تاريخچه كشتي چوخه

[MOJTABA 77 8,304]

تاريخچه كشتي

كشتي يكي از با سابقه‌ترين رشته‌هاي ورزشي است. كشتي گرفتن از دوران ظهور انسان‌هاي اوليه انجام گرفت. انسان‌هاي اوليه كه فاقد هرگونه اسلحه بودند براي دفاع از خود با حيوانات يا انسان‌هاي ديگر گلاويز مي‌شدند. به تدريج آنها پي بردند كه براي نيرومند ساختن خود بايد با افراد ديگر زورآزمايي كنند. بنابراين بخشي از اوقات فراغت آنها با كشتي گرفتن سپري مي‌شد. با پديد آمدن تمدن بشري در بين‌النهرين، مصر، چين و هند، كشتي گرفتن، مقررات تازه‌اي يافت. كتيبه‌ها و آثاري كه از دوران باستان كشف شده نشان مي‌دهد كه كشتي در ميان مصري‌ها و آشوري‌ها رواج داشته است. در كتيبه‌هايي كه از دهكده‌اي به نام «بني حسن» در مصر به دست آمده است، نقاشي‌هايي وجود دارد كه حالات مختلف كشتي گرفتن را نشان مي‌دهد. ورزش كشتي ميان يونانيان كه به نيرومند شدن جوانان خود توجه خاصي داشتند بيشتر رواج پيدا كرد. مشهورترين قهرمان كشتي يونان باستان پهلواني به نام «ميلو» بود. مردم يونان هنوز به او افتخار مي‌كنند. كشتي مبارزه ورزشكارانه‌اي است كه در آن كشتي‌گير ضمن زورآزمايي با حريف مي‌كوشد هر دو شانه او را به مدت يك ثانيه روي تشك ميخكوب كند. امروزه در مسابقات بين‌المللي، هر كشتي در 2 دور سه دقيقه‌اي انجام مي‌شود. افتخارات كشتي ايران در سطح جهان نشان از توجه به امر پهلواني و داشتن خصائل پهلواني دارد. تاريخ ورزش ايران از جوانمردي كشتي‌گيران و قهرمانان سخن مي‌گويد كه مشهورترين پهلوانان تاريخ ايران پهلوان «محمود خواررامي» است كه به او پورياي ولي نيز مي‌گفتند. البته نام زنده‌ياد جهان پهلوان «تختي» درخشش خاصي به كشتي كشورمان در سطج جهان داده است.

 

تاريخچه كشتي باچوخه در خراسان شمالي

كشتي چوخه در اصل نام كردي است و از آنجايي كه اكثر مردم شمال خراسان كرد زبان هستند اين ورزش در بين آنها معمول شده و پس از مدتي اداره كل تربيت بدني استان خراسان سابق با برگزاري اين رقابتها آن را باچوخه نامگذاري كرده است.

اسم "چوخه" كه امروزه بر كشتي محلي خراسان گذاشته شده از لباسي كه كشتي گيران در هنگام مبارزه به تن مي‌كنند، گرفته شده و آن شنل كوتاهي است كه كشتي گيران آن را با شال سفيد رنگي محكم مي‌كنند.

كشتي باچوخه در خراسان شمالي از تاريخچه كهني برخوردار است و اين ورزش محلي و بومي در بسياري از مراسم محلي به خصوص جشن عروسي نيز رايج بوده است.

 

اين ورزش از سال ۱۳۴۲براي اولين بار با حمايت "منوچهر لطيف" در شهر شيروان برگزار شده و پس از آن با همكاري هيات كشتي خراسان سابق اين ورزش در روز عيد فطر برگزار شده و به عنوان تقويم ورزشي در فعاليت ورزشي استان خراسان سابق قرار گرفت.

كشتي باچوخه در استان خراسان شمالي در فصول مختلف انجام مي‌شود به طوري كه اين رقابت در اواسط زمستان و در بهمن ماه در مانه و سملقان و در ۱۲ فروردين هر سال در شيروان و ۱۳فروردين نيز در بجنورد به صورت استاني با حضور پهلوانان نامدار اين خطه برگزار مي‌شود.

همچنين اين رقابت ورزشي در ساليان گذشته در روز ۱۴فروردين در گود كشتي "چشمه زينل خان" اسفراين برگزار مي‌شده و در سال جاري نيز اين رقابت به صورت قهرماني كشور در تقويم ورزشي فدراسيون ورزشهاي روستايي و عشايري قرار گرفته است.

 

** نامداران كشتي باچوخه در خطه شمال خراسان

استان خراسان شمالي به عنوان خاستگاه اصلي كشتي باچوخه نامداران زيادي داشته‌است كه مي‌توان از بابا پهلوان زيارتي، اكبر خراساني ، حاج قربان محمد بهادري، محمد علي محمدزاده و محمد حسين زارعي ، احمد وفادار ، به عنوان نام آوران اين رشته ورزشي در خطه شمال خراسان ياد كرد.

 

** شيوه كشتي باچوخه

مدت مسابقه چوخه ۱۰دقيقه است كه اگر در اين مدت نتيجه مسابقه معلوم نشود، كشتي گيران با استراحت كوتاهي، پنج دقيقه ديگر نيز به مسابقه ادامه مي دهند تا پهلوان اول مشخص شود.

در اين رقابت چوخه كاران لباسهاي محلي شامل يك پيژامه ، پيراهن و كمربند مي‌پوشند و در مدت كشتي كشتي گيران حق گرفتن زير زانوي حريف را ندارند و در خاك نيز هيچ فني اجرا نمي‌شود.

 

** منش پهلواني نقطه عطف كشتي باچوخه

در اين رقابت پهلوانان قبل از ورود به ميدان مبارزه وضو مي‌گيرند و با حالت معنوي وارد ميدان شده و پس از روبوسي با حريف با دستور داور كه معمولا از پيشكسوتان كشتي باچوخه است، مبارزه را آغاز مي‌كنند و در پايان نيز برنده و بازنده همديگر را در آغوش مي‌گيرند تا منش پهلواني آنها به تماشاگران نيز ثابت شود.

نخستين دوره رقابتهاي كشتي باچوخه قهرماني كشور ۱۴فروردين با دعوت از كشتي گيران ۳۰استان كشور در اسفراين برگزار مي‌شود. در سال گذشته حدود ۷۰هزار تماشاگر از استان خراسان شمالي براي تماشاي اين رقابت به اسفراين رفتند.