مقاله روانشناسي رنگها

[pari daryayi 22938]

(یه مقاله ای دیدم راجع به رنگ درمانی که تاپیکشو زدم

 

یاد مقاله خودم افتادم گفتم جالبه براتون بذارم اون موقع که واسه من خیلی جالب بود

دوسش داشتم امیدوارم برای شما هم جالب باشه)

 

عنوان : از روانشناسی رنگها چه میدانید؟

ما در دنیای رنگها زندگی می‌کنیم و تا حد بسیار زیادی به رنگها خو گرفته‌ایم. رنگی بودن جهان یکی از بزرگترین موهبتهای الهی است که باعث شادی و نشاط انسانها شده و موجب رسیدن به امید و آرامش در آنان می‌شود.

همة ما از وجود رنگها آگاهیم امّا آیا از تأثیر آنها بر روح ، روان ، ذهن و اندیشه‌مان نیز باخبریم؟ روان‌شناسان دریافته‌اند که رنگها تأثیرات معجزه‌ آسایی بر روح و روان انسانها داشته و علاقه به رنگهای خاص نیز گویای بسیاری از ناگفته‌های ذهن و روح آنهاست.

تعریف رنگ :

در سال 1666، اسحاق نیوتن، دانشمند نامدار انگلیسی، کشف کرد که چنانچه نور خالص سفید از یک منشور عبور داده شود، به رنگ‌های قابل رؤیت تجزیه می‌شود. نیوتن همچنین کشف کرد که هر رنگ از یک طول موج منحصر به فرد تشکیل شده و قابل تجزیه به رنگ‌های دیگر نیست.

آزمایش‌های بعدی نشان داد که با ترکیب نورها می‌توان رنگ‌های مختلف را ایجاد کرد. برای مثال، نور قرمز در ترکیب با نور زرد، رنگ نارنجی را به وجود می‌آورد. رنگی که بر اثر ترکیب دو رنگ دیگر به وجود آید را ترکیبی می‌گویند. بعضی از رنگ‌ها، مثل زرد و ارغوانی، در صورت ترکیب شدن، همدیگر را خنثی می‌کنند و نور سفید می‌سازند. این رنگ‌ها را نیز رنگ‌های مکمّل می‌نامند.

تاثیرات رنگ‌ها از نظر روان‌شناسی :

«با وجودی که اثر رنگ‌ها تا حدودی ذهنی است و در مورد اشخاص مختلف فرق می‌کند امّا برخی از تاثیرات رنگ‌ها دارای معنی یگانه‌ای در سراسر جهان هستند. رنگ‌هایی که در طیف رنگ‌ها در ناحیه قرمز قرار دارند به عنوان رنگ‌های گرم شناخته می‌شوند که این دامنه‌اش از احساسات گرم و صمیمانه تا احساس خشم و عصبانیت متغیر است.

رنگ‌هایی که در ناحیه آبی طیف قرار دارند، رنگ‌های سرد نامیده می‌شوند و شامل آبی، ارغوانی و سبز هستند. این رنگ‌ها معمولاً آرامش بخشند امّا گاهی نیز ممکن است احساس غمگینی و بی‌تفاوتی را به ذهن آورند. » لوشر،ماکس(ص38-44)

 

[pari daryayi 22938]

روان‌شناسی رنگ‌های مختلف:

1- روان‌شناسی رنگ سیاه

•سیاه تمام نورها در طیف رنگ‌ها را جذب می‌کند.

•سیاه معمولاً به عنوان نماد ترس یا شیطان مورد استفاده قرار می‌گیرد امّا به عنوان نشانگر قدرت نیز شناخته می‌شود. از رنگ سیاه برای نشان دادن شخصیت‌های خطرناک مثل دراکولا و یا جادوگران استفاده می‌شود.

•رنگ سیاه در بسیاری از فرهنگ‌ها برای مراسم سوگواری مورد استفاده قرار می‌گیرد. این رنگ همچنین نشانگر غمگینی، جذابیت

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام

و رسمی بودن است.

•در مصر قدیم، رنگ سیاه نشانگر زندگی و تولّد دوباره بود.

•رنگ سیاه معمولاً به دلیل لاغر نشان دادن در نمایش‌های مد مورد استفاده قرار می‌گیرد.

2- روان‌شناسی رنگ سفید

•رنگ سفید، نماد معصومیت و پاکی است.

•رنگ سفید می‌تواند در انسان احساس فضای بیشتر به وجود آورد.

•رنگ سفید معمولاً نشانگر سرما، پاکیزگی و آرامش است. اتاقی که کاملاً به رنگ سفید نقاشی شده باشد ممکن است جادار و بزرگ به نظر آید امَا خالی و سرد است. بیمارستان‌ها و کادر پزشکی از رنگ سفید برای ایجاد حس پاکیزگی استفاده می‌کنند.

 

 

3- روان‌شناسی رنگ قرمز:

•رنگ قرمز، رنگ گرمی است که برانگیزاننده هیجانات قوی است.

•رنگ قرمز، نشانگر عشق، حرارت و صمیمیت است.

•رنگ قرمز، به وجود آورنده احساس شور و هیجان است.

•رنگ قرمز، تحریک کننده احساس خشم و عصبانیت است.

4- روان‌شناسی رنگ آبی:

•آبی، رنگ مورد علاقه بسیاری از مردم و محبوبترین رنگ در بین مردان است.

•رنگ آبی، احساس آرامش را به ذهن می‌آورد و معمولاً نشانگر صلح، امنیت و نظم است.

•رنگ آبی، می‌تواند احساس غم، درون‌گرایی یا گوشه‌گیری را در بعضی افراد به وجود آورد.

•رنگ آبی معمولاً برای دکور دفاتر مورد استفاده قرار می‌گیرد زیرا تحقیقات نشان داده است که افراد در اتاق‌های آبی کارآیی بیشتری دارند.

•رنگ آبی با وجودی که از محبوبترین رنگ‌هاست امّا یکی از رنگ‌هایی است که کمترین اشتها را بر می‌انگیزد. در برخی از برنامه‌های کاهش وزن توصیه می‌شود که غذای خود را در بشقاب‌های آبی بکشید. رنگ آبی به ندرت به صورت طبیعی درخوراکی‌ها وجود دارد. همچنین رنگ آبی

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام

معمولاً به عنوان نشانه فاسد بودن و یا سمّی بودن آن در نظر گرفته می‌شود.

•رنگ آبی می‌تواند باعث کاهش ضربان

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام

و حرارت

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام

گردد.

5- روان‌شناسی رنگ سبز

•رنگ سبز، رنگ سردی است که نماد طبیعت است.

•رنگ سبز، نشانگر آرامش، خوشبختی، سلامتی و حسادت است.

•پژوهشگران دریافته‌اند که رنگ سبز می‌تواند باعث افزایش قابلیت خواندن گردد. برخی از دانش‌آموزان و دانشجویان با قراردادن یک برگه شفاف سبز رنگ بر روی صفحه کتاب، می‌توانند مطالب را با سرعت بیشتری از حدّ معمول بخوانند و درک کنند.

•رنگ سبز، از دیر باز نماد باروری بوده و در قرن پانزدهم برای لباس عروسی به کار می‌رفته است.

•از رنگ سبز در دکوراسیون به دلیل اثر آرام بخشی آن استفاده می‌شود.

•رنگ سبز باعث کاهش استرس می‌شود. کسانی که در فضای کاری سبز رنگ کار می‌کنند، کمتر دچار دردهای دستگاه

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام

می‌شوند.

6- روان‌شناسی رنگ زرد

•رنگ زرد، رنگی گرم وشاد است.

•رنگ زرد به دلیل مقدار زیاد نوری که منعکس می‌کند، بیشتر از بقیه رنگ‌ها چشم را خسته می‌کند. استفاده از رنگ زرد برای پس زمینه کاغذ یا نمایشگر کامپیوتر می‌تواند باعث چشم درد یا در حالت‌های خاص از دست دادن بینایی گردد.

•رنگ زرد می‌تواند احساس رنجیدگی و خشم را به وجود آورد. با وجودی که رنگ زرد به عنوان یک رنگ شاد شناخته می‌شود اما بیشتر مردم در اتاق‌های زرد رنگ، هیجانشان را از دست می‌دهند و بچه ها نیز در اتاق‌های زرد رنگ بیشتر گریه می‌کنند.

•رنگ زرد باعث افزایش سوخت و ساز

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام

انسان می‌گردد.

•چون رنگ زرد، از بقیه رنگ‌ها زودتر دیده می‌شود، بیشتر از بقیه برای جلب توجه مورد استفاده قرار می‌گیرد.

7- روان‌شناسی رنگ ارغوانی:

•رنگ ارغوانی نماد وفاداری و ثروت است.

•رنگ ارغوانی نشانگر عقل و معنویت است.

•رنگ ارغوانی خیلی کم در طبیعت وجود دارد و به همین دلیل ممکن است به عنوان نشانه مصنوعی یا غیر عادی بودن در نظر گرفته شود.

8- روان‌شناسی رنگ قهوه‌ای:

•رنگ قهوه‌ای، رنگی طبیعی است که برانگیزاننده حس قدرت و اطمینان‌پذیری است.

•رنگ قهوه‌ای همچنین می‌تواند حس غم و انزوا را به وجود آورد.

•رنگ قهوه‌ای، حس گرما ، محبت، آسایش و امنیت را به ذهن می‌آورد.

•رنگ قهوه‌ای معمولاً بیانگر طبیعی بودن، زمینی بودن و متفاوت بودن است اما گاهی می‌تواند نشانگر پیچییدگی نیز باشد.

9- روان‌شناسی رنگ نارنجی :

•رنگ نارنجی، ترکیب زرد و قرمز است و به عنوان یک رنگ انرژی‌زا در نظر گرفته می‌شود.

•رنگ نارنجی، احساس هیجان، گرما و شور و شوق را به ذهن می‌آورد.

•رنگ نارنجی، معمولاً برای جلب توجه مورد استفاده قرار می‌گیرد.

10- روان‌شناسی رنگ صورتی:

•رنگ صورتی، در واقع همان رنگ قرمز کم رنگ است و معمولاً نشانگر عشق است.

•رنگ صورتی اثر آرام‌بخشی دارد. در ورزشگاه‌ها معمولاً رختکن تیم حریف را به رنگ صورتی نقاشی می‌کنند تا بازیکنان آن‌ها کم انرژی و منفعل شوند.

•با وجودی که اثر آرام بخشی رنگ صورتی مشخص شده است ولی پژوهشگران دریافته‌اند که این اثر تنها در خلال مواجهه اولیه به وجود می‌آید. مثلاً هنگامی که از این رنگ در زندان‌ها استفاده شد، زندانیان پس از عادت کردن به آن، حتی نا آرامتر از قبل شدند. (لوشر ماکس ص35-44)

شاید هیچیک از ما باور نداشته باشیم که بخشی از رفتار روزمره ما در زندگی توسط رنگ هایموجود در محیط اطرافمان تعیین می شود. لباسی که می پوشیم، رنگ هایی که بر روی دیوارو یا میز ما در محل کار و یا منزل به کار رفته اند، اتاق خواب، اتومبیل و غیره،همگی تأثیر مستقیم بر رفتار ما دارند. دانشمندان دریافته اند که رنگ ها حتی دریادگیری امور و مسائل آموزشی نیز تأثیرگذارند.

در این زمینه به تازگی تحقیقاتبی سابقه ای انجام گرفته است. بر اساس نتایج به دست آمده، رنگ قرمز باعث توجه بیشترانسان به جزئیات می شود درحالیکه رنگ آبی، خلاقیت ذهن را افزایش می دهد.

بهنقل خبرگزاریآسوشیتد پرس، ژولیت ژو از دانشگاه بریتیش کلمبیا به عنوان محقق ارشد پروژه تحقیقاتیتأثیر رنگ ها بر رفتار انسان، می گوید: "افراد از تأثیر رنگ ها بر روی ذهنشان آگاهنیستند. در واقع تأثیر رنگ ها بر رفتار انسان به صورت ناخودآگاه اتفاق می افتد."

ژولیت ژو متخصص تأثیر متغیرهای محیطی بر رفتار انسان است.

بر اساس نتایج بهدست آمده از تحقیقات جدید، مغز انسان در مقابل دو رنگ آبی و قرمز، دو واکنش کاملا ًمتفاوت از خود بروز می دهد.

از چند دانشجو خواستند که روبروی کامپیوتر بنشینند وکارهایی را بر روی صفحه مانیتور انجام دهند. بر اساس نتایج تحقیق، آزمایش شوندگانکلماتی را که بر روی یک صفحه قرمز نوشته شده، بهتر حفظ می کردند و یا می توانستندبا استفاده از آجرهای کوچک روی یک محیط قرمز، خانه های بهتری بسازند. اما همینافراد در قالب یک محیط آبی رنگ، استفاده های جالب تر و خلاقانه تری از لوازم سادهمثل کاغذ گیر و ... داشتند.

این تحقیق در حوزه تبلیغات تجاری نیز انجام گرفت. درادامه از دانشجویان پرسیده شد که چه نوع کالایی را بیشتر می پسندند. به عنوان مثالتمامی دانشجویان از میان چند نمونه خمیردندان، خمیردندانی را پسندیدند که جلوگیریاز کرم خوردگی دندان را با رنگ قرمز نشان داده بود. این مسأله نشان می دهد که قرمزبه صورت ناخودآگاه، حس هشدار نسبت به یک خطر احتمالی را در فرد ایجاد می کند.

از سوی دیگر در میان چند پوستر شرکت های مسافرتی، دانشجویان تصاویری را که درپس زمینه آبی قرار داشتند، به لحاظ عکاسی، خلاقانه تر ارزیابی کردند و به هیچ عنوانتوجهی به تأثیر تنظیم لنز دوربین عکاسی نداشتند.

به گفته دانشمندان همه ما ازکودکی رنگ قرمز را به عنوان علامت خطر شناخته ایم. بنابراین می توان از رنگ قرمزبرای به خاطر سپردن مسائل مهم و جزئی مانند یادگیری کلمات جدید در یک زبان خارجی و ... استفاده کرد.

از سوی دیگر چون رنگ آبی تداعی گر آسمان، آزادی و آرامش است،ذهن انسان را بیشتر به سمت اکتشاف سوق می دهد. به همین علت، رنگ آبی موجب خلاقیتبیشتر در ذهن می شود.

به گزارشآندرو الیوت به عنوان یکی از مهمترین نظریه پردازان روانشناسی رنگ ها از دانشگاهروچستر طی اظهار نظری درباره پژوهش فوق گفته است: "اگر پژوهش فوق درست باشد،پیشرفتی بزرگ در علم رونشناسی حاصل شده است. چرا که تا کنون چنین ارتباط مستقیمی بهلحاظ تجربی از سوی دانشمندان میان رنگ ها و رفتار انسان برقرار نشده بود."

البتهوی اعتقاد دارد که تحقیق فوق ناقص است. چرا که از تحقیقات گذشته، نتایج دیگری نیزبه دست آمده است.

لازم به تذکر است که رنگ زرد Contrast یا تقابل ویژه‌ای با خاکستری که رنگ خنثی است دارد، لذا برای حذف معانی منفی آن، از رنگ خاکستری و خانواده آن استفاده می‌شود.

[pari daryayi 22938]

تأثیر استفاده از رنگها در محیط های مختلف: (نیکو بخت ناصر؛ص23-43)

رنگ زرد:

رنگ زرد در دکوراسیون داخلی، فضا را روشن و شاد می‌سازد ولی مشاوران و مددکاران اجتماعی که سر و کارشان با کسانی است که از لحاظ احساسی، آسیب پذیرند باید در انتخاب این رنگ با احتیاط عمل کنند؛ زیرا این رنگ هم برای احساسات خوب و هم برای احساسات بد بسیار تحریک کننده‌ است. لازم به ذکر است که طراحان اتاقهای آموزشی هم از این امر مستثنی نبوده و باید در انتخاب رنگ فضای آموزشی توجه لازم را داشته باشند.

نارنجی :

قرار گرفتن در محیط نارنجی، افق دید و فکر را وسیعتر کرده و رنگی انقلابی بشمار می‌رود، چرا که پشتکار و پروژه‌های رسیدن به گامهای موفقیت آمیز را ترسیم می‌کند.

در ستاره‌شناسی، نارنجی با علامت شیر (مرداد) ارتباط خاصی دارد و به تقویت ایده‌آلهای دوستانه و اجتماعی، خلاقیت و خودشکوفایی کمک می‌کند. در رنگ نارنجی، حسی مستتر شده که می‌تواند بر حمله‌های غیرمنطقی و فوبی‌ها (ترسها) پایان دهد.

استفاده از رنگ نارنجی در محیط آموزشی

رنگ نارنجی، رنگی زنده و قوی است و بهتر است با رنگهایی همچون رُسی یا زردآلویی مخلوط شود تا اتاق را از حالت پرتنش خارج کرده و به محیطی آرام‌ و دوستانه‌تر تبدیل کند. از آنجا که نارنجی رنگی است محرک ، برای فضای آموزشی در مقطع دبستان بسیار ایده‌آل است؛ چرا که از یک طرف دانش آموزان را سرزنده، نیرو‌بخش، گرم و آرامش طلب می‌کند و از طرف دیگر از خواب آلودگی و بی علاقگی کودک مخصوصاً در ساعات اولیه صبح جلوگیری می‌کند.

سبز :

رنگ سبز می‌تواند در درون ساختار روان‌شناختی ما تعادل کامل ایجاد کند و در بین همه رنگها از همه آنها خوشایندتر است، زیرا چشم برای تمرکز کردن روی آن هیچ نیازی به تنظیم شبکیه ندارد.

روان‌شناسان بر این عقیده‌اند که سبز حالتی از نگرش ذهنی مثبت را ایجادکرده و چون با رنگهای طبیعت، بیشتر سر و کار دارد احساس ثبات و امنیت را در ما تقویت می‌کند. البته رنگ سبز در تُن‌های متفاوت، نمادی متفاوت دارد.

رنگ سبز در تُن‌های متفاوت:

سبز یشمی: در این رنگ، آرامش روحی نهفته شده و فراست و هشیاری فرد را بالا می‌برد. سبز به انسان کمک می‌کند تا اسرار نهان جهان هستی را بهتر درک کرده و به او بینش فلسفی همراه با عقل سلیم عطا کند. کسانیکه سبز یشمی را دوست دارند بطور ذاتی روشن‌بین و منطقی هستند.

سبز تیره :

سبز تیره نشان‌دهنده قابلیت اعتماد (اعتماد پذیری) است و فردی که این رنگ را دوست دارد، دارای شخصیت با ثباتی است که در بحرانها می‌تواند بدون دستپاچگی کنترل اوضاع را در دست گیرد. در چنین اشخاصی عقل، منطق و ذهنیت واقع‌بین از خصوصیات درونی آنها زاییده شده است.درضمن اختلاط سبز تیره با آبی آسمانی، آزادی اندیشه و خلاقیت را نشان می‌دهد.

استفاده از رنگ سبز در فضای آموزشی

سبز، یک رنگ ثانویه است که از ترکیب دو رنگ متضاد زرد و آبی بدست می‌آید. این رنگ چون با طبیعت در ارتباط است، رنگی متعادل محسوب می‌شود و به آرامش روحی و اعصاب کمک کرده و محیطی آرامش‌بخش را ایجاد می‌کند.

سبز برای دکوراسیون اتاقهای مطالعه، فضا‌های آموزشی و مکانی که به تمرکز احتیاج دارد با اهمیت بوده و رنگ ایده‌آلی محسوب می‌شود. این رنگ به اتاق و کسانیکه در آن فضا قرار دارند، آرامش‌ متعادلی می‌دهد. اگر سبز را با انواع کرم و سفید مخلوط کنیم و در رنگ‌آمیزی اتاق و فضای آموزشی بکار بریم، فضای آرام‌بخش و تفکر آمیزتری خواهیم داشت و اگر با رنگ قرمز ترکیب شود، به شکوفایی خلاقیت افراد در آن فضا پرداخته وازخود ترکیبی قوی می‌سازد.

رنگ آبی با رنگ سبز ترکیبی دلنشین و هماهنگ دارند که در طبیعت به صورت گلهای آبی در میان شاخ و برگهای سبز نمودار شده است. این دو رنگ به کلاس ، فضایی متعادل و آرام داده و به تقویت تمرکز افراد می‌انجامد که برای اتاقهای مطالعه بسیار ایده‌آل است. بطور کلی تلفیق این دو رنگ، آرام‌بخش و متمرکز کننده حواس است.

تونالیته‌های قرمز، صورتی و زرد، هم در ترکیب رنگی با آبی، همراهان بسیار عالی محسوب می‌شوند و می‌توانند هر کدام از سردی رنگ آبی بکاهند.

آبی :

اگر کسی بیش از حد احساس ناراحتی کرده و در آستانه خشم و اضطراب قرار داشته باشد پوشیدن لباس آبی، آرامش و هماهنگی‌ ذهن او را افزایش داده، باعث بالارفتن تفکر او می‌شود . بالأخره توانایی آرام کردن روح مشوش راداشته و آرامش خیال او را فراهم می‌آورد. (مانند حالتی که در اثر نگاه به آسمان برای فرد حاصل می‌شود).

هنگامی که آبی به دو قسمت رنگهای تیره‌تر و روشن‌تر تقسیم می شود، نشان‌دهنده نوعی شخصیت در فرد است. فردی که به آبی تیره علاقمند است، قابل اعتماد، عاقل و جسور خواهد بود و چون با تمرکز شدید روی عقل و منطق حرکت می‌کند ، ممکن است احساساتش تحت‌الشعاع قرار گرفته، آن را از دست بدهد و یا ضعیف‌تر عمل کند. بر عکس، افرادی که به آبی روشن علاقمندند،ذاتا هنرمند و فرهیخته هستند. این تیپ افراد را بیشتر افراد هنرمند، طراح، نویسنده و هنرپیشه تشکیل می‌دهند که در فعالیتهای خلاقانه شرکت دارند. رنگ آبی، تخیل فعال و حتی در بعضی موارد بیش از حد خلاق را القا می‌کند.

استفاده از رنگ آبی در فضای آموزشی:

از آنجا که رنگ آبی، کیفیتی سرد و رسمی دارد، فضا را به آرامش می‌کشاند و البته از حالت دوستانه و گرمی‌بخش دور می‌کند. لذا بهتر است در فضاهای آموزشی و کلاس، این رنگ را با تلفیق رنگهای دیگر استفاده کرد. .

ارغوانی مایل به آبی :

این رنگ کمال گرایی، ایده‌آلیسم، انسان‌گرایی و تفکر فلسفی را تقویت می‌کند. کسانیکه این ترکیب را دوست دارند افرادی پر احساس و خوش فکرند و دارای حس ششم قوی‌ای هستند. ارغوانی روشن، رنگی است که در تصمیم‌گیری با تفکر و منطق در ارتباط است.

طراحی رنگ بنفش در فضای آموزشی:

همانطوری که گفته شد عناصر تشکیل‌دهندة رنگ بنفش، قرمز و آبی هستند. امتزاج این دو رنگ با بنفش، سردی و گرمی خاصی را در محیط ایجاد کرده که رنگ قرمز، گرمی فضا و رنگ آبی سردی آن را بیشتر می‌سازد؛ لذا طیفهای کم رنگ بنفش به فضا و محیط آموزشی؛ آرامش ، روحیه و شادابی را تلقین می‌کند، ولی لازم به ذکر است که قرار گرفتن به مدت طولانی در فضای صرف بنفش،سبب افسردگی می‌شود، زیرا انرژی‌های آن به قدری قوی است که ذهن نمی‌تواند بار اضافی آنرا تحمل کرده و از خود واکنش نشان می‌دهد.پس بهتر است در طراحی فضای آموزشی، رنگ بنفش را با رنگهای سفید، سبزو یاسی‌ ممزوج کرد.

شایان ذکر است که بدانیم غریزه ایجاد هارمونی و هماهنگی در استفاده از رنگها، هدیه‌ای است که در برخی افراد،از بدو تولد بطور ذاتی نهاده شده است؛ ولی کسانی که از این خصوصیت برخوردار نیستند هم می‌توانند قوانینی را در مورد مدیریت رنگها بیاموزند و بکار گیرند.برای مثال سایه‌ها، توناژها و ته رنگ‌ها به خاطر ارتباط تصویری طبیعی‌شان در کنار هم می‌نشینند و قوانین ساده‌ای را به وجود می‌آورند که می‌توان آنها را با هم مخلوط و هماهنگ کرد. دنیای رنگها، آنقدر وسیع و پرجاذبه است که مورد توجه و استفاده همگان قرار می‌گیرد. (توکلی حمید ص17)

[pari daryayi 22938]

تأثيرات روانشناختي رنگ بر خصوصيات شخصيتي و روحي افراد:امروزه رنگ و رنگ شناسي به عنوان يک علم در سطح جهان مطرح مي‌باشد. در عصر حاضر رنگ در علوم مختلف و از زواياي متفاوتي مورد مطالعه قرار مي‌گيرد. جنبه‌هايي مانند فيزيک نور و رنگ، ساختار شيميايي رنگها، جامعه شناسي رنگ، سمبل شناسي رنگ، رنگ در هنرهاي تجسمي، مفاهيم و رويکردهاي نشانه‌شناسي، اسطوره شناسي و روحانيت رنگ‌ها، درمان و شفاي بيماران به وسيله‌ي رنگها يا منابع طبيعي رنگها، و نهايتاً جنبه‌هاي رواني و شخصيتي رنگها بر روي انسان. موضوع اين مقاله نيز روانشناسي رنگ و تأثيرات آنها بر روي انسانها مي‌‌باشد. اين جنبه‌ از رنگ که در قرن بيستم بسيار مورد توجه دانشمندان، محققين علوم انساني، روانشناسان و ديگر فيلسوفان و حتي مردم عادي قرار گرفته است امروزه کاربردهاي بسياري نظير درمان بيماران، شناخت بيشتر روحيه‌ي مراجعين مشاوران، و حتي انتخاب بهتر افراد در هنگام استخدام آنها مي‌باشد.

در روانشناسي نوين، «رنگ» و «رنگها» يکي از معيارهاي سنجش شخصيت بشمار مي‌آيند. چرا که هر يک از آنها تأثير خاص روحي و جسمي را در يک فرد باقي گذارده و رنگ نشانگر وضيعت رواني و جسمي وي مي‌باشد. اين موضوع با توجه به پيشرفت دو دانش فيزيولوژي و روانشناسي به اثبات رسيده است. آنچه مطالعات تاريخي نشان ميدهد انسان همواره در طول زندگي خود تحت تأثير رنگها بوده است و اين مسأله در صد سال اخير که صنعت رنگ پيشرفت بسياري کرده است بيشتر نيز شده است. در اين مقاله در کنار ارائه‌ي ويژگيهاي عمده‌ي روانشناسي رنگهاي اصلي به مختصري از ويژگي شخصيتي افرادي که اين رنگها را در آزمايش رنگ لوشر روانشناس برجسته در اولويت انتخاب خود قرار ميدهند نيز پرداخته شده است. مبناي کار در مورد انتخاب رنگها نيز آزمايش رنگ لوشر مي‌باشد، اين آزمايش بعد از آزمايش معروف رورشاخ در زمينه‌ي شناخت شخصيت انسان از طريق لکه‌هاي رنگين جوهر جديدترين نظريه‌اي است که در اين مورد ارائه گرديده است.(استنوی اندرو ص12)

 

از روزگاران بسيار دور رنگها همواره پيرامون بشر را احاطه کرده و وي را تحت نفوذ خود درآورده‌اند، اما تنها مدت کوتاهي است که ما قادر به توليد رنگ واستفاده از آنها شده‌ايم. تا پيش از قرن نوزدهم، فقط تعدادي رنگ و مواد رنگي شناخته شده بودند که بيشتر آنها ريشه آلي داشتند و گران نيز بوده‌اند، به طوري که استفاده از پارچه‌هاي رنگي و مواد تزييني فقط در انحصار ثروتمندان بود.

اما در صد سال اخير وضعيت به گونه‌اي متفاوت شده است. امروزه هر چيز که بشر مي‌سازد داراي رنگ است و اثر رنگها بر روي روح و روان انسان چيزي غير قابل انکار شده است. بنابراين در روانشناسي نوين، رنگها يکي از معيارهاي سنجش شخصيت انسانها بشمار مي‌آيند؛ چرا که هر يک از آنها تأثير خاص روحي و جسمي را در يک فرد باقي گذارده و رنگ نشانگر وضعيت رواني و جسمي وي مي‌باشد. اين موضوع با توجه به پيشرفت اين دو دانش فيزيولوژي و روانشناسي به اثبات رسيده است. بديهي است که انسان از روزگاران بسيار دور تا کنون تحت نفوذ و تأثير رنگ‌هاي پيرامون خود بوده است، در دوران معاصر تأثير مزبور دو چندان شده و در همه ارکان زندگي روحي ما رخنه کرده است.(لوشر،2007)

امروز استفاده‌ي روزافزون از رنگ‌ها، همراه با رقابت فزاينده ميان توليدکنندگاني که مشتاق افزايش فروش محصولات خود هستند، تحول زيادي در زمينه‌ي روانشناسي رنگ پديد آورده است. يک توليد کننده به منظور فروش محصولاتش، روانشناسي رنگ‌ها را نيز بايد مد نظر قرار دهد. اگر به عنوان مثال محصول او شکر باشد، در اين صورت او مي‌داند که بايد شکر خود را در يک بسته‌ي آبي رنگ و يا حداقل داراي يک زمينه‌ي آبي عرضه کند. دليل آن اين است که احساس فيزيولوژي انسان در رابطه با رنگ آبي، «شيريني» است. توليدکننده‌ي امروز خوب مي‌داند که شکر را در بسته‌هاي سبز رنگ عرضه نکند چون رنگ سبز يک احساس «گس» را در انسان پديد مي‌آورد پديد مي‌آورد و چه کسي خواستار شکر «گس» است؟ شرکت‌هاي هواپيمايي نيز مي‌دانند که در انتخاب رنگ‌هاي به کار رفته براي تزيين داخلي کابين، چه نکاتي حائز اهميت‌اند. آنها به خوبي واقفند که اضطرابات ناشي از پرواز حتي در ترسوترين مسافران به وسيله‌ي چه رنگ‌هايي کاسته مي‌شود.(مساح،1385)

عامل رنگ، رنگ دانه قابل تعريف و توجيه و قابل تجزيه از نظر فيزيکي و شيميايي و به معني ماده رنگ کننده است. اين عامل وسيله‌ي حس بينايي و ادراک مغزي مفهوم و ماهيت انساني کسب مي‌کند. چشم و مغز از طريق قياس و کنتراست به تميز دقيق نائل مي‌شوند. ارزش يک رنگ ملون در قياس با يک رنگ غير ملون (سياه، سفيد يا خاکستري) با يک يا دو يا چند رنگ ملون ديگر تعيين ميشود. مشاهده رنگ يک واقعيت پسيکوفيزيولوژيک است و از واقعيت فيزيکوشيميايي رنگ متمايز مي‌باشد.(ايتن،1990)

واقعيت فيزيولوژيک مغز همان چيزي است که ايتن آنرا اثر رنگ مينامد.او مي‌افزايد عامل رنگ و اثر رنگ فقط در مورد چند مايگي‌هاي هماهنگ قابل انطباق هستند. در تمامي موارد ديگر عامليت رنگ تبديل به يک اثر جديد مي‌شود.

درباره يک اثر هنري مانند نقاشي يا يک عکس رنگي بايد گفت که اهميت رواني رنگ معمولاً کمتر آشکار است زيرا عوامل بيشمار ديگري نظير موضوع، تعادل شکل يا فرم، تعادل ميان رنگ‌ها، ميزان تحصيل و تخصص تماشاگر و درک زيبايي‌شناسي او دست‌اندر کارند. يعني به طور کلي وقتي رنگ‌هاي متعدد براي خلق يک اثر بکار رفته‌اند، در اين صورت فقط داوري زيبايي شناسي است که تمام اثر را ارزيابي کرده و بجاي اين که واکنش رواني ما نسبت به رنگ‌هاي خاصي را بسنجد تعيين مي‌کند که آيا ما آن اثر را دوست داريم يا نه.(لوشر2007)

رنگ مهمترين و پر محتواترين بعد هنر است. از ديدگاه قرآن مجيد، رنگ و زينگيهاي رنگي («لون»ها) آن، نشانه‌هايي هستند از وجود ذات باري تعالي براي کساني که نعمتها و آيتهاي خداوند را يادآور مي‌شوند و به آنها مي‌انديشند و اينگونه پديده‌ها را سرسري نميگيرند. اين افراد معمولا علما و متفکرانند: «وَ ما ذَرَألَکُم فِي الاَرضِ مُختَلِفاً اَلوانُهُ، اِنَّ في ذلِکَ لَايَهً لِقَومٍ يَذَکِّرُون»، و آنچه رنگارنگ در زمين براي شما آفريد، همانا در اين نشانه‌اي است براي گروهي که (خداوند و نعمتهايش را) يادآور مي‌شوند (سوره نحل).

و همچنين مي‌فرمايد: و پروردگارت به زنبور عسل وحي نمود که خانه‌هاي خود را در کوهها و درختان و داربستها برگزين؛ سپس از همه‌ي ميوه‌ها بخور ...، از شکمهاي آنها نوشابه‌ي رنگارنگي برون شود که در آن درمان مردم است، همانا در اين نشانه‌اي براي گروهي که مي‌انديشند ( سوره نحل).

در آيات ديگري، رنگارنگي آفرينشهاي الهي نشانه‌هايي براي کساني که آگاهند، دانا و دانشمندند ياد آور شدن نعمتهاي الهي و انديشيدن، نخستين گامهاي آگاهي و دانش به چيزهاست. نيز رنگ در کلام خداوند مفهوم غير مادي دارد و شايان بحث فراوان است همانطور که در سوره‌ي بقره مي‌فرمايند «اين رنگ خداست و رنگ چه کسي از رنگ خدا بهتر است. ما پرستندگان او هستيم.» و در اينجا خداوند از «رنگ» (صبغه) به معني مطلق آن سخن مي‌فرمايد و نه از «لون» که «زينگي رنگ» از يک رنگ خاص است. از طرف ديگر رنگ را وسيله‌ي وحدت برگزيده است. رنگ خدا چيست؟ خدايي شدن و حق را پرستش کردن، يعني ويژگيهاي خاصي را پذيرفتن که همه را با تمام طينتهاي گوناگون و خلقهاي متفاوت در يک مجموعه‌ي همگن گرد مي‌آورد، همانند رنگي يکدست که تمام بخشها و ذرات يک فضاي ناهمگن و بسيار متفاوت را يکي مي‌کند. خداوند اينجا «رنگ» را استعاره‌اي براي حکومت جهاني واحد اسلامي-الهي برگزيده است. بنابراين اثري که در هماهنگي رنگي ساخته شود، اثري است گوياي توحيد و يگانگي.(آيت‌الهي1382)

[peyman sadeghian 30244]

آيا تا بحال دقت کرده ايد که چرا شـرکـتهاي تبـليـــغاتي، طـراحـان اتـومـبـيـل و دکـوراتـورهـا از اشــکال و شــمايل بخصوصـي اسـتفاده ميکنند؟ دليلـش اين است که يـک تاثير رواني در وراي رنگها وجود دارد. هر رنگي داراي قدرت تاثيرگـذاري ويژه اي مي باشد. بعضي از واکنشهاي ما نسبت به رنگها بصـورت رفتارهاي اکتـسابي و برخي ديگر بـصـورت پـاسـخهاي فيزيولوژيـکي نمود پيدا ميکنند. درک کردن نمود پيدا ميکنند. درک کـردن بهتر رنگها ميتواند در زنـدگي روزمره و ياشغلي شما تاثيرات فراواني گذارده و محاسن زيادي برايتان به ارمغان بياورد. در ادامه با انواع رنگهاي گرم و سرد و نيز تاثيرات آنها در حالات، فعاليتها و احساسات خود آشنا خواهيد شد. اقسام رنگ بطور کلي رنگها به سه دسته اصلي تقسيم ميشوند: رنگهاي خنثي، رنگهاي گرم و رنگهاي سرد • رنگهاي خنثي سياه، سفيد، خاکستري، بژ، قهوه اي رنگهاي خنثي رنگهايي هستند که در طيف رنگي وجود نداشته و از ترکيب رنگهاي ديگر بوجود مي آيند و مي توانـنـد اثرات مـثـبت يا منفي داشته باشند. سفيد واقعا" يک رنگ نيست بلکه عدم حضور رنگ بشمار ميرود و نـشـانگر خلوص و پاکي است. از طرف ديگر مشکي نشانه قاطعيت، الزام و رسميت مي باشد. • رنگهاي گرم قرمز، نارنجي، زرد، سبز چمني، ارغواني رنگهاي گرم محرک سيستم عصبي بوده و احساسات را تشديد مي کنند. اين دسته از رنگها بوضوح قابل رويت بوده و موجب جلب توجه مي گردند. • رنگهاي سرد آبي، بنفش، فيروزه اي، سبز مايل به آبي، سبز رنگهاي سرد رنگهايي ملايم هستند که اثراتي آرام بخش دارند. آبي روشن مي تواند نشانه صلح و دوستي و آسـايش خاطر، و آبـي تيره نشـانگر قـابليت اعتماد و درستي باشد. قرمز - سختي، نيرو و خوش اقبالي ارغواني - اختيار، قدرت و سلطنت آبي - روشن: آرامش،آسودگي خاطر - تيره: قدرت،صداقت، پشتکار سبز - جواني و طبيعت، قدرت شفا بخشي و التيام زرد - پديداري و رويت، خطر و اخطار نارنجي - گرمي، حرارت، رضايت و خوشحالي قهوه اي - خاکي بودن، محکمي، استواري و قابليت اعتماد مشکي - قدرت، اختيار و استقلال سفيد - پاکي، خلوص، قدرت، صلح و دوستي رنگ و زندگي شخصي • رنگ و زنان زنان نسبت به افرادي که به رنگ آبي لباس مي پوشند احساس راحتي و اعتماد بيشتري مي کنند. براي همسرتان يک شاخه رز قرمز به نشانه عشق و علاقه بفرستيد. براي زناني که صرفا" رابطه دوستي ( و نه عشقي ) داريد رز زرد بفرستيد. يکي از اتاقهاي نشيمن خانه خود را با رنگي خشن و پر رنگ مانند قرمز تيره رنگ کنيد تا نشانه قدرت و انرژي شما نزد همسرتان باشد. رنگ آميزي اتاق خواب به رنگ سبز مي تواند نشانه جواني و طبيعت باشد. • رنگ و خانه بکاربردن رنگهاي سرد براي اجزاي اتاق خواب ( تخت خواب، ملافه ، پتو ... ) مکاني بدور از استرس و آرامش بخش را براي خوابي شيرين براي شما فراهم مي کند. ديوارهاي اتاق خواب را براي ايجاد آرامش به رنگهاي سرد و ملايم مانند آبي يا آبي مايل به سبز رنگ آميزي کنيد. قراردادن کوسن ارغواني روز مبلمان با رنگ خنثي مي تواند نشانه قدرت، توانگري و ثروت بوده و برانگيزنده تخيلات باشد. • رنگ و لباس لباسهاي معمولي با رنگ سبز يا زرد موجب جلب توجه مي شوند. پيراهن يا ژاکت آبي تيره رنگ مي تواند علامت قابليت اعتماد باشد. لباس ورزشي تمام خاکستري و خسته کننده خود را کنار گذاشته و براي راحتي اعصاب خود از رنگهاي تيره تر يا روشنتر استفاده کنيد. لباس سراسر قهوه اي ممکن است شيک بنظر برسد اما خسته کننده و يکنواخت خواهد شد. افزودن کمي رنگهاي سرد يا گرم مانند زرد، طلايي يا سبز باعث درخشانتر شدن ظاهر و فرايندهاي ذهني شما خواهد شد. • رنگ و اتومبيل اتومبيل مشکي نشانه تمايل به گمنامي است. برخي رنگهاي بخصوص از آبي و قرمز حاکي از خود نما بودن راننده است. رنگ زرد و نارنجي دلالت بر ورزشکار بودن شما ميکند. انتخاب رنگ نقره اي يا طلايي مي تواند بيانگر ثروت و دارايي باشد. رنگ و زندگي حرفه اي • رنگ و لباسهاي اداري لباسي به رنگ خاکستري تيره، مشکي يا آبي سير بپوشيد تا شخصي موفق، آگاه و جدي بنظر برسيد. پيراهن سفيد و ساده احترام و رسميت را براي شما به ارمغان خواهد آورد. پيراهن بژ و يا غير سفيد چهره محافظه کارانه ملايمتري را از شما ارائه خواهد نمود. • رنگ و دفترکار کارتهاي ويزيت و سربرگها بهتر است به رنگهاي خنثي تهيه شوند. رنگهاي سفيد و بژ معمولا" نسبت به رنگهاي ديگر راحت تر خوانده مي شوند. ديوارهاي آبي کمرنگ نسبت به سفيد بيشتر توليد آرامش نموده و بيشتر جلب توجه مي کند. اسباب اثاثيه زرشکي يا ارغواني تيره محيط کار شما را مجلل و سلطنتي جلوه خواهد داد. براي اجناس تبليغاتي، وب سايتها و نشانهاي ترفيعي از رنگهاي خشن و گيرا استفاده کنيد تا موجب جذب بيشتر مشتريان گردد. براي خوانايي بيشتر، رنگ مشکي را در چاپ متون بکار ببريد اکنون که ايده هايي براي چگونگي استفاده از رنگها در ذهن شما شکل گرفته، لازم است با برخي از روشهاي تاثير گذاري رنگها در زندگي نيز آشنا شويد. ارتباط و وابستگي اگر دقت کرده باشيد لباس افراد پليس و نظامي معمولا برنگ آبي يا سبز تيـره انتخاب مي شود چون اين رنگها نشانه قدرت و ابوهت ميباشند. در بيمارستانها معمـولا" از ملافه و البسه سبز کمـرنـگ استفاده مي شود چراکه اين رنگ اثري تسکين دهنده و آرامش بخش دارد. مزاياي تبليغاتي رستورانها و اغذيه فروشيها اغلب براي جلب توجه بيشتر از رنگهاي قرمز و زرد استفاده مي کنند. اين گونه رنگها بوضوح ديــده مي شوند و بـيشتر بـه ياد مردم مي مانند. اکثر شرکتهاي بزرگ آرم محصولات خود را با رنگهاي مذکور طراحي و ارائه مي کنند. استفاده در طراحي معمولا دکمه هـاي حسـاس و اعـلان خـطر و يـا اهرم هاي توقف اضطراري برنگ قرمز مي باشند برعکس رنگ سبز نشانه عبور و امنيت است. در طراحي بسياري از وسايل بـکـاربـردن رنگهاي مختلف در قسمتهاي گوناگون براي گـويـاتر سـاخـتـن وضـايف، امـري اجتناب ناپذير است. در وب سايتها و نوشتارهاي تبليغاتي هنگاميکه بخشي از کلمات با رنگ زرد نمايان گردند بيشتر نظر ما را بخود جلب کرده و باعث ميشود توجه بيشتري به آن قسمتها بنماييم. معمولا" رنگ سبز ما را به ياد يک موقعيت دوستانه و بدون خطر مي اندازد و اين يکي از متداولترين موارد استفاده رنگها در تاثير گذاري رواني روي افراد است. زندگيتان را رنگي کنيد اگر تا حال زنگي شما خالي از رنگهاي گوناگون و شاد بوده و تــوجهي به استفاده از رنگها نمي کرديد، بهتر است شروع کنيد. شـرکتـهاي تـبلـيغاتي و تـاجران بـاهوش از روانشانسي رنگها براي تاثير گذاري روي شما بهره مي برند، شما نيز بايد براي تاثير گذاري در زندگيتان از رنگها استفاده کنيد. درک اينکه هر رنگي چه معني دارد، نقطه آغاز خوبي است. با بکارگيري رنگها زندگي خود را شيرين تر و رنگي تر نماييد

[shirin.agro 6340]