

• خوش‌بینی:

در اکثر شرایط، جوانب مثبت را می‌بینند و بر قدرت خود اعتقاد دارند.

• حمایت:

با وجود آنکه به قدرت فردی خود اعتماد دارند اما ارزش شبکه اجتماعی را می‌شناسند و اطراف‌شان مملو از دوستان و بستگانی حمایت‌گر است.

• شوخ‌طبعی:

حتی در شرایط مشکل زندگی می‌توانند بخندند و موضوعی خنده‌دار پیدا کنند.

• دیدگاه:

قادرند از اشتباهات‌شان درس بگیرند (نه فقط آنها را انکار کنند)، موانع را به صورت چالش می‌بینند و اجازه می‌دهند مصیبت و مشکل موردنظر آنها را قوی‌تر کند. زندگی آنها معنی‌دار است و خودشان را قربانی محسوب نمی‌کنند.

• تمایلات معنوی:

ارتباط با جوانب معنوی باعث افزایش انعطاف‌پذیری روانی می‌شود؛ به‌خصوص اگر این باور و ارتباط، درونی و قوی باشد.

زود دست به کار شوید

هرچه زودتر این قابلیت را در خود تقویت کنید، بیشتر از زندگی لذت می‌برید، پس معطل نکنید. به این راهکارها توجه کنید:

• باورهایتان را مثبت‌تر کنید:

تحقیقات نشان می‌دهد اعتماد به نفس در تطابق با استرس و بازتوانی از وقایع سخت نقش مهمی ایفا می‌کند. قدرت، توانایی و موفقیت‌های خود را به یاد آورید. اگر روی توانایی خود اعتماد بیشتری پیدا کنید، در پاسخ و غلبه بر بحران قدرتمندتر وارد عمل شده و انعطاف‌پذیری را در‌ آینده هم افزایش می‌دهید.

• بامعناتر زندگی کنید:

خانم کانداس لایت‌نر بعد از اینکه دختر 13 ساله‌اش توسط یک راننده مست در تصادف کشته شد موسسه مادران علیه رانندگان مست را تاسیس کرد. او تمام انرژی‌اش را روی اطلاع‌رسانی مدام در مورد این نوع رانندگان گذاشت. او می‌گوید: «در روز مرگ دخترم به خودم قول دادم علیه این قاتل خاموش می‌جنگم و سال‌های بعد را برای مردم کم‌خطرتر می‌کنم.» در اصل با مواجهه با بحران و یا حادثه بد، یافتن هدف و منظور، نقش مهمی در بازتوانی ایفا می‌کند. هر کس به نوعی این کار را انجام می‌دهد. شرکت در اجتماعات و فعالیت‌های مثبت، تقویت ابعاد معنوی و مشارکت در فعالیت‌هایی که برایتان با معنی است.

• اجتماعی‌تر باشید:

داشتن افرادی حمایت‌گر در اطراف خود فاکتوری حفاظت‌کننده است که طی بحران به کمک افراد می‌آید. داشتن افرادی که بتوان به آنها اعتماد کرد بسیار مهم است. وقتی در مورد مشکل خود با دوست یا عزیزی صحبت می‌کنید اگر چه مشکل را برطرف نمی‌کند اما باعث تقسیم احساسات شده، حمایت به دست می‌آورید، بازخوردهایی مثبت از آنها به شما می‌رسد و راه‌حل‌های ممکن را برای حل مشکل می‌شنوید.

• با آغوش باز به استقبال تغییر بروید:

استقبال از تغییرات بخش ضروری انعطاف‌پذیری است. با یادگیری نحوه تطابق‌پذیری بیشتر، وقتی با بحران روبه‌رو شوید در پاسخ به آن مجهز‌تر هستید. مردمی که انعطاف‌پذیری دارند از وقایع زندگی به عنوان فرصتی استفاده می‌کنند تا جهت‌دهی تازه‌ای پیدا کنند. در حالی که بعضی‌ها ممکن است با بروز تغییرات ناگهانی، خرد شوند، این افراد خود را تطابق داده و بر آن غلبه می‌کنند.

• خوش‌بین‌تر باشید:

خوش‌بینی در دوران تاریکی بسیار سخت است اما اگر در همین شرایط هم دیدگاهی امیدوار داشته باشید به بخش مهمی از خاصیت ارتجاعی دست پیدا کرده‌اید.

خوش‌بینی به معنی نادیده گرفتن مشکل به منظور تمرکز روی نتایج مثبت نیست. خوش‌بینی یعنی درک این موضوع که موانع موقت است و اینکه شما مهارت‌ها و توانایی‌ کافی برای مبارزه با چالش‌های پیش رو را دارید. درست است که دست و پنجه نرم کردن با مشکلات بسیار سخت است اما امیدواری و فقط امید بسیار مهم است تا بتوانید آینده را روشن‌تر ببینید.

• به خودتان برسید:

در مواقع تنش و بروز مشکل، آدم‌ها به راحتی نیازهایشان را فراموش می‌کنند. کاهش اشتها، عدم تحرک و ورزش و عدم خواب‌ کافی همگی واکنش‌هایی است که در شرایط بحران همه با آن روبه‌رو می‌شوند.

یاد بگیرید حتی در شرایط سخت و مشکل هم به خودتان برسید و روی نیازهایتان تمرکز کنید. زمانی برای انجام کارهای مورد علاقه اختصاص دهید. وقتی به نیازهایتان توجه کنید، سلامت کلی خود را تقویت کرده و آن وقت قادرید از مهارت‌هایتان برای حل مشکل استفاده کنید.

• مهارت‌ حل مشکلات را یاد بگیرید:

تحقیقات نشان می‌دهد افرادی که می‌توانند برای مشکلات راه‌حلی پیدا کنند بهتر می‌توانند با مشکل کنار بیایند. وقتی با چالشی جدید روبه‌رو می‌شوید فهرستی از راهکارهای بالقوه‌ای که می‌توانید به وسیله آنها مشکل را حل کنید، تهیه کنید. استراتژی‌های مختلف را سنجیده و روی روشی منطقی برای حل مشکل تمرکز کنید. وقتی به طور منظم روی مهارت‌های حل مشکل تمرین کنید در زمان بروز ناگهانی بحران و چالش، آمادگی بهتری دارید.

• اهداف‌تان را مشخص کنید:

شرایط بحران، ترسناک و ناراحت‌کننده است. حتی ممکن است به نظر برسد این شرایط برطرف شدنی نیست. افرادی که انعطاف‌پذیری دارند این شرایط را با روشی واقع‌گرایانه می‌بینند و بعد اهدافی منطقی برای حل مشکل پیدا می‌کنند. وقتی شدیدا درگیر مشکلات می‌شوید، یک گام به عقب برداشته و ببینید قبل از آن چه شرایطی بوده است. بعد همه راه‌حل‌های ممکن را در ذهن بیاورید و بعد آنها را به مراحل قابل اجرا تقسیم کنید.

• برای حل مشکلات، گام تازه‌ای بردارید:

اگر مشکل را به حال خود بگذارید فقط بحران را طولانی‌تر کرده‌اید. در عوض، فورا برای حل مشکل اقدام کنید. ممکن است راه‌حل ساده نبوده و یا سریعا به دست نیاید اما شما باید برای بهتر کردن شرایط و کاهش تنش، اقدام کنید.

• مهارت‌هایتان را بیشتر کنید:

ساخت انعطاف‌پذیری ممکن است زمان‌بر باشد اما اصلا ناامید و خسته‌ نشوید. طبق نظر دکتر راس نیومن تحقیقات نشان داده است انعطاف‌پذیری یک موضوع فوق‌العاده و غیرقابل تصور نیست بلکه کاملا معمولی است و همه می‌توانند آن را یاد بگیرند. این قابلیت، با رفتار و عملکرد خاصی تعریف نمی‌شود و از هر فرد به فرد دیگر متفاوت است بنابراین اگر روی خصوصیات متداول افراد با انعطاف‌پذیری بالا تمرکز می‌کنید کار خوبی است اما یادتان باشد با تکیه بر قدرت و توان خودتان آن را اجرا کنید.